نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه­ ریزی شهری دانشگاه اصفهان

2 مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی نقش جهان اصفهان

چکیده

به کارگیری سامانه  GIS و RS یکی از جدیدترین روش‌های ارزیابی اراضی و اجرای پروژه‌های آمایش سرزمین است. لذا آشنا نمودن کامل کاربران با قابلیت‌ها و محدودیت‌های ابزار GIS و RS در اجرای برنامه‌های آمایشی و مدیریت اراضی به منظور پرهیز از ارزیابی‌های نادرست ضرورت می‌یابد. این بررسی با هدف ارزیابی مدیریت اراضی کشاورزی با بهره‌گیری از ابزار GISو RS در استان اصفهان انجام پذیرفت. روش پژوهش «توصیفی و تحلیلی» است که از مدل‌های کمّی استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش، شهرستان‌های استان اصفهان را شامل می­شود؛ و در نهایت به منظور تأمین قسمتی از نیازهای اطلاعاتی بخش کشاورزی، برآورد سطح و تهیة نقشة اراضی کشاورزی استان اصفهان با بهره­گیری از GIS ترسیم گردیده است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد؛ شهرستان‌های استان از لحاظ مساحت اراضی کشاورزی در چهار سطح طبقه‌بندی گردیده‌اند که شهرستان اصفهان در سطح یک و شهرستان‌های نائین،خمینی شهر، خوانسار و لنجان در سطح چهار قرار گرفته‌اند و سایر شهرستان‌ها حد فاصل شهرستان‌های اصفهان و نائین واقع شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

GIS and RS applications in land use planning (With emphasis on agricultural subsection)in Isfahan province

نویسندگان [English]

  • Ali Zangiabadi 1
  • Farahnaz Abolhasani 2

1 Associate Professor of Geography and urban planning, University of Isfahan

2 Lecturer University of Applied Science and Technology Naqsh-e-Jahan Isfahan

چکیده [English]

System using GIS and RS performed one of the newest methods in land evaluation and land preparations are projects. Therefore, to inform users the full capabilities and limitations of the GIS and RS tools in preparation programs and land management in order to avoid inaccurate assessment will be necessary. This study assessed agricultural land management using GIS and RS tools was conducted in Isfahan. Methods “descriptive” of the quantitative models used. Population of the study, including the city of Isfahan province Be. And finally to provide part of the information needs agricultural sector, estimated level of agricultural lands and preparing map Isfahan province using GIS has been drawn. The results show that, the city of the province in terms of area of agricultural lands were classified in four levels that city  (Isfahan), Located in the First level, Naeen, Khomeini Shahr, Lenjan Khansar in the Fourth level and other. Cities are located between these two levels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remote Sensing
  • agricultural lands management
  • Isfahan
  • GIS
  • RS
1- اسدی، شمس؛ (1382)؛ برخی از تنگناهای توسعه کشاورزی در ایران؛ ماهنامه جهاد؛ شماره 259؛ تهران.
2- جبل‌عاملی و فاطمی؛ مجید و سیدرحمان؛ (1383)؛ برآورد سطح و تهیه نقشة اراضی کشاورزی استان اصفهان با استفاده از فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان.
3- جبل‌عاملی و فاطمی؛ مجید و سیدرحمان؛ (1384)؛ پیشنهاد طرح برآورد میزان سطوح زیرکشت شبکة آبیاری زاینده رود با استفاده از فناوری سنجش از دور، سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان.
4- صمدی بهرامی، رقیه؛ (1385)؛ مدیریت تحویل آب  در شبکههای آبیاری و  زهکشی  با  استفاده از GIS ؛ همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران  اهواز؛ دانشکده مهندسی  علوم آب.
5- کریمیان و افخمی؛ آرزو و مهران؛ (1385)؛ کشاورزی صحیح با بهره‌گیری از تکنولوژی GIS  گامی در جهت  توسعه پایدار زیست  محیطی، همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی  علوم  آب.
6- کیانی و موسوی‌زاده؛ قاسمعلی و محمدحسن؛ (1384)؛ استفاده از سیستم‌های اطلاعات  جغرافیایی در مدیریت  پروژه طرح‌های آبیاری  و زهکشی؛  نخستین کنفرانس ملّی تجربه­‌های ساخت شبکه‌های آبیاری  و زهکشی؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران.
7- مخدوم، مجید؛(1382)؛ شالوده آمایش سرزمین  چاپ پنجم با  تجدید نظر؛ انتشارت  دانشگاه تهران؛ شماره220.
8- مهندسین مشاور جامع ایران؛(1380)؛ طرح جامع توسعه کشاورزی استان اصفهان، جلد سیزدهم؛ مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌­ریزی و اقتصادی کشاورزی تهران.
9- هایوود، یان، کورنلیوس، سارا، کارورراستیو؛ (1381)؛ مقدمه‌ای بر سیستم اطلاعات جغرافیایی، مترجم: تجویدی، گیتی، سازمان نقشه‌برداری کشور.
10- وحیدی، پریدخت؛ (1373)؛ آمایش سرزمین، راهنمایی برای برنامه‌ریزی آموزش عالی؛ فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی؛ شماره 3 و 4.
11-Ayala, R & Becerra1, A.(1996); GIS System as a decision support tool for agricultural planning in  arid zones of Spain, Universidad de Almeria.
12-Amor,V.M.,Das Gupta1,A.,Loof,R (2002); Application of GIS and crop growth models in estimating water productivity. Journal of agricultural water management.
13- Fipps, G. & Leigh, E.(2000); GIS- Based management system for irrigation districts. Proceedings of  international conference on challenges facing irrigation and drainage in the new millennium, USCID, Fort Collins, U.S.A., June 20-24.
14-Menenti,M,Azzali,Sand.d’Urso(1995); Management of irrigation schemes in arid countries.In:Use of Remote sensing techniques in irrigation and drainage,ed. Vida.
15-Md Bilal Hossain,Anwar Sadat & A.F.M.Mesbah Uddin (1999); Local level agricultural planning using GIS, Bangladesh University.
16-Oli, p.p (2001); Spatial data for landuse planning in Nepal, International conference on spatial information for sustainable development, Nairobi, Kenya.
17-Ray,S.S.& Dadhwal V.K.(2001); Estimation of crop evapotranspiration of irrigation command area using RS and GIS.Journal of agricultural water management.
18-Sarangi,A.,Rao,NH.,Brownee,Sh.M.,Singh,A. K.(2001); Use of (GIS)Tool in watershed hydrology and irrigation water management
19-  http// www.GIS development.net