فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»

مکانیسم بارورى ابرها

علی براتیان

دوره 13، شماره 52 ، بهمن 1383، ، صفحه 15-18

چکیده

  بشر از دیرباز و پیش از آنکه به فکر تولید باران باشد، درصدد جلوگیرى از رگبارهاى سیلابى و طوفان بوده و آرزو داشته که روزى اختیار وضع هوا و وقوع پدیده هاى جوى را در دست داشته باشد. در سالهاى اخیر، مجددا مباحث زیادى درباره باران مصنوعى مطرح شده است. چنین تصور می رود یا حتى وعده داده می شود که می توان به دلخواه و صرف نظر از مکان و زمان، باران ...  بیشتر بشر از دیرباز و پیش از آنکه به فکر تولید باران باشد، درصدد جلوگیرى از رگبارهاى سیلابى و طوفان بوده و آرزو داشته که روزى اختیار وضع هوا و وقوع پدیده هاى جوى را در دست داشته باشد. در سالهاى اخیر، مجددا مباحث زیادى درباره باران مصنوعى مطرح شده است. چنین تصور می رود یا حتى وعده داده می شود که می توان به دلخواه و صرف نظر از مکان و زمان، باران موردنیاز را تولید نمود. این امر امیدوارى و انتظار بیشترى را درخصوص بارش مصنوعى براى جامعه بشرى ایجاد کرده است. امروزه با توصیه سریع دانش هواشناسى و نیز پیشرفتهایى که در فناورى، تبادل داده ها روى داده، فکر دخالت در رخدادهاى جوى به طور جدى از عالم آرزو وارد قلمرو تحقیق و تجربه شده است. اما تاکنون هواشناسان به این نتیجه رسیده اند که تنها در مقیاس محدود و کوچک می توان مقدمات تسریع یا تأخیر پاره اى از آثار جوى را فراهم آورد. در دهه هاى اخیر به منظور نیل به اهدافى چون ایجاد مصنوعى بارش، زدودن مه،(به ویژه در فرودگاه ها) و نیز سبک کردن تگرگ، کوشش ها و مطالعات زیادى براى تغییردادن آهنگ طبیعى فرایندهاى میعان و بارش به عمل آمده است که تمامى آنها متکى به دانش کنونى بشر در زمینه فیزیک ابر می باشد. شروع فرایندهاى بارش (جامد یا مایع) به وجود قطرک هاى آب و هسته هاى بارش ساز در اندازه هاى مناسب و به تعداد کافى در واحد حجم نیازمند است . براى بارورسازى و ایجاد باران مصنوعى در ابرهاى گرم (ابرهاى با دماى بالاتر از صفردرجه سلسیوس) از ذرات نمک معمولى و قطره هاى آب و در ابرهاى سرد(ابرهاى با دماى زیر صفر درجه سلسیوس) از بلورهاى یخ، یخ خشک، یدید نقره، خاکهاى معدنى و گرد وغبار آتشفشانها به عنوان هسته هاى بارش ساز استفاده می شود و اخیرا نیز کاربرد شیوه هاى جدیدترى چون استفاده از دى اکسیدکربن مایع تحت آزمایش و بررسى است . مشکل عمده اى که آزمایش­هاى بارورسازى با آن مواجه هستند، ارزیابى نتایج آنها است. شک نیست که بارش ابرهاى منفرد را می توان به کمک عملیات بارورسازى، بهبود بخشید ولى نکته مهم این است که خوداز پیش توانایى (یا تقریبا توانایى) تولید بارش طبیعى را داشته باشند و از آنجا که بارش طبیعى کاملاً تابع شرایط مکانى و زمانى می باشد، نمی توان مطمئن بود که اگر چنین ابرى بارور نشده بود، بارش هم نمی داد و یا برعکس این که آیا ابر مورد نظر(یا مقدارى از آن) دراثرعملیات بارورسازى بوده است؟ بنابراین به نظرمی رسد، تنها آزمایش ­هاى کنترل شده به وسیله ارزیابی هاى آمارى، مناسب می باشد. البته ممکن است قبل از آن که ابر به مرحله رشد و گسترش خود رسیده باشد، به کمک عملیات بارورسازى آن رابه بارش واداشت و یا اینکه حتى مقدار بارش را کاهش داد و یا زمان آن را نیز عوض کرد. این روش در عملیات مربوط به جلوگیرى از بارش تگرگ و نیز تلاشهایى که براى تضعیف طوفانهاى مخرب انجام می شود،به کارگرفته شده است . از روش هسته پاشى، بررسى انجام عملیات مه زدایى در فرودگاه­ ها، جاده ها، زمین ­هاى ورزشى و... نیز استفاده می شود. به طورکلى فناورى بارورسازى ابرها در مقوله تعدیل آب و هوا در سه محور اصلى مورد توجه محققین قرارگرفته است که عبارتند از : 1 - کنترل محدود و مقطعى بارش 2 - مه زدایى 3 - تگرگ زدایى  با توجه به تنوع شرایط آب وهوایى مناطق مختلف و همچنین ویژگی هاى جغرافیایى و توپوگرافى هر منطقه یک روش همراه با ماده بارورساز منحصربفرد براى همه مناطق جغرافیایى و شرایط آب وهوایى نمی توان معرفى کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 585.35 K

مسایل مربوط به جابجایی شن و ماسه و ذرات ریز (گرد و خاک) به وسیله باد در سرزمین های خشک وکم آب

محمدرضا ثروتی؛ محمدرضا یوسفی روشن

دوره 21، شماره 83 ، آبان 1391، ، صفحه 16-35

چکیده

  جابجایی شن وماسه وذرات ریز (گردوخاک) بوسیله باد در بسیاری از محیط‌های زیستی رخ می‌دهد، اما این پدیده بصورت پرقدرت‌تر و در مقیاس وسیع‌تری در سرزمین‌های خشک و کم آب رخ می‌دهد و مهم‌ترین مسائلی که سرزمین‌های خشک با آن درگیر هستند، به همین پدیده برمی‌گردد. به منظور در امان ماندن ساختمان‌ها، زمین‌های زراعی، خطوط لوله و شبکه‌های ...  بیشتر جابجایی شن وماسه وذرات ریز (گردوخاک) بوسیله باد در بسیاری از محیط‌های زیستی رخ می‌دهد، اما این پدیده بصورت پرقدرت‌تر و در مقیاس وسیع‌تری در سرزمین‌های خشک و کم آب رخ می‌دهد و مهم‌ترین مسائلی که سرزمین‌های خشک با آن درگیر هستند، به همین پدیده برمی‌گردد. به منظور در امان ماندن ساختمان‌ها، زمین‌های زراعی، خطوط لوله و شبکه‌های حمل ونقل از خطر طوفان شن و دفن شدن در میان ذرات ریز خاک و شن، ایجاد و توسعه‌ی ابزارهای کنترل و مقابله با این پدیده‌ی طبیعی ضروری می‌نماید.نواحی شهری در سرزمین‌های خشک می توانند بخودی خود موانعی بر سر راه انواع جابجایی ذرات شن وماسه وگرد وخاک معلق در باد باشند. در یک توجه مساوی می‌توان دریافت که تمرکزگرایی در مناطق خشک و صحرایی وابسته به منابع آب زیرزمینی، زمین‌های قابل کشت محدود می‌باشد که همین خصوصیات باعث تحت فشار قرارگرفتن زمین براثر تمرکزگرایی و جذب جمعیت در پیرامون سکونت‌گاه‌ها می‌شود. از این رو،  اکوسیستم صحرا در نواحی نزدیک به نواحی شهری بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند. در نتیجه زندگی نباتی در معرض نابودی قرار گرفته، ساختار خاک آسیب می‌بیند. بنابراین حجم جابجایی ماسه و ذرات ریز خاک افزایش پیدا کرده و مشکلات ومسائل ناشی از باد در حجم و مقیاس بزرگتری خود را نشان می‌دهند. در این حیطه عواملی که باعث بوجود آمدن مسائل مربوط به شن وماسه و ذرات ریز خاک وتبعات آنها می شوند، بسیار وابسته به عواملی هستند که موجبات بیابان زایی را فراهم می‌کنند که بیشترین درصد توجه را اخیراً به خود جلب کرده‌اند. (ای جی پیلور و هانی 1976 سازمان ملل متحد1977) کاهش و یا بهبود نتایج ناخوشایند مربوط به جابجایی شن وماسه و ذرات ریز خاک، نیازمند کسب اطلاعات کافی درمورد خصوصیات طبیعی این گونه جابجایی‌ها، و شناسایی عوامل شتاب دهنده‌ی این فرایند و تلاش برای کاهش کمیت وکیفیت این رخدادهای طبیعی می‌باشد. بنابراین هدف این مقاله شناسایی خصوصیات طبیعی، شدت و پراکندگی جابجایی شن  و ماسه و ذرات ریز خاک بوسیله‌ی باد در سرزمین‌های خشک و همچنین مشکلاتی که تحت تأثیر فرایندهای بادی بوجود می‌آیند می‌باشد، و تمام این اعمال درجهت ابداع مدلی برای شناسایی و مشاهده‌ی جابجایی شن و ذرات ریز خاک است و اینکه  چگونه این امکان را بوجود آورد که با تکیه بر اطلاعات بدست آمده، جابجایی ذرات ریز شن و ماسه و خاک و نیز صدمات وخطرات ناشی از فرسایش بادی را به نحو احسن برآورد کرد، وهمچنین بتوان از این طریق با اندازه‌گیری دقیق این جابجایی‌ها را به کنترل درآورد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 750.73 K

بررسى مشکلات کالبدى- کارکردى بخش مرکزى شهرهاى سنتى (خرم آباد)

حسن افراخته؛ اصغر عبدلی

دوره 19، شماره 76 ، بهمن 1389، ، صفحه 16-21

چکیده

  امروزه عوارض و ضایعات شهرنشینى شتابان و بى‏رویه و بدون برنامه و عدم مدیریت شهرى مناسب در برخى از شهرها به حدى رسیده که اصولاً شهرنشینى را به پدیده‏ اى نامطلوب و داراى ارزش منفى بدل ساخته است. گرایش به تمرکز بیشتر و قطبى شدن در سطوح بالاى جامعه شهرى و فاصله گرفتن سطوح بالا از پایین، گرایش به رشد بى محتوا به لحاظ عدم تناسب بین مقیاس ...  بیشتر امروزه عوارض و ضایعات شهرنشینى شتابان و بى‏رویه و بدون برنامه و عدم مدیریت شهرى مناسب در برخى از شهرها به حدى رسیده که اصولاً شهرنشینى را به پدیده‏ اى نامطلوب و داراى ارزش منفى بدل ساخته است. گرایش به تمرکز بیشتر و قطبى شدن در سطوح بالاى جامعه شهرى و فاصله گرفتن سطوح بالا از پایین، گرایش به رشد بى محتوا به لحاظ عدم تناسب بین مقیاس و عملکرد شهرها و... از جمله عواملى است که موجب کاهش روزافزون بازده ى سرانه جامعه شهرى، فعالیت سوداگرانه، تسلط بخش غیررسمى بر بخش رسمى و رشد بحران‏ هاى اجتماعى - فرهنگى شده است و در نتیجه منابع و عوامل تولید حوزه خود را بلعیده و موجبات رشد بیشتر خود را فراهم مى‏ آورند. در همین راستا بافت قدیم شهرخرم‏ آباد نیز علی رغم وجود امکانات بالقوه تاریخى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى خود از مشکلات مذکور رنج مى‏برد. ترکیب جمعیتى، تفاوت هاى فرهنگى ساکنین و مشکلات قانونى و حقوقى حاکم که نتیجه عدم سیاست گذارى صحیح و اصولى مى‏ باشد از مشخصات این بافت است. کم ارزش بودن قیمت زمین و ساختمان، عدم امنیت اجتماعى و روانى، غلبه گروه‏ هاى شغلى کم درآمد و وجود چهره فقر در بافت قدیم نسبت به بافت جدید و نوساز شهر نیز از مشخصات این نوع بافت ها مى‏ باشد. هدف اساسى تحقیق حاضر شناسایى ساختار کالبدى - کارکردى و مسائل و مشکلات بافت قدیمى شهر خرم آباد مى‏ باشد. نتیجه تحقیق نشان مى‏ دهد که فقدان و نبود  طرح های اجرایى مناسب فقدان مدیریت واحد شهرى مسائل و مشکلات حقوقى مربوط به تملک املاک، فقر اقتصادى و فرهنگى، قدیمى و فرسوده بودن اغلب ساختمان ها و عدم بهسازى آنها و... از مشکلات اساسى این بافت مى‏ باشد. در این مقاله با استفاده از روش تحقیق اسنادى، توصیفى، تحلیلى و بررسى ‏هاى میدانى به بررسى و مطالعه مشکلات کالبدى- فضایى و کارکردى بخش مرکزى شهر خرم آباد پرداخته ‏ایم.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 3.34 M

نقش انسان در تغییرات محیط طبیعى

مهدی مومنی

دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، ، صفحه 16-21

چکیده

  در قسمت اعظم کره زمین، چشم اندازى که اکنون در معرض دید است عمدتا مصنوع تفکر و ساخته و پرداخته دست انسان است. برخورد و اثر انسان در محیط طبیعى به طور روزمره و آشکار فضاهاى جغرافیایى را دگرگون ساخته است. اثر تجمعى جمعیت انسانى در طول زمان و به ویژه با استفاده از تکنولوژى در دهه‏ هاى پایانى قرن بیستم این تغییرات را بسیار سریع نموده است. ...  بیشتر در قسمت اعظم کره زمین، چشم اندازى که اکنون در معرض دید است عمدتا مصنوع تفکر و ساخته و پرداخته دست انسان است. برخورد و اثر انسان در محیط طبیعى به طور روزمره و آشکار فضاهاى جغرافیایى را دگرگون ساخته است. اثر تجمعى جمعیت انسانى در طول زمان و به ویژه با استفاده از تکنولوژى در دهه‏ هاى پایانى قرن بیستم این تغییرات را بسیار سریع نموده است. چگونگى رابطه انسان با محیط طبیعى در محتواى دانش جغرافیا مورد مباحثات طولانى در سده گذشته قرار گرفته و مکاتب محیط گرائى متمایزى رشد و نمو یافته‏ اند. در آغاز قرن بیست و یکم یکى از رسالت هاى جغرافیا برجسته و آشکار نمودن مشکلاتى است که فرایند حاصل از این تغییرات مى‏ باشد. انسان همچون سایر جانداران، جزئى از محیط زیست است و به هوا، آب و خاک و دیگر موجودات نیاز دارد. به دلیل وابستگى اجزاء کره زمین به همدیگر، هر تغییرى در هر یک از اجزاء کره زمین حاصل شود کل سیستم را در معرض خطر قرار خواهد داد. در حال حاضر مشکلات زیست محیطى بسیار گسترش یافته است. این مقاله با این فرضیه مطرح شده است، که انسان با دخالت و تغییراتى که در محیط طبیعى به وجود آورده، نظام طبیعى را به صورت مصنوع دگرگون ساخته است. این پژوهش با استفاده از روش‏ هاى توصیفى و استنباطى و همچنین روش اسنادى به تجزیه و تحلیل تغییرات محیطى که در چند دهه اخیر با دخالت انسان در ایران اتفاق افتاده است، مى‏ پردازد. تغییر و دگرگونى در جنگل ها و مراتع، بیابان‏ زایى و گسترش بیابان ها و تغییر در گونه‏ هاى گیاهى با ارزش و رخنه بعضى از گونه‏ هاى غیربومى باعث تخریب اکوسیستم هاى حساس شده است. اهمیتى که آموزش و ترویج در به وجود آوردن واکنش ‏هاى اجتماعى مناسب در برابر تغییرات محیطى، و نقشى که مردم در حفظ و احیاء و توسعه و بهره ‏بردارى از منابع طبیعى مى‏ توانند داشته باشند، راهکارهایى است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.93 M

روش هاى ریاضى ارزیابى گالى

محمد حسین رامشت؛ لیلا گرجی؛ مژگان انتظاری

دوره 18، شماره 70 ، مرداد 1388، ، صفحه 16-19

چکیده

  بیش از نیم قرن است که فن‏آورى پیش‏ بینى و مدل ‏سازى فرسایش خاک به عنوان ابزار ارزشمندى در طراحى حفاظتى، طرح‏ هاى مهندسى و توسعه تحقیقات به کار برده مى ‏شود. این فن‏آورى در بردارنده معادلات ریاضى است که تخمین‏ هایى از متغیرهاى وابسته فرسایش (تلفات خاک، تولید و نشست رسوب) را به صورت تابعى از متغیرهاى مستقل (چهار فاکتور اصلى، ...  بیشتر بیش از نیم قرن است که فن‏آورى پیش‏ بینى و مدل ‏سازى فرسایش خاک به عنوان ابزار ارزشمندى در طراحى حفاظتى، طرح‏ هاى مهندسى و توسعه تحقیقات به کار برده مى ‏شود. این فن‏آورى در بردارنده معادلات ریاضى است که تخمین‏ هایى از متغیرهاى وابسته فرسایش (تلفات خاک، تولید و نشست رسوب) را به صورت تابعى از متغیرهاى مستقل (چهار فاکتور اصلى، اقلیم، خاک، توپوگرافى ونوع کاربرى) محاسبه مى‏ کنند. پارامترها در این معادلات مشتمل بر نماها و ضرایبى هستند که مقادیر ارزشى متغیرهاى مستقل را به عنوان بخشى از محاسبات ریاضى تعیین یا اصلاح مى‏ کنند که برخى از آنها مقادیر تجربى هستند که براساس داده‏ هاى پایه تهیه شده ‏اند و برخى دیگر داراى تعاریف فیزیکى مرتبط با فرایندهاى فرسایش مى‏ باشند. نمادهاى ریاضى و توالى منطقى از دیگر ویژگی هاى مدل هاى ریاضى هستند. به طور کلى مدل هاى ریاضى فرسایش شامل  مدل های مشتق از رگرسیون، مدل هاى شاخص ه‏اى و مدل هاى فرایند مى‏ باشند. در مورد فرسایش خندقى علاوه بر روش هاى تجربى، چندین مدل ریاضى نیز ارائه شده است که در همه آنها قانون بقاء جرم یا معادله پیوستگى به عنوان معادله کنترل کننده مى‏ باشد. این مدل ها عبارتند از: مدل دینامیک و استاتیک، مدل weep، مدل GULTEM، مدل EGEM که هر یک مربوط به نوع خاصى از گالى بوده و در شرایط خاصى کاربرد دارد. بى‏ تردید مدل هاى معرفى شده در این مقاله را نمى‏ توان  مدل های جامع و فاقد نارسائى‏ هاى احتمالى دانست. بنابراین پیشنهاد مى ‏شود برحسب ویژگى‏ هاى اقلیمى، زمین ‏شناسى، ژئومورفولوژى و... مدل مناسب براى ارزیابى میزان فرسایش خندقى (گالى) در هر منطقه مشخص شود.

---

• مشاهده مقاله

خصوصیات ژئومورفولوژیکى کوه ارجیس با استفاده از تکنولوژى‏ هاى RST,DTM

بهرام آزاد بخت (مترجم)

دوره 15، شماره 57 ، اردیبهشت 1385، ، صفحه 16-18

چکیده

   مدل هاى دیجیتالى زمین و اطلاعات ماهواره ‏اى به کمک تحلیل ساختارى زمین ما را به شناخت تازه‏اى از ارتباط بین آتشفشان و علم شکل‏ گیرى زمین هدایت مى‏ کند. یک DTM از کوه آتشفشان ارجیس(1)(3917 متر ارتفاع دارد) ارائه شد که این مدل دیجیتالى در مقیاس 10 متر با برش عرضى و طولى مى‏ باشد و مساحت آن حدود 3800 کیلومترمربع است. اطلاعات ماهواره ‏اى ...  بیشتر  مدل هاى دیجیتالى زمین و اطلاعات ماهواره ‏اى به کمک تحلیل ساختارى زمین ما را به شناخت تازه‏اى از ارتباط بین آتشفشان و علم شکل‏ گیرى زمین هدایت مى‏ کند. یک DTM از کوه آتشفشان ارجیس(1)(3917 متر ارتفاع دارد) ارائه شد که این مدل دیجیتالى در مقیاس 10 متر با برش عرضى و طولى مى‏ باشد و مساحت آن حدود 3800 کیلومترمربع است. اطلاعات ماهواره ‏اى ETM(2)براى شناسایى ویژگ یهاى مورفولوژیک مجموعه کوه هاى ارجیس بکار گرفته شده است .این مشاهدات و تحلیل‏ ها قادرند که با استفاده از اطلاعات ماهواره‏ اى DTM(3) رفتار طبقات زمین را تحلیل، اندازه‏ گیرى و نظارت کنند. بکارگیرى هر دو روشRST,DTM (4) با هم، یک روزنه جدید براى شناخت ویژگی هاى مورفولوژیکى کوه ها و آتشفشان ها در علوم زمین باز مى‏ کند. یک تصویر سه بعدى از کوه آتشفشان ارجیس نه تنها در تشخیص ویژگی هاى شکل گیری آتش فشانى آن نقش داشت بلکه در تعیین محل وجود رفتار آتشفشانى نیز مؤثر بود. با استفاده از DTMدر سطوح شیب مختلف، نقشه‏ هاى متعددى تهیه شده است. خصوصیات مورفولوژیکى کوه آتشفشان ارجیس شامل توده‏ هاى یخچالى و علائم خطى زمین مى‏ باشد که بااستفاده از هر دو روش RES,DTM مفصلاً در این مقاله به طور جداگانه مورد بحث قرار گرفته است .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 412.45 K

دستیابی به دقت یک متر در تعیین موقعیت مطلق یک متحرک پس از پردازش نهایی داده های GPS

عباسعلی صالح آبادی (مترجم)

دوره 5، شماره 20 ، بهمن 1375، ، صفحه 16-19

چکیده

  مقصود از تعیین موقعیت مطلق همان استفاده از یک گیرنده منحصر به فرد GPS است. اندازه­ گیری­ها و پردازش ­های آنی و لحظه ­ای داده ­های GPS، دقت تعیین موقعیت نقاط به وسیله خطاهایی همچون مدار ماهواره، پارازیت عمدی S.A تأثیرات ناشی از انتشار امواج حامل در محیط گیرنده و خطاهای ناشی از انعکاس امواج از روی سطوج محدب و صیقلی محدودتر می­ شود. ...  بیشتر مقصود از تعیین موقعیت مطلق همان استفاده از یک گیرنده منحصر به فرد GPS است. اندازه­ گیری­ها و پردازش ­های آنی و لحظه ­ای داده ­های GPS، دقت تعیین موقعیت نقاط به وسیله خطاهایی همچون مدار ماهواره، پارازیت عمدی S.A تأثیرات ناشی از انتشار امواج حامل در محیط گیرنده و خطاهای ناشی از انعکاس امواج از روی سطوج محدب و صیقلی محدودتر می­ شود. معمولاً در چنین شرایطی دقت تعیین موقعیت مطلق در جهت مؤلفه­ های افقی در حدود 100 متر (در سطح اطمینان خطاهای 95 درصد) و برای مؤلفه ارتفاعی 156 متر است. عمده ­ترین خطاها بیشتر از مدار ماهواره­ ها و پارازیت عمدی S.A  ناشی می­ شوند. S.A روشی است که به وسیله آن به طور عمد ایستگاه ­های کنترل ماهواره ها خطای مداری در حدود 100 متر را برای ماهواره ­ها ارسال می­ نمایند که این عمل باعث محدودتر شدن دقت دسترسی مطلوب برای استفاده کنندگان GPS در هنگام تعیین موقعیت مطلق و آنی با تکنولوژی مزبور است. برای پاسخ به این سژال و انجام آن نیاز به داشتن پارامترهای دقیق مداری و تصحیحات مربوط به ساعت ماهواره ­ها داریم. فقط تعداد مخصوصی از سازمان­ های دولتی به این پارامترها دسترسی دارند. به طوری که می ­توان جهت اجرای محاسبات واسطه ­یابی دقیق تصحیحات مربوط به ساعت ماهواره را فقط در یک فاصله زمانی کوتاه در دسترس داشته باشیم. به واسطه تغییرات سریع خطای ساعت ماهواره­ ها در اثر اجرای S.A، ما همواره نیازمند به دانستن تصحیحات مربوط به تعیین موقعیت دایمی می­ باشیم. واحد نقشه­ برداری ژئودتیک سازمان منابع ملی کانادا یکی از اولین سازمان­ های دولتی است که اطلاعات مزبور را براساس یک طریق و قاعده اساسی تولید می­ کند. برای دسترسی به سطح خوبی از دقت با استفاده از اطلاعات تعیین موقعیت دایمی در ماه نوامبر سال 1993م ( برابر با آبان سال 1372ﻫ.ش) یک شناور دریایی بدون هدایت کننده ساحلی، اولین  سفر آزمایشی از یک شناور دریایی جهت مساهدات موقعیت­ های GPS استفاده شد. نتایج به دست آمده از این آزمایش در ذیل به طور مختصر بیان شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.45 M

ویژگی‎های زیست محیطی خلیج فارس و جایگاه آن در کنوانسیون های کویت و حقوق بین الملل دریاها (1982)

سهراب عسگری؛ فرزانه صادقی؛ زهرا خان محمدی

دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 17-25

چکیده

  منطقه خلیج فارس از 8 کشور کرانه‎ای و یک گستره آبی به وسعت تقریبی 240000کیلومتر تشکیل شده است. میزان دست یابی کشورهای ساحلی به آب‎های خلیج فارس البته در میان کشورهای کرانه‎ای یکسان نیست و این مسأله باعث بروز مشکلاتی گردیده که پیامدهای زیست محیطی خطرناکی در پی داشته است. خلیج فارس که در گذشته به دریای پارس مشهور بوده، دارای شرایط خاص ...  بیشتر منطقه خلیج فارس از 8 کشور کرانه‎ای و یک گستره آبی به وسعت تقریبی 240000کیلومتر تشکیل شده است. میزان دست یابی کشورهای ساحلی به آب‎های خلیج فارس البته در میان کشورهای کرانه‎ای یکسان نیست و این مسأله باعث بروز مشکلاتی گردیده که پیامدهای زیست محیطی خطرناکی در پی داشته است. خلیج فارس که در گذشته به دریای پارس مشهور بوده، دارای شرایط خاص زیست محیطی و طبیعی است و با دریاها و گستره‌های آبی دیگر تفاوت‎های زیادی دارد. به دلیل وجود همین تفاوت‎ها در دهه 1970 دفتر محیط زیست سازمان ملل متحد کنوانسیونی را به نام کنوانسیون کویت تصویب کرد تا کشورهای ساحلی در حفاظت از محیط زیست این دریا حساس تر از گذشته عمل کنند و در جهت حفظ محیط زیست این دریا تلاش نمایند. در دهه‎های اخیر به دلیل مجموعه فعالیت‌های نامطلوب انسانی در شکل‎های گوناگون محیط زیست خلیج فارس زیان‎ها و خسارت‎های ‎زیادی را محتمل شده است. در نتیجه فعالیت‎های ویرانگر انجام شده اکوسیستم منحصر به‎فرد این دریاها در حال نابودی است. گستره تخریب‌ها در این دریا بسیار وسیع بوده و انواع فعالیت‎ها را شامل می‎شود. تغییر شکل ساحل توسط برخی از کشورها یکی دیگر از اقداماتی است که در روند تخریب محیط زیست این دریا با سرعت بیشتری ادامه پیدا می‎کند. این مقاله تلاش ‎کرده ضمن بررسی وضعیت طبیعی و زیست محیطی خلیج فارس، جایگاه آن را در کنوانسیون کویت و کنوانسیون حقوق بین‌الملل دریاهای 1982 سازمان ملل به شکل تحلیلی- علمی مورد بررسی قرار داده و به وظایف کشورهای ساحلی در نگهداری از این دریا اشاره نماید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 179.03 K

سطح بندى میزان توسعه شهرى استان چهارمحال و بختیارى با استفاده از تکنیک هاى پیشرفته تحلیل عاملى و تحلیل خوشه ‏اى

مسعود تقوایی؛ علی زنگی آبادی؛ سید حسن نوربخش

دوره 16، شماره 62 ، مرداد 1386، ، صفحه 17-25

چکیده

  بررسى وضعیت توسعه یافتگى شهرها، شناخت نقاط ضعف وقوت، پتانسیل ها و کمبودهاى آنها زمینه مناسبى را براى ارائه راهبردها و بکارگیرى برنامه ‏هاى مناسب توسعه شهرى و همچنین پى ریزى و ایجاد یک نظام شبکه شهرى متعادل فراهم مى‏ سازد. مطالعه میزان توسعه یافتگى سکونت گاه هاى شهرى در سطح منطقه‏ اى (استان) با توجه به تنوع ویژگی هاى آنها بصورت ...  بیشتر بررسى وضعیت توسعه یافتگى شهرها، شناخت نقاط ضعف وقوت، پتانسیل ها و کمبودهاى آنها زمینه مناسبى را براى ارائه راهبردها و بکارگیرى برنامه ‏هاى مناسب توسعه شهرى و همچنین پى ریزى و ایجاد یک نظام شبکه شهرى متعادل فراهم مى‏ سازد. مطالعه میزان توسعه یافتگى سکونت گاه هاى شهرى در سطح منطقه‏ اى (استان) با توجه به تنوع ویژگی هاى آنها بصورت جدا از هم امکان‏ پذیر نبوده و درصورت انجام، نتایج حاصله مطلوب نظر نخواهد بود. بنابراین مى‏ توان با دست یابى به تعدادى از اطلاعات مبین توسعه شهرى و همچنین طبقه بندى آنها به روش هاى مختلف، نقاط شهرى را از لحاظ میزان توسعه یافتگى شان در گروه هاى مختلف و مشابهى قرار داد. در این زمینه روش هاى مختلفى وجود دارد که مى ‏توان به مواردى نظیر تحلیل تاکسونومى(1)، اسکالوگرام گاتمن(2)، تحلیل عاملى (3)، تحلیل خوشه ‏اى (4) و... اشاره نمود.  در این مقاله 25 شاخص توسعه شهرى نرم ‏سازى شده انتخاب و با استفاده از روش تحلیل عاملى که در زمره پیچیده ‏ترین و درعین حال بهترین روشهاى طبقه بندى مى‏ باشد به تجزیه و تحلیل شاخص هاى موردنظر و کاهش آنها در چند عامل معنى‏دارتر پرداخته و سپس براساس نتایج حاصله (امتیازات عاملى) با بکارگیرى روش تحلیل خوشه ‏اى، سطح ‏بندى شهرهاى استان چهارمحال وبختیارى در گروه هاى همگن و مشابه به لحاظ میزان توسعه یافتگى هر یک از آنها صورت پذیرفته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.71 M

مقدمه‏ اى بر جـغرافیاى نظامى (قسمت شانزدهم)

سید یحیی صفوی

دوره 12، شماره 48 ، بهمن 1382، ، صفحه 17-19

چکیده

  متخصصین بمباران هوایى که از نظرجنگهاى شهرى دیدگاه بسیارمتفاوتى با متخصصین جنگهاى خیابانى متعارف و متخصصین عمملیات نیروهاى ویژه دارند، دوگزینه اصلى یا ترکیبى از آن دو را مطرح وترویج مى‏ کنند. گزینه(B) بمباران دقیق اهداف گزینشى است که باتخریب آن اهداف توانایی ها واستعدادهاى نظامى ‏رقیب تنزل پیداخواهد کرد. گزینه(A) به بمباران متعارف ...  بیشتر متخصصین بمباران هوایى که از نظرجنگهاى شهرى دیدگاه بسیارمتفاوتى با متخصصین جنگهاى خیابانى متعارف و متخصصین عمملیات نیروهاى ویژه دارند، دوگزینه اصلى یا ترکیبى از آن دو را مطرح وترویج مى‏ کنند. گزینه(B) بمباران دقیق اهداف گزینشى است که باتخریب آن اهداف توانایی ها واستعدادهاى نظامى ‏رقیب تنزل پیداخواهد کرد. گزینه(A) به بمباران متعارف منطقه‏ اى تأکید دارد که عمدا براى درهم کوبیدن اراده دشمن طراحى شده است .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 287.09 K

کاربرد معماری موازی و سیستم های نوری در تعیین موقعیت نقاط متحرک

محمدرضا یاری

دوره 4، شماره 14 ، مرداد 1374، ، صفحه 17-20

چکیده

  مدل­ های Over determind با استفاده از روش LSM که به مسئله Adjustment معروف است حل می­ گردند. و یکی از کارآمدترین کاربردهای اجستمنت در نگرش آماری بر مسئله تعیین موقعیت به صورت ارائه مختصات و دقت یک نقطه به شکل Interval estimation, Point esti می ­باشد. تعیین موقعیت نقاط متحرک از بسیاری لحاظ به ویژه استراتژیکی، اقتصادی و... دارای اهمیت  فوق­ العاده­ ای می­ ...  بیشتر مدل­ های Over determind با استفاده از روش LSM که به مسئله Adjustment معروف است حل می­ گردند. و یکی از کارآمدترین کاربردهای اجستمنت در نگرش آماری بر مسئله تعیین موقعیت به صورت ارائه مختصات و دقت یک نقطه به شکل Interval estimation, Point esti می ­باشد. تعیین موقعیت نقاط متحرک از بسیاری لحاظ به ویژه استراتژیکی، اقتصادی و... دارای اهمیت  فوق­ العاده­ ای می­ باشد. مسئله دارای زمینه تاریخی نیز می ­باشد. مسئله تعیین موقعیت کشتی ها با استفاده از وسایل ساده ­ای مانند سکستانت خورشیدی و جل مدل Determind به طریقه مکانیکی- محاسباتی با استفاده از نقاله هیدروگرافی و ترسیم نمونه­ ای از آن می­ باشد. در حل مسائل اجسمنت نقاط ثابت زمان مشکل خاص نمی­ باشند اما در مورد نقاط متحرک بسیار مهم است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 980.83 K

توان طبیعی منابع آب بلوچستان و نحوه بهره برداری از آن

اسفندیار بندریان

دوره 2، شماره 8 ، بهمن 1372، ، صفحه 17-26

چکیده

  در مورد موقعیت و حدود وسعت بلوچستان و سیستان در منابع ذیل این تقسیم­ بندی ها ذکر گردیده است. ناحیه بلوچستان در جنوب شرق ایران قرار دارد و وسعت آن در گذشته بیشتر از امروز بوده است. بلوچستان بزرگ شامل بلوچستان ایران و پاکستان می ­گردید. در گزارش های مربوط به بررسی شناخت منابع آن زیرزمینی سیستان و بلوچستان، مساحت استان را حدود 180 هزار ...  بیشتر در مورد موقعیت و حدود وسعت بلوچستان و سیستان در منابع ذیل این تقسیم­ بندی ها ذکر گردیده است. ناحیه بلوچستان در جنوب شرق ایران قرار دارد و وسعت آن در گذشته بیشتر از امروز بوده است. بلوچستان بزرگ شامل بلوچستان ایران و پاکستان می ­گردید. در گزارش های مربوط به بررسی شناخت منابع آن زیرزمینی سیستان و بلوچستان، مساحت استان را حدود 180 هزار کیلومترمربع ذکر می­ کند؛ که از آن 30 هزار کیلومتر مربع را مساحت سیستان، و 150 هزار کیلومترمربع دیگر را مساحت بلوچستان تشکیل می­ دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.37 M

ملاحظاتی درباره نام در جغرافیا

محمدحسن گنجی

دوره 2، شماره 6 ، بهمن 1371، ، صفحه 17-23

چکیده

  با اینکه ما جغرافیدان ها علم خود را ام­ العلوم می­ دانیم، و همیشه به این می­ بالیم که جغرافیا به معنای شناخت محیط زیست، از قدیم ترین دانش­ هایی است که بشر از اولین روزهایی که خود را شناخته به حکم ضرورت با آن آشنا شده است. قاطبه جغرافیدانان امروزی به این عقیده ­اند که جغرافیای جدید به صورت یک شاخه از علوم امروزی در قرنی که از 1750 ...  بیشتر با اینکه ما جغرافیدان ها علم خود را ام­ العلوم می­ دانیم، و همیشه به این می­ بالیم که جغرافیا به معنای شناخت محیط زیست، از قدیم ترین دانش­ هایی است که بشر از اولین روزهایی که خود را شناخته به حکم ضرورت با آن آشنا شده است. قاطبه جغرافیدانان امروزی به این عقیده ­اند که جغرافیای جدید به صورت یک شاخه از علوم امروزی در قرنی که از 1750 میلادی آغاز شده، و به سال 1850 منتهی گردیده به وجود آمده است. آنها به وجود آمدن و تحول جغرافیای جدید را مرهون زحمات و تلاش های دو نفر دانشمند آلمانی یعنی الکساندر هومبولدت و کارل ریتر می­ دانند. که هر دو در نیمه اول قرن نوزدهم، هم زمان و در یک شهر زندگی می ­کردند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.14 M

نئولیبرالیسم و تأثیر آن بر فضای شهری (مطالعه موردی: شهرهای انگلستان)

حسین حاتمی نژاد؛ امین فرجی ملائی

دوره 22، 85-1 ، خرداد 1392، ، صفحه 18-24

چکیده

  فضای شهری همواره به عنوان بستری متأثر از فرایندهای مختلف اقتصادی- سیاسی بوده و مکان ظهور پدیده‌هایی چون بی‌عدالتی، کمبود بهداشت و درمان، بیکاری، اختلاف طبقاتی و... می‌باشد، که ریشه در سیاست‌های اقتصادی دارد. در دوران زندگی بشر، همواره با ظهور مکتب و تفکری خاص محیط زندگی نیز تغییر کرده است. به بیانی دیگر محیط زندگی انسان به نحوی بیانگر ...  بیشتر فضای شهری همواره به عنوان بستری متأثر از فرایندهای مختلف اقتصادی- سیاسی بوده و مکان ظهور پدیده‌هایی چون بی‌عدالتی، کمبود بهداشت و درمان، بیکاری، اختلاف طبقاتی و... می‌باشد، که ریشه در سیاست‌های اقتصادی دارد. در دوران زندگی بشر، همواره با ظهور مکتب و تفکری خاص محیط زندگی نیز تغییر کرده است. به بیانی دیگر محیط زندگی انسان به نحوی بیانگر اندیشه حاکم بر آن جامعه می‌باشد. در پشت صحنه، ایدئولوژی حاکم هدایتگر این تحولات می‌باشد. با توجه به تأثیرات چشم گیر این تفکرات بر محیط شهری لازم است این اندیشه‌ها بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله تأثیر سیاست نئولیبرالیسم بر فضای شهری با تأکید بر شهرهای انگلستان، مورد بررسی قرار گرفته است. نئولیبرالیسم به عنوان سیاست پیشرو کشورهای صنعتی در دهه 70و80 پا به عرصه نهاد.این تفکر زاییده جهان سرمایه­‌داری است. در اینجا مفهوم جهانی شدن بستری برای این تفکر می­‌باشد. آنچه که نئولیبرالیسم نامیده می­‌شود در انگلستان و امریکا آغاز گردید. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر این تفکر بر روی فضای شهری انگلستان می‌­باشد. روش این پژوهش مبتنی بر روش­‌های توصیفی-تحلیلی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 342.01 K

دیتا سنترهاى(1) اطلاعات مکان محور هدف قابل توجه هکرها (2)

محمد حسن نامی

دوره 17، شماره 67 ، آبان 1387، ، صفحه 18-25

چکیده

  مرکز داده یا دیتا سنتر حاوى بیشترین اطلاعات مکانى با ارزش بوده و میزان قیمت آن در مورد برخى از دیتا سنترها مانند سایتهاى IGN فرانسه (Institute Geography National) و یا  OSانگلیس (Ordance Survey) و یا NIMA آمریکا (National Imagery Mapping Agency) بین چهار تا دوازده میلیارد دلار تخمین زده مى‏ شود. لذا با اهمیتى که اطلاعات موجود در این مراکز داده دارند، بدون شک این گونه سایت‏ها ...  بیشتر مرکز داده یا دیتا سنتر حاوى بیشترین اطلاعات مکانى با ارزش بوده و میزان قیمت آن در مورد برخى از دیتا سنترها مانند سایتهاى IGN فرانسه (Institute Geography National) و یا  OSانگلیس (Ordance Survey) و یا NIMA آمریکا (National Imagery Mapping Agency) بین چهار تا دوازده میلیارد دلار تخمین زده مى‏ شود. لذا با اهمیتى که اطلاعات موجود در این مراکز داده دارند، بدون شک این گونه سایت‏ها یکى از مهمترین اهداف هکرها خواهند بود. برابر اعلام کمیته امنیت ملى آمریکا، شبکه‏ هاى رایانه ‏اى، اطلاعاتى و مراکز داده ‏ها هر ساله حدودبیست هزار بار مورد هجوم هکرها قرار مى ‏گیرند. شایان ذکر است که سایت NIMA تنها در سال 2007 سى و سه مرتبه مورد حمله قرار گرفت که چهار نوبت هکرها موفق شدند قسمتى از اطلاعات مکانى مورد نظر را بربایند. در جامعه امروز، اینترنت(3)، رایانه، دیتا سنتر، دیتا استوریج(4)، شبکه‏ هاى رایانه ‏اى، در کلیه امور و جنبه‏ هاى مختلف زندگى بشر به ویژه در مسائل امنیتى دفاعى، نظامى، سیاسى، اجتماعى، اقتصادى، فرهنگى و... نقش حیاتى و بسیار تأثیرگذارى را ایفا مى‏ نمایند. علاوه بر ویژگى‏ هاى مثبت و بسیار گسترده و حاکمیت فضاى مجازى بر فضاى عینى در اکثر حوزه ‏ها، تهدیدات جدیدى را نیز در پى داشته و ارکان و اساس سازمان‏ها را در بسیارى موارد هدف قرار داده است. متخصصینى که در این حوزه فعالیت مى‏ نمایند عقیده دارند هر چه جامعه ما به سمت بکارگیرى بیشتر از رایانه‏ ها پیش مى‏رود به همان اندازه میزان تهدید افزایش مى‏ یابد. در این میان، دیتا سنترها و دیتا استوریج ها که عموماً اطلاعات آنها هم از نظر مادى و هم از نظر معنوى داراى ارزش بالایى است از طریق راهزنان رایانه‏ اى و یاهکرها مورد دستبرد قرار مى‏ گیرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.95 M

معرفی روش های مختلف بکارگیری سیستم تعیین موقعیت GPS در ژئودزی و نقشه برداری

محمدعلی رجبی

دوره 2، شماره 7 ، مرداد 1372، ، صفحه 18-23

چکیده

  طی سال های اخیر روش های مختلفی از نقشه­ برداری در حالت ثابت و متحرک یا سیستم تعیین موقعیت جهانی (G.P.S) ابداع و استفاده شده است. منظور از نقشه ­برداری با GPS تعیین موقعیت اختلافی خیلی دقیق است که براساس مشاهدات فاز موج حامل GPS با در نظر گرفتن حل ابهام فاز موج حامل می ­باشد. متاسفانه نه تنها تفاوت بین روشهای مختلف  ابداع شده برای غالب ...  بیشتر طی سال های اخیر روش های مختلفی از نقشه­ برداری در حالت ثابت و متحرک یا سیستم تعیین موقعیت جهانی (G.P.S) ابداع و استفاده شده است. منظور از نقشه ­برداری با GPS تعیین موقعیت اختلافی خیلی دقیق است که براساس مشاهدات فاز موج حامل GPS با در نظر گرفتن حل ابهام فاز موج حامل می ­باشد. متاسفانه نه تنها تفاوت بین روشهای مختلف  ابداع شده برای غالب نقشه­ برداری ما محرز نیست، بلکه نحوه بکارگیری آنها نیز با هاله­ ای از ابهام همراه بوده و هست و این است، که تاکنون نیز در ایران از آنها یا استفاده نشده و یا فقط در سطح آکادمیک بهره ­برداری شده است. علاوه بر این مسئله ، استفاده از نام های مشابه برای روش های متفاوت و یا برعکس، خود مزید علت بر سردرگمی بیشتر استفاده کنندگان شده است. این مقاله قصد آن دارد تا تفاوت روش های مختلف نقشه­ برداری ثابت و متحرک را توصیف و وجه تمایز آنها را مشخص سازد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 812.42 K

جغرافیاى جنایى

حسین حاتمی نژاد؛ روح اله محمدی

دوره 18، شماره 69 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 19-23

چکیده

  مکتب جغرافیاى جنایى در سال 1830 به وجود آمد و چند دهه عمر کرد ولى امروزه به شکل اولیه آن، در جامعه‏ شناسى جنایى مطرح نیست. جغرافیاى جنایى را دو ریاضیدان و حقوقدان به نامهاى کتله(1)بلژیکى و گرى(2) فرانسوى پایه‏ گذارى کردند. کتله ریاضیدان و متخصص آمار بود و از طریق ریاضیات و آمار رفتارهاى انسانى را بررسى مى ‏کرد و در فرانسه، آمار جنایى ...  بیشتر مکتب جغرافیاى جنایى در سال 1830 به وجود آمد و چند دهه عمر کرد ولى امروزه به شکل اولیه آن، در جامعه‏ شناسى جنایى مطرح نیست. جغرافیاى جنایى را دو ریاضیدان و حقوقدان به نامهاى کتله(1)بلژیکى و گرى(2) فرانسوى پایه‏ گذارى کردند. کتله ریاضیدان و متخصص آمار بود و از طریق ریاضیات و آمار رفتارهاى انسانى را بررسى مى ‏کرد و در فرانسه، آمار جنایى را با کمک گرى ایجاد کرد و ارتباط آن را با محیط طبیعى مورد بررسى قرار دادند و به این ترتیب تأثیر شرایط جغرافیایى، شرایط آب و هوایى و شرایط جوّى را بر رفتار انسان ها و از جمله بر رفتارهاى مجرمانه مورد بررسى قرار دادند. این مکتب تا سال 1880 عمر کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 964.05 K

ژئوپلیتیک پست مدرن قرن 21 (قسمت دوم) ژئوپلیتیک پست مدرن و جنگ تمدن‏ ها

سید محمد هادی ایازی

دوره 17، شماره 66 ، مرداد 1387، ، صفحه 19-23

چکیده

  در این مقاله به بررسى سیاست‏هاى جدید جنگ‏ طلبى آمریکا که همه روزه، برنامه زندگى جهانیان را تحت تأثیر خود قرار مى‏ دهد، خواهیم پرداخت. دیک چنى معاون وقت رئیس جمهور آمریکا که هدایت کننده ‏ى سیاست‏هاى جنگ‏ طلبى کاخ سفید مى‏باشد، هژمونى جدیدى را به نام هنجار نرم معرفى کرده است. این در حالى است که امروزه جوامع بشرى احساس خوبى ...  بیشتر در این مقاله به بررسى سیاست‏هاى جدید جنگ‏ طلبى آمریکا که همه روزه، برنامه زندگى جهانیان را تحت تأثیر خود قرار مى‏ دهد، خواهیم پرداخت. دیک چنى معاون وقت رئیس جمهور آمریکا که هدایت کننده ‏ى سیاست‏هاى جنگ‏ طلبى کاخ سفید مى‏باشد، هژمونى جدیدى را به نام هنجار نرم معرفى کرده است. این در حالى است که امروزه جوامع بشرى احساس خوبى نسبت به این اصطلاح ندارد. به خصوص در زمانى که جذابیت‏هاى روشن بشرى در تاریکى سنگرهاى زیر زمینى مدفون شده ‏اند و با اصطلاحاتى جعلى همچون «هنجارهاى نرم» از آنها یاد مى‏ شود. البته بیشتر بررسى‏ ها و تفسیرها در خصوص حملات تروریستى 11 سپتامبر به چگونگى وقوع این رخداد معطوف شده و این که چگونه به یکباره همه چیز دستخوش تغییر و دگرگونى شد. از زوایاى دیگر، پس از وقوع این رویداد، دوران جدیدى در مناسبت ‏هاى تاریخى به خصوص در ژئوپلیتیک پست مدرن به وقوع پیوست، چنان که این واقعه در یک تاریخ مشخص و در یک ساعت دقیق، با محوریت و اهمیت زمانى، متأسفانه در تاریخ بشرى به ثبت رسید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 3.28 M

سنجش از دور برای برنامه ریزی های کاربری زمین

سید ابراهیم قلی زاده (مترجم)

دوره 7، شماره 27 ، آبان 1377، ، صفحه 19-23

چکیده

  دیباچه انسان برحسب نیاز چهره زمین را برای فعالیت ­های مختلف تغییر شکل می­ دهد. جهت گسترش برنامه ­ریزی­ های آینده، داشتن اطلاعات قابل اندازه ­گیری از این فعالیت­ ها، ضروری است در این مقاله از سه شیوه اشکال هندسی، نظریه رشد و نظریه مدل علمی و نظریه نرخ رتبه­ بندی جهت تعیین مساحت زیر ساختمان رفته در سال 2001 میلادی استفاده می­ ...  بیشتر دیباچه انسان برحسب نیاز چهره زمین را برای فعالیت ­های مختلف تغییر شکل می­ دهد. جهت گسترش برنامه ­ریزی­ های آینده، داشتن اطلاعات قابل اندازه ­گیری از این فعالیت­ ها، ضروری است در این مقاله از سه شیوه اشکال هندسی، نظریه رشد و نظریه مدل علمی و نظریه نرخ رتبه­ بندی جهت تعیین مساحت زیر ساختمان رفته در سال 2001 میلادی استفاده می­ شود. شکل و مساحت زیرساختمان رفته 13 مکان از ناحیه تانی در آندراپرادش از طریق شبیه ­سازی و تلفیق برآورد می­ شوند تا از طریق شیوه رتبه ­بندی مساحت زیر ساختمان رفته آینده تعیین گردد. متغیرهای موثر در رشد زمین، شناسایی می­ شوند تا از طریق مدل علمی مساحت زیرساختمان رفته آینده تعیین گردد. از میزان مساحت و میزان تأثیرگذاری به عنوان داده، در شیوه توافق استفاده می­ شود.   پیشگفتار فعالیت­ های ترکیبی نتیجه تجمع تصمیمات انفرادی است. این تصمیمات جهت تأمین برخی از اهداف از میان برخی موانع گرفته می­ شوند. همین طور تغییر کاربری زمین در ناحیه مورد مطالعه نیز نتیجه تصمیمات انفرادی است. هر یک از این ها جهت برآوردن برخی از اهداف از میان برخی از موانع و جاذبه­ های کاربری زمین گرفته می­ شوند. علاوه بر اینها رشد زمین به گسترش تاریخی ناحیه مورد مطالعه، اهمیت، جاذبه و پتانسیل آن و تسهیلات ارائه شده به انواع فعالیت ­های کاربری زمین بستگی دارد. معمولاً برنامه­ ریزی کاربری زمین از طریق مدل انتقال به وسیله تهیه اطلاعات برای موارد فوق الذکر صورت می­ گیرد. در مدل انتقال، برنامه ­ریزان تقاضای مسافرت یک ناحیه را برآورد می­ کند این تقاضا تقریباً نیاز به زمین فعالیت­های مختلف را ارائه می ­دهد. بنابراین برنامه­ ریزان به این عقیده رسیده­ اند که کاربری زمین و برنامه­ ریزی مسافرت با هم بستگی دارند. طراحی مناسب تقاضای مسافرت برای آینده، برنامه ­ریزان را جهت استفاده بهینه از زمین و برای انواع فعالیت­ ها کمک می­ کند. در مطالعه جاری نگارنده شیوه جدیدی را برای تعیین مساحت زیر ساختمان رفته به غیر از مدل انتقال پیشنهاد می ­کند. اطلاعات موردنیاز از این شیوه شامل اطلاعات هندسی، میزان مساحت زمین­ ها و میزان تأثیرگذاری متغیرها بر فعالیت ­های زمین است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 680.51 K

تولید مدل دیجیتالی زمین (DTM) با استفاده از تصاویر ماهواره ای روسی

خسرو خواجه (مترجم)

دوره 7، شماره 25 ، اردیبهشت 1377، ، صفحه 19-22

چکیده

  این مقاله جنبه­ های اصلی تکنولوژی را برای م دل­های دیجیتالی نقاط ارتفاعی (DEM) و تصاویر اُرتوی دیجیتالی، با استفاده از تصاویر ماهواره­ ای روسی مورد بررسی قرار می دهد. تصاویر ماهواره­ ای TK-350 وTVR-1000  دیدگاهی را از نظر اقتصادی مطرح می کند که دستیابی به این تولیدات دیجیتالی را امکان پذیر می­ سازد.  اساس این نظریه آن است که پردازش ...  بیشتر این مقاله جنبه­ های اصلی تکنولوژی را برای م دل­های دیجیتالی نقاط ارتفاعی (DEM) و تصاویر اُرتوی دیجیتالی، با استفاده از تصاویر ماهواره­ ای روسی مورد بررسی قرار می دهد. تصاویر ماهواره­ ای TK-350 وTVR-1000  دیدگاهی را از نظر اقتصادی مطرح می کند که دستیابی به این تولیدات دیجیتالی را امکان پذیر می­ سازد.  اساس این نظریه آن است که پردازش مشترک فتوگرامتری تصاویر بر مبنای داده­ های ناوبری انجام می­ گردد. در انجام چنین کاری دیگر به نقاط کنترل زمینی نیازی نمی­ باشد و تصاویر کوچک مقیاس TK-350 به عنوان مبنای متریک جهت ایجاد DEM و نیز برای دستیابی مرجع زمین، تصاویر بزرگ مقیاس TVR-1000 دارای اطلاعات موضوعی هستند و برای تولید ارتو طراحی شده ­اند مشخصه­ های دقت تولیدات دیجیتالی تعیین می­ گردد. در سال­ های اخیر کشور روسیه به طور گسترده ­ای تصاویر ماهواره ­ای TK-350 وTVR-1000  به بازار جهانی داده­ های سنجش از دور عرضه داشته است. مشخصه­ های منحصر به فرد تصاویر مزبور آن­ها را به خاطر برخورداری از مزایای اقتصادی در تهیه نقشه ­های نواحی وسیع در صحنه رقابت جهانی متمایز نموده است. این دو تصویر، امکان تولید نقشه­ های دیجیتالی زمین را با دقتی قابل مقایسه با دقت­ های نقشه­ های 1:50000 و نقشه­ های توپوگرافی بزرگ مقیاس فراهم می ­آورد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 416.81 K

اشاره ای به مبانی و اصول دورکاوی قسمت چهارم

مهدی مدیری

دوره 5، شماره 19 ، آبان 1375، ، صفحه 19-24

چکیده

  دورکاوی یا سنجش از دور دانشی است که با اندازه­ گیری از فاصله دور و بدون تماس فیزیکی، اطلاعات ارزنده ای را نسبت به اشیاء و پدیده­ های زمین ارائه می­ نماید. در دورکاوی، اطلاعات قابل بهره ­برداری از طریق اندازه ­گیری و ثبت انعکاس امواج الکترومغناطیسی جو و سطح زمین می­ باشد که به وسیله سنجنده­ ای که بر روی ماهواره­ ها تعبیه ...  بیشتر دورکاوی یا سنجش از دور دانشی است که با اندازه­ گیری از فاصله دور و بدون تماس فیزیکی، اطلاعات ارزنده ای را نسبت به اشیاء و پدیده­ های زمین ارائه می­ نماید. در دورکاوی، اطلاعات قابل بهره ­برداری از طریق اندازه ­گیری و ثبت انعکاس امواج الکترومغناطیسی جو و سطح زمین می­ باشد که به وسیله سنجنده­ ای که بر روی ماهواره­ ها تعبیه شده، دریافت و پس از مورد تجزیه و تحلیل قرار دادن، اطلاعات لازم استخراج می­ گردد. در برخورد امواج الکترومغناطیسی با هر پدیده، سه عامل عمده انعکاس، جذب و عبور صورت می­ گیرد که میزان هر یک به طول موج انرژی تابیده و نیز خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن پدیده بستگی دارد و میزان انعکاس انرژی از هر پدیده روی زمین تابعی از طول موج، خواص ملکولی و درون سلولی پدیده و سایر خصوصیات فیزیکی و ظاهری اشیاء مورد اندازه­ گیری می ­باشد. اطلاعات ماهواره­ ای حاصله در ابتدا دارای خطاهای مختلف ژئومتری و رادیومتری است که متأثر از وضعیت ماهواره و سنجنده و شرایط جوی و خطاهای هنگام ثبت، انتقال اطلاعات و دیگر موارد ناشی از آن است. اطلاعات ماهواره ­ای پس از انجام تصحیحات ژئومتری و رادیومتری دارای ارزش شده و سودمند می­ گردند. با انجام تحصحیحات هندسی، اطلاعات ماهواره­ ای آماده تجزیه و تحلیل و بهره­ برداری می شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.59 M

اشاره ای به مبانی و اصول دورکاوی قسمت سوم

مهدی مدیری

دوره 5، شماره 18 ، مرداد 1375، ، صفحه 19-27

چکیده

  دورکاوی یا سنجش از دور دانشی است که با اندازه ­گیری از فاصله دور و بدون تماس فیزیکی، اطلاعات ارزنده­ ای را نسبت به اشیاء و پیده ­های زمین ارائه می­ نماید. در دورکاوی، اطلاعات قابل بهره ­برداری از طریق اندازه­ گیری و ثبت انعکاس امواج الکترومغناطیسی جو و سطح زمین می­ باشد که به وسیله سنجنده­ ای که برروی ماهواره­ ها تعبیه ...  بیشتر دورکاوی یا سنجش از دور دانشی است که با اندازه ­گیری از فاصله دور و بدون تماس فیزیکی، اطلاعات ارزنده­ ای را نسبت به اشیاء و پیده ­های زمین ارائه می­ نماید. در دورکاوی، اطلاعات قابل بهره ­برداری از طریق اندازه­ گیری و ثبت انعکاس امواج الکترومغناطیسی جو و سطح زمین می­ باشد که به وسیله سنجنده­ ای که برروی ماهواره­ ها تعبیه شده، دریافت و پس از مورد تجزیه و تحلیل قرار دادن، اطلاعات لازم استخراج می­ گردد. در برخورد امواج الکترومغناطیسی با هر پدیده، سه عامل عمده انعکاس، جذب و عبور صورت می­ گیرد که میزان هر یک به طول موج انرژی تابیده و نیز خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن پدیده بستگی دارد و میزان انعکاس انرژی از هر پدیده روی زمین تابعی از طول موج، خواص ملکولی و درون سلولی پدیده و سایر خصوصیات فیزیکی و ظاهری اشیاء مورد اندازه­ گیری می ­باشد. اطلاعات ماهواره ­ای حاصله در ابتدا دارای خطاهای مختلف ژئومتری و رادیومتری است که متأثر از وضعیت ماهواره و سنجنده و شرایط جوی و خطاهای هنگام ثبت، انتقال اطلاعات و دیگر موارد ناشی از آن است. اطلاعات ماهواره­ ای پس از انجام تصحیحات ژئومتری و رادیومتری دارای ارزش شده و سودمند می ­گردند. با انجام تحصحیحات هندسی، اطلاعات ماهواره ­ای آماده تجزیه و تحلیل و بهره ­برداری می ­شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.05 M

فضا، بُعد چهارم قدرت (قسمت هفتم): فناوری فضایی - بخش سوّم

محمد حسن نامی

دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 20-24

چکیده

  محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیت هاى فضایى کشور، حوزه هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى فضایى، مباحث ...  بیشتر محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیت هاى فضایى کشور، حوزه هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى فضایى، مباحث عمده اى هستند که در این نوشتار به آن ها پرداخته شده است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 257.85 K

نقش گردشگرى در اشتغال زایى

احمد تقدیسی؛ حسینعلی کاظمی

دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 20-23

چکیده

  گردشگرى صنعتى است که در حال حاضر سهم بزرگى از فعالیت‏ هاى اقتصادى جهان را به خود اختصاص مى‏ دهد. این صنعت، علاوه بر درآمدزایى، صنعتى است اشتغال ‏زا که در سال 2010، چهل و سه درصد از اشتغال جهان و تا ده سال آینده حدود 220 میلیون فرصت شغلى براى کشورهاى مختلف جهان فراهم خواهد ساخت.  بیشتر گردشگرى صنعتى است که در حال حاضر سهم بزرگى از فعالیت‏ هاى اقتصادى جهان را به خود اختصاص مى‏ دهد. این صنعت، علاوه بر درآمدزایى، صنعتى است اشتغال ‏زا که در سال 2010، چهل و سه درصد از اشتغال جهان و تا ده سال آینده حدود 220 میلیون فرصت شغلى براى کشورهاى مختلف جهان فراهم خواهد ساخت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 2.34 M

نقش اطلاعات ماهواره ‏هاى سنجش از دور در مدیریت استراتژیک

محمدحسن نامی

دوره 17، شماره 65 ، اردیبهشت 1387، ، صفحه 20-22

چکیده

  از مهم‏ترین اختراعات بشر در قرن بیستم ماهواره مى‏ باشد که ثمره سال ها تلاش و نقطه اوج پیشرفت فنى بشر است. با توسعه و پیشرفت ماهواره‏ هاى مستقر در مدار زمین، امکان تصویربردارى از ارتفاع بالا و مستقل از مرزهاى سیاسى به وجود آمد. توسعه سیستم‏ هاى الکترونیکى تهیه تصاویر و سایر تکنیک ‏هاى تصویر بردارى از قبیل رادار و تصاویر مادون ...  بیشتر از مهم‏ترین اختراعات بشر در قرن بیستم ماهواره مى‏ باشد که ثمره سال ها تلاش و نقطه اوج پیشرفت فنى بشر است. با توسعه و پیشرفت ماهواره‏ هاى مستقر در مدار زمین، امکان تصویربردارى از ارتفاع بالا و مستقل از مرزهاى سیاسى به وجود آمد. توسعه سیستم‏ هاى الکترونیکى تهیه تصاویر و سایر تکنیک ‏هاى تصویر بردارى از قبیل رادار و تصاویر مادون قرمز باعث ایجاد تحولات بسیارى در سنجش از دور گردید. امروزه ماهواره‏ ها انبوهى از اطلاعات متنوع را درباره سیاره زمین در اختیار متخصصان قرار مى‏ دهند. عصر امروز را عصر فضا نامیده‏ اند، چرا که اطلاعات فضایى جزء لاینفک زندگى امروزى گشته است. اینک مسابقه تسخیر فضا به منظور دست یابى به برترى‏ هاى اطلاعاتى وارد مرحله جدیدى شده و تقریبا بیشتر کشورهایى که طعم شیرین بهره‏ گیرى از فضاى ماوراى جو را چشیده ‏اند، جهت ساخت ماهواره هایى با قابلیت‏ هاى ارزان‏ تر ترغیب گشته ‏اند و کشورهایى که از این نعمت بى بهره هستند نیز دستیابى به این پدیده پیچیده ساخته دست بشر را سرلوحه برنامه‏ هاى خود قرار داده ‏اند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 284.12 K