حسن سینایی؛ محمد سلیقه؛ مهری اکبری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین تأثیر رودباد بر بارش‌های حدی و فراگیر جنوب‌غرب ایران انجام شده است. به این منظور، از پایگاه‌های داده‌ای هواشناسی شامل بارش ایستگاه‌های هواشناسی مراکز استان‌ها استفاده شد. ابتدا بارش روزانه 30 ساله (2018-1989) برای 22 ایستگاه سینوپتیکی جنوب‌غرب ایران واقع در استان‌های ایلام، خوزستان، فارس، کهگیلویه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تبیین تأثیر رودباد بر بارش‌های حدی و فراگیر جنوب‌غرب ایران انجام شده است. به این منظور، از پایگاه‌های داده‌ای هواشناسی شامل بارش ایستگاه‌های هواشناسی مراکز استان‌ها استفاده شد. ابتدا بارش روزانه 30 ساله (2018-1989) برای 22 ایستگاه سینوپتیکی جنوب‌غرب ایران واقع در استان‌های ایلام، خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویر احمد، چهارمحال و بختیاری و بوشهر از سازمان هواشناسی کشور اخذ شد. سپس ارتباط بارش‌ها با رودبادهای وردسپهری، فراسنج‌های ارتفاع ژئوپتانسیل درسطح 850 و 500 هکتوپاسکال، مؤلفه مداری و نصف‌النهاری باد تراز 300 هکتوپاسکال، نم ویژه تراز1000هکتوپاسکال و مؤلفه امگا در دو سطح 850 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه مرکز ملی پیش‌بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش‌های جوّی(ncep/ncar) ایالات‌متحده دریافت و نقشه فراسنج‌های مذکور ترسیم شد. نتایج این پژوهش نشان داد در سه روز بارشی، در هر سه رودباد مورد مطالعه، محور رودباد به‌صورت نصف‌النهاری در راستای جنوب‌غربی- شمال‌شرقی منطقه مورد مطالعه را تحت تأثیر قرارداده است. همچنین در تراز 850 و 500 هکتوپاسکالی چرخندی بر روی موقعیت تقریبی شرق مدیترانه واقع شده و ضلع شرقی این چرخندها بر روی جنوب‌غرب ایران قرار گرفته است. قرارگیری محور رودباد در جهت نصف‌النهاری و در راستای جنوب‌غربی- شمال‌شرقی، و واقع شدن منطقه مورد مطالعه در ضلع شرقی چرخند تشکیل شده در شرق دریای مدیترانه، سبب تشدید ناپایداری در ترازهای زیرین در منطقه مورد مطالعه شده است. مقادیر امگای منفی در تراز 850 و 500 هکتوپاسکالی از 0.15-تا 0.8- پاسکال بر ثانیه، نشانگر ناپایداری شدید هوا در منطقه مورد مطالعه بوده است. در نتیجه می‌توان گفت عامل اصلی ناپایداری بارش‌های حدی فراگیر جنوب‌غرب کشور، رودباد و سامانه‌های برون حاره‌ای و عامل اصلی تأمین رطوبت بارش‌های این پهنه از کشور دریاهای گرم جنوبی (دریای سرخ، دریای عمان، دریای عربی، و خلیج فارس) می‌باشد.
