مجموعه کتاب های جهان اسلام به مطالعه تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان اسلام به ویژه مناطق استراتژیکی همچون شمال آفریقا، غرب آسیا، آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا در سالهای 2010 به بعد، پرداخته است. هم اکنون، بیش از یک سال از نهضتهای بیداری اسلامی ملتهای مسلمان و شجاع و کهن مصر، لیبی، یمن و بحرین میگذرد و عموم مردم ...
بیشتر
مجموعه کتاب های جهان اسلام به مطالعه تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای جهان اسلام به ویژه مناطق استراتژیکی همچون شمال آفریقا، غرب آسیا، آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا در سالهای 2010 به بعد، پرداخته است. هم اکنون، بیش از یک سال از نهضتهای بیداری اسلامی ملتهای مسلمان و شجاع و کهن مصر، لیبی، یمن و بحرین میگذرد و عموم مردم جهان، اطلاعات کاملی از خصوصیات نظام سیاسی و مسائل فرهنگی، اقتصادی این کشورها ندارند. حتی در برخی از کنفرانسهای برگزار شدهی بینالمللی و منطقهای با شرکت مسئولان کشورهای اسلامی، آنها نیز در اظهارنظرشان نگاه جامع و راهبردی به توانمندیهای عظیم فرهنگ و تمدن اسلامی و فرصتها و چالشهای پیش روی جهان اسلام در زمان حاضر نداشتهاند. لذا مجموعه کتابهای جهان اسلام با درک این نیاز و واقعیت، به رشته تحریر درآمده است. در این مقاله، به کشور «مراکش» یکی از کشورهای مورد بحث در کتاب اول از مجموعه جهان اسلام پرداخته شده است.
با تکیه بر شناسایى ظرفیت ها و توانمندى هایى که مقوم همگرایى در جهان اسلام هستند و در مقابل عوامل واگرایانه اى که در جهت تهدید پیوستگى جهان اسلام حرکت مى کنند و با توجه به لزوم پرداختن به آینده و تلاش براى ساختن آن در جهت تأمین منابع جهان اسلام، در این مقاله به بررسى مفهوم آینده اندیشى و ورود آن به عرصه ى مباحث علمى پرداخته ...
بیشتر
با تکیه بر شناسایى ظرفیت ها و توانمندى هایى که مقوم همگرایى در جهان اسلام هستند و در مقابل عوامل واگرایانه اى که در جهت تهدید پیوستگى جهان اسلام حرکت مى کنند و با توجه به لزوم پرداختن به آینده و تلاش براى ساختن آن در جهت تأمین منابع جهان اسلام، در این مقاله به بررسى مفهوم آینده اندیشى و ورود آن به عرصه ى مباحث علمى پرداخته و سپس به آینده هاى محتمل براى جهان اسلام مىپردازد.
آینده پژوهشى در حقیقت تصمیم گیری مربوط به آینده در زمان حال است. دانش و بینشى که آینده پژوهى در اختیار محقق مى گذارد، وى را در کسب موقعیت برتر در عرصه ى رقابتى یارى رسانده و در نتیجه فهم و درک نیروها و عوامل مؤثر در زمینه فعالیتهاى شخصى و سازمانى، او را نسبت به تغییرات احتمالى آینده هوشیارتر مى کند. در واقع، با استفاده از تصور حوادث ممکن و ارزیابى احتمالات مى توان خود و دیگران را براى آینده مجهز کرد. فرصت ها و چالش ها را شناسایى کرده و در برابر آن یا براى به دست آوردن آن ها برنامه ریزى نمود.
به لحاظ سیاسى، جهان اسلام مى تواند براى خود نقش یک قدرت جهانى را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه اى را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهاى اسلامى عضو از ناحیه تعریف و تأسیس «اتحادیه ى کشورهاى اسلامى» حاصل آید. روایى و پایایى چنین نقش و جایگاهى به دلایل ذیل است: بهره مندى جهان اسلام از کانون هاى معتبر براى ایجاد قدرت؛ داشتن ...
بیشتر
به لحاظ سیاسى، جهان اسلام مى تواند براى خود نقش یک قدرت جهانى را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه اى را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهاى اسلامى عضو از ناحیه تعریف و تأسیس «اتحادیه ى کشورهاى اسلامى» حاصل آید. روایى و پایایى چنین نقش و جایگاهى به دلایل ذیل است: بهره مندى جهان اسلام از کانون هاى معتبر براى ایجاد قدرت؛ داشتن ایدئولوژى برونگرا که قابلیت طرح خود را در گستره ى جهانى دارد و حداقل در قلمرو جهان اسلام از مقبولیت اجتماعى برخوردار است؛ سهم قابل توجهى که در شبکه ارتباطات جهانى به دلیل داشتن توان تولید معنا عهده دار است؛ امکان ارتقاى سازمان نظامى خود و تبدیل نمودن آن به یک قدرت مؤثر در سطح منطقه اى؛ برخوردار بودن از قلمرو جغرافیایى وسیع که در بردارنده ى جمعیتى بالاست؛ داشتن ژئوپلیتیک حساس و تأثیرگذار در نظام جهانى. تأسیس «اتحادیه ى کشورهاى اسلامى» هدفى بزرگ در حد و اندازه ى نظام هاى منطقه اى ارزیابى مىشود که به گمان بسیارى، به عنوان کارآمدترین بدیل ساختارى براى نظم نوین جهانى در قرن حاضر مطرح است.
موضوع همگرایى در جهان اسلام و نیاز به اتفاق نظر میان مسلمانان از مهمترین ضروریات جوامع اسلامى در عصر حاضر است. وحدت مسلمانان در حال حاضر که جهان اسلام در حساس ترین مراحل حیات خود قرار دارد، از اصلى ترین ایده ها و راه حل هاى پیشنهادى براى رویارویى با چالش هاى پیش رو است. وحدت اسلامى امرى است که همواره در تاریخ تفکر سیاسى ...
بیشتر
موضوع همگرایى در جهان اسلام و نیاز به اتفاق نظر میان مسلمانان از مهمترین ضروریات جوامع اسلامى در عصر حاضر است. وحدت مسلمانان در حال حاضر که جهان اسلام در حساس ترین مراحل حیات خود قرار دارد، از اصلى ترین ایده ها و راه حل هاى پیشنهادى براى رویارویى با چالش هاى پیش رو است. وحدت اسلامى امرى است که همواره در تاریخ تفکر سیاسى و اجتماعى ملت هاى مسلمان به عنوان یک نظریه با راهبرد اساسى و حیاتى در برابر تهاجم گسترده و همه جانبه استعمار طرح شده است. یکى از روش هاى تحقق اهداف و منافع مادى و غیرمادى دولت ها، در عرصه ى مناسبات بین المللى، همگرایى است. هر یک از دولت ها براساس ارزش هایى که در نظر دارند بخشى از منافع خود را براى دستیابى به اهداف و چشم اندازهاى مورد نظر در فرآیند شکل گیرى همگرایى هزینه مى کنند. در این قسمت از مقاله، بسترها و عوامل موجود در جهان اسلام که مقدم بر همگرایى اند، مورد شناسایى و بررسى قرار مى گیرند.
مانایى، پایایى و پویایى هر مکتب و اندیشه اى به عوامل مختلف و متعددى بستگى دارد. از جمله مهم ترین این عوامل رفتار پیروان و معتقدان آن مکتب است. به عبارت روشن تر، کنش و عمل پیروان یک مکتب بر پویایى و پایایى آن مکتب تأثیر بسزایى دارد. مکتب اسلام از بدو پیدایش تاکنون روشنایى و نور را براى پیروان خود به ارمغان آورده است، این مکتب با ...
بیشتر
مانایى، پایایى و پویایى هر مکتب و اندیشه اى به عوامل مختلف و متعددى بستگى دارد. از جمله مهم ترین این عوامل رفتار پیروان و معتقدان آن مکتب است. به عبارت روشن تر، کنش و عمل پیروان یک مکتب بر پویایى و پایایى آن مکتب تأثیر بسزایى دارد. مکتب اسلام از بدو پیدایش تاکنون روشنایى و نور را براى پیروان خود به ارمغان آورده است، این مکتب با تکیه بر عناصرى چون تدبّر و تعمق در کائنات هستى و کاوش شناخت و معرفت و پژوهش در مختصات آن ها، مسلمین را به طور خاص و جهانیان را به طور عام به سوى ایجاد مدینه ى فاضله رهنمون مى سازد. از این رو، نقش مؤمنین به اسلام در فراگیر و جهان گستر نمودن آموزه ها و الگوهاى این دین مبین براى برقرارى صلح و آرامش و خلجان معرفت و پژوهش بسیار حائز اهمیت است. جمهورى اسلامى ایران به پاس دستاوردها و برکات به دست آمده از انقلاب آرمانى و اسلامى خود و دستیابى به استقلال سیاسى، شناختى، ارزشى و فرهنگى به عنوان پیشگام احیا و منادى گر وحدت و همگرایى میان امت مسلمان گام برداشته و در این راه از مجاهدت ها و از خودگذشتگى هاى بسیار دریغ نورزیده است. براساس تدبّر و تفکر پیرامون زمینه هاى وحدت، همگرایى و یک صدایى میان مسلمانان جهان از مهم ترین چشم اندازهاى این کشور است. براساس آموزه هاى علم سیاست و روابط بین الملل مهمترین دغدغه ى حرف هاى دولتمردان و سیاست گزاران، چگونگى فراهم نمودن زمینه هاى افزایش قدرت و ثروت است. از منظر روش شناسى واقع گرایانه، امروزه، افزایش ثروت و قدرت دولت- ملت ها از متغیرهاى مستقل بسیارى اثر مى پذیرد. مهمترین این متغیرها در عرصه ى سیاست هاى خارجى دولت ها، ایجاد همگرایى و اتحاد میان کشورهایى است که داراى اهداف و ارزش هاى مشترک هستند. کشورها در قالب همگرایى و اتحاد، داراى سرنوشت مشترکى هستند و بدون اجماع نظر نمى توانند عمل کنند. به عبارت دیگر، در سایه ى یک اتحاد، کشورها به یکدیگر قفل مى شوند و زمینه هاى ساختارى صلح را فراهم مى آورند و چون توان هاى فراوانى را برروى یک دیگر جمع مى کنند مى توانند اهداف مهمى را دنبال کنند و به ثمر برسانند.
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه ى اصلى خود را از فطرت انسان مى گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است. اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این ...
بیشتر
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه ى اصلى خود را از فطرت انسان مى گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است. اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این وحدت فکرى و ایدئولوژیکى مهم ترین مبناى وحدت در جامعه اسلامى است. براى استقرار وحدت و همبستگى در بین یک جمع یا امت، اشتراک در عقیده و جهان بینى از مبادى اولیه بوده و بدون وجود چنان اشتراکى هرگز نمى توان در انتظار برقرارى وحدتى حقیقى در بین افراد آن هم بود. امروزه در میان بیش از یک میلیارد مسلمان هیچ گونه اختلافى در مورد خدا، کتاب خدا، و پیامبر خدا وجود ندارد و قبله هم که سمبل یگانگى و اتحاد در عالم خارج است، هرگز مورد اختلاف نبوده است. این چهار پایه ى اصلى وحدت همواره، چون پایگاهى مطمئن براى حل کلیه ى اختلافات جزئى مى تواند مورد رجوع قرار گیرد.
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه ى اصلى خود را از فطرت انسان مى گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است. اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بودها ند، این ...
بیشتر
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه ى اصلى خود را از فطرت انسان مى گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است. اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بودها ند، این وحدت فکرى و ایدئولوژیکى مهمترین مبناى وحدت در جامعه اسلامى است. براى استقرار وحدت و همبستگى در بین یک جمع یا امت، اشتراک در عقیده و جهان بینى از مبادى اولیه بوده و بدون وجود چنان اشتراکى هرگز نمى توان در انتظار برقرارى وحدتى حقیقى در بین افراد آن هم بود. امروزه در میان بیش از یک میلیارد مسلمان هیچ گونه اختلافى در مورد خدا، کتاب خدا، و پیامبر خدا وجود ندارد و قبله هم که سمبل یگانگى و اتحاد در عالم خارج است، هرگز مورد اختلاف نبوده است. این چهار پایه ى اصلى وحدت همواره، چون پایگاهى مطمئن براى حل کلیه ى اختلافات جزئى مى تواند مورد رجوع قرار گیرد.
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشهى اصلى خود را از فطرت انسان مىگیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیتهاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است.
اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این ...
بیشتر
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشهى اصلى خود را از فطرت انسان مىگیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیتهاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است.
اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این وحدت فکرى و ایدئولوژیکى مهمترین مبناى وحدت در جامعه اسلامى است. براى استقرار وحدت و همبستگى در بین یک جمع یا امت، اشتراک در عقیده و جهان بینى از مبادى اولیه بوده و بدون وجود چنان اشتراکى هرگز نمى توان در انتظار برقرارى وحدتى حقیقى در بین افراد آن هم بود.
امروزه در میان بیش از یک میلیارد مسلمان هیچ گونه اختلافى در مورد خدا، کتاب خدا، و پیامبر خدا وجود ندارد و قبله هم که سمبل یگانگى و اتحاد در عالم خارج است، هرگز مورد اختلاف نبوده است. این چهار پایه ى اصلى وحدت همواره، چون پایگاهى مطمئن براى حل کلیه ى اختلافات جزئى مى تواند مورد رجوع قرار گیرد.
اِنَّ هذِهِ اُمَّتُکُمْ اُمَّةً واحِدَةً وَ اَنَا ربُّکُمْ فَاعْبُدوُنِ
سوره انبیا، آیه 92
چکیده
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشهى اصلى خود را از فطرت انسان مىگیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیتهاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه ...
بیشتر
اِنَّ هذِهِ اُمَّتُکُمْ اُمَّةً واحِدَةً وَ اَنَا ربُّکُمْ فَاعْبُدوُنِ
سوره انبیا، آیه 92
چکیده
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشهى اصلى خود را از فطرت انسان مىگیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیتهاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است.
اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این وحدت فکرى و ایدئولوژیکى مهمترین مبناى وحدت در جامعه اسلامى است. براى استقرار وحدت و همبستگى در بین یک جمع یا امت، اشتراک در عقیده و جهان بینى از مبادى اولیه بوده و بدون وجود چنان اشتراکى هرگز نمى توان در انتظار برقرارى وحدتى حقیقى در بین افراد آن هم بود.
امروزه در میان بیش از یک میلیارد مسلمان هیچ گونه اختلافى در مورد خدا، کتاب خدا، و پیامبر خدا وجود ندارد و قبله هم که سمبل یگانگى و اتحاد در عالم خارج است، هرگز مورد اختلاف نبوده است. این چهار پایه ى اصلى وحدت همواره، چون پایگاهى مطمئن براى حل کلیه ى اختلافات جزئى مى تواند مورد رجوع قرار گیرد.
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه ى اصلى خود را از فطرت انسان مى گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است.
اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این ...
بیشتر
منشاء حقیقى وحدت امت اسلامى همانا دین اسلام است که ریشه ى اصلى خود را از فطرت انسان مى گیرد. تحولاتى که این دین فطرى در طول تاریخ داشته فقط مربوط به فروع جزئى احکام بوده که از تنوع موقعیت هاى حیات انسانى در جوامع مختلف سرچشمه گرفته است.
اصول و مبادى کلى که متن دین الهى را تشکیل مى دهند همواره در طول تاریخ متحد بوده اند، این وحدت فکرى و ایدئولوژیکى مهمترین مبناى وحدت در جامعه اسلامى است. براى استقرار وحدت و همبستگى در بین یک جمع یا امت، اشتراک در عقیده و جهان بینى از مبادى اولیه بوده و بدون وجود چنان اشتراکى هرگز نمى توان در انتظار برقرارى وحدتى حقیقى در بین افراد آن هم بود.
امروزه در میان بیش از یک میلیارد مسلمان هیچ گونه اختلافى در مورد خدا، کتاب خدا، و پیامبر خدا وجود ندارد و قبله هم که سمبل یگانگى و اتحاد در عالم خارج است، هرگز مورد اختلاف نبوده است. این چهار پایه ى اصلى وحدت همواره، چون پایگاهى مطمئن براى حل کلیه ى اختلافات جزئى مى تواند مورد رجوع قرار گیرد.
خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژهاى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى دهد. خلیج فارس از گذشته هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهمترین مناطق استراتژیکى ...
بیشتر
خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژهاى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى دهد. خلیج فارس از گذشته هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهمترین مناطق استراتژیکى جهان محسوب مى شود. منطقه خلیج فارس یک واحد ژئوپلتیکى مى باشد که در حوضه هاى گسترده تر ژئواستراتژیک اقیانوس هند قرار مى گیرد. منطقه جغرافیایى خلیج فارس به عنوان یکى از مراکز بسیار فعال اقتصادى با جهان عمل مى نماید. صادرات آن را نفت و گاز و واردات آن را محصولات صنعتى ومواد غذایى تشکیل مى دهند. استعداد طبیعى و منابع سرشار نفت و گاز در برقرارى نظام اقتصادى تک محصولى کشورهاى ساحلى تأثیر گذاشته است.
خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژهاى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى دهد. خلیج فارس از گذشته هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهمترین مناطق استراتژیکى ...
بیشتر
خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژهاى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى دهد. خلیج فارس از گذشته هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهمترین مناطق استراتژیکى جهان محسوب مى شود. منطقه خلیج فارس یک واحد ژئوپلتیکى مى باشد که در حوضه هاى گسترده تر ژئواستراتژیک اقیانوس هند قرار مى گیرد. منطقه جغرافیایى خلیج فارس به عنوان یکى از مراکز بسیار فعال اقتصادى با جهان عمل مى نماید. صادرات آنرا نفت و گاز و واردات آن را محصولات صنعتى ومواد غذایى تشکیل مى دهند. استعداد طبیعى و منابع سرشار نفت و گاز در برقرارى نظام اقتصادى تک محصولى کشورهاى ساحلى تأثیر گذاشته است.
خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژهاى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى دهد. خلیج فارس از گذشته هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهم ترین مناطق استراتژیکى ...
بیشتر
خلیج فارس داراى موقعیت جغرافیایى برجسته اى است. شرایط طبیعى از جمله کمى عمق، شورى آب و تبخیر زیاد از یک سو و ارتباط محدود با آبادی هاى آزاد جهان از طرف دیگر باعث برقرارى اکوسیستم ویژهاى گردیده که مجموعه حیاتى داخل خلیج فارس و سواحل آن را شکل مى دهد. خلیج فارس از گذشته هاى دور تا کنون به عنوان یکى از مهم ترین مناطق استراتژیکى جهان محسوب می شود. منطقه خلیج فارس یک واحد ژئوپلتیکى مى باشد که در حوضه هاى گسترده تر ژئواستراتژیک اقیانوس هند قرار مى گیرد. منطقه جغرافیایى خلیج فارس به عنوان یکى از مراکز بسیار فعال اقتصادى با جهان عمل مى نماید. صادرات آن را نفت و گاز و واردات آن را محصولات صنعتى و مواد غذایى تشکیل مى دهند. استعداد طبیعى و منابع سرشار نفت و گاز در برقرارى نظام اقتصادى تک محصولى کشورهاى ساحلى تأثیر گذاشته است.
آشنایى با شرایط و موقعیت جغرافیایى کشورهاى همجوار از جهات مختلفى چون، تأثیر متقابل عوامل جغرافیایى (طبیعى و انسانى)، موقعیت مکانى و نسبى سرزمین هاى دولت هاى همسایه، نوع حکومت و تعهدات بین المللى، منطقه اى و حضور در پیمان هاى سیاسى نظامى و وابستگى به قدرت هاى استکبارى، امرى ضرورى است . همچنین موارد با اهمیتى، ازجمله؛ مشترکات ...
بیشتر
آشنایى با شرایط و موقعیت جغرافیایى کشورهاى همجوار از جهات مختلفى چون، تأثیر متقابل عوامل جغرافیایى (طبیعى و انسانى)، موقعیت مکانى و نسبى سرزمین هاى دولت هاى همسایه، نوع حکومت و تعهدات بین المللى، منطقه اى و حضور در پیمان هاى سیاسى نظامى و وابستگى به قدرت هاى استکبارى، امرى ضرورى است . همچنین موارد با اهمیتى، ازجمله؛ مشترکات فرهنگى؛ شرایط داد و ستد و ارتباطات بازرگانى؛ منابع مشترک اقتصادى؛ اتخاذ اهداف سیاست خارجى؛ شناخت شرایط مکانى و اهمیت استراتژیک و مواضع تهدید؛ شرایط و موقعیت هاى مورد توجه و طمع قدرت هاى استکبارى؛ و مسائل دیگرى مانند بحران خیزى، نامتعادل بودن نظام سیاسى که مشکلاتى مانند تحمیل آوارگان کشورهاى همسایه را درپى دارد، تأکیدى بر توجه به ملاحظات جغرافیایى کشورهاى همسایه است . در این مقاله به اهمیت نقش اساسى و مبنایى رابطه هاى مکانى در شناخت جغرافیاى کشورهاى همجوار، با تکیه بر موقعیت مکانى، اندازه، شکل و همسایگى پرداخته مى شود.
همه عالم به غیر از اشیاء و پدیده هاى درون آن را فضا مى گویند. زمین، جو و اجرام فلکى و کهکشان راه شیرى و کهکشان ها درون فضا جاى گرفته اند. بسیارى از دانشمندان فیزیک، فضا را به دو بخش تقسیم کرده اند: الف) فضاى نزدیک که از هشتاد کیلومترى زمین شروع و تا نزدیکى کره ماه ادامه دارد. فضاى اطراف زمین را فضاى درونى(نزدیک) مىنامند که منطقه ...
بیشتر
همه عالم به غیر از اشیاء و پدیده هاى درون آن را فضا مى گویند. زمین، جو و اجرام فلکى و کهکشان راه شیرى و کهکشان ها درون فضا جاى گرفته اند. بسیارى از دانشمندان فیزیک، فضا را به دو بخش تقسیم کرده اند: الف) فضاى نزدیک که از هشتاد کیلومترى زمین شروع و تا نزدیکى کره ماه ادامه دارد. فضاى اطراف زمین را فضاى درونى(نزدیک) مىنامند که منطقه اى پیچیده است و مشخصات فیزیکى و عوامل جغرافیایى مؤثر و نکات مورد توجه در برنامه ریزى نظامى فضاى سه مقاله گذشته (قسمته اى نوزدهم، بیستم و بیست ویکم) تحت سه عنوان ذیل: - سطوح میانى هوا - فضا - فضاى نزدیک یا فضاى محیطى زمین - ماه و پیرامون آن ارائه گردید. ب) فضاى خارجى یا فضاى دور که گستره بسیار عظیمى است و سیارات و اقمار آنها در آن حرکت مى کنند و زمین در آن تأثیر ندارد. فضاى خارجى گاه تا فضاى بین کهکشان ها نیز ادامه مى یابد. در این مقاله، فضاى خارجى(دور) مورد توجه بوده که از جهاتى بسیار متمایز از فضاى نزدیک مى باشد. پوشش فضاى خارجى (دور) بسیار وسیع و فضاى مانور زیادى است. در اینجا مباحثى درارتباط با چگونگى انتخاب مدار و موقعیت در فضا و عملکرد سلاح هاى مختلف مطرح خواهد شد.
نیروهاى نظامى درحال حاضر فعالیت هاى خود را بر فضاى نزدیک محدود مى کنند و درهمین فضاى نزدیک به اجراى مأموریت هاى خود مى پردازند. ازاین رو آشنایى با مفاهیم جدید عوامل جغرافیایى فضایى جهت نیاز مانور در محیط مدل سازى امرى ضرورى است. در بررسى عوامل جغرافیایى فضایى،طى مقالات مقدمه اى بر جغرافیاى نظامى در قسمت هاى نوزدهم و بیستم ...
بیشتر
نیروهاى نظامى درحال حاضر فعالیت هاى خود را بر فضاى نزدیک محدود مى کنند و درهمین فضاى نزدیک به اجراى مأموریت هاى خود مى پردازند. ازاین رو آشنایى با مفاهیم جدید عوامل جغرافیایى فضایى جهت نیاز مانور در محیط مدل سازى امرى ضرورى است. در بررسى عوامل جغرافیایى فضایى،طى مقالات مقدمه اى بر جغرافیاى نظامى در قسمت هاى نوزدهم و بیستم به دو قسمت نخست از چهار منطقه ذیل، الف- سطوح میانى هوافضا، ب - فضاى نزدیک با فضاى محیطى زمین، پ - ماه و پیرامون آن ، ت - پوشش خارجى فاقد شکل مشخص یا ثابت در وراى آن اشاره گردید. در این مقاله به عنوان «کره ماه و محیط پیرامون آن» مى پردازد.
فضایى که در فراسوى آسمان آبى قرار دارد، کاملاً تیره و سیاه است. زیرا نور در هواى رقیق یا در خلاء محض نمى تواند پراکنده شود. در فضا سکوت مطلق حکمفرماست، هر چقدر هم سرعت فضاپیما زیاد باشد باز هم صدایى از آن در فضا بلند نمى شود. طنین صوتى و امواج ضرب هاى و گویش در فضا تأثیرى ندارد. عوامل جغرافیایى در فضا مفهومى متفاوت پیدا مى نمایند. ...
بیشتر
فضایى که در فراسوى آسمان آبى قرار دارد، کاملاً تیره و سیاه است. زیرا نور در هواى رقیق یا در خلاء محض نمى تواند پراکنده شود. در فضا سکوت مطلق حکمفرماست، هر چقدر هم سرعت فضاپیما زیاد باشد باز هم صدایى از آن در فضا بلند نمى شود. طنین صوتى و امواج ضرب هاى و گویش در فضا تأثیرى ندارد. عوامل جغرافیایى در فضا مفهومى متفاوت پیدا مى نمایند. از این رو هرگونه فعالیت فضایى مستلزم آشنایى مفاهیم مورد نیاز مانور در محیط مدل سازى است.
نیروهاى نظامى درحال حاضر فعالیتهاى خود را به فضاى نزدیک محدود مى نمایند و در همین فضاى نزدیک زمین است که به اجراى مأموریتهاى حساس و مهم شناسایى، مراقبت، دستیابى به هدف، ردیابى، مخابرات، ناوبرى، هواشناسى، فعالیتهاى پزشکى، مأموریتهاى رسیدگى و تحقیق در محیطى کاملاً متفاوت از زمین، دریا یا هوا دست مى زنند. عوامل مختلف جغرافیایى ...
بیشتر
نیروهاى نظامى درحال حاضر فعالیتهاى خود را به فضاى نزدیک محدود مى نمایند و در همین فضاى نزدیک زمین است که به اجراى مأموریتهاى حساس و مهم شناسایى، مراقبت، دستیابى به هدف، ردیابى، مخابرات، ناوبرى، هواشناسى، فعالیتهاى پزشکى، مأموریتهاى رسیدگى و تحقیق در محیطى کاملاً متفاوت از زمین، دریا یا هوا دست مى زنند. عوامل مختلف جغرافیایى در فضا مفهوم متفاوتى را پیدا مى نمایند. از اینرو هرگونه فعالیت فضایى مستلزم آشنایى مفاهیم موردنیاز مانور در محیط مدل سازى است .
شبکه ارتباطى و راه هاى دسترسى از مهمترین عناصر مورد توجه جغرافیاى نظامى است، طبقه بندى شبکه ارتباطى، نوع دسترسى و شرایط مناسب حمل و نقل جابه جایى نیروى انسانى و باربرى از یک سو، دسترسى مطمئن به خطوط ارتباطى و مسیرهاى عبورى پل ها، گذرها، تنگه ها، تونل ها و ساختمان راه ها از طرف دیگر از اهمیت فوق العاده اى برخوردارند. وضعیت ...
بیشتر
شبکه ارتباطى و راه هاى دسترسى از مهمترین عناصر مورد توجه جغرافیاى نظامى است، طبقه بندى شبکه ارتباطى، نوع دسترسى و شرایط مناسب حمل و نقل جابه جایى نیروى انسانى و باربرى از یک سو، دسترسى مطمئن به خطوط ارتباطى و مسیرهاى عبورى پل ها، گذرها، تنگه ها، تونل ها و ساختمان راه ها از طرف دیگر از اهمیت فوق العاده اى برخوردارند. وضعیت جاده ها، راهآهن، بنادر، فرودگاه ها، آبراهه هاى داخلى که عملیات نظامى را تسهیل مى بخشد و چگونگى پشتیبانى نیروها را میسر مى سازد در جغرافیاى نظامى جایگاه ویژه اى دارد.
پل ها، گذرها، فری ها، تونل ها و زیرگذرها رابط های سست و ضعیفی هستند و می توانند خطوط ارتباطی خطرناکی در زمان جنگ یا در زمان صلح باشند و در نتیجه برای دسته بندی و شناسایی آنها باید به مشخصه های آن توجه خاصی مبذول داشت.
بیشتر
پل ها، گذرها، فری ها، تونل ها و زیرگذرها رابط های سست و ضعیفی هستند و می توانند خطوط ارتباطی خطرناکی در زمان جنگ یا در زمان صلح باشند و در نتیجه برای دسته بندی و شناسایی آنها باید به مشخصه های آن توجه خاصی مبذول داشت.
متخصصین بمباران هوایى که از نظرجنگهاى شهرى دیدگاه بسیارمتفاوتى با متخصصین جنگهاى خیابانى متعارف و متخصصین عمملیات نیروهاى ویژه دارند، دوگزینه اصلى یا ترکیبى از آن دو را مطرح وترویج مى کنند. گزینه(B) بمباران دقیق اهداف گزینشى است که باتخریب آن اهداف توانایی ها واستعدادهاى نظامى رقیب تنزل پیداخواهد کرد. گزینه(A) به بمباران متعارف ...
بیشتر
متخصصین بمباران هوایى که از نظرجنگهاى شهرى دیدگاه بسیارمتفاوتى با متخصصین جنگهاى خیابانى متعارف و متخصصین عمملیات نیروهاى ویژه دارند، دوگزینه اصلى یا ترکیبى از آن دو را مطرح وترویج مى کنند. گزینه(B) بمباران دقیق اهداف گزینشى است که باتخریب آن اهداف توانایی ها واستعدادهاى نظامى رقیب تنزل پیداخواهد کرد. گزینه(A) به بمباران متعارف منطقه اى تأکید دارد که عمدا براى درهم کوبیدن اراده دشمن طراحى شده است .
جنگهاى شهرى قیام هاى مردمى، نهضت هاى مقاومت و نیز تروریستها درون محیط شهرى رشد و نمو پیدا مى کنند و در کوچه و پس کوچه هاى آنها توان و استعداد آنها تقویت مى شود و فنآورى برتر در برابر آنها ناکام و عقیم مى گردند، زیر انیروهایى که درصدد مبارزه با این گونه جنگهاى نامنظم و چریکى در شهرها هستند، درمى یابند که دستیابى ...
بیشتر
جنگهاى شهرى قیام هاى مردمى، نهضت هاى مقاومت و نیز تروریستها درون محیط شهرى رشد و نمو پیدا مى کنند و در کوچه و پس کوچه هاى آنها توان و استعداد آنها تقویت مى شود و فنآورى برتر در برابر آنها ناکام و عقیم مى گردند، زیر انیروهایى که درصدد مبارزه با این گونه جنگهاى نامنظم و چریکى در شهرها هستند، درمى یابند که دستیابى به موقع به اطلاعات دقیق دشوار است و تاکتیک هاى نظامى متعارف در بازى موش و گربه در دل شهرها کارآیى اندکى دارند. قیامهاى انقلابى جنگهاى خلقى همانطور که توسط مائو، چهگوآرا و ژنرال جیاب بیان گردیده است ، شورشهاى توده اى هستند که عمدتا در نواحى روستایى شروع و دست آخر به شهر گسترش مى یابند. شورشهاى شهرى که از مشى متفاوتى برخورداراست، در شهرها که در آنها بیشتر مردم ساکن هستند شروع مى گردد و در صورت موفقیت، سریعتر به نتیجه مى رسند.
در روزگاران قدیم، شکست و پیروزی برای اهالی یک شهر به منزله مرگ و زندگی بود. کسی نمی دانست در صورت تسلیم چه سرنوشتی در انتظارش است، زیرا فاتحان آزاد بودند به هرکاری که دلشان خواست دست بزنند. در طول تاریخ فاتحانی را می توان دید که به محاصره شهرها پرداختند و با فریب و نیرنگ مدافعان شهرها را از ایستادگی و مقاومت برحذر می داشتند یا ...
بیشتر
در روزگاران قدیم، شکست و پیروزی برای اهالی یک شهر به منزله مرگ و زندگی بود. کسی نمی دانست در صورت تسلیم چه سرنوشتی در انتظارش است، زیرا فاتحان آزاد بودند به هرکاری که دلشان خواست دست بزنند. در طول تاریخ فاتحانی را می توان دید که به محاصره شهرها پرداختند و با فریب و نیرنگ مدافعان شهرها را از ایستادگی و مقاومت برحذر می داشتند یا مدافعان براثر گرسنگی و قحطی به آرامی تن به تسلیم می دادند و آنگاه با ورود نیروها به درون شهر کشتار عظیمی راه می انداختند و شهر یکپارچه به مخروبه ای تبدیل می شد. برای اینکه شهری در زمان جنگ از آسیب و تلفات درامان بماند، نواحی خاصی از شهر را عمداً به دلایل سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی، زیبایی یا انسانی، شهر بیدفاع اعلان می کنند که تعداد اعلان این گونه شهرها اندک می باشد و میزان موفقیت این پیشنهاد در هریک از آنها متفاوت است.
نقاط یا مناطق اسکان شهری دلالت بر قطعاتی از زمین دارد که تراکم جمعیت در آنها برابر یا بیش از سیصد نفر در کیلومتر مربع است و متوسط ساختمانها دست کم یک ساختمان در هر هکتار می باشد. این تعریف کلیه شهرک های کوچک، حومه شهری و نیز شهرهای کوچک و بزرگ با اشکال متفاوت، خواه در مجاورت یکدیگر و یا در فواصل دوری از یکدیگر قرار داشته باشند، ...
بیشتر
نقاط یا مناطق اسکان شهری دلالت بر قطعاتی از زمین دارد که تراکم جمعیت در آنها برابر یا بیش از سیصد نفر در کیلومتر مربع است و متوسط ساختمانها دست کم یک ساختمان در هر هکتار می باشد. این تعریف کلیه شهرک های کوچک، حومه شهری و نیز شهرهای کوچک و بزرگ با اشکال متفاوت، خواه در مجاورت یکدیگر و یا در فواصل دوری از یکدیگر قرار داشته باشند، را در برمی گیرد که بر روی زمین مسطح یا ناهموار بنا شده باشد.
جغرافیای نظامی یکی از شاخه های علوم جغرافیایی می باشد که کلیه اثرات طبیعی، فرهنگی (انسانی) و زیست محیطی را بر سیاست ها برنامه ها و طرح های نظامی و عملیات رزمی/ پشتیبانی در سطح جهانی، منطقه ای و محلی مورد بررسی قرار می دهد. جغرافیای نظامی علمی است که تأثیر عوامل جغرافیایی یک کشور یا یک را در حرکت های نظامی بیان می ...
بیشتر
جغرافیای نظامی یکی از شاخه های علوم جغرافیایی می باشد که کلیه اثرات طبیعی، فرهنگی (انسانی) و زیست محیطی را بر سیاست ها برنامه ها و طرح های نظامی و عملیات رزمی/ پشتیبانی در سطح جهانی، منطقه ای و محلی مورد بررسی قرار می دهد. جغرافیای نظامی علمی است که تأثیر عوامل جغرافیایی یک کشور یا یک را در حرکت های نظامی بیان می کند. جغرافیای نظامی، بخشی از علوم نظامی است که با ویژگ یهای محیط و منطقه عملیات در ارتباط است. جغرافیای نظامی، بکارگیری روش تجزیه و تحلیل جغرافیایی، برای مسائل نظامی را شامل می شود. شایان ذکر است که برای جغرافیای نظامی، تعاریف مختلفی ارائه شده است. لیکن دو مطلب اساسی در تعریف جامع ضروری بنظر می رسد. الف- مقیاس و کاربرد جغرافیای نظامی کاربرد جغرافیای نظامی از نظر رهبران سیاسی، برنامه ریزان و تدوین کنندگان امنیت ملی، فرماندهان و سلسله مراتب نظامی که در تدوین استراتژی نظامی نقشه دارند و دارای تعریف خاص و محدوده مشخصی است. ب- جغرافیای نظامی در مقابل تهدیدات داخلی و خارجی و شرایط مختلف ژئوپلتیک هر منطقه، ارزش خاص خود را دارد. در واقع جغرافیای نظامی در مقابل تهدیدات ارائه کننده جهت های تهدید و استفاده از عوامل جغرافیایی در مقابل این تهدیدات است. جغرافیای نظامی راهنمای مژثری در طرح ریزی های ملی و برنامه ریزی کلان یک شکور اعم از آمایش سرزمین است، تا مکان یابی مناسب طرح های توسعه و اقدامات سازندگی کشور مانند تأسیسات زیربنایی و صنعتی در هر شرایطی از ملاحضات امنیتی دفاعی برخوردار باشند.