اسماعیل شاهکویی
دوره 13، شماره 52 ، بهمن 1383، ، صفحه 53-55
چکیده
در این مقاله که به بررسى وضعیت باد در جلگه گلستان مى پردازد از اطلاعات 16 ساله (1348تا 1364ه.ش) ایستگاه سینوپتیک هاشم آباد گرگان استفاده گردیده است. به منظور تفهیم بهتر مطالب مربوط به پردازش اطلاعات و تجزیه و تحلیل آمارى، میانگین دفعات، درصد سالانه وزش باد در جهات هشت گانه، میانگین دفعات تکرار فصلى، بادغالب و نایب غالب، درصد و سرعت ...
بیشتر
در این مقاله که به بررسى وضعیت باد در جلگه گلستان مى پردازد از اطلاعات 16 ساله (1348تا 1364ه.ش) ایستگاه سینوپتیک هاشم آباد گرگان استفاده گردیده است. به منظور تفهیم بهتر مطالب مربوط به پردازش اطلاعات و تجزیه و تحلیل آمارى، میانگین دفعات، درصد سالانه وزش باد در جهات هشت گانه، میانگین دفعات تکرار فصلى، بادغالب و نایب غالب، درصد و سرعت آنها به صورت جدول و نمودار آمده است.
مسعود معیری
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1379، ، صفحه 53-56
چکیده
سنگ های ساختمانی و کانی های معدنی از دیرباز بخش مهمی از درآمد کشورهای جهان را تشکیل می دهد. استفاده از این منابع به خاطر زیبایی و استحکام در ساخت و ساز اماکن دولتی و بناهای خوصصی روز به روز بیشتر می شود. از طرفی به خاطر استفاده هر چه بیشتر از این منابع تحولی در مورفولوژی و نمای ساختمانی شهرها به وجود می آید. سرزمین ایران به ...
بیشتر
سنگ های ساختمانی و کانی های معدنی از دیرباز بخش مهمی از درآمد کشورهای جهان را تشکیل می دهد. استفاده از این منابع به خاطر زیبایی و استحکام در ساخت و ساز اماکن دولتی و بناهای خوصصی روز به روز بیشتر می شود. از طرفی به خاطر استفاده هر چه بیشتر از این منابع تحولی در مورفولوژی و نمای ساختمانی شهرها به وجود می آید. سرزمین ایران به لحاظ وجود رشته کوه های البرز و زاگرس، توده های مرکزی و پای کوه ها که از دوران دوم زمین شناسی شکل گرفته و در دوران سوم مراحل تکاملی خود را به پایان رسانیده است. از نظر برخورداری از منابع عظیم سنگ های ساختمانی در بین کشورهای جنوب غرب اسیا و خاورمیانه از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است. پیدایش توده های غنی سنگهای ساختمانی در اغلب نقاط ایران و وجود راه های بزرگ ارتباطی در شمال و جنوب کشور از مزایای مهمی است که از نظر اقتصادی بازرگانی برای ایران بسیار باارزش است. اسناد و شواهد تاریخی نشان می دهد که از زمان های دور از جمله در دوره های باستانی، استفاده از این سنگها به عنوان کالای صادراتی در ایران مرسوم بوده است. با توجه به استراتژی توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در راستای گسترش اقلام صادراتی غیرنفتی و وجود ذخایر عظیم این منابع ارزشمند در نواحی مختلف کشور و از طرفی نیاز کشورهای مختلف به ویژه کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس به این منابع، پر واضح است که چنین ذخایری در تولید ارز و توسعه اقتصادی کشور از پتانسیل بالایی برخوردار بوده و در راستای صادرات اقلام غیرنفتی منبع با ارزشی محسوب می گردد. نگارنده در این مقاله سعی دارد با استفاده از روشهای تاریخی و توصیفی ضمن معرفی این مابع، ارزش و پتانسیل اقتصادی – بازرگانی این اقلام صادراتی را در راستای توسعه و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
مهدی مومنی
دوره 8، شماره 31 ، آبان 1378، ، صفحه 53-55
چکیده
یکی از جلوه های پویای فرهنگ اسلامی، دعوت به سیر و سفر و در مراحلی فریضه دانستن آن، حرمت والای (مسافر و سالک) فریضه بودن لوازم آمایش برای مسافر و (ابن السبیل) است. پویائی این اندیشه که وجوهی از آن در قرآن، حدیث، فقه و از آن راه با صورتی دیگر در عرفان تصوف دیده می شود. در فرهنگ تابناک اسلام از چنان شادابی برخوردار است که هیچ گاه از تحرک ...
بیشتر
یکی از جلوه های پویای فرهنگ اسلامی، دعوت به سیر و سفر و در مراحلی فریضه دانستن آن، حرمت والای (مسافر و سالک) فریضه بودن لوازم آمایش برای مسافر و (ابن السبیل) است. پویائی این اندیشه که وجوهی از آن در قرآن، حدیث، فقه و از آن راه با صورتی دیگر در عرفان تصوف دیده می شود. در فرهنگ تابناک اسلام از چنان شادابی برخوردار است که هیچ گاه از تحرک نیفتاده است و همیشه الهام بخش آن به جامعه اسلامی بوده است. امروزه (سیر و سیاحت) یا به اصطلاح ماندگار در عرفان و تصوف (سیر در آفاق و سیر در انفس) آنچنان ارزش و اعتبار یافته که جلب و جذب (سیاح) به عنوان صنعتی سودآور و اشتغال زا شناخته شده و در موازنه پرداخت های ارزی کشورها و در تبلیغات فرهنگی نقش تعیین کننده ای دارد، بطوری که برای این فن آقدام به تأسیس رشته های علمی دانشگاهی شده است، و سهم بیشتری از درآمد ناشی از آن را بخود اختصاص داده اند.
مهدی نوربخش
دوره 8، شماره 29 ، اردیبهشت 1378، ، صفحه 53-57
چکیده
از جمله فاکتورهای اساسی رویدادهای طبیعی که پیش بینی دقیق آنها همیشه مورد توجه انسان بوده زمان است. وقوع بهنگام و غیرمنتظره برخی از آنها بویژه رویدادهای با دامنه تغییرات بالا، برای بشریت مشکلات زیادی را به همراه داشته است. امروزه سعی بر این است با استفاده از قالب های کمی، معادلات ریاضی و روابط آماری به ویژه با استفاده از توزیع ...
بیشتر
از جمله فاکتورهای اساسی رویدادهای طبیعی که پیش بینی دقیق آنها همیشه مورد توجه انسان بوده زمان است. وقوع بهنگام و غیرمنتظره برخی از آنها بویژه رویدادهای با دامنه تغییرات بالا، برای بشریت مشکلات زیادی را به همراه داشته است. امروزه سعی بر این است با استفاده از قالب های کمی، معادلات ریاضی و روابط آماری به ویژه با استفاده از توزیع های آماری دروه های بازگشت رخدادها را پیش بینی کرد.
هدف اصلی این مقاله، پیش بینی زمان دقیق رخدادهایی است که از دامنه تغییرات نسبتاً بالایی برخوردارند بدین منظور از توزیع های متداول به گونه ای استفاده شده که بتوان به این مهم دست یافت. این تحقیق بر پایه روابط آماری شکل گرفته و سعی شده تا مقدار کمیت رخدادها و زمان وقوع آنها با دقت بیشتری برآورد گردد.
سیروس قنبری؛ آرمان قاضی عسکری نایینی
دوره 14، شماره 56 ، بهمن 1384، ، صفحه 54-60
چکیده
براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحرانهاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل ...
بیشتر
براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحرانهاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل توجهى از نظر اجتماعى- روانى و اقتصادى بر جامعه خواهد داشت. بنابراین شناخت اصول شیوه هاى صحیح مدیریت بلایاى طبیعى مى تواند در راه جلوگیرى از وقوع و یا کاهش اثرات منفى این حوادث و جلوگیرى از تبدیل آن به بحران هاى اجتماعى و اقتصادى و زیست محیطى مؤثر واقع گردد. پس در دسترس بودن برنامه هاى مدیریتى صحیح در مواقع بحران از یکسو باعث تقویت بنیان جامعه در تمامى زمینه ها شده و از سوى دیگر از میزان خسارات و تلفات مالى و جانى و از هم گسیختگى اجتماعى و اقتصادى و زیست محیطى به شکل چشمگیر خواهد کاست.
سیما بوذری
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، ، صفحه 54-60
چکیده
زنان تقریباً نیمی از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و بیش از نیمی از فعالیت های اقتصادی- اجتماعی روستا متکی به فعالیت های آنان می باشد، اما قبل از سال 1970 چنین فرض می گردید که فرآیند توسعه، مردان و زنان را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد چرا که در آن هنگام مقدار تولید با اقتصاد نقد، موازنه برقرار می نمود لذا قسمت اعظم کارهای ...
بیشتر
زنان تقریباً نیمی از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و بیش از نیمی از فعالیت های اقتصادی- اجتماعی روستا متکی به فعالیت های آنان می باشد، اما قبل از سال 1970 چنین فرض می گردید که فرآیند توسعه، مردان و زنان را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد چرا که در آن هنگام مقدار تولید با اقتصاد نقد، موازنه برقرار می نمود لذا قسمت اعظم کارهای زنان نادیده گرفته می شد. وقتی آشکار شد که توسعه اقتصادی فقر را از طریق اثرات «رخنه به پایین» به طور اتوماتیک ریشه کن نمی سازد، مسائل توزیع تساوی منافع برای مردان و زنان، در تئوری های توسعه اهمیت عمدهای یافت و از این زمان بحث توسعه نیروی انسانی و مسائل مربوط به آن مطرح گردید. اعضای جوامع روستایی به طور اعم و زنان روستایی به طور اخص از جمله گنجینه های کشف نشده ای هستند که به علت عدم دستیابی به منابع فرهنگی و به ویژه عدم دسترسی به امکانات و تسهیلات آموزشی همواره در تنگنای استضعاف فرهنگی قرار داشته و هرگز نتوانسته اند در حد کمال از توانایی ها و استعدادهای فطری خدادادی خود بهره مند گردند و همواره در فرآیند توسعه مورد بی مهری قرار گرفته اند. نگاهی به وضعیت زنان روستایی ایران و میزان مشارکت زنان در برنامه ریزی های توسعه این امر را روشنتر بیان می کند.
حسن احمدی
دوره 2، شماره 5 ، مرداد 1371، ، صفحه 54-63
چکیده
گفتنی است بین عوامل مختلف طبیعی گونه ای همبستگی وجود دارد، به طوری که هر منطقه با ویژگی های خاص خود به عنوان واحد اقلیم شناختی و یا منطقه زیست - هواشناختی (بیوکلیماتیک) مشخص میشود، که از محیط های گوناگون مورفوپدولوژیک تشکیل یافته و هر یک گونه گیاهی ویژهای را در برمی گیرد، استفاده از منابع طبیعی باید به نحوی صورت گیرد، که ...
بیشتر
گفتنی است بین عوامل مختلف طبیعی گونه ای همبستگی وجود دارد، به طوری که هر منطقه با ویژگی های خاص خود به عنوان واحد اقلیم شناختی و یا منطقه زیست - هواشناختی (بیوکلیماتیک) مشخص میشود، که از محیط های گوناگون مورفوپدولوژیک تشکیل یافته و هر یک گونه گیاهی ویژهای را در برمی گیرد، استفاده از منابع طبیعی باید به نحوی صورت گیرد، که اختلالی در ترازمندی محیط ایجاد نکند. پارهای از عوامل مانند: آتش سوزی، سیل، آتشفشان، زمین لرزه، تغییرات آب و هوا، فرسایش و سرانجام دخالت آدمی، تواند این ترازمندی را برهم زند، در این میان فرسایش به عنوان عاملی هشدار دهنده ظاهر می گردد و می نمایاند، که خاک درحال فروپاشی است؛ پوشش گیاهی که سبب ایجاد تعادل بود اینک در حال نابودی است. برای ایجاد تعادل و یا کاستن عوامل مخرب می باید هر واحد اکولوژیک یا بیوکلیماتیک شناسایی شود و عوامل موجود در آن ارزیابی گردد، تا بتوان در حفظ و نگهداری منابع طبیعی اقدام کرد. در این راه ایران از نظر مناطق بیوکلماتیک به 5 منطقه (شامل: منطقه مرطوب بیوکلماتیک و منطقه نیمه مرطوب بیوکلماتیک، منطقه نیمه خشک بیوکلماتیک، منطقه خشک بیوکلیماتیک و منطقه بیابانی بیوکلماتیک) تقسیم شد و هر یک به وسیله زیر واحدهای کوچکتری مجزا گردید؛ به طوری که در هر منطقه محیط مورفوپدولوژیک آن مورد بررسی قرار گرفت و گونه گیاهی غالب آن مشخص گردید؛ سپس ویژگی تخریب و فرسایش با توجه به ساختار سنگ معین شد و برای هر واحد منطقه نمونه ای مورد مطالعه دقیق قرار گرفت و پیشنهادهای کلی برای حفظ و نگهداری ارائه گردید (رجوع کنید به جدول های پیوست).
فاطمه دهقان نژاد
دوره 14، شماره 54 ، مرداد 1384، ، صفحه 55-59
چکیده
از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى ...
بیشتر
از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى و جذب جوانان به این مشاغل، آنها را از رنج بیکارى برهانیم و هم هنر و آوازه هنر مردم صنعتگر اصفهان را زنده نگهداریم.
حسین قهرایی
دوره 12، شماره 46 ، مرداد 1382، ، صفحه 55-57
چکیده
مرزهای ایران همواره در طول تاریخ چند هزار ساله این کشور متغیر بوده است. بررسی اسناد و منابع تاریخی ایران نشان می دهد که این تغییر به حدی بوده است که نفوذ حاکمیت ملی گاهی بسیار فراتر از فلات ایران و زمانی فقط به بخش کوچکی از فلات محدود می شده است. مرزها حتی در سراسر مدت حاکمیت یک سلسله ثابت نبوده و نسبت به قدرت و ضعف زمامداران هر سلسله ...
بیشتر
مرزهای ایران همواره در طول تاریخ چند هزار ساله این کشور متغیر بوده است. بررسی اسناد و منابع تاریخی ایران نشان می دهد که این تغییر به حدی بوده است که نفوذ حاکمیت ملی گاهی بسیار فراتر از فلات ایران و زمانی فقط به بخش کوچکی از فلات محدود می شده است. مرزها حتی در سراسر مدت حاکمیت یک سلسله ثابت نبوده و نسبت به قدرت و ضعف زمامداران هر سلسله تغییر می کرده است. بدین معنی که با هر پیروزی و جنگی، مرزها گسترش می یافتند و برعکس با هر شکست، بخشی از اراضی از دست می رفت و مرزها به طرف هسته سیاسی آن سلسله عقب می نشستند.
سیما بوذری
دوره 11، شماره 43 ، آبان 1381، ، صفحه 56-61
چکیده
اصولاً قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره نمود که برنامه ریزی منطقه ای در پرتو نظریههای توسعه منطقه ای صورت می گیرد و چون این نظریه ها نشأت گرفته از مفاهیم توسعه به طور کلی و توسعه منطقه ای به صورت مشخص است، لذا قبل از پرداختن به برنامه ریزی منطقه ای، لازم است تا مفاهیم توسعه و نقش آن در شکل گیری برنامه ریزی ...
بیشتر
اصولاً قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره نمود که برنامه ریزی منطقه ای در پرتو نظریههای توسعه منطقه ای صورت می گیرد و چون این نظریه ها نشأت گرفته از مفاهیم توسعه به طور کلی و توسعه منطقه ای به صورت مشخص است، لذا قبل از پرداختن به برنامه ریزی منطقه ای، لازم است تا مفاهیم توسعه و نقش آن در شکل گیری برنامه ریزی منطقه ای را مورد بررسی قرار دهیم.
مسعود عابدی پشتیری (مترجم)
دوره 6، شماره 21 ، اردیبهشت 1376، ، صفحه 56-64
چکیده
در ساختمان اکثر دوربین های پیشرفته از آرایه های خطی CCD استفاده شده است. تصاویر استریو، همزمانی که سکوی دوربین در حرکت است برداشته می شوند. مدل ریاضی، برای اندازه گیری نقاط فتوگرامتری در تصویربرداری هوایی براساس چند جمله ای ها می باشد، با توجه به اینکه در تصویربرداری فضایی شرط های 5 مداری نیز در نظر گرفته خواهد ...
بیشتر
در ساختمان اکثر دوربین های پیشرفته از آرایه های خطی CCD استفاده شده است. تصاویر استریو، همزمانی که سکوی دوربین در حرکت است برداشته می شوند. مدل ریاضی، برای اندازه گیری نقاط فتوگرامتری در تصویربرداری هوایی براساس چند جمله ای ها می باشد، با توجه به اینکه در تصویربرداری فضایی شرط های 5 مداری نیز در نظر گرفته خواهد شد. نتایج شبیه سازی کامپیوتری برای اندازه گیری نقاط در بلوک اجستمنت همزمان بیانگر این است که با استفاده از پوشش های عرضی بیشتر بیت استریپ ها (Strip(s)) و بکارگیری استریپ های متقاطع نتایج بهتری حاصل خواهد شد. مزایای استفاده از دوربین های CCD بررسی شده و مدل های ریاضی مناسب جهت اندازه گیری نقاط با دوربین هوایی MEOSS و دوربین فضایی MOMS-02 ارایه خواهد شد. نتایج برای دوربین های تصویربردار MEOSS و MOMS-02، 1 پیکسل (Pixel) و کمتر در حال مسطحاتی و ارتفاعی بدست آمد که صحت این دقت ها با استفاده از نقاط کنترل مستقل مورد تأیید واقع شد.
حسین حاتمی نژاد
دوره 3، شماره 9 ، اردیبهشت 1373، ، صفحه 56-64
چکیده
بی تردید جغرافیای کاربردی به مثابه دانشی پویا در کلیه برنامه ریزی های توسعه و آمایش سرزمین، نقش عمده و بسزایی را ایفا می کند. تحولات فکری جغرافیدانان معاصر در زمینه نقش جغرافیا و کاربرد آن در عمران نواحی مختلف جای نگرانی برای کارشناسان امور مختلف را باقی نمی گذارد. زیرا پدیده های مختلف طبیعی و انسانی سطح زمین در نظر جغرافیدانان، ...
بیشتر
بی تردید جغرافیای کاربردی به مثابه دانشی پویا در کلیه برنامه ریزی های توسعه و آمایش سرزمین، نقش عمده و بسزایی را ایفا می کند. تحولات فکری جغرافیدانان معاصر در زمینه نقش جغرافیا و کاربرد آن در عمران نواحی مختلف جای نگرانی برای کارشناسان امور مختلف را باقی نمی گذارد. زیرا پدیده های مختلف طبیعی و انسانی سطح زمین در نظر جغرافیدانان، دارای روابط متقابل پیچیده ای هستند؛ که شناخت هر یک از آنان مستلزم شناخت سایر پدیده ها و برآورد اثرات متقابل احتمالی بین آنها می باشد. همچنین چند سونگری و مطالعه پدیده ها از جوانب مختلف از اختصاصات پژوهشگران جغرافیا می باشد؛ که ایشان را در حل معضلات و مشکلات شهری، روستایی و عشایری رهنمون می شود. بنابراین این جغرافیدان به سازگاری نوع برنامه های عمران روستایی با ویژگی های جغرافیایی فضای روستایی می اندیشد؛ تا منظر جغرافیایی و اقتصادی ناحیه آسیب نپذیرد.
لازم به ذکر است که عمران فیزیکی روستاها تنها، بخشی از فرآیند توسعه روستایی به شمار می آید؛ که خطوط اصلی آن در قالب تغییرات کالبدی روستاها ترسیم می گردد.
دوره 2، شماره 6 ، بهمن 1371، ، صفحه 56-57
چکیده
اکثر فعالیت هایی که نقشه بردار در قالب وظایف حرفه ای خود انجام می دهد، نیازمند اندازه گیری است. جامعه به صورت سنتی به نقشه بردار به دیده فردی ماهر و متخصص در اندازه گیری زمین می نگرد. بدین خاطر از او انتظار جمع آوری اطلاعاتی در مورد زمین را دارند. از این روی چنین خواسته ای نیازمند اندازه گیری و به کارگیری آنها ...
بیشتر
اکثر فعالیت هایی که نقشه بردار در قالب وظایف حرفه ای خود انجام می دهد، نیازمند اندازه گیری است. جامعه به صورت سنتی به نقشه بردار به دیده فردی ماهر و متخصص در اندازه گیری زمین می نگرد. بدین خاطر از او انتظار جمع آوری اطلاعاتی در مورد زمین را دارند. از این روی چنین خواسته ای نیازمند اندازه گیری و به کارگیری آنها در فرمول های ریاضی است.
اندازه گیری به مفهوم واقعی چیزی بیش از آن است که به نظر می آید. اگرچه ممکن است از دیدگاه یک اپراتور اندازه گیری تماما به عملیات صحرایی محدود شود، اما یک فرد مشخص لازم است دیدی عمیق تر داشته و اندازه گیری های صحرایی را تنها بخش کوچکی از کار اندازه گیری و قدمی در جهت تامین اطلاعات مورد نیاز مراحل بعدی به حساب آورد. به علاوه پیش از شروع اندازه گیری صحرایی لازم است کار اندازه گیری با توجه به دقت هایی که نهایتا مورد نیاز می باشد طراحی گردد.
مسعود تقوایی؛ مرتضی فاضلی
دوره 16، شماره 64 ، بهمن 1386، ، صفحه 57-60
چکیده
رشد شتابان شهرنشینى و رشد کلان شهرها در کشورهاى در حال توسعه، حرکت اقتصاد امروز و فردا به سمت خصوصیات و خصلت هاى شهرى، تحمیل شرایط زیست محیطى و جغرافیایى به جوامع و سمت گیرى جهان به سوى نظامى یکپارچه، سبب شده است که ضرورت دانشى چند وجهى به نام مدیریت شهرى بیش از پیش احساس شود. رعد و برق و صاعقه دو پدیده بسیار جالب هستند که از دیرباز ...
بیشتر
رشد شتابان شهرنشینى و رشد کلان شهرها در کشورهاى در حال توسعه، حرکت اقتصاد امروز و فردا به سمت خصوصیات و خصلت هاى شهرى، تحمیل شرایط زیست محیطى و جغرافیایى به جوامع و سمت گیرى جهان به سوى نظامى یکپارچه، سبب شده است که ضرورت دانشى چند وجهى به نام مدیریت شهرى بیش از پیش احساس شود. رعد و برق و صاعقه دو پدیده بسیار جالب هستند که از دیرباز بشر در مقابل آنان بى دفاع و محکوم به شکست بوده است و مدت زیادى نیست که توانسته با تکیه بر علم هدایت الکتریکى جان و سازه هاى دست ساخته خویش را از هجوم غیر قابل پیش بینى صاعقه محفوظ بدارد. در این تحقیق که از روش کتابخانه اى استفاده شده است، اطلاعات از منابع و کتب مختلف با استفاده از روش فیش بردارى جمع آورى و طبقه بندى شده است. یافته هاى این تحقیق نشان مى دهد که، ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشى از صاعقه، نیاز به پژوهش هاى کاربردى گسترده اى در زمینه بهینه کردن و ایمن سازى شهرها دارد. در این راستا، در طرح هاى توسعه شهرى، کاهش آسیب پذیرى شهروندان و جامعه در معرض پدیده صاعقه ضرورت دارد. بنابراین، براى توسعه پایدار، شهرها باید در جهت پایدارى خود تلاش کنند. با همین دیدگاه است که باید شهرها و شهروندان را با شیوه هاى ارتقاى آمادگى از جمله مانورهاى مقابله با بحران در مقابل بلایاى طبیعى (صاعقه) آموزش داد، تا بتوانند به حیات و رشدشان ادامه دهند.
زهرا حجازی زاده؛ زین العابدین جعفرپور؛ نادر پروین
دوره 13، شماره 50 ، مرداد 1383، ، صفحه 57-61
چکیده
خشکسالى از قدیم الایام یکى از بلایاى طبیعى خطرناک براى زندگى بشر بوده است. به طورى که در متون تاریخى دیده مى شود این پدیده همیشه باعث بسیارى از تحولات اجتماعى - اقتصادى مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره هاى تر و خشک تعدادى از ایستگاه هاى هواشناسى حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال ...
بیشتر
خشکسالى از قدیم الایام یکى از بلایاى طبیعى خطرناک براى زندگى بشر بوده است. به طورى که در متون تاریخى دیده مى شود این پدیده همیشه باعث بسیارى از تحولات اجتماعى - اقتصادى مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره هاى تر و خشک تعدادى از ایستگاه هاى هواشناسى حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال غربى ایران بررسى و تحلیل شده است. بدین منظور ابتدا با روشهاى سالانه ایستگاه هاى ارومیه، تبریز، سقز و میاندوآب نرمال شده است . به عبارت دیگر، بارشها به نمره استاندارد (Z-Score) تبدیل شدند. سپس شدت دوره هاى تر و خشک هر کدام در دو طبقه تعریف شدند که عبارتند از: دوره خشک ضعیف تا متوسط (-1.5<z<-.5)، خشک شدید(-1.5>z)، تر ضعیف تا متوسط (+.5<z<+1.5) و تر شدید(z>+1.5). به علاوه دوره تقریبا نرمال (-.5<z<+.5) به عنوان دوره بدون ترسالى یا خشکسالى درنظر گرفته شد. در مرحله بعد، آزمون مستقل بودن (Run Test) روى داده هاى بارش ماهانه انجام گرفت و همگنى آنها پذیرفته شد. سپس با استفاده از روش سری هاى زمانى از طریق مدل هاى فصلى ضربى (SARIMA) بارش هاى ماهانه ایستگاه هاى مذکور مدل سازى و براساس مناسب ترین مدل، براى آینده (تا سال2002) پیش بینى صورت گرفته است. نهایتا براساس مقادیر پیش بینى شده، درجه شدت خشکسالى یا ترسالى تعیین شده است . نتایج تحقیق نشان مى دهد که میزان بارش سالانه حوضه آبریز مذکور در سالهاى 2001 و 2002 تقریبا نرمال و با روند صعودى همراه خواهد بود و از وضعیت خشکسالى اخیر خارج مى شود.
محمد فهیمی (مترجم)
دوره 10، شماره 39 ، آبان 1380، ، صفحه 57-60
چکیده
کاربردهای عملی سیستم های فتوگرامتری رقومی روز به روز بیشتر می شود. ویژگی مهم فتوگرامتری رقومی (DP)، قابلیت آن برای ترکیب فتوگرامتری با سایر فناوری ها از قبیل علوم رایانه ای، طراحی گرافیک رایانه ای، شناسایی طرح، پردازش تصویر، مهندسی اطلاعات جغرافیایی و موارد بسیار دیگر موجود در رایانه های کاری معمولی است.
بیشتر
کاربردهای عملی سیستم های فتوگرامتری رقومی روز به روز بیشتر می شود. ویژگی مهم فتوگرامتری رقومی (DP)، قابلیت آن برای ترکیب فتوگرامتری با سایر فناوری ها از قبیل علوم رایانه ای، طراحی گرافیک رایانه ای، شناسایی طرح، پردازش تصویر، مهندسی اطلاعات جغرافیایی و موارد بسیار دیگر موجود در رایانه های کاری معمولی است.
علی جهانی (مترجم)
دوره 9، شماره 33 ، اردیبهشت 1379، ، صفحه 57-60
چکیده
طی دو دهه اخیر به موازات پیشرفت های فن آوری سنجش از دور، اطلاعات ماهواره ای کاربرد گسترده ای یافته است. توسعه کاربرد داده های ماهواره ای ضمن این که گامی مهم در جهت تامین نیازهای اطلاعاتی بشر قلمداد می شود دانش پژوهان را ملزم به تولید اطلاعاتی با ویژگی های طیفی، فضایی، رادیومتری و همچنین تکرار پوشش زمانی مختلف ...
بیشتر
طی دو دهه اخیر به موازات پیشرفت های فن آوری سنجش از دور، اطلاعات ماهواره ای کاربرد گسترده ای یافته است. توسعه کاربرد داده های ماهواره ای ضمن این که گامی مهم در جهت تامین نیازهای اطلاعاتی بشر قلمداد می شود دانش پژوهان را ملزم به تولید اطلاعاتی با ویژگی های طیفی، فضایی، رادیومتری و همچنین تکرار پوشش زمانی مختلف می نماید. از این رو برخی دولت ها و شرکت های خصوصی سخت در تلاش هستند برنامه های فضایی خود را تا سال 2000 میلادی تداوم بخشیده و سیستمهای پیشرفته ماهواره ای را در مدار زمین قرار دهند. در مقاله حاضر ویژگی های چهار گروه از ماهواره های متعلق به اوایل قرن بیست و یکم بیان گردیده و توانمندی هر یک مورد بررسی قرار گرفته است.»
رستم صابری فر
دوره 21، شماره 81 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 58-65
چکیده
تا چند دهه پیش تغییرات آب و هوایی و شرایط اقلیمی سرنوشت و مقدرات هر سرزمین به حساب آمده و بحث و گفتگو درباره آن، نوعی مداخله در کار خداوند تلقی می‌شد. اما با ورود دستگاه‌های جدید و استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای برای پیش‌بینی وضع هوا و دستیابی به فن باروری ابرها، انسانها به این باور رسیدند که نه تنها میتوان حوادث ...
بیشتر
تا چند دهه پیش تغییرات آب و هوایی و شرایط اقلیمی سرنوشت و مقدرات هر سرزمین به حساب آمده و بحث و گفتگو درباره آن، نوعی مداخله در کار خداوند تلقی می‌شد. اما با ورود دستگاه‌های جدید و استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای برای پیش‌بینی وضع هوا و دستیابی به فن باروری ابرها، انسانها به این باور رسیدند که نه تنها میتوان حوادث اقلیمی را پیش‌بینی کرد بلکه میتوان بر روندهای موجود تأثیرگذار بوده و آن را به نفع خود تغییر داد. شاید به همین دلیل است که شعار یک سال سازمان بهداشت جهانی با عنوان توجه به تغییرات اقلیمی در سلامت انسانها مطرح شده است.
با این وجود، انسانها در حال انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند. این گازها نیز آب و هوای جهان را دستخوش تغییر کرده‌اند. بنابراین ضروری است تا این روند به دقت مورد توجه قرار گیرد، به طوری که از این رهگذر اقدامات و برنامه‌ریزی‌های مناسب را برای مقابله با پیامدهای احتمالی این تغییرات، ارزیابی و مطرح نمود. براین اساس، نوشته حاضر مروری است بر رابطه بین تغییرات آب و هوایی و رویدادهای جوّی مربوط به آن و حوادثی که از این طریق ممکن است بر زندگی انسان اثر گذار باشد. به این منظور، سه موضوع اساسی بررسی میشود که در هریک از آنها به نوعی حوادث طبیعی با تغییرات جوّی در ارتباط قرار گرفته است. در مرحله اول، موج گرمای بی‌سابقه اروپا در سال 2003 و عوامل پهنه تحت تأثیر و اقدامات انجام شده تشریح می‌گردد. در مرحله دوم، تأثیر تغییرات آب و هوایی در بروز سیل‌های داخلی در اروپای مرکزی و بریتانیا بررسی شده و در نهایت گردبادهای ویرانگر اقیانوس اطلس در سال‌های 2004 و 2005 مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا ارزیابی مختصر رابطه بین تغییرات آب و هوایی و ال نینو و احتمال بروز تغییرات ناگهانی در آب و هوای محلی نیز مطرح شده است.
با این وجود باید اذعان نمود که روندهای مطرح در پدیده‌های آب و هوایی آن قدر واضح و روشن هستند که میتوان از آنها برای ارائه اطلاعات لازم و تلاشهای مناسب برای کاهش خطرات استفاده نمود. به همین دلیل، در خیلی از موارد، افزایش احتمال بروز حوادث طبیعی به دلیل تغییرات آب و هوایی در راس عوامل افزایش آسیب‌پذیری قرار می‌گیرد. در همین راستا، خطرات دیگری در پی تغییرات آب و هوایی حادث می‌گردد، بنابراین نباید تغییرات آب و هوایی را به تنهایی بررسی کرد، بلکه باید آن را در تلاشهای وسیعتر برای کاهش خطرات ناشی از فجایع طبیعی لحاظ نمود.
کمال نوذری؛ مسعود رجب دوست
دوره 18، شماره 72 ، بهمن 1388، ، صفحه 58-62
چکیده
نواحى قدیمى شهرهاى ما باید معاصرسازى شده و کارکردى امروزین به خود بگیرند، تا از حالت رکود فعلى بیرون بیایند. این امر، مستلزم داشتن برنامها ى هدفمند و مداوم در طول زمان مى باشد.
بیشتر
نواحى قدیمى شهرهاى ما باید معاصرسازى شده و کارکردى امروزین به خود بگیرند، تا از حالت رکود فعلى بیرون بیایند. این امر، مستلزم داشتن برنامها ى هدفمند و مداوم در طول زمان مى باشد.
سوسن مسگری (مترجم)
دوره 9، شماره 36 ، بهمن 1379، ، صفحه 58-59
چکیده
در دهه های اخیر، نوسان های سطح آب دریای مازندران خساراتی را به مردم و زمین های مجاور آن وارد کرده است. تغییرات آب و هوایی و بی توجهی به اکوسیستم، قطعا در این امر دخیل بوده اند. با این حال، این موضوع بسیار ناشناخته باقی مانده است. دریای مازندران، بزرگترین دریاچه روی زمین، منطقه ای وسیعتر از کشور نروژ را می پوشاند. ساختار ...
بیشتر
در دهه های اخیر، نوسان های سطح آب دریای مازندران خساراتی را به مردم و زمین های مجاور آن وارد کرده است. تغییرات آب و هوایی و بی توجهی به اکوسیستم، قطعا در این امر دخیل بوده اند. با این حال، این موضوع بسیار ناشناخته باقی مانده است. دریای مازندران، بزرگترین دریاچه روی زمین، منطقه ای وسیعتر از کشور نروژ را می پوشاند. ساختار زمین شناختی آن میلیون ها سال پیش شکل گرفته و در طول هزاران سال، از وسعت آن کاسته یا به آن افزوده شده است. دریاچه مازندران روزگاری به صورت دریای آزاد بود و از طریق دریای سیاه، مدیترانه و آژف به اقیانوس راه داشت. این دریا که زمانی در تملک ایران و اتحاد جماهیر شوروی سابق قرار داشت، اکنون به منظور استفاده از ذخایر و منابع گاز طبیعی مورد توجه پنج کشور ساحلی قرار گرفته است. علاوه بر جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در این منابع سهیم هستند.
رستم صابری فرد
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 59-67
چکیده
شهرها و روستاهاى ما در گذشته بهترین نمونه هاى پایدارى را در خود متجلى ساخته بودند. توجه به محدودیت هاى اکولوژیک محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه جویى در منابع، استفاده از مواد و مصالح بومى، ابداع روشهاى مؤثر و مناسب براى ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و... نمونه هایى از شیوه هاى پایدار و سازگار با توان محیطى تلقى ...
بیشتر
شهرها و روستاهاى ما در گذشته بهترین نمونه هاى پایدارى را در خود متجلى ساخته بودند. توجه به محدودیت هاى اکولوژیک محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه جویى در منابع، استفاده از مواد و مصالح بومى، ابداع روشهاى مؤثر و مناسب براى ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و... نمونه هایى از شیوه هاى پایدار و سازگار با توان محیطى تلقى مىشدند. اما افزایش جمعیت و ازدیاد خواسته هاى مادى و معنوى انسان و نوع نگاه به طبیعت، این تعادل را تا حد زیادى از بین برده است. این وضعیت در محیط هایى که محدودیت هاى طبیعى بیشتر است،بحرانى تر به نظر مى رسد. شهرستان فردوس از آن محیط هایى است که در حاشیه کویر قرار دارد و با تنگناهاى متعددى روبرو است.با روند افزایش جمعیت به شیوه کنونى و استمرار روندهاى تولید به طریقه سنتى، استمرار حیات در این بخش از کشور، با تنگناهاى متعددى روبرو خواهد بود. این مقاله در نظر دارد با معرفى قابلیت هاى بلا استفاده شهرستان و چگونگى بهره بردارى از آنها، تا حدودى فشارها و تهدیدهاى موجود را تقلیل دهد.
غلامرضا لطیفی؛ علیرضا سامانی
دوره 18، شماره 70 ، مرداد 1388، ، صفحه 59-64
چکیده
محورهاى اصلى موضوع انتقال پایتخت عبارت است از: 1) پایتخت ایران که در تهران قرار گرفته عملاً مرکز تمام فعالیت ها در کشور شده و همچنان براى جذب جمعیت جذابیت دارد. این در حالى است که تهران را مى توان به عنوان محور بعضى از فعالیتها در آینده ـ نظیر آموزش عالى، فناورى پیشرفته و نوین در آینده توسعه داد، ولى باید به تدریج تهران را از مرکزیت ...
بیشتر
محورهاى اصلى موضوع انتقال پایتخت عبارت است از: 1) پایتخت ایران که در تهران قرار گرفته عملاً مرکز تمام فعالیت ها در کشور شده و همچنان براى جذب جمعیت جذابیت دارد. این در حالى است که تهران را مى توان به عنوان محور بعضى از فعالیتها در آینده ـ نظیر آموزش عالى، فناورى پیشرفته و نوین در آینده توسعه داد، ولى باید به تدریج تهران را از مرکزیت عام براى تمام امور کشور خارج کرد. به این منظور مى توان تمرکز رشد سایر مسائل را به خارج از تهران - در شهرهاى گوناگون، یا به یک نقطه جدید ـ منتقل نمود. 2) پایتخت ایران با مشکلات گوناگون - از تردد، حمل و نقل و نحوه دسترسى گرفته تا آلودگى هوا - دست به گریبان است. این مسائل را باید با به کار گرفتن مدیران کارآمد و صرف امکانات گوناگون - نیروى انسانى و تجهیزات و بودجه - حل نمود و یا حداقل تا حدى التیام داد. 3) وضع جغرافیائى ایران به نحوى است که مناطق مختلف آن اقلیم هاى گوناگونى دارند. داشتن کلان شهرى مانند تهران که عملاً مرکز سیاسى، آموزشى، صنعتى، بهداشتى و درمان و تجارى کل کشور باشد، نیاز به جابه جا شدن گروههاى وسیعى از مردم کشور را براى رفت و آمد به تهران - یا استقرار در آن را - به دلیل توسعه فعالیت هایشان الزامى مى کند. به این ترتیب بهتر است چند کلان شهر، به جاى یک کلان شهر عمده، داشته باشیم. 4) وضع تهران از نظر قرارگیرى بیشتر بخشهاى اخیراً توسعه یافته آن در پهنه هاى خطرناک از نظر بلایاى طبیعى - زلزله و حریم گسلهاى فعال، دامنه هاى جنبان و احتمال زمین لغزش، ناپایدارى و فرونشست زمین، خطر سیل و سابقه آن در تهران، مسأله آب، سطحى و زیرزمینى و خشکسالى در بازه هاى چند ساله یا چند ده ساله - ریسک زندگى را در تهران به تدریج بیشتر کرده است. روند مهاجرت به تهران همچنان مطابق آخرین آمارهاى مرکز آمار ایران ادامه یافته است. نتیجه بخشى از این موضوع، رشد حاشیه نشینى، توسعه ناامنى - به ویژه در حاشیه هاى شهرى و شهرهاى جدید، بزهکارى و رشد بیکارى و سایر ناهنجارى ها در تهران بزرگ است. چند فرهنگى در تهران عملاً به جاى رشد فرهنگى شهر تهران، به ناهنجارى هاى فرهنگى تبدیل مى شود. 5) رشد تهران با وضع کنونى، عملاً با تخریب فضاها و بافت با هویت خانه - باغهاى گذشته همراه است. پایتختى که نه هویت امروزین و مدرن داشته باشد و نه هویت دیروزین و گذشته مستند، دیگر عملاً پایتخت کشورى با سابقه تمدنى و فرهنگى همچون ایران نمى تواند باشد. 6) آلودگى هوا در تهران به نحوى است که به ویژه در فصل سرما با تلفات ناپیداى همشهریان خردسال و کهنسال ما و آنها که مشکلات تنفسى دارند، همراه است. این تلفات را ناپیدا نامیدم چراکه بسیارى از کسانى که به این دلیل عمرشان کوتاه مى شود، عملاً نه خودو نه دیگران آنها را در رده تلفات ناشى از آلودگى هوا به حساب نمى آورند. در مقابل این چالش ها و دلایل مهم دیگرى که براى لزوم توقف رشد تهران، تلاش همزمان براى قابل زیست کردن آن و انتقال تدریجى بخشى از فعالیت ها به بیرون از محدوده استان تهران، و همچنین لزوم یافتن چند گزینه براى پایتخت کاملاً جدید - نه شهرى موجود که در نهایت به سرنوشتى مانند تهران دچار شود - وجود دارد، اشکالات گوناگونى از سوى منتقدان این انتقال مطرح مى شود که عمده آنها عبارتند از: 1) بسیارى از مشکلات تهران جارى وفورى است. فرصتى براى صرف انرژى برروى گزینه هاى دیگر وجود ندارد. هر میزان توان را باید به بهبود همین شرایط موجود در تهران اختصاص داد. پاسخ: این جمع بندى پس از پایان جنگ تحمیلى در مورد شهر تهران انجام شد و حاصل آن البته ایجاد و توسعه زیر ساخت هاى شهرى و مدرن و همزمان رش دو توسعه بى رویه شهرى، فروش تراکم و مدیریت برمبناى پول و توسعه نامتوازن شهرى شد. ضمناً برآورد نیاز فورى و روزمره همواره با چالش فراموشى برنامه ریزى کلان مواجه است.
حمید رضا وارثی
دوره 14، شماره 53 ، اردیبهشت 1384، ، صفحه 59-62
چکیده
خواهر خواندگى عهد و پیمانى است که معمولاً بین دوشهر برقرار مى شود که در بعضى خصایص اشتراکاتى با هم دارند و به دنبال آن ارتباطات خاصى بین این گونه شهرها برقرارمى گردد. این ارتباطات در مسیر شناسایى ویژگی های هر کدام از شهرها امرى بسیار ضرورى است درپى شکل گیرى چنین روابطى مراحلى توسط وزارت امور خارجه به صورت اجراى تشریفات قانونى ...
بیشتر
خواهر خواندگى عهد و پیمانى است که معمولاً بین دوشهر برقرار مى شود که در بعضى خصایص اشتراکاتى با هم دارند و به دنبال آن ارتباطات خاصى بین این گونه شهرها برقرارمى گردد. این ارتباطات در مسیر شناسایى ویژگی های هر کدام از شهرها امرى بسیار ضرورى است درپى شکل گیرى چنین روابطى مراحلى توسط وزارت امور خارجه به صورت اجراى تشریفات قانونى صورت مى گیرد و عالی ترین مقامات دو شهر طى عهد نامه اى پیمان خواهرخواندگى را به امضا می رسانند. خواهرخوانده ها به رسم دوستى اقداماتى را انجام مى دهند از آن جمله انتخاب نام خیابان یا پارکى به نام خواهرخوانده اش، علت انتخاب چنین عنوانى براى این گونه عهد نامه ها (خواهرخواندگى) این است که واژه شهر یک اسم مؤنث مجازى است در نتیجه به آن پیمان خواهرخواندگى مى گویند. شهر اصفهان درحال حاضر به عنوان یکى از شهرهاى مهم دنیا (یکى از 10 شهر تاریخى جهان) به حساب مى آید. آثار تاریخى آن از جمله میدان امام (نقش جهان) به عنوان یکى از میراث هاى بزرگ بشرى اعلام شده است. این شهر هم اکنون با 10 شهر پیمان خواهرخواندگى دارد. شهرهاى فلورانس در ایتالیا، سن پترزبورگ در روسیه، شیان در چین، یاش در رومانى، ایروان در ارمنستان، هاوانا در کوبا، فرایبورگ در آلمان، کوالالامپور در مالزى، بارسلونا در اسپانیا و شهرکویت خواهرخوانده هاى اصفهان به شمارمى آیند. پیشنهاداتى نیز در جهت تقویت چنین پیمان هایى صورت گرفته است از آن جمله تأسیس بازارچه اى به نام بازارچه ملل، براى به نمایش گذاردن سنت ها و صنایع دستى هر یکى از خواهرخوانده ها و یا پیشنهاد تأسیس باغ ملل. آنچه در خصوص این شهرها (خواهرخوانده ها) قابل ذکر است این مطلب مى باشد که عمده این شهرها داراى آثار تاریخى یا هنرى و... منحصر به فرد و بعضا معروف جهانى هستند که هر کدام در نوع خود هنرى قابل وصف مى باشد و این هنرها و آثار تاریخى باعث گسترش رابطه با این گونه شهرها شده است . در مقاله حاضر ابتدا به صورت مختصر به ویژگی هاى تاریخى و هنرى شهر اصفهان پرداخته خواهد شد و در ادامه به اختصار ویژگی هاى خواهرخوانده هاى اصفهان مورد بررسى قرار خواهد گرفت.
مصطفی مهاجرانی
دوره 3، شماره 11 ، آبان 1373، ، صفحه 59-64
چکیده
سابقه
در این بخش از قاره وسیع آسیای در طول تاریخ چند هزار ساله جامعه های ایلی بصورت پراکنده در سراسر منطقه در حرکت بودند. شیوه زندگی آنها چنان بود که پیوسته به دنبال آب و علوفه فرسنگ ها با استفاده از ایل راه هایی را طی طریق می نمودند. و نیز فرآورده های دامی خوراک و پوشاک و مسکن آنها را تأمین می کرد و تقریباً خودکفا بودند و گهگاه ...
بیشتر
سابقه
در این بخش از قاره وسیع آسیای در طول تاریخ چند هزار ساله جامعه های ایلی بصورت پراکنده در سراسر منطقه در حرکت بودند. شیوه زندگی آنها چنان بود که پیوسته به دنبال آب و علوفه فرسنگ ها با استفاده از ایل راه هایی را طی طریق می نمودند. و نیز فرآورده های دامی خوراک و پوشاک و مسکن آنها را تأمین می کرد و تقریباً خودکفا بودند و گهگاه با فروش قسمتی از تولیدات کمبود مایحتاج خود را تأمین می نمودند. اقتصاد حاکم اقتصادی شبانی بود.
هر یک از ایل ها محدوده معینی از مراتع را در اختیار داشتند و از اصول همزیستی مسالمت آمیز برخوردار بودند. اختلاف های بین آنها با وساطت بزرگان و ریش سفیدان حل می گردید. نظام حکومتی خاصی وجود نداشت. الگوی کار و زندگی این جوامع با آنچه در جوامع روستایی و عشایری چین، ایران، هندوستان و به طور کلی خاورمیانه می گذشت متفاوت بود.
حسن لشکری؛ قاسم کیخسروی
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، ، صفحه 60-66
چکیده
بادهاى شدید تحت عنوان توفان نام گذارى شده اند که به شکل هاى متفاوتى و با سرعت زیاد براى مدت کوتاهى مى وزند و معمولاً با هواى ناپایدار همراه هستند. اگر هواى ناپایدار رطوبت داشته باشد توفان رعد و برق (تندرى) و اگر خشک باشد توفان گردوخاک ایجاد مىشود (علیجانى، 1379). عمده توفانهاى تندرى در تمام ایستگاه هاى استان همدان در فصل بهار ...
بیشتر
بادهاى شدید تحت عنوان توفان نام گذارى شده اند که به شکل هاى متفاوتى و با سرعت زیاد براى مدت کوتاهى مى وزند و معمولاً با هواى ناپایدار همراه هستند. اگر هواى ناپایدار رطوبت داشته باشد توفان رعد و برق (تندرى) و اگر خشک باشد توفان گردوخاک ایجاد مىشود (علیجانى، 1379). عمده توفانهاى تندرى در تمام ایستگاه هاى استان همدان در فصل بهار رخ مى دهد. در این فصل از سال بدلیل افزایش انرژى تابشى خورشید که با رطوبت قابل ملاحظه جوّى حاصل از تبخیر و پوشش گیاهى، زمین مرطوب و سیستم هاى ترمودینامیکى انتقالى که از غرب و جنوب غرب کشور همراه است، بیشترین تعداد توفان هاى تندرى اتفاق افتاده است. فصل پاییز از لحاظ تعداد توفان هاى تندرى در رتبه دوم قرار دارد. در این فصل نیز به دلیل بالا بودن انرژى تابشى و ورود سیستم هاى ناپایدار با منشاء رطوبتى مناسب تعداد توفان هاى تندرى قابل توجه مى باشد. کمترین تعداد توفان هاى تندرى به فصل زمستان تعلق دارد. معدل بیشینه توفان هاى گرد و خاک عمدتا در نواحى خشک و بدون پوشش گیاهى اتفاق مى افتد و تعداد این توفان ها در مناطق کوهستانى همدان کمتر است. بیشترین فصل وقوع توفان هاى گرد و خاک در ایستگاه هاى اکباتان، همدان نوژه و ملایر در فصل بهار و تابستان و در ایستگاه نهاوند فصل تابستان مى باشد. بررسى روند تغییرات ساعتى وقوع توفان ها نشان مىدهد که بیشینه وقوع این توفان ها از ساعت 9 صبح به بعد است و در ساعت 18 (بعدازظهر) از شدت و تعداد آنها کاسته مى شود، و فراوانى این توفان ها در روز هنگام در کلیه ایستگاه ها بیشتر از شب هنگام مى باشد. با توجه به بررسى هاى انجام شده بیشترین فعالیت توفان هاى گرد و خاک در فصل بهار و تابستان است. چون در این دوره از سال بدلیل وجود انرژى تابشى بالا و شرایط توپوگرافى مناسب زمینه براى وقوع ناپایدارى هاى محلى فراهم است، ولى به دلیل فقدان رطوبت کافى انرژى سامانه ها بصورت توفان هاى گرد و غبار تخلیه مى شود.
