علی اکبر دماوندی؛ محمد رحیمی؛ محمدرضا یزدانی؛ علی اکبر نوروزی
چکیده
خشکسالی پدیده ای است طبیعی که تقریباً در تمامی اقالیم جهان رخ میدهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بارندگی سالانه کمتر شان، بیشتر است. در تحقیق حاضر برای پایش مکانی خشکسالی، از سریهای زمانی NDVIو LSTسنجنده MODISماهواره Terraدر ماههای فصول رشد (فروردین تا شهریور) سالهای 1379 الی 1393 در استان مرکزی استفاده شد. ...
بیشتر
خشکسالی پدیده ای است طبیعی که تقریباً در تمامی اقالیم جهان رخ میدهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بارندگی سالانه کمتر شان، بیشتر است. در تحقیق حاضر برای پایش مکانی خشکسالی، از سریهای زمانی NDVIو LSTسنجنده MODISماهواره Terraدر ماههای فصول رشد (فروردین تا شهریور) سالهای 1379 الی 1393 در استان مرکزی استفاده شد. برای این منظور، شاخص VCIو TCIبترتیب بر اساس سریهای زمانی 15 ساله NDVIو LSTبه صورت ماهانه ایجاد گردید و در ادامه شاخص VHIبر اساس ترکیب دو شاخص مذکور استخراج شد. درنتیجه نقشههای درجات شدت خشکسالی بر اساس شاخص VHIدر پنج طبقه:1- خیلی شدید 2- شدید 3- متوسط 4- ملایم 5- بدون خشکسالی، استخراج گردیده و تغییرات این طبقات در سریهای زمانی VHIمورد بررسی قرار گرفت. بررسی سریهای زمانی حاصل از VCIو TCIنشان داد که ارتباط معنی داری میان تغییرات NDVIو LSTوجود دارد. مطابق نتایج نقشههای طبقه بندی شدت خشکسالی، شاخص VHI، سال 1379 و 1380 دارای بیشترین شدت و سالهای 1383 و 1386 دارای کمترین شدت خشکسالی بوده اند. همچنین ماه اردیبهشت دارای بیشترین شدت خشکسالی و شهریور دارای کمترین شدت خشکسالی بوده است. بیشترین درصد مساحت طبقات خشکسالی بترتیب مربوط به طبقه بدون خشکسالی (56%)، ملایم (19%)، متوسط (%15)، شدید (8%) و خیلی شدید (2%) بوده است. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق و گزارش سازمان هواشناسی، دقت بسیار خوب روش استفاده از شاخص سنجش از دوری VHI درپایش خشکسالی کشاورزی را نشان میدهد. نتیجه آنکه شاخصهای سنجش از دوری پایش خشکسالی (مانند VHI) میتوانند با برطرف کردن نقاط ضعف روشهای نقطهای، در پایش خشکسالی کشاورزی به تصمیم سازان و برنامه ریزان کمک شایانی نمایند.
محمد رحیمی؛ علی اکبر دماوندی؛ وحید جعفریان
دوره 22، شماره 88 ، بهمن 1392، ، صفحه 115-128
چکیده
پیچیدگی و توسعه روزافزون پدیدههای پویایی مانند تخریب سرزمین و بیابانزایی در قرن حاضر، فکر استفاده از فناوریهای جدید را برای ارزیابی و پایش آنها معطوف نموده است (علوی پناه،1382). از مهمترین این فناوریها که مبتنی بر فناوریهای اطلاعات مکانی(ژئوانفورماتیک) هستند میتوان به سنجش از دور2 و سیستم اطلاعات جغرافیایی3 و سیستم موقعیتیابی ...
بیشتر
پیچیدگی و توسعه روزافزون پدیدههای پویایی مانند تخریب سرزمین و بیابانزایی در قرن حاضر، فکر استفاده از فناوریهای جدید را برای ارزیابی و پایش آنها معطوف نموده است (علوی پناه،1382). از مهمترین این فناوریها که مبتنی بر فناوریهای اطلاعات مکانی(ژئوانفورماتیک) هستند میتوان به سنجش از دور2 و سیستم اطلاعات جغرافیایی3 و سیستم موقعیتیابی جهانی4 اشاره نمود. در حقیقت امروزه بررسی تغییرات مکانی و زمانی پدیدههای پیچیدهای مانند تخریب سرزمین و بیابانزایی به منظور ارزیابی و پایش مستمر آنها برای مدیریت و بهرهبرداری صحیح آنها اجتنابناپذیر میباشد. انتظار آن است با ورود چنین فناوریهای نوینی، امکان بررسیهای بهتر و دقیقتر پدیدههای زمینی میسر گردد. از این میان، فناوری سنجش از دور که مبتنی بر تهیه اطلاعات مکانی (در فواصل مشخص زمانی) توسط هواپیماها و ماهوارهها میباشد، نقش بسیار ارزندهای در ارزیابی و پایش تخریب سرزمین و بیابانزایی در مقیاسهای محلی، منطقهای و جهانی دارد. قابلیتهای فراوانی که این فناوری ایجاد نموده است (چند طیفی بودن، گستره وسیع دید، رقومیبودن، افزایش روز افزون توان تفکیک طیفی، زمینی، زمانی، رادیومتری، ارزان بودن، پوشش تکراری و تنوع طیفی، سهل الوصول بودن دادهها، دسترسی سریع به نقاط دور افتاده و دقت بالای آنها) سبب ایجاد رویکرد جدیدی در مطالعات مربوط به ارزیابی و پایش بیابانزایی گردیده است.