مینا بابازاده؛ فاطمه نرگس زار
دوره 20، شماره 78 ، مرداد 1390، ، صفحه 74-79
چکیده
توریسم یک بخش اقتصادى حساس به آب و هوا به شمار مى رود و در مواردى وابستگى به ویژگىهاى اقلیمى در مورد تقاضاى توریسم هم منشاء پیدایش و هم عامل محدود کننده آن به شمار مى رود.
آب و هوا تأثیرشدیدى بر بخش تفریحات و توریسم دارد و در برخى مناطق بیانگر یک منبع طبیعى است که صنعت توریسم برمبناى آن پیش بینى مى شود. همه عناصر اقلیمى در ...
بیشتر
توریسم یک بخش اقتصادى حساس به آب و هوا به شمار مى رود و در مواردى وابستگى به ویژگىهاى اقلیمى در مورد تقاضاى توریسم هم منشاء پیدایش و هم عامل محدود کننده آن به شمار مى رود.
آب و هوا تأثیرشدیدى بر بخش تفریحات و توریسم دارد و در برخى مناطق بیانگر یک منبع طبیعى است که صنعت توریسم برمبناى آن پیش بینى مى شود. همه عناصر اقلیمى در سلامتى، آسایش، تفریح مردم و جلب گردشگر نقش دارند، ولى نقش برخى از عناصر منجمله دما،رطوبت نسبى، ساعات آفتابى و باد اهمیت بیشترى دارند که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته اند. تأثیر جاذبه ها و موانع اقلیمى بر توریسم از اهمیت بالایى برخوردار است. در این مقاله با استفاده از روش شاخص اقلیم گردشگرى TCI وضعیت آسایش و راحتى انسان در ماه هاى مختلف سال، با استفاده از آمار ایستگاه سینوپتیک شهر شیراز در یک دوره آمارى 54 ساله مورد محاسبه قرار گرفته است. بگونه اى که بتواند تأثیر آسایش در جذب توریسم شهر شیراز را مشخص نماید. شاخص اقلیم گردشگرى TCIکه تأثیر توأمان پارامترهاى اقلیمى مى باشد نشان مى دهد که ضریب آسایش خنک و خیلى خنک در اغلب ماه هاى سال با دماى زیر 20 درجه سانتىگراد مى باشد و ماه هاى اردیبهشت و شهریور داراى درجه آسایش عالى بوده و بقیه ماه ها درجه آسایش خوب تا خیلى خوب را دارند که از لحاظ آسایش گردشگران در حالت قابل قبول قرار مى گیرد. توزیع آب و هواى توریسم فصلى نشان مى دهد که شهر شیراز از توزیع اوج بهارى دارد و تقریبا به غیر از ماه هاى سرد سال بهترین توزیع آب و هوایى توریسم را در سراسر سال دارا مىباشد. بطورکلى اقلیم یک تأثیر قوى بر روى توریسم دارد بگونه اى که در بسیارى از مناطق نشان مى دهد که بدون منابع طبیعى صنعت توریسم بدلیل آب و هواى مناسب در آن مکان رواج خوبى داشته و گاهى مى تواند در روابط رقابتى مابین شرکت هاى مسافرتى، مقصدهاى توریسم را تغییر دهد.
ایرج مغفوری مقدم؛ محمود جلالی
دوره 11، شماره 44 ، بهمن 1381، ، صفحه 76-80
چکیده
یکی از پدیده های مهم در تکامل جانداران، انقراض (Extinction) می باشد. انقراض یک گونه، زمانی اتفاق می افتد که موجودات قادر به سازش در مقابل تغییرات ناگهانی محیط نمی باشد. زمین سیارهای بسیار پویا می باشد و در مقابل بسیاری از تغییرات خارجی مقاومت نموده و منجر به ثبات شرایط زیستی می شود. ولی در برخی از زمان ها تغییرات محیطی بسیار ...
بیشتر
یکی از پدیده های مهم در تکامل جانداران، انقراض (Extinction) می باشد. انقراض یک گونه، زمانی اتفاق می افتد که موجودات قادر به سازش در مقابل تغییرات ناگهانی محیط نمی باشد. زمین سیارهای بسیار پویا می باشد و در مقابل بسیاری از تغییرات خارجی مقاومت نموده و منجر به ثبات شرایط زیستی می شود. ولی در برخی از زمان ها تغییرات محیطی بسیار شدید می باشد از عوامل مهم تغییرات محیطی می توان به برخورد شخانه ها (Meteorite) به سطح زمین اشاره کرد در کرتاسه پیشین، ائوسن پسین، زمین در معرض اصابت چند شخانه بوده است که منجر به نابودی زیست مندان زیادی شده است. در تمامی شخانه ها، مقدار عنصر ایریدیم بسیار زیادتر از رسوبات زمین می باشد. بنابراین با یافتن مقدار بیش از معمول ایریدیم در لایه های زمین، می توان احتمال داد که شخانه ای به زمین برخورد کرده است. البته باید توجه کرد که در برخی از موارد، به علت عوامل دیاژنتیکی عنصر ایریدیم در برخی رسوبات تجمع می یابد.
جمال محمدی؛ یونس غلامی
دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 88-94
چکیده
اصالت بخشی به یک تغییرساختار شامل تغییرات اجتماعی و دموگرافی در وضعیت ناحیه داخل لایه عمومی شهر گفته می شود. این نظریه یک نظریه مهم در تغییرات گروه‌های اجتماعی در دهه های اخیر می باشد. در واقع تغییرات کالبدی و اقتصادی مراکز شهری و حومه خصوصاً در شهرهای بزرگ کشورهای غربی تغییرات دموگرافی در پی داشته است. با توجه به اهمیت این موضوع هدف ...
بیشتر
اصالت بخشی به یک تغییرساختار شامل تغییرات اجتماعی و دموگرافی در وضعیت ناحیه داخل لایه عمومی شهر گفته می شود. این نظریه یک نظریه مهم در تغییرات گروه‌های اجتماعی در دهه های اخیر می باشد. در واقع تغییرات کالبدی و اقتصادی مراکز شهری و حومه خصوصاً در شهرهای بزرگ کشورهای غربی تغییرات دموگرافی در پی داشته است. با توجه به اهمیت این موضوع هدف از این مقاله بررسی نقش اصالت بخشی در تغییرات طبقاتی اجتماعی شهرها به خصوص مراکز شهری می باشد. برای بررسی سعی شده با استفاده از منابع مختلف داخلی و خارجی و منابع کتابخانه ای در دسترس، به بررسی و تحلیل این تغییرات پرداخته شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با اعمال سیاست هایی مانند کنترل اجاره، ایجاد مؤسسات عمومی و تخفیفهای مالیاتی می‌توان اثرات منفی ناشی از اصالت بخشی را کاهش داد.
کیومرث ملکی؛ فرهاد برندکام
دوره 21، شماره 81 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 91-103
چکیده
از مهمترین موضوعاتی که در هنگام طراحی و برنامه‌ریزی شهرها برای فراهم نمودن ایمنی و امنیت هر چه بیشتر شهروندان و کاهش بحران در شهرها باید مد نظر قرار گیرد، رعایت ملاحظات و اصول پدافند غیر عامل برای کاستن از آثار مخرب بحران‌ها می‌باشد. سرزمین ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی خود، همواره در طول تاریخ شاهد بلایای طبیعی و ...
بیشتر
از مهمترین موضوعاتی که در هنگام طراحی و برنامه‌ریزی شهرها برای فراهم نمودن ایمنی و امنیت هر چه بیشتر شهروندان و کاهش بحران در شهرها باید مد نظر قرار گیرد، رعایت ملاحظات و اصول پدافند غیر عامل برای کاستن از آثار مخرب بحران‌ها می‌باشد. سرزمین ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی خود، همواره در طول تاریخ شاهد بلایای طبیعی و غیر طبیعی (جنگ و...) بسیاری بوده و خسارات مالی وانسانی فراوانی را متحمل شده است. از این رو جایگاه نظری و عملی دفاع و پدافند در برابر بحران در این گستره اهمیت بسیار مییابد. با توجه به این مسائل، کاربرد پدافند غیرعامل و توجه به اصول آن در برنامه‌ریزی شهری می‌تواند تا حد زیادی به کاهش آثار مخرب این نوع بحران‌ها بیانجامد. یکی از شاخه‌های علمی مهم که نقش عمدهای در برنامه‌ریزی پدافند غیر عامل دارد، استفاده از ضوابط و اصول برنامه‌ریزی شهری است. هدف این مقاله شفاف سازی رابطه بین پدافند غیرعامل با امنیت شهری و نقش راهبردی آن در حفظ و امنیت شهروندان و زیرساختهای شهری، با توجه به اهمیت کاربری اراضی شهری در برنامه ریزی و شهرسازی و نقش آن در ایجاد شهرهای امن و فضاهای دفاع پذیر از گذشته تا به امروز می‌باشد.
تقی طاوسی؛ محمود حسین زاده کرمانی
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 92-95
چکیده
در سال‌های اخیر فراوانی طوفان‌های گرد و غباری افزایش یافته است. طوفان‌های گرد وغباری می‌توانند در تغییر اقلیم مؤثر بوده و سبب خسارات و زیان‌های بزرگ به جوامع بشری گردند. پایش بلایا بطور صحیح یک نیاز خیلی ضروری می‌باشد. در این مقاله فرایندهای طوفان‌های گرد و غباری که در آوریل 2006 اتفاق افتاده‌اند، پایش گردیده است. بر حسب ویژگی‌های ...
بیشتر
در سال‌های اخیر فراوانی طوفان‌های گرد و غباری افزایش یافته است. طوفان‌های گرد وغباری می‌توانند در تغییر اقلیم مؤثر بوده و سبب خسارات و زیان‌های بزرگ به جوامع بشری گردند. پایش بلایا بطور صحیح یک نیاز خیلی ضروری می‌باشد. در این مقاله فرایندهای طوفان‌های گرد و غباری که در آوریل 2006 اتفاق افتاده‌اند، پایش گردیده است. بر حسب ویژگی‌های انعکاس و جذب طوفان‌های غباری محدوده طوفان‌های غباری بطور دقیق استخراج گردیده و درجات شدت آنها برآورد شده است. سپس مسیرهای حرکت آنها بوسیله داده‌های چند زمانی پایش گردیده است. نتایج توافق زیادی با پایش گروه هواشناسی نشان می‌دهد. به طور کلی پایش پویای فرایندهای طوفان گرد و غباری با داده‌های چند زمانهای کاربرد زیادی در آینده خواهد داشت.
سید محمد زمانزاده؛ منا انوشه
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 93-98
چکیده
مناطق خشک و نیمه خشک جهان در عرض‌های 20 تا 45 درجه شمالی و جنوبی واقع شده‌اند. کشور ایران نیز در این منطقه واقع شده که به کمربند جهانی بیابانی موسوم است. شناسائی این مناطق به عنوان اصولی‌ترین و بنیادی‌ترین کار محسوب می‌شود. در پهنه مناطق خشک ایران، تودههای بزرگی از ماسه‌های بادی در نقاط مختلفی متراکم شده‌اند. این تودههای ماسه‌ای ...
بیشتر
مناطق خشک و نیمه خشک جهان در عرض‌های 20 تا 45 درجه شمالی و جنوبی واقع شده‌اند. کشور ایران نیز در این منطقه واقع شده که به کمربند جهانی بیابانی موسوم است. شناسائی این مناطق به عنوان اصولی‌ترین و بنیادی‌ترین کار محسوب می‌شود. در پهنه مناطق خشک ایران، تودههای بزرگی از ماسه‌های بادی در نقاط مختلفی متراکم شده‌اند. این تودههای ماسه‌ای در اصطلاح محلی ریگ نامیده میشوند. محدوده مورد مطالعه تپه ماسه‌ای بند ریگ کاشان، واقع در چاله مسیله و در جنوب دریاچه نمک می‌باشد. در این مقاله سعی براین خواهد بود که با مطالعه ژئومورفولوژی، نمونهبرداری و دانهبندی عناصر تپه ماسهی محیطهای بادی بررسی گردد .بررسیهای بعمل آمده شامل مراحل جمع‌آوری اطلاعات محلی، نمونهبرداری از تپه ماسه‌ای، عاملهای آماری و رسوبشناسی با استفاده از نرم افزار GRADISTATمحاسبه گردیده و منحنیهای دانهبندی رسوبات ترسیم شد. بررسیهای دانهبندی رسوبات نشان می‌دهد که رسوبات در 4 نقطه تپه ماسه‌ای دارای اختلاف جورشدگی φ 327/0 می‌باشد، که این اختلاف ناشی از موقعیت برداشت رسوبات و قدرت باد می‌باشد.
عطیه سادات صابری
دوره 21، شماره 83 ، آبان 1391، ، صفحه 94-96
چکیده
مقاله «شهرهای مدرن، پست مدرن، الکترونیک و دیدگاه انتقادی جغرافیدان» سعی دارد به چالش های خاص شهرهای مدرن، پست مدرن و الکترونیک از دیدگاه فضاهایی که ایجاد می کند، بپردازد و به این نتیجه برسد که فضای مجازی شهر الکترونیک به مدد فضای واقعی شهر آمده و برای آن برنامه ریزی می کند و ابعاد آن را در مقیاس و اندازه و نیاز به تمرکز و ...
بیشتر
مقاله «شهرهای مدرن، پست مدرن، الکترونیک و دیدگاه انتقادی جغرافیدان» سعی دارد به چالش های خاص شهرهای مدرن، پست مدرن و الکترونیک از دیدگاه فضاهایی که ایجاد می کند، بپردازد و به این نتیجه برسد که فضای مجازی شهر الکترونیک به مدد فضای واقعی شهر آمده و برای آن برنامه ریزی می کند و ابعاد آن را در مقیاس و اندازه و نیاز به تمرکز و تنوع، کاهش می دهد. فضای واقعی و مجازی را نگرش خاص مردم در هر فضای جغرافیایی دگرگون کرده و جغرافیای خاصی را در هر دو فضا خلق می کند.
حسین حدادی؛ حسن حیدری
دوره 21، شماره 82 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-103
چکیده
یکی از پدیده‌های محیطی غرب کشور وقوع بارش‌های سنگین همراه با توفان تندری است. منطقه غرب کشور در اثر قرار گیری در برابر مسیر بادهای غربی و رطوبت دریای مدیترانه و همچنین وجود ارتفاعات زاگرس، منطقه‌ای مستعد برای وقوع بارش سنگین و تندری می‌باشد. برای مطالعه سینوپتیکی بارش سنگین روز 12 اردیبهشت 1389 از داده‌های جو بالای موجود ...
بیشتر
یکی از پدیده‌های محیطی غرب کشور وقوع بارش‌های سنگین همراه با توفان تندری است. منطقه غرب کشور در اثر قرار گیری در برابر مسیر بادهای غربی و رطوبت دریای مدیترانه و همچنین وجود ارتفاعات زاگرس، منطقه‌ای مستعد برای وقوع بارش سنگین و تندری می‌باشد. برای مطالعه سینوپتیکی بارش سنگین روز 12 اردیبهشت 1389 از داده‌های جو بالای موجود در مرکز ملی پیشبینیهای محیطی استفاده شده و با روش‌های محاسباتی و ترسیمی وضعیت جوّ به هنگام وقوع بارش سنگین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیلهای سینوپتیکی نشان داد که عوامل مؤثر بر وقوع بارش سنگین روز 12 اردیبهشت 1389 وقوع بلوکینک و پیچانه در ترازهای 500، 600 و 700 هکتوپاسکال، ناپایداری و همرفت شدید در تمام سطوح جوّی از 1000 تا 500 هکتوپاسکال و تاوایی مثبت یا سیکلونی در ترازهای جوّی 500، 600، 700 و 850 هکتوپاسکال می‌باشد. براساس نقشه‌های وزش رطوبت، منابع رطوبت این بارش سنگین در ترازهای 1000 تا 850 خلیج فارس و در ترازهای 700، 600 و 500 هکتوپاسکال دریای مدیترانه و دریای سرخ میباشند.
فرهاد عزیزپور؛ رقیه شمسی
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 106-112
چکیده
در شکل‌گیری، استقرار وسازمانیابی سکونتگاه‌های روستایی عوامل محیط طبیعی - اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر بر این اساس، بدنبال تبیین اثرگذاری عوامل طبیعی (محیط طبیعی-اکولوژیک) برتحول پذیری سازمان فضایی 11 روستای دهستان لواسان کوچک است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از ...
بیشتر
در شکل‌گیری، استقرار وسازمانیابی سکونتگاه‌های روستایی عوامل محیط طبیعی - اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر بر این اساس، بدنبال تبیین اثرگذاری عوامل طبیعی (محیط طبیعی-اکولوژیک) برتحول پذیری سازمان فضایی 11 روستای دهستان لواسان کوچک است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از روش‌های کتابخانهای استفاده گردیده است. همچنین، کاربرد مدلهایی نظیر میزانسنج نهادی گاتمن، ارزش مرکزیت، مجموع حداقل فواصل، تعداد ارتباطات مستقیم، تعداد گرههای ارتباطی و توان جمعیتی مورد توجه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد عوامل طبیعی بویژه توپوگرافی، منابع آب و شیب در موقعیت استقرار سکونتگاه‌های روستایی تأثیر داشته است.این وضعیت سبب گردیده تا سازمان فضایی محدوده مورد مطالعه از ساختارسلسله مراتبی دو سطحی برخوردار گردد. ضمناً مبتنی بر این نتایج پیشنهاد گردید تا سازمان فضایی محدوده از سه حوزه روستایی به مرکزیت روستاهای افجه، کندعلیا و بوجان و یک مجموعه روستایی با مرکزیت شهر لواسان تشکیل گردد.
شبنم محمودی
دوره 22، 85-1 ، خرداد 1392، ، صفحه 110-112
چکیده
در این مقاله یکی از نظریه‌های مربوط به تحولات پدیده‌های زمین یعنی اصل یکنواختی و تقابل این نظریه با نئوکاتاستروف، کاتا‌ستروف وتکامل به روش اسنادی بیان می‌گردد.
بیشتر
در این مقاله یکی از نظریه‌های مربوط به تحولات پدیده‌های زمین یعنی اصل یکنواختی و تقابل این نظریه با نئوکاتاستروف، کاتا‌ستروف وتکامل به روش اسنادی بیان می‌گردد.
فاطمه محمدیاری؛ حسین اقدر؛ رضا بصیری
چکیده
آب‌هایزیرزمینیدرمناطقخشکونیمهخشکاهمیتویژه‌ایدارند .دراینتحقیق،بااستفادهازروش‌هایزمینآمار،خصوصیاتشیمیاییآب‌هایزیرزمینیمناطقخشکونیمهخشکمهرانودهلرانموردبررسیقرارگرفت. سدیم،کلر،سولفات،TDSوTH متغیرهایموردارزیابیبودند. نیمتغییرنمایتجربیهریکازپارامترهابااستفادهازنرمافزارGS+ محاسبهومدل‌هایمختلفبرازشدادهشد. ...
بیشتر
آب‌هایزیرزمینیدرمناطقخشکونیمهخشکاهمیتویژه‌ایدارند .دراینتحقیق،بااستفادهازروش‌هایزمینآمار،خصوصیاتشیمیاییآب‌هایزیرزمینیمناطقخشکونیمهخشکمهرانودهلرانموردبررسیقرارگرفت. سدیم،کلر،سولفات،TDSوTH متغیرهایموردارزیابیبودند. نیمتغییرنمایتجربیهریکازپارامترهابااستفادهازنرمافزارGS+ محاسبهومدل‌هایمختلفبرازشدادهشد. پسازبررسینرمالسازیداده‌هاواریوگرامترسیم،ودرنرمافزارGISدرونیابیبهروشوزندهیعکسفاصله (IDW) وکریجینگانجامشد. معیارانتخابمدلمناسبدرونیابیمقدارRMSEکمتروساختارمکانیقوی‌تربود. نتایجنشانگربرتریروشکریجینگنسبتبهروشIDWمی‌باشد. بنابرایننقشه‌هابااینروشتهیهشد. نتایجبیانگرهمبستگیقویداده‌هایکیفیآبمنطقهوساختارمکانیتابعمدلگوسینمی‌باشد. درپایانبااستفادهازمنطقفازیوطبقه‌بندیشولرنقشهپهنه‌بندیمنطقهجهتشربتهیهگردید. مطابقنقشهنهایی، 37 درصدازمنطقهبرایشربمناسب، 13 درصدنسبتاًمناسبو 50 درصدنامناسبمی‌باشد. درنتیجه،کیفیتآبمنطقهموردمطالعهبرایشربدرحدمطلوبنیست. بارویهمگذارینقشهپهنه‌بندیونقشهحاصلازتحلیلنقاطبارزمشاهدهشدکهنقاطباغلظت‌هایزیادودرآستانههشداردرکنارهمودرطبقهنامناسبنقشهپهنه‌بندی،قرارگرفته‌اند. بالابودنمیزانسختیوسایرعناصردربخش‌هاییازمنطقهروندافزایشیدارد. اینموضوعبهدلیلجانشینشدنرسوباتآبرفتیباسازندگچساراناست. لذا عاملاصلیکاهشکیفیتآبهارامی‌توانسازندگچساراندانست.
احسان یاری؛ وحید عبدعلی پور
چکیده
مقاله حاضر با هدف بررسی چرایی ناتوانی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در دست یابی به یک راه‌حل جامع و کامل برای پایان بخشیدن به اختلافات ارضی و مرزی نوشته شده است. گرچه کشورهای عربی این حوزه در دهه‌های گذشته گام‌هایی جدّی برای پایان بخشیدن به این اختلافات برداشته‌اند، اما این اقدامات مؤثر نبوده و ویژگی اختلافات ارضی و مرزی در این منطقه ...
بیشتر
مقاله حاضر با هدف بررسی چرایی ناتوانی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در دست یابی به یک راه‌حل جامع و کامل برای پایان بخشیدن به اختلافات ارضی و مرزی نوشته شده است. گرچه کشورهای عربی این حوزه در دهه‌های گذشته گام‌هایی جدّی برای پایان بخشیدن به این اختلافات برداشته‌اند، اما این اقدامات مؤثر نبوده و ویژگی اختلافات ارضی و مرزی در این منطقه پایداری آنهاست. این واقعیت معلول عوامل چندی، از جمله تحمیلی بودن مرزها، کشف نفت و منابع انرژی، موقعیت استراتژیک برخی مناطق یا جزایر، تمایلات توسعه طلبانه دولتهای منطقه در قبال یکدیگر، دخالت قدرتهای فرا منطقه‌ای و ..... می‌باشد. استدلال اصلی این مقاله آن است که از بین عوامل مذکور، دو عامل تمایلات توسعهطلبانه کشورهای منطقه در قبال یکدیگر و موقعیت استراتژیک مناطق مورد مناقشه، نقش محوری را در ایجاد بنبست اختلافات مرزی در منطقه ایفا می‌کنند و تا زمانی که رقابتهای توسعهطلبانه و منافع حاصله از موقعیت استراتژیک مناطق مورد مناقشه برای دولتها همچنان پررنگ باشد، نمیتوان امیدی به بهبود کامل اختلافات ارضی و مرزی در منطقه داشت.
لیلا عشرتی؛ امیر محمودزاده؛ مسعود تقوایی
چکیده
مناطق شهری بسیاری به وسیله مخاطرات مرکب مورد تهدید قرار می‌گیرند که منجر به ایجاد آسیب‌های جدی به انسان‌ها ، ساختمان‌ها و زیر ساخت‌ها می‌گردد. این مسأله متأثر از تحولات مرتبط مانند شهرنشینی، ساخت و سازها در مناطق با آسیب‌پذیری بالا می‌باشد. مهمترین هدف در این مطالعه، توسعه رویکردی شاخص محور می‌باشد که بستری را برای ارزیابی آسیب‌پذیری ...
بیشتر
مناطق شهری بسیاری به وسیله مخاطرات مرکب مورد تهدید قرار می‌گیرند که منجر به ایجاد آسیب‌های جدی به انسان‌ها ، ساختمان‌ها و زیر ساخت‌ها می‌گردد. این مسأله متأثر از تحولات مرتبط مانند شهرنشینی، ساخت و سازها در مناطق با آسیب‌پذیری بالا می‌باشد. مهمترین هدف در این مطالعه، توسعه رویکردی شاخص محور می‌باشد که بستری را برای ارزیابی آسیب‌پذیری در خصوص مخاطرات مرکب (حریق در پی زلزله )فراهم مینماید. مدل شاخص محور ارائه شده، بر اساس انتخاب مشخصات رتبه هایی می‌باشد که شاخص‌های آسیب‌پذیری کالبدی و انسانی را در محدوده مورد مطالعه مطرح مینماید. کاربرد مدل PTVA[1]، در محدوده ای از شهر شیراز می‌باشد. تجزیهوتحلیلاطلاعاتجمعآوری شدهبر اساس نوع و هدف مطالعه باتوجهبهروشهای آماریومبتنیبرمشخصات ارزیابی ریسککمی با استفاده از نرم افزارهای HAZUS& GIS و تجزیه و تحلیل آسیب‌پذیری معیار محور (RVI[2]) می‌باشد، یافته‌ها در برآورد سطوح آسیب‌پذیری کالبدی و انسانی(تلفات) نهایی حاکی از این می‌باشد که 69 ساختمان با مساحتی برابر 47523.64متر مربع از محدوده مورد مطالعه دارای سطح ریسک گسترده و کامل میباشند.
[1] - Papathoma Tsunami Vulnerability Assessment
[2] - Relative Vulnerability Index (RVI)
صدیقه کیانی سلمی؛ سید حجت موسوی؛ پریسا یگانه دستگردی
چکیده
به منظور دستیابی به توسعه پایدار، تشریح و ارزیابی وضعیت محیط زیست و منابع، پیش از هرگونه برنامه‌ریزی لازم و ضروری است. اهمیت ارزیابی سرزمین تا به آنجاست که چنانچه سرزمین بالقوه فاقد توان اکولوژیکی مناسب برای اجرای کاربری خاصی باشد (حتی در صورت نیاز اقتصادی، اجتماعی به وجود آن کاربری) اجرای آن طرح نه تنها سبب بهبود وضعیت زیست محیطی ...
بیشتر
به منظور دستیابی به توسعه پایدار، تشریح و ارزیابی وضعیت محیط زیست و منابع، پیش از هرگونه برنامه‌ریزی لازم و ضروری است. اهمیت ارزیابی سرزمین تا به آنجاست که چنانچه سرزمین بالقوه فاقد توان اکولوژیکی مناسب برای اجرای کاربری خاصی باشد (حتی در صورت نیاز اقتصادی، اجتماعی به وجود آن کاربری) اجرای آن طرح نه تنها سبب بهبود وضعیت زیست محیطی منطقه نمی‌گردد بلکه تخریب بیشتر محیط را نیز به ارمغان خواهد آورد. از آنجا که گردشگری رابطه تنگاتنگی با محیط دارد، ارزیابی توان محیطی در این حوزه اگر به گونه‌ای شایسته صورت پذیرد موجب اصلاح طرح‌ها و پیشگیری از بروز ناکامی در توسعه صنعت گردشگری می‌شود، همچنین تخریب پیش بینی نشده محیط زیست را تقلیل داده و جلوگیری می‌کند. پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی توان اکولوژیک محیط برای تعیین مناطق مستعد طبیعت گردی با تأکید بر توسعه پایدار گردشگری در استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است. به منظور رسیدن به این هدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در قالب فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، از روش سیستمیک مخدوم در ارزیابی توان تفرج استفاده گردید. با توجه به این که موضوع پژوهش بررسی توان طبیعت گردی است، صرفا پارامترهای مورد نیاز تفرج گسترده ( طبیعت گردی) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها حاکی از آن است، حدود32/1961 کیلومتر مربع از سطح استان برای تفرج گسترده (طبقه یک) مناسب است که شهرستان لردگان بیشترین سطح مناسب و شهرستان بروجن، کمترین سطح را به خود اختصاص داده‌اند.
بهاره حاجی زاده وادقانی؛ جهانبخش بالیست؛ سعید کریمی
چکیده
ازتبعات رشد جمعیت در ایران وسعت‌‌یافتن سطوح انواع کاربریهای شهری و مسکونی و صنعتی می‌باشد که به ضرر اراضی کشاوررزی است. فرآیند مکانیابی مناسب برای تخصیص زمین به کاربریهای مناسب، تلاشی است برای ایجاد چارچوبی که طی آن بتوان برای رسیدن به راه‌حل بهینه اقدام کرد. هدف از انجام این پژوهش یافتن چهارچوبی مناسب و علمی برای شناسایی ...
بیشتر
ازتبعات رشد جمعیت در ایران وسعت‌‌یافتن سطوح انواع کاربریهای شهری و مسکونی و صنعتی می‌باشد که به ضرر اراضی کشاوررزی است. فرآیند مکانیابی مناسب برای تخصیص زمین به کاربریهای مناسب، تلاشی است برای ایجاد چارچوبی که طی آن بتوان برای رسیدن به راه‌حل بهینه اقدام کرد. هدف از انجام این پژوهش یافتن چهارچوبی مناسب و علمی برای شناسایی مکان‌های مناسب جهت توسعه‌ی سکونتگاه‌های انسانی است. روش‌های مورد استفاده شامل تکنیک‌های تصمیم‌گیری در ترکیب با سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل‌های فازی بوده‌است. در این پژوهش سعی شده با شناسایی ویژگی‌های محیطی و اجتماعی و اقتصادی، مکان‌های بهینه برای توسعه‌ی شهری مشخص شود. برای ارزیابی از 13 شاخص استفاده‌شده است که با استفاده از دو روش تلفیقی فازی و ترکیب خطی وزنی[1] (WLC)و روش وزن‌دهی فرایند تحلیل شبکه فازی[2](FANP) نقشه‌های نهایی تناسب زمین ایجاد و دو روش مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. در روش اول (فازی‌گاما) هر کدام از لایه‌ها در محیط سیستم‌اطلاعات‌جغرافیایی فازی شدند و بعد از ضرب وزن لایه‌های حاصل از FANP در هر یک از لایه‌ها عملگر گامای 9/0 و5/0 و 1/0 اجرا شد. در روش دوم(WLC) لایه‌ها بر اساس ارزش‌دهی انجام شده طبقه‌بندی شدند، سپس در وزن‌های به‌دست‌آمده از FANP ضرب شدند. در نهایت دو نقشه‌ی نهایی به‌دست آمد که این نتایج نشان می‌دهند که قسمت‌های جنوبی شهرستان کاشان امکان توسعه‌ی کاربری شهری بیشتر است و دو شهر قمصر و کاشان نیز بیشتر به سمت جنوب و جنوب‌غربی گرایش داشته‌اند. [1]- Weighted Linear Combination[2]- Fuzzy Analytical Network Process
ناصر رضائی؛ فرزاد میرزایی قلعه؛ رحمت الله منشی زاده
چکیده
گردشگری روستایی به‌عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی وبه منزلةنمادی ازهویت فرهنگی ویکی ازمنابع مهم کسب درآمدواشتغال‌زایی درامربرنامه‌ریزی موردتوجه ویژه است. یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشوراستان گیلان درحوزه جنوبی دریای خزرمی‌باشدکه ازبافت روستایی متنوع وجذابی برخورداراست. پژوهش حاضرکه باهدف ارزیابی جایگاه گردشگری درمتنوع ...
بیشتر
گردشگری روستایی به‌عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی وبه منزلةنمادی ازهویت فرهنگی ویکی ازمنابع مهم کسب درآمدواشتغال‌زایی درامربرنامه‌ریزی موردتوجه ویژه است. یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشوراستان گیلان درحوزه جنوبی دریای خزرمی‌باشدکه ازبافت روستایی متنوع وجذابی برخورداراست. پژوهش حاضرکه باهدف ارزیابی جایگاه گردشگری درمتنوع سازی اقتصادروستایی و بسترسازی برای توسعه پایدار روستایی تهیه شده است؛ تلاش دارد که بامطالعه جامع دهستان مریدان ازتوابع استان گردشگرپذیرگیلان، تبیینی از نقش گردشگری درتوسعه وتحول اقتصادروستایی ارائه نمایدتاباتوجه به امکانات،توانایی‌هاومحدودیت‌های موجود،راهکارمناسبی برای توسعه گردشگری روستایی درمنطقه موردمطالعه ارائه دهد. درپژوهش حاضرباروش توصیفی- تحلیلی وپیمایشی؛ضمن بیان نقش واهمیت گردشگری روستایی،اثرات وپیامدهای اقتصادی گردشگری درروستاهای دهستان مریدان،موردمطالعه قرارگرفته است. به منظورتعیین ارتباط بین متغیرهاازروش آماراستنباطی کای‌دو(chi-square) ازنرم افزارآماریSPSS باحجم نمونه 318 نفراستفاده شد. نتایج حاصله نشان می‌دهدکه گردشگری توانسته‌درساختاراقتصادروستایی این منطقه تأثیرگذارباشد،به صورتی که درامرتأثیرگذاری گردشگری برشاخص اشتغال،بامیانگین 7/4 ودرشاخص افزایش درآمدبامیانگین 42/4 حاکی ازتأثیرات مثبت گردشگری است؛ لذاایجادزمینه‌های اشتغال،افزایش سطح درآمد خانوارهای محلی، جلوگیری ازمهاجرت جوانان وتنوع فعالیت اقتصادی درناحیه،ازمهمترین اثرات اقتصادی گردشگری روستایی دراین دهستان ارزیابی می‌شود.
سعدی محمدی؛ مهدی سعیدی؛ سوران منوچهری
چکیده
زندگی جوامع انسانی همواره در معرض خطرات طبیعی و انسانی است که منجر به مختل شدن زندگی عادی شده و جوامع را با بحران، مواجه می‌کند. در این ارتباط، اتخاذ تدابیر هوشمندانه در کلیه بخشها و نهادهای کشور در زمینه مواجهه با بحرانهای طبیعی از یک سو و از سویی دیگر، چالشهای سیاسی و اقتصادی همواره مورد تأکید قرار داشته و با تبیین الزامات ...
بیشتر
زندگی جوامع انسانی همواره در معرض خطرات طبیعی و انسانی است که منجر به مختل شدن زندگی عادی شده و جوامع را با بحران، مواجه می‌کند. در این ارتباط، اتخاذ تدابیر هوشمندانه در کلیه بخشها و نهادهای کشور در زمینه مواجهه با بحرانهای طبیعی از یک سو و از سویی دیگر، چالشهای سیاسی و اقتصادی همواره مورد تأکید قرار داشته و با تبیین الزامات و سازوکارها، پدافند غیرعامل به عنوان یک استراتژی کارآمد و پیشگیرانه در زمینه مواجهه با بحران، می‌تواند به کاهش حداقلی آسیب‌های ناشی از بحران‌ها منجر گردد. پژوهش کاربردی حاضر نیز با هدف کاهش سطح آسیب‌پذیری نواحی روستایی پر مخاطره مرزی در شهرستان مریوان با دیدی فضایی و جامع به بررسی وضعیت شاخص‌های پدافندغیرعامل آنها پرداخته تا بدینوسیله نقاط و مناطق آسیب‌پذیر در برابر بحران‌ها شناسایی و سپس راهکارهای کاربردی متناسب با وضعیت پدافند غیرعامل روستاهای شهرستان، اتخاذ گردد. در این راستا 14 شاخص امنیتی، اجتماعی و طبیعی با توجه به شرایط منطقه به عنوان شاخص‌های پدافندغیرعامل در نظرگرفته شده و سپس با وزن‌دهی شاخصها به روشAHP و با تخصیص وزنFuzzy به لایه‌های تشکیل شده، نقشه‌های شاخص‌های مورد نظر در بسته نرم‌افزاری Arc Gis ترسیم و در همدیگر تلفیق گردید که در نهایت نقشه تلفیقی، نشان دهنده قرارگرفتن 84 درصد روستاهای منطقه در وضعیت تاحدودی مناسب (متوسط) به لحاظ پدافندغیرعامل بود و شاخص‌های انسانی تعداد جمعیت روستاها و فاصله از راههای اصلی، دارای بیشترین اهمیت نسبی در میان شاخص‌های مورد بررسی پدافند غیرعامل در منطقه مورد مطالعه بودند.
علیرضا دربان آستانه؛ سجاد فردوسی؛ حمید رضا شاه محمدی
چکیده
گردشگری دریایی یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری به شمار می‌آید که در دهه‌های اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه ...
بیشتر
گردشگری دریایی یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری به شمار می‌آید که در دهه‌های اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه نماید. از جمله اقداماتی که می‌توان در این زمینه انجام داد احداث سایت‌های گردشگری دریایی در مناطق ساحلی است. به منظور مکانیابی چنین سایت‌هایی در نظر گرفتن معیارهایی بدین شرح ضروری است: فاصله از دریا، دید نسبت به دریا، آفتاب‌گیری، کاربری اراضی، فاصله از مخاطرات طبیعی همچون گسل، سیلاب، فرسایش، فاصله از سکونتگاه‌ها، فاصله از رودخانه و دریاچه، فاصله از شبکه معابر، فاصله از مناطق حفاظت شده و درصد شیب. بر این اساس پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی مطلوب‌ترین نقاط به منظور احداث سایت گردشگری دریایی تدوین گردیده است. اطلاعاتموردنیاز به روش کتابخانه‌ایجمع‌آوری گردیده است. جهت وزن دهی به معیارهای مورد بررسی از طریق نظرخواهی از 32 کارشناس و متخصص و از روش AHP استفاده شده است. پس از تعین وزن هر یک از معیارها، لایه‌های اطلاعاتی هر یک از معیارها در محیط GIS ایجاد گردیده و در نهایت با روی هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی، مناسب‌ترین مکان‌ها جهت ایجاد سایت گردشگری دریایی معرفی گردیده است. بر این اساس چهار محدوده در شهرستان تنکابن به منظور جانمایی سایت گردشگری دریایی نسبت به سایر نقاط، مطلوب تشخیص داده شده است. بنابراین برنامه‌ریزی مناسب برای ایجاد سایت‌های گردشگری دریایی در مکان‌های پیشنهاد شده به ترتیب اولویت، توسعه پایدار گردشگری و متقابلاً توسعه اقتصادی منطقه را به همراه خواهد داشت.
محسن شاطریان؛ سید حجت موسوی؛ زهرا مومن بیک
چکیده
داشتن آمار و اطلاعات به هنگام از کاربریهای موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصه‌های طبیعی و شهری است. با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامه‌ریزان از چگونگی تحولات حادث‌شده برای سیاست‌گذاری و چاره‌اندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات برای مشخص کردن روند زمانی آنها ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین ...
بیشتر
داشتن آمار و اطلاعات به هنگام از کاربریهای موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصه‌های طبیعی و شهری است. با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامه‌ریزان از چگونگی تحولات حادث‌شده برای سیاست‌گذاری و چاره‌اندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات برای مشخص کردن روند زمانی آنها ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین نقشه کاربری اراضی یکی از الزامات هرگونه برنامه‌ریزی توسعه ملی و منطقه‌ای است که مدیران، برنامه‌ریزان و کارشناسان را قادر می‌سازد با شناسایی وضع موجود و مقایسه قابلیت‌ها و پتانسیل‌ها، در زمینه حل معضلات و رفع نیازهای حال و آینده اقدامات لازم را طراحی و اجرا نمایند. لذا هدف از این پژوهش تهیه نقشه‌های کاربری اراضی شهرستان شهرکرد و همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی این منطقه در بازه زمانی 1985 تا 2017 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست می‌باشد. در این راستا تصاویر سنجنده‌های TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست در سال‌های 1985، 2000، 2015 و 2017 به‌عنوان پایگاه داده مورد بهره‌گیری قرار گرفت و جهت آنالیز داده‌ها از نرم افزارهای دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیائی ENVI 4.7و ArcGIS 10.4استفاده گردید. نتایج نشان داد که در این دوره 32 ساله، مساحت کاربریهای شهری، کشاورزی و صنعتی هر کدام به‌ترتیب 2/26، 3/190 و 6/15 کیلومتر مربع افزایش یافته‌است، درحالی‌که کاربری مرغزار و سایر کاربری‌ها به‌ترتیب 9/4 و 6/230 کیلومتر مربع کاهش وسعت داشته‌اند. این موضوع حاکی از تخریب سرزمین، به دلیل احداث فرودگاه و همچنین از بین رفتن مراتع به موجب افزایش اراضی شهری و کشاورزی می‌باشد.
کمال امیدوار؛ نساء سپندار؛ شهاب شفیعی
چکیده
دراین پژوهش یکی ازسنگین ترین و فراگیرترین بارش های استان کرمانشاه (روزهای 27 تا 30 اکتبر 2015) با هدف شناخت سازوکارهای مؤثر بر رخداد اینگونه رویدادهای فرین بررسی شد.جهت بررسی شرایط همدید و ترمودینامیک این پدیده داده های روزانه بارش روزهای 25 تا 31 اکتبر 2015استخراج و به منظور شناخت چگونگی ورود سیستم های سینوپتیک به منطقه از متغیرهای ...
بیشتر
دراین پژوهش یکی ازسنگین ترین و فراگیرترین بارش های استان کرمانشاه (روزهای 27 تا 30 اکتبر 2015) با هدف شناخت سازوکارهای مؤثر بر رخداد اینگونه رویدادهای فرین بررسی شد.جهت بررسی شرایط همدید و ترمودینامیک این پدیده داده های روزانه بارش روزهای 25 تا 31 اکتبر 2015استخراج و به منظور شناخت چگونگی ورود سیستم های سینوپتیک به منطقه از متغیرهای جو بالا استفاده شد. داده های مربوط به فشار تراز ایستگاه، ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه‌های مداری و نصف‌النهاری با د و نم ویژه در ترازهای مختلف جو از پایگاه داده مربوط به داده های جو بالا، از مرکز پیش یابی اقلیم وابسته به اداره جو و اقیانوس ایالات متحده (NCEP/NCAR)برداشت و سپس به منظور تحلیل سینوپتیکی بارش مذکور، نقشه های روزانه سطح زمین و سطوح 850،500 و250هکتوپاسکال در نرم افزارGrADS ترسیم شد. برای محاسبه شاخص های ناپایداری (KI،SI،SW، LI) نیزازداده های جو بالای ایستگاه کرمانشاه بهره برداری شد. تحلیل نقشه های تراز دریا بیانگر این است که گرادیان شدید فشاربین کم فشار سودان و پرفشار اروپایی عامل اصلی رخداد بارش فرین در منطقه می باشد ضمن این که ریزش هوای سرد عرض‌های بالا توسط ناوهتاوهقطبی، تغذیه رطوبت از جنوب در تراز 850 هکتوپاسکال و بیشینه سرعت باد بر فراز منطقه در سطح 250 هکتوپاسکال، امکان بروز ناپایداری‌های جوی و شروع بارندگی در غرب کشور را فراهم آورده‌اند. نتایج نشان داد، طبق شاخص ناپایداریLI در روز 28 اکتبر(روزاوج بارشها) رعد و برق پراکنده و براساس شاخص SI درهمان روز رگبار پراکنده با احتمال خیلی ضعیف وجود دارد. طبق شاخص KI در روز اوج بارش ها، این احتمال به 60 تا 80 درصد می رسد.
مرتضی کریمی؛ سمیه سادات شاه زیدی؛ ابراهیم جعفری
چکیده
استان کرمانشاه حدوداً دارای300 کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق می‌باشد و به دلیل جهت قرار‌گیری ارتفاعات آن به صورت پله‌ای و موازی با مرز، موقعیت خوب پدافندی را ایجاد کرده است. از طرف دیگر شکل هندسی و محدب مرز آن موقعیت خوب آفندی را برای ایران ایجاد نموده است. عوامل جغرافیاییاین منطقه به ویژه ارتفاعات و جاده‌‌های پر‌پیچ و خم در برخی ...
بیشتر
استان کرمانشاه حدوداً دارای300 کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق می‌باشد و به دلیل جهت قرار‌گیری ارتفاعات آن به صورت پله‌ای و موازی با مرز، موقعیت خوب پدافندی را ایجاد کرده است. از طرف دیگر شکل هندسی و محدب مرز آن موقعیت خوب آفندی را برای ایران ایجاد نموده است. عوامل جغرافیاییاین منطقه به ویژه ارتفاعات و جاده‌‌های پر‌پیچ و خم در برخی نقاط استان کرمانشاه مشکلاتی را برای واحد‌های نظامی ایجاد می‌کند. تحقیق حاضر به دنبال بررسی تأثیر توپوگرافی محور قصرشیرین–کرمانشاه بر دفاع سرزمینی و توجه به جنبه‌های نظامی عوامل جغرافیایی است و با تجزیه و تحلیل تأثیرات توپوگرافی، میزان فرصت‌‌های حاصله را بررسی و سپس عوارض حساس و مهم طبیعی این منطقه را بر شمرده است. سپس نتایج حاصل از آن را برای طرح ریزی‌های تاکتیکی، عملیاتی، دفاعی و ... بیان می‌کند. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی– تحلیلی و از نظر محتوا کاربردی می‌باشد. این پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی، میدانی و بررسی نقشه‌های بزرگ مقیاس منطقه انجام شده و سپس داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده است. پس از تجزیه و تحلیل عوامل جغرافیایی میزان تأثیرگذاری عوامل جغرافیایی مورد نظر در باز دارندگی دفاعی دراین منطقه به طور نقطه‌ای و محلی تشریح گردید و به اهمیت معابر نفوذی این محور پرداخته و راهکارهای دفاعی ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ارتفاعات منطقه تأثیر مهمی در دفاع از منطقه دارد و عوامل جغرافیایی نظیر توپوگرافی در محور قصرشیرین –کرمانشاه بر دفاع سرزمینی استان کرمانشاه تأثیرگذار بوده و می‌توان نیروهای مسلح معارض را از این محور به داخل کشور کنترل کرد.لذا برای جلوگیری از تجاوز نیروهای‌زمینی دشمن از سمت غرب و از طریق محورهای متصل به مرز باید از این عوارض طبیعی بهره جست.
مهرداد هادی پور؛ حمید دارابی؛ علی اکبر داودی راد
چکیده
درک توزیع مکانی و زمانی دمای سطح زمین یا LST جهت یافتن عوامل ایجاد آن، در مدیریت محیط زیست شهری امری ضروری خواهد بود. از این‌رو هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل کمی جزایر حرارتی یا UHI شهر اراک و بررسی ارتباط بین شاخص‌های NDVI، NDBI و آلودگی هوا با LST، با استفاده از تصاویر سنجنده‌های ETM+, TM و OLI می‌باشد. ابتدا بر روی تصاویر پیش‌پردازش‌های لازم ...
بیشتر
درک توزیع مکانی و زمانی دمای سطح زمین یا LST جهت یافتن عوامل ایجاد آن، در مدیریت محیط زیست شهری امری ضروری خواهد بود. از این‌رو هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل کمی جزایر حرارتی یا UHI شهر اراک و بررسی ارتباط بین شاخص‌های NDVI، NDBI و آلودگی هوا با LST، با استفاده از تصاویر سنجنده‌های ETM+, TM و OLI می‌باشد. ابتدا بر روی تصاویر پیش‌پردازش‌های لازم جهت تهیه نقشهکاربری با استفاده از روش طبقه‌بندی نظارت‌شده انجام شد و کاربریهای اراضی موجود در محدوده مورد مطالعه شامل: مراتع فقیر، مراتع متوسط، مراتع خوب، اراضی بایر، دریاچه شور، اراضی کشاورزی و اراضی مسکونی استخراج شدند. سپس تصاویر مورد استفادهبرای تهیه شاخص‌های NDVI و NDBI به بازتاب جو تبدیل و دمای سطح زمین با استفاده از روش مؤسسه علوم پروژه لندست در محیط GIS تهیه شدند. آزمون‌های کولموگروف-اسمیرنوف، t جفتی و آزمون همبستگی پیرسون جهت آنالیزهای آماری شاخص‌های سنجش از دور و داده‌های کیفیت هوا استفاده شدند. نتایج آزمون کلموگروف-اسمینرف نشان داد، تمامی شاخص‌های سنجش از دور از توزیع نرمال پیروی می‌کنند. نتایج آزمون t جفتی، حاکی از وجود اختلاف معنی‌دار در تمام کاربری‌ها بجز کاربری مسکونی با کاربری دریاچه شور در شاخص‌های LST و NDVI و همچنین وجود اختلاف معنی‌دار در تمام کاربریهای موجود در محدوده مورد مطالعه برای شاخص NDBI بود. همچنین نتایج آزمون t جفتی برای متغیر دمای هوای و LST، نشان داد که اختلاف معنی‌دار بین تمام کاربری‌ها با کاربری مسکونی وجود ندارد و همبستگی بین دمای هوا با LST و داده‌های کیفیت هوا شامل ذرات معلق کمتر از 2/5 میکرون در سطح 99 درصد معنی‌دار بود. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن بود که استفاده از داده‌های سنجش از دور می‌تواند نقش مهمی در مدیریت فضای شهری داشته باشد به نحو کارآمدی مدیران شهری را در برنامه‌ریزی فضای شهری یاری رساند.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حسین عساکره؛ سمیه طاهری علم؛ نصرت فرهادی
چکیده
دگرگونی های اقلیم با جلوه‌های متنوع و در بازه‌های زمانی مختلف (نوسان های کوتاه‌مدت و تغییرات بلندمدت) رخ می‌دهد. نتیجه این دگرگونی‌ها در عرصه‌های زیستی و غیرزیستی قابل ردیابی است. یکی از جلوه‌گاه‌های تغییر(پذیری) اقلیمی، تغییر(پذیری) در پدیده‌های زیستی، به‌ویژه پوشش گیاهی است. پوشش گیاهی انعکاسی از شرایط محیطی - اقلیمی ...
بیشتر
دگرگونی های اقلیم با جلوه‌های متنوع و در بازه‌های زمانی مختلف (نوسان های کوتاه‌مدت و تغییرات بلندمدت) رخ می‌دهد. نتیجه این دگرگونی‌ها در عرصه‌های زیستی و غیرزیستی قابل ردیابی است. یکی از جلوه‌گاه‌های تغییر(پذیری) اقلیمی، تغییر(پذیری) در پدیده‌های زیستی، به‌ویژه پوشش گیاهی است. پوشش گیاهی انعکاسی از شرایط محیطی - اقلیمی (نظیر بارش، دما و رطوبت هوا و خاک، تابش و باد ) است. کاهش و یا افزایش در یکی از این شرایط تغییراتی همزمان یا با تأخیر را در کنش‌های زیستی (نظیر تبخیر و تعرق و فتوسنتز) به وجود می آورد. اگرچه عناصر اقلیمی بر تراکم و پراکنش پوشش گیاهی نقش حیاتی دارند، امّا پیچیدگی سازوکار ویژگی‌های مختلف عناصر اقلیمی (نظیر میزان، نوع، شدت، فصل، تداوم و...)، فرایندهای پسخوراند و نیز زمان واکنش پوشش گیاهی به تغییرات اقلیمی، برآورد رابطۀ تغییرات اقلیمی و پوشش گیاهی را بسیار دشوار می‌سازد. در پژوهش حاضر با استفاده از داده های مربوط به نمایه پوشش گیاهی (NDVI)، تغییرات پوشش گیاهی در ایران بررسی شد. به‌منظور دستیابی به اهداف پژوهش از داده های مربوط به NDVI طی دورۀ آماری 2001 تا 2016 از سایت GIOVANNI استفاده شد. این داده‌ها حاصل اندازه‌گیری‌های ماهواره ترا سنجنده مودیس است. با ارزیابی اولیه نقشه ها نمایۀ NDVI، مشخص شد که محدوده های شمال و شمال غرب و غرب کشور به‌دلیل نزدیکی به منابع رطوبتی و قرار گرفتن در مسیر ورودی سامانه های باران زا و بالا بودن میزان بارش و نیز نوع خاک مناسب، از پوشش گیاهی مناسبی نسبت به دیگر مناطق کشور برخوردار هستند. بررسی و مقایسه دو نیم‌دوره 8 ساله نمایه NDVI نشان داد که نمایه پوشش گیاهی در نیم‌دوره اول نسبت به نیم‌دوره دوم کمتر بوده است. این امر را احتمالاً می‌توان به واکنش توأم با تأخیر جوامع حیاتی در پاسخ به تحولات اقلیمی و افزایش سطح زیر کشت، در نتیجۀ استفادۀ بی رویه از آب های زیرزمینی نسبت داد.
محمدرئوف حیدر ی فر
دوره 21، 84-1 ، اسفند 1391، ، صفحه 77-89
چکیده
جهانی شدن در حال اتفاق و پیشروی به سوی آینده‌ای مبهم است. در ارتباط با تأثیر این فرایند بر فضای جغرافیایی دیدگاه‌های متناقضی وجود دارد؛ گرچه برخی سعی در اثبات اهمیت جغرافیا و ماندگاری و تأثیر آن در زندگی اجتماعی دارند ولی به زعم عده‌ای دیگر آینده‌ای روشن برای علم جغرافیا و مفهوم سرزمین وجود ندارد. بی‌مکان شدن جریان‌ها، غیر ...
بیشتر
جهانی شدن در حال اتفاق و پیشروی به سوی آینده‌ای مبهم است. در ارتباط با تأثیر این فرایند بر فضای جغرافیایی دیدگاه‌های متناقضی وجود دارد؛ گرچه برخی سعی در اثبات اهمیت جغرافیا و ماندگاری و تأثیر آن در زندگی اجتماعی دارند ولی به زعم عده‌ای دیگر آینده‌ای روشن برای علم جغرافیا و مفهوم سرزمین وجود ندارد. بی‌مکان شدن جریان‌ها، غیر سرزمینی شدن نهادها، سازمانها و شرکتها نوید رسیدن نوع جدیدی از روابط اجتماعی را می‌دهد. پدیدهای نوظهور در حال تکامل است که مفاهیمی همانند مکان، مرز، سرزمین، ناحیه، منطقه، تنوع و تفاوت را از بین برده و این به معنی پایان یا مرگ جغرافیا است. بنابراین کنکاشی اساسی در زمینه حقیقت و ماهیت جغرافیا و چگونگی آینده آن از امور مهم و وظایف اصلی جغرافیدانان است که این مقاله نیز در حد توان در پی پاسخ به آن می‌باشد. همچنین رویکرد مقاله، آینده پژوهی بوده و دیدگاه نوواقعگرائی دارد.
حسین محمدی؛ ام البنین اعتماد
دوره 20، شماره 78 ، مرداد 1390، ، صفحه 79-89
چکیده
امروزه آلودگى هوا به عنوان یک مسئله بسیار مهم در سطح بین المللى مطرح است. تهران یکى از آلوده ترین شهرهاى جهان است. موقعیت جغرافیایى، توپوگرافى، اقلیم و تمرکز صنایع، سبب تجمع آلاینده ها در سطح شهر مىشوند.
یکى از بیمارى هایى که بر اثر آلودگى هوا در حال افزایش مى باشد، سرطان ریه است. در این بررسى ارتباط بین عناصر جوّى چون ...
بیشتر
امروزه آلودگى هوا به عنوان یک مسئله بسیار مهم در سطح بین المللى مطرح است. تهران یکى از آلوده ترین شهرهاى جهان است. موقعیت جغرافیایى، توپوگرافى، اقلیم و تمرکز صنایع، سبب تجمع آلاینده ها در سطح شهر مىشوند.
یکى از بیمارى هایى که بر اثر آلودگى هوا در حال افزایش مى باشد، سرطان ریه است. در این بررسى ارتباط بین عناصر جوّى چون دما-فشار-رطوبت نسبى- دید کمتر از 2 کیلومتر و آلاینده هاى جوّى مانند مونواکسیدکربن (CO) مونواکسیدنیتروژن (NO) دى اکسید نیتروژن (NO2 (اکسید نیتروژن (NO×)دى اکسیدگوگرد(SO2(اُزن (O3( ذرات معلق (PM-10) گرد و غبار (DUST) در طى یک دوره آمارى 10 ساله، (2008-1999) میلادى با استفاده از روش آمارى توصیفى و نیز با استفاده از روابط همبستگى و رگرسیونى به بررسى و تجزیه و تحلیل بین میانگین ماهانه و سالانه متغیرها بر مرگ و میر ناشى از سرطان ریه در شهر تهران پرداخته شد. نتایج به دست آمده نشان مى دهد بین عناصر جوّى با سرطان ریه ارتباط زیادى وجود دارد. ارتباط بین میانگین ماهانه روزهاى با دید کمتر و میانگین ماهانه سرطان ریه رابطه معنى دار دیده مى شود. ماه هایى که گرد و غبار افزایش یافته متعاقبا مرگ و میر هم افزایش داشته است. گرد و غبار به عنوان آلاینده اى که به میزان بیشتر در هواى شهر موجود است، بین متغیر ماهانه آلاینده ها با سرطان ریه ارتباط بسیارى وجود دارد. بین میانگین سالانه آلاینده ها و سرطان ریه ارتباط قوى و محکم برقرار است. ارتباط بین میانگین سالانه گرد و غبار و سرطان ریه 99 درصد است.
