فخرالدین شیخی؛ ذبیح الله مسعودی نیا؛ مهدی غلامعلی فرد؛ محسن میرزایی؛ رسول موسوی بیدله
چکیده
اطلاعات در زمینه باستان شناسی و پراکنش نقاط باستانی به جهت امکان تجزیه و تحلیل جوامع گذشته و آثار برجای مانده از آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. اما متأسفانه اطلاعات ما در مورد محوطههای باستانی و الگوی پراکنش آنها اغلب با نقص و عدم قطعیت همراه است.در مطالعه حاضر از تکنیکهای آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت دریافت ارتباط میان ...
بیشتر
اطلاعات در زمینه باستان شناسی و پراکنش نقاط باستانی به جهت امکان تجزیه و تحلیل جوامع گذشته و آثار برجای مانده از آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. اما متأسفانه اطلاعات ما در مورد محوطههای باستانی و الگوی پراکنش آنها اغلب با نقص و عدم قطعیت همراه است.در مطالعه حاضر از تکنیکهای آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت دریافت ارتباط میان متغیرهای محیطی (شامل: فاصله از چشمهها، فاصله از رودخانههای دائمی، فاصله از قناتها و چاههای آب، فاصله از جادههای مالرو و فاصله از قبرستانها) که بر الگوی پراکنش جمعیت بشر در اعصار مختلف تعیین کننده و تأثیرگذار بودهاند،استفاده شده است. در میان تکنیکهای آماری، توابع وزن-شاهد قادرند از دانستهها و نادانستههای کاربر در مورد وقوع یک پدیده (مکان و محوطههای باستانی) استفاده نماید و با پردازش فرضیات از روی دانستهها و محدود کردن فرضیهها در مواردی که دانش دقیق وجود ندارد و در نهایت ترکیب وزنی ورودیها، نقص اطلاعات را در نتایج نهایی نمایش دهد. برای ارزیابی صحت مدلسازی از آماره ROC استفاده شده است و نتایج تحقیق نشاندهنده توانایی بالای این مدل در پیش بینی پهنههای مساعد مکانها و محوطههای باستانی شناخته نشده در شهرستانهای بروجن و لردگان استان چهارمحال و بختیاری بوده است (89/0=ROC). این رویکرد بعنوان راهکاری مناسب جهت تصمیمگیری و مدیریت در زمینه پژوهشهای باستانشناسی است و از نتایج این تحقیق میتوان جهت مدیریت و برنامهریزی بررسیها و کاوشهای باستان شناسی، اولویت بندی پهنههای مستعد موجود از لحاظ اهمیت باستانی و در نهایت صرفه جویی در هزینههای زمانی و اقتصادی استفاده نمود.
کمال امیدوار؛ رضا ابراهیمی؛ احمد مزیدی؛ تیمور علیزاده
چکیده
افزایش روزافزون تقاضای انرژی در برابر کاهش منابع فراگیر انرژی به همراه پیامدهای گرمایش جهانی، اهمیت بررسی کمی تغییرات نیاز سرمایش، گرمایش کشور را در دهههای گذشته و آینده ضروری میسازد. در پژوهش حاضر، نخست دادههای گردش کلی جو از پایگاه دادهEH5OMاستخراج شد. این دادهها تحت سناریو A1B هیئت بینالمللی تغییر اقلیم بوده ...
بیشتر
افزایش روزافزون تقاضای انرژی در برابر کاهش منابع فراگیر انرژی به همراه پیامدهای گرمایش جهانی، اهمیت بررسی کمی تغییرات نیاز سرمایش، گرمایش کشور را در دهههای گذشته و آینده ضروری میسازد. در پژوهش حاضر، نخست دادههای گردش کلی جو از پایگاه دادهEH5OMاستخراج شد. این دادهها تحت سناریو A1B هیئت بینالمللی تغییر اقلیم بوده و سپس با مدل اقلیم منطقهای، دادههای میانگین دمای روزانه به تفکیک 27/0 × 27/0 درجه که حدوداً نقاطی با ابعاد 30 × 30 کیلومتر ایران را پوشش میدهند در بازه زمانی (2050-2015) ریزمقیاس شدند. دادههای میانگین دمای روزانه دوره گذشته نیز از پایگاه داههای اسفزاری در دوره آماری (2004-1970)بر روی یاختههایی به ابعاد 15×15کیلومتر بر سراسر کشور استخراج شد. از آستانه دمایی 11 درجه برای محاسبه درجه روز گرمایش و آستانه3/18 برای محاسبه درجه روز سرمایش استفاده شد. میانگین ماهانه این فراسنجها بر روی ماتریسی به ابعاد 2140×12 (آینده) و 7187×12 (گذشته) به دست آمد که سطرها بیانگر زمان (ماه، سال) و ستونها مکان یاخته میباشند. سپس نقشه میانگین ماهانه هر دو دوره ترسیم و تفسیر گردید. نتایج گویای سردترشدن هوا در دهههای آتی نسبت به دوره گذشته در ماههای ژانویه و دسامبر در اکثر مناطق کشور به جز ناحیه ساحلی و پسکرانهها و گرم تر شدن هوا در اکثر مناطق کشور در ماههای گرم سال (ژوئن، جولای، اوت)؛ بر میزان مصرف انرژی جهت گرمایش و سرمایش اثرات قابل توجهی خواهد داشت.
مصطفی کرمپور؛ زهرا زارعی چقابلکی؛ منصور حلیمی؛ مصطفی نوروزی میرزا
چکیده
در این پژوهش، روند نوسانهای زمانی عنصر بارش در طیفهای ارتفاعی سراسر ایرانزمین موردبررسیقرارگرفت. بدینمنظورازدادههای122 ایستگاههواشناسیکشوردردوره (2012-1992) استفاده شده است. ابتدا تمام این 122 ایستگاه در طیفهای ارتفاعی کمتر از 500 متر، 500 تا 1000، 1000 تا 1500 و بیش از 1500 متر تقسیم شدندو در ادامهبابه کارگیریآزمونغیرپارامتریمن-کندال،وجود ...
بیشتر
در این پژوهش، روند نوسانهای زمانی عنصر بارش در طیفهای ارتفاعی سراسر ایرانزمین موردبررسیقرارگرفت. بدینمنظورازدادههای122 ایستگاههواشناسیکشوردردوره (2012-1992) استفاده شده است. ابتدا تمام این 122 ایستگاه در طیفهای ارتفاعی کمتر از 500 متر، 500 تا 1000، 1000 تا 1500 و بیش از 1500 متر تقسیم شدندو در ادامهبابه کارگیریآزمونغیرپارامتریمن-کندال،وجود روندمعنیداربرایسریهایزمانیماهانه وسالانه درسطوحمعنیداری95 و99 درصدموردارزیابیقرارگرفت. با توجه به نتایج بهدستآمده در این پژوهش در ارتفاعات زیر 500 متر بیشترین کاهش بارش در ماه مارس مشاهدهشده است و در مقیاس سالانه همه ایستگاهها دارای روند منفی میباشند. در ارتفاعات 500 تا 1000 متر بیشترین کاهش بارش در ماههای مارس، می و اکتبر مشاهده شده است و در مقیاس سالانه همه ایستگاهها دارای روند منفی بارندگی میباشند. در ارتفاعات 1000 تا 1500 متر بیشترین کاهش بارش در ماه فوریه و ژوئن مشاهده شده است و در مقیاس سالانه همه ایستگاهها دارای روند منفی بارندگی میباشند که این روند منفی در ایستگاههای مراغه، ارومیه، مهاباد، ماکو و بیرجند منفی معنیدار است. علاوه بر این نتایج نشان داد که در ارتفاعات بیش از 1500 متر تقریباً روند بارش در مقیاس ماهانه و سالانه در ایستگاههای بیشتری ثابت بوده و روند بارش در طیف ارتفاعی زیر 1000 متر نسبت به طیف ارتفاعی بیش از 1000 متر، تعداد ایستگاه بیشتری دارای روند منفی معنیدار هستند که این نشاندهنده این است که تغییرات بیشتر بارش در این طیف ارتفاعی میباشد. در نهایت با توجه به روند منفی بارش در تمام ایستگاه، میتوان گفت که در منطقه تغییر اقلیم رخداده است.
نفیسه رضاپور اندبیلی؛ مرضیه علیخواه اصل
چکیده
ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعهای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آقداغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده ...
بیشتر
ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعهای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آقداغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده آق داغ و بررسی میزان انطباق کاربری فعلی جنگلداری با توان اکولوژیک منطقه برای کاربری مذکور میباشد. فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی است که پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمعبندی دادهها، توان اکولوژیکی در محدودهی مطالعاتی تعیین گردیده است. لایههای اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه عبارتنداز: خاکشناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، شکل زمین، هیدرولوژی و کاربری اراضی. بررسیها نشان میدهد توان جنگلداری با مساحت کلی 5/11293 هکتار بوده که نتایج حاکی از عدم وجود طبقه 1، 2 و 7 جنگلداری به دلیل وضعیت بیوفیزیکی و به ویژه ارتفاعات و اقلیم منطقه میباشد، به طوری که تنها طبقات 3، 4، 5 و 6 جنگلداری در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. الگوهای کاربری طبقات جنگلی شناسایی شده، با ارزیابی توان آنها در منطقه منطبق بوده و در وضع موجود نیز دارای کاربری جنگلی میباشد ولی طبقه 6 جنگلی در حال حاضر دارای کاربری مرتعی میباشد و از چهار طبقه جنگلداری موجود در منطقه سهم طبقه شش جنگلی از همه بیشتر است. یافتهها حاکی از آن است که این منطقه محدودیت زیادی برای رشد جنگل تجاری دارد.
پرویز پنجه کوبی؛ سیدابوالفضل مسعودیان؛ عبدالعضیم قانقرمه
چکیده
ضریب رواناب از متغیرهای بسیار اثرگذار بر تشکیل و شدت سیل است. در این پژوهش به کمک مجموع بارش برآورد شده با رادار هواشناسی خزر شرقی، هشت مورد از سیلهای حوضهی آبریز باغو در فاصلهی سالهای 1391 تا 1395 واکاوی شد. ضریب رواناب با استفاده از ارتفاع بارش برآوردی رادار هواشناسی و ارتفاع رواناب اندازهگیری شده بدست آمد. تأثیر حجم ...
بیشتر
ضریب رواناب از متغیرهای بسیار اثرگذار بر تشکیل و شدت سیل است. در این پژوهش به کمک مجموع بارش برآورد شده با رادار هواشناسی خزر شرقی، هشت مورد از سیلهای حوضهی آبریز باغو در فاصلهی سالهای 1391 تا 1395 واکاوی شد. ضریب رواناب با استفاده از ارتفاع بارش برآوردی رادار هواشناسی و ارتفاع رواناب اندازهگیری شده بدست آمد. تأثیر حجم و شدت بارش بر ضریب رواناب این سیلها متفاوت بود. هرچه شدت بارش بیشتر بود، ارتفاع رواناب بیشتر و هیدرگراف سیل کشیده و نوک تیز بود. این مورد در نمودار ساعتی بارش برآوردی در فصل گرم سال کاملاً مشهود بود. تداوم بارش نیز باعث شد که به تناسب مقدار بارش، ضریب رواناب بزرگتر و ارتفاع رواناب زیاد شد. در سیلهای فصل سرد سال به دلیل فاصلهی زمانی کم بین بارشها و افزایش رطوبت خاک حوضه، با توجه به مجموع و شدت بارش برآوردی رادار، ضریب رواناب بزرگ بود. توزیع بارندگی و فاصله بین بارشها نیز تأثیر مثبتی در ضریب رواناب داشت و حجم رواناب، بیش از حد انتظار بود. نتایج این پژوهش نشان داد که برای تعیین دقیق ضریب رواناب باید تمام عوامل تأثیرگذار مانند شدت بارش، حجم بارش، مدت زمان بارش، وضعیت رطوبتی خاک قبل از بارش، پراکنش زمانی و مکانی بارش در یک سامانهی بارشی، و فصل رخداد بارش، را در رواناب در نظر گرفت. برای تعیین ضریب رواناب حوضه بجای یک مقدار مشخص برای ضریب رواناب، بهتر است یک دامنه برای آن در نظر گرفت.
رضا لحمیان
چکیده
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارکهای طبیعی- منطقهای،ازایدههای مهم در مدیریت و توسعه مکانهای جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامیکند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامهریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارکهای طبیعی- ...
بیشتر
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارکهای طبیعی- منطقهای،ازایدههای مهم در مدیریت و توسعه مکانهای جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامیکند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامهریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارکهای طبیعی- منطقهای دراستان مازندران است تاضمن حفاظت ازمنابع طبیعی استان،زمینه تأمین منابع مالی پایدار،برای مجموعه مدیریت استان فراهم شود. این تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی؛ازلحاظ روش،توصیفی- تحلیلی است وازتحلیل سلسله مراتبی ومجموعه سیستمهای تصمیمگیری چندمعیاره درکنارمجموعههای فازی واعمال نتایج درسیستم اطلاعات جغرافیایی،به منظورشناسایی نواحی مستعداحداث پارکهای طبیعی- منطقهای دراستان مازندران استفاده شده است. دراین مطالعه ازمعیارهای متفاوتی استفاده شد. الگوی بهینه موردنظردرمحیط نرمافزارGISبااستفاده ازمدلهای سلسلهمراتبی وفازی به طورجداگانه وزندهی شده ونقشه نهایی هرکدام تولیدشد. پس ازتلفیق لایههای ایجادشده باهردوفرآیند 129817 هکتارازاراضی این استان جهت ایجادپارکهای منطقهای مناسب تشخیص داده شد. همچنین معیارپوشش گیاهی طبیعی باوزن 34/0 درفرآیندسلسلهمراتبی و 127291/0 درمنطق فازی مهمترین معیاربرای تصمیمگیران لحاظ گردید. نتایج نشان داد دراستان مازندران مناطقی وجود داردکه مستعدایجادپارکهای منطقهای به صورت طبیعی خواهدبودوسامانه اطلاعات جغرافیایی نیزنقش مهمی را دراجرای این مطالعهایفانمودبه نحوی که نواحی شناسایی شده جهت ایجادپارکهای منطقهای،نزدیکترین فاصله رابامعیارهای موردنظرمقاله وهمزمان دورترین فاصله را بانواحی نامطلوب داشتهاند.
علیرضا سلیمانی؛ احمد آفتاب؛ علی مجنونی توتاخانه
چکیده
در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گستردهای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانونهای بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی سکونتگاههای ...
بیشتر
در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گستردهای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانونهای بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی سکونتگاههای روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با تأکید بر پدافند غیرعامل میباشد. نوع پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی میباشد. در این ارتباط 8 معیار اصلی (منابع آب، مخاطرات طبیعی، شکل زمین، ملاحظات امنیتی، اقلیم، ملاحظات جمعیتی، دسترسی به امکانات ، جنس زمین) با 17 زیرمعیار در قالب مدلANP در رویکردی تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تحلیل قرار گرفتند، نتایج حاصل از پژوهش، پهنهبندی محدوده مورد مطالعه بر اساس آسیبپذیری در قالب پنج طبقه خیلی کم تا خیلی زیاد میباشد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که از 1259 روستای واقع در محدوده مورد مطالعه 29 درصد از آنها با جمعیتی بالغ بر 150213 (3/26 درصد) در محدوده آسیبپذیری خیلی زیاد و زیاد قرار گرفتهاند. این درحالی است که در محدوه آسیبپذیری خیلی کم از نظر قابلیت پدافندی 299 روستا با 31 درصد از جمعیت قرار دارد. نتایج نشان میدهد که ملاحظات امنیتی با امتیاز 349/0 بیشترین اهمیت و تأثیر را در تحلیل سکونتگاههای روستایی نواحی مرزی ایران و ترکیه از نظر پدافند غیرعامل دارد. در مرتبههای بعـد ملاحظات جمعیتی با امتیاز 232/0 و مخاطرات محیطی با امتیاز 150/0 از نظر اهمیت قرار دارند. در این میان، جنس زمین و منابع آب به ترتیب با میزان اهمیت 019/0 و 026/0 کم اهمیت ترین میباشند.
مرضیه دیراوی پور؛ حسین محمد عسگری؛ سعید فرهادی؛ ایمان نجفی
چکیده
امروزه پدیدههای گرد وغباری در ردیف مهمترین مخاطرات محیطی قرارگرفته و سلامتی انسان و محیط زیست را با خطر جدی روبرو نموده اند. یکی از ویژگی های مهم نواحی بیابانی(خشک و نیمه خشک)، رخداد پدیدههای گرد وغباری است. تشخیص توفانهای ...
بیشتر
امروزه پدیدههای گرد وغباری در ردیف مهمترین مخاطرات محیطی قرارگرفته و سلامتی انسان و محیط زیست را با خطر جدی روبرو نموده اند. یکی از ویژگی های مهم نواحی بیابانی(خشک و نیمه خشک)، رخداد پدیدههای گرد وغباری است. تشخیص توفانهای گردوغبار، اولین و مهم ترین روش جهت پیشگیری و کاهش آثار مخرب آن میباشد. از این رو هدف تحقیق حاضر تشخیص و بارزسازی گردوغبار با استفاده از شاخصهای NDDI و BTD و شبکههای عصبی در نرم افزار MATLAB میباشد. در این تحقیق نتایج مربوط به پدیدههای گرد وغبار تاریخ 30 خردادماه 1391 شمسی (19/06/ 2012) مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان داد، شاخص NDDI به تنهایی قادر به تفکیک پیکسل های گرد وغبار موجود در اتمسفر از پیکسلهای غیرگرد وغبار و ماسه زمینی نبوده و عملکرد ضعیفی دارد. شاخص BTD، گرد وغبار اکوسیستم خشکی را به خوبی بارزسازی کرد ولی BTD(20-31) و BTD(23-31) بارزسازی بهتری در اکوسیستم آبی داشت. بنابراین، باید با دقت زیاد آستانه را تعیین کرد. همچنین، بارزسازی در زمینهای شنی و ماسهای به خوبی انجام نشد. شبکه عصبی مصنوعی پیشرو برای تصاویر روزانه با 60% و برای تصاویر شبانه با 59%، دقت و عملکرد نسبتاً خوبی را نشان داد. بنابراین، شبکه عصبی نسبت به شاخصهای NDDI و BTD، روش مناسب تری برای تشخیص و بارزسازی گرد وغبار بود و نیازی به تعیین آستانه برای بررسی هر تصویر نداشت. هرچه نمونههای آموزشی شبکه عصبی، با دقت و تعداد بیشتر و ابعاد بزرگتر انتخاب شود، عملکرد و دقت شبکه افزایش خواهد یافت، نتایج این تحقیق میتواند در راستای تشخیص خودکار گرد وغبار در طول روز و شب و در اکوسیستمهای آبی و خشکی مورد استفاده قرار گیرد.
حبیب الله سهامی؛ سودابه پاپی؛ ناهید خسروی
چکیده
بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب ...
بیشتر
بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب پذیری بافت فرسوده مرکز شهر بروجرد در برابر زمین لرزه و مدیریت بحران پس از وقوع زمین لرزه در این محدوده می باشد. ماهیت این پژوهش نظری ـ کاربردی بوده که روش مطالعه آن توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و بازدید میدانی گرد آوری شده است. این پژوهش با روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل پارامترهای استخراج شده به کمک نرم افزار GISو در محیط Arcmapانجام شده است. نتایج بررسی نمایانگر آسی بپذیری شدید ابنیه در صورت وقوع زمین لرزه می باشد و حاکی از آن است که نقاط آسیب پذیر بافت، در مرکز، غرب و جنوب بافت می باشند و هنگام وقوع زمین لرزه در مدت زمان بسیار کم به علت ناپایداری عناصر و فضاهای شهری در برابر نیروهای زمین لرزه و عدم آمادگی مردم، آسیب های فیزیکی، سبب ایجاد آسیب های جانی، مالی و عملکردی و در نتیجه از کار افتادن سیستم شهری می گردند. با آمادگی برای مقابله با بحران می توان اثرات زمین لرزه را کاهش داد و با اطلاع از بعد مکانی ساختمان های آسیب پذیر، جمعیت متراکم در ساختمان ها و آگاهی از شرایط شبکه ارتباطی، می توان با سرعت بیشتری وارد عمل شده و با استفاده بهینه از زمان، تلفات را کاهش داد که لازمه این امر وجود اطلاعات درباره پارامترهایی است که با ایجاد پایگاه داده مکانی این امر امکا ن پذیر می گردد.
سید حجت موسوی
چکیده
عواملی نظیر فقر پوشش گیاهی و افزایش خشکسالیهای ناشیاز گرمایش جهانی، منجربه پویایی ریگزارها با سرعتهای مختلف درجهات متعدد شدهاست که فعالیتهای انسانی، حملونقل، بهداشت و اقتصاد را تهدید میکند. بنابراین پایش پویایی زمانی- مکانی میدانهای ماسهای و شناسایی جهات توسعۀ آنها، اهمیت ویژهای در مدیریت محیط مناطق خشک و حفظ منابع ...
بیشتر
عواملی نظیر فقر پوشش گیاهی و افزایش خشکسالیهای ناشیاز گرمایش جهانی، منجربه پویایی ریگزارها با سرعتهای مختلف درجهات متعدد شدهاست که فعالیتهای انسانی، حملونقل، بهداشت و اقتصاد را تهدید میکند. بنابراین پایش پویایی زمانی- مکانی میدانهای ماسهای و شناسایی جهات توسعۀ آنها، اهمیت ویژهای در مدیریت محیط مناطق خشک و حفظ منابع طبیعی دارد. لذا هدف از این پژوهش پایش چندزمانۀ رفتار پویایی ریگ غربی کویر دامغان در قالب 3 بازۀ 15 ساله (2016-1972) ازطریق دادهها و روشهای دورسنجی است. دراین راستا پایگاه دادۀ فضایی با اخذ تصاویر MSS (1972)، TM (1987)، +ETM (2002) و OLI (2016) تکمیل گردید. سپس از روشهای ترکیبات رنگی، تبدیلات IHS و طبقهبندی نظارتی حداکثر احتمال برای بارزسازی محدودۀ مکانی ریگ، و از روش تفاضل تصاویر و محاسبۀ سطح طبقات تغییر جهت بررسی نوع و روند تغییرات بهرهگیری شد. نتایج نشان میدهد که محدوده ریگ در 1987 نسبتبه 1972، 7225/6 کیلومترمربع کاهش یافتهاست. در بازه دوم، روند معکوس شده و ریگ در 2002 نسبتبه 1972 و 1987، بهترتیب 3659/17 و 0885/24 کیلومترمربع گستردهتر شدهاست. در بازه سوم پویایی ریگ کاهش یافته، و وسعت آن در 2016 نسبتبه 1972، 1987 و 2002، بهترتیب 6178/25، 8952/18 و 9837/42 کیلومترمربع کمتر شدهاست که بیانگر بیلان منفی ماسه میباشد. نتایج پایش تغییرات حاکیاز وجود حداکثر مساحت تغییرات افزایشی، کاهشی و بدونتغییر با 2833/38، 9829/43 و 3506/58 کیلومترمربع بهترتیب در بازههای 2002-1987، 1987-1972 و 2016-2002 است. این تغییرات در حواشی ریگ بهصورت ممتد و تقریباً یکنواخت گستردگی دارد، ولی بیشتر در قسمتهای شرقی، شمالشرقی و جنوبغربی مشاهده میشود که نمایانگر عملکرد مثبت طرحهای بیابانزدایی درقالب پروژههای تثبیت ماسههای روان ازطریق کاشت گیاه تاغ و خودسازمانی اکوسیستم در نتیجه زادآوری طبیعی این گونۀگیاهی است. در مجموع اگرچه کلیّت ریگ با وسعت 45 کیلومترمربع تقریباً ثابت است اما گستردگی تغییرات کاهشی و افزایشی بهترتیب با مساحت 75 و 49 کیلومترمربع مخاطرهآمیز بوده و نیازمند عملیات تثبیت میباشد.
علی دسترنج؛ مریم جعفری اقدم
چکیده
تغذیه سفرههای کارستی ازنظر مقدار و توزیع مکانی بستگی به عوامل مختلف طبیعی مانند آبوهوا، توپوگرافی، پوشش گیاهی، خاک و زمینشناسی دارد. انتخاب یک روش مناسب برای ارزیابی میزان آب نفوذ یافته در مناطق کارستی اغلب موضوع مورد اختلاف محققان است. روشهای چند پارامتری با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی بهتازگی با موفقیت ...
بیشتر
تغذیه سفرههای کارستی ازنظر مقدار و توزیع مکانی بستگی به عوامل مختلف طبیعی مانند آبوهوا، توپوگرافی، پوشش گیاهی، خاک و زمینشناسی دارد. انتخاب یک روش مناسب برای ارزیابی میزان آب نفوذ یافته در مناطق کارستی اغلب موضوع مورد اختلاف محققان است. روشهای چند پارامتری با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی بهتازگی با موفقیت درحالتوسعه است. هدف این تحقیق، مدلسازی مناطق تغذیه آبخوان دالاهو در زاگرس چینخورده با استفاده از مدل KARSTLOP هست. بهمنظور تهیه نقشه پهنهبندی توسعه کارست سطحی، از مدل منطق فازی و عملگر گاما استفاده شد. و درنهایت با استفاده از مدل KARSTLOP نقشه مناطق تغذیه آبخوان کارستی دالاهو به دست آمد. با توجه به نقشه پهنهبندی توسعه کارست سطحی منطقه مورد مطالعه شامل چهار کلاس فاقد کارست، کارست با توسعه کم، کارست با توسعه متوسط و کارست توسعهیافته است. نتایج پهنهبندی تغذیه نشان میدهدکه میزان شارژ سالانه بهدستآمده برای آبخوان کارستی دالاهو بین 37 تا 81 درصد است. نتایج بهدستآمده تأیید میکنند که روش KARSTLOP میتواند یک ابزار مفید برای تحقیقات سفرههای آب کارستیک در اراضی کارستی باشد. همچنین نتایج بیانگر نقش اصلی ژئومورفولوژی کارست کوه دالاهو در توزیع مکانی مقادیر شارژ در آبخوان است. و نتایج پهنهبندی تغذیه با نتایج حاصل از پهنهبندی توسعه کارست سطحی، کاملاً منطبق است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حسین عساکره؛ فاطمه متولی میدانشاه؛ لیلا احدی
چکیده
در سالهای اخیر فعالیتهای انسانی، افزایش غلظت گازهای گلخانهای در جو، گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در مقیاس جهانی و محلی را بههمراه داشته است. از اینرو شبیهسازی رفتار و تغییرات محتمل هریک از متغیرهای جوّی - اقیلمی در آینده و بررسی پاسخهای احتمالی دستگاه اقلیم به آن تغییرات، بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر بهمنظور ریزگردانی ...
بیشتر
در سالهای اخیر فعالیتهای انسانی، افزایش غلظت گازهای گلخانهای در جو، گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در مقیاس جهانی و محلی را بههمراه داشته است. از اینرو شبیهسازی رفتار و تغییرات محتمل هریک از متغیرهای جوّی - اقیلمی در آینده و بررسی پاسخهای احتمالی دستگاه اقلیم به آن تغییرات، بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر بهمنظور ریزگردانی آماری، برازش و آزمون صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی، دادههای روزانۀ دمای بیشینۀ ایستگاه همدید یزد و متغیرهای جوّی مدل HadCM3 در دوره آماری 2005 - 1961 مورد استفاده قرار گرفت. پس از انتخاب معماری و ساختار مناسب شبکه عصبی، از مقادیر شبیهسازی شده مدل HadCM3 تحت واداشتهای تابشی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 در دو دوره آماری 2050 - 2006 و 2095 - 2051 استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که در هر دو دورۀ یاد شده افزایش دمای بیشینۀ ایستگاه همدید یزد در فصول زمستان (0.4 تا 6.9 درجه سلسیوس )، بهار (1.1 تا 5.7 درجه سلسیوس) و تابستان (1.1 تا 5.7 درجه سلسیوس) مورد انتظار است. در فصل پاییز فقط در ماههای نوامبر و دسامبر و تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 افزایش دما در دوره دوم مورد انتظار است و در ماه اکتبر دمای بیشینه کاسته (0.6 تا 4.1 درجه سلسیوس ) میشود.
دوره 16، شماره 62 ، مرداد 1386، ، صفحه 61-62
چکیده
معرفی کتاب "کارتوگرافی و اینترنت".
بیشتر
معرفی کتاب "کارتوگرافی و اینترنت".
محمد صادق طالبی؛ حسین ابرقوئی
دوره 13، شماره 51 ، آبان 1383، ، صفحه 62-64
چکیده
از آنجایى که خشکسالى پدیده اى بسیار پیچیده است، درک و فهم تمام جنبه هاى آن و نیز شناسایى کلیه مشکلات ناشى ازاین پدیده کارى بسیار دشوار مى باشد. براین اساس هنوز تعریف جامع و شیوه بررسى واحد و قابل قبول همگان در این مقوله ارائه نشده است. در این مطالعه روند خشکسالى استان یزد با استفاده از شاخص انحراف از میانگین بارش ماهیانه درطول ...
بیشتر
از آنجایى که خشکسالى پدیده اى بسیار پیچیده است، درک و فهم تمام جنبه هاى آن و نیز شناسایى کلیه مشکلات ناشى ازاین پدیده کارى بسیار دشوار مى باشد. براین اساس هنوز تعریف جامع و شیوه بررسى واحد و قابل قبول همگان در این مقوله ارائه نشده است. در این مطالعه روند خشکسالى استان یزد با استفاده از شاخص انحراف از میانگین بارش ماهیانه درطول دوره آمارى(30 ساله) در26 ایستگاه ازدو جنبه فراوانى ماه هاى خشک یا فاقد بارش و فراوانى ماه هاى با بارش کمتراز میانگین ماهیانه بررسى و نشان داده شد که در ایستگاه هاى ابرکوه، خویدک، دهشیر، ساغند ومزرعه نو در 54 درصد زمان مورد مطالعه فاقد بارش و در ایستگاه هاى ابرکوه، دهشیر، خویرک، ساغند و یزد بالغ بر77 درصد طول دوره آمارى بارش کمتر از نرمال ماهیانه بوده است .
سید حجت موسوی
دوره 21، 84-1 ، اسفند 1391، ، صفحه 70-76
چکیده
یکی از مهمترین مشکلات و بحرانهای حال و آینده جهان به ویژه کشور ایران، بحران کمبود، آلودگی و محدودیت منابع آب شیرین میباشد. به ویژه اینکه همین مقدار منابع آب کمی هم که در ایران وجود دارد به علت بسیاری عوامل طبیعی و انسانی، آلوده و غیرقابل استفاده و مصرف می شوند. یکی از مهمترین مشکلات منابع آب شیرین، آلوده و شور شدن آنها توسط عوامل ...
بیشتر
یکی از مهمترین مشکلات و بحرانهای حال و آینده جهان به ویژه کشور ایران، بحران کمبود، آلودگی و محدودیت منابع آب شیرین میباشد. به ویژه اینکه همین مقدار منابع آب کمی هم که در ایران وجود دارد به علت بسیاری عوامل طبیعی و انسانی، آلوده و غیرقابل استفاده و مصرف می شوند. یکی از مهمترین مشکلات منابع آب شیرین، آلوده و شور شدن آنها توسط عوامل مختلف طبیعی است. در ایران رودخانههای بسیاری وجود دارند که در قسمت منشأ و سرچشمه، آب آنها دارای کیفیت مطلوب بوده، ولی در قسمتهای وسطی و انتها آب آنها به علت پاره ای عوامل کیفیت خود را از دست داده و غیر قابل استفاده میشوند. عوامل طبیعی بسیاری در شوری آب این رودها، از جمله تشکیلات زمینشناسی شور، گنبدهای نمکی، طی یک مسافت طولانی و شستن رسوبات سازندهای مختلف، دمای بسیار بالای منطقه و تبخیر بیش از حد و... دخیل می باشند که می توان یکی از مهمترین عوامل را عامل گنبدهای نمکی برشمرد که به علت موقعیت زمینشناسی و جغرافیایی ایران در بیشتر نقاط کشور به ویژه قسمت ایران مرکزی، جنوب و شمال غرب مشاهده میشوند. از جمله رودهایی که دارای چنین مشکلی میباشند، میتوان حبله رود در گرمسار، آجی چای (تلخه رود) در آذربایجان، دهرم (از شاخههای رود مند) در استان فارس، دالکی و بسیاری دیگر را نام برد، که سالانه به طور متوسط چندین هزار تن املاح و نمک از طریق شستشوی سازندها و گنبدهای نمکی موجود در مسیر این رودها وارد آب آنها شده و کیفیت آب را به طور کلی تغییر میدهند که در صورت انجام پارهای اعمال از جمله تغییر مسیر شاخههای شور و یا شیرین، جلوگیری از ریختن آب چشمههای شور به درون رودهای شیرین، کانالیزه کردن مسیر رودهای شیرین و...، میتوان این منابع مهم و کمیاب را احیا و بازسازی کرد تا آب این رودها حداقل قابل مصرف برای کشاورزی و یا صنعتی و پروژههای عمرانی و ... در قسمتهای میان رود و پایان رود گردد.
مینا بابازاده؛ فاطمه نرگس زار
دوره 20، شماره 78 ، مرداد 1390، ، صفحه 74-79
چکیده
توریسم یک بخش اقتصادى حساس به آب و هوا به شمار مى رود و در مواردى وابستگى به ویژگىهاى اقلیمى در مورد تقاضاى توریسم هم منشاء پیدایش و هم عامل محدود کننده آن به شمار مى رود.
آب و هوا تأثیرشدیدى بر بخش تفریحات و توریسم دارد و در برخى مناطق بیانگر یک منبع طبیعى است که صنعت توریسم برمبناى آن پیش بینى مى شود. همه عناصر اقلیمى در ...
بیشتر
توریسم یک بخش اقتصادى حساس به آب و هوا به شمار مى رود و در مواردى وابستگى به ویژگىهاى اقلیمى در مورد تقاضاى توریسم هم منشاء پیدایش و هم عامل محدود کننده آن به شمار مى رود.
آب و هوا تأثیرشدیدى بر بخش تفریحات و توریسم دارد و در برخى مناطق بیانگر یک منبع طبیعى است که صنعت توریسم برمبناى آن پیش بینى مى شود. همه عناصر اقلیمى در سلامتى، آسایش، تفریح مردم و جلب گردشگر نقش دارند، ولى نقش برخى از عناصر منجمله دما،رطوبت نسبى، ساعات آفتابى و باد اهمیت بیشترى دارند که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته اند. تأثیر جاذبه ها و موانع اقلیمى بر توریسم از اهمیت بالایى برخوردار است. در این مقاله با استفاده از روش شاخص اقلیم گردشگرى TCI وضعیت آسایش و راحتى انسان در ماه هاى مختلف سال، با استفاده از آمار ایستگاه سینوپتیک شهر شیراز در یک دوره آمارى 54 ساله مورد محاسبه قرار گرفته است. بگونه اى که بتواند تأثیر آسایش در جذب توریسم شهر شیراز را مشخص نماید. شاخص اقلیم گردشگرى TCIکه تأثیر توأمان پارامترهاى اقلیمى مى باشد نشان مى دهد که ضریب آسایش خنک و خیلى خنک در اغلب ماه هاى سال با دماى زیر 20 درجه سانتىگراد مى باشد و ماه هاى اردیبهشت و شهریور داراى درجه آسایش عالى بوده و بقیه ماه ها درجه آسایش خوب تا خیلى خوب را دارند که از لحاظ آسایش گردشگران در حالت قابل قبول قرار مى گیرد. توزیع آب و هواى توریسم فصلى نشان مى دهد که شهر شیراز از توزیع اوج بهارى دارد و تقریبا به غیر از ماه هاى سرد سال بهترین توزیع آب و هوایى توریسم را در سراسر سال دارا مىباشد. بطورکلى اقلیم یک تأثیر قوى بر روى توریسم دارد بگونه اى که در بسیارى از مناطق نشان مى دهد که بدون منابع طبیعى صنعت توریسم بدلیل آب و هواى مناسب در آن مکان رواج خوبى داشته و گاهى مى تواند در روابط رقابتى مابین شرکت هاى مسافرتى، مقصدهاى توریسم را تغییر دهد.
ایرج مغفوری مقدم؛ محمود جلالی
دوره 11، شماره 44 ، بهمن 1381، ، صفحه 76-80
چکیده
یکی از پدیده های مهم در تکامل جانداران، انقراض (Extinction) می باشد. انقراض یک گونه، زمانی اتفاق می افتد که موجودات قادر به سازش در مقابل تغییرات ناگهانی محیط نمی باشد. زمین سیارهای بسیار پویا می باشد و در مقابل بسیاری از تغییرات خارجی مقاومت نموده و منجر به ثبات شرایط زیستی می شود. ولی در برخی از زمان ها تغییرات محیطی بسیار ...
بیشتر
یکی از پدیده های مهم در تکامل جانداران، انقراض (Extinction) می باشد. انقراض یک گونه، زمانی اتفاق می افتد که موجودات قادر به سازش در مقابل تغییرات ناگهانی محیط نمی باشد. زمین سیارهای بسیار پویا می باشد و در مقابل بسیاری از تغییرات خارجی مقاومت نموده و منجر به ثبات شرایط زیستی می شود. ولی در برخی از زمان ها تغییرات محیطی بسیار شدید می باشد از عوامل مهم تغییرات محیطی می توان به برخورد شخانه ها (Meteorite) به سطح زمین اشاره کرد در کرتاسه پیشین، ائوسن پسین، زمین در معرض اصابت چند شخانه بوده است که منجر به نابودی زیست مندان زیادی شده است. در تمامی شخانه ها، مقدار عنصر ایریدیم بسیار زیادتر از رسوبات زمین می باشد. بنابراین با یافتن مقدار بیش از معمول ایریدیم در لایه های زمین، می توان احتمال داد که شخانه ای به زمین برخورد کرده است. البته باید توجه کرد که در برخی از موارد، به علت عوامل دیاژنتیکی عنصر ایریدیم در برخی رسوبات تجمع می یابد.
جمال محمدی؛ یونس غلامی
دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 88-94
چکیده
اصالت بخشی به یک تغییرساختار شامل تغییرات اجتماعی و دموگرافی در وضعیت ناحیه داخل لایه عمومی شهر گفته می شود. این نظریه یک نظریه مهم در تغییرات گروههای اجتماعی در دهه های اخیر می باشد. در واقع تغییرات کالبدی و اقتصادی مراکز شهری و حومه خصوصاً در شهرهای بزرگ کشورهای غربی تغییرات دموگرافی در پی داشته است. با توجه به اهمیت این موضوع هدف ...
بیشتر
اصالت بخشی به یک تغییرساختار شامل تغییرات اجتماعی و دموگرافی در وضعیت ناحیه داخل لایه عمومی شهر گفته می شود. این نظریه یک نظریه مهم در تغییرات گروههای اجتماعی در دهه های اخیر می باشد. در واقع تغییرات کالبدی و اقتصادی مراکز شهری و حومه خصوصاً در شهرهای بزرگ کشورهای غربی تغییرات دموگرافی در پی داشته است. با توجه به اهمیت این موضوع هدف از این مقاله بررسی نقش اصالت بخشی در تغییرات طبقاتی اجتماعی شهرها به خصوص مراکز شهری می باشد. برای بررسی سعی شده با استفاده از منابع مختلف داخلی و خارجی و منابع کتابخانه ای در دسترس، به بررسی و تحلیل این تغییرات پرداخته شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با اعمال سیاست هایی مانند کنترل اجاره، ایجاد مؤسسات عمومی و تخفیفهای مالیاتی میتوان اثرات منفی ناشی از اصالت بخشی را کاهش داد.
کیومرث ملکی؛ فرهاد برندکام
دوره 21، شماره 81 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 91-103
چکیده
از مهمترین موضوعاتی که در هنگام طراحی و برنامهریزی شهرها برای فراهم نمودن ایمنی و امنیت هر چه بیشتر شهروندان و کاهش بحران در شهرها باید مد نظر قرار گیرد، رعایت ملاحظات و اصول پدافند غیر عامل برای کاستن از آثار مخرب بحرانها میباشد. سرزمین ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی خود، همواره در طول تاریخ شاهد بلایای طبیعی و ...
بیشتر
از مهمترین موضوعاتی که در هنگام طراحی و برنامهریزی شهرها برای فراهم نمودن ایمنی و امنیت هر چه بیشتر شهروندان و کاهش بحران در شهرها باید مد نظر قرار گیرد، رعایت ملاحظات و اصول پدافند غیر عامل برای کاستن از آثار مخرب بحرانها میباشد. سرزمین ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی خود، همواره در طول تاریخ شاهد بلایای طبیعی و غیر طبیعی (جنگ و...) بسیاری بوده و خسارات مالی وانسانی فراوانی را متحمل شده است. از این رو جایگاه نظری و عملی دفاع و پدافند در برابر بحران در این گستره اهمیت بسیار مییابد. با توجه به این مسائل، کاربرد پدافند غیرعامل و توجه به اصول آن در برنامهریزی شهری میتواند تا حد زیادی به کاهش آثار مخرب این نوع بحرانها بیانجامد. یکی از شاخههای علمی مهم که نقش عمدهای در برنامهریزی پدافند غیر عامل دارد، استفاده از ضوابط و اصول برنامهریزی شهری است. هدف این مقاله شفاف سازی رابطه بین پدافند غیرعامل با امنیت شهری و نقش راهبردی آن در حفظ و امنیت شهروندان و زیرساختهای شهری، با توجه به اهمیت کاربری اراضی شهری در برنامه ریزی و شهرسازی و نقش آن در ایجاد شهرهای امن و فضاهای دفاع پذیر از گذشته تا به امروز میباشد.
تقی طاوسی؛ محمود حسین زاده کرمانی
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 92-95
چکیده
در سالهای اخیر فراوانی طوفانهای گرد و غباری افزایش یافته است. طوفانهای گرد وغباری میتوانند در تغییر اقلیم مؤثر بوده و سبب خسارات و زیانهای بزرگ به جوامع بشری گردند. پایش بلایا بطور صحیح یک نیاز خیلی ضروری میباشد. در این مقاله فرایندهای طوفانهای گرد و غباری که در آوریل 2006 اتفاق افتادهاند، پایش گردیده است. بر حسب ویژگیهای ...
بیشتر
در سالهای اخیر فراوانی طوفانهای گرد و غباری افزایش یافته است. طوفانهای گرد وغباری میتوانند در تغییر اقلیم مؤثر بوده و سبب خسارات و زیانهای بزرگ به جوامع بشری گردند. پایش بلایا بطور صحیح یک نیاز خیلی ضروری میباشد. در این مقاله فرایندهای طوفانهای گرد و غباری که در آوریل 2006 اتفاق افتادهاند، پایش گردیده است. بر حسب ویژگیهای انعکاس و جذب طوفانهای غباری محدوده طوفانهای غباری بطور دقیق استخراج گردیده و درجات شدت آنها برآورد شده است. سپس مسیرهای حرکت آنها بوسیله دادههای چند زمانی پایش گردیده است. نتایج توافق زیادی با پایش گروه هواشناسی نشان میدهد. به طور کلی پایش پویای فرایندهای طوفان گرد و غباری با دادههای چند زمانهای کاربرد زیادی در آینده خواهد داشت.
سید محمد زمانزاده؛ منا انوشه
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 93-98
چکیده
مناطق خشک و نیمه خشک جهان در عرضهای 20 تا 45 درجه شمالی و جنوبی واقع شدهاند. کشور ایران نیز در این منطقه واقع شده که به کمربند جهانی بیابانی موسوم است. شناسائی این مناطق به عنوان اصولیترین و بنیادیترین کار محسوب میشود. در پهنه مناطق خشک ایران، تودههای بزرگی از ماسههای بادی در نقاط مختلفی متراکم شدهاند. این تودههای ماسهای ...
بیشتر
مناطق خشک و نیمه خشک جهان در عرضهای 20 تا 45 درجه شمالی و جنوبی واقع شدهاند. کشور ایران نیز در این منطقه واقع شده که به کمربند جهانی بیابانی موسوم است. شناسائی این مناطق به عنوان اصولیترین و بنیادیترین کار محسوب میشود. در پهنه مناطق خشک ایران، تودههای بزرگی از ماسههای بادی در نقاط مختلفی متراکم شدهاند. این تودههای ماسهای در اصطلاح محلی ریگ نامیده میشوند. محدوده مورد مطالعه تپه ماسهای بند ریگ کاشان، واقع در چاله مسیله و در جنوب دریاچه نمک میباشد. در این مقاله سعی براین خواهد بود که با مطالعه ژئومورفولوژی، نمونهبرداری و دانهبندی عناصر تپه ماسهی محیطهای بادی بررسی گردد .بررسیهای بعمل آمده شامل مراحل جمعآوری اطلاعات محلی، نمونهبرداری از تپه ماسهای، عاملهای آماری و رسوبشناسی با استفاده از نرم افزار GRADISTATمحاسبه گردیده و منحنیهای دانهبندی رسوبات ترسیم شد. بررسیهای دانهبندی رسوبات نشان میدهد که رسوبات در 4 نقطه تپه ماسهای دارای اختلاف جورشدگی φ 327/0 میباشد، که این اختلاف ناشی از موقعیت برداشت رسوبات و قدرت باد میباشد.
عطیه سادات صابری
دوره 21، شماره 83 ، آبان 1391، ، صفحه 94-96
چکیده
مقاله «شهرهای مدرن، پست مدرن، الکترونیک و دیدگاه انتقادی جغرافیدان» سعی دارد به چالش های خاص شهرهای مدرن، پست مدرن و الکترونیک از دیدگاه فضاهایی که ایجاد می کند، بپردازد و به این نتیجه برسد که فضای مجازی شهر الکترونیک به مدد فضای واقعی شهر آمده و برای آن برنامه ریزی می کند و ابعاد آن را در مقیاس و اندازه و نیاز به تمرکز و ...
بیشتر
مقاله «شهرهای مدرن، پست مدرن، الکترونیک و دیدگاه انتقادی جغرافیدان» سعی دارد به چالش های خاص شهرهای مدرن، پست مدرن و الکترونیک از دیدگاه فضاهایی که ایجاد می کند، بپردازد و به این نتیجه برسد که فضای مجازی شهر الکترونیک به مدد فضای واقعی شهر آمده و برای آن برنامه ریزی می کند و ابعاد آن را در مقیاس و اندازه و نیاز به تمرکز و تنوع، کاهش می دهد. فضای واقعی و مجازی را نگرش خاص مردم در هر فضای جغرافیایی دگرگون کرده و جغرافیای خاصی را در هر دو فضا خلق می کند.
حسین حدادی؛ حسن حیدری
دوره 21، شماره 82 ، شهریور 1391، ، صفحه 99-103
چکیده
یکی از پدیدههای محیطی غرب کشور وقوع بارشهای سنگین همراه با توفان تندری است. منطقه غرب کشور در اثر قرار گیری در برابر مسیر بادهای غربی و رطوبت دریای مدیترانه و همچنین وجود ارتفاعات زاگرس، منطقهای مستعد برای وقوع بارش سنگین و تندری میباشد. برای مطالعه سینوپتیکی بارش سنگین روز 12 اردیبهشت 1389 از دادههای جو بالای موجود ...
بیشتر
یکی از پدیدههای محیطی غرب کشور وقوع بارشهای سنگین همراه با توفان تندری است. منطقه غرب کشور در اثر قرار گیری در برابر مسیر بادهای غربی و رطوبت دریای مدیترانه و همچنین وجود ارتفاعات زاگرس، منطقهای مستعد برای وقوع بارش سنگین و تندری میباشد. برای مطالعه سینوپتیکی بارش سنگین روز 12 اردیبهشت 1389 از دادههای جو بالای موجود در مرکز ملی پیشبینیهای محیطی استفاده شده و با روشهای محاسباتی و ترسیمی وضعیت جوّ به هنگام وقوع بارش سنگین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیلهای سینوپتیکی نشان داد که عوامل مؤثر بر وقوع بارش سنگین روز 12 اردیبهشت 1389 وقوع بلوکینک و پیچانه در ترازهای 500، 600 و 700 هکتوپاسکال، ناپایداری و همرفت شدید در تمام سطوح جوّی از 1000 تا 500 هکتوپاسکال و تاوایی مثبت یا سیکلونی در ترازهای جوّی 500، 600، 700 و 850 هکتوپاسکال میباشد. براساس نقشههای وزش رطوبت، منابع رطوبت این بارش سنگین در ترازهای 1000 تا 850 خلیج فارس و در ترازهای 700، 600 و 500 هکتوپاسکال دریای مدیترانه و دریای سرخ میباشند.
فرهاد عزیزپور؛ رقیه شمسی
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 106-112
چکیده
در شکلگیری، استقرار وسازمانیابی سکونتگاههای روستایی عوامل محیط طبیعی - اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر بر این اساس، بدنبال تبیین اثرگذاری عوامل طبیعی (محیط طبیعی-اکولوژیک) برتحول پذیری سازمان فضایی 11 روستای دهستان لواسان کوچک است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از ...
بیشتر
در شکلگیری، استقرار وسازمانیابی سکونتگاههای روستایی عوامل محیط طبیعی - اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر بر این اساس، بدنبال تبیین اثرگذاری عوامل طبیعی (محیط طبیعی-اکولوژیک) برتحول پذیری سازمان فضایی 11 روستای دهستان لواسان کوچک است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای استفاده گردیده است. همچنین، کاربرد مدلهایی نظیر میزانسنج نهادی گاتمن، ارزش مرکزیت، مجموع حداقل فواصل، تعداد ارتباطات مستقیم، تعداد گرههای ارتباطی و توان جمعیتی مورد توجه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد عوامل طبیعی بویژه توپوگرافی، منابع آب و شیب در موقعیت استقرار سکونتگاههای روستایی تأثیر داشته است.این وضعیت سبب گردیده تا سازمان فضایی محدوده مورد مطالعه از ساختارسلسله مراتبی دو سطحی برخوردار گردد. ضمناً مبتنی بر این نتایج پیشنهاد گردید تا سازمان فضایی محدوده از سه حوزه روستایی به مرکزیت روستاهای افجه، کندعلیا و بوجان و یک مجموعه روستایی با مرکزیت شهر لواسان تشکیل گردد.
شبنم محمودی
دوره 22، 85-1 ، خرداد 1392، ، صفحه 110-112
چکیده
در این مقاله یکی از نظریههای مربوط به تحولات پدیدههای زمین یعنی اصل یکنواختی و تقابل این نظریه با نئوکاتاستروف، کاتاستروف وتکامل به روش اسنادی بیان میگردد.
بیشتر
در این مقاله یکی از نظریههای مربوط به تحولات پدیدههای زمین یعنی اصل یکنواختی و تقابل این نظریه با نئوکاتاستروف، کاتاستروف وتکامل به روش اسنادی بیان میگردد.