اطلاعات جغرافیایی
حدیثه سبزی سرخنی؛ عبدالله فرجی؛ حسین عساکره
چکیده
عوامل زیادی بر صنعت گردشگری تاثیر می گذارند که یکی از مهمترین آنها آب و هوا است. آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین منابع پایه محلی در صنعت گردشگری نقش ایفا می کند. آگاهی از آسایش اقلیمی، نقش مهمی را در زندگی انسان و فعالیت های او بازی می کند و آسایش فیزیولوژیکی ارتباط تنگاتنگی با فاکتورهای آب و هوایی دارد. از این رو ...
بیشتر
عوامل زیادی بر صنعت گردشگری تاثیر می گذارند که یکی از مهمترین آنها آب و هوا است. آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین منابع پایه محلی در صنعت گردشگری نقش ایفا می کند. آگاهی از آسایش اقلیمی، نقش مهمی را در زندگی انسان و فعالیت های او بازی می کند و آسایش فیزیولوژیکی ارتباط تنگاتنگی با فاکتورهای آب و هوایی دارد. از این رو مطالعه پارامترهای اقلیمی مؤثر در آسایش اقلیمی کاری ضروری به نظر می رسد. استان گیلان یکی از استان های گردشگرپذیر کشور است و بررسی و مطالعه آسایش آب و هوایی این استان می تواند در برنامه ریزی برای پذیرش گردشگر و مقتضیات آن گامی مهم به شمار آید. در این مطالعه آسایش اقلیمی استان گیلان مورد بررسی قرار گرفته است برای این منظور از داده های اقلیمی 11 ایستگاه سینوپتیک شامل میانگین ماهانه دما، میانگین حداکثر و حداقل دما به درجه سانتی گراد، میانگین ماهانه ی رطوبت نسبی به درصد، میانگین ساعت آفتابی و تعداد روزهای بارندگی طی دوره آماری25ساله( 2020 –1995) از سازمان هواشناسی کشور دریافت شده است. پس از مرتب سازی و تجزیه و تحلیل در نرم افزارهای Excell, Spss ، شرایط اقلیمی محدوده ی مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است. به این ترتیب براساس شاخص آسایش آب و هوایی گردشگری (TCCI) نقشه های پهنه بندی استان در نرم افزار GIS ترسیم شد. نتایج بررسی های انجام شده نشان دهنده ی وجود انواع وضعیت های آسایش آب و هوایی گردشگری در استان گیلان است. ماه های می و ژوئن در اغلب نقاط استان دارای شرایط کاملاً مطلوب و دلپذیر بوده و شرایط اقلیمی برای انواع فعالیت های گردشگری فراهم است. در فصل سرد سال (ژانویه، فوریه و دسامبر) در تمامی نقاط استان (به ویژه نواحی مرتفع مانند دیلمان و ماسوله و...) شرایط بسیار نامطلوب (سرمایی) حاکم است و در فصل گرم سال (ژوئیه و آگوست) شرایط خیلی نامطلوب (گرمایی) در اغلب پهنه های مورد مطالعه (به ویژه نواحی ساحلی به دلیل رطوبت بالا) وجود دارد. در مجموع در این پژوهش انواع فعالیت های گردشگری متناسب با هر فصل و هر منطقه هدف گذاری شده است.
سجاد فردوسی؛ حمید رضا شاه محمدی؛ محبوبه جلالی
چکیده
منافع اقتصادی ناشی از گردشگری در سالهای اخیر، توجه بسیاری از کشورهای دارای مرز دریایی را به سوی خود جلب نموده است. در این میان دریای خزر در بخش شمالی کشور ایران از پتانسیل ویژهای در زمینه گردشگری برخوردار است که تنها با رویکردی همهجانبه در این زمینه، میتوان شاهد افقی روشن در حوزه گردشگری بود. بر این اساس نوشتار حاضر به روش توصیفی- ...
بیشتر
منافع اقتصادی ناشی از گردشگری در سالهای اخیر، توجه بسیاری از کشورهای دارای مرز دریایی را به سوی خود جلب نموده است. در این میان دریای خزر در بخش شمالی کشور ایران از پتانسیل ویژهای در زمینه گردشگری برخوردار است که تنها با رویکردی همهجانبه در این زمینه، میتوان شاهد افقی روشن در حوزه گردشگری بود. بر این اساس نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی مطلوبترین بازههای زمانی از نظر شرایط اقلیمی به منظور توسعه گردشگری تدوین گردیده است. نتایج حاصل از روش TCI نشان میدهد که در تمام طول سال میتوان شاهد نواحی با شرایط اقلیمی مطلوب در حاشیه دریای خزر بود که با برنامهریزی زمانی و مکانی مناسب زمینه رشد و توسعه گردشگری در این منطقه فراهم میشود. در این خصوص به ترتیب ماههای خرداد، تیر، شهریور و مرداد به عنوان مطلوبترین بازههای زمانی جهت برنامهریزی برای حضور گردشگران و ارائه خدمات به آنها میباشند. مطلوبیت شرایط اقلیمی در این چهار ماه و همزمانی آن با آغاز مسافرتهای تابستانی، فرصتی ویژه به منظور گسترش گردشگری و بهرهمندی از مزایای اقتصادی قابلتوجه آن محسوب میگردد. همچنین به ترتیب ماههای فروردین، اسفند، مهر، دی، اردیبهشت، بهمن، آبان و آذر به لحاظ مطلوبیت شرایط اقلیمی در اولویتهای بعدی قرار دارند. البته این بدان معنی نیست که در این ماهها، گردشگری مسکوت میماند، بلکه این رتبهبندی صرفاً مطلوبیت اقلیمی را در ماههای مختلف در مقایسه با یکدیگر بیان میدارد. در واقع تقریباً در اغلب ماههای سال میتوان شاهد شرایط اقلیمی مطلوبی در راستای گردشگری در نواحی همجوار با دریا بود.
علی حنفی
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 67-71
چکیده
هوازدگی زمانی رخ میدهد که سنگهای سطحی زمین در اثر فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی شکسته و یا تغییر شکل میدهند. این عمل میتواند توسط باد، آب، اقلیم، عوامل گیاهی و جانوری صورت گیرد. این مطالعه براساس مدلهای لویس پلتیر انجام شده که در این مدلها از دو متغیر متوسط دما و بارش سالانه استفاده گردیده است. پلتیر با استفاده ...
بیشتر
هوازدگی زمانی رخ میدهد که سنگهای سطحی زمین در اثر فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی شکسته و یا تغییر شکل میدهند. این عمل میتواند توسط باد، آب، اقلیم، عوامل گیاهی و جانوری صورت گیرد. این مطالعه براساس مدلهای لویس پلتیر انجام شده که در این مدلها از دو متغیر متوسط دما و بارش سالانه استفاده گردیده است. پلتیر با استفاده از این دو متغیر هفت مدل را مشخص کرد که می توانند انواع مختلف پدیدههای هوازدگی را توصیف کنند.از بین این مدلها دو مدل مربوط به رژیمهای هوازدگی و رژیمهای مورفوژنتیکی در مورد کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته و رژیمهای مربوط به هر ایستگاه از روی نمودارهای مربوطه تعیین گردید. به منظور مطالعه و بررسی وضعیت هوازدگی و مناطق ژئومورفولوژیکی در سطح کشور، دادههای اقلیمی شامل میانگین بارش و دمای سالانه 143 ایستگاه سینوپتیک که دارای داده و طول دوره آماری مناسب بودند از سایت سازمان هواشناسی اخذ گردیده و در یک پایگاه داده در محیط GIS ثبت گردید. در ادامه بعد از بررسی روند دما و بارش در کشور، رژیمهای مربوط به هر ایستگاه از روی مدلهای پلتیر تعیین و بعد از دادن ارزش وزنی به آنها در پایگاه داده مربوطه ثبت گردیده و سپس نقشههای مربوطه در محیط Arcmap تولید گردید. نتایج حاصل نشان داد که از نُه وضعیت مورفوژنتیکی موجود در مدل پلتیر، پنج وضعیت در شرایط اقلیمی ایران اتفاق میافتد به طوری که بیشتر بخشهای واقع در فلات مرکزی، شرق و جنوب کشور در منطقه خشک، مناطق کوهستانی کشور، ارتفاعات زاگرس و البرز دارای رژیم نیمه خشک، ایستگاههای واقع در سواحل جنوبی دریای خزر و دامنههای غربی زاگرس دارای رژیم معتدل و ساوان میباشند. از نظر وضعیت هوازدگی نیز مناطق واقع در فلات مرکزی و جنوب کشور دارای هوازدگی خیلی کم، مناطق کوهستانی کشور مثل ارتفاعات زاگرس، البرز و شمال غرب دارای هوازدگی مکانیکی در سطح ضعیف، در برخی از ایستگاههای واقع در دامنههای شمالی البرز و دامنههای غربی زاگرس هوازدگی شیمیایی همراه با عمل یخبندان تا هوازدگی شیمیایی متوسط و در چند ایستگاه واقع در سواحل جنوبی دریای خزر هوازدگی شیمیایی در سطح شدید رخ میدهد.
علی حنفی؛ ایرج حاتمی
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 24-28
چکیده
تقسیمبندی آب و هوایی و شناخت مهمترین عوامل و عناصر تأثیرگذار بر هر ناحیه یکی مهمترین فاکتورهایی است که میتواند در برنامهریزیهای محیطی مورد استفاده قرار گیرد. دامنه تحقیقات اقلیمی از جمله تهیه نقشههای اقلیمی میتواند در مقیاسهای بزرگ، متوسط، ریز و محلی صورت گیرد که در استان کردستان این تحقیقات بسیار محدود بوده است. در ...
بیشتر
تقسیمبندی آب و هوایی و شناخت مهمترین عوامل و عناصر تأثیرگذار بر هر ناحیه یکی مهمترین فاکتورهایی است که میتواند در برنامهریزیهای محیطی مورد استفاده قرار گیرد. دامنه تحقیقات اقلیمی از جمله تهیه نقشههای اقلیمی میتواند در مقیاسهای بزرگ، متوسط، ریز و محلی صورت گیرد که در استان کردستان این تحقیقات بسیار محدود بوده است. در این پژوهش به بررسی ویژگیهای اقلیمی استان کردستان در یک دوره آماری سی ساله از دادههای ایستگاههای هواشناسی استان و با استفاده از نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شد. پس از کنترل کمی و کیفی دادههای هواشناسی و رفع نواقص آماری دو عنصر مهم اقلیمی دما و بارش در سطح استان مورد بررسی قرار گرفت و نقشههای هم دما، هم بارش و نیز همبستگی دما و بارش با ارتفاع در محیط نرم افزار و با استفاده از روش وزن دهی معکوس فاصله تولید گردید. انطباق درجه حرارت و بارش با مدل رقومی ارتفاع یک همبستگی معکوس و معنیداری را بین دما و بارش با ارتفاع در منطقه مورد مطالعه نشان داد. به طوری که با افزایش ارتفاع دما و بارش کاهش پیدا میکند. برای طبقه بندی اقلیمی استان از دو روش تجربی دمارتن و آمبروژه استفاده گردید و اقلیمهای مختلف براساس آنها تعیین گردید. در طبقه بندی دمارتن استان کردستان به چهار نوع اقلیم نیمه خشک، مدیترانهای، مرطوب و بسیار مرطوب تقسیم گردید و در طبقه بندی آمبروژه نیز منطقه به چهار نوع اقلیم نیمه خشک سرد، اقلیم ارتفاعات، نیمه مرطوب سرد و مرطوب سرد تقسیم گردیده است. در پایان برای تهیه نقشه اقلیمی استان کردستان پهنهبندی در محیط GIS صورت گرفت و از روشهای موجود برای انترپولاسیون فضایی و تحلیل فضایی داده های مکانی، از مدل میان یابی وزن دهی معکوس (IDW) استفاده گردید و در نهایت نقشههای اقلیمی استان کردستان تولید گردید. نقشههای پهنهبندی تولید شده بیانگر آن است که بیشترین پهنه استان دارای اقلیم نیمه خشک و مدیترانهای میباشد و تنها پهنه کمی از آن در قسمت غرب دارای اقلیم مرطوب و نیمه مرطوب میباشد.
بهنام مغانی رحیمی؛ زهرا پربار
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 64-67
چکیده
اهمیت تأثیر اقلیم بر معماری، انجام مطالعات و پژوهشهای جامعی را در این زمینه ایجاب میکند به ویژه در کشور ما که تنوع اقلیمی و معماری متنوعی را نیز داشته است. اقلیم هر منطقه را میتوان؛ مجموعهی منظمی از پوشش گیاهی، میزان بارش، حرارت، دما و تابش آفتاب آن منطقه تعریف کرد. برای تعیین ساختارهای معماری هر منطقه و بالا بردن آسایش ساکنان ...
بیشتر
اهمیت تأثیر اقلیم بر معماری، انجام مطالعات و پژوهشهای جامعی را در این زمینه ایجاب میکند به ویژه در کشور ما که تنوع اقلیمی و معماری متنوعی را نیز داشته است. اقلیم هر منطقه را میتوان؛ مجموعهی منظمی از پوشش گیاهی، میزان بارش، حرارت، دما و تابش آفتاب آن منطقه تعریف کرد. برای تعیین ساختارهای معماری هر منطقه و بالا بردن آسایش ساکنان آن، توجه به ویژگیهای آب وهوایی محلی اجتنابناپذیر است. با آگاهی از عوامل و عناصر اقلیمی شهر شیراز، جهتگیری ساختمانها، شناخت از مصالح ساختمانی مناسب، انتخاب ابعاد پنجرهها وغیره میتوان تدابیری اندیشید تا ساکنان احساس راحتی و آسایش بیشتری کنند و با مصرف کمترین انرژی بتوانند گرمایش و سرمایش مورد نیاز مسکن خود را تأمین نمایند.گردآوری اطلاعات این تحقیق، بصورت کتابخانهای، اسنادی و پیمایشی بوده است.
تقی طاوسی؛ محسن آرمش
دوره 21، 84-1 ، اسفند 1391، ، صفحه 28-30
چکیده
از دیدگاه هواشناختی، اگر کمینه دمای روزانه به زیر صفر درجه سلسیوس تنزل یابد، یخبندان حادث شده است. این مقاله با هدف پژوهش جهت پیشبینی و روندیابی یخبندانهای زودرس پاییزه شهرستان خاش انجام شده است. برای مطالعه یخبندانهای زودرس، تاریخ اولین روز یخبندان دوره آماری از سال 1365 تا 1387 بررسی شد. احتمالات و دورههای بازگشت شروع ...
بیشتر
از دیدگاه هواشناختی، اگر کمینه دمای روزانه به زیر صفر درجه سلسیوس تنزل یابد، یخبندان حادث شده است. این مقاله با هدف پژوهش جهت پیشبینی و روندیابی یخبندانهای زودرس پاییزه شهرستان خاش انجام شده است. برای مطالعه یخبندانهای زودرس، تاریخ اولین روز یخبندان دوره آماری از سال 1365 تا 1387 بررسی شد. احتمالات و دورههای بازگشت شروع یخبندان پاییزه (زودرس) با توزیع نرمال و توزیع لوگ- پیرسن نوع 3 برآورد شد، در توزیع لوگ- پیرسن نوع 3 با احتمال 99 درصد زودتر از 17 آبان ماه، با احتمال 95 درصد زودتر از 24 آبانماه و در توزیع نرمال با احتمال 95 درصد زودتر از 21 آبان ماه یخبندان شروع نمیشود. ضریب تغییر دادهها 2/21 درصد محاسبه شد، که بیانگر نوسان نسبتاً زیاد در زمان آغاز یخبندان میباشد. با ترسیم نمودار اولین روز یخبندان و میانگین متحرک 11 ساله آن، سیر وقوع یخبندانها روندیابی شد، نتایج نشان داد که طی چند دهه گذشته شروع یخبندان پاییزه به سمت زمستان عقبنشینی کرده است.
اسماعیل شاهکوبی
دوره 20، شماره 79 ، آبان 1390، ، صفحه 52-57
چکیده
در این مقاله سعی شده است، جایگاه اقلیم و جغرافیا در توسعه ی پایدار استان در ارتباط با صنعت گردشگری و نقش آن در برنامه ریزی منطقه ای مشخص شود. چنان پیوندی بین توان های طبیعی و تاریخی استان با اقلیم و گردشگری برقرار نماید که علاوه بر ایرانیان، توجه کشورهای تازه به استقلال رسیده آسیای میانه از جمله ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان ...
بیشتر
در این مقاله سعی شده است، جایگاه اقلیم و جغرافیا در توسعه ی پایدار استان در ارتباط با صنعت گردشگری و نقش آن در برنامه ریزی منطقه ای مشخص شود. چنان پیوندی بین توان های طبیعی و تاریخی استان با اقلیم و گردشگری برقرار نماید که علاوه بر ایرانیان، توجه کشورهای تازه به استقلال رسیده آسیای میانه از جمله ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان را در استفاده از این امکانات طبیعی بی نظیر جلب نماید.زیرا گلستان «گنجینة اکوتوریسم» است.
حسین عساکره؛ محمد سواری
دوره 19، شماره 75 ، آبان 1389، ، صفحه 92-96
چکیده
طبق آمار موجود هر ساله هزاران نفر در تصادفات جاده اى جان خود را از دست داده و یا معلول مى گردند. عوامل متعددى ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند که از جمله این عوامل به مشکلات ناشى از طراحى هندسى جاده، شرایط محیطى و عوامل انسانى اشاره نمود. از میان عوامل محیطى که ایمنى و پایدارى حمل و نقل را تحت تأثیر قرار مى دهند مى توان ...
بیشتر
طبق آمار موجود هر ساله هزاران نفر در تصادفات جاده اى جان خود را از دست داده و یا معلول مى گردند. عوامل متعددى ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند که از جمله این عوامل به مشکلات ناشى از طراحى هندسى جاده، شرایط محیطى و عوامل انسانى اشاره نمود. از میان عوامل محیطى که ایمنى و پایدارى حمل و نقل را تحت تأثیر قرار مى دهند مى توان به نقش پدیده هاى اقلیمى همچون بارندگى، باد، دما، مه و گرد و غبار و رطوبت اشاره کرد. محور اهواز- سوسنگرد به طول 55 کیلومتر جزء راه هاى اصلى مى باشد که از طریق اهواز به شهرهاى حمیدیه، سوسنگرد، هویزه و بستان مرتبط مى شود. در این پژوهش تحلیل تصادفات جاده اى با نگرش اقلیمى و به منظور بررسى رابطه بین توزیع مکانى تصادفات و عناصر- پدیده هاى اقلیمى از جمله بارش، مه و گرد و غبار، دما و رطوبت و باد انجام گرفته است. به منظور بررسى نقش پدیده هاى اقلیمى در بروز تصادفات از داده هاى ساعتى ایستگاه هاى هواشناسى اهواز، آبادان، بستان و حمیدیه استفاده شده و وضعیت جوّى لحظه وقوع تصادف از میان یابى این داده ها استخراج شده است. همچنین، اطلاعات مربوط به تصادفات جاده اى نیروى انتظامى نیز بدست آمده است. نقشه راه هاى جنوب غرب خوزستان با مقیاس 250000:1 به عنوان نقشه پایه انتخاب گردیده است. با استفاده از این داده ها براى یک دوره سه ساله (1384-1386)، نقشه پراکندگى تصادفات در وضعیت هاى جوّى متفاوت تهیه شده است. براساس نتایج حاصل از نقشه هاى احتمال خطر تصادفات به هنگام ریزش باران در کیلومترهاى 9و16و21و22و25 کیلومترى، مه و گرد و غبار در کیلومترهاى 10و29و35و49، ماکزیمم دما در کیلومترهاى 20و25و35و 43و49، باد در کیلومترهاى 10و21و22و43 و رطوبت در کیلومترهاى 9و35و45و50، بیشترین احتمال خطر تصادف وجود دارد.
مسعود معیری؛ علی جوزی خمسلویی
دوره 18، شماره 71 ، آبان 1388، ، صفحه 20-25
چکیده
این مقاله تغییرات مربوط به ردگیرى واکنش گاز و اقلیم را در دوره هولوسن (تقریبا 10000 سال پیش) با توجه به چهار دوره یخچالى گذشته خلاصه مى نماید. دوره صنعتى که معمولاً از قرن 18 شروع مى شود، باتوجه به افزایش گازهاى گلخانه اى اتمسفر در نتیجه سوخت هاى فسیلى و تغییرات کاربرى زمین شناخته شده است و اینها با افزایش میانگین دماى سطح زمین ...
بیشتر
این مقاله تغییرات مربوط به ردگیرى واکنش گاز و اقلیم را در دوره هولوسن (تقریبا 10000 سال پیش) با توجه به چهار دوره یخچالى گذشته خلاصه مى نماید. دوره صنعتى که معمولاً از قرن 18 شروع مى شود، باتوجه به افزایش گازهاى گلخانه اى اتمسفر در نتیجه سوخت هاى فسیلى و تغییرات کاربرى زمین شناخته شده است و اینها با افزایش میانگین دماى سطح زمین در دهه پایانى قرن بیست مرتبط مى باشد. به هر حال تحلیل هاى انجام گرفته به وسیله رادیمان (Ruddiman) که دوره هولوسن و دوره جامعه شهرى را مورد توجه قرار مى دهد، تغییرات موجود در گازهاى گلخانه اى اتمسفر به صورت بى سابقه اى با سوابق یخچالى در چهارصدهزار سال پیش مقایسه شده است. در طول این دوره دى اکسید کربن (Co2) و متان (CH4) افزایش یافته است و این افزایش احتمالاً ناشى از شروع فعالیت هاى کشاورزى و پاکسازى زمین در اوراسیا مى باشد. این موارد و دیگر تغییرات کاربرى زمین ناشى از فعالیت هاى کشاورزى و روستایى ممکن است موجب تغییرات ضعیف اقلیمى و مانع از سرد شدن زمین شده باشد و یا شاید اینها ناشى از نیروهاى طبیعى باشد. اگر چه شواهد آتیه نظریه رادیمان را پشتیبانى مى کند ولى فعالیت هاى جنگل کارى و کشاورزى در طول دوره جامعه شهرى ممکن است که تأثیرى را برروى اقلیم براى حداقل هشت هزار سال پیش اعمال کرده باشد.