محسن پورخسروانی؛ علی مهرابی؛ صادق کریمی؛ مینا عزیزی
چکیده
انرژی یکی از مهم‌ترین عوامل در پیشرفت و توسعه جوامع بشری و از فاکتورهای ضروری در توسعه اقتصادی، اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی است. در همین راستا پژوهش حاضر سعی دارد انرژی تابشی خورشید در شهرستان سیرجان را پایش نماید. شهرستان سیرجان به دلیل دارا بودن میانگین تعداد 3230 ساعات آفتابی شامل تعداد 913 ساعت در فصل بهار، 1200ساعت در تابستان، 770 ...
بیشتر
انرژی یکی از مهم‌ترین عوامل در پیشرفت و توسعه جوامع بشری و از فاکتورهای ضروری در توسعه اقتصادی، اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی است. در همین راستا پژوهش حاضر سعی دارد انرژی تابشی خورشید در شهرستان سیرجان را پایش نماید. شهرستان سیرجان به دلیل دارا بودن میانگین تعداد 3230 ساعات آفتابی شامل تعداد 913 ساعت در فصل بهار، 1200ساعت در تابستان، 770 ساعت در پاییز و 694ساعت در زمستان و از سوی دیگر قرار داشتن دشت ابراهیم‌آباد سیرجان با ارتفاع 1710 متر به‌عنوان مرتفع‌ترین دشت کشور از پتانسیل بالایی در دریافت انرژی تابشی خورشید برخوردار است. برای رسیدن به این هدف از روش‌های تحلیل تابش خورشیدی (Solar Analyst) در سامانه اطلاعات جغرافیایی، تکنیک سنجش از دور و مدل تجربی آنگسترم استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که، طبق مدل تجربی آنگسترم و برآورد تابش طول موج کوتاه خورشیدی به‌صورت مستقیم، بیشترین انرژی دریافتی در بخش‌های جنوبی شهرستان به میزان ۷۳۳۷۰ تا ۷۳۴۳۶ وات ساعت بر مترمربع در سال می‌باشد و با حرکت به سمت بخش‌های شمالی شهرستان از این مقدار کاسته می‌شود. همچنین براساس روش تحلیل تابش خورشیدی (Solar Analyst) با در نظر گرفتن توپوگرافی شهرستان و محاسبه شیب زمین، بیشترین میزان انرژی دریافتی در طول 12 ماه از سال، به‌ترتیب مربوطه به ماه‌های جولای با 200000 تا 252000 (وات ساعت بر هر مترمربع)، ژوئن با 170000 تا 248341، می با 190000 تا 247627 و آگوست با 190000 تا 234500 می‌باشد. این مقدار انرژی بخش‌های شرق، شمال‌شرق و جنوب‌شرقی شهرستان را شامل می‌شود که به‌دلیل وجود ارتفاعات بالا و ضخامت کمتر جو در بخش شرقی شهرستان میزان دریافت انرژی تابشی بیشتر است. همچنین پایش انرژی تابشی خورشید رسیده به سطح با استفاده از تکنیک سنجش از دور به‌دلیل توانایی جمع‌آوری سیگنال‌های پیوسته زمانی و مکانی در بالای اتمسفر نشان می‌دهد که، بیشترین میزان تابش لحظه‌ای در فصل تابستان 597.6- 845.6 وات ساعت بر مترمربع و مربوط به بخش‌های غرب، شمال، شمال‌غربی، جنوب و جنوب‌غربی شهرستان سیرجان است. این میزان تابش لحظه‌ای با روند کاهشی در سایر فصول سال نیز در این بخش‌های شهرستان دارای بیشترین دریافت تابش لحظه‌ای می‌باشد.
مصطفی خبازی؛ علی مهرابی؛ جواد اعرابی
چکیده
مدل‌های رقومی ارتفاعی برای بسیاری از اهداف، مهم بوده و در بسیاری از کاربردها و مطالعات جزء الزامات اولیه می‌باشند. هدف این مقاله بررسی میزان دقت و صحت مدل‌های رقومی ارتفاعی حاصل از تصاویر ماهواره ASTER و داده‌هایSRTM با ابعاد پیکسل 30 و 90 متر و همچنین مدل رقومی ارتفاعی به دست آمده از نقشه‌های توپوگرافی 1:25000 با مشاهدات دقیق زمینی (DGPS) در ...
بیشتر
مدل‌های رقومی ارتفاعی برای بسیاری از اهداف، مهم بوده و در بسیاری از کاربردها و مطالعات جزء الزامات اولیه می‌باشند. هدف این مقاله بررسی میزان دقت و صحت مدل‌های رقومی ارتفاعی حاصل از تصاویر ماهواره ASTER و داده‌هایSRTM با ابعاد پیکسل 30 و 90 متر و همچنین مدل رقومی ارتفاعی به دست آمده از نقشه‌های توپوگرافی 1:25000 با مشاهدات دقیق زمینی (DGPS) در لندفرم‌های مختلف شامل دشت، تپه‌ماهور و کوهستان می‌باشد. میزان انطباق این داده‌ها با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون آزمون شد. دقت و صحت مدل‌های رقومی ارتفاعی مختلف مورد بررسی با استفاده ازRMSE، خطای میانگین و انحراف استاندارد بررسی شد. براساس نتایج ضریب تعیین رابطه داده‌های زمینی با مدل‌های رقومی ارتفاعی بین 97 تا 99 بود. بیشترین انطباق مربوط به مدل رقومی مستخرج از داده‌های توپوگرافی 1:25000 و مدل رقومی ASTER30 متر و کمترین انطباق مربوط به داده‌های SRTM90 متر بود. در مجموع با دشوارتر شدن شرایط عرصه یعنی از دشت به کوهستان، انطباق مدل‌های رقومی ارتفاعی با داده‌های زمینی برداشت شده کاهش می‌یافت. نتایج بررسی صحت و دقت مدل‌های رقومی نشان داد که کمترین خطا در وهله اول مربوط به مدل رقومی ارتفاعی استخراج شده از خطوط‌میزان نقشه 1:25000 (6/27=RMSE ) و پس از آن مدل رقومی ارتفاعی ASTER30 متر (7/43=RMSE ) است. همواره اندازه پیکسل 30 متر نتایج بهتری نسبت به پیکسل 90 متر داشته است. بر اساس معیار خطای میانگین، کمترین اریبی مربوط به ASTER30 متر (2 متر اریبی) و پس از آن مربوط به مدل رقومی 1:25000 (17/2) است. بیشترین اریبی مربوط به مدل‌های 30 و 90 متری استخراج شده از داده‌های SRTM بود. نتایج خطای انحراف استاندارد منطبق بر نتایج RMSE بود که تأیید کننده بهتر بودن مدل‌های رقومی ارتفاعی مستخرج از داده‌های توپوگرافی 1:25000 و ASTER30 متر بود.
