محمد مهدی تقدسی؛ مهدی حسنلو؛ کامران افتخاری
چکیده
شوری خاک یکی از عوامل گسترش بیابان‌زایی و تخریب منابع زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود. با توجه به روند رو به گسترش شوری‌زایی در طی سالیان اخیر و اهمیت حفظ منابع طبیعی، تعیین گستره نواحی تحت تأثیر این پدیده و شدت شوری در این مناطق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از پتاسیل تصاویر ماهواره‌ای با توان ...
بیشتر
شوری خاک یکی از عوامل گسترش بیابان‌زایی و تخریب منابع زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود. با توجه به روند رو به گسترش شوری‌زایی در طی سالیان اخیر و اهمیت حفظ منابع طبیعی، تعیین گستره نواحی تحت تأثیر این پدیده و شدت شوری در این مناطق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از پتاسیل تصاویر ماهواره‌ای با توان تفکیک مکانی و طیفی بالا و به کارگیری تکنیک‌های سنجش از دوری یکی از راه‌های مؤثر در تشخیص این پدیده و تعیین شدت شوری در نواحی آسیب دیده است. براین اساس پژوهش حاضر با نمونه‌برداری از خاک منطقه‌ای واقع در کوه سفید استان قم که تحت تأثیر شوری است، به تهیه نقشه سطوح مختلف شوری خاک با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل-2 پرداخته است. در این راستا، شاخص‌های متنوع شوری از تصاویر ماهواره‌ای استخراج شده و در فرآیند طبقه‌بندی تصویر به کلاسهای شوری از قبیل خاک بدون شوری، با شوری کم، شوری متوسط، شوری بالا و خاک اشباع از شوری مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج طبقه‌بندی صورت گرفته از 5 الگوریتم طبقه‌بندی نظارت شده شامل حداقل فاصله، ماهالانوبیس، متوازی السطوح، حداکثر احتمال و ماشین‌بردارپشتیبان، بیانگر بالاترین دقت به دست آمده از طبقه‌بندی کننده ماشین‌بردار پشتیبان با دقت کلی 218/92 درصد و ضریب کاپای 894/0 در تهیه نقشه‌ی کلاسهای شوری بود. ارزیابی نقشه‌های به دست آمده از کلاسهای شوری همچنین نشان‌دهنده‌ی شدت شوری بالاتر نواحی شرقی کوه‌سفید نسبت به دیگر مناطق بوده که ناشی از مجاورت بیشتر این نواحی نسبت به دریاچه نمک استان قم و کشیده شدن سطوح نمک به زمین‌های اطراف می‌باشد.
رحمت الله بهرامی
چکیده
یکی از ابعاد مهم توسعه جوامع؛ توسعه سلامت و به عبارتی میزان و کیفیت دسترسی افراد جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی است. از آنجا که هرگونه برنامه‌ریزی جهت ارائه خدمات به مناطق نیازمند؛ ارزیابی وضع موجود می‌باشد، هدف این مقاله بررسی عمیق‌تر تفاوت میان شهرستان‌های استان کردستان به جهت دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی و تعیین میزان توسعه ...
بیشتر
یکی از ابعاد مهم توسعه جوامع؛ توسعه سلامت و به عبارتی میزان و کیفیت دسترسی افراد جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی است. از آنجا که هرگونه برنامه‌ریزی جهت ارائه خدمات به مناطق نیازمند؛ ارزیابی وضع موجود می‌باشد، هدف این مقاله بررسی عمیق‌تر تفاوت میان شهرستان‌های استان کردستان به جهت دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی و تعیین میزان توسعه یافتگی در این زمینه است تا در بعد کاربردی نتایج این پژوهش در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای و محلی مورد استفاده مسئولین قرار گیرد. روش مطالعه توصیفی- تحلیلی و موردی و روش گردآوری بصورت کتابخانه‌ای است که 36 شاخص در سه بخش نهادی؛ نیروی انسانی و تخصصی از طریق سالنامه آماری 3931 واطلاعات مرکز آمار ایران گردآوری شده‌اند. دادهها براساس تکنیک تاپسیس خطی و از طریق نرم افزار اکسل محاسبه و جهت ترسیم نقشه از نرم افزار GIS استفاده شده است.یافته‌ها نشان می‌دهد شهرستان‌های سنندج و سقز برخوردار؛ شهرستان‌های قروه؛ بیجار؛ مریوان و بانه نیمه برخوردار و شهرستان‌های دیواندره؛ کامیاران؛ دهگلان و سروآباد به عنوان شهرستان‌های غیر برخوردار شناخته شده‌اند. نتایج پژوهش بر مبنای تعداد جمعیت نشان می‌دهد؛ 36 درصد جمعیت استان کردستان از خدمات بهداشتی محروم؛ 2/0 درصد نیمه برخوردار و 44 درصد جمعیت از خدمات بهداشتی بطور نسبی برخوردارند.نتایج بخوبی نشان‌دهنده این موضوع است که در میان شهرستان‌های استان؛ توزیع خدمات بهداشتی متناسب با توان‌ها و نیازهای جمعیتی توزیع نشده‌اند. لذاپیشنهاد می‌گردد ارزیابی توسعه سلامت حتی‌الامکان هم زمان در مقیاس سلسله مراتب روستا؛ شهر؛ شهرستان و استان صورت پذیرد تا علاوه بر تبیین تفاوت‌های ناحیه‌ای؛ تفاوت‌های درون ناحیه‌ای نیز روشن و مرتفع گردد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
محمد مهدی حسین زاده؛ رضا اسماعیلی؛ محسن نبی زاده بهنمیری
چکیده
تغییرات الگوی رودخانه، یکی از مهمترین مسائل مهندسی رودخانه است که فعالیت‌ها و سازه‌های عمرانی را در حاشیه رودخانه‌ها تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. هدف از انجام این پژوهش بررسی روند تغییرات مورفولوژیکی رودخانه نکارود برای یک دورة ۳۵ساله بین سالهای 1364 تا 1399 از شهر نکا تا محل اتصال رودخانه به دریای خزر است. در پژوهش حاضر رودخانه نکا ...
بیشتر
تغییرات الگوی رودخانه، یکی از مهمترین مسائل مهندسی رودخانه است که فعالیت‌ها و سازه‌های عمرانی را در حاشیه رودخانه‌ها تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. هدف از انجام این پژوهش بررسی روند تغییرات مورفولوژیکی رودخانه نکارود برای یک دورة ۳۵ساله بین سالهای 1364 تا 1399 از شهر نکا تا محل اتصال رودخانه به دریای خزر است. در پژوهش حاضر رودخانه نکا به طول 39 کیلومتر در بخش جلگه ساحلی از شهر نکا تا ساحل دریای خزر موردمطالعه قرار گرفته است. به‌منظور بررسی تغییرات مسیر رودخانه در سه مقطع زمانی، از سه شاخص مورفومتری، مورفولوژی و مورفودینامیک با استفاده از روش ترانسکت استفاده شده است. در پایان تغییرات کرانه چپ و راست کانال در دوره آماری موردمطالعه، در نرم‌افزار SPSS مورد آزمون آماری قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی نشان می‌دهد که مقادیر ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی، زوایای قوس‌ها در طول رودخانه از بالادست به‌طرف پایین‌دست کاهش یافته است. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص شد که رودخانه نکا رود طی 35 سال از نظر شاخص های مورد بررسی اعم از مورفولوژی ، مورفومتری و مورفودینامیک تغییرات محدودی داشته است. تغییرات بستر رودخانه نکارود طی سال 1385 تا 1399 کاهشی بوده است. دلایل این شرایط، وجود کشت زیاد در اطراف رودخانه و حفاظت از کرانه رودخانه، ایجاد بندهای ذخیره و انحراف آب در بخش دوم یعنی در بخش میانی جلگه و سدسازی بر روی این رودخانه (سد گلورد و سایر سدها) بوده است.
علی شماعی؛ جواد ملکان؛ پریسا صادقی
چکیده
فقر اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی مهمترین عامل پیدایش حاشیه نشینی در شهرها است. اگر چه حاشیه نشینان در قلمرو زندگی اقتصادی - اجتماعی شهرها به سر می برند ولی به عنوان شهروندان رسمی در جامعه پذیرفته نمی شوند.هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای توانمندسازی حاشیه نشینان شهرک شهدای سنقر (از شهرستان های استان مرزی کرمانشاه) است.شناسایی ...
بیشتر
فقر اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی مهمترین عامل پیدایش حاشیه نشینی در شهرها است. اگر چه حاشیه نشینان در قلمرو زندگی اقتصادی - اجتماعی شهرها به سر می برند ولی به عنوان شهروندان رسمی در جامعه پذیرفته نمی شوند.هدف اصلی این پژوهش ارائه راهبردهای توانمندسازی حاشیه نشینان شهرک شهدای سنقر (از شهرستان های استان مرزی کرمانشاه) است.شناسایی قابلیت ها و محدودیت های حاشیه نشینان برای دستیابی به راهبردهای توانمندسازی آنان بسیار مؤثر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی با بهره گیری از روش دلفی است. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ایو مصاحبه با کارشناسان و مسئولان شهرداری سنقر می باشد. برای تحلیل داده ها از تکنیک SWOT و QSPM استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که منطقه حاشیه نشین از نظر وضعیت موجود بر اساس ماتریس ارزیابی درونی و بیرونی در وضعیت متوسط قرار دارد و به عبارت دیگر منطقه حاشیه نشین نتوانسته از نقاط قوت بهره برداری لازم را نماید و در استفاده از فرصت های موجود بی بهره بوده است. همچنین نتوانسته از عواملی که موجب ضعف و تهدید آن می شود دوری گزیند. در نهایت پس از تحلیل های انجام شده و ارائه برنامه ریزی راهبردی کمی و اولویت بندی راهبردها، راهبرد بازنگری 5WO یعنی برگزاری کارگاه توجیهی برای مدیران شهری در جهت اجرای طرح توانمندسازیو ساماندهی با امتیاز نهایی 55 / 2 به عنوان مهمترین راهبرد در اولویت قرار گرفته است. راهبرد تهاجمی 5SO یعنی تشکیل کمیته ویژه توانمندسازی و ساماندهی نیز در اولویت دوم قراردارد.
زهرا بهاری سجهرود؛ محمد طالعی
چکیده
امروزه گردشگری به عنوان یکی از منابع اقتصادی، به خصوص در کشورهای دارای سابقه فرهنگی و جاذبه‌های متعدد گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا سامانه‌های توصیه گر گردشگری جهت کمک به گردشگران طراحی شده است. برنامه‌ریزی گردشگری قبل از اقدام به سفر، به شخص امکان بازدید بهتر و تعداد بیشتری از مکان‌ها را می‌دهد. در نتیجه انجام ...
بیشتر
امروزه گردشگری به عنوان یکی از منابع اقتصادی، به خصوص در کشورهای دارای سابقه فرهنگی و جاذبه‌های متعدد گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا سامانه‌های توصیه گر گردشگری جهت کمک به گردشگران طراحی شده است. برنامه‌ریزی گردشگری قبل از اقدام به سفر، به شخص امکان بازدید بهتر و تعداد بیشتری از مکان‌ها را می‌دهد. در نتیجه انجام آن امری ضروری و اجتناب ناپذیر می‌باشد. در برنامه‌ریزی گردشگری عوامل متعدد و متنوعی دخیل هستند. مدیریت زمانی و انتخاب جاذبه‌های گردشگری مطابق با علایق شخص از مهمترین این عوامل می‌باشد. در مقاله حاضر یک سامانه برنامه‌ریزی گردشگری مبتنی بر وب جهت کمک به گردشگران برای بازدید از جاذبه‌های مورد علاقه در حداقل زمان ممکن، طراحی و پیاده سازی گردید. در توسعه این سامانه از تلفیق روشهای مبتنی بر سامانه حامی تصمیم‌گیری مکانی و توابع تحلیل مکانی استفاده شده است. معیارهای در نظر گرفته شده در آن شامل معیارهای مربوط به ژئوتوریسم و عوامل مؤثر زمین شناختی و سایر گونه‌های گردشگری می‌باشد. سامانه طراحی شده از طریق اطلاعاتی از قبیل علایق، تعداد روزها و مکان شروع حرکت گردشگر، برای هر روز به صورت جداگانه، برنامه‌ریزی گردشگری را انجام داده و همراه با ارائه طرح روزانه گردشگر، بهترین مسیر بین مکان‌های منتخب را تعیین می‌نماید و مدیریت زمانی و مکانی به صورت همزمان انجام می‌دهد. این سامانه برای مکان‌های گردشگری استان تهران، پیاده سازی و قابلیت‌های آن مورد ارزیابی قرار گرفت.
ابوالفضل رنجبر فردوئی؛ سیدحجت موسوی؛ وحید ویسی
چکیده
ایران کشوری است با تعداد روزهای آفتابی زیاد که از نظر مقدار دریافت انرژی تابشی خورشید در شمار مناسب ترین کشورهای جهان محسوب م یشود. به دلیل محدود بودن انرژی های فسیلی و صرف هجویی برای نسل های آتی بایستی به دنبال جایگزینی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی بود. رویکردهای متعددی جهت محاسبة رخدادهای تابشی خورشیدی به ...
بیشتر
ایران کشوری است با تعداد روزهای آفتابی زیاد که از نظر مقدار دریافت انرژی تابشی خورشید در شمار مناسب ترین کشورهای جهان محسوب م یشود. به دلیل محدود بودن انرژی های فسیلی و صرف هجویی برای نسل های آتی بایستی به دنبال جایگزینی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر همچون انرژی خورشیدی بود. رویکردهای متعددی جهت محاسبة رخدادهای تابشی خورشیدی به دو صورت کامپیوتری و دستی برای هر مکان زمینی مشخص شده اند. برخی از روش ها جهت تعیین مناطق مستعد تابشی نیاز به داده های زمینی مشخص دارند، اما برخی دیگر از روش ها بدون نیاز به داده های واقعی بازتاب تابشی را برآورد م یکنند. لذا هدف از این پژوهش تحلیل پتانسیل تابشی خورشید در قسمتی از مناطق مرکزی ایران می باشد که با استفاده از تحلیل آمایشی- فضایی شاخص‌های آلبیدو،روشنایی،LST، NDVI،سبزینگی و رطوبت انجام گرفت. بدین منظور از تصاویر سنجنده OLI مورخ 17/05/2015 استفاده شد. در این راستا مقادیر شاخص‌های مزبوراز طریق اعمال توابع بر روی تصویر ماهواره‌ای سال 2015 محاسبه شد. سپس نقشة مربوط به هر شاخص استانداردسازی،و نقشة پتانسیل سنجی از میانگین گیری کل شاخص‌هاحاصل شد. در پایان نقشه پتانسیل‌سنجی نیز بر حسب مقدار تخمینی تابش خورشیدی به پنج کلاس شامل بسیارنامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب، بسیارمناسب تقسیم بندی گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل تناسب تابشی نشان داد که 3035/37 کیلومتر مربع از مساحت منطقه که شامل قسمت‌هایی از بخش مرکزی قم، بخش‌هایی از گرمسار و غرب بخش آران و بید گل نسبت به سایر مناطق از دما، روشنایی و میزان آلبیدوی بیشتری برخوردارند و به عنوان مناسب‌ترین مناطق جهت استقرار نیروگاه‌های خورشیدی و بهره برداری از انرژی تابشی پیشنهاد می‌شوند.
الهه خصالی؛ محمدرضا مباشری
چکیده
سرمازدگی ازجمله پدیده‌هایی است که همه ساله خسارات بسیاری بر بخش کشاورزی وارد می‌سازد. از دیدگاه هواشناسی/اقلیم‌شناسی هنگامی که دمای هوا به کمتر از آستانه تحمل گیاهی می‌رسد، پدیده سرمازدگی اتفاق می‌افتد. این پژوهش به پیش‌بینی مناطق در خطر سرمازدگی با استفاده از روش NEAT[1] در ایالت جورجیای آمریکا می‌پردازد. روشNEATبرای ...
بیشتر
سرمازدگی ازجمله پدیده‌هایی است که همه ساله خسارات بسیاری بر بخش کشاورزی وارد می‌سازد. از دیدگاه هواشناسی/اقلیم‌شناسی هنگامی که دمای هوا به کمتر از آستانه تحمل گیاهی می‌رسد، پدیده سرمازدگی اتفاق می‌افتد. این پژوهش به پیش‌بینی مناطق در خطر سرمازدگی با استفاده از روش NEAT[1] در ایالت جورجیای آمریکا می‌پردازد. روشNEATبرای تخمین دمای هوا در نزدیکی سطح بکار گرفته شد. بدین منظور از دادههای سنجنده مادیس مستقر بر سکوهای ترا و آکوا و دادههای ایستگاه‌های هواشناسی شبکه AEMN[2] استفاده شده است. جهت پیاده‌سازی مدل، دو بازه زمانی 3 تا 9 دسامبر سال 2006 و 3 تا 11 آپریل 2007 انتخاب شدند. در این دوبازه، سرمازدگی خسارات زیادی به محصولات کشاورزی در جنوب شرق آمریکا وارد کرده است. ابتدا با استفاده از دادههای شبکه AEMN ضرائب مدل NEAT برای برون‌یابی دمای هوا به ساعات بعد محاسبه شده و مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس دمای هوای نزدیک سطح با استفاده از محصولات مادیس برای لحظه گذر شبانه دو سنجنده مادیس مستقر بر سکوهای آکوا و ترا استخراج گردید. در نهایت مدل NEAT بر روی دمای هوای استخراج شده از تصاویر ماهواره‌ای اعمال گردیده و دمای شبانه از حدود ساعت 22:30 شب تا 7:30 صبح در بازه‌های زمانی 15 دقیقه‌ای پیش‌بینی شده است. جهت ارزیابی، دادههای 68 ایستگاه شبکه AEMN در این دو بازه زمانی مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت مقادیرRMSE و تغییرات پارامترهای دقت کلی و دقت کاربر در مورد پیش‌بینی سرمازدگی در طول شب مورد بررسی قرار گرفت. مقدار RMSE کل برای تعداد 13840 داده ، 5/2 درجه بدست آمد. پارامتر RMSE از لحظه گذر تا 6 ساعت پس از آن، دارای روند افزایشی می‌باشد و با دور شدن از لحظه گذر از 1/0 تا 5/2 درجه سلسیوس تغییر می‌کند. نتایج حاصل می‌تواند تا حد زیادی در شناسایی و پیش‌بینی مناطق در خطر سرمازدگی مفید باشد. [1]- Near-surface Estimated Air Temperature (NEAT) [2]- Automated Environmental Monitoring Network (AEMN; www.georgiaweather.net)
زکیه حیدری؛ حسین صرامی
دوره 19، شماره 73 ، اردیبهشت 1389، ، صفحه 42-44
چکیده
آب جوان (ژوونیلJuvenile) یکى از انواع آب هاى زیرزمینى مى باشد که از طریق سرد شدن بخار آب ماگمادر پوسته جامد زمین پدید مى آید. این آب نخستین بار توسط زوس (Suss) زمین شناس اتریشى بیان گردید و تا کنون ذخیره قابل ملاحظه اى از این آب گزارش نشده است. هر ساله بر اثر فعالیت آتش فشانى درونى و بیرونى مقدارى آب وارد چرخه آب شناسى مى شود. ...
بیشتر
آب جوان (ژوونیلJuvenile) یکى از انواع آب هاى زیرزمینى مى باشد که از طریق سرد شدن بخار آب ماگمادر پوسته جامد زمین پدید مى آید. این آب نخستین بار توسط زوس (Suss) زمین شناس اتریشى بیان گردید و تا کنون ذخیره قابل ملاحظه اى از این آب گزارش نشده است. هر ساله بر اثر فعالیت آتش فشانى درونى و بیرونى مقدارى آب وارد چرخه آب شناسى مى شود. این آب را چون براى اولین بار وارد این چرخه مى شود «آب جوان» مى نامند. در حال حاضر مقدارآب جوان که به آب هاى موجود در کره زمین اضافه مى شود، (براساس میزان فعالیت آتشفشان) یک دهم کیلومتر مکعب برآورد کرده اند. هر چند میزان این آب کم است اما با توجه به نقش بسیار مهمى که در زندگى بشر ایفا مى کند و با توجه به کمبود آب در زمان فعلى، باید توجه بیشترى به آن شود. آب هاى عمقى (یا سنتز شده و بکر) از آن دسته آب هایى هستند که از اعماق بسیار زیاد زمین منشأ گرفته و مى توانند حاصل بخار آخرین مرحله ماگمایى مذاب درون زمین باشند که با تظاهرات آتشفشانى در ارتباط، و از آن دسته آب هایى هستند که بین طبقات زمین از قدیم باقى مانده و در بعضى نقاط، خصوصا در هنگام حفارى هاى نفتى به آن ها برخورد شده بنابراین آب هاى جوان آب هایى هستند که داراى منشأ عمیق بوده از ترکیب هیدروژن و اکسیژن و با سخت شدن مواد مذاب درونى و بیرونى به وجود مى آیند. این آب ها غالبا سازنده اولیه آب هاى گرم معدنى عمیق نیز هستند.
فاطمه درگاهیان؛ غلامحسین رضایی
چکیده
از آن جایی که دمای اعلام شده توسط ایستگاه‌های هواشناسی تنها قرائت دمای داخل جعبه اسکرین، بدون توجه به سایر پارامترهای جوّی و از جمله رطوبت است، بنابراین نمی‌تواند بیان کننده احساس واقعی ما از دمای هوا باشد، زیرا هوای گرم در صورت وجود رطوبت بالا، گرمتر احساس می‌شود به طوری که وقتی دما 35 درجه سانتیگراد باشد در صورت وجود رطوبت نسبی ...
بیشتر
از آن جایی که دمای اعلام شده توسط ایستگاه‌های هواشناسی تنها قرائت دمای داخل جعبه اسکرین، بدون توجه به سایر پارامترهای جوّی و از جمله رطوبت است، بنابراین نمی‌تواند بیان کننده احساس واقعی ما از دمای هوا باشد، زیرا هوای گرم در صورت وجود رطوبت بالا، گرمتر احساس می‌شود به طوری که وقتی دما 35 درجه سانتیگراد باشد در صورت وجود رطوبت نسبی 55% در حدود 43 درجه سانتیگراد احساس می‌شود. در این مقاله به منظور محاسبه دمای واقعی احساسی، در ماه‌های گرم سال؛ ژوئیه، ژوئن و آگوست برای یک دوره آماری 10 ساله در 40 ایستگاه سینوپتیک در نیمه جنوبی کشور از روش محاسبه شاخص گرما استفاده و نتایج در محیط نرم افزار ArcGIS به صورت نقشه‌های همدمای واقعی احساسی پهنه بندی شد و با نقشه‌های همدمای معمولی مقایسه گردید. نتایج نشان می‌دهد که در فصل گرم با وجودی که مناطق ساحلی جنوبی کشور دمای کمتری را نشان می‌دهند اما دمای واقعی احساسی بالاتری دارند که این دمای واقعی احساسی با فاصله گرفتن از ساحل و کم شدن میزان رطوبت کمتر می‌شود. در مناطق ساحلی جنوبی کشور بالا بودن دمای واقعی احساسی بویژه هنگامی که امواج گرما بوجود می‌آیند مشکلاتی را برای مردم ایجاد می‌کنند. با توجه به آستانه‌های دمای واقعی احساسی، فراوانی مشکلات در 4 طبقه دسته بندی شد که هر طبقه شرایط ویژه‌ای را بوجود می‌آورد. شرایط سینوپتیکی یک موج گرما که منجر به بالا رفتن دمای احساسی واقعی شده و قرار گرفتن ایستگاه‌های ساحلی در شرایط فوق العاده خطر ناک بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد که پیش بینی و صدور هشدار به موقع امواج گرما بر اساس این شاخص از طرف سازمان هواشناسی برای مناطق گرم و مرطوب کشور می‌تواند منجر به کاهش تلفات ناشی از این رخداد باشد.
علی شماعی؛ علی عزیزی کاوه
دوره 22، شماره 85 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 43-58
چکیده
بافت های فرسوده با چالش های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مواجهاند. سه شاخص ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری از مهمترین ویژگی های این بافت ها می باشد. محله شهید دستغیب به عنوان نمونه ای از فرسوده ترین محله ی منطقه نُه شهر تهران از لحاظ کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با چالش های متعددی روبرو است. هدف این پژوهش تبیین ...
بیشتر
بافت های فرسوده با چالش های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی مواجهاند. سه شاخص ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری از مهمترین ویژگی های این بافت ها می باشد. محله شهید دستغیب به عنوان نمونه ای از فرسوده ترین محله ی منطقه نُه شهر تهران از لحاظ کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با چالش های متعددی روبرو است. هدف این پژوهش تبیین چگونگی توزیع نارسایی ها و روابط متقابل آنها و مقایسه تطبیقی بین شاخصه ی مذکور جهت دستیابی به محله پایدار شهری است. به منظور کنترل و کاهش فرسودگی بافت های شهری به نظر می رسد مهمترین راهکار مناسب تحلیل فضایی از زوایای کالبدی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی است. پژوهش حاضر برای ساماندهی محله شهید دستغیب است با رویکردی سیستمی که محورهای اصلی آن در قالب بهبود سیمای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی و احیای شهری انجام گرفته است. بر این اساس، سؤال اصلی این است که آیا میزان تأثیر هر کدام از شاخص‌های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در تحلیل آسیبپذیری بافت فرسوده محله شهید دستغیب به یک اندازه بوده است؟
روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز آن به صورت کتابخانه ای و میدانی است. در مرحله تحلیل ابتدا مقادیر و داده های کلیه شاخص ها استخراج شدند سپس بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی () به وزندهی شاخص های مربوطه پرداخته شده است. نتایج حاصله نشانگر آن است که از تلفیق لایه‌های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی جهت سنجش میزان آسیب پذیری بافت های فرسوده، به مناطق با آسیب پذیری کم تا مناطقی با آسیب پذیری زیاد طبقه‌بندی شده است که 3/24 درصد از مساحت محله با آسیبپذیری زیاد، 3/47 درصد با آسیب پذیری قابل توجه، 7/14 درصد با آسیب پذیری متوسط، 7/13 درصد با آسیب پذیری کم مواجه است. با توجه به نتیجه مذکور ساماندهی بافت فرسوده این محله در قالب رویکردی ترکیبی از بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت فرسوده امکان پذیر است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
علی حسنخانی؛ مهدی مدیری؛ احمد نقوی
چکیده
شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین به‌ویژه برای مناطقی که از آنها داده‌ای در دسترس نیست، نقش مهمی در برآورد پارامترهای این جنبش ایفا می‌کند. یکی از روشهای بررسی زمین‌لرزه‌ها با استفاده از شتاب‌نگاشت‌ها، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین است. با معرفی دو مدل شبیه‌سازی تعینی (اجزای محدود- عدد موج گسسته[1]) و گسل محدود که صحت‌سنجی و اعتبارسنجی ...
بیشتر
شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین به‌ویژه برای مناطقی که از آنها داده‌ای در دسترس نیست، نقش مهمی در برآورد پارامترهای این جنبش ایفا می‌کند. یکی از روشهای بررسی زمین‌لرزه‌ها با استفاده از شتاب‌نگاشت‌ها، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین است. با معرفی دو مدل شبیه‌سازی تعینی (اجزای محدود- عدد موج گسسته[1]) و گسل محدود که صحت‌سنجی و اعتبارسنجی آنها مورد بررسی قرار گرفته است، برای رخدادهای حوزه نزدیک (فاصله کمتر از 20 کیلومتر تا گسل مسبب) و دور ازگسل، نگاشت‌های شبیه‌سازی شده تولید، و روابط کاهندگی و پارامترهای جنبش نیرومند زمین برای ایالت لرزه زمین‌ساختی زاگرس ارائه شده‌اند. به‌منظور تعیین پارامترهای کلیدی ورودی شبیه‌سازی، مطالعات معتبر صورت‌گرفته زمین‌شناسی و لرزه‌شناسی مربوط به ناحیه لرزه‌خیز زاگرس، مورد استفاده قرار گرفته است. برای تولید بانک اطلاعاتی جامع تعداد زیادی ایستگاه فرضی در زوایای مختلف در اطراف گسل لحاظ شد. با در نظرگرفتن پارامترهای زلزله‌شناسی منطقه، حدود 20000 شتاب‌نگاشت مصنوعی تولید شده است. روابط کاهندگی ارائه شده براساس تحلیل نتایج پارامترهای بیشینه شتاب زمین[2] و دامنه پالس با روابط معتبر جهانی و روابط ارائه شده برای ایالت لرزه زمین‌ساختی زاگرس مورد مقایسه قرار گرفته و همخوانی (درصد تطابق) قابل قبولی با آنها نشان می‌دهد. این روابط می‌توانند چشم‌انداز تازه‌ای در مکانیابی‌ها، بررسی رفتار دینامیکی سازه‌ها و توسعه زیرساخت‌های مختلف در راستای کاهش حداکثری و پیش‌بینی خسارات ناشی از زلزله ارائه دهند. [1]- Finite fault-Discrete wave number[2]- PGA(Peak Ground Acceleration)
سیستم اطلاعات جغرافیایی
حسین اعتمادفرد؛ حامد خرقانی؛ مهدی نجاریان؛ روزبه شاد
چکیده
امروزه مدیریت شبکه‌های توزیع مواد غذایی با هدف پاسخ‌گویی سریع به تقاضای مصرف‌کنندگان، کاهش هزینه توزیع و افزایش سود در مقایسه با رقبای تجاری اهمیت بسیاری یافته است. فروشگاه‌های “شهرما” شبکه گسترده توزیع محصولات کشاورزی در شهر مشهد هستند که با هدف عرضه مستقیم محصولات کشاورزی و فراهم نمودن امکان دسترسی ارزان و سریع‌تر شهروندان ...
بیشتر
امروزه مدیریت شبکه‌های توزیع مواد غذایی با هدف پاسخ‌گویی سریع به تقاضای مصرف‌کنندگان، کاهش هزینه توزیع و افزایش سود در مقایسه با رقبای تجاری اهمیت بسیاری یافته است. فروشگاه‌های “شهرما” شبکه گسترده توزیع محصولات کشاورزی در شهر مشهد هستند که با هدف عرضه مستقیم محصولات کشاورزی و فراهم نمودن امکان دسترسی ارزان و سریع‌تر شهروندان به میوه و تره‌بار شکل گرفته‌اند. در این مقاله، مسیرهای توزیع بهینه و به موقع محصولات فروشگاه‌هایی با نام تجاری “شهرما” از مبدأ تا میدان میوه و تره‌بار مورد بررسی قرار می‌گیرد. به این منظور از الگوریتم‌های تکاملی ژنتیک و ازدحام ذرات برای بهینه کردن زمان توزیع استفاده شده است. برای توزیع عادلانه و به موقع محصولات میان تمام فروشگاه‌ها یک قید زمانی سه ساعته وارد مسئله شده است. به این معنی که اگر توزیع میان تمام فروشگاه‌ها در زمان کمتر از سه ساعت صورت نگیرد به تعداد یک وسیله نقلیه توزیع جدید به مسئله اضافه خواهد شد. این افزایش تعداد وسایل نقلیه تا جایی ادامه پیدا خواهد کرد که توزیع میان تمام فروشگاه‌ها کمتر از سه ساعت صورت پذیرد. به‌منظور تعیین زمان مسیر میان فروشگاه‌ها بر روی شبکه راه‌های شهر مشهد از آنالیز شبکه در نرم‌افزار ArcGIS استفاده شده است. در انتها دو الگوریتم ژنتیک و ازدحام ذرات توانستند توزیع میوه و تره‌بار را با چهار وسیله نقلیه انجام دهند. مقایسه نتایج دو الگوریتم نشان می‌دهد که مجموع زمانی توزیع در الگوریتم ژنتیک در مقایسه با الگوریتم ازدحام ذرات 47 دقیقه کمتر بوده و الگوریتم ژنتیک، مسیرهای بهتری را برای توزیع پیشنهاد داده است.
آمایش سرزمین در بعد دفاعی
علی محمدپور؛ محمدرضا اقبال؛ افشار حاتمی
چکیده
در دنیای کنونی، پیشرفت علم و تکنولوژی باعث ظهور انقلاب اطلاعاتی و ابزارهای شناختی پیشرفته شده است. ماهواره‌‌های فضایی توانایی تصویربرداری از تمام سطح کره زمین با جزئیات کامل را دارند. به موازات آن پیشرفت جنگ‌‌افزارهای الکترونیکی از جمله موشک‌‌های دور برد و هدایت شونده کشتار جمعی، سلاح‌‌های کنترل از راه دور و ربات‌‌های جنگی، ...
بیشتر
در دنیای کنونی، پیشرفت علم و تکنولوژی باعث ظهور انقلاب اطلاعاتی و ابزارهای شناختی پیشرفته شده است. ماهواره‌‌های فضایی توانایی تصویربرداری از تمام سطح کره زمین با جزئیات کامل را دارند. به موازات آن پیشرفت جنگ‌‌افزارهای الکترونیکی از جمله موشک‌‌های دور برد و هدایت شونده کشتار جمعی، سلاح‌‌های کنترل از راه دور و ربات‌‌های جنگی، تهدیدهای جدّی بر امنیت و بقاء جوامع را در پی داشته اند. برای این منظور آمایش دفاعی-امنیتی به عنوان راهکاری مؤثر در مقابل تهدیدهای موجود طرح شده است. هدف از این پژوهش آمایش دفاعی-امنیتی استان خوزستان به منظور شناخت تهدیدها و استفاده از ظرفیت‌‌های بالقوه دفاعی- امنیتی است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجامِ آن، توصیفی- تحلیلی است. محدوده مورد مطالعه استان خوزستان و دادههای مورد استفاده شامل دادههای جغرافیای طبیعی، دادههای جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی بوده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از جداول فراوانی و نمودارهای ستونی، تحلیل‌‌های فضایی- مکانی و پارامترهای آمار فضایی انجام شده است. نتایج حاصل حاکی از آن است که تهدیدها از گستردگی زیادی برخوردار بوده و الزاماً نگاه سیستمی برای رسیدن به آمایش دفاعی- امنیتی نیاز است. برای این منظور، الگوی آمایش دفاعی-امنیتی در این پژوهش پیشنهاد شد. تجزیه و تحلیل الگوی پیشنهادی مورد نظر، حاکی از آن است که تهدیدهای طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در کنار تهدیدهای نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس از مواردی است که امنیت و نحوه دفاع استان خوزستان را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین تحلیل‌‌های آمایش دفاعی-امنیتی می‌تواند مهمترین و کارآمدترین راهکارهای علمی و عملی برای مقابله با انواع تهدیدهای نظامی و غیرنظامی و برقراری نظم و امنیت در راستای رسیدن به توسعه پایدار در اختیار برنامه‌ریزان قرار دهد.
دورسنجی
مهدیه فتحی؛ رضا شاه حسینی
چکیده
برنج اصلی ترین محصول غذایی بیش از نیمی از مردم جهان است. نظارت بر سطح زیر کشت محصول برنج، نقش مهمی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد. امروزه می توان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و روش های یادگیری ماشین، روش های مدیریتی را بهبود بخشید. تحقیق فوق با هدف شناسایی برنج در سال 2020 به کمک نقشه های سری زمانی شاخص های NDVI ...
بیشتر
برنج اصلی ترین محصول غذایی بیش از نیمی از مردم جهان است. نظارت بر سطح زیر کشت محصول برنج، نقش مهمی در برنامه ریزی های کشاورزی دارد. امروزه می توان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و روش های یادگیری ماشین، روش های مدیریتی را بهبود بخشید. تحقیق فوق با هدف شناسایی برنج در سال 2020 به کمک نقشه های سری زمانی شاخص های NDVI و LST استخراج شده از تصاویر لندست-8، با الگوریتم SVM در ایالت کالیفرنیا، انجام گرفته است. یکی از انگیزه های اصلی این تحقیق، بررسی قابلیت های نقشه های سری زمانی شاخص LST در کنار نقشه های سری زمانی شاخص NDVI به منظور بهبود دقت شناسایی مزارع برنج ، با الگوریتم SVM است. در گام اول از روش پیشنهادی پس از اخذ سری زمانی تصاویر لندست-8 و انجام تصحیحات رادیومتری و اتمسفری، نقشه های سری زمانی دو شاخص NDVI و LST تولید شد. در گام دوم، شناسایی مزارع برنج با الگوریتم طبقه بندی SVM در دو سناریوی وجود یا عدم وجود نقشه ی سری زمانی LST در کنار نقشه ی سری زمانی NDVI پیشنهاد شد. در نهایت از الگوریتم های طبقه بندی نزدیکترین همسایگی، درخت تصمیم گیری، رگرسیون لجستیک و پرسپکترون چند لایه برای مقایسه ی روش پیشنهادی استفاده شد. نتایج حاصل از شاخص پیشنهادی باعث بهبود دقت کلی به مقدار متوسط 3.572 درصد و ضریب کاپا به مقدار متوسط 7.112 درصد در روش های شناسایی مزارع برنج هنگام بکار گیری همزمان نقشه های سری زمانی شاخص LST و NDVI با کاهش خطای نوع اول به کمک استخراج ویژگی های فصل رشد حرارتی (حذف کلاس های غیر برنج همچون پنبه، لوبیای سبز و ... از کلاس برنج) شد. همچنین الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، بالاترین دقت کلی 94.28 درصد و ضریب کاپای 88.29 درصد را در شناسایی مزارع برنج از سایر مزارع کشاورزی، در مقایسه با سایر روش های مقایسه ای نشان داد. نتایج حاصل از روش های مقایسه ای کارآیی پایین الگوریتم درخت تصمیم گیری را در شناسایی لبه های مزارع برنج، نشان داد.
مجید منتظری
دوره 22، شماره 88 ، بهمن 1392، ، صفحه 58-61
چکیده
تالاب میقان، چاله‌ای طبیعی است که بین دو رشته کوه زاگرس و ایران مرکزی شکل گرفته، این تالاب در مرکز حوضه و در قلب استان مرکزی گسترده شده است. این حوضه آبی در تقسیم‌بندی طرح جامع آب کشور با کد مطالعاتی 5-1-7 شناسایی می‌شود. مساحت این حوضه در حدود 5514 کیلومترمربع و متوسط بارش سالانه آن در حدود 280میلیمتر است. بارش این حوضه در طول زمان از ...
بیشتر
تالاب میقان، چاله‌ای طبیعی است که بین دو رشته کوه زاگرس و ایران مرکزی شکل گرفته، این تالاب در مرکز حوضه و در قلب استان مرکزی گسترده شده است. این حوضه آبی در تقسیم‌بندی طرح جامع آب کشور با کد مطالعاتی 5-1-7 شناسایی می‌شود. مساحت این حوضه در حدود 5514 کیلومترمربع و متوسط بارش سالانه آن در حدود 280میلیمتر است. بارش این حوضه در طول زمان از نوسانات زیادی برخوردار بوده بطوری که دهه 60 میلادی دوره کم بارش طولانی را سپری نموده است. بمنظور بررسی نظام تغییرات بارش این حوضه، دادههای بارش ماهانه ایستگاه‌های هواسنجی منطقه استخراج و سپس به کمک روش میانیابی کریجینگ با اندازه یاخته 5*5 کیلومترمربع، به دادههای پهنهای تبدیل گردید بطوری که 220 یاخته مرزهای حوضه را در برگرفت. در نهایت ماتریس دادهها به ابعاد 12*220 بدست آمد. برای شناسایی تغییرات بارش، نمرات استاندارد سری زمانی بارش ماهانه محاسبه و آزمون ناپارامتری مان کندال بر روی آن اعمال گردید. نتایج نشان داد که بارش حوضه در ماه‌های مارس، ژوئیه، سپتامبر و اکتبر دارای روند بوده است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حشمت کرمی؛ زهرا صیادی
چکیده
تغییرات محیطی، از بحرانی‌ترین چالش‌های دستیابی به توسعه پایدار هستند. نظارت، مدیریت و کمک در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری تغییرات آبهای سطحی را با توجه به در دسترس بودن دادههای ماهواره‌ای می‌توان انجام داد. سامانه‌ی گوگل ارث انجین شرایط مناسب پردازش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش و تحلیل محیطی را ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، ...
بیشتر
تغییرات محیطی، از بحرانی‌ترین چالش‌های دستیابی به توسعه پایدار هستند. نظارت، مدیریت و کمک در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری تغییرات آبهای سطحی را با توجه به در دسترس بودن دادههای ماهواره‌ای می‌توان انجام داد. سامانه‌ی گوگل ارث انجین شرایط مناسب پردازش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش و تحلیل محیطی را ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، پایش تغییرات دینامیک زیر حوضه تالاب میانگران در بازه زمانی (2022-2013) است. ساخت یک مدل هارمونیک به دلیل انعطاف‌پذیری آن در محاسبه چرخه‌ای با اشکال ساده و قابل تکرار در این پژوهش استفاده شد. سری زمانی هارمونیک پهنه‌ی آبی و پوشش گیاهی با استفاده از شاخص‌های NDWI و NDVI در بستر گوگل ارث انجین استخراج شد و آزمون روند من کندال برای آنها در اکسل با افزونه XLSTAT محاسبه گردید. درنهایت از دادههای جهانی آب برای تأیید و تکمیل نتایج تحلیل سری زمانی بهره گرفته شد. نتایج سری زمانی هارمونیک پهنه آبی روند کاهشی و منفی و تغییرات بیشتر در زیر حوضه را نشان داد. برای دادههای مشاهده‌شده پوشش گیاهی بیانگر عدم وجود روند در سری زمانی هارمونیک بود. در مقایسه با نتایج و تجزیه و تحلیل پژوهش های دیگر به نظر می‌رسد دخالت‌های انسانی و تغییر کاربری‌ها می‌تواند علت عدم روند در زیر حوضه تالاب میانگران باشد. همچنین تغییر اقلیم و خشکسالی سهم عمده‌ای در تغییرات زیر حوضه تالاب میانگران داشته است. بررسی دادههای جهانی آب نیز نشان داد که وقوع آب ازنظر مکانی- زمانی کاهشی و شدت تغییر وقوع آب در زیر حوضه‌ی تالاب میانگران بحرانی است. همچنین بیشترین تغییرات مربوط به حاشیه‌ی تالاب میانگران است. درنهایت تخصیص حق آبه، وضع قوانین و تعیین حد بستر محیط زیستی و استفاده از قابلیت‌های گوگل ارث انجین برای پایش تغییرات محیطی (کاربری، دما، بارش، تبخیر و...) زیر حوضه تالاب میانگران پیشنهاد شد.
علی اکبر رسولی
دوره 1، شماره 4 ، اردیبهشت 1371، ، صفحه 9-11
چکیده
Ahnert در سال 1988، نوع مخصوصی از طبقه بندی اشکال زمین را ارائه کرده است. وی با این روش سن تقریبی اشکال زمین را با اندازه مورفولوژیکی آنها در رابطه گذاشته است.
به هنگام مراحل عملی با داشتن نقشه های ژئومورفولوژیکی بزرگ مقیاس 1:25000 مطالعات زیر ضروری می باشند:
1- تجزیه و تحلیل های آماری مدل های نظیرسازی شده و تهیه یک مبنای ژئومورفومتریک ...
بیشتر
Ahnert در سال 1988، نوع مخصوصی از طبقه بندی اشکال زمین را ارائه کرده است. وی با این روش سن تقریبی اشکال زمین را با اندازه مورفولوژیکی آنها در رابطه گذاشته است.
به هنگام مراحل عملی با داشتن نقشه های ژئومورفولوژیکی بزرگ مقیاس 1:25000 مطالعات زیر ضروری می باشند:
1- تجزیه و تحلیل های آماری مدل های نظیرسازی شده و تهیه یک مبنای ژئومورفومتریک (بررسی فرکانس، توزیع هیپسومتریکی و مشخص کردن مقادیر همبستگی اشکال)
2- استخراج واحدهای اساس ناهمواری ها
3- بررسی جنبه های آماری و واحدهای مورفولوژی مجاور
4- تجزیه و تحلیل نیمرخ های موجود (نقشه های کامپیوتری، بررسی شیب، انحنا و عناصر شکل)
5- تست های مرحله ای از زمین
6- اصلاح متدها و طبقه بندی مراحل کار
معصومه رجبی (مترجم)
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1379، ، صفحه 11-19
چکیده
سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ابزار پردازش اطلاعات براساس کامپیوتر به منظور جمع آوری، ذخیره، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات (فضایی) جغرافیایی است. سامانه اطلاعات جغرافیایی در واقع یک سیستم پایگاه اطلاعات است که خصوصاً برای داده های برداری مبنای مکانی (با استفاده از مختصات جغرافیایی) طراحی شده است. اطلاعات جمع آوری شده می ...
بیشتر
سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ابزار پردازش اطلاعات براساس کامپیوتر به منظور جمع آوری، ذخیره، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات (فضایی) جغرافیایی است. سامانه اطلاعات جغرافیایی در واقع یک سیستم پایگاه اطلاعات است که خصوصاً برای داده های برداری مبنای مکانی (با استفاده از مختصات جغرافیایی) طراحی شده است. اطلاعات جمع آوری شده می تواند به چندین روش شامل جداول، گراف ها و نقشه ها نمایش داده شود. سامانه های اطلاعات جغرافیایی به عنوان نقشه های درجه بالاتر مطرح هستند و تعدادی از آن را نقشه های جدید وجالب می نامند.
بهمن رمضانی
دوره 8، شماره 32 ، بهمن 1378، ، صفحه 11-16
چکیده
کمبود منابع آب و محدودیت اقلیمی طول دوره رشد گیاهان زراعی و یا فعال گیاهی، اضافه بارش، کمبود بارش از موضوعاتی است که سبب خشکسالی و یا به عبارتی کاهش محصولات کشاورزی می گردد و این موضوع از دید متخصصان مختلف و نوع مطالعه آن متفاوت است ولی در جامعیت و ارزیابی، آن را یک پدیده طبیعی که اثرات فراوان روی محیط زیست دارد به شمار می آورند. ...
بیشتر
کمبود منابع آب و محدودیت اقلیمی طول دوره رشد گیاهان زراعی و یا فعال گیاهی، اضافه بارش، کمبود بارش از موضوعاتی است که سبب خشکسالی و یا به عبارتی کاهش محصولات کشاورزی می گردد و این موضوع از دید متخصصان مختلف و نوع مطالعه آن متفاوت است ولی در جامعیت و ارزیابی، آن را یک پدیده طبیعی که اثرات فراوان روی محیط زیست دارد به شمار می آورند. با توجه به مطالعه روند تغییرات دما- بارش در یک دوره آماری معین در دوازده ایستگاه مورد مطالعه، آثار خشکسالی بصورت تدریجی در حال نمایان شدن می باشد و چاره های مسکن وار مبارزه اصلی با این عامل اقلیمی نمی باشد. شواهد نشان می دهد که طول دوره حرارتی فعال گیاهی در دوره رشد گیاهان زراعی، اضافه بارش، تغییرات دما در منطقه در حال تغییرات تدریجی معنی دار است و با توجه به بارگذاری جمعیت، محدودیت خاک، مشکلات فراوانی را از نظر محیط زیست در آینده به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر قسمتی از یم طرح پژوهشی در حال تدوین است که روند تغییرات عوامل فوق را با استفاده از نرم افزار minitab و نقشه های پیش بینی احتمال وقوع با دوره های مختلف تجزیه تحلیل می نماید و هدف مطالعه شناخت روندها و آینده نگری است تا تدابیر لازم جهت برخورد با این مسئله (خشکسالی و اثرات زیست محیطی آن) که منطقه در یک ناحیه یا اقلیم مرطوب قرار گرفته، مورد غفلت برنامه ریزان محلی، منطقه ای قرار نگیرد.
مسعود تقوایی؛ بهنام مغانی
دوره 14، شماره 55 ، آبان 1384، ، صفحه 13-16
چکیده
رشد فزاینده جمعیت کشور طى دو دهه اخیر و افزایش تصاعدى جمعیت جوان، لزوم توجه به راهکارهاى جدید براى اشتغال را روشن مى سازد. وجود توان هاى بالقوه جهانگردى در سطح کشور که از ایران کشورى توانمند در این زمینه ساخته است و استفاده از این توان ها در راستاى ایجاد درآمد و اشتغال مى تواند یکى از این راهکارها باشد. شهر فیروزآباد داراى رشد ...
بیشتر
رشد فزاینده جمعیت کشور طى دو دهه اخیر و افزایش تصاعدى جمعیت جوان، لزوم توجه به راهکارهاى جدید براى اشتغال را روشن مى سازد. وجود توان هاى بالقوه جهانگردى در سطح کشور که از ایران کشورى توانمند در این زمینه ساخته است و استفاده از این توان ها در راستاى ایجاد درآمد و اشتغال مى تواند یکى از این راهکارها باشد. شهر فیروزآباد داراى رشد جمعیت نسبتا بالایى است باتوجه به جاذبه هاى توریستى فیروزآباد براى ایجاد اشتغال بویژه براى جمعیت جوان که داراى حساسیت ویژه اى نیز هست می توان از جهانگردى به عنوان راهى در این جهت سود جست. برهمین اساس در این مقاله با درنظرگرفتن ساختار جمعیت و میزان ورود جهانگردان به شهر فیروزآباد به بررسى گروه هاى عمده شغلى و میزان اشتغالى که جهانگردى مى تواند فراهم آورد پرداخته شده و در آخر ضمن نتیجه گیرى، راهکارهایى نیز در این زمینه پیشنهاد گردیده است. روش اصلى پژوهش تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات موجود درارتباط با هدف مورد مطالعه بوده است.
مریم احمد پور
دوره 11، شماره 44 ، بهمن 1381، ، صفحه 13-14
چکیده
تحت اختیار درآوردن پدیده های جوی و تغییران آن از قبیل ایجاد باران مصنوعی در سالهای کم بارانی و خشکسالی و جلوگیری از تگرگ های مضر و مه و تقلیل شدت طوفان ها از دیرباز آمال و آرزهای انسان بوده است. بدین ترتیب که در نیم قرن گذشته تکنولوژی باروری ابر دریچه های امیدی برروی آمال و آرزهای او گشوده است. پژوهش های اولیه برای تحریک ابر و ...
بیشتر
تحت اختیار درآوردن پدیده های جوی و تغییران آن از قبیل ایجاد باران مصنوعی در سالهای کم بارانی و خشکسالی و جلوگیری از تگرگ های مضر و مه و تقلیل شدت طوفان ها از دیرباز آمال و آرزهای انسان بوده است. بدین ترتیب که در نیم قرن گذشته تکنولوژی باروری ابر دریچه های امیدی برروی آمال و آرزهای او گشوده است. پژوهش های اولیه برای تحریک ابر و ایجاد باران در آلمان توسط Wegner، در اتحاد جماهیر شوروی سابق به وسیله Vilkevitch و در هلند توسط Veraart صورت گرفته است. تولید باران مصنوعی کم کم مورد توجه سایر کشورها قرار گرفت و در سال 1933، T.Bergeron وجود بلورهای یخ و قطرات کوچک بسیار سرد را یکی از عوامل اصلی باران تشخیص داد و پژوهش های زیادی متعاقب آن انجام گرفت. از این رو بارور نمودن ابرها و تولید باران مصنوعی در بسیاری از کشورهای جهان مورد آزمایش قرار گرفت و تکنولوژی مذکور به عنوان یکی از راه های استحصال آب در بسیاری از کشورها، خاصه آنانی که بحران آب در پیش روی دارند؛ مطرح گردید و هر ساله در فصول مناسب طبق برنامه ای منظم، اقدام به اجرای عملیات باروری می نمایند و در پایان دوره کاری، با استفاده از روش های آماری و ریاضی، عملیات را مورد ارزیابی قرار می دهند و راندمان افزایش بارش را محاسبه می کنند. به علاوه پژوهش های بیشتر پیرامون سیستم های جوی، فیزیک ابرها، رفتار ابر؛ اهمیت اقتصادی و اجتماعی تحریک صنوعی ابرها و ایجاد باران، مواد شیمیایی مختلف مورد استفاده برای تزریق در ابرها؛ روشهای اجرای کار و شناخت موقعیت و شرایط جوی مناسب اجرای عملیات باروری ابر و افزایش راندمان عملیات نیز در راستای اهداف مطالعات مذکور می باشد.
م.ح. رامشت؛ محمدرضا نوجوان
دوره 11، شماره 41 ، اردیبهشت 1381، ، صفحه 13-16
چکیده
در مناطق خشک و نیمه خشک به غیر از کمبود کلی آب، موضوع کیفیت منابع آبی نیز از جمله مسائل مهم به شمار می آید. با این که استفاده از ذخیره کننده های آب های سطحی مانند آب انبارها و غیره در گذشته به عنوان یک استراتژی کلی معمول بوده است ولی نبود جریان های دائمی آب در این مناطق سبب می شود که تأمین این ماده حیاتی به سفره های زیرزمینی متکی ...
بیشتر
در مناطق خشک و نیمه خشک به غیر از کمبود کلی آب، موضوع کیفیت منابع آبی نیز از جمله مسائل مهم به شمار می آید. با این که استفاده از ذخیره کننده های آب های سطحی مانند آب انبارها و غیره در گذشته به عنوان یک استراتژی کلی معمول بوده است ولی نبود جریان های دائمی آب در این مناطق سبب می شود که تأمین این ماده حیاتی به سفره های زیرزمینی متکی باشد آنچه در مورد سفره های تحت الارضی اهمیت پیدا می کند تنها به میزان، وسعت، ظرفیت و عمق آنها محدود نمی شود بلکه تاریخ تحول و ژنز این سفره ها و تاثیری که این موضوع بر کیفیت آب ذخیره شده در آنها می تواند بگذارد نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سفره های تحت الارضی در مناطق خشک به واسطه شرایط اقلیمی و محیط های ترسیب و تشکیل، غالبا از نظر شوری و املاح با محدودیت روبرو هستند. با این همه در مناطق پایکوهی ومرتفع نواحی خشک، اراضی و انباشت رسوباتی وجود دارد که در دوران آناگلیشیال عهد چهارم تحت تاثیر فرآیندهای یخچالی به وجود آمده و سفره های مورنی و یا تیل های حجیمی که هم از نظر وسعت و هم از نظر کیفیت شرایط بسیار مناسب و مطلوبی را برای ذخیره سازی در اختیار ما قرار می دهند دیده می شود. وجود سفره های یخچالی در این نواحی فرصت و غنیمتی است که ما با شناخت و اعمال مدیریت در امر بهسازی و بازسازی آبخوان های آن بتوانیم در هدایت سیلاب های اتفاقی و ذخیره سازی آنها در سفره های مطلوب توان بهره گیری از منابع آبی خود را در این مناطق بالا برده بر ظرفیت و بهینه سازی منابع آب مبادرت کنیم. این مقاله که براساس یک طرح میدانی و با تأکید بر فرآیندهای ژئومورفیک یخچالی در شیرکوه یزد تهیه گردیده ضمن بازگو نمودن اهمیت رسوبات یخچالی در کیفیت و ذخیره آب مناطق خشک به معرفی دو سفره استثنایی مهریز و سانیچ در شرکوه می پردازد.
قدرت اله عابدی
دوره 8، شماره 31 ، آبان 1378، ، صفحه 14-18
چکیده
سیل یکی از مهمترین بلایای طبیعی است که همه ساله تلفات و خسارات فراوانی را به همراه دارد. وقوع تعداد سیلاب همه ساله در حال افزایش می باشد. عوامل متعددی در این فزونی دخیل هستند که عبارتنداز: ریزش باران های مداوم و سنگین و بارندگی های رگباری و کوتاه مدت، تخریب شدید عرصه های مرتعی و جنگلی، افزایش جمعیت و بدنبال آن افزایش واحدهای ...
بیشتر
سیل یکی از مهمترین بلایای طبیعی است که همه ساله تلفات و خسارات فراوانی را به همراه دارد. وقوع تعداد سیلاب همه ساله در حال افزایش می باشد. عوامل متعددی در این فزونی دخیل هستند که عبارتنداز: ریزش باران های مداوم و سنگین و بارندگی های رگباری و کوتاه مدت، تخریب شدید عرصه های مرتعی و جنگلی، افزایش جمعیت و بدنبال آن افزایش واحدهای ساختمانی و جاده ها (سطح پوشش غیرقابل نفوذ) توسعه بی رویه مراکز شهری، کاربری نادرست اراضی. استان کرمان از جمله نقاط سیل خیز کشور محسوب می گردد. در این مقاله سیلاب های بوقوع پیوسته استان کرمان از سال 1330 تا 13375 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و همچنین نقاط آسیب پذیر مشخص و پیشنهادهایی در این زمینه ارائه گردیده است.
علیرضا اوسطی
دوره 4، شماره 15 ، آبان 1374، ، صفحه 14-19
چکیده
سیستم های سنجش از دور عکسی مستعد سنجش نواحی مرئی و نزدیک فروسرخ (مادون قرمز) الکترومغناطیس هستند (m9/0 الی m4/0=l) سایر نواحی طیف الکترو مغناطیس که دارای طول موج بلندتری هستند، می توانند بالقوه برای مقاصد سنجش از دور سودمند باشند. متأسفانه، عدسی های شیشه ای قراردادی و لایه های حساس عکسی قادر نیستند که این ناحیه از طیف الکترومغناطیس ...
بیشتر
سیستم های سنجش از دور عکسی مستعد سنجش نواحی مرئی و نزدیک فروسرخ (مادون قرمز) الکترومغناطیس هستند (m9/0 الی m4/0=l) سایر نواحی طیف الکترو مغناطیس که دارای طول موج بلندتری هستند، می توانند بالقوه برای مقاصد سنجش از دور سودمند باشند. متأسفانه، عدسی های شیشه ای قراردادی و لایه های حساس عکسی قادر نیستند که این ناحیه از طیف الکترومغناطیس را کشف و ثبت توأم مرئی، فروسرخ نزدیک و باندهای طول موج بلندتر، مثل فروسرخ حرارتی و انرژی میکروویوی اسکنرهای هوابردی است. اسکنرهای هوابردی به طور چشم گیری با دوربین های هوایی تفاوت دارند زیرا اسکنرهای هوایی قادر هستند انرژی از زمین زیر را به عنوان خطوط اسکنی که هر یک از آنان عمود برخط پرواز هستند جمع آوری نمایند. نگاره 1 عمل جاروب کردن به وسیله ی آیینه ی دورانی که هادی تابش ورودی به طرف کشف کننده است انجام می پذیرد. کشف کننده اسکنر با لایه حساس دوربین عکسبرداری قراردادی (سنتی) قابل مقایسه است. اهداف آنها در راستای کشف، اندازه گیری و ثبت انرژی الکترومغناطیس متمرکز گردیده است.
آنها در مقایسه با لایه های حساس فیلم به طول موج های بلندتر از m1 مثل فروسرخ حرارتی و نواحی امواج میکروویوی طیف الکترومغناطیس حساس هستند. سیستم های اسکنینگ هوابردی را می توان به سیستم های اسکنینگ فعال و نیز غیرفعال دسته بندی نمود.
حسین شکری کمساری (مترجم)
دوره 3، شماره 12 ، بهمن 1373، ، صفحه 14-17
چکیده
این مقاله توضیحی درباره آزمایش های به عمل آمده همراه با تولید و بازنگری نقشه ها و استفاده از عکس های ماهواره ای در کشورآلمان می باشد.
از سال 1976 با استفاده از عکس های ماهواره ای، محصولات فتوگرامتری را به مقیاس های 1:500،000 تا 1:50،000 تولید نموده ایم. در سال های گذشته ما قدرت تفکیک بالای (5 تا 10متر) را از عکس های ...
بیشتر
این مقاله توضیحی درباره آزمایش های به عمل آمده همراه با تولید و بازنگری نقشه ها و استفاده از عکس های ماهواره ای در کشورآلمان می باشد.
از سال 1976 با استفاده از عکس های ماهواره ای، محصولات فتوگرامتری را به مقیاس های 1:500،000 تا 1:50،000 تولید نموده ایم. در سال های گذشته ما قدرت تفکیک بالای (5 تا 10متر) را از عکس های ماهواره ای روسی که با استفاده از دوربین KFA-1000 گرفته شده بود به دست آوردیم.
آزمایشات نشان داده اند که این عکس ها برای بازنگری نقشه ها به مقیاس های 1:25،000 تا 1:50،000 مناسب هستند.
