زهرا حجازی زاده؛ زین العابدین جعفرپور؛ نادر پروین
دوره 13، شماره 50 ، مرداد 1383، ، صفحه 57-61
چکیده
خشکسالى از قدیم الایام یکى از بلایاى طبیعى خطرناک براى زندگى بشر بوده است. به طورى که در متون تاریخى دیده مى شود این پدیده همیشه باعث بسیارى از تحولات اجتماعى - اقتصادى مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره هاى تر و خشک تعدادى از ایستگاه هاى هواشناسى حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال ...
بیشتر
خشکسالى از قدیم الایام یکى از بلایاى طبیعى خطرناک براى زندگى بشر بوده است. به طورى که در متون تاریخى دیده مى شود این پدیده همیشه باعث بسیارى از تحولات اجتماعى - اقتصادى مثل جنگها، قحطی ها و مهاجرت ها بوده است. در این تحقیق دوره هاى تر و خشک تعدادى از ایستگاه هاى هواشناسى حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در ناحیه شمال غربى ایران بررسى و تحلیل شده است. بدین منظور ابتدا با روشهاى سالانه ایستگاه هاى ارومیه، تبریز، سقز و میاندوآب نرمال شده است . به عبارت دیگر، بارشها به نمره استاندارد (Z-Score) تبدیل شدند. سپس شدت دوره هاى تر و خشک هر کدام در دو طبقه تعریف شدند که عبارتند از: دوره خشک ضعیف تا متوسط (-1.5<z<-.5)، خشک شدید(-1.5>z)، تر ضعیف تا متوسط (+.5<z<+1.5) و تر شدید(z>+1.5). به علاوه دوره تقریبا نرمال (-.5<z<+.5) به عنوان دوره بدون ترسالى یا خشکسالى درنظر گرفته شد. در مرحله بعد، آزمون مستقل بودن (Run Test) روى داده هاى بارش ماهانه انجام گرفت و همگنى آنها پذیرفته شد. سپس با استفاده از روش سری هاى زمانى از طریق مدل هاى فصلى ضربى (SARIMA) بارش هاى ماهانه ایستگاه هاى مذکور مدل سازى و براساس مناسب ترین مدل، براى آینده (تا سال2002) پیش بینى صورت گرفته است. نهایتا براساس مقادیر پیش بینى شده، درجه شدت خشکسالى یا ترسالى تعیین شده است . نتایج تحقیق نشان مى دهد که میزان بارش سالانه حوضه آبریز مذکور در سالهاى 2001 و 2002 تقریبا نرمال و با روند صعودى همراه خواهد بود و از وضعیت خشکسالى اخیر خارج مى شود.