دورسنجی
مسلم درویشی؛ رضا شاه حسینی
چکیده
با گسترش محدوده شهرها برخی زمین‌هایی که پیش‌ازاین سال‌ها با کاربری باغ مورداستفاده قرار می‌گرفتند درون حریم شهرها واقع شده‌اند. اختلاف ارزش زمین با کاربری باغ نسبت به کاربری شهری نظیر مسکونی و تجاری صاحبان باغ‌ها را به سمت تغییر کاربری ترغیب می‌کند. متولیان امور شهری با اعمال قوانین سخت‌گیرانه سعی دارند مانع از تغییر کاربری ...
بیشتر
با گسترش محدوده شهرها برخی زمین‌هایی که پیش‌ازاین سال‌ها با کاربری باغ مورداستفاده قرار می‌گرفتند درون حریم شهرها واقع شده‌اند. اختلاف ارزش زمین با کاربری باغ نسبت به کاربری شهری نظیر مسکونی و تجاری صاحبان باغ‌ها را به سمت تغییر کاربری ترغیب می‌کند. متولیان امور شهری با اعمال قوانین سخت‌گیرانه سعی دارند مانع از تغییر کاربری شوند. بررسی میزان موفقیت این‌گونه برنامه‌ریزی‌ها، نیازمند بررسی تغییر کاربری زمین‌های قرار گرفته در محدوده شهر در یک بازه زمانی بلندمدت است. در این تحقیق هدف اصلی آشکارسازی باغ‌های شهری متروکه با استفاده از تصاویر چندزمانه ماهواره لندست است. هدف دوم تعیین میزان تغییرات باغ‌های شهری منطقه موردمطالعه طی 30 سال گذشته است. در این تحقیق بر پایه تصاویر ماهواره لندست در سال‌های 2018 و 1988 برای دامنه شمالی کوهستان الوند در استان همدان و محدوده شهر همدان شاخص تفاضلی نرمال‌شده پوشش گیاهی (NDVI) در کنار دمای سطحی زمین (LST) در 9 مقطع زمانی در هر سال استخراج شد. به‌طورکلی نتایج تحقیق افزایش دمای سطحی 4.75 سانتی‌گراد برای منطقه طی 30 سال را نشان می‌دهد، همچنین رابطه معکوس دمای سطحی با شاخص تفاضلی نرمال‌شده پوشش گیاهی مورد تأیید است. بر مبنای تفکیک باغ‌های شهری یک مقایسه بین سال‌های 2018 و 1988 صورت پذیرفت که نتایج حاکی از کاهش 175 هکتاری باغ‌های شهری در منطقه موردمطالعه، معادل کاهش 49 درصدی باغ‌های شهری است. در بخش اصلی تحقیق بر مبنای رفتارسنجی باغ‌های شهری در این دو ویژگی یک شاخص تفکیک برای باغ‌های فعال از متروکه ارائه شده است که پس از بررسی نتایج بر مبنای داده‌های واقعیت زمینی شامل 25 باغ فعال و 25 باغ متروکه، روش پیشنهادی دارای دقت کلی 82% و ضریب کاپا 0.64 است.
محمد کاظمی قراجه؛ خلیل ولی زاده کامران
چکیده
اندازه گیری پارامترهای فیزیکی آب از جمله دمای سطح آب و عمق آب با استفاده از روش های معمولی نیازمند صرف هزینه و زمان زیادی می‌باشد. در سال های اخیر، فناوری سنجش از دور به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای محاسبه دمای سطح آب و عمق آب، روند رو به رشدی در مطالعات مربوط به دریاها داشته است. از این رو، ...
بیشتر
اندازه گیری پارامترهای فیزیکی آب از جمله دمای سطح آب و عمق آب با استفاده از روش های معمولی نیازمند صرف هزینه و زمان زیادی می‌باشد. در سال های اخیر، فناوری سنجش از دور به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای محاسبه دمای سطح آب و عمق آب، روند رو به رشدی در مطالعات مربوط به دریاها داشته است. از این رو، هدف پژوهش حاضر محاسبه دمای سطح آب و عمق آب و بررسی ارتباط بین این دو در دریاچه ارومیه واقع در کشور ایران و وان واقع در کشور ترکیه می باشد. بدین منظور، در ابتدا تصاویر ماهواره لندست 8 سال 2018 برای مناطق مورد مطالعه تهیه شدند. تصحیح اتمسفری با استفاده از روش فلش (FLAASH)بر روی تصاویر اعمال شد. سپس دمای سطح زمین با استفاده از روش الگو‌ریتم پنجره مجزاء برای هر دو منطقه مورد مطالعه محاسبه شد. در نهایت با اعمال ضریب گسیل مندی آب(0.98)برروی دمای سطح زمین، دمای سطح آب به دست آمد. برای محاسبه عمق نسبی آب نیز روش استامپ مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از محاسبات مربوط به ارزیابی صحت نتایج بیانگر مقادیر 1.2 ،1.2،1.1 RMSE برای محاسبه دمای سطح آب به ترتیب برای ایستگاه های قالقاچی، مالک‌اشتر و اشکوهمچنین مقادیر 1.5،1.6 و 1.67 برای محاسبه عمق آب به ترتیب برای ایستگاه های قالقاچی، مالک اشتر و اشکو می باشد. همچنین نتایج حاصل از بررسی ضریب همبستگی به دست آمده بین دمای سطح آب با عمق نسبی آب (0.24- برای دریاچه ارومیه) و( 0.52- برای دریاچه وان) نشانگر وجود رابطه معکوس بین عمق آب و دمای سطح آب است، به طوری که با افزایش عمق، دمای سطح آب کاهش یافته و کاهش عمق آب، افزایش دمای سطح آب و در نتیجه افزایش تبخیر و تعرق را در پی دارد.
مهرداد هادی پور؛ حمید دارابی؛ علی اکبر داودی راد
چکیده
درک توزیع مکانی و زمانی دمای سطح زمین یا LST جهت یافتن عوامل ایجاد آن، در مدیریت محیط زیست شهری امری ضروری خواهد بود. از این‌رو هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل کمی جزایر حرارتی یا UHI شهر اراک و بررسی ارتباط بین شاخص‌های NDVI، NDBI و آلودگی هوا با LST، با استفاده از تصاویر سنجنده‌های ETM+, TM و OLI می‌باشد. ابتدا بر روی تصاویر پیش‌پردازش‌های لازم ...
بیشتر
درک توزیع مکانی و زمانی دمای سطح زمین یا LST جهت یافتن عوامل ایجاد آن، در مدیریت محیط زیست شهری امری ضروری خواهد بود. از این‌رو هدف از پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل کمی جزایر حرارتی یا UHI شهر اراک و بررسی ارتباط بین شاخص‌های NDVI، NDBI و آلودگی هوا با LST، با استفاده از تصاویر سنجنده‌های ETM+, TM و OLI می‌باشد. ابتدا بر روی تصاویر پیش‌پردازش‌های لازم جهت تهیه نقشهکاربری با استفاده از روش طبقه‌بندی نظارت‌شده انجام شد و کاربری‌های اراضی موجود در محدوده مورد مطالعه شامل: مراتع فقیر، مراتع متوسط، مراتع خوب، اراضی بایر، دریاچه شور، اراضی کشاورزی و اراضی مسکونی استخراج شدند. سپس تصاویر مورد استفادهبرای تهیه شاخص‌های NDVI و NDBI به بازتاب جو تبدیل و دمای سطح زمین با استفاده از روش مؤسسه علوم پروژه لندست در محیط GIS تهیه شدند. آزمون‌های کولموگروف-اسمیرنوف، t جفتی و آزمون همبستگی پیرسون جهت آنالیزهای آماری شاخص‌های سنجش از دور و داده‌های کیفیت هوا استفاده شدند. نتایج آزمون کلموگروف-اسمینرف نشان داد، تمامی شاخص‌های سنجش از دور از توزیع نرمال پیروی می‌کنند. نتایج آزمون t جفتی، حاکی از وجود اختلاف معنی‌دار در تمام کاربری‌ها بجز کاربری مسکونی با کاربری دریاچه شور در شاخص‌های LST و NDVI و همچنین وجود اختلاف معنی‌دار در تمام کاربری‌های موجود در محدوده مورد مطالعه برای شاخص NDBI بود. همچنین نتایج آزمون t جفتی برای متغیر دمای هوای و LST، نشان داد که اختلاف معنی‌دار بین تمام کاربری‌ها با کاربری مسکونی وجود ندارد و همبستگی بین دمای هوا با LST و داده‌های کیفیت هوا شامل ذرات معلق کمتر از 2/5 میکرون در سطح 99 درصد معنی‌دار بود. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن بود که استفاده از داده‌های سنجش از دور می‌تواند نقش مهمی در مدیریت فضای شهری داشته باشد به نحو کارآمدی مدیران شهری را در برنامه‌ریزی فضای شهری یاری رساند.
محسن شاطریان؛ سید حجت موسوی؛ زهرا مومن بیک
چکیده
داشتن آمار و اطلاعات به هنگام از کاربری‌های موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصه‌های طبیعی و شهری است. با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامه‌ریزان از چگونگی تحولات حادث‌شده برای سیاست‌گذاری و چاره‌اندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات برای مشخص کردن روند زمانی آنها ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین ...
بیشتر
داشتن آمار و اطلاعات به هنگام از کاربری‌های موجود، لازمه مدیریت صحیح عرصه‌های طبیعی و شهری است. با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامه‌ریزان از چگونگی تحولات حادث‌شده برای سیاست‌گذاری و چاره‌اندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات برای مشخص کردن روند زمانی آنها ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین نقشه کاربری اراضی یکی از الزامات هرگونه برنامه‌ریزی توسعه ملی و منطقه‌ای است که مدیران، برنامه‌ریزان و کارشناسان را قادر می‌سازد با شناسایی وضع موجود و مقایسه قابلیت‌ها و پتانسیل‌ها، در زمینه حل معضلات و رفع نیازهای حال و آینده اقدامات لازم را طراحی و اجرا نمایند. لذا هدف از این پژوهش تهیه نقشه‌های کاربری اراضی شهرستان شهرکرد و همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی این منطقه در بازه زمانی 1985 تا 2017 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست می‌باشد. در این راستا تصاویر سنجنده‌های TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست در سال‌های 1985، 2000، 2015 و 2017 به‌عنوان پایگاه داده مورد بهره‌گیری قرار گرفت و جهت آنالیز داده‌ها از نرم افزارهای دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیائی ENVI 4.7و ArcGIS 10.4استفاده گردید. نتایج نشان داد که در این دوره 32 ساله، مساحت کاربری‌های شهری، کشاورزی و صنعتی هر کدام به‌ترتیب 2/26، 3/190 و 6/15 کیلومتر مربع افزایش یافته‌است، درحالی‌که کاربری مرغزار و سایر کاربری‌ها به‌ترتیب 9/4 و 6/230 کیلومتر مربع کاهش وسعت داشته‌اند. این موضوع حاکی از تخریب سرزمین، به دلیل احداث فرودگاه و همچنین از بین رفتن مراتع به موجب افزایش اراضی شهری و کشاورزی می‌باشد.
