مهدی صداقت؛ حمید نظری پور
چکیده
رطوبت خاک نقش مهمی در تبادل ماده و انرژی میان سطح زمین و جو دارد. کمبود یا فقدان رطوبت خاک، به عنوان یکی از عوامل شتاب دهنده به ایجاد و گسترش کانون های گرد و غبار شناخته می شود. تالاب هورالعظیم در جنوب غرب ایران، در دهههای اخیر به دلایل مختلف با تنشهای آبی مواجه بوده است. هدف از این بررسی، پایش تغییرات زمانی-مکانی رطوبت خاک ...
بیشتر
رطوبت خاک نقش مهمی در تبادل ماده و انرژی میان سطح زمین و جو دارد. کمبود یا فقدان رطوبت خاک، به عنوان یکی از عوامل شتاب دهنده به ایجاد و گسترش کانون های گرد و غبار شناخته می شود. تالاب هورالعظیم در جنوب غرب ایران، در دهههای اخیر به دلایل مختلف با تنشهای آبی مواجه بوده است. هدف از این بررسی، پایش تغییرات زمانی-مکانی رطوبت خاک در تالاب هورالعظیم و ارتباط آن با فراوانی رخداد طوفانهای گرد و غبار در جنوب غرب ایران میباشد. برای این منظور، پایش تغییرات زمانی- مکانی رطوبت خاک برپایه اطلاعات سنجش از دور بررسی گردیده است. تصاویر 8 روزه از سنجنده مادیس ماهواره اکوا در دوره 15 ساله(2017-2003) اساس این بررسی را شکل میدهد. در سوی دیگر، فراوانی سالانه رخدادهای گرد و غبار در جنوب غرب ایران در دوره 2017-1987 جهت بررسی پاسخ شرایط جوی به تغییرات محیطی تالاب مورد ارزیابی قرار گرفته است. نمایههای سنجش از دور شامل دمای رویه زمین(LST)، شاخص پوشش گیاهی تعدیل کننده اثر خاک(SAVI) و شاخص رطوبت خاک عمودی(PSMI) میباشند. نتایج این بررسی، بیانگر روند افزایشی دامنه شاخصهای دور سنجی میباشد. دامنه شاخص پوشش گیاهی، رو به ارزشهای بیشتر میرود که به مفهوم کاهش تراکم پوشش گیاهی میباشد. ارزشهای شاخص رطوبت خاک عمودی نیز روند افزایشی دارد که بیانگر کاهش رطوبت خاک میباشد. آزمونهای آماری نشان داد که فراوانی طوفانهای گرد و غبار در ایستگاههای بستان و صفیآباد دزفول در سطح معنی داری 0/01 و سایر ایستگاهها در سطح معنیداری 0/05 روندهای افزایشی داشتهاند. همچنین مقادیر بتا نشان داد که هرساله حدود یک روز به تعداد روزهای گرد و غبار در ایستگاه های صفی آباد و بستان افزوده شده است. بنابراین کاهش رطوبت خاک و کاهش تراکم پوشش گیاهی منجر به افزایش دمای رویه زمین شده که این تغییرات شرایط محیطی تالاب هورالعظیم بر فراوانی رخداد طوفانهای گرد و غبار اثر میگذارند.
سید کرامت هاشمی عنا؛ محمود خسروی؛ تقی طاوسی؛ حمید نظری پور
چکیده
شناسائی و استخراج طول دورههای خشک در نواحی خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است، بنابراین استفاده از مدلهای پیشیابی تغییرات اقلیمی برای بررسی رفتار پارامترهای اقلیمی در آینده امری اجتناب ناپذیر است. زیرا با شناخت رفتار زمانی- مکانی عناصر اقلیمی مانند بارش، قادر خواهیم بود شدت اثرات عوامل مخرب محیطی را کاهش دهیم. در این پژوهش ...
بیشتر
شناسائی و استخراج طول دورههای خشک در نواحی خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است، بنابراین استفاده از مدلهای پیشیابی تغییرات اقلیمی برای بررسی رفتار پارامترهای اقلیمی در آینده امری اجتناب ناپذیر است. زیرا با شناخت رفتار زمانی- مکانی عناصر اقلیمی مانند بارش، قادر خواهیم بود شدت اثرات عوامل مخرب محیطی را کاهش دهیم. در این پژوهش عملکردمدل گردش عمومی جو - اقیانوس(AOGCMs- AR4)در شبیه سازی طول دورههای خشک در گسترهایران مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور مقادیر ماهانه بارش 15 مدل AOGCMکه در نسخة 5مدلLARS-WG تعبیه شده تحت سناریوهای مختلف برای دهههای 2050 و 2080 بر روی 45 ایستگاه همدید واقع در گستره ایران زمین ریزمقیاس شدند. بعد از اعتبارسنجی و وزندهی به مدلها با شاخصهای آماری، مشخص شد که مدل Hadcm3 و GFDL-CM2.1 بهترین کارایی و عملکرد را در شبیهسازی طول دورههای خشک دارد. در مقابل خروجی مدلهای NCPCM وINM-CM3.0 کمترین همبستگی را با دادههای مشاهداتی دارا میباشند. مدلسازی دورههای خشک با محاسبة سناریوهای تغییر اقلیم و لحاظ نمودن منابع عدم قطعیتها در خروجی مدلهای (AOGCM)، نشان داد که بر اساس بدترین سناریو(A2)، و حدیترین وضعیت(2080)، میانگین دمای کشور 2/7 درجة سلسیوس افزایش و میانگین بارش با وجود افزایش نقطهای آن در برخی از ایستگاهها، با کاهش 33 درصدی در کل کشور روبرو است. در خوشبینانهترین سناریو(B1)، نیز میانگین دمای کشور 1/4 درجه سلسیوس نسبت به دورة مشاهداتی افزایش و میانگین بارش نیز با کاهش 14 درصدی همراه است. نتایج حاصل از بررسی عدم قطعیت در بررسی دورههای خشک در ایران نشان داد که در هر دو دهة 2050 و 2080 و بر اساس هر سه سناریو(B1,A1B,A2)، طول دورههای خشک در تمامی پهنههای ایران افزایش مییابد. بیشترین درصد تغییرات طول دورههای خشک مربوط به پهنة شمالغرب (ارومیه، خوی، کرمانشاه، همدان و لرستان) است.
جواد خوشحال؛ حمید نظری پور
دوره 18، شماره 72 ، بهمن 1388، ، صفحه 21-24
چکیده
در این پژوهش داده هاى یازده متغیر اقلیمى (سمت باد، سرعت باد، دماى خشک، دماى تر، رطوبت نسبى و فشار ایستگاه) براى ساعت 9GMT که به وقت رسمى ایران معادل 30:12 مى باشد و متغیرهاى حداقل دما، حداکثر دما، مقدار بارش کل، میزان تبخیر و ساعات آفتابى ایستگاه طبس در طى سال هاى 1383-1364 را بررسى کرده ایم، که بدلیل نزدیکى به میانه اقلیمى روز، ...
بیشتر
در این پژوهش داده هاى یازده متغیر اقلیمى (سمت باد، سرعت باد، دماى خشک، دماى تر، رطوبت نسبى و فشار ایستگاه) براى ساعت 9GMT که به وقت رسمى ایران معادل 30:12 مى باشد و متغیرهاى حداقل دما، حداکثر دما، مقدار بارش کل، میزان تبخیر و ساعات آفتابى ایستگاه طبس در طى سال هاى 1383-1364 را بررسى کرده ایم، که بدلیل نزدیکى به میانه اقلیمى روز، نماینده بهترى از وضعیت جوّى یک روز است. از این رو، تنها از داده هاى این ساعت استفاده کرده ایم. ضمن بررسى زمان مورد مطالعه 3825 روز داراى داده هاى کاملى از متغیرهاى مذکور بودند. ماتریس (11×3825) استاندار سازى شد سپس بروى این ماتریس که طول آن تعداد روزها و عرض آن تعداد متغیرها بود، تحلیل خوشه اى صورت گرفت و در نهایت سه تیپ همدید هوا بدست آمد.