محمدحسن گنجی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1369، ، صفحه 50-53
چکیده
- گیتاشناسی ایران، جلد اول، کوه ها و کوهنامه ایران
در جمع آوری اطلاعات لازم برای تدوین کتاب کوه ها و کوهنامه ایران آقای مهندس جعفری صرف نظر از مراجع معمولی کلیه فرهنگ های جغرافیایی و هم چنین نقشه های موجود ایران را در اختیار داشته و از آنها بهره برده است و بطوریکه خود اظهار داشته، درصد حجم کار را یادداشت های شخصی او بوجود آورده است.
بیشتر
- گیتاشناسی ایران، جلد اول، کوه ها و کوهنامه ایران
در جمع آوری اطلاعات لازم برای تدوین کتاب کوه ها و کوهنامه ایران آقای مهندس جعفری صرف نظر از مراجع معمولی کلیه فرهنگ های جغرافیایی و هم چنین نقشه های موجود ایران را در اختیار داشته و از آنها بهره برده است و بطوریکه خود اظهار داشته، درصد حجم کار را یادداشت های شخصی او بوجود آورده است.
فرهاد جعفری
دوره 14، شماره 55 ، آبان 1384، ، صفحه 51-56
چکیده
رسوبات بطور اعم درمجموعه هاى مختلفى در مجاورت یکدیگر قرار می گیرند و ناهمواری هاى متفاوت را تشکیل مى دهند. بنابراین بررسى آنها، تفسیرمحیط رسوب گذارى وجغرافیاى گذشته وحال حاضر را ممکن مى سازد. مقاله حاضرسعى دارد، ویژگی ها، نحوه تکوین، شکل هندسى و مورفولوژى مخروط افکنه ها را با تأکید برمخروط هاى گودال مرند ارائه کند. ...
بیشتر
رسوبات بطور اعم درمجموعه هاى مختلفى در مجاورت یکدیگر قرار می گیرند و ناهمواری هاى متفاوت را تشکیل مى دهند. بنابراین بررسى آنها، تفسیرمحیط رسوب گذارى وجغرافیاى گذشته وحال حاضر را ممکن مى سازد. مقاله حاضرسعى دارد، ویژگی ها، نحوه تکوین، شکل هندسى و مورفولوژى مخروط افکنه ها را با تأکید برمخروط هاى گودال مرند ارائه کند. قبل از بررسى این پدیده، ذکر موقعیت وخلاصه اى از فرایند و چگونگى تشکیل گودال مرند ضرورى به نظر مى رسد.
حسن بیک محمدی
دوره 12، شماره 48 ، بهمن 1382، ، صفحه 51-57
چکیده
اگر چه سابقه احداث شهرهاى جدید با نقشه قبلى به پیش از میلاد برمىگردد، ولى جنبش نوشهرها به ابتداى قرن بیستم و به پیشنهاد ابنزرهوارد (1928-1850) مربوط مىشود. در کشور ایران شهرنشینى نوین از حدود سال 1300 شمسى آغاز شده و احداث نوشهرها در دهه هاى اخیر و در راستاى اسکان سرریزهاى جمعیت شهرهاى بزرگ و سکونت کارکنان مراکز صنعتى و با اهداف نظامى، ...
بیشتر
اگر چه سابقه احداث شهرهاى جدید با نقشه قبلى به پیش از میلاد برمىگردد، ولى جنبش نوشهرها به ابتداى قرن بیستم و به پیشنهاد ابنزرهوارد (1928-1850) مربوط مىشود. در کشور ایران شهرنشینى نوین از حدود سال 1300 شمسى آغاز شده و احداث نوشهرها در دهه هاى اخیر و در راستاى اسکان سرریزهاى جمعیت شهرهاى بزرگ و سکونت کارکنان مراکز صنعتى و با اهداف نظامى، سیاسى و اقتصادى مورد توجه قرار گرفته است . رشد شهرنشینى استان اصفهان در دهه هاى گذشته بلحاظ توسعه فعالیتهاى اقتصادى در بخشهاى کشاورزى، خدمات و بویژه صنعت به طور چشمگیرى افزایش یافته و ضمن ایجاد ناهماهنگى در توزیع جغرافیایى جمعیت شهرى منطقه و استان، مسائل و تنگناهاى، اجتماعى و زیست محیطى زیادى را ایجاد کرده است، لذا برنامه ریزان شهرى در راستاى سیاست توسعه مراکز شهرى، اسکان لبریزهاى جمعیتى شهر اصفهان و کاهش مشکلات آن همچنین سکونت کارکنان مراکز صنعتى، سیاست ایجاد شهرهاى جدید را در منطقه اصفهان برگزیده و نوشهرهایى را احداث کرده اند. شایان توجه است که بدانیم تعدادى از این نوشهرها، ضمن پذیرش بخشى از سرریزهاى جمعیتى شهر اصفهان، خود با مسائل و مشکلات ویژه اى روبرویند. در این نوشته که با استفاده از روشهاى تحقیق على، توصیفى و اسنادى تهیه شده وضعیت نوشهرهاى منطقه اصفهان مورد بررسى و تحلیل قرارگرفته و در پایان جهت برنامه ریزان شهرهاى جدید، راهکارهایى ارائه شده است.
بهرام نجف پور (مترجم)
دوره 9، شماره 34 ، مرداد 1379، ، صفحه 51-52
چکیده
خاورمیانه یا شرق میانه، ناحیه ای است در جنوب غربی آسیا و شمال شرقی آفریقا که شامل ترکیه، ایران، عراق، فلسطین، اردن، لبنان، سوریه و کشورهای شبه جزیره عربستان به علاوه مصر و سودان می باشد. پاره ای از منابع افغانستان و پاکستان را نیز جزو خاورمیانه محسوب می دارند. اصطلاح خاورمیانه در جنگ جهانی دوم به وسیله ارتش انگلستان رواج ...
بیشتر
خاورمیانه یا شرق میانه، ناحیه ای است در جنوب غربی آسیا و شمال شرقی آفریقا که شامل ترکیه، ایران، عراق، فلسطین، اردن، لبنان، سوریه و کشورهای شبه جزیره عربستان به علاوه مصر و سودان می باشد. پاره ای از منابع افغانستان و پاکستان را نیز جزو خاورمیانه محسوب می دارند. اصطلاح خاورمیانه در جنگ جهانی دوم به وسیله ارتش انگلستان رواج یافت و شامل منطقه ای است که از نظر استراتژیک و ژئوپولیتیک دارای اهمیت بسیار است. این مقاله خلاصه ای از گزارش سفر آقای پرست.جی.ویسلند است که برای بررسی بحران آب در خاورمیانه به کشورهای مختلف منطقه سفر کرده و به لحاظ دقتی که به ابعاد مختلف مسئله داشته است، حائز اهمیت است.
عباسعلی صالح آبادی
دوره 8، شماره 32 ، بهمن 1378، ، صفحه 51-56
چکیده
هنگامی که در سال 1986 میلادی ماهواره های GPS در فضا قرار گرفتند هیچکس تصور نمی کرد که این سیستم بتواند به این سرعت در عرصه فعالیت های نقشه برداری گوی سبقت را از روش های سنتی و کلاسیک (همانند مثلث بندی و پیمایش) برباید. از آن سال تاکنون تقریباً دو نسل از گیرنده های سیستم GPS ساخته شده اند. ولی با پیشرفت تکنولوژی و دانش بشری ...
بیشتر
هنگامی که در سال 1986 میلادی ماهواره های GPS در فضا قرار گرفتند هیچکس تصور نمی کرد که این سیستم بتواند به این سرعت در عرصه فعالیت های نقشه برداری گوی سبقت را از روش های سنتی و کلاسیک (همانند مثلث بندی و پیمایش) برباید. از آن سال تاکنون تقریباً دو نسل از گیرنده های سیستم GPS ساخته شده اند. ولی با پیشرفت تکنولوژی و دانش بشری در زمینه ساخت رایانه ای دقیق محاسباتی در ابعاد کوچکتر و با سرعت پردازش بیشتر موجب شد تا نسل جدید گیرنده های GPSنسبت به گیرنده های قدیمی اولاً از نظر حجم و ابعاد کوچکتر و سبکتر باشند. ثانیاً از نظر کارایی و ذخیره سازی اندازه گیریهای ماهواره از توانایی و قدرت بالاتری نسبت به گیرنده های قدیمی برخوردار شوند. با توجه به این موضوعات نسل جدید گیرنده های GPS که از سال 2000 میلادی به بازار فروش عرضه می شوند. از این توانایی های سخت افزاری و نرم افزاری بطور وسیع و با کارایی فوق العاده برخوردار هستند. این گونه گیرنده ها علاوه بر کوچکی حجم و سبکی وزن از توان پردازش اولیه بالایی در زمینه تهیه اطلاعات موقعیت برخوردارند. این گونه گیرنده ها توان ذخیره سازی اطلاعات در حافظه اصلی تا 16 مگابایت را دارا هستند. همچنین آنها می توانند در آن واحد بطور همزمان تمامی اطلاعات ارسال شده روی فرکانس های حامل L1 و L2 را دریافت کنند. بنابراین با چنین گیرنده هایی می توان در مدت زمان بسیار کوتاهی (حدود 10 دقیقه) به همان دقتی رسید که گیرنده های قدیمی در زمان مشاهداتی حدود 30 دقیقه بدان می رسیدند. از جمله ابداعات بکار رفته در نسل جدید گیرنده های GPS ابداع یک چیپ رایانه ای (IC ) است که با قدرت فوق العاده توان حذف خطاهای سیستماتیک مؤثر بر اندازه گیری های GPS را دارا می باشد و امکان تعیین موقعیت مطلق دقیق را برای گیرنده های جدید GPS فراهم می سازد. این چیپ رایانه ای که بنام (Paradigm chip) معروف شده است همانند یک مغز رایانه ای کوچک عمل می کند که تمامی فعالیت های مشاهداتی و محاسباتی درگیرنده را کنترل می کند.
مژگان افشار
دوره 15، شماره 59 ، آبان 1385، ، صفحه 52-56
چکیده
این تحقیق با هدف بررسى عوامل مؤثر در ایجاد زمین لغزش صورت گرفته است. براین اساس بعد از شناسایى این عوامل به چگونگى حادث شدن این پدیده در برخى نقاط از جمله منطقه شهرک و باریکان از توابع طالقان و جاده هراز در نواحى از قبیل: مبارک آباد، جاجرود و امامزاده على پرداخته شده است .
بیشتر
این تحقیق با هدف بررسى عوامل مؤثر در ایجاد زمین لغزش صورت گرفته است. براین اساس بعد از شناسایى این عوامل به چگونگى حادث شدن این پدیده در برخى نقاط از جمله منطقه شهرک و باریکان از توابع طالقان و جاده هراز در نواحى از قبیل: مبارک آباد، جاجرود و امامزاده على پرداخته شده است .
محمدحسن گنجی
دوره 1، شماره 2 ، بهمن 1369، ، صفحه 52-55
چکیده
بزرگترین مشخصه و وجه امتیاز انسان نسبت به سایر مخلوقات قدرت تکلم و بیان اوست. از طریق همین توانایی بوده است که انسان توانسته است افکار خود را به انسان های دیگر منتقل سازد، در اثر همین انتقال افکار بوده است که تمدن های و فرهنگ هایی که بشر امروز وارث آن است در طی ده ها هزار سال وجود انسان در روی کره زمین به وجود آمده است. زبان چه در حالت ...
بیشتر
بزرگترین مشخصه و وجه امتیاز انسان نسبت به سایر مخلوقات قدرت تکلم و بیان اوست. از طریق همین توانایی بوده است که انسان توانسته است افکار خود را به انسان های دیگر منتقل سازد، در اثر همین انتقال افکار بوده است که تمدن های و فرهنگ هایی که بشر امروز وارث آن است در طی ده ها هزار سال وجود انسان در روی کره زمین به وجود آمده است. زبان چه در حالت تکلمی و چه به صورت نوشتاری عامل اصلی انتقال مفاهیم است. بدیهی است که انتقال مفاهیم ذهنی از طریق زبان مراحل و حدودی دارد و طبیعی است که هر مفهومی را نمی توان از ذهنی به ذهن دیگر منتقل ساخت مگر در موقعی که میزان مشترکی از درک زبان بین گوینده و شنونده یا نویسنده و خواننده برقرار شده باشد. لازم به یادآوری است که تمام تلاش بشر متمدن در ایجاد مدارس و آموزشگاه ها و دانشگاه ها و مکاتب مجالس درس و بحث و بالاخره حوزه های علمی به این منظور است که زبان مشترکی بین گوینده و شنونده برقرار سازد تا بوسیله آن طرفین بتوانند مفاهیم و مقاصد همدیگر را چنانکه باید درک کنند و استاد دانشمند بتواند مفاهیم عالی ذهنی خود را که در اثر مجاهدت های به اصطلاح قدما دود چراغ خوردن ها برایش به وجود آمده به شنونده که شاگرد اوست منتقل سازد.
اسماعیل شاهکویی
دوره 13، شماره 52 ، بهمن 1383، ، صفحه 53-55
چکیده
در این مقاله که به بررسى وضعیت باد در جلگه گلستان مى پردازد از اطلاعات 16 ساله (1348تا 1364ه.ش) ایستگاه سینوپتیک هاشم آباد گرگان استفاده گردیده است. به منظور تفهیم بهتر مطالب مربوط به پردازش اطلاعات و تجزیه و تحلیل آمارى، میانگین دفعات، درصد سالانه وزش باد در جهات هشت گانه، میانگین دفعات تکرار فصلى، بادغالب و نایب غالب، درصد و سرعت ...
بیشتر
در این مقاله که به بررسى وضعیت باد در جلگه گلستان مى پردازد از اطلاعات 16 ساله (1348تا 1364ه.ش) ایستگاه سینوپتیک هاشم آباد گرگان استفاده گردیده است. به منظور تفهیم بهتر مطالب مربوط به پردازش اطلاعات و تجزیه و تحلیل آمارى، میانگین دفعات، درصد سالانه وزش باد در جهات هشت گانه، میانگین دفعات تکرار فصلى، بادغالب و نایب غالب، درصد و سرعت آنها به صورت جدول و نمودار آمده است.
مسعود معیری
دوره 9، شماره 35 ، آبان 1379، ، صفحه 53-56
چکیده
سنگ های ساختمانی و کانی های معدنی از دیرباز بخش مهمی از درآمد کشورهای جهان را تشکیل می دهد. استفاده از این منابع به خاطر زیبایی و استحکام در ساخت و ساز اماکن دولتی و بناهای خوصصی روز به روز بیشتر می شود. از طرفی به خاطر استفاده هر چه بیشتر از این منابع تحولی در مورفولوژی و نمای ساختمانی شهرها به وجود می آید. سرزمین ایران به ...
بیشتر
سنگ های ساختمانی و کانی های معدنی از دیرباز بخش مهمی از درآمد کشورهای جهان را تشکیل می دهد. استفاده از این منابع به خاطر زیبایی و استحکام در ساخت و ساز اماکن دولتی و بناهای خوصصی روز به روز بیشتر می شود. از طرفی به خاطر استفاده هر چه بیشتر از این منابع تحولی در مورفولوژی و نمای ساختمانی شهرها به وجود می آید. سرزمین ایران به لحاظ وجود رشته کوه های البرز و زاگرس، توده های مرکزی و پای کوه ها که از دوران دوم زمین شناسی شکل گرفته و در دوران سوم مراحل تکاملی خود را به پایان رسانیده است. از نظر برخورداری از منابع عظیم سنگ های ساختمانی در بین کشورهای جنوب غرب اسیا و خاورمیانه از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است. پیدایش توده های غنی سنگهای ساختمانی در اغلب نقاط ایران و وجود راه های بزرگ ارتباطی در شمال و جنوب کشور از مزایای مهمی است که از نظر اقتصادی بازرگانی برای ایران بسیار باارزش است. اسناد و شواهد تاریخی نشان می دهد که از زمان های دور از جمله در دوره های باستانی، استفاده از این سنگها به عنوان کالای صادراتی در ایران مرسوم بوده است. با توجه به استراتژی توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در راستای گسترش اقلام صادراتی غیرنفتی و وجود ذخایر عظیم این منابع ارزشمند در نواحی مختلف کشور و از طرفی نیاز کشورهای مختلف به ویژه کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس به این منابع، پر واضح است که چنین ذخایری در تولید ارز و توسعه اقتصادی کشور از پتانسیل بالایی برخوردار بوده و در راستای صادرات اقلام غیرنفتی منبع با ارزشی محسوب می گردد. نگارنده در این مقاله سعی دارد با استفاده از روشهای تاریخی و توصیفی ضمن معرفی این مابع، ارزش و پتانسیل اقتصادی – بازرگانی این اقلام صادراتی را در راستای توسعه و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
مهدی مومنی
دوره 8، شماره 31 ، آبان 1378، ، صفحه 53-55
چکیده
یکی از جلوه های پویای فرهنگ اسلامی، دعوت به سیر و سفر و در مراحلی فریضه دانستن آن، حرمت والای (مسافر و سالک) فریضه بودن لوازم آمایش برای مسافر و (ابن السبیل) است. پویائی این اندیشه که وجوهی از آن در قرآن، حدیث، فقه و از آن راه با صورتی دیگر در عرفان تصوف دیده می شود. در فرهنگ تابناک اسلام از چنان شادابی برخوردار است که هیچ گاه از تحرک ...
بیشتر
یکی از جلوه های پویای فرهنگ اسلامی، دعوت به سیر و سفر و در مراحلی فریضه دانستن آن، حرمت والای (مسافر و سالک) فریضه بودن لوازم آمایش برای مسافر و (ابن السبیل) است. پویائی این اندیشه که وجوهی از آن در قرآن، حدیث، فقه و از آن راه با صورتی دیگر در عرفان تصوف دیده می شود. در فرهنگ تابناک اسلام از چنان شادابی برخوردار است که هیچ گاه از تحرک نیفتاده است و همیشه الهام بخش آن به جامعه اسلامی بوده است. امروزه (سیر و سیاحت) یا به اصطلاح ماندگار در عرفان و تصوف (سیر در آفاق و سیر در انفس) آنچنان ارزش و اعتبار یافته که جلب و جذب (سیاح) به عنوان صنعتی سودآور و اشتغال زا شناخته شده و در موازنه پرداخت های ارزی کشورها و در تبلیغات فرهنگی نقش تعیین کننده ای دارد، بطوری که برای این فن آقدام به تأسیس رشته های علمی دانشگاهی شده است، و سهم بیشتری از درآمد ناشی از آن را بخود اختصاص داده اند.
مهدی نوربخش
دوره 8، شماره 29 ، اردیبهشت 1378، ، صفحه 53-57
چکیده
از جمله فاکتورهای اساسی رویدادهای طبیعی که پیش بینی دقیق آنها همیشه مورد توجه انسان بوده زمان است. وقوع بهنگام و غیرمنتظره برخی از آنها بویژه رویدادهای با دامنه تغییرات بالا، برای بشریت مشکلات زیادی را به همراه داشته است. امروزه سعی بر این است با استفاده از قالب های کمی، معادلات ریاضی و روابط آماری به ویژه با استفاده از توزیع ...
بیشتر
از جمله فاکتورهای اساسی رویدادهای طبیعی که پیش بینی دقیق آنها همیشه مورد توجه انسان بوده زمان است. وقوع بهنگام و غیرمنتظره برخی از آنها بویژه رویدادهای با دامنه تغییرات بالا، برای بشریت مشکلات زیادی را به همراه داشته است. امروزه سعی بر این است با استفاده از قالب های کمی، معادلات ریاضی و روابط آماری به ویژه با استفاده از توزیع های آماری دروه های بازگشت رخدادها را پیش بینی کرد.
هدف اصلی این مقاله، پیش بینی زمان دقیق رخدادهایی است که از دامنه تغییرات نسبتاً بالایی برخوردارند بدین منظور از توزیع های متداول به گونه ای استفاده شده که بتوان به این مهم دست یافت. این تحقیق بر پایه روابط آماری شکل گرفته و سعی شده تا مقدار کمیت رخدادها و زمان وقوع آنها با دقت بیشتری برآورد گردد.
سیروس قنبری؛ آرمان قاضی عسکری نایینی
دوره 14، شماره 56 ، بهمن 1384، ، صفحه 54-60
چکیده
براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحرانهاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل ...
بیشتر
براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحرانهاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل توجهى از نظر اجتماعى- روانى و اقتصادى بر جامعه خواهد داشت. بنابراین شناخت اصول شیوه هاى صحیح مدیریت بلایاى طبیعى مى تواند در راه جلوگیرى از وقوع و یا کاهش اثرات منفى این حوادث و جلوگیرى از تبدیل آن به بحران هاى اجتماعى و اقتصادى و زیست محیطى مؤثر واقع گردد. پس در دسترس بودن برنامه هاى مدیریتى صحیح در مواقع بحران از یکسو باعث تقویت بنیان جامعه در تمامى زمینه ها شده و از سوى دیگر از میزان خسارات و تلفات مالى و جانى و از هم گسیختگى اجتماعى و اقتصادى و زیست محیطى به شکل چشمگیر خواهد کاست.
سیما بوذری
دوره 10، شماره 40 ، بهمن 1380، ، صفحه 54-60
چکیده
زنان تقریباً نیمی از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و بیش از نیمی از فعالیت های اقتصادی- اجتماعی روستا متکی به فعالیت های آنان می باشد، اما قبل از سال 1970 چنین فرض می گردید که فرآیند توسعه، مردان و زنان را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد چرا که در آن هنگام مقدار تولید با اقتصاد نقد، موازنه برقرار می نمود لذا قسمت اعظم کارهای ...
بیشتر
زنان تقریباً نیمی از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و بیش از نیمی از فعالیت های اقتصادی- اجتماعی روستا متکی به فعالیت های آنان می باشد، اما قبل از سال 1970 چنین فرض می گردید که فرآیند توسعه، مردان و زنان را یکسان تحت تأثیر قرار می دهد چرا که در آن هنگام مقدار تولید با اقتصاد نقد، موازنه برقرار می نمود لذا قسمت اعظم کارهای زنان نادیده گرفته می شد. وقتی آشکار شد که توسعه اقتصادی فقر را از طریق اثرات «رخنه به پایین» به طور اتوماتیک ریشه کن نمی سازد، مسائل توزیع تساوی منافع برای مردان و زنان، در تئوری های توسعه اهمیت عمدهای یافت و از این زمان بحث توسعه نیروی انسانی و مسائل مربوط به آن مطرح گردید. اعضای جوامع روستایی به طور اعم و زنان روستایی به طور اخص از جمله گنجینه های کشف نشده ای هستند که به علت عدم دستیابی به منابع فرهنگی و به ویژه عدم دسترسی به امکانات و تسهیلات آموزشی همواره در تنگنای استضعاف فرهنگی قرار داشته و هرگز نتوانسته اند در حد کمال از توانایی ها و استعدادهای فطری خدادادی خود بهره مند گردند و همواره در فرآیند توسعه مورد بی مهری قرار گرفته اند. نگاهی به وضعیت زنان روستایی ایران و میزان مشارکت زنان در برنامه ریزی های توسعه این امر را روشنتر بیان می کند.
حسن احمدی
دوره 2، شماره 5 ، مرداد 1371، ، صفحه 54-63
چکیده
گفتنی است بین عوامل مختلف طبیعی گونه ای همبستگی وجود دارد، به طوری که هر منطقه با ویژگی های خاص خود به عنوان واحد اقلیم شناختی و یا منطقه زیست - هواشناختی (بیوکلیماتیک) مشخص میشود، که از محیط های گوناگون مورفوپدولوژیک تشکیل یافته و هر یک گونه گیاهی ویژهای را در برمی گیرد، استفاده از منابع طبیعی باید به نحوی صورت گیرد، که ...
بیشتر
گفتنی است بین عوامل مختلف طبیعی گونه ای همبستگی وجود دارد، به طوری که هر منطقه با ویژگی های خاص خود به عنوان واحد اقلیم شناختی و یا منطقه زیست - هواشناختی (بیوکلیماتیک) مشخص میشود، که از محیط های گوناگون مورفوپدولوژیک تشکیل یافته و هر یک گونه گیاهی ویژهای را در برمی گیرد، استفاده از منابع طبیعی باید به نحوی صورت گیرد، که اختلالی در ترازمندی محیط ایجاد نکند. پارهای از عوامل مانند: آتش سوزی، سیل، آتشفشان، زمین لرزه، تغییرات آب و هوا، فرسایش و سرانجام دخالت آدمی، تواند این ترازمندی را برهم زند، در این میان فرسایش به عنوان عاملی هشدار دهنده ظاهر می گردد و می نمایاند، که خاک درحال فروپاشی است؛ پوشش گیاهی که سبب ایجاد تعادل بود اینک در حال نابودی است. برای ایجاد تعادل و یا کاستن عوامل مخرب می باید هر واحد اکولوژیک یا بیوکلیماتیک شناسایی شود و عوامل موجود در آن ارزیابی گردد، تا بتوان در حفظ و نگهداری منابع طبیعی اقدام کرد. در این راه ایران از نظر مناطق بیوکلماتیک به 5 منطقه (شامل: منطقه مرطوب بیوکلماتیک و منطقه نیمه مرطوب بیوکلماتیک، منطقه نیمه خشک بیوکلماتیک، منطقه خشک بیوکلیماتیک و منطقه بیابانی بیوکلماتیک) تقسیم شد و هر یک به وسیله زیر واحدهای کوچکتری مجزا گردید؛ به طوری که در هر منطقه محیط مورفوپدولوژیک آن مورد بررسی قرار گرفت و گونه گیاهی غالب آن مشخص گردید؛ سپس ویژگی تخریب و فرسایش با توجه به ساختار سنگ معین شد و برای هر واحد منطقه نمونه ای مورد مطالعه دقیق قرار گرفت و پیشنهادهای کلی برای حفظ و نگهداری ارائه گردید (رجوع کنید به جدول های پیوست).
فاطمه دهقان نژاد
دوره 14، شماره 54 ، مرداد 1384، ، صفحه 55-59
چکیده
از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى ...
بیشتر
از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى و جذب جوانان به این مشاغل، آنها را از رنج بیکارى برهانیم و هم هنر و آوازه هنر مردم صنعتگر اصفهان را زنده نگهداریم.
حسین قهرایی
دوره 12، شماره 46 ، مرداد 1382، ، صفحه 55-57
چکیده
مرزهای ایران همواره در طول تاریخ چند هزار ساله این کشور متغیر بوده است. بررسی اسناد و منابع تاریخی ایران نشان می دهد که این تغییر به حدی بوده است که نفوذ حاکمیت ملی گاهی بسیار فراتر از فلات ایران و زمانی فقط به بخش کوچکی از فلات محدود می شده است. مرزها حتی در سراسر مدت حاکمیت یک سلسله ثابت نبوده و نسبت به قدرت و ضعف زمامداران هر سلسله ...
بیشتر
مرزهای ایران همواره در طول تاریخ چند هزار ساله این کشور متغیر بوده است. بررسی اسناد و منابع تاریخی ایران نشان می دهد که این تغییر به حدی بوده است که نفوذ حاکمیت ملی گاهی بسیار فراتر از فلات ایران و زمانی فقط به بخش کوچکی از فلات محدود می شده است. مرزها حتی در سراسر مدت حاکمیت یک سلسله ثابت نبوده و نسبت به قدرت و ضعف زمامداران هر سلسله تغییر می کرده است. بدین معنی که با هر پیروزی و جنگی، مرزها گسترش می یافتند و برعکس با هر شکست، بخشی از اراضی از دست می رفت و مرزها به طرف هسته سیاسی آن سلسله عقب می نشستند.
سیما بوذری
دوره 11، شماره 43 ، آبان 1381، ، صفحه 56-61
چکیده
اصولاً قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره نمود که برنامه ریزی منطقه ای در پرتو نظریههای توسعه منطقه ای صورت می گیرد و چون این نظریه ها نشأت گرفته از مفاهیم توسعه به طور کلی و توسعه منطقه ای به صورت مشخص است، لذا قبل از پرداختن به برنامه ریزی منطقه ای، لازم است تا مفاهیم توسعه و نقش آن در شکل گیری برنامه ریزی ...
بیشتر
اصولاً قبل از هر چیزی باید به این نکته اشاره نمود که برنامه ریزی منطقه ای در پرتو نظریههای توسعه منطقه ای صورت می گیرد و چون این نظریه ها نشأت گرفته از مفاهیم توسعه به طور کلی و توسعه منطقه ای به صورت مشخص است، لذا قبل از پرداختن به برنامه ریزی منطقه ای، لازم است تا مفاهیم توسعه و نقش آن در شکل گیری برنامه ریزی منطقه ای را مورد بررسی قرار دهیم.
مسعود عابدی پشتیری (مترجم)
دوره 6، شماره 21 ، اردیبهشت 1376، ، صفحه 56-64
چکیده
در ساختمان اکثر دوربین های پیشرفته از آرایه های خطی CCD استفاده شده است. تصاویر استریو، همزمانی که سکوی دوربین در حرکت است برداشته می شوند. مدل ریاضی، برای اندازه گیری نقاط فتوگرامتری در تصویربرداری هوایی براساس چند جمله ای ها می باشد، با توجه به اینکه در تصویربرداری فضایی شرط های 5 مداری نیز در نظر گرفته خواهد ...
بیشتر
در ساختمان اکثر دوربین های پیشرفته از آرایه های خطی CCD استفاده شده است. تصاویر استریو، همزمانی که سکوی دوربین در حرکت است برداشته می شوند. مدل ریاضی، برای اندازه گیری نقاط فتوگرامتری در تصویربرداری هوایی براساس چند جمله ای ها می باشد، با توجه به اینکه در تصویربرداری فضایی شرط های 5 مداری نیز در نظر گرفته خواهد شد. نتایج شبیه سازی کامپیوتری برای اندازه گیری نقاط در بلوک اجستمنت همزمان بیانگر این است که با استفاده از پوشش های عرضی بیشتر بیت استریپ ها (Strip(s)) و بکارگیری استریپ های متقاطع نتایج بهتری حاصل خواهد شد. مزایای استفاده از دوربین های CCD بررسی شده و مدل های ریاضی مناسب جهت اندازه گیری نقاط با دوربین هوایی MEOSS و دوربین فضایی MOMS-02 ارایه خواهد شد. نتایج برای دوربین های تصویربردار MEOSS و MOMS-02، 1 پیکسل (Pixel) و کمتر در حال مسطحاتی و ارتفاعی بدست آمد که صحت این دقت ها با استفاده از نقاط کنترل مستقل مورد تأیید واقع شد.
حسین حاتمی نژاد
دوره 3، شماره 9 ، اردیبهشت 1373، ، صفحه 56-64
چکیده
بی تردید جغرافیای کاربردی به مثابه دانشی پویا در کلیه برنامه ریزی های توسعه و آمایش سرزمین، نقش عمده و بسزایی را ایفا می کند. تحولات فکری جغرافیدانان معاصر در زمینه نقش جغرافیا و کاربرد آن در عمران نواحی مختلف جای نگرانی برای کارشناسان امور مختلف را باقی نمی گذارد. زیرا پدیده های مختلف طبیعی و انسانی سطح زمین در نظر جغرافیدانان، ...
بیشتر
بی تردید جغرافیای کاربردی به مثابه دانشی پویا در کلیه برنامه ریزی های توسعه و آمایش سرزمین، نقش عمده و بسزایی را ایفا می کند. تحولات فکری جغرافیدانان معاصر در زمینه نقش جغرافیا و کاربرد آن در عمران نواحی مختلف جای نگرانی برای کارشناسان امور مختلف را باقی نمی گذارد. زیرا پدیده های مختلف طبیعی و انسانی سطح زمین در نظر جغرافیدانان، دارای روابط متقابل پیچیده ای هستند؛ که شناخت هر یک از آنان مستلزم شناخت سایر پدیده ها و برآورد اثرات متقابل احتمالی بین آنها می باشد. همچنین چند سونگری و مطالعه پدیده ها از جوانب مختلف از اختصاصات پژوهشگران جغرافیا می باشد؛ که ایشان را در حل معضلات و مشکلات شهری، روستایی و عشایری رهنمون می شود. بنابراین این جغرافیدان به سازگاری نوع برنامه های عمران روستایی با ویژگی های جغرافیایی فضای روستایی می اندیشد؛ تا منظر جغرافیایی و اقتصادی ناحیه آسیب نپذیرد.
لازم به ذکر است که عمران فیزیکی روستاها تنها، بخشی از فرآیند توسعه روستایی به شمار می آید؛ که خطوط اصلی آن در قالب تغییرات کالبدی روستاها ترسیم می گردد.
دوره 2، شماره 6 ، بهمن 1371، ، صفحه 56-57
چکیده
اکثر فعالیت هایی که نقشه بردار در قالب وظایف حرفه ای خود انجام می دهد، نیازمند اندازه گیری است. جامعه به صورت سنتی به نقشه بردار به دیده فردی ماهر و متخصص در اندازه گیری زمین می نگرد. بدین خاطر از او انتظار جمع آوری اطلاعاتی در مورد زمین را دارند. از این روی چنین خواسته ای نیازمند اندازه گیری و به کارگیری آنها ...
بیشتر
اکثر فعالیت هایی که نقشه بردار در قالب وظایف حرفه ای خود انجام می دهد، نیازمند اندازه گیری است. جامعه به صورت سنتی به نقشه بردار به دیده فردی ماهر و متخصص در اندازه گیری زمین می نگرد. بدین خاطر از او انتظار جمع آوری اطلاعاتی در مورد زمین را دارند. از این روی چنین خواسته ای نیازمند اندازه گیری و به کارگیری آنها در فرمول های ریاضی است.
اندازه گیری به مفهوم واقعی چیزی بیش از آن است که به نظر می آید. اگرچه ممکن است از دیدگاه یک اپراتور اندازه گیری تماما به عملیات صحرایی محدود شود، اما یک فرد مشخص لازم است دیدی عمیق تر داشته و اندازه گیری های صحرایی را تنها بخش کوچکی از کار اندازه گیری و قدمی در جهت تامین اطلاعات مورد نیاز مراحل بعدی به حساب آورد. به علاوه پیش از شروع اندازه گیری صحرایی لازم است کار اندازه گیری با توجه به دقت هایی که نهایتا مورد نیاز می باشد طراحی گردد.
مسعود تقوایی؛ مرتضی فاضلی
دوره 16، شماره 64 ، بهمن 1386، ، صفحه 57-60
چکیده
رشد شتابان شهرنشینى و رشد کلان شهرها در کشورهاى در حال توسعه، حرکت اقتصاد امروز و فردا به سمت خصوصیات و خصلت هاى شهرى، تحمیل شرایط زیست محیطى و جغرافیایى به جوامع و سمت گیرى جهان به سوى نظامى یکپارچه، سبب شده است که ضرورت دانشى چند وجهى به نام مدیریت شهرى بیش از پیش احساس شود. رعد و برق و صاعقه دو پدیده بسیار جالب هستند که از دیرباز ...
بیشتر
رشد شتابان شهرنشینى و رشد کلان شهرها در کشورهاى در حال توسعه، حرکت اقتصاد امروز و فردا به سمت خصوصیات و خصلت هاى شهرى، تحمیل شرایط زیست محیطى و جغرافیایى به جوامع و سمت گیرى جهان به سوى نظامى یکپارچه، سبب شده است که ضرورت دانشى چند وجهى به نام مدیریت شهرى بیش از پیش احساس شود. رعد و برق و صاعقه دو پدیده بسیار جالب هستند که از دیرباز بشر در مقابل آنان بى دفاع و محکوم به شکست بوده است و مدت زیادى نیست که توانسته با تکیه بر علم هدایت الکتریکى جان و سازه هاى دست ساخته خویش را از هجوم غیر قابل پیش بینى صاعقه محفوظ بدارد. در این تحقیق که از روش کتابخانه اى استفاده شده است، اطلاعات از منابع و کتب مختلف با استفاده از روش فیش بردارى جمع آورى و طبقه بندى شده است. یافته هاى این تحقیق نشان مى دهد که، ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشى از صاعقه، نیاز به پژوهش هاى کاربردى گسترده اى در زمینه بهینه کردن و ایمن سازى شهرها دارد. در این راستا، در طرح هاى توسعه شهرى، کاهش آسیب پذیرى شهروندان و جامعه در معرض پدیده صاعقه ضرورت دارد. بنابراین، براى توسعه پایدار، شهرها باید در جهت پایدارى خود تلاش کنند. با همین دیدگاه است که باید شهرها و شهروندان را با شیوه هاى ارتقاى آمادگى از جمله مانورهاى مقابله با بحران در مقابل بلایاى طبیعى (صاعقه) آموزش داد، تا بتوانند به حیات و رشدشان ادامه دهند.
زهرا حجازی زاده؛ زین العابدین جعفرپور؛ نادر پروین
دوره 13، شماره 50 ، مرداد 1383، ، صفحه 57-61
چکیده
خشکسالى از قدیم الایام یکى از بلایاى طبیعى خطرناک براى زندگى بشر بوده است. به طورى که در متون تاریخى دیده مى شود این پدیده همیشه باعث بسیارى از تحولات اجتماعى - اقتصادى مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره هاى تر و خشک تعدادى از ایستگاه هاى هواشناسى حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال ...
بیشتر
خشکسالى از قدیم الایام یکى از بلایاى طبیعى خطرناک براى زندگى بشر بوده است. به طورى که در متون تاریخى دیده مى شود این پدیده همیشه باعث بسیارى از تحولات اجتماعى - اقتصادى مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره هاى تر و خشک تعدادى از ایستگاه هاى هواشناسى حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال غربى ایران بررسى و تحلیل شده است. بدین منظور ابتدا با روشهاى سالانه ایستگاه هاى ارومیه، تبریز، سقز و میاندوآب نرمال شده است . به عبارت دیگر، بارشها به نمره استاندارد (Z-Score) تبدیل شدند. سپس شدت دوره هاى تر و خشک هر کدام در دو طبقه تعریف شدند که عبارتند از: دوره خشک ضعیف تا متوسط (-1.5<z<-.5)، خشک شدید(-1.5>z)، تر ضعیف تا متوسط (+.5<z<+1.5) و تر شدید(z>+1.5). به علاوه دوره تقریبا نرمال (-.5<z<+.5) به عنوان دوره بدون ترسالى یا خشکسالى درنظر گرفته شد. در مرحله بعد، آزمون مستقل بودن (Run Test) روى داده هاى بارش ماهانه انجام گرفت و همگنى آنها پذیرفته شد. سپس با استفاده از روش سری هاى زمانى از طریق مدل هاى فصلى ضربى (SARIMA) بارش هاى ماهانه ایستگاه هاى مذکور مدل سازى و براساس مناسب ترین مدل، براى آینده (تا سال2002) پیش بینى صورت گرفته است. نهایتا براساس مقادیر پیش بینى شده، درجه شدت خشکسالى یا ترسالى تعیین شده است . نتایج تحقیق نشان مى دهد که میزان بارش سالانه حوضه آبریز مذکور در سالهاى 2001 و 2002 تقریبا نرمال و با روند صعودى همراه خواهد بود و از وضعیت خشکسالى اخیر خارج مى شود.
محمد فهیمی (مترجم)
دوره 10، شماره 39 ، آبان 1380، ، صفحه 57-60
چکیده
کاربردهای عملی سیستم های فتوگرامتری رقومی روز به روز بیشتر می شود. ویژگی مهم فتوگرامتری رقومی (DP)، قابلیت آن برای ترکیب فتوگرامتری با سایر فناوری ها از قبیل علوم رایانه ای، طراحی گرافیک رایانه ای، شناسایی طرح، پردازش تصویر، مهندسی اطلاعات جغرافیایی و موارد بسیار دیگر موجود در رایانه های کاری معمولی است.
بیشتر
کاربردهای عملی سیستم های فتوگرامتری رقومی روز به روز بیشتر می شود. ویژگی مهم فتوگرامتری رقومی (DP)، قابلیت آن برای ترکیب فتوگرامتری با سایر فناوری ها از قبیل علوم رایانه ای، طراحی گرافیک رایانه ای، شناسایی طرح، پردازش تصویر، مهندسی اطلاعات جغرافیایی و موارد بسیار دیگر موجود در رایانه های کاری معمولی است.
علی جهانی (مترجم)
دوره 9، شماره 33 ، اردیبهشت 1379، ، صفحه 57-60
چکیده
طی دو دهه اخیر به موازات پیشرفت های فن آوری سنجش از دور، اطلاعات ماهواره ای کاربرد گسترده ای یافته است. توسعه کاربرد داده های ماهواره ای ضمن این که گامی مهم در جهت تامین نیازهای اطلاعاتی بشر قلمداد می شود دانش پژوهان را ملزم به تولید اطلاعاتی با ویژگی های طیفی، فضایی، رادیومتری و همچنین تکرار پوشش زمانی مختلف ...
بیشتر
طی دو دهه اخیر به موازات پیشرفت های فن آوری سنجش از دور، اطلاعات ماهواره ای کاربرد گسترده ای یافته است. توسعه کاربرد داده های ماهواره ای ضمن این که گامی مهم در جهت تامین نیازهای اطلاعاتی بشر قلمداد می شود دانش پژوهان را ملزم به تولید اطلاعاتی با ویژگی های طیفی، فضایی، رادیومتری و همچنین تکرار پوشش زمانی مختلف می نماید. از این رو برخی دولت ها و شرکت های خصوصی سخت در تلاش هستند برنامه های فضایی خود را تا سال 2000 میلادی تداوم بخشیده و سیستمهای پیشرفته ماهواره ای را در مدار زمین قرار دهند. در مقاله حاضر ویژگی های چهار گروه از ماهواره های متعلق به اوایل قرن بیست و یکم بیان گردیده و توانمندی هر یک مورد بررسی قرار گرفته است.»
رستم صابری فر
دوره 21، شماره 81 ، اردیبهشت 1391، ، صفحه 58-65
چکیده
تا چند دهه پیش تغییرات آب و هوایی و شرایط اقلیمی سرنوشت و مقدرات هر سرزمین به حساب آمده و بحث و گفتگو درباره آن، نوعی مداخله در کار خداوند تلقی می‌شد. اما با ورود دستگاه‌های جدید و استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای برای پیش‌بینی وضع هوا و دستیابی به فن باروری ابرها، انسانها به این باور رسیدند که نه تنها میتوان حوادث ...
بیشتر
تا چند دهه پیش تغییرات آب و هوایی و شرایط اقلیمی سرنوشت و مقدرات هر سرزمین به حساب آمده و بحث و گفتگو درباره آن، نوعی مداخله در کار خداوند تلقی می‌شد. اما با ورود دستگاه‌های جدید و استفاده از تجهیزات ماهواره‌ای برای پیش‌بینی وضع هوا و دستیابی به فن باروری ابرها، انسانها به این باور رسیدند که نه تنها میتوان حوادث اقلیمی را پیش‌بینی کرد بلکه میتوان بر روندهای موجود تأثیرگذار بوده و آن را به نفع خود تغییر داد. شاید به همین دلیل است که شعار یک سال سازمان بهداشت جهانی با عنوان توجه به تغییرات اقلیمی در سلامت انسانها مطرح شده است.
با این وجود، انسانها در حال انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند. این گازها نیز آب و هوای جهان را دستخوش تغییر کرده‌اند. بنابراین ضروری است تا این روند به دقت مورد توجه قرار گیرد، به طوری که از این رهگذر اقدامات و برنامه‌ریزی‌های مناسب را برای مقابله با پیامدهای احتمالی این تغییرات، ارزیابی و مطرح نمود. براین اساس، نوشته حاضر مروری است بر رابطه بین تغییرات آب و هوایی و رویدادهای جوّی مربوط به آن و حوادثی که از این طریق ممکن است بر زندگی انسان اثر گذار باشد. به این منظور، سه موضوع اساسی بررسی میشود که در هریک از آنها به نوعی حوادث طبیعی با تغییرات جوّی در ارتباط قرار گرفته است. در مرحله اول، موج گرمای بی‌سابقه اروپا در سال 2003 و عوامل پهنه تحت تأثیر و اقدامات انجام شده تشریح می‌گردد. در مرحله دوم، تأثیر تغییرات آب و هوایی در بروز سیل‌های داخلی در اروپای مرکزی و بریتانیا بررسی شده و در نهایت گردبادهای ویرانگر اقیانوس اطلس در سال‌های 2004 و 2005 مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا ارزیابی مختصر رابطه بین تغییرات آب و هوایی و ال نینو و احتمال بروز تغییرات ناگهانی در آب و هوای محلی نیز مطرح شده است.
با این وجود باید اذعان نمود که روندهای مطرح در پدیده‌های آب و هوایی آن قدر واضح و روشن هستند که میتوان از آنها برای ارائه اطلاعات لازم و تلاشهای مناسب برای کاهش خطرات استفاده نمود. به همین دلیل، در خیلی از موارد، افزایش احتمال بروز حوادث طبیعی به دلیل تغییرات آب و هوایی در راس عوامل افزایش آسیب‌پذیری قرار می‌گیرد. در همین راستا، خطرات دیگری در پی تغییرات آب و هوایی حادث می‌گردد، بنابراین نباید تغییرات آب و هوایی را به تنهایی بررسی کرد، بلکه باید آن را در تلاشهای وسیع‌تر برای کاهش خطرات ناشی از فجایع طبیعی لحاظ نمود.
