مرتضی حیدری مظفر؛ مرتضی شهاوند
چکیده
استفاده از آب زیرزمینی یکی از راهکارهای مقابله با کم‌آبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. کمبود منابع مالی، زمانی و تکنولوژیکی به‌علاوه شرایط فیزیکی سبب می‌شود که استفاده از آب در نواحی خشک در اغلب کشورهای در حال توسعه با محدودیت‌هایی مواجه باشد. طی چند سال گذشته استفاده از سدهای زیرزمینی به‌عنوان راه‌حلی برای غلبه بر مشکل کم‌آبی ...
بیشتر
استفاده از آب زیرزمینی یکی از راهکارهای مقابله با کم‌آبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. کمبود منابع مالی، زمانی و تکنولوژیکی به‌علاوه شرایط فیزیکی سبب می‌شود که استفاده از آب در نواحی خشک در اغلب کشورهای در حال توسعه با محدودیت‌هایی مواجه باشد. طی چند سال گذشته استفاده از سدهای زیرزمینی به‌عنوان راه‌حلی برای غلبه بر مشکل کم‌آبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، به روش ترکیب نقشه‌های فازی در سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، مکان‌های مناسب برای احداث سد زیرزمینی در دشت کبودرآهنگ، واقع در شمال استان همدان شناسایی می‌شوند. برای این منظور، پارامترهای مؤثر در احداث سد زیرزمینی همچون شیب، موقعیت چاه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها، مسیر رودخانه‌ها، محل قرارگیری گسل‌ها، موقعیت روستاها و شهرها، وضعیت راه‌های ارتباطی و همچنین ضخامت آبرفت برای منطقه موردمطالعه جمع‌آوری شد. سپس با استفاده از ابزارهای تحلیل مکانی، لایه‌های اطلاعاتی مربوط به هرکدام از پارامترها به‌صورت لایه‌ی رستری و با استفاده از عملگر فاصله اقلیدسی و درون‌یابی براساس روش مثلث‌بندی دلونی آماده‌سازی شده و به کمک ترکیب نقشه‌های فازی، استانداردسازی بر روی معیارهای مختلف انجام گرفت. با جمع‌بندی تحقیقات و استانداردها، نقشه‌های معیار به کمک عملگرهای فازی با هم ترکیب شد؛ در روش عملگر اشتراک فازی منطقه‌ای به وسعت 3342 هکتار و در روش عملگر ضربی فازی منطقه‌ای به وسعت 2393 هکتار، حدود یک درصد منطقه مطالعاتی و در روش عملگر گامای فازی منطقه‌ای به وسعت 35574 هکتار، 10.32 درصد منطقه مطالعاتی، دارای پتانسیل بسیار مناسب برای احداث سد زیرزمینی مشخص شدند. نتایج نشان داد که در صورت وجود داده‌های مناسب مکانی و نقشه‌های با دقت، روش ترکیب نقشه‌های فازی می‌تواند نتایج مناسبی برای پیشنهاد مکان‌های مناسب احداث سد زیرمینی را ارائه نماید.
قاسم صفری اله خیلی؛ محمدرضا ملک
چکیده
زمین لرزه یکی از پر تکرار ترین سوانح طبیعی در دنیا بوده که سالیانه منجر به خسارات مالی و جانی فراوانی می شود. یکی از مهمترین موارد مرتبط با کاهش بحران ناشی از زمین لرزه چه در مرحله برنامه ریزی و چه بعد از رخداد آن در مرحله امداد، یافت مکان های مناسب برای اسکان موقت مردم می باشد. مکان یابی بویژه در شرایط بحران همواره با ...
بیشتر
زمین لرزه یکی از پر تکرار ترین سوانح طبیعی در دنیا بوده که سالیانه منجر به خسارات مالی و جانی فراوانی می شود. یکی از مهمترین موارد مرتبط با کاهش بحران ناشی از زمین لرزه چه در مرحله برنامه ریزی و چه بعد از رخداد آن در مرحله امداد، یافت مکان های مناسب برای اسکان موقت مردم می باشد. مکان یابی بویژه در شرایط بحران همواره با عناصر عدم قطعیت و نایقینی همراه است. از اینرو روش های قطعی و کلاسیک بدون دخالت عناصر نایقینی بطور معمول به نتایج قابل قبولی منتج نمی شوند. با وجود آنکه استفاده از روش های مبتنی بر منطق و نظریه مجموعه های فازی یک روش مناسب و متداول برای مدل سازی های نایقینی بوده، اما این مدل دارای کاستی هایی نیز هست. یکی از کاستی های آن تعیین تابع عضویت قطعی برای هر پارامتر مورد استفاده است. از طرف دیگر نظریه فازی متداول امکان توصیف متغیرهای زبانی ناشی از شک، دودلی و وجود قراین و شواهد مختلف و مزاحم را ندارد. مهم ترین مشکل برای استفاده از این روش زمانی نمود پیدا می کند که با کمبود داده مرتبط مواجه باشیم. ما در مقاله حاضر از نظریه فازی شهودی برای رفع مشکلات یاد شده بهره جسته ایم. روش و مدل پیشنهادی در منطقه دو تهران پیاده سازی شد. با توجه به نتایج اخذ شده می توان نتیجه گرفت روش پیشنهادی بویژه در شرایط عدم وجود داده مناسب، کافی و مرتبط و همچنین وجود متغیرهای مشکوک عملکرد بهتری نسبت به روش های متداول دارد.
علیرضا دربان آستانه؛ سجاد فردوسی؛ حمید رضا شاه محمدی
چکیده
گردشگری دریایی یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری به شمار می‌آید که در دهه‌های اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه ...
بیشتر
گردشگری دریایی یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین شاخه‌های گردشگری به شمار می‌آید که در دهه‌های اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه نماید. از جمله اقداماتی که می‌توان در این زمینه انجام داد احداث سایت‌های گردشگری دریایی در مناطق ساحلی است. به منظور مکانیابی چنین سایت‌هایی در نظر گرفتن معیارهایی بدین شرح ضروری است: فاصله از دریا، دید نسبت به دریا، آفتاب‌گیری، کاربری اراضی، فاصله از مخاطرات طبیعی همچون گسل، سیلاب، فرسایش، فاصله از سکونتگاه‌ها، فاصله از رودخانه و دریاچه، فاصله از شبکه معابر، فاصله از مناطق حفاظت شده و درصد شیب. بر این اساس پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی مطلوب‌ترین نقاط به منظور احداث سایت گردشگری دریایی تدوین گردیده است. اطلاعاتموردنیاز به روش کتابخانه‌ایجمع‌آوری گردیده است. جهت وزن دهی به معیارهای مورد بررسی از طریق نظرخواهی از 32 کارشناس و متخصص و از روش AHP استفاده شده است. پس از تعین وزن هر یک از معیارها، لایه‌های اطلاعاتی هر یک از معیارها در محیط GIS ایجاد گردیده و در نهایت با روی هم‌گذاری لایه‌های اطلاعاتی، مناسب‌ترین مکان‌ها جهت ایجاد سایت گردشگری دریایی معرفی گردیده است. بر این اساس چهار محدوده در شهرستان تنکابن به منظور جانمایی سایت گردشگری دریایی نسبت به سایر نقاط، مطلوب تشخیص داده شده است. بنابراین برنامه‌ریزی مناسب برای ایجاد سایت‌های گردشگری دریایی در مکان‌های پیشنهاد شده به ترتیب اولویت، توسعه پایدار گردشگری و متقابلاً توسعه اقتصادی منطقه را به همراه خواهد داشت.
شراره سعیدپور؛ دیمن کاشفی دوست
چکیده
شهرها به‌عنوان مراکز تجمع سرمایه‌های مادی و انسانی، در زمان بحران خسارات فراوانی را متحمل می‌شوند. لذا توجه به بحث پدافند غیرعامل می‌تواند میزان خسارات ناشی از حوادث را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد. پدافند غیرعامل ازجمله موضوعاتی است که در سال‌های اخیر در طرح‌ها و برنامه‌های شهری موردتوجه قرارگرفته است. یکی از سیاست‌های پدافند ...
بیشتر
شهرها به‌عنوان مراکز تجمع سرمایه‌های مادی و انسانی، در زمان بحران خسارات فراوانی را متحمل می‌شوند. لذا توجه به بحث پدافند غیرعامل می‌تواند میزان خسارات ناشی از حوادث را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد. پدافند غیرعامل ازجمله موضوعاتی است که در سال‌های اخیر در طرح‌ها و برنامه‌های شهری موردتوجه قرارگرفته است. یکی از سیاست‌های پدافند غیرعامل در تمام کشورها به‌طور عام و کشور ایران به‌طور خاص، ساخت پناهگاه‌های شهری در جهت صیانت از جان شهروندان و کاهش آسیب‌ها در حوزه‌ی انسانی میباشد. این پژوهش باهدف ارائه‌ی یک رویکرد پدافند غیرعامل در مکانیابی پناهگاه ، مشخص کردن و استفاده از معیارهایی جهت انتخاب بهترین پناهگاه به منظور اسکان موقت تدوین گردیده است. روش انجام تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده‌اند. به‌منظور طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه‌ای به تعیین ضرایب اهمیت شاخص‌ها و اعمال این ضرایب در محیط (Overlay) معیارها پرداخته شد و درنهایت از طریق همپوشانی لایه‌های اطلاعاتی ارجح‌ترین مکان‌ها در تناسب باهدف، شناسایی‌شده است. همچنین از نرم‌افزارهای ARC/GIS و Super Decisions جهت ترسیم لایه‌ها بهره گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهند نقاطی از شهر که دارای فضاهای باز کافی و در عین‌حال سازگار با کاربری‌های اطراف می‌باشند، دارای پتانسیل نسبتاً بهتری برای استقرار آسیب دیدگان هستند.با تلفیق لایه‌های مختلف کاربری‌های تأثیرگذار، نقشه نهایی فضاهای بهینه جهت احداث پناهگاه‌های شهری در 5 دسته از بسیار خوب تا بسیار ضعیف تقسیم‌بندی و 9 مکان پیشنهادی برای این امر در نظر گرفته‌شده است که در این میان فضاهای سبز، اراضی بایر و مدارس، بیشترین امتیاز جهت اسکان موقت را دارا می‌باشند؛ لذا 4 پارک در سطح شهر، 1 مدرسه و مابقی فضاهای باز و بایر بدین منظور اولویت یافته‌اند.
زینب علی آبادی؛ مهین نسترن؛ فرزانه پیرانی؛ فرزانه شیخ زاده
چکیده
امروزه بحث ایمنی یکی از مهمترین مسائل شهری است که توجه مدیران شهری را به خود جلب نموده است. آتش سوزی یکی از تهدیدات ناشی از بحران‌های طبیعی و مصنوعی است که می‌تواند چالش‌های وسیعی را در ابعاد مختلف زندگی شهری پدید آورد. مطالعات انجام شده نشان داد که منطقه 3 اصفهان با جمعیت 111889نفر در سال1390 و وسعت 1152هکتار تنها دارای یک مرکز آتش نشانی ...
بیشتر
امروزه بحث ایمنی یکی از مهمترین مسائل شهری است که توجه مدیران شهری را به خود جلب نموده است. آتش سوزی یکی از تهدیدات ناشی از بحران‌های طبیعی و مصنوعی است که می‌تواند چالش‌های وسیعی را در ابعاد مختلف زندگی شهری پدید آورد. مطالعات انجام شده نشان داد که منطقه 3 اصفهان با جمعیت 111889نفر در سال1390 و وسعت 1152هکتار تنها دارای یک مرکز آتش نشانی میباشد که شعاع عملکردی مناسبی نسبت به کل منطقه نداشته و پاسخگوی نیاز ساکنان نمی‌باشد. از میان تجهیزات شهری، احداث مراکز آتش نشانی در این منطقه به علت قرارگیری بازار قدیمی، تاریخی و زنده‌ی قیصریه در آن و کمبود راه‌های خروج اضطراری و امداد رسانی در هنگام بروز آتش سوزی و همچنین وجود کارگاه‌ها و انبارهای متصل به بازار نیز که خود بر تبعات بروز سایر حوادث جانبی افزوده است؛ ازاهمیت و ضرورت برخوردار است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف افزایش سطح ایمنی، ضمن مکانیابی ایستگاه‌های آتش نشانی در منطقه 3 اصفهان، با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مدل مکانیابی در محیط GIS صورت گرفته است.همچنین این پژوهش بر مبنای روش تحقیق (توصیفی – تحلیلی) داده‌های مورد نیاز را بصورت کتابخانه‌ای – اسنادی جمع‌آوری نمود. در ابتدا معیارها و زیرمعیارهای مؤثر در مکان‌گزینی ایستگاه آتش نشانی با استفاده از روش سلسله مراتبی (AHP) به کمک نرم‌افزار Expert Choice وزندهی شد و پس از آن با رقومی‌سازی لایه‌ها در محیط GIS با استفاده از تحلیل فضایی در ابتدا نقشه‌های فاصله اقلیدسی و در ادامه با کلاسه‌بندی، نقشه‌های هر لایه تولید شد و سپس با همپوشانی تمامی لایه‌ها با اعمال ارزش‌های بدست آمده از تحلیل سلسله مراتبی AHP، مکان جدید ایستگاه آتش نشانی پیشنهادی شد.
رضا آقاطاهر؛ محمد فلاح ززولی؛ مهرداد زرافشار؛ محسن جعفری
چکیده
تحقیق حاضر با هدف مکانیابی مراکز مستعد دفاعی و تعیین مناطق مساعد احداث آن در بخشی از جنگل‌های متراکم در استان گلستان-شهرستان علی‌آباد کتول با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. به این منظور با استفاده از نظرات کارشناسان خبره دفاعی، اساتید دانشگاه، کارشناسان نظامی و مرور منابع، لایه‌های ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف مکانیابی مراکز مستعد دفاعی و تعیین مناطق مساعد احداث آن در بخشی از جنگل‌های متراکم در استان گلستان-شهرستان علی‌آباد کتول با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. به این منظور با استفاده از نظرات کارشناسان خبره دفاعی، اساتید دانشگاه، کارشناسان نظامی و مرور منابع، لایه‌های اطلاعاتی درصد شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از جاده، فاصله از روستاها، سنگشناسی (لیتولوژی)، تراکم پوشش گیاهی و فاصله از مناطق شهری به عنوان عوامل مؤثر بر مکانیابی مراکز مستعد دفاعی در مناطق جنگلی شناسایی شده و نقشه‌های مذکور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی گردیدند.در مرحله بعد فرم‌های استاندارد AHP تهیه و به منظور وزندهی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در اختیار کارشناسان مختلف قرار گرفتند. فرم‌های وزندهی شده جمع‌آوری وهریک ازآنها به صورت جداگانه در نرم‌افزارExpert Choice و ماژول AHP در نرم‌افزار Arc GIS 9.3 مورد آنالیز قرار گرفت. نهایتاً وزن هر یک از معیارها و زیرمعیارهای مرتبط با هدف مشخص گردید. نتایج ارزیابی نشان داد که سه عامل فاصله از شهر (321/0)، فاصله از جاده (217/0) و سنگشناسی (176/0) به ترتیب بیشترین تأثیر را در مکانیابی مراکز مستعد دفاعی منطقه مورد مطالعه داشته، در حالیکه تراکم پوشش گیاهی(023/0) و جهت شیب (017/0) کمترین تأثیر را داشته‌اند. نهایتاً نقشه نهایی پتانسیل مراکز مستعد دفاعی با استفاده از مدل AHP در محیط نرم‌افزار GIS تهیه و به چهار طبقه پتانسیل کم (07/9 درصد)، متوسط (80/41 درصد)، زیاد (01/30 درصد) و خیلی زیاد (13/19 درصد) تقسیم‌بندی گردید.
کیا بزرگمهر؛ سید یاسر حکیم دوست؛ علی محمدپور زیدی؛ زهرا صیدی
چکیده
افزایش روزمره تولید مواد زاید شهری یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت محیط زیست جهانی میباشد. در حال حاضر دفن مواد زاید شهری عمدترین روش دفع در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. نوع تحقیق توسعه‌ای و کاربردیوروشبررسیآنتوصیفی و تحلیلیاست.در این تحقیق از نرم افزارهای SPSSو 10 وARC/GISجهت تحلیل‌های مکانی و آماری استفاده گردیده ...
بیشتر
افزایش روزمره تولید مواد زاید شهری یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت محیط زیست جهانی میباشد. در حال حاضر دفن مواد زاید شهری عمدترین روش دفع در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. نوع تحقیق توسعه‌ای و کاربردیوروشبررسیآنتوصیفی و تحلیلیاست.در این تحقیق از نرم افزارهای SPSSو 10 وARC/GISجهت تحلیل‌های مکانی و آماری استفاده گردیده است. گردآوری اطلاعات در این پژوهش بصورت کتابخانه‌ای شامل : منابع کتاب‌ها و فیش برداری و استفاده از مقالات شبکه اینترنت، سیمنارها و پایان‌نامه‌ها بوده است. هدف اینمقاله،تعیین مکانمناسببرایدفنموادزائدشهریدر شهرستان تنکابناست. در فرایندمکا‌یابیاراضیمناسب برایمحلدفنموادزائد،9 لایه اطلاعاتی شامل لایه‌های فاصله از مناطق شهری و روستایی، سطح آب‌های زیرزمینی،فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، نوع خاک،بارش،فاصله از راه‌های ارتباطی،کاربری اراضی و شیب کلاس‌بندی شده، با استفاده از فرایندهم پوشانی و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با استخراج وزن‌های مؤثر در عملیات مکان یابی به کار گرفته شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، 12/34 هکتار از مساحت کل شهرستان تنکابن دارای اهمیت فوق العاده قوی می‌باشدکه 12/0 درصد منطقه را در اختیار دارد. همچنین 90/1827 هکتار از مساحت منطقه اهمیت خیلی قوی دارد که 95/6 درصد از منطقه را در اختیار دارد. این درحالی است که 82/9904 هکتار از مساحت منطقه دارای اولویت کم اهمیت است که 70/37 درصد منطقه و اهمیت متوسط با 63/7233 هکتار حدود 53/27 درصد منطقه را در اختیار دارد. منطقه دارای اهمیت قوی با مساحت 35/7267 هکتار و 66/27 درصد و منطقه خیلی قوی با مساحت 90/1827 و 95/6 درصد، جهت پیشنهاد محل دفن موادزائد جامدشهری مورد توجه قرار گرفته‌اند.
رحیم سرور؛ ایرج یحیی پور
دوره 23، 90-1 ، تیر 1393، ، صفحه 80-88
چکیده
به موازات رشد روز افزون جمعیت شهری و توسعه فزاینده شهرها، ضرورت ایجاد مراکز خدمات عمومی جدید و تعیین مکان بهینه این مراکز، به شیوه‌ای که همه شهروندان به نحو مؤثر و عادلانه از آن بهره‌مند شوند، آشکارتر شده است. کلانشهر تهران، به دلیل افزایش شتابان جمعیت و توسعه افسار گسیخته‌‌ی خود و همچنین به موازات تولید روزافزون خودروها وانواع ...
بیشتر
به موازات رشد روز افزون جمعیت شهری و توسعه فزاینده شهرها، ضرورت ایجاد مراکز خدمات عمومی جدید و تعیین مکان بهینه این مراکز، به شیوه‌ای که همه شهروندان به نحو مؤثر و عادلانه از آن بهره‌مند شوند، آشکارتر شده است. کلانشهر تهران، به دلیل افزایش شتابان جمعیت و توسعه افسار گسیخته‌‌ی خود و همچنین به موازات تولید روزافزون خودروها وانواع وسایل نقلیه در این کلانشهر، با مسأله کمبود مکان‌های مناسب برای پارک ایمن خودروهادر مناطق پرتردد مواجه میباشد. یکی از رویکردها و راهکارهای حل معضل ترافیک مکانیابی بهینه پارکینگ‌های عمومی است. در این بین، استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و منطق بولین، سیستم‌های مناسبی جهت یافتن بهینه‌ترین مکان به منظور احداث پارکینگ‌های طبقاتی بشمار می‌روند. در این مقاله با در نظر گرفتن پارامترهایی همچون: مراکز جاذب سفر، شبکه‌های دسترسی و معابر شهری، کیفیت بنا، گره های ترافیکی، انواع کاربری‌های مؤثر و.... به بررسی و ارزیابی مکانیابی پارکینگ طبقاتی در منطقه 15تهران اقدام شده است. در وزن دهی به پارامترهای مذکور از مدل تحلیل سلسله مراتبی و در برهم نهاد لایه‌های تولیدی از منطق بولین استفاده شد. پس از اعمال اوزان نهایی بدست آمده از مدل (AHP) و برهم اندازی لایه‌های تولید شده، سایت‌های بهینه جهت مکانیابی پارکینگ‌های طبقاتی در منطقه 15 شهرداری تهران تعیین گردید. در نهایت با توجه به یافته‌های پژوهش و مقتضیات مکانی و زمانی، پیشنهاداتی برای برون رفت از مشکلات جاری ارائه گردید.
علی محمدپور؛ سعید ضرغامی
دوره 23، 90-1 ، تیر 1393، ، صفحه 89-93
چکیده
ضرورت مکانیابی تأسیسات شهری در همه ادوار تاریخ لازم بوده است. به خصوص در عصر ما این ضرورت مهم‌تر می‌‌نماید. مکانیابی تأسیسات شهری با استفاده از GIS و مدل‌های مورد استفاه آن از جمله مدل فازی، شاخص همپوشانی و غیره .... میباشد. در این زمینه رعایت الزامات آن با توجه به پدافند غیر عامل باید انجام گیرد. در این تحقیق در ابتدا، با توجه ...
بیشتر
ضرورت مکانیابی تأسیسات شهری در همه ادوار تاریخ لازم بوده است. به خصوص در عصر ما این ضرورت مهم‌تر می‌‌نماید. مکانیابی تأسیسات شهری با استفاده از GIS و مدل‌های مورد استفاه آن از جمله مدل فازی، شاخص همپوشانی و غیره .... میباشد. در این زمینه رعایت الزامات آن با توجه به پدافند غیر عامل باید انجام گیرد. در این تحقیق در ابتدا، با توجه به حساسیت تأسیسات شهری که از جمله مراکز حساس و حیاتی شهرها محسوب می‌شوند و در صدر حمله دشمن قرار دارند که آسیب دیدن آنها باعث فلج شدن شهر و تسیلم آن می‌شود، مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای مکانیابی مناسب این تأسیسات در راستای الزامات پدافند غیر عامل ارائه شده است.
محمد معتمدی؛ آرزو قلی نژاد میرعباسی؛ مجتبی ثابت کوشکی نیان؛ حجت حاتمی نژاد
دوره 23، 90-1 ، تیر 1393، ، صفحه 106-112
چکیده
انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری میباشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماندها با منظور نمودن معیارهای زیست محیطی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) می‌توان استفاده ...
بیشتر
انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری میباشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماندها با منظور نمودن معیارهای زیست محیطی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) می‌توان استفاده نمود. مطالعه پیش رو از نوع توصیفی - تحلیلی است. در انجام این پژوهش از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی به طور همزمان برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده گردیده است. هدف از انجام این تحقیق، مکانیابی بهینه محل دفن پسماندهای شهر فاروج میباشد. در این تحقیق ابتدا معیارها و عوامل مکانیابی محل دفن پسماندهای شهری براساس منابع معتبر بررسی، و سپس براساس لایه‌های اطلاعاتی و به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی و بر پایه ابزار تحلیل‌گر فضایی، نقشه‌های عوامل موثر در مکانیابی محل دفن شهر فاروج تهیه و ارزش‌گذاری شده‌اند. محل دفن از نظر شاخص‌های زمین‌شناسی، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق مسکونی و شبکه دسترسی در پهنه نامناسب قرار دارد. در ادامه این نقشه‌ها با هم تلفیق و ترکیب شده و با تحلیل نهایی نقشه نهایی محل دفن پسماند شهر فاروج متوجه شدیم، در مکانیابی محل دفن به اصول و ضوابط مکانیابی توجه نشده است و محل فعلی دفن در پهنه‌ی نامناسب قرار دارد.
سیده فاطمه حسینی؛ محمد سلیمانی؛ فرهاد عزیزپور؛ زهرا پربار
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 46-53
چکیده
زلزله، سالانه خسارت‌های زیادی در کشورهای مختلف به بار می‌آورد و گروه‌های انسانی را از جنبه‌های مختلف مادی و معنوی در معرض آسیب قرار می‌دهد. ایران از نظر میانگین سالانه بیشترین تعداد مطلق جمعیت در معرض خطر زلزله، در جایگاه هفتم آسیا و سیزدهم جهان قرار دارد. در میان نواحی سکونتگاهی کشور، شهرستان قیروکارزین در طول تاریخ، همواره با ...
بیشتر
زلزله، سالانه خسارت‌های زیادی در کشورهای مختلف به بار می‌آورد و گروه‌های انسانی را از جنبه‌های مختلف مادی و معنوی در معرض آسیب قرار می‌دهد. ایران از نظر میانگین سالانه بیشترین تعداد مطلق جمعیت در معرض خطر زلزله، در جایگاه هفتم آسیا و سیزدهم جهان قرار دارد. در میان نواحی سکونتگاهی کشور، شهرستان قیروکارزین در طول تاریخ، همواره با زلزله‌های ویرانگری رو به رو بوده است. این شرایط، زمینه ساز وقوع قوی‌ترین زمین لرزه‌ها در قیروکارزین شده که تلفات و خسارات بسیار زیادی را بر عرصه‌های شهری و روستایی وارد کرده است. در این ارتباط سیستم اطلاعات مکانی می‌تواند نقش بسزایی در زمینه تعیین مناطق در معرض مخاطره، نحوه توزیع و کیفیت ساختارهای فیزیکی در معرض خطر و تحلیل مشخصات اقتصادی، اجتماعی و جمعیت مواجه با خطر ایفا نمایند. هدف از این مطالعه، شناسایی پهنه‌های امن و ناامن و مکانیابی مناسب برای ایجاد پایگاه‌های مدیریت بحران در شهرستان قیروکارزین میباشد. برای رسیدن به این هدف، اطلاعات مربوط به معیارهای مختلف، مطالعه و به سه دسته متغیرهای طبیعی، متغیرهای کالبدی و متغیرهای نهادی - مدیریتی تقسیم‌بندی شدند. سپس لایه‌های اطلاعاتی مربوط به معیارهای مختلف به سامانه GIS وارد و بعد از آماده سازی با استفاده از معادله‌ی خطی فازی استاندارد سازی شده، سپس تلفیق نقشه‌ها با استفاده از جمع فازی صورت گرفت. در نهایت پهنه‌های مناسب و نامناسب از جهت خطر پذیری و ایجاد پایگاه‌های مدیریت بحران مشخص و بر پایه یافته‌های این تحقیق، سه روستا با توجه به قابلیت آنها برای ایجاد پایگاه‌های مدیریت بحران در سه سطح متفاوت تعیین شدند تا دهیاری‌ها را در فرایند مدیریت بحران در شهرستان قیروکارزین یاری نمایند و از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در جهت پیشبرد اهداف پایگاه‌های مدیریت بحران بهره گرفته شود.
مرضیه خان احمدی؛ مهدی عربی؛ علیرضا وفایی نژاد؛ هانی رضائیان
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 88-98
چکیده
ایجاد امکانات جدید شهری، نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح آنها در مناطق مختلف یک شهر است. جهت تخصیص درست امکانات شهری، اولین نکته اساسی، انتخاب مکان بهینه با توجه به شرایط متفاوت و گاهاً متضاد است. این مسأله زمانی اهمیت مییابد که فاکتورهای بسیار مهمی مانند نجات جان انسان ها مدنظر قرار داده شوند. لذا انتخاب بهینه مراکز ...
بیشتر
ایجاد امکانات جدید شهری، نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح آنها در مناطق مختلف یک شهر است. جهت تخصیص درست امکانات شهری، اولین نکته اساسی، انتخاب مکان بهینه با توجه به شرایط متفاوت و گاهاً متضاد است. این مسأله زمانی اهمیت مییابد که فاکتورهای بسیار مهمی مانند نجات جان انسان ها مدنظر قرار داده شوند. لذا انتخاب بهینه مراکز آتش نشانی به دلیل اهمیت جان افرادی که در معرض خطر واقع شده اند، مسأله اساسی تلقی می شود. در این مقاله با در نظر گرفتن عدم قطعیت در رابطه با کفایت اطلاعات و جامعیت استنتاجات، ابزارهایی مثل سیستم اطلاعات مکانی و چگونگی تحت کنترل درآوردن تغییرات عوارض شهری، از مدل فازی در ترکیب با فرآیند سلسله مراتبی استفاده گردیده است. در گام اول این پژوهش، عوامل مؤثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی تعیین و نقشه های معیار تهیه و آماده سازی گردید. در طول مطالعات با نظرسنجی که از کارشناسان صورت گرفت مشخص شد که این معیارها در مکانیابی ایستگاه ها تأثیر متفاوتی دارند. لذا بایستی بر اساس تأثیر و اهمیت آنها به معیارها وزنی متفاوت داد. برای وزندهی معیارهای فوق از بین روش های مختلف وزندهی، روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار Export choiceمورد استفاده قرار گرفتند. پس از جمع آوری نظرات کارشناسان و به منظور جلوگیری از ورود برخی نظرات احتمالی غیر کارشناسی، مقادیر سازگاری قضاوت ها، محاسبه گردید و پس از قابل قبول واقع شدن مقادیر CR، از این اوزان جهت بررسی های بعدی استفاده گردید. در گام بعدی به منظور ارزش گذاری لایه ها، از منطق فازی استفاده شد و لایه های آماده شده، توسط توابع عضویت گوناگون که تعداد و نوع آنها بر اساس نظر کارشناسان انتخاب می گردد، فازی شدند. در انتها جهت تلفیق معیارهای فازی شده با توابع عضویت فازی و وزن های به دست آمده با روش AHP، روش ترکیب خطی وزندار (WLC) مورد استفاده قرار گرفت و پهنه های مناسب جهت احداث ایستگاه های آتش نشانی شناسایی و مشخص شدند. صرف تکیه بر نتایج این نقشه، عملاً نمی تواند کارایی لازم را جهت مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی داشته باشد. بنابراین، در گام نهایی پس از ایجاد شبکه شهری، شعاع عملکردی استاندارد ایستگاه های موجود به کمک تحلیل شبکه در محیط GIS تعیین شد. سپس با نظر کارشناسانه، در خارج از شعاع عملکردی این ایستگاه ها و در فاصله مناسبی از آنها، مکان های پیشنهادی که امتیاز بالایی برای استقرار ایستگاه داشتند و کل ناحیه را در زمان استاندارد تحت پوشش قرار می دادند، تعیین شدند. این پژوهش سعی داشته است کارایی به کارگیری تلفیقی منطق ارزش گذاری لایه ها را با مدل AHP در محیط GIS نشان دهد. مدل ترکیبی به کار رفته از توانایی بالایی برخودار است و این قابلیت را دارد که با تغییرات نسبی، برای اهداف مختلف (انتخاب مکان بهینه یک سایت) و در شرایط گوناگون مکانی به کار رود.
علی موحد؛ منصور عزیزی؛ نعمت کرده
دوره 22، شماره 86 ، خرداد 1392، ، صفحه 87-99
چکیده
کاربری اراضی شهری و چگونگی توزیع فضایی- مکانی آن، یکی از مهمترین کارکردها به منظور استفادة بهینه از فضای شهری است. موضوع زمین و چگونگی استفاده از آن همواره موضوع اصلی برنامه‌ریزی شهری بوده و در حقیقت سرنوشت نهایی طرح‌های توسعه شهری را چگونگی مداخله و نظارت بر نحوه استفاده از زمین رقم می‌زند و همواره یکی از مسایل اساسی اجتماعی- اقتصادی ...
بیشتر
کاربری اراضی شهری و چگونگی توزیع فضایی- مکانی آن، یکی از مهمترین کارکردها به منظور استفادة بهینه از فضای شهری است. موضوع زمین و چگونگی استفاده از آن همواره موضوع اصلی برنامه‌ریزی شهری بوده و در حقیقت سرنوشت نهایی طرح‌های توسعه شهری را چگونگی مداخله و نظارت بر نحوه استفاده از زمین رقم می‌زند و همواره یکی از مسایل اساسی اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در شهرنشینی معاصر را این مقوله تشکیل داده است. هسته اصلی و عملی برنامه‌ریزی شهری، برنامه‌ریزی کاربری زمین است، که نه تنها بیان کننده مقاصد یک اجتماع در مورد چگونگی استفاده از زمین میباشد، بلکه راهنمایی برای جهت دادن به توسعه شهری است. امروزه با توجه به توسعة روزافزون شهرها و عدم تعادل در پراکنش کاربریها، ساماندهی کاربری اراضی شهری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کاربری اراضی شهری و چگونگی توزیع فضایی - مکانی آنها، یکی از مهمترین کارکردها به منظور استفادة بهینه از فضای شهری است. هدف از این پژوهش، آن است که با مطالعه وضع موجود کاربری زمین شهر مهاباد و شناخت کاربری‌های مختلف شهری، اعم از مسکونی، تجاری، درمانی، مذهبی و مانند آنها و مقایسه این کاربریها با سرانه استاندارد، میزان کمبود هر یک از کاربریها مشخص شود. در این پژوهش، با استفاده از روش‌های توصیفی -تحلیلی و پیمایشی به بررسی کاربریها پرداخته شده است و همچنین با استفاده از مدل SWOT نقاط ضعف و قوت هر یک از این کاربریها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی کاربریها نشان می‌دهد که گسترش کالبدی شهر در دهه‌های اخیر و افزایش جمعیت آن، باعث عدم تعادل در پراکنش کاربریها گردیده است و سرانة بسیاری از کاربری‌های موجود با ضوابط علمی و استانداردهای شهرسازی مطابقت ندارد.
