نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی کلانتری اسکوئی ^{1، 2}
• مهدی مدیری ³
• علی اصغر آل شیخ ⁴
• رضا حسنوی ³

¹ دانشجوی دکترای سامانه اطلاعات مکانی (GIS) دانشگاه صنعتی مالک اشتر تهران

² عضو هیأت علمی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز

³ دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

⁴ استاد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده

هدف اصلی این پژوهش تعیین شاخص آمادگی زیرساخت اطلاعات مکانی ملی (NSDI) ایران و شناسائی عوامل محدودکننده در ایجاد این زیرساخت می‌باشد. چارچوب اصلی پژوهش بر اساس پیمایش و مدل آمادگی زیرساخت اطلاعات مکانی (Readiness ModelSDI) بنا شده است. در این تحقیق، NSDI ایران بر اساس این مدل فازی پایه، با استفاده از 16 معیار تصمیم‌گیری در قالب پنچ عامل سازمانی، منابع انسانی، داده و اطلاعات، فناوری و مالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. داده‌های مورد نیاز پژوهش با کمک پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان آشنا با زیرساخت اطلاعات مکانی از سازمان‌های دولتی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی کشور تهیه گردید. بعد از جمع‌آوری داده و اطلاعات، مقادیر شاخص‌های کلی و عامل‌های پنجگانه بر اساس مدل آمادگی محاسبه شدند. براساس نتایج، وضعیت شاخص آمادگی کلی NSDI کشور در سطح پایین ارزیابی شده و برابر 44/0 محاسبه گردید. همچنین نتایج ارزیابی عامل‌ها نشان داد که تمامی آنها به استثنای عامل فناوری، کمتر توسعه یافته‌اند. بعلاوه، وضعیت 75 درصداز معیارهای تصمیم‌گیری نیزرضایت بخش نمی‌باشد. در این تحقیق، وضعیت سرمایه‌گذاری دولت و بخش خصوصی، زیرساخت‌های ارتباطاتی، رهبری سازمانی و فردی، مسائل قانونی، دیدگاه سیاستمداران، متادیتا، فرهنگ و آموزش در رابطه با زیرساخت اطلاعات مکانی از اهم معیارهای محدودکننده در استقرار NSDI شناخته شدند. علیرغم عوامل متعدد بازدارنده توسعه NSDI، وضعیت معیارهای اتصال به وب، دسترسی به داده و اطلاعات مکانی رقومی، سرمایه انسانی و دسترسی به نرم‌افزارهای مکانی در سطح مطلوبی از توسعه ارزیابی شدند. همچنین بر اساس نتایج این تحقیق، چنین به نظر می‌رسد که در توسعهNSDI کشور، مسائل غیرفنی (عوامل سازمانی، منابع انسانی و مالی) بیشتر از مسائل فنی (عامل فناوری) می‌توانند به عنوان عامل محدودکننده نقش ایفا نمایند. در پایان پیشنهاداتی در راستای رفع محدودیت‌های توسعهNSDIکشور ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

• سازمان
• عوامل محدود کننده
• فناوری
• منابع مالی
• منابع انسانی

20.1001.1.25883860.1395.25.99.4.0

عنوان مقاله [English]

Assessing Iran’s National Spatial Data Infrastructure based on SDI readiness model

نویسندگان [English]

• Ali Kalantari Oskouei ^{1 2}
• Mahdi Modiri ³
• Ali Asghar Alesheikh ⁴
• Reza Hosnavi ³

¹ Ph.D student of GIS Malek-Ashtar Universiyt of Technolog

²

³ Associate Professor of Urban planning, Malek-Ashtar University of Technolog

⁴ Professor of GIS, Khaje Nasir Toosi University

چکیده [English]

Abstract
The main objective of this research was to determine Iran’s National Spatial Data Infrastructures (NSDI) readiness index, with the aim of identifying the basic restrictions that impede NSDI development. The framework of the research is constructed on the basis of survey and SDI readiness model. In this research, Iran’s NSDI based on this fuzzy-based model has been assessed using 16 decision-making criteria in the form of five organisational, human resources, data and information, technological and financial factors.The required data for the research were collected through the questionnaire and interview with the experienced experts from the government agencies, Universities, and private sector of the country who were familiar with the spatial data infrastructure. The results of the implementation of the model demonstrated that Iran’s NSDI readiness composite index was 0.44. In addition, the assessment of the factors of Iran’s NSDI readiness showed that all of them, with the exception of the technology factor, were less developed. Moreover, the status of 75% of decision-making criteria was not satisfactory. In this research, the state of investment of the government and the private sector, communication infrastructure, organizational and individual leadership, legal issues, politicians' perspective, metadata, culture and education regarding the spatial data infrastructure were recognized as the most important limiting measures in the establishment of the NSDI. In spite of numerous factors inhibiting the development of NSDI, the status of criteria for connecting to the Web, access to data and digital spatial data, human capital, and access to geospatial software were evaluated at an appropriate level of development. Also, according to the results of this research, it seems that in the development of the NSDI, non-technical issues (organizational, human resources, and financial factors) can play a role as a limiting factor than technical issues (technological factor). At the end of the paper, recommendations have been presented to resolve the country’s NSDI development constraints.

کلیدواژه‌ها [English]

• financial resources
• human resources
• Limiting factors
• Organization
• technology