محمدمهدی خوشگفتار؛ مهدی آخوندزاده هنزائی؛ ایمان خسروی
چکیده
خشکسالی پدیدهای طبیعی، تکراری و موقتی است که به سبب بارش اندک رخ می دهد و تقریباً تمامی مناطق اقلیمی جهان را تحتتأثیر خود قرار می دهد، بویژه مناطق نیمه خشک که بدلیل میزان پائین بارش سالانه و حساسیت به تغییرات اقلیمی مستعد وضعیت خشکسالی می باشند. خشکسالی می تواند بر سلامت انسان ها و همچنین وضعیت اقتصادی و سیاسی جامعه تأثیرگذار باشد. ...
بیشتر
خشکسالی پدیدهای طبیعی، تکراری و موقتی است که به سبب بارش اندک رخ می دهد و تقریباً تمامی مناطق اقلیمی جهان را تحتتأثیر خود قرار می دهد، بویژه مناطق نیمه خشک که بدلیل میزان پائین بارش سالانه و حساسیت به تغییرات اقلیمی مستعد وضعیت خشکسالی می باشند. خشکسالی می تواند بر سلامت انسان ها و همچنین وضعیت اقتصادی و سیاسی جامعه تأثیرگذار باشد. اطلاعات در مورد شدت، طول مدت و پوشش مکانی خشکسالی می تواند به کارشناسان درخصوص کاهش آسیب پذیری مناطقی که تحت تأثیر خشکسالی هستند، کمک کند. یکی از چالش های اصلی در مدل سازی خشکسالی در ایران که در بخش خشک کره زمین واقع شده است، عدم وجود داده های هواشناسی بلند مدت برای اکثر مناطق کشور می باشد. داده های سنجش از دوری می توانند اطلاعاتی را در خصوص وضعیت پوشش گیاهی در اختیار قرار دهند. در این مقاله مدل های آماری خطی اتورگرسیو- میانگین متحرک تجمعی (ARIMA) ومدلشبکهعصبیبرایمدل سازیخشکسالیبراساسداده هایسنجشازدوریمورداستفادهقرارگرفتهاست. بههمینمنظور،شاخصبارشاستانداردسازیشده (SPI) بااستفادهازداده هایهواشناسیبهعنوانمیزانشدتخشکسالیمورداستفادهقرارگرفت. تعدادیازویژگی هاشاملشاخصاختلافنرمالشدهپوششگیاهی (NDVI)،شاخصوضعیتپوششگیاهی (VCI) وشاخصپوششگیاهی- دمایی (TVX) کهازتصاویرMODIS استخراج شده است، بکار برده شدند. با استفاده از مدل ها، شاخص های بدست آمده مدل سازی شدند و خطاهای RMSEوMAE برای آنها محاسبه گردید. سپس همبستگی میان شاخص های سنجش از دوری NDVI، TVXوVCI و شاخص هواشناسیSPI بررسی شده و به ترتیب مقادیر 0546/0، 1475/0 و 0519/0 بدست آمد. در این میان، شاخص هایTVXو NDVI دارای بیشترین همبستگی با داده های SPI بودند. بنابراین ازشاخص های TVX،NDVI به همراه شاخص SPI می توان در پیش بینی وضعیت خشکسالی در منطقه مورد پژوهش استفاده نمود.
فائزه سلیمانی وسطی کلایی؛ مهدی آخوندزاده هنزائی
چکیده
دمای سطح زمین و گسیلندگی دو ویژگی فیزیکی مهم از سطح زمین هستند. محاسبه دمای سطح زمین اهمیت زیادی در مطالعات محیطی، هواشناسی، بررسی تبخیر و تعرق و فعل و انفعالات بین زمین و جو دارد .در سالیان اخیر تصاویر ابرطیفی حرارتی به دلیل دارا بودن تعداد زیاد باندهای حرارتی در مقایسه با تصاویر فراطیفی، به یک ابزار قدرتمند برای تخمین دمای سطح زمین ...
بیشتر
دمای سطح زمین و گسیلندگی دو ویژگی فیزیکی مهم از سطح زمین هستند. محاسبه دمای سطح زمین اهمیت زیادی در مطالعات محیطی، هواشناسی، بررسی تبخیر و تعرق و فعل و انفعالات بین زمین و جو دارد .در سالیان اخیر تصاویر ابرطیفی حرارتی به دلیل دارا بودن تعداد زیاد باندهای حرارتی در مقایسه با تصاویر فراطیفی، به یک ابزار قدرتمند برای تخمین دمای سطح زمین تبدیل شدهاند. هدف اصلی در این تحقیق تهیه نقشههای حرارتی و گسیلندگی بااستفاده از دو روش مجزای TESوARTEMISS از تصاویر سنجنده ابر طیفی حرارتی هواییHyTES وهمچنین تخمین پارامترهای جوی در این تصاویر میباشد. نوآوری اصلی این تحقیق پیاده سازی روشهایTESوARTEMISSبرای اولین بار روی داده ابرطیفی های تس است و همچنین در این تحقیق، پارامترهای جوی مورداستفاده درARTEMISSاز روش آیزاک بدست آمده است. اینتحقیقشاملسهمرحلهاصلیاست. درمرحله اول بعد از حذف باندهای نویزی تصویر و انتخاب 202 باند بهینه،الگوریتم SETکه شامل مدلهایMMD, NEMوRATIOمی باشد، بر روی تصویر اعمال شدند. در مرحله دوم با استفاده از تصحیح جوی آیزاک، پارامترهای جوی از قبیل گذردهی جوی و رادیانس مسیر محاسبه شدند. در مرحله آخر الگوریتم ARTEMISSبه منظور تخمین دما و گسیلندگی، بر روی این نوع تصویر اعمال شد. در پایان جهت ارزیابی روش های پیشنهادی از محصولات دما و گسیلندگی سنجنده HyTES که توسط ناسا عرضه میگردد، استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان میدهد که RMSEدما برای روشهایTES وARTEMISSبه ترتیب برابر با 6/0 و 2/1 درجه کلوین و برای گسیلندگی نیز در باند نمونه 177 به ترتیب در دو روش 01/0 و 02/0 می باشد. نتایج حاصل نشان می دهند که الگوریتمهایTESوARTEMISS،روشهای کارآمدی در تخمین دما و گسیلندگی می باشند.
نرگس فتح الهی؛ مهدی آخوندزاده هنزائی؛ عباس بحرودی
چکیده
تولید از مخازن هیدروکربوری، سبب افت فشار منفذی در این مخازن میشود. این افت فشار، تنش ناشی از رسوبات روبارهی سنگ مخزن را که پیش از عملیات برداشت، توسط فشار سیال داخل مخزن و سنگهای پوششی کنترل میشد افزایش داده و موجب تراکم محیط متخلخل اطراف میشود. در صورتی که میزان تراکم مخزن از حدی فراتر رود، سنگهای روباره در اثر وزن خود شروع ...
بیشتر
تولید از مخازن هیدروکربوری، سبب افت فشار منفذی در این مخازن میشود. این افت فشار، تنش ناشی از رسوبات روبارهی سنگ مخزن را که پیش از عملیات برداشت، توسط فشار سیال داخل مخزن و سنگهای پوششی کنترل میشد افزایش داده و موجب تراکم محیط متخلخل اطراف میشود. در صورتی که میزان تراکم مخزن از حدی فراتر رود، سنگهای روباره در اثر وزن خود شروع به فرونشست خواهند کرد که این امر میتواند تأثیرات مخربی از جمله شکستگی چاهها، مچاله شدگی لولههای جداری و خسارات سرچاهی را به دنبال داشته و در نتیجه فرآیند تولید از این مخازن را با مشکل جدی مواجه کند. بنابراین مطالعه پدیدهی فرونشست ناشی از بهرهبرداری منابع هیدروکربوری، حائز اهمیت بوده و نیاز به توجه و بررسی دقیق دارد. برای این منظور روشهای متعددی میتواند مورد استفاده قرار گیرد؛ لذا روشی که دارای سرعت و دقت بالا و هزینهی پایین باشد همواره در اولویت خواهد بود. بدلیل هزینهبر بودن روشهای ترازیابی دقیق و نقشهبرداری زمینی و نیز عدم دسترسی به مشاهدات آنها در برخی شرایط خاص، بکارگیری روشی سریعتر و ارزانتر پیشنهاد میشود. خوشبختانه پیشرفت در زمینهی ماهواره و تکنولوژی رادار باعث شده است که قادر به اندازهگیری جابجاییهایی بسیار کوچک سطح زمین در نواحی مستعد جابجایی از جمله میدانهای تحت برداشت سیالهای زیرسطحی باشیم. روش تداخلسنجی تفاضلی رادار (InSAR) فناوری نوینی است که از تصاویر ماهوارهای جهت آشکارسازی دگرریختی شکل سطح زمین استفاده میکند. در این راستا دو میدان بزرگ نفتی یکی واقع در منطقهی جنوب غربی ایران و دیگری در کالیفرنیای مرکزی توسط تکنیک تداخلسنجی راداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده بیانگر کارایی مناسب این روش به منظور بررسی جابجایی ناشی از فرونشست در میادین مذکور میباشد.
فاطمه جهانی چهره برق؛ مهدی آخوندزاده هنزائی
چکیده
هواویزها[1] ذرات کوچک معلق در هوا در حالت جامد یا مایع هستند که ریشه پیدایش آنها در اثر عوامل طبیعی یا انسانی میباشند. امروزه تخمین عمق نوری[2] هواویزها به کمک دادههای ماهوارهای قابل حصول است اما بدست آوردن آن به دلیل بازتابشهای اتمسفری کار راحتی به شمار نمی رود. زیرا نور خورشید توسط سیستم اتمسفر بازتاب میشود و تمام آن به سطح ...
بیشتر
هواویزها[1] ذرات کوچک معلق در هوا در حالت جامد یا مایع هستند که ریشه پیدایش آنها در اثر عوامل طبیعی یا انسانی میباشند. امروزه تخمین عمق نوری[2] هواویزها به کمک دادههای ماهوارهای قابل حصول است اما بدست آوردن آن به دلیل بازتابشهای اتمسفری کار راحتی به شمار نمی رود. زیرا نور خورشید توسط سیستم اتمسفر بازتاب میشود و تمام آن به سطح زمین برخورد نمی کند. از جمله روشهای موجود برای بدست آوردن پارامتر هواویز، روشهای DDV(Dark Dense Vegetation) ،Deep Blue Algorithm و روش SYNegry of Terra and Aqua Modis) SYNTAM)میباشند. روش SYNTAM با ادغام دادههای سنجنده MODIS دو سکوی AQUAوTERRA توانسته است محدودیتهای موجود در بدست آوردن ضخامت نوری هواویز را از بین ببرد و نتایج درستی را در اختیار قرار میدهد. در این مقاله با استفاده از روش SYNTAM نقشه ضخامت نوری هواویزها، برای منطقهای از ایران تهیه شده است. مقایسه نتایج بدست آمده از این تحقیق با محصول AOT ناسا برای زمان و موقعیت یکسان رضایت بخش میباشد. مقدارRMSE حاصل از مقایسه دادههای NASA و روش SYNTAM به کمک الگوریتم تکرار نیوتن برای طول موج mm0.55 برابر 253/0 میباشد. بنابراین روش SYNTAM به عنوان روشی قوی برای بدست آوردن نقشه ضخامت نوری هواویز در مناطقی که فاقد ایستگاههای زمینی AERONET هستند معرفی میگردد. در قسمت بعد روش SYNTAM با سرشکنی مدل پارامتریک غیر خطی تلفیق میشود که نتایج حاصل از آن دارای دقت بیشتری نسبت به روش پیاده سازی روش SYNTAM به تنهایی است. مقدارRMSEحاصل از مقایسه دادههای NASA و روش SYNTAM به کمک سرشکنی مدل پارامتریک غیر خطی، برای طول موج mm0.55 برابر 207/0 میباشد. [1]- Aerosols [2]- Optical Thickness
فریده سبزه ای؛ محمدعلی شریفی؛ مهدی آخوندزاده هنزائی
چکیده
مطالعه و سنجش یون سپهر در علوم مختلف از جمله مطالعات فضایی و برای بهبود آنالیز و پیش بینی فضایی هوا شامل طوفان های ژئومغناطیسی، بررسی پدیده ها و ناهنجاری های یون سپهری، سیستم های مخابراتی،ژئوفیزیکی، مطالعه پیش نشانگری زلزله و مخاطرات طبیعی بسیار کارآمد می باشد. برای توصیف فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی رخ داده در لایه یون ...
بیشتر
مطالعه و سنجش یون سپهر در علوم مختلف از جمله مطالعات فضایی و برای بهبود آنالیز و پیش بینی فضایی هوا شامل طوفان های ژئومغناطیسی، بررسی پدیده ها و ناهنجاری های یون سپهری، سیستم های مخابراتی،ژئوفیزیکی، مطالعه پیش نشانگری زلزله و مخاطرات طبیعی بسیار کارآمد می باشد. برای توصیف فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی رخ داده در لایه یون سپهر تغییرات پی در پی چگالی الکترون این لایه با تغییرات زمان و موقعیت جغرافیایی موسوم به پروفیل عموی لایۀ یون سپهر (پروفیل چگالی الکترون) مورد استفاده قرار می گیرد. اهمیت پایش چگالی الکترون یون سپهر بدلیل تأثیری که لایه یون سپهر بر روی امواج رادیویی GPS در ناوبری و مخابرات می گذارد، سبب مدلسازی و بررسی پارامتر یون سپهری در این مقالهگردیده است. تغییرات ناگهانی و زیاد چگالی الکترون در بخش های مختلف یون سپهر مدلسازی آن را برای تصحیح خطای یون سپهری بسیار پیچیده می نماید.یکی از جدیدترین روش های سنجش از دور برای استخراج پروفیل چگالی الکترون در لایه ی یون سپهر، روش نهفتگی رادیویی (GPS RO) است که قادر به تولید پروفیل های چگالی الکترون با توان تفکیک قائم بالامی باشد. دراین روش گیرنده های GNSS بر روی ماهواره های ارتفاع پایین (LEO) قرار گرفته و سیگنال فرستاده شده در راستای خط دید ماهواره های LEO و GNSS خم گردیده و اطلاعات لایه های اتمسفری (بویژه یون سپهر) را ثبت و ضبط می نماید. در این مقاله، ابتدا ماهواره ی COSMIC معرفی و سپس برایسال های 2006تا2007 (کمینة فعالیت خورشیدی) بکارگیری الگوریتم های هوشمند توانسته است کارآیی مناسبی در جهت مدلسازی پروفیل های چگالی الکترون ارائه دهد.نتایج بدست آمدهبا پروفیل های چگالی الکترون سه نوع مدل مرجع بین المللی یون سپهریIRI-NEQ،IRI-Corrو IRI-001 مقایسه شده اند و چنین نتیجه گرفته شده است که برای کشور ایران، مدل ایجاد شده با شبکة عصبی شباهت بیشتری با پروفیل های مشاهداتی ماهواره ی COSMIC نسبت به پروفیل های چگالی الکترون مدل های مرجع بین المللی یون سپهری از خود نشان می دهند.
منیر دارستانی فراهانی؛ مهدی آخوندزاده هنزائی؛ فرهنگ احمدی گیوی
چکیده
شوری آب، یکی از عوامل مهم محیطی دریا محسوب میشود و نقش بسزایی در بررسی و پیشبینی جریانهای سطحی اقیانوسی، تحلیل مکانیابی تجمیع ماهیها، تعیین چگالی و بررسی تغییرات آن دارد. این پارامتر به شدت با تغییرزمان و مکان، در تغییر بوده و شناخت مناسب از آن مستلزم اندازهگیریهایی به فواصل زمانی کوتاه (ماهانه) در تعداد نقاط متعدد از منطقهی ...
بیشتر
شوری آب، یکی از عوامل مهم محیطی دریا محسوب میشود و نقش بسزایی در بررسی و پیشبینی جریانهای سطحی اقیانوسی، تحلیل مکانیابی تجمیع ماهیها، تعیین چگالی و بررسی تغییرات آن دارد. این پارامتر به شدت با تغییرزمان و مکان، در تغییر بوده و شناخت مناسب از آن مستلزم اندازهگیریهایی به فواصل زمانی کوتاه (ماهانه) در تعداد نقاط متعدد از منطقهی مورد مطالعه است. در روشهای سنتی، بررسی و ارزیابی یک یاچندفاکتور خاص موردنظر از کیفیت آب اغلب پرهزینه و زمانبراست و همچنین نمیتواند معرف خوبی برای تمام مساحت یک منطقه وسیع باشد. اما در سالهای اخیر فناوری ماهوارهای و علم سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب برای ارزیابی برخی پارامترهای کیفیت آب مطرح شده است زیرا با توجه به رقومی بودن این دادهها، در دسترس بودن وسیع آنها،اندازهگیری منظم، تکراری بودن آنها در پریودهای زمانی کوتاه، هزینه و زمان کمتر میتوان طیف وسیعی از پروژهها را به نتیجه رساند. هدف از انجام این مطالعه، تهیه نقشه شوری سطحی آب منطقه خلیج فارس در ایران و خلیج سنت لورنس در کانادا با استفاده از تصاویر ماهوارهایMODIS میباشد، که در این راستا نرم افزاری برای نخستین بار در ایران تولید شده است که میتوان با پردازشهای لازم بر روی تصاویر ماهوارهایMODIS ودادههای میدانیCTD، نقشه دما، شوری و چگالی سطحی آب را با سه مدل متفاوت با دقت مناسب تهیه نمود.قابلیت و انعطاف بالای شبکه عصبی مصنوعی در تقریب توابع غیرخطی و خطی پیوسته در فضای ترکیبی باعث شد که در این مطالعه، یک روش جدید بر مبنای استفاده از این شبکه ارائه شود که در آن نقشه شوری توسط یک شبکه پرسپترون چندلایه تعیین میشود.
منیره شمشیری؛ مهدی آخوندزاده هنزائی
چکیده
بحث پیشبینی زمینلرزه بهمنظور کاهش تلفات و آسیبهای آن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به ویژه در منطقه لرزهخیزی مانند ایران که سالانه شاهد وقوع این پدیده طبیعی میباشد. تشخیص ناهنجاریهای قبل از زلزله نقش بسزایی در این امر داراست. تغییرات یونسفری که با اندازهگیریهای از راه دور(مانند استفاده از سیستم ...
بیشتر
بحث پیشبینی زمینلرزه بهمنظور کاهش تلفات و آسیبهای آن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به ویژه در منطقه لرزهخیزی مانند ایران که سالانه شاهد وقوع این پدیده طبیعی میباشد. تشخیص ناهنجاریهای قبل از زلزله نقش بسزایی در این امر داراست. تغییرات یونسفری که با اندازهگیریهای از راه دور(مانند استفاده از سیستم تعیین موقعیت جهانی) قابل شناسایی هستند به پیشنشانگرهای یونسفری زلزله معروف میباشند. در این مطالعه دو مجموعه داده از محتوای الکترونهای یونسفر که حاصل از پردازش دادههای GPS با نرم افزار Bernese است برای دو مورد مطالعاتی زلزله اهر آذربایجان شرقی (۲۱ مرداد ۱۳۹۱) و زلزله کاکی بوشهر (20فروردین1392) مورد استفاده قرار گرفته و نتایج آن با دادههای ایستگاه جهانی مقایسه گردیده است. از آنجا که تغییرات TEC[1] رفتاری غیرخطی دارد بدین منظور برای پیشبینی و تشخیص تغییرات آن از تلفیق شبکه عصبی ( با به کارگیری پرسپترون چندلایه ([2]MLP)) و الگوریتم PSO[3] استفاده گردیده است. الگوریتم PSO با عملکردی مبتنی بر جمعیت میتواند در بهبود وزن برآورد شده توسط شبکه عصبی مؤثر واقع شود. با تجزیه و تحلیل علل ناهنجاریهای یونسفر از جمله میدانهای ژئومغناطیسی و فعالیتهای خورشیدی و حذف آنها از پردازشهای مورد نظر، نتایج حاصل نشان میدهد که برخی از این ناهنجاریها ناشی از وقوع زلزله است و به کارگیری الگوریتمهای هوشمند توانسته است کارآیی مناسبی در جهت پیشبینی سریهای زمانی غیر خطی داشته باشد. خروجی حاصل از تلفیق شبک عصبی و PSO نشان میدهد که هر دو ناهنجاریهای مثبت و منفی رخ میدهند. ناهنجاریهای قبل از زلزله غالباً نزدیک به کانون زلزله رخ میدهند و در 3 روز قبل از زلزله اهر آذربایجان شرقی و 2 تا 6 روز قبل از زلزله کاکی بوشهر قابل رؤیت میباشند. [1]- Total Electron Content [2]-Multi Layer Perceptron [3]- Particle Swarm Optimization Particle Swarm Optimization