محسن شاطریان؛ سید حجت موسوی؛ زهرا مومن بیک
چکیده
داشتن آمار و اطلاعات به هنگام از کاربریهای موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصههای طبیعی و شهری است. با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامهریزان از چگونگی تحولات حادثشده برای سیاستگذاری و چارهاندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات برای مشخص کردن روند زمانی آنها ضروری به نظر میرسد. بنابراین ...
بیشتر
داشتن آمار و اطلاعات به هنگام از کاربریهای موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصههای طبیعی و شهری است. با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامهریزان از چگونگی تحولات حادثشده برای سیاستگذاری و چارهاندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات برای مشخص کردن روند زمانی آنها ضروری به نظر میرسد. بنابراین نقشه کاربری اراضی یکی از الزامات هرگونه برنامهریزی توسعه ملی و منطقهای است که مدیران، برنامهریزان و کارشناسان را قادر میسازد با شناسایی وضع موجود و مقایسه قابلیتها و پتانسیلها، در زمینه حل معضلات و رفع نیازهای حال و آینده اقدامات لازم را طراحی و اجرا نمایند. لذا هدف از این پژوهش تهیه نقشههای کاربری اراضی شهرستان شهرکرد و همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی این منطقه در بازه زمانی 1985 تا 2017 با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست میباشد. در این راستا تصاویر سنجندههای TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست در سالهای 1985، 2000، 2015 و 2017 بهعنوان پایگاه داده مورد بهرهگیری قرار گرفت و جهت آنالیز دادهها از نرم افزارهای دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیائی ENVI 4.7و ArcGIS 10.4استفاده گردید. نتایج نشان داد که در این دوره 32 ساله، مساحت کاربریهای شهری، کشاورزی و صنعتی هر کدام بهترتیب 2/26، 3/190 و 6/15 کیلومتر مربع افزایش یافتهاست، درحالیکه کاربری مرغزار و سایر کاربریها بهترتیب 9/4 و 6/230 کیلومتر مربع کاهش وسعت داشتهاند. این موضوع حاکی از تخریب سرزمین، به دلیل احداث فرودگاه و همچنین از بین رفتن مراتع به موجب افزایش اراضی شهری و کشاورزی میباشد.
سید حجت موسوی
چکیده
عواملی نظیر فقر پوشش گیاهی و افزایش خشکسالیهای ناشیاز گرمایش جهانی، منجربه پویایی ریگزارها با سرعتهای مختلف درجهات متعدد شدهاست که فعالیتهای انسانی، حملونقل، بهداشت و اقتصاد را تهدید میکند. بنابراین پایش پویایی زمانی- مکانی میدانهای ماسهای و شناسایی جهات توسعۀ آنها، اهمیت ویژهای در مدیریت محیط مناطق خشک و حفظ منابع ...
بیشتر
عواملی نظیر فقر پوشش گیاهی و افزایش خشکسالیهای ناشیاز گرمایش جهانی، منجربه پویایی ریگزارها با سرعتهای مختلف درجهات متعدد شدهاست که فعالیتهای انسانی، حملونقل، بهداشت و اقتصاد را تهدید میکند. بنابراین پایش پویایی زمانی- مکانی میدانهای ماسهای و شناسایی جهات توسعۀ آنها، اهمیت ویژهای در مدیریت محیط مناطق خشک و حفظ منابع طبیعی دارد. لذا هدف از این پژوهش پایش چندزمانۀ رفتار پویایی ریگ غربی کویر دامغان در قالب 3 بازۀ 15 ساله (2016-1972) ازطریق دادهها و روشهای دورسنجی است. دراین راستا پایگاه دادۀ فضایی با اخذ تصاویر MSS (1972)، TM (1987)، +ETM (2002) و OLI (2016) تکمیل گردید. سپس از روشهای ترکیبات رنگی، تبدیلات IHS و طبقهبندی نظارتی حداکثر احتمال برای بارزسازی محدودۀ مکانی ریگ، و از روش تفاضل تصاویر و محاسبۀ سطح طبقات تغییر جهت بررسی نوع و روند تغییرات بهرهگیری شد. نتایج نشان میدهد که محدوده ریگ در 1987 نسبتبه 1972، 7225/6 کیلومترمربع کاهش یافتهاست. در بازه دوم، روند معکوس شده و ریگ در 2002 نسبتبه 1972 و 1987، بهترتیب 3659/17 و 0885/24 کیلومترمربع گستردهتر شدهاست. در بازه سوم پویایی ریگ کاهش یافته، و وسعت آن در 2016 نسبتبه 1972، 1987 و 2002، بهترتیب 6178/25، 8952/18 و 9837/42 کیلومترمربع کمتر شدهاست که بیانگر بیلان منفی ماسه میباشد. نتایج پایش تغییرات حاکیاز وجود حداکثر مساحت تغییرات افزایشی، کاهشی و بدونتغییر با 2833/38، 9829/43 و 3506/58 کیلومترمربع بهترتیب در بازههای 2002-1987، 1987-1972 و 2016-2002 است. این تغییرات در حواشی ریگ بهصورت ممتد و تقریباً یکنواخت گستردگی دارد، ولی بیشتر در قسمتهای شرقی، شمالشرقی و جنوبغربی مشاهده میشود که نمایانگر عملکرد مثبت طرحهای بیابانزدایی درقالب پروژههای تثبیت ماسههای روان ازطریق کاشت گیاه تاغ و خودسازمانی اکوسیستم در نتیجه زادآوری طبیعی این گونۀگیاهی است. در مجموع اگرچه کلیّت ریگ با وسعت 45 کیلومترمربع تقریباً ثابت است اما گستردگی تغییرات کاهشی و افزایشی بهترتیب با مساحت 75 و 49 کیلومترمربع مخاطرهآمیز بوده و نیازمند عملیات تثبیت میباشد.
صدیقه کیانی سلمی؛ سید حجت موسوی؛ پریسا یگانه دستگردی
چکیده
به منظور دستیابی به توسعه پایدار، تشریح و ارزیابی وضعیت محیط زیست و منابع، پیش از هرگونه برنامهریزی لازم و ضروری است. اهمیت ارزیابی سرزمین تا به آنجاست که چنانچه سرزمین بالقوه فاقد توان اکولوژیکی مناسب برای اجرای کاربری خاصی باشد (حتی در صورت نیاز اقتصادی، اجتماعی به وجود آن کاربری) اجرای آن طرح نه تنها سبب بهبود وضعیت زیست محیطی ...
بیشتر
به منظور دستیابی به توسعه پایدار، تشریح و ارزیابی وضعیت محیط زیست و منابع، پیش از هرگونه برنامهریزی لازم و ضروری است. اهمیت ارزیابی سرزمین تا به آنجاست که چنانچه سرزمین بالقوه فاقد توان اکولوژیکی مناسب برای اجرای کاربری خاصی باشد (حتی در صورت نیاز اقتصادی، اجتماعی به وجود آن کاربری) اجرای آن طرح نه تنها سبب بهبود وضعیت زیست محیطی منطقه نمیگردد بلکه تخریب بیشتر محیط را نیز به ارمغان خواهد آورد. از آنجا که گردشگری رابطه تنگاتنگی با محیط دارد، ارزیابی توان محیطی در این حوزه اگر به گونهای شایسته صورت پذیرد موجب اصلاح طرحها و پیشگیری از بروز ناکامی در توسعه صنعت گردشگری میشود، همچنین تخریب پیش بینی نشده محیط زیست را تقلیل داده و جلوگیری میکند. پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی توان اکولوژیک محیط برای تعیین مناطق مستعد طبیعت گردی با تأکید بر توسعه پایدار گردشگری در استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است. به منظور رسیدن به این هدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در قالب فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، از روش سیستمیک مخدوم در ارزیابی توان تفرج استفاده گردید. با توجه به این که موضوع پژوهش بررسی توان طبیعت گردی است، صرفا پارامترهای مورد نیاز تفرج گسترده ( طبیعت گردی) مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها حاکی از آن است، حدود32/1961 کیلومتر مربع از سطح استان برای تفرج گسترده (طبقه یک) مناسب است که شهرستان لردگان بیشترین سطح مناسب و شهرستان بروجن، کمترین سطح را به خود اختصاص دادهاند.