حسین حاتمی نژاد؛ بابر منصوری؛ محمد فعلی
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 68-76
چکیده
با افزایش رشد شهرنشینی در بسیاری از نواحی جهان، بویژه در کشورهای درحال توسعه بر مشکلات و نارسایی‌های زندگی شهری افزوده شده است. از جمله‌ی این مشکلات می‌توان به افزایش جرم و جنایت در شهرها و ناامنی اشاره کرد. بسیاری از جامعه شناسان و برنامه‌‌ریزان شهری بر نقش و تأثیر کالبد و فیزیک شهرها و طراحی فضاهای شهری در پیشگیری وکاهش جرم توافق ...
بیشتر
با افزایش رشد شهرنشینی در بسیاری از نواحی جهان، بویژه در کشورهای درحال توسعه بر مشکلات و نارسایی‌های زندگی شهری افزوده شده است. از جمله‌ی این مشکلات می‌توان به افزایش جرم و جنایت در شهرها و ناامنی اشاره کرد. بسیاری از جامعه شناسان و برنامه‌‌ریزان شهری بر نقش و تأثیر کالبد و فیزیک شهرها و طراحی فضاهای شهری در پیشگیری وکاهش جرم توافق نظر دارند و اصول طراحی و راهکارهای لازم را پیشنهاد و ارائه نمودهاند. در این مقاله، که به روش توصیفی وتحلیلی وبه کمک منابع کتابخانهای و بهره جستن از نظریههای مختلف جامعه شناسان و برنامه‌‌ریزان شهری، نگاشته شده، به تبیین نقش فضاهای شهری در پیشگیری از جرم وایجاد امنیت برای شهروندان، پرداخته شده است.
حسین حاتمی نژاد؛ موسی پژوهان(پناهنده خواه)؛ نوشین پاکدوست
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 105-112
چکیده
امروزه مجموعه‌های تجاری بطور کلی و مراکز خرید به عنوان بارزترین و مدرن‌ترین شکل این مجموعه‌ها بطور خاص، با توجه به کارکرد و اهمیتی که در زندگی روزمره مردم دارند به یکی از هسته‌های فعال تجاری شهرها بویژه شهرهای بزرگ و مدرن بدل گشته‌اند. امروزه مراکز خرید در اشکال مدرن آن بر خلاف گذشته طیف متنوعی از کالاها و خدمات را به مشتریان خود ...
بیشتر
امروزه مجموعه‌های تجاری بطور کلی و مراکز خرید به عنوان بارزترین و مدرن‌ترین شکل این مجموعه‌ها بطور خاص، با توجه به کارکرد و اهمیتی که در زندگی روزمره مردم دارند به یکی از هسته‌های فعال تجاری شهرها بویژه شهرهای بزرگ و مدرن بدل گشته‌اند. امروزه مراکز خرید در اشکال مدرن آن بر خلاف گذشته طیف متنوعی از کالاها و خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهند و علاوه بر کارکرد اقتصادی و تجاری، به محلی برای تعاملات زنده اجتماعی و فرهنگی و همچنین گذران اوقات فراغت و تفریح همراه با خرید بدل شده و دارای کارکرد‌های اجتماعی- فرهنگی و تفریحی شده‌اند. گویی که نقش‌های اجتماعی-فرهنگی بازارهای قدیم ایران را این بار در شکل مدرن آن بازآفرینی نموده اند. با توجه به گستردگی نقش و عملکرد و اهمیتی که این مجموعه‌های تجاری در فعال نمودن مناطق شهری از ابعاد اقتصادی، اجتماعی و تفریحی دارند، برنامه‌ریزی راهبردی برای ایجاد و توسعه آنها نیز از حساسیت خاصی برخوردار است. در این مقاله با توجه به ادبیات و تجارب جهانی موجود در این زمینه، به معرفی اصول و مبانی تدوین سند راهبردی در برنامه‌ریزی اینگونه مراکز پرداخته می‌شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش اسنادی است. نتایج تحقیق نشان دهنده این است که در برنامه‌ریزی راهبردی این مجموعه‌ها چهار حوزه راهبردی وجود دارد: حوزه مکان یابی، حوزه طراحی و اجاره، حوزه تحقیق و مشاوره و حوزه مالی که هر کدام دارای اهداف، استراتژی‌ها و خطوط راهنمای خاص خود می‌باشند.
حسین حاتمی نژاد؛ امین فرجی ملائی
دوره 22، 85-1 ، خرداد 1392، ، صفحه 18-24
چکیده
فضای شهری همواره به عنوان بستری متأثر از فرایندهای مختلف اقتصادی- سیاسی بوده و مکان ظهور پدیده‌هایی چون بی‌عدالتی، کمبود بهداشت و درمان، بیکاری، اختلاف طبقاتی و... می‌باشد، که ریشه در سیاست‌های اقتصادی دارد. در دوران زندگی بشر، همواره با ظهور مکتب و تفکری خاص محیط زندگی نیز تغییر کرده است. به بیانی دیگر محیط زندگی انسان به نحوی بیانگر ...
بیشتر
فضای شهری همواره به عنوان بستری متأثر از فرایندهای مختلف اقتصادی- سیاسی بوده و مکان ظهور پدیده‌هایی چون بی‌عدالتی، کمبود بهداشت و درمان، بیکاری، اختلاف طبقاتی و... می‌باشد، که ریشه در سیاست‌های اقتصادی دارد. در دوران زندگی بشر، همواره با ظهور مکتب و تفکری خاص محیط زندگی نیز تغییر کرده است. به بیانی دیگر محیط زندگی انسان به نحوی بیانگر اندیشه حاکم بر آن جامعه می‌باشد. در پشت صحنه، ایدئولوژی حاکم هدایتگر این تحولات می‌باشد. با توجه به تأثیرات چشم گیر این تفکرات بر محیط شهری لازم است این اندیشهها بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله تأثیر سیاست نئولیبرالیسم بر فضای شهری با تأکید بر شهرهای انگلستان، مورد بررسی قرار گرفته است. نئولیبرالیسم به عنوان سیاست پیشرو کشورهای صنعتی در دهه 70و80 پا به عرصه نهاد.این تفکر زاییده جهان سرمایهداری است. در اینجا مفهوم جهانی شدن بستری برای این تفکر می‌باشد. آنچه که نئولیبرالیسم نامیده می‌شود در انگلستان و امریکا آغاز گردید. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر این تفکر بر روی فضای شهری انگلستان می‌باشد. روش این پژوهش مبتنی بر روشهای توصیفی-تحلیلی است.
حسین نجفی؛ رسول افضلی؛ حسین حاتمی نژاد؛ رقیه شمسی
دوره 22، شماره 85 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 59-78
چکیده
امروزه یکی از مشکلات جدّی در محیط های شهری، آلودگی هوا است. پنج نوع از مواد آلوده کننده هوا بیش از 90 درصد آلودگی هوا در محیط های شهری را تشکیل می دهند. مقایسه منابع ساکن و متحرک آلودگی هوا نشان می دهد که سهم منابع متحرک در ایجاد آلودگی به مراتب بیش از سایر بخش هاست.
در زمینه مدیریت زیست محیطی و بالاخص مدیریت آلودگی هوا ...
بیشتر
امروزه یکی از مشکلات جدّی در محیط های شهری، آلودگی هوا است. پنج نوع از مواد آلوده کننده هوا بیش از 90 درصد آلودگی هوا در محیط های شهری را تشکیل می دهند. مقایسه منابع ساکن و متحرک آلودگی هوا نشان می دهد که سهم منابع متحرک در ایجاد آلودگی به مراتب بیش از سایر بخش هاست.
در زمینه مدیریت زیست محیطی و بالاخص مدیریت آلودگی هوا سازمان ها و نهادهای مختلفی نقش دارند. بررسی نقش شهرداری ها به عنوان مدیران محلی و اجرایی در قوانین نشان می دهد که در تدوین قوانین به نقش مدیریت محلی توجهی نشده و بسیاری از وظایفی که در ابتدا مربوط به شهرداری بوده، برعهده سازمان های دیگر گذاشته شده است.
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه قانونی شهرداری ها در زمینه مدیریت آلودگی هوا می باشد. نوع پژوهش، کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی بوده است. اطلاعات عمدتاً به روش کتابخانه ای و اسنادی و با مراجعه به قوانین و مقررات بالادستی شهرداری ها و محیط زیست تهیه شده است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که؛ در قوانین مربوطه در زمینه مدیریت آلودگی هوا، نقش شهرداری بیشتر مشارکتی و در کنار سایر سازمان هایی مثل نیروی انتظامی قرار دارد. همچنین در تدوین این قوانین نقش مدیریت محلی نادیده گرفته شده و وظایفی با جنبه محلی به جای واگذاری به شهرداری به سازمان های سطح کلان مثل حفاظت محیط زیست واگذار شده است. به نظر می رسد همین تمرکز گرایی قوانین در سازمان های کلان و سیاستگذار و عدم توجه به مدیریت محلی سبب شکست برنامه های کاهش آلودگی هوا شده است.
حسین حاتمی نژاد؛ روح ا.. محمدی
دوره 21، 84-1 ، اسفند 1391، ، صفحه 2-7
چکیده
توسعه پایدار، مفهوم جدیدی است که از طریق پیوند ابعاد مختلف توسعه (اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی) و توجه خاص به ملاحظات زیست محیطی و حفظ محیط زیست از دهه 80 به طور گسترده‌ای مطرح گردید. از سوی دیگر، طراحی شهری به منظور زیباسازی فضای بصری و افزایش مسئولیت مدیران به محیط پیرامونی خود، از دهه1960مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این نوشتار، ...
بیشتر
توسعه پایدار، مفهوم جدیدی است که از طریق پیوند ابعاد مختلف توسعه (اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی) و توجه خاص به ملاحظات زیست محیطی و حفظ محیط زیست از دهه 80 به طور گسترده‌ای مطرح گردید. از سوی دیگر، طراحی شهری به منظور زیباسازی فضای بصری و افزایش مسئولیت مدیران به محیط پیرامونی خود، از دهه1960مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این نوشتار، پس از تشریح «توسعه» در مفهوم سنتی و پایدار و سیاست‌های توسعه شهری و شاخص پایداری شهری، الگوهای جدید آن تحت عنوان «توسعه پایدار» به عنوان اساس فعالیت‌های توسعه پایدار شهری و ابزار دولتها در کسب اهداف توسعه پایدار، مطرح و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در واقع این نوشتار مروری است بر بحثهای مربوط به ساخت و شکل پایدار شهر تا براساس آن به برخی از مدلهای شهری که به نظر میرسد بیشتر برای پایداری شهرهای امروزی باشند، پرداخته شود.
حجت حاتمی نژاد؛ مجتبی ثابت کوشکی نیان؛ مهدی سقایی؛ حسین حاتمی نژاد
دوره 21، شماره 84 ، اسفند 1391، ، صفحه 55-84
چکیده
موضوع این مقاله درباره عوامل مؤثر بر مهاجرت در دهستان تکاب شهرستان کاشمر می باشد. با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع مهاجرت های روستایی و روند رو به رشد آن به شهرها و روستاهای حاشیه شهرها، این موضوع انتخاب گردیده است. بر اساس طبقه بندی اقلیمی، آب و هوای منطقه از نوع خشک و سرد می باشد و میزان بارندگی سالانه طی دوره آماری بیست ساله ...
بیشتر
موضوع این مقاله درباره عوامل مؤثر بر مهاجرت در دهستان تکاب شهرستان کاشمر می باشد. با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع مهاجرت های روستایی و روند رو به رشد آن به شهرها و روستاهای حاشیه شهرها، این موضوع انتخاب گردیده است. بر اساس طبقه بندی اقلیمی، آب و هوای منطقه از نوع خشک و سرد می باشد و میزان بارندگی سالانه طی دوره آماری بیست ساله 87 – 1368 ایستگاه هواشناسی کاشمر 4/189 میلی لیتر و متوسط دمای سالانه 7/17 درجه سانتیگراد می باشد. نرخ رشد جمعیت روستاهای دهستان تکاب در دهه 1385 – 1375 به طور متوسط 5/2- می باشد. یعنی جمعیت از سال 1375 که 7330 نفر بوده، در سال 1385 به 5770 نفر تقلیل یافته و نرخ رشد منفی را به وجود آورده است که بیانگر مهاجر فرستی منطقه می باشد. در بحث اقتصاد کشاورزی، منبع اصلی تأمین درآمد روستاهای دهستان کشاورزی و دامداری می باشد که سود زیادی را عاید کشاورزی نموده است.
روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. مطالعات علمی و میدانی در روستاهای دهستان تکاب نشان می دهد که بیکاری و درآمد پایین و همچنین کمبود امکانات رفاهی و خدماتی از مهمترین عوامل مؤثر در مهاجرت های روستایی منطقه به شمار می آیند.
حسین حاتمی نژاد؛ فریاد پرهیز؛ مهرداد کرمی
دوره 21، شماره 82 ، شهریور 1391، ، صفحه 7-13
چکیده
گردشگری را می‌توان «صنعت سفید» نام نهاد، زیرا بر خلاف اغلب صنایع تولیدی، بدون آلوده سازی محیط زیست انسانی، زمینه‌ساز دوستی و تفاهم بین ملت‌ها و ارمغان آورنده صلح و صفا برای مردم است. گردشگری یکی از منابع درآمد و ایجاد اشتغال در سطح ملی است. گردشگری بخصوص در زمانی که سود فعالیت‌های دیگر بخش‌های اقتصادی در حال کاهش باشد، جایگزین ...
بیشتر
گردشگری را می‌توان «صنعت سفید» نام نهاد، زیرا بر خلاف اغلب صنایع تولیدی، بدون آلوده سازی محیط زیست انسانی، زمینه‌ساز دوستی و تفاهم بین ملت‌ها و ارمغان آورنده صلح و صفا برای مردم است. گردشگری یکی از منابع درآمد و ایجاد اشتغال در سطح ملی است. گردشگری بخصوص در زمانی که سود فعالیت‌های دیگر بخش‌های اقتصادی در حال کاهش باشد، جایگزین مناسبی برای آنها و راهبردی برای توسعه است. براین مبنا دلیل اصلی توسعه گردشگری غلبه بر پایین بودن سطح درآمد و ارائه فرصتهای جدید شغلی و تحولات اجتماعی در جامعه است و میتواند امیدهایی را برای کاهش فقر بخصوص در نواحی که به نحوی دچار رکود اقتصادی شده‌اند، فراهم آورد. ایجاد اشتغال، ارزآوری، تعادل منطقهای، کمک به صلح جهانی، کمک به سرمایهگذاری در میراث فرهنگی، بهسازی محیط، کمک به بهسازی زیستگاههای حیات وحش، توسعه نواحی روستایی دارای جاذبههای گردشگری و جلوگیری از برون کوچی جمعیت و مانند آن، از جمله مزایای این صنعت است. این مقاله پس از تشریح موانع و اثرات منفی گردشگری، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به تشریح گردشگری اجتماع محور به منظور ارایه راه حلی برای آن پرداخته است.
حسین حاتمی نژاد؛ محمد اکبرپور سراسکانرود
دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 25-30
چکیده
پراگماتیسم جنبشى با ریشه آمریکایى است که عمیقاً بر حیات عقلى در آمریکا مؤثر بوده و در بریتانیا نفوذ و تأثیر فزاینده دارد. تحلیل فلسفى اصل و منشاء آن در انگلستان و وین بوده و ابتدا در بریتانیا و اخیراً در ایالات متحده برخورد و تماس فکرى وسیعى داشته است. پراگماتیسم مخصوصاً روشى است براى حل یا ارزشیابى مسائل عقلى، و نیز نظریه اى است ...
بیشتر
پراگماتیسم جنبشى با ریشه آمریکایى است که عمیقاً بر حیات عقلى در آمریکا مؤثر بوده و در بریتانیا نفوذ و تأثیر فزاینده دارد. تحلیل فلسفى اصل و منشاء آن در انگلستان و وین بوده و ابتدا در بریتانیا و اخیراً در ایالات متحده برخورد و تماس فکرى وسیعى داشته است. پراگماتیسم مخصوصاً روشى است براى حل یا ارزشیابى مسائل عقلى، و نیز نظریه اى است در باب انواع شناسایى هایى که ما مستعد تحصیل و اکتساب آنها هستیم. این مکتب که به نام پراگماتیسم، یا اصالت عمل نامیده مى شود قضیه اى را حقیقت مى داند که داراى فایده ى عملى باشد و به دیگر سخن حقیقت عبارت است از معنایى که ذهن مى سازد تا به وسیله ى آن به نتایج عملى بیشتر و بهترى دست یابد. این نکته اى است که در هیچ مکتب فلسفى دیگرى صریحاً مطرح نشده است گو این که ریشه آن را در سخنان هیوم مى توان یافت، در آنجا که عقل را خادم رغبت هاى انسان مى نامد و ارزش معرفت را به جنبه عملى منحصر مى کند. جغرافیاى پراگماتیسمى در جستجوى اصلاح محیط زیست بشر از طریق به کارگیرى فنون و شیوه هاى جغرافیایى است. بنابراین ارزش جغرافیا هنگامى مشخص مى شود که داراى جنبه عملى باشد.
حسین حاتمی نژاد؛ مهرداد کرمی؛ فریاد پرهیز
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 91-97
چکیده
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى ...
بیشتر
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى خود دارند. برهمین مبنا راهبرد توسعه شهر (CDS) توسط سازمان ائتلاف شهرها براى حل بخشى از این مسائل پدید آمد. راهبرد توسعه شهر در ایجاد فرآیندهاى تصمیم سازى مشارکتى در کشورهاى در حال توسعه و کاستن از سطح فقرشهرى و تأمین توسعه پایدار راهبرد بسیار مؤثرى است. این مقاله با بهره گیرى از روش توصیفى- تحلیلى به نگرش هاى سازمان ائتلاف شهرها و پس از آن به تجربیات عملى راهبرد توسعه شهر (CDS) در جهان مىپردازد. هدف این مقاله تحلیل تجربیات CDS در جهان به منظور کمک به برنامه ریزان شهرى کشور در راستاى ارتقاى کیفیت زیست و سکونت شهروندان مى باشد. در این تحقیق تجربیات عملى CDS در شهر پنوم پن، شن یانگ، امان و اورادآ، سانتوآندره مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است.
حسین حاتمی نژاد؛ محمد حسین جانبابانژاد
دوره 19، شماره 76 ، بهمن 1389، ، صفحه 61-66
چکیده
پست مدرنیسم را فراگیرترین ویژگى مدرنیسم مى دانند که مشخصه آن تقلید ترکیبى (Pastiche) است. لحظه پست مدرن زمانى فرا مى رسد که آوانگارد (مدرن) دیگر قادر به ادامه دادن و پیشروى نبوده و نمى تواند گامى فراتر به سمت جلو بردارد. پاسخ پست مدرن به مدرن متضمن تصدیق این نکته است که گذشته باید به تجدیدنظر یا بازنگرى در خود اقدام کند زیرا گذشته ...
بیشتر
پست مدرنیسم را فراگیرترین ویژگى مدرنیسم مى دانند که مشخصه آن تقلید ترکیبى (Pastiche) است. لحظه پست مدرن زمانى فرا مى رسد که آوانگارد (مدرن) دیگر قادر به ادامه دادن و پیشروى نبوده و نمى تواند گامى فراتر به سمت جلو بردارد. پاسخ پست مدرن به مدرن متضمن تصدیق این نکته است که گذشته باید به تجدیدنظر یا بازنگرى در خود اقدام کند زیرا گذشته واقعا نمى تواند نابود شود به دلیل آن که نابودى گذشته به سکوت و خاموشى می انجامد. پست مدرن بیانگر نوعى جدید از بحران در خود فرهنگ مدرنیستى است. بحرانى که به وجه پراکنده، تجزیه شونده، زودگذر، آشفته و بى نظمى در فرمول بندى مورد نظر بود لر تأکید دارد وضعیت پست مدرن با رشد شهرها به ویژه با روند چشمگیر شهرنشینى و مهاجرت به سوى شهرهاى بزرگ در چند دهه اخیر پیوند نزدیکى دارد اما این رشد شهرها فراتر از چیزى بود که لوکوربوزیه و ماکس وبر براى گروه هاى متمدن و عقلانى درنظر داشتند. در کل مدرنیسم و پست مدرنیسم در عرصه هاى گوناگون ادبیات، هنر، معمارى، جامعه شناسى شهر، نظریه اجتماعى و شهرسازى جریانى اثرگذار داشته اند و هنوز هم نفوذ این دو رویکرد در این عرصه ها دیده مى شود. در این مقاله که به روش توصیفى - تحلیلى نوشته شده سعى شده تا حد امکان به مفاهیم و مشخصات مدرنیسم و پست مدرنیسم در عرصه شهرسازى پرداخته شود و تفاوت هاى بین آنها و اثراتى که هر کدام به ویژه پست مدرنیسم در حوزه هاى مختلف شهرى اعم از فیزیکى و غیرفیزیکى داشته اند بررسى شود.
حسین حاتمی نژاد؛ سید عباس رجایی
دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 48-54
چکیده
علم جغرافیا به عنوان یک دانش میان رشته اى در طى دوران تحول و تکامل خود از علوم اجتماعى و فلسفى بهره فراوان برده است. یکى از نظرات تأثیرگذار در جغرافیا و مخصوصا برنامه ریزى شهرى به عنوان یکى از زیر شاخه هاى این علم، کارکردگرایى را مى توان نام برد. کارکردگرایى را اگر فعالیتى ضرورى جهت حیات اجتماعى بدانیم در این بررسى به موارد ...
بیشتر
علم جغرافیا به عنوان یک دانش میان رشته اى در طى دوران تحول و تکامل خود از علوم اجتماعى و فلسفى بهره فراوان برده است. یکى از نظرات تأثیرگذار در جغرافیا و مخصوصا برنامه ریزى شهرى به عنوان یکى از زیر شاخه هاى این علم، کارکردگرایى را مى توان نام برد. کارکردگرایى را اگر فعالیتى ضرورى جهت حیات اجتماعى بدانیم در این بررسى به موارد کلیدى این نظریه که کمک به حیات و دوام شهر نموده، پرداخته ایم؛ که پس از مطالعه و بررسى تاریخچه و مفاهیم این نظریه و ارتباط آن با علم جغرافیا براساس شواهد و اسناد کتابخانه اى، به بررسى جایگاه این نظریه در نظام شهرى و برنامه ریزى شهرى پرداخته شده است آنچه به عنوان نتیجه مى توان بیان داشت به این شرح است: اعتبار این نظریه در علم جغرافیا از سال هاى 1920-1960 به عنوان دوره اوج و شکوفایى کاربرد آن پس از شکل گیرى منشور آتن و رواج برنامه ریزى جامع مى باشد. از دهه 1960 به بعد به عنوان دوره افول و ناکارآمدى نظریه به علت رواج رویکرد سیستمى و رواج الگوهاى ساختارى راهبردى است.
حسین حاتمی نژاد؛ روح اله محمدی
دوره 18، شماره 69 ، اردیبهشت 1388، ، صفحه 19-23
چکیده
مکتب جغرافیاى جنایى در سال 1830 به وجود آمد و چند دهه عمر کرد ولى امروزه به شکل اولیه آن، در جامعه شناسى جنایى مطرح نیست. جغرافیاى جنایى را دو ریاضیدان و حقوقدان به نامهاى کتله(1)بلژیکى و گرى(2) فرانسوى پایه گذارى کردند. کتله ریاضیدان و متخصص آمار بود و از طریق ریاضیات و آمار رفتارهاى انسانى را بررسى مى کرد و در فرانسه، آمار جنایى ...
بیشتر
مکتب جغرافیاى جنایى در سال 1830 به وجود آمد و چند دهه عمر کرد ولى امروزه به شکل اولیه آن، در جامعه شناسى جنایى مطرح نیست. جغرافیاى جنایى را دو ریاضیدان و حقوقدان به نامهاى کتله(1)بلژیکى و گرى(2) فرانسوى پایه گذارى کردند. کتله ریاضیدان و متخصص آمار بود و از طریق ریاضیات و آمار رفتارهاى انسانى را بررسى مى کرد و در فرانسه، آمار جنایى را با کمک گرى ایجاد کرد و ارتباط آن را با محیط طبیعى مورد بررسى قرار دادند و به این ترتیب تأثیر شرایط جغرافیایى، شرایط آب و هوایى و شرایط جوّى را بر رفتار انسان ها و از جمله بر رفتارهاى مجرمانه مورد بررسى قرار دادند. این مکتب تا سال 1880 عمر کرد.
حسین حاتمی نژاد؛ ابراهیم جهانگیر
دوره 16، شماره 63 ، آبان 1386، ، صفحه 39-46
چکیده
جهانى شدن (Globalization) واژه اى است که امروز در بسیارى از متون علمى یافت مى شود و کمتر محققى است که درباره آن تفکر و تعقل نکرده باشد. بى شک چنانچه بحث از جهانى شدن است، بایستى در پى دستاوردهاى خواسته یا ناخواسته آن بود و یقین داشت فرایندى بدین قدرت متضمن تأثیر و تغییر است. فرایند جهانى شدن از یک سو و تأثیر پذیرى شهرها از اوضاع و احوال ...
بیشتر
جهانى شدن (Globalization) واژه اى است که امروز در بسیارى از متون علمى یافت مى شود و کمتر محققى است که درباره آن تفکر و تعقل نکرده باشد. بى شک چنانچه بحث از جهانى شدن است، بایستى در پى دستاوردهاى خواسته یا ناخواسته آن بود و یقین داشت فرایندى بدین قدرت متضمن تأثیر و تغییر است. فرایند جهانى شدن از یک سو و تأثیر پذیرى شهرها از اوضاع و احوال آن از سوى دیگر لزوم توجه به اثرات متقابل این دو را گوشزد مى کند، جریانى که براى شهرها به عنوان اصلى ترین و مهمترین سکونتگاه انسانى بسیار حیاتى مى نماید. این گفتار بر آن است تا به همراه ارائه سابقه اى کوتاه از جهانى شدن، بر تأثیر آن بر شهرها تأکید نموده و ماهیت این تأثیرات را در کشورهاى توسعه یافته و توسعه نیافته یا در حال توسعه از جنبه هاى اقتصادى، اجتماعى - فرهنگى، زیست محیطى و کالبدى بررسى نماید.
حسین کلانتری خلیل آباد؛ حسین حاتمی نژاد؛ عارف آقا صفری
دوره 16، شماره 61 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 54-60
چکیده
در بافت تاریخى شهر یزد بخش اعظم ساختمان ها داراى مقاومت کافى در برابر زلزله نبوده و ضوابط، مقررات و معیارهاى لازم در طراحى آنها رعایت نشده است . اغلب این ساختمان ها قدیمى بوده و برخى از آنها نیز نوساز مى باشند. وقوع زلزله باعث وارد آمدن آسیب هاى جدى و جبران ناپذیر به ساختمان ها، تأسیسات، تجهیزات، منابع طبیعى، نظم اجتماعى، میراث ...
بیشتر
در بافت تاریخى شهر یزد بخش اعظم ساختمان ها داراى مقاومت کافى در برابر زلزله نبوده و ضوابط، مقررات و معیارهاى لازم در طراحى آنها رعایت نشده است . اغلب این ساختمان ها قدیمى بوده و برخى از آنها نیز نوساز مى باشند. وقوع زلزله باعث وارد آمدن آسیب هاى جدى و جبران ناپذیر به ساختمان ها، تأسیسات، تجهیزات، منابع طبیعى، نظم اجتماعى، میراث تاریخى و فرهنگى، فعالیت ها، اشتغال و درآمد، سازمان ها و دستگاه هاى اجرایى، سیستم حمل ونقل و کارکردهاى تجارى، درمانى، بهداشتى، آموزشى، مذهبى و... شده و بحران ایجاد خواهد کرد. براى مدیریت بحران اقداماتى قبل از بحران، درآغاز بحران، حین بحران و پس از بحران لازم است، اجرا شود.
حسین حاتمی نژاد؛ رسول دارابخانی
دوره 15، شماره 60 ، بهمن 1385، ، صفحه 65-69
چکیده
نظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى دهد و از این نظر براى مناطق متعددى مرکزیت دارد و منبع مایحتاج ...
بیشتر
نظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى دهد و از این نظر براى مناطق متعددى مرکزیت دارد و منبع مایحتاج آنها به حساب مى آید. در واقع این نظریه در جهت پاسخگویى به علت توزیع فضایى شهرهاو نظام سلسله مراتب بین آنها طرح ریزى شده است و مرکزیت یک مکان با افزایش و کاهش سرویس دهى به آن مکان افزایش و کاهش مى یابد. در این مقاله ابتدا فرضیات و اصول نظریه کریستالر ارائه شده که براساس فرضیات کریستالر مى توان گفت در این تئورى همه پدیده ها در حالت ایده آل خود قرار گرفته است، چیزى که در حالت واقعى کمتر مى توان آن را یافت. بعد از فرضیات، سلسله مراتب شهرى مورد بررسى قرار گرفته است؛ کریستالر با توجه به مشاهدات خویش در مورد مکان هاى مرکزى جنوب آلمان دریافت که یک نظام سلسله مراتبى در سیستم اقتصادى و ادارى این مکان هاى مرکزى وجود دارد. اعتقاد کریستالر به وجود سلسله مراتب بین مکان هاى مرکزى ناحیه ى جنوبى آلمان، سبب گردید که وى این مکانها را با توجه به میزان جمعیت و درجه مرکزیت آنها طبقه بندى نماید. براساس تئورى مکان هاى مرکزى، توزیع فضایى مکان هاى مرکزى در یک فضاى منظم هندسى بوده که به شکل کثیر الاضلاع هاى قراردادى و متداخل (شش ضلعى) نمایش داده مى شوند. بعد از سلسله مراتب شهرى، مفهوم آستانه و مفهوم حوزه نفوذ کالا و خدمات در نظریه مکان مرکزى، عوامل مؤثر در مراجعه مصرف کنندگان به مکان مرکزى، سنجش فعالیت هاى اقتصادى در نظام سلسله مراتبى و کاربرد مکان هاى مرکزى در برنامه ریزى ناحیه اى مورد بررسى قرار گرفته است و بعد از بررسى این موارد، نظریه کریستالر مورد نقد و بررسى قرار گرفته است و در خاتمه نیز نتیجه گیرى به عمل آمده است.
حسین حاتمی نژاد؛ سمیرا نوذری
دوره 15، شماره 59 ، آبان 1385، ، صفحه 10-14
چکیده
نظر به اینکه شهرها حامل فرهنگ، برگرفته از طبیعت و منعکس کننده طیف اهداف اجتماعى، فن آورى، ارزش ها و نهادهاى ما هستند، موضوعات مناسبى براى مطالعه جغرافیدانان فرهنگى به شمارمى روند و بینش عمیقى نسبت به موزائیک انسانى ارائه مى دهند، شهر نیز پدیده اى فرهنگى به شمارمى رود و بنابراین باید از دیدگاه جغرافیاى فرهنگى به شهر نگریست. ...
بیشتر
نظر به اینکه شهرها حامل فرهنگ، برگرفته از طبیعت و منعکس کننده طیف اهداف اجتماعى، فن آورى، ارزش ها و نهادهاى ما هستند، موضوعات مناسبى براى مطالعه جغرافیدانان فرهنگى به شمارمى روند و بینش عمیقى نسبت به موزائیک انسانى ارائه مى دهند، شهر نیز پدیده اى فرهنگى به شمارمى رود و بنابراین باید از دیدگاه جغرافیاى فرهنگى به شهر نگریست. جغرافیاى فرهنگى، که برخى آن را فراگیرنده جغرافیاى اجتماعى و اقتصادى مى دانند، دیدگاه ارزشمندى است که به کمک آن مى توان برخى از جهات و آثار اجتماعى، اقتصادى و کالبدى شهر را بررسى کرد. جغرافیاى فرهنگى مطالعه تغییرات فضایى گروه هاى فرهنگى و عملکرد فضایى جامعه را پوشش مى دهد و بر توصیف و تجزیه و تحلیل، نحوه تفاوت و یکسانى در زبان، مذهب، اقتصاد، حکومت و دیگر پدیده هاى فرهنگى از مکانى به مکان دیگر تکیه دارد. با توجه به اینکه فرهنگ ها توسط گروه هاى انسانى تشکیل مى شوند از این رو جغرافیاى فرهنگى نیز الزاما انسانها را به صورت تجمعى مدنظر قرارمى دهد. در این مقاله سعى شده است که ساختار داخلى شهر با برخى از مفاهیم شناخته شده دیدگاه جغرافیاى فرهنگى همچون نواحى فرهنگى شهر، پخش فرهنگى و چشم انداز فرهنگى شهر بررسى شود.
حسین حاتمی نژاد؛ هادی حکیمی
دوره 15، شماره 58 ، مرداد 1385، ، صفحه 31-34
چکیده
پست مدرنیسم را فراتر از تجدد خواهى معنى کرده اند و فرزند خلف یا ناخلف مدرنیسم مى باشد. دوران مدرنیسم که برپایه عقل باورى بود و جهانى فراتر از عقل را قبول نداشت تحت تأثیر فیلسوفانى نظیر هگل، کانت، رنه دکارت و قبل از اینها فرانسیس بیکن بود که باعث تحولات عمیقى در عرصه هاى مختلف زندگى بشرى گردید و شاید تنها در این دوران بود که بشر ...
بیشتر
پست مدرنیسم را فراتر از تجدد خواهى معنى کرده اند و فرزند خلف یا ناخلف مدرنیسم مى باشد. دوران مدرنیسم که برپایه عقل باورى بود و جهانى فراتر از عقل را قبول نداشت تحت تأثیر فیلسوفانى نظیر هگل، کانت، رنه دکارت و قبل از اینها فرانسیس بیکن بود که باعث تحولات عمیقى در عرصه هاى مختلف زندگى بشرى گردید و شاید تنها در این دوران بود که بشر به خود باورى محض رسید و خود را حاکم بر سرنوشت خویش دید اما مدرنیسم آن چنان که در ابتدا موفق به نظرمى رسید در قرن بیستم بر بحران هایى از قبیل جنگ هاى اول و دوم جهانى و بحرانهاى نژادى، جنسیتى و زیست محیطى تأثیراتى داشت و این عوامل باعث شد تا فیلسوفان و اندیشمندان نیمه دوم قرن بیستم در عقل باورى و خردباورى محض تردید کنند و کسانى مثل کارل ریموند پوپر معتقدند که عقل باورى خود نیز باید مورد انتقاد قرارگیرد لذا دوره اى بنام پست مدرنیسم فرامى رسد که در حوزه هاى مختلف علمى و هنرى تأثیرات عمیقى گذاشت در این مقاله سعى شده است به مفاهیم و تعاریف مدرنیسم و پست مدرنیسم درحد امکان پرداخته شود و تشابهات و تفاوتهاى بین آنها و تأثیراتى که هر دوره به حوزه هاى مختلف شهرى اعم از کالبدى و غیرکالبدى داشته مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد.
