حسین نظم فر؛ سعیده علوی
چکیده
زلزله مخربترین و شایعترین سانحه طبیعی است که از گذشته تاکنون بیشترین آسیب جانی و مالی را بر شهرهای ایران وارد نموده است. منطقه 9 شهرداری تهران به دلیل فرسودگی شدید بافت مسکونی، نزدیکی به گسل شمال تهران و وجود کاربریهای صنعتی، منطقهای با آسیبپذیری بالا در برابر زلزله است. ضروریست جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله در این منطقه قبل ...
بیشتر
زلزله مخربترین و شایعترین سانحه طبیعی است که از گذشته تاکنون بیشترین آسیب جانی و مالی را بر شهرهای ایران وارد نموده است. منطقه 9 شهرداری تهران به دلیل فرسودگی شدید بافت مسکونی، نزدیکی به گسل شمال تهران و وجود کاربریهای صنعتی، منطقهای با آسیبپذیری بالا در برابر زلزله است. ضروریست جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله در این منطقه قبل از ایجاد بحران، پهنههای آسیبپذیر مشخص و تمهیدات لازم انجام شود. در این راستا هدف اصلی پژوهش ارزیابی آسیبپذیری ساختمانهای شهری در برابر شدتهای مختلف زلزله میباشد. برای رسیدن به این هدف، 10 شاخص با استفاده از فرایند تحلیل شبکهای (ANP) وزندهی و نتایج حاصل از آن روی لایههای مورد بررسی در محیط GIS اعمال و نهایتاً با تلفیق لایههای مورد بررسی نقشه آسیبپذیری کلی منطقه تهیه گردید. مدل بکاربرده شده برای استانداردسازی لایهها فازی (Fuzzy) میباشد. در مرحله بعدی جهت پیشبینی میزان آسیب وارده به ساختمانهای شهری، سناریوهای زلزله در شدتهای مختلف 6، 7 و 8 مرکالی اصلاحشده، طراحی و بر روی نقشه آسیبپذیری کلی منطقه اعمال شد. درنهایت براساس نتایج حاصل میزان آسیبپذیری ساختمانها در 5 گروه آسیبپذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقهبندی شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد که میزان آسیبپذیری ساختمانهای شهری در دامنههای آسیبپذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد، در زلزله با شدت 6 مرکالی اصلاحشده به ترتیب 26، 56، 17، 1 و 0 درصد، در زلزلهای با شدت 7 مرکالی اصلاحشده به ترتیب 21، 10، 52، 16 و 1 درصد و در زلزلهای با شدت 8 مرکالی اصلاحشده به ترتیب 7، 4، 10، 61 و 18 درصد میباشد.
حیدر لطفی؛ حسین موسی زاده
چکیده
زلزله از پدیدهای طبیعی است که در طول تاریخ حیات بشر همواره انسان را به وحشت انداخته و باعث تخریب شهرها و روستاهای زیاد همراه با تلفات انسانی شدید شده است.زمین لرزه، لرزش و جنبش شدید و یا خفیف قشر کره زمین است که به نقصان درجه حرارت مواد مرکزی و ایجاد چین خوردگی و فشار منجرشده و یا در اثر انفجارهای آتشفشانی بوقوع میپیوندد. لذا مسئولان ...
بیشتر
زلزله از پدیدهای طبیعی است که در طول تاریخ حیات بشر همواره انسان را به وحشت انداخته و باعث تخریب شهرها و روستاهای زیاد همراه با تلفات انسانی شدید شده است.زمین لرزه، لرزش و جنبش شدید و یا خفیف قشر کره زمین است که به نقصان درجه حرارت مواد مرکزی و ایجاد چین خوردگی و فشار منجرشده و یا در اثر انفجارهای آتشفشانی بوقوع میپیوندد. لذا مسئولان موظف هستند بکوشند با این پدیده و راههای مؤثر در کاهش تلفات و خسارات ناشی از آن آشنا گردند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط لرزهخیز کشور ایران با توجه به تغییرات دمایی و رخدادهای لرزهای ثبت شده میباشد. روش پژوهش،باتوجهبهماهیتمسئلهوموضوعموردبررسی،ازنوعتوصیفی-تحلیلیاست واز نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روشهای کمی است. در این تحقیق از تصاویر سنجنده مودیس (محصول MOD11A1) ماهواره ترا برای سالهای2000 تا 2018 استفاده شده است. این تصاویر قدرت تفکیک یک کیلومتر دارند و بنابراین هر پیکسل از این تصاویر مساحتی در حدود100 هکتار زمین را شامل میشود. همچنین به منظور پهنهبندی زمین لرزهها از روشهای درونیابی زمین آمار استفاده گردید، تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل دادهها در محیطGIS انجام شده است. با توجه به نقشه نهایی بدست آمده و بررسی تغییرات دمایی و رخدادهای بوقوع پیوسته، قسمتهای مربوط به نیمه جنوبی و جنوب غربی کشور (بوشهر، کرمانشاه، هرمزگان، خوزستان، ایلام) در معرض آسیب بسیار زیاد قراردارند. همچنین عرضهای مربوط به نیمه مرکزی وجنوب شرقی کشور (کرمان، سیستان و بلوچستان، جنوب غربی خراسان جنوبی، شرق یزد) در معرض آسیب متوسط تا زیاد و همچنین نیمه شمالی کشور (گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل) در پهنه آسیب کم قرار گرفتهاند.
علیرضا دربان آستانه؛ سجاد فردوسی؛ حمید رضا شاه محمدی
چکیده
گردشگری دریایی یکی از جذابترین و پرطرفدارترین شاخههای گردشگری به شمار میآید که در دهههای اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه ...
بیشتر
گردشگری دریایی یکی از جذابترین و پرطرفدارترین شاخههای گردشگری به شمار میآید که در دهههای اخیر رونق بسیاری یافته و بخش قابل توجهی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. در این میان کشور ایران با وجود برخورداری از مرزهای ساحلی وسیع در شمال و جنوب تاکنون نتوانسته خدمات مطلوبی را در ارتباط با گردشگری دریایی به گردشگران ارائه نماید. از جمله اقداماتی که میتوان در این زمینه انجام داد احداث سایتهای گردشگری دریایی در مناطق ساحلی است. به منظور مکانیابی چنین سایتهایی در نظر گرفتن معیارهایی بدین شرح ضروری است: فاصله از دریا، دید نسبت به دریا، آفتابگیری، کاربری اراضی، فاصله از مخاطرات طبیعی همچون گسل، سیلاب، فرسایش، فاصله از سکونتگاهها، فاصله از رودخانه و دریاچه، فاصله از شبکه معابر، فاصله از مناطق حفاظت شده و درصد شیب. بر این اساس پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف شناسایی مطلوبترین نقاط به منظور احداث سایت گردشگری دریایی تدوین گردیده است. اطلاعاتموردنیاز به روش کتابخانهایجمعآوری گردیده است. جهت وزن دهی به معیارهای مورد بررسی از طریق نظرخواهی از 32 کارشناس و متخصص و از روش AHP استفاده شده است. پس از تعین وزن هر یک از معیارها، لایههای اطلاعاتی هر یک از معیارها در محیط GIS ایجاد گردیده و در نهایت با روی همگذاری لایههای اطلاعاتی، مناسبترین مکانها جهت ایجاد سایت گردشگری دریایی معرفی گردیده است. بر این اساس چهار محدوده در شهرستان تنکابن به منظور جانمایی سایت گردشگری دریایی نسبت به سایر نقاط، مطلوب تشخیص داده شده است. بنابراین برنامهریزی مناسب برای ایجاد سایتهای گردشگری دریایی در مکانهای پیشنهاد شده به ترتیب اولویت، توسعه پایدار گردشگری و متقابلاً توسعه اقتصادی منطقه را به همراه خواهد داشت.
علی اصغر عبدالهی
چکیده
انرژیهای تجدیدپذیر شامل منابع متنوع و مختلفی بوده که از انرژیهای طبیعی و قابل دسترس به وجود میآیند. ضرورت سالم نگهداشتن محیط زیست ضرورت استفاده از انرژیهای پایدار بخصوص انرژی خورشیدی را برای احداث نیروگاهها مشخص مینماید. گام اول برای توسعه استفاده از انرژی خورشیدی مکانیابی نواحی است که در آن انرژی خورشیدی درحد مطلوب و ...
بیشتر
انرژیهای تجدیدپذیر شامل منابع متنوع و مختلفی بوده که از انرژیهای طبیعی و قابل دسترس به وجود میآیند. ضرورت سالم نگهداشتن محیط زیست ضرورت استفاده از انرژیهای پایدار بخصوص انرژی خورشیدی را برای احداث نیروگاهها مشخص مینماید. گام اول برای توسعه استفاده از انرژی خورشیدی مکانیابی نواحی است که در آن انرژی خورشیدی درحد مطلوب و دیگر شرایط لازم احداث نیروگاه را دارا باشد. هدف تحقیق حاضر، قابلیت سنجی اقلیمی احداث نیروگاههای برق خورشیدی در استان فارس با روش Fuzzy overlay وAHP با استفاده از GIS میباشد. به منظور انجام تحقیق، ﻻﯾﻪهای ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی اﻗﻠﯿﻤﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش دروﻧﯿﺎﺑﯽ به روش IDW در محیط نرمافزار ARCGIS ﺗﻬﯿﻪ و ﺳﭙﺲ با استفاده از روشAHP ﯾﮏ وزن درون ﻻﯾﻪای ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ با استفاده از دستور Reclassify در محیط نرم افزار ARCGIS ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﻼس ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪه و ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ آن وزندﻫﯽ ﺷﺪ و ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺮای ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻧﻘﺸﻪ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻨﺎﻃﻖ دارای قابلیت احداث نیروگاه خورشیدی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﯾﮏ وزن ﺑﯿﻦ ﻻﯾﻪای ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ و اﺛﺮﮔﺬاری ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﮔﺮدﯾﺪ. درنهایت ﺑﺎ همپوشانی ﻻﯾﻪﻫﺎی وزﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه با استفاده از دستور Fuzzy overlay، در قسمت Spatial Analyst، ﻧﻘﺸﻪ نهایی ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه میزان قابلیت مناطق ﺟﻬﺖ اﺣﺪاث ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ایجاد شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که بالاترین قابلیت احداث نیروگاههای برق خورشیدی در منطقه مورد مطالعه مربوط به شهرستانهای نیریز، داراب و شرق شهرستان فسا میباشد .
محمد جعفری؛ محمد سلمانی مقدم
چکیده
درحال حاضر صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساختها برای نیل به توسعه پایدار محسوب میشود. استان اردبیل یکی از مناطق زیبای گردشگری شمال غرب کشور ما است که در چهار فصل سال مورد توجه گردشگران بسیار است. این استان از قابلیتها وتوانمندیهای زیادی برای ایجاد و توسعه گردشگری برخوردار است. یکی از نیازهای ...
بیشتر
درحال حاضر صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساختها برای نیل به توسعه پایدار محسوب میشود. استان اردبیل یکی از مناطق زیبای گردشگری شمال غرب کشور ما است که در چهار فصل سال مورد توجه گردشگران بسیار است. این استان از قابلیتها وتوانمندیهای زیادی برای ایجاد و توسعه گردشگری برخوردار است. یکی از نیازهای مهم واساسی به منظور توسعه قابلیتها وتوانمندیهای گردشگری منطقه، برخورداری از اقلیم مناسب گردشگری میباشد. آگاهی از وضعیت اقلیمی و زمانهای مساعد برای گردشگری، از مهمترین نیازهای گردشگران است. یکی از متداول ترین شاخصهای اقلیم گردشگری شاخص TCI میباشد.
در این پژوهش به منظورارزیابی شرایط اقلیمگردشگریوجاذبههای اقلیمی استاناردبیل از نقطه نظرگردشگری، ازشاخص اقلیم گردشگری TCI ودادههای اقلیمی چهار ایستگاه سینوپتیک استان استفاده شده است. بدین منظور ابتدا آمار هفت پارامتر اقلیمی موردنیاز به صورت ماهانهاز ایستگاههای سینوپتیک استان دربازه زمانی 15ساله (2010-1996)استخراج شد. پس از استخراج آمار، پایگاه اطلاعاتی مربوطه تشکیل و برپردازش آنها با استفاده از شاخص TCI اقدام گردید. سپس با بهرهگیری از نرمافزار GIS در میانیابی، تعمیم دادههای نقطهای به پهنهای و ترکیب نقشهها، زمان مساعد جهت حضورگردشگران در استان اردبیلمشخصشد.
نتایج پژوهش نشان داد که ماههای اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهروآبان با رتبههای خوب، خیلیخوب، عالی و ایدهآل بهترین شرایط رابرای حضور گردشگران دراستان دارامی باشد. درماههای فروردین، آذر، دی ،بهمن و اسفند که برابر با ماههای سرد سال است، شرایط نامطلوب آسایش زیست اقلیمی درمنطقه حاکم بوده واستان وضعیت مناسبی برای حضور گردشگران ندارد.
زهره مریانجی؛ سید اکبر حسینی؛ حامد عباسی
چکیده
استفاده ازانرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشید،گرمای زمین و بادمیتوانددرکاهش آلودگی هواوپدیده تغییر اقلیم مؤثرباشد. وزش بادهای شدید و مداوم،منبع انرژی بسیار مهمی برای بسیاری از نقاط کشوراست. دراین مطالعه میانگین وحداکثرسرعت باد سالانه و فصلی و انرژی آن براساس دادههای نه ایستگاه همدیدی (سینوپتیک) درسطح استان همدان و در دوره اقلیمی ...
بیشتر
استفاده ازانرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشید،گرمای زمین و بادمیتوانددرکاهش آلودگی هواوپدیده تغییر اقلیم مؤثرباشد. وزش بادهای شدید و مداوم،منبع انرژی بسیار مهمی برای بسیاری از نقاط کشوراست. دراین مطالعه میانگین وحداکثرسرعت باد سالانه و فصلی و انرژی آن براساس دادههای نه ایستگاه همدیدی (سینوپتیک) درسطح استان همدان و در دوره اقلیمی 2014 - 2000 محاسبه و تحلیل شده وپراکندگی مکانی سرعت و انرژی باد در این منطقه مورد بررسی قرارگرفته است. تاثیرتوپوگرافی برسرعت باد نشان میدهد شهرستانهای کوهپایهای استان از جمله همدان، نهاوند و اسدآباد بیشتر در معرض وزش بادهای دشت - کوه میباشند،وگرم باد پدیده خاص هواشناسی ناشی از اثرکوهستان،غالباً درشهرستان همدان رخ میدهد. نقشه رقومی سرعت وانرژی باد منطقه درمقیاس سالانه و فصلی در محیط GIS پهنهبندی شده است (به روش کریجینگ). براین اساس شرق و مناطقی ازشهرستان ملایروبالاخص مناطق شمالی استان بیشترین سرعت متوسط با درا (بالای سه متردرثانیه) نشان داده ومناطق غرب و جنوب غرب با کمترین سرعت باد درطول دوره مورد مطالعه مشخص میشود. بادخیزترین منطقه،نواحی شرقی و شمالی استان است و دربیشتر زمانهای سال دارای توان تولید برق بادی است. دشت کبودرآهنگ و مناطقی از شهرستان رزن بالاترین پتانسیل انرژی باد برحسب وات برمترمربع را دارد وبیشترین پتانسیل میزا ن تولید انرژی ناشی از باد در همدان،درفصل بهاروپاییزاست. درمنطقه مورد بررسی ایستگاه های نوژه (شمال استان) بابیش از 18 درصدوملایر(جنوب شرق استان) بابیش از 17 درصد،تداوم وزش باد دراولویت نصب توربین های بادی میباشند. بامطالعه احتمال وقوع و پیش بینی سرعت باد درایستگاه های هواشناسی استان همدان مناطقی از دشت رزن و کبودرآهنگ با سرعت بالاتر باد پیشبینی میگردد. نتایج این بررسی دربرنامه ریزی و مدیریت انرژی منطقه قابل استفاده است.
حسین نظم فر؛ علی عشقی چهار برج؛ سعیده علوی؛ علی جسارتی
چکیده
حوادث جادهای و تلفات ناشی از آن یکی از علل اساسی مرگومیر در سراسر جهان به شمار میرود که هزینههای اقتصادی زیادی را بر اقتصاد کشورها تحمیل کرده است. چهارعاملانسان،وسیلهنقلیه،جادهومحیطدرامرتصادفات دخالت دارندکه در این میان عوامل محیطی و اقلیمی سهم قابلتوجهی را به خود اختصاص میدهند. مؤلفههای «یخبندان، رطوبت و دما» ...
بیشتر
حوادث جادهای و تلفات ناشی از آن یکی از علل اساسی مرگومیر در سراسر جهان به شمار میرود که هزینههای اقتصادی زیادی را بر اقتصاد کشورها تحمیل کرده است. چهارعاملانسان،وسیلهنقلیه،جادهومحیطدرامرتصادفات دخالت دارندکه در این میان عوامل محیطی و اقلیمی سهم قابلتوجهی را به خود اختصاص میدهند. مؤلفههای «یخبندان، رطوبت و دما» از عوامل مؤثر اقلیمی میباشند که نقش عمدهای در تصادفات جادهای دارند. از این رو پژوهش حاضر به تحلیل پراکنش تصادفات جادهای منجر به فوت با رویکرد اقلیمی در فصول مختلف سال با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای در استان اردبیل پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی است. نظر به اینکه تصادف یک پدیده مکانی است و تحلیلهای ArcGISنیز مبتنی بر مکان است، برای تحلیل از GIS و روش درونیابی کریجینگاستفادهشده است. در این پژوهش، تصادفات جادهای استان اردبیل در فصول مختلف سال و با در نظر گرفتن عوامل اقلیمی یخبندان، دما و رطوبت در محدوده زمانی 1389 الی1393 بررسی شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که از 762 مورد تصادف انجامشده 35 درصد در فصل تابستان، 75/25 درصد در بهار، 55/24 درصد در پاییز و 70/14 درصد در زمستان اتفاق افتاده است. مقایسه نمودار تعداد تصادفات منجر به فوت برمبنای ماههای سال، با نمودار تعداد روزهای یخبندان استان اردبیل نشان میدهد که تصادفات جادهای در استان اردبیل در ماههای یخبندان به دلیل کاهش تردد وسایل نقلیه گردشگران نسبت به ماههای غیریخبندان کمتراست، بیشترین تصادف از نظر رطوبت با میزان رطوبت 69-72 درصد و از لحاظ دما، در دمای خیلی پایین با «8» درجه سانتیگراد و خیلی بالا «16» درجه سانتیگراد اتفاق افتاده است.
رضا برنا
چکیده
مکانیابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامهریزیهای منطقهای میباشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه مینماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیمگیری چندمعیاره ...
بیشتر
مکانیابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامهریزیهای منطقهای میباشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه مینماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیمگیری چندمعیاره در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام میشود. لایههای اطلاعاتی مورد استفاده در این تحقیق مشتمل بر لایههای بارش، سرعت باد، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، شبکه آبراهه، مناطق حفاظت شده،مراکز صنعتی، شبکه راهها و شهرها میباشد. در این تحقیق برای مکانیابی مناطق مناسب جهت احداث صنایع از معیارهای اقلیم، عوامل طبیعی، عوامل زیست محیطی و عوامل اقتصادی- اجتماعی استفاده و پسازتعیینفاکتورهای مؤثردر مکان یابی صنایع؛ با انجام مدل سازی و تجزیه و تحلیل دادههای فضایی به کمک نرم افزار GIS به تهیه نقشههای فاکتورهای مؤثر در مکانیابی صنایع پرداخته شد. پس از وزن دهی لایهها بر اساس مدل AHP،و بهره گیری از نرم افزار EC2000، از قابلیتهای نرم افزار GIS به منظور تلفیق و هم پوشانی نقشهها استفاده شد، و در نهایت نقشه مکانیابی صنایع تهیه گردید. نتایجپژوهش نشانمیدهدکه مناطق مجاز جهت مکانیابی صنایع در طبقه عالی، با مساحتی بالغ بر 5/1566973هکتار از اراضی منطقه مطالعاتی رابه خوداختصاصداده،اینمناطقاکثراًدر قسمت جنوبی، جنوب غربی، شمالی، غرب و شرق و مرکز استان خوزستانقرار دارند.
ابوالحسن مدرس زاده برزکی؛ رحیم سرور
چکیده
استقرار و بهنگامسازی پایگاه داده املاک یک موجودیت زیرساختی و ماندگار برای درآمدزایی شهرداریها بوده و در امر پایش توسعه شهرها یک ابزار کلیدی محسوب میشود. دسترسی به اطلاعات دقیق و بهنگام وضعیت املاک یکی از مهمترین پیشنیازهای تصمیمسازان و تصمیمگیران عرصه برنامهریزی شهری است. با پیشرفت فناوری اطلاعات در دهههای اخیر سازوکار ...
بیشتر
استقرار و بهنگامسازی پایگاه داده املاک یک موجودیت زیرساختی و ماندگار برای درآمدزایی شهرداریها بوده و در امر پایش توسعه شهرها یک ابزار کلیدی محسوب میشود. دسترسی به اطلاعات دقیق و بهنگام وضعیت املاک یکی از مهمترین پیشنیازهای تصمیمسازان و تصمیمگیران عرصه برنامهریزی شهری است. با پیشرفت فناوری اطلاعات در دهههای اخیر سازوکار سنتی نگهداری اطلاعات املاک نیز جای خود را به سامانههای رایانهای اطلاعات مکانی دادهاند و صدور هرچه عادلانهتر و دقیقتر عوارض نوسازی املاک جز با پیادهسازی یک سامانه مبتنی بر پایگاه داده امکانپذیر نیست. در این پژوهش روند و نتایج ممیزی بالغ بر 6600 ملک در شهر نوشآباد(کاشان) در سال 93 مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله میدانی مساحی و تکمیل فرمهای ممیزی انجام و سپس نرمافزاری با قابلیتهای ورود داده، نمایش داده، تعریف فرمول محاسبه عوارض، تهیه گزارش و صدور فیش طراحی گردید. به موازات آن نرمافزار GIS نیز پس از دادهآمایی و رفع خطاهای ترسیمی نقشهها پیاده سازی شد. تحلیل آماری این پایگاه داده پیرامون شاخصهای تعداد ملک، مساحت و مجموع بدهیها در هر محله حاکی از آن است که وجود یک همبستگی خطی با ضریب 9/0 میان این شاخصها برقرار است. تهیه نقشه توزیع بدهی در محلات شهر نوشآباد از دیگر نتایج انجام این طرح بود. به موجب این طرح بالغ بر 7459 میلیون ریال فیش عوارض نوسازی برای املاک صادر گردید که در قیاس با بودجه آن شهرداری در سال 93 مبین آن است که این درآمد میتواند به عنوان یک منبع درآمد مستمر سهم قابل ملاحظهای از کسری بودجه شهرداریها را تأمین نماید.
امیر محمودزاده؛ ایران غازی؛ مریم عسکری
چکیده
زلزله به عنوان مخربترین حادثه طبیعی، عامل تلفات بشری و خسارات اقتصادی قابل توجه در کشور تلقی می شود که این مسأله در بافتهای فرسوده شهری به مراتب شدیدتر است. چراکه بافت های فرسوده، ساختاری متمایزو منحصربه فرد دارند. مساحت محدوده بافت فرسوده شهر ایلام، 374 هکتار است که 19% سطح کل محدوده را که شامل محلات قدیمی و بافت مرکزی شهر میباشد، ...
بیشتر
زلزله به عنوان مخربترین حادثه طبیعی، عامل تلفات بشری و خسارات اقتصادی قابل توجه در کشور تلقی می شود که این مسأله در بافتهای فرسوده شهری به مراتب شدیدتر است. چراکه بافت های فرسوده، ساختاری متمایزو منحصربه فرد دارند. مساحت محدوده بافت فرسوده شهر ایلام، 374 هکتار است که 19% سطح کل محدوده را که شامل محلات قدیمی و بافت مرکزی شهر میباشد، در بر گرفته است. روش تحقیق انتخاب شده برای این پژوهش روش توصیفی تحلیلی و میدانی است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی مدیریت بحران زلزله در بافت فرسوده شهر ایلام استکه شاخصهایی همچون نوع مصالح، قدمت ساختمانها، تعداد طبقات، نوع کاربری، سطح اشغال، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیت، عرض معابر و مساحت بررسیشدهاند.نتایج حاصله نشان میدهدکه مصالح ساختمانی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده و بقیه عوامل تابعی از وضعیت مصالح بکار رفته در سازه بوده است.نقشه خروجی آسیبپذیری نشان داد که از کل مساحت محدوده به استثنای معابر، 9/8 درصد دارای آسیبپذیری خیلی زیاد،59 درصد دارای آسیبپذیری زیاد، 23 درصد دارای آسیبپذیری متوسط، 6/3 درصد دارای آسیبپذیری کم و 5/5 درصد آسیبپذیری بسیار کم بوده است و در مجموع 9/67 درصد محدوده بافت فرسوده بر اساس شاخصهای موجود آسیبپذیرمیباشند. پیشنهادات حاصل از پژوهش در سه حوزه آسیب پذیری زیاد آسیب پذیری متوسط و آسیب پذیری کم ارائه شده است.
نفیسه رضاپور اندبیلی؛ مرضیه علیخواه اصل
چکیده
ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعهای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آقداغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده ...
بیشتر
ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعهای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. منطقه حفاظت شده آقداغ به مساحت 93889 هکتار، در جنوب استان اردبیل (جنوب شهرستان خلخال) و شمال استان زنجان واقع گردیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری جنگلداری در منطقه حفاظت شده آق داغ و بررسی میزان انطباق کاربری فعلی جنگلداری با توان اکولوژیک منطقه برای کاربری مذکور میباشد. فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی است که پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمعبندی دادهها، توان اکولوژیکی در محدودهی مطالعاتی تعیین گردیده است. لایههای اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه عبارتنداز: خاکشناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، شکل زمین، هیدرولوژی و کاربری اراضی. بررسیها نشان میدهد توان جنگلداری با مساحت کلی 5/11293 هکتار بوده که نتایج حاکی از عدم وجود طبقه 1، 2 و 7 جنگلداری به دلیل وضعیت بیوفیزیکی و به ویژه ارتفاعات و اقلیم منطقه میباشد، به طوری که تنها طبقات 3، 4، 5 و 6 جنگلداری در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. الگوهای کاربری طبقات جنگلی شناسایی شده، با ارزیابی توان آنها در منطقه منطبق بوده و در وضع موجود نیز دارای کاربری جنگلی میباشد ولی طبقه 6 جنگلی در حال حاضر دارای کاربری مرتعی میباشد و از چهار طبقه جنگلداری موجود در منطقه سهم طبقه شش جنگلی از همه بیشتر است. یافتهها حاکی از آن است که این منطقه محدودیت زیادی برای رشد جنگل تجاری دارد.
محسن احمدخانی؛ محمدرضا ملک
چکیده
با وجود گستردگی استفاده از سیستم تعیین موقعیت جهانی GPS، این سیستم برای محیط های بسته و مسقف قابل استفاده نیست.روش های مختلفی برای توسعه ی سیستم تعیین موقعیت محیط های مسقف ارائه شده که عموماً بر اساس دریافت امواج رادیویی ارسالی از فرستنده هایی با موقعیت مشخص هستند. زمان دریافت سیگنال، اختلاف زمان دریافت سیگنال، زاویه دریافت و اثرانگشت ...
بیشتر
با وجود گستردگی استفاده از سیستم تعیین موقعیت جهانی GPS، این سیستم برای محیط های بسته و مسقف قابل استفاده نیست.روش های مختلفی برای توسعه ی سیستم تعیین موقعیت محیط های مسقف ارائه شده که عموماً بر اساس دریافت امواج رادیویی ارسالی از فرستنده هایی با موقعیت مشخص هستند. زمان دریافت سیگنال، اختلاف زمان دریافت سیگنال، زاویه دریافت و اثرانگشت مکانی از جمله این روش ها هستند. اما توجه به این نکته ضروری است که برخی از این روش ها برای محیط داخل که محیط پیچیده ای است، مناسب نیستند. روش های مبتنی بر زمان دریافت سیگنال، اختلاف زمان دریافت سیگنال و زاویه دریافت سیگنال برپایه ی تکنیک های مثلث بندی هستند که نیاز به دید مستقیم فرستنده و گیرنده خواهد بود. همچنین سنجش دقیق زمان و زاویه سیگنال دریافتی نیاز به ابزارهای خاص دارند که در بیشتر مواقع گران و پرهزینه هستند. درنهایت روش اثرانگشت مکانی می تواند به عنوان روشی بهینه مورد استفاده قرار گیرد. روش اثرانگشت مکانی به علت عدم نیاز به زیرساخت ویژه و امکان ایجاد ساده تر، به عنوان یک روش رایج مورد استفاده قرار می گیرد. روش اثر انگشت مکانی برای تخمین موقعیت دستگاه همراه کاربر از توان سیگنال دریافتی استفاده می کند. برای این روش الگوریتم های مختلفی جهت کشف الگوی مکانی نقاط نمونه به کار برده می شود که از آنها به روش های احتمالاتی، روش نزدیک ترین همسایگی و الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی می توان اشاره کرد.در این مقاله این سه روش با یکدیگر مقایسه شده و در نهایت یک روش بهبود یافته نزدیک ترین همسایگی ارائه شده است. با مقایسه روش پیشنهادی با سایر روش ها، برتری روش پیشنهادی تأیید می شود.
احسان الوندی؛ مهتاب فروتن دانش؛ محمدرضا دهمرده قلعه نو
چکیده
تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیتهای انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامهریزیهای منطقهای میباشد. در بسیاری از مناطق ایران، کاربری اراضی و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین میباشد که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی میگردد.در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی همراه با بهرهگیری از ابزارهای ...
بیشتر
تغییرات کاربری اراضی در اثر فعالیتهای انسانی یکی از موضوعات مهم در برنامهریزیهای منطقهای میباشد. در بسیاری از مناطق ایران، کاربری اراضی و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین میباشد که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی میگردد.در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی همراه با بهرهگیری از ابزارهای مدیریتی (روشهای تصمیمگیری چند شاخصه) در کنار قابلیتهای بالای نرم افزار ArcGIS امکان مدلسازی تناسب زمین برای توسعه شهری در حوضه آبخیز زیارت استان گلستان، با توجه به معیارهای شیب، ارتفاع از سطح دریا، بافت خاک، پوشش گیاهی، جهت شیب، سنگ مادر، فاصله از گسل و فاصله از رودخانه، فراهم شده است. در این تحقیق با مراجعه به 10 نفر از متخصصین در رشته مربوطه و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) وزنی برای هر معیار تعیین شده است. در ادامه به منظور تلفیق نقشههای معیار و محاسبه میزان تناسب زمین برای توسعه شهری از تکنیکهای SAW و TOPSIS همراه با بهرهگیری از قابلیتهای نرم افزار ArcGIS 10.1 استفاده شده است. در نهایت در این تحقیق به بررسی سازگاری بین کاربریهای موجود در حوضه آبخیز زیارت استان گلستان پرداخته شده است. با توجه به نتایج بدست آمده از مدلسازی تناسب زمین، وسعت مناطق دارای شرایط توسعه شهری با استفاده از تکنیکهای TOPSIS و SAW به ترتیب 37 و4/79 هکتار از کل مساحت حوضه آبخیز زیارت محاسبه شده است، اما در حال حاضر وسعت مناطق مسکونی در این حوضه 3/141 هکتار میباشد. در مدلسازی تناسب زمین برای توسعه شهری با توجه به وجود وابستگیهای مکانی میان نقشههای معیار، بهترین روش در تلفیق معیارها و محاسبه میزان تناسب کاربری، استفاده از تکنیک TOPSIS است.نتایج سازگاری کاربریها نشان داد، کاربری اراضی مسکونی با میزان سازگاری 118245/0 کمترین سازگاری را بین کاربریهای فعلی موجود در این حوضه دارد. در پایان میتوان گفت، با توجه به تواناییهای بالای روشهای تصمیمگیری چند شاخصه و ArcGIS در مدلسازی تناسب زمین برای توسعه شهری، هر قدر نظرات کارشناسی دقیقتر و دادهها و اطلاعات به روزتر باشند، استفاده از این فنون و ابزار با نتایج بهتری همراه است.
علی جوزقی؛ ابوالفضل شمسایی
چکیده
با توجه مطالعات اخیر، در سال 2025، کمبود آب در کشورهای فقیر که منابع محدودی دارند و جمعیت آنها به سرعت درحال افزایش است، نمود بیشتری پیدا خواهد کرد. بنابراین یک طرح درازمدت برای حفظ منابع آب لازم است. احداث سدهای مخزنی بزرگ بر روی رودخانه های دائمی کشور یکی از مهمترین طرح ها است و مرحله اصلی برای اجرای این طرح انتخاب مکان مناسب در حوزه ...
بیشتر
با توجه مطالعات اخیر، در سال 2025، کمبود آب در کشورهای فقیر که منابع محدودی دارند و جمعیت آنها به سرعت درحال افزایش است، نمود بیشتری پیدا خواهد کرد. بنابراین یک طرح درازمدت برای حفظ منابع آب لازم است. احداث سدهای مخزنی بزرگ بر روی رودخانه های دائمی کشور یکی از مهمترین طرح ها است و مرحله اصلی برای اجرای این طرح انتخاب مکان مناسب در حوزه آبریز می باشد. هدف از این مطالعه، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و توسعه روش تصمیم گیری چندمعیاره تاپسیس[1] برای انتخاب و رتبه بندی محل احداث سد در منطقه جنوبی استان سیستان و بلوچستان می باشد. با نظر کارشناسان و داده های موجود معیارهای تعیین مکان بهینه شامل معیارهای زمین شناسی، کاربری اراضی، رسوب، کیفیت آب، فرسایش، آب های زیرزمینی و هیدرولوژی انتخاب گردیده اند. برای مشخص کردن میزان اهمیت معیارهای ورودی از روش وزن دهی نسبتی استفاده شده است. در ابتدا با پیاده کردن الگوریتم تاپسیس در محیط نرم افزار ArcGIS لایه ای تحت عنوان "نزدیکی نسبی به راه حل ایده آل" که دارای مقادیر بین صفر و یک می باشد، ایجاد شده است. سپس با مدل سازی مسیر جریان آب و بررسی شرایط توپوگرافی منطقه و انجام محاسبات مربوط به ارتفاع و طول تاج سد و اعمال محدودیت حجم مخزن، 15 گزینه که پتانسیل احداث سد در آنها وجود دارد، انتخاب و در آخر با یافتن مقادیر هر گزینه در لایه ایجاد شده، گزینه ها رتبه بندی شده اند. با توجه به نتایج بدست آمده گزینه A که نمایانگر سد کهیر است، با امتیاز 85/0 بهترین گزینه انتخابی و گزینه P– سمت شرق محدوده- با امتیاز 47/0 بدترین گزینه می باشد و همچنین در بین سدهای احداث شده در منطقه سد پیشین با امتیاز 62/0 بدترین سد انتخاب گردید و گزینه K با امتیاز 67/0 بر روی شاخه سمت راست رودخانه سرباز به عنوان گزینه پیشنهادی انتخاب گردید. [1]- Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)
زهره مریانجی؛ حامد عباسی
چکیده
از خصوصیات مهم اقلیم همدان نامنظم بودن زمان بارش و ریزش حداکثر 24 ساعته در ماههای اسفند و فروردین است. این عامل، یعنی ریزش بارانهای شدید باعث افزایش خطر سیل در این استان گشته است. فصل زمستان ریزش به صورت برف است و زمان ذوب آن در فروردین ماه همراه با بارش باران باعث طغیان رودخانهها میگردد. در ماههای دیگر سال خالی بودن زمین از پوشش ...
بیشتر
از خصوصیات مهم اقلیم همدان نامنظم بودن زمان بارش و ریزش حداکثر 24 ساعته در ماههای اسفند و فروردین است. این عامل، یعنی ریزش بارانهای شدید باعث افزایش خطر سیل در این استان گشته است. فصل زمستان ریزش به صورت برف است و زمان ذوب آن در فروردین ماه همراه با بارش باران باعث طغیان رودخانهها میگردد. در ماههای دیگر سال خالی بودن زمین از پوشش زراعی و گیاهی و خشک بودن خاک و ... باعث افزایش سیلاب میگردد. عوامل سیل خیزی در استان همدان گوناگون و متنوع میباشد. از علل مهم و مؤثر در سیلخیزی یک منطقه، آب و هوا، ناهمواری پوشش گیاهی و ... هستند. در این مقاله حداکثر روزانه بارش به منظور پیشبینی حجم آب قابل استحصال ناشی از سیلابها و برنامهریزی در جهت مدیریت منابع آب منطقه، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور بر اساس بارندگیهای حداکثر 24 ساعته، نقشه مدل ارتفاعی و گرادیان بارش و نقشه همباران منطقه برای دوره بازگشتهای 2،10،25،50 با روش بهترین توزیع آماری برای منطقه (توزیع گمبل) برآورد و در محیط GISپهنهبندی شده (به روش کریجینگ) پهنهبندی شده با کاهش دوره بازگشت، میزان بارش محتمل روزانه کاهش مییابد. بر این اساس در دوره برگشتهای فوق مناطق جنوب شرق و شمال غرب استان همدان (دشت کبودر آهنگ) دارای بیشترین بارش محتمل روزانه است. فراوانی تعداد سیلهای رخ داده در استان، نشان دهنده این واقعیت است که مناطق نامبرده بیشترین و مهیبترین سیلها را در استان به خود اختصاص دادهاند (سیل سال 1366منطقه کبودر آهنگ). طبق این نقشهها مناطق شرقی استان دارای کمترین بارش محتمل روزانه است. نتایج این مطالعه میتواند در پهنهبندی و پیشبینی سیلاب و همچنین برنامهریزی و مدیریت منابع آب منطقه بکاربرده شود.
سید علی علوی؛ سید مصطفی حسینی؛ فریبا بهرامی؛ مهراب عاشورلو
چکیده
برنامهریزی با هدف مدیریت بحران و تخمین ریسک زمین لرزه همواره یکی از دغدغههای اصلی برنامهریزان و مدیران شهری بوده است. شناخت و تعیین میزان آسیب پذیری بافتهای شهری در برابر زلزله بهمنظور برنامهریزی مدیریت بحران قبل از وقوع زلزله الزامی به نظر رسیده است. این پژوهش با هدف ارائه الگویی مناسب جهت ارزیابی وضعیت آسیب پذیری بافتهای ...
بیشتر
برنامهریزی با هدف مدیریت بحران و تخمین ریسک زمین لرزه همواره یکی از دغدغههای اصلی برنامهریزان و مدیران شهری بوده است. شناخت و تعیین میزان آسیب پذیری بافتهای شهری در برابر زلزله بهمنظور برنامهریزی مدیریت بحران قبل از وقوع زلزله الزامی به نظر رسیده است. این پژوهش با هدف ارائه الگویی مناسب جهت ارزیابی وضعیت آسیب پذیری بافتهای شهری در برابر زلزله، بافتهای شهر سمیرم در استان اصفهان را مورد مطالعه قرار داده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده و بررسی در آن به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است. به منظور نیل به اهداف پژوهش ابتدا معیارهای مؤثر در آسیبپذیری بافتهای شهری در برابر زلزله شناسایی گردیده، سپس با بهره گیری از مدل تحلیل شبکهای (ANP) و نرمافزار آن، ارزش و اهمیت هر یک از معیارها تعیین شده، در مرحله بعد نتایج حاصل از فرآیند تحلیل شبکهای با لایه راههای شریانی درجه یک، درجه دو و درجه سه، تراکم جمعیتی، کیفیت ابنیه، شیب زمین، فاصله از گسل، فضای باز و سبز، مراکز درمانی، مراکز فرهنگی، مراکز آموزشی و مسکونی، تلفیق و نقشه میزان آسیبپذیری بافتهای شهری در شهر سمیرم تهیه گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده که از میان معیارهای تأثیرگذار، معیارهای تراکم جمعیت، راه شریانی درجه 2 و فاصله از گسل دارای بیشترین اهمیت بوده و نیز فاصله از مراکز فرهنگی و مراکز آموزشی کمترین اهمیت در میزان آسیبپذیری بافتهای شهری را داشتهاند. همچنین نتایج پژوهش نشان داده است که میزان آسیبپذیری در قسمت شمالی و مرکزی شهر سمیرم به علت نزدیکی به خط گسل و فرسوده بودن بناها بیشتر از سایر مناطق این شهر بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده از لایه رقومی بافتهای شهری سمیرم با انجام برنامهریزیهای صحیح قبل از وقوع و نیز داشتن طرحهای مدیریتی پس از بحران میتوان به میزان قابل توجهی از تلفات وخسارات ناشی از پیامدهای خسارات ناشی از زلزله کاهش داد. همچنین لازم به ذکر است که یکی از عوامل مورد غفلت قرار گرفته در طول تاریخ، عامل تکتونیک بوده، از این رو توجه به مبحث شیب و سایر عوامل، همواره در شهرسازی سیر تکاملی داشتهاند.
حسنعلی فرجی سبکبار؛ مهدی مدیری؛ رضا آقاطاهر؛ سیامک تقی زاده قلعه جوقی؛ سعید رحیمی
چکیده
حادثه، بحران سپس جستجو، امداد و نجات چرخهای است که بارها در کشوری همچون ایران تکرار میگردد. در این چرخه که به چرخه مدیریت بحران مشهور است، از مراحل نخستین یعنی تعیین خطرپذیری مناطق تا مراحل پس از بحران و بازیابی، با انواع داده و ستادههایی مواجهایم که به نوعی با مکان مرتبط هستند. گردآوری اطلاعات در مراحل پیش و پس از رخداد بحران، ...
بیشتر
حادثه، بحران سپس جستجو، امداد و نجات چرخهای است که بارها در کشوری همچون ایران تکرار میگردد. در این چرخه که به چرخه مدیریت بحران مشهور است، از مراحل نخستین یعنی تعیین خطرپذیری مناطق تا مراحل پس از بحران و بازیابی، با انواع داده و ستادههایی مواجهایم که به نوعی با مکان مرتبط هستند. گردآوری اطلاعات در مراحل پیش و پس از رخداد بحران، کار دشواری نخواهد بود، اما مادامی که جامعه در شرایط بحرانی به سر میبرد، گردآوری اطلاعاتی همچون: حجم خسارت وارده، مناطق آسیب دیده، مناطق مستعد خطر، پراکنش خسارات، پراکنش منابع و .... بسیار سودمند و دشوار خواهد بود. از این رو در این پژوهش بر گردآوری اطلاعات در فاز واکنش مدیریت بحران تمرکز شد. در این راستا با بررسی مفهوم تلهژئوانفورماتیک و معماریهای گوناگون آن، معماری از این مفهوم ارایه شد و سامانه واکنش اضطراری برای گردآوری اطلاعات در شرایط بحرانی زلزله پیاده سازی شد. این سامانه متشکل از چهار زیر سیستم تعیین موقعیت، گردآوری اطلاعات وضیعت موجود در مکان، ارسال و دریافت اطلاعات و ایجاد پایگاه داده و نمایش اطلاعات ارسالی است. در پایان، سامانه واکنش اضطراری طراحی شده به صورت بسته نرمافزاری ارائه شد. همچنین مدل این سامانه و نرمافزارهای آن در UML برای توسعه، توسط پژوهشگران دیگر، ارائه گشت. پس از پیاده سازی و تست این سامانه در شرایط عادی میتوان چنین بیان نمود که، این سامانه به دلیل استفاده از فنآوریهای موجود در کشور، سرعت بالای بکارگیری و پیادهسازی در هنگام زلزله، استفاده از فنآوریهای عمومی همچون تلفن همراه، سادگی در بکارگیری و آموزش استفاده از آن، همچنین هزینه بسیار پایین پیادهسازی در شرایط کنونی بسیار مناسب و کاربردی است. از سوی دیگر به نظر میرسد این سامانه با بکارگیری توانایی پردازش کامپیوتر و فنآوریهای نوین قابلیت بسیار بالایی در یاری رساندن به مدیران و خبرگان برای طراحی برنامههای عملیاتی و به اشتراک گزاری آن با دیگر ارگانها و افراد درگیر در هنگام زلزله را دارد.
حمید باقری؛ محمدرضا ملک؛ علی اسماعیلی؛ مهدیه قدسی نژاد
چکیده
در دهههای اخیر محدودیت منابع آب شهری و فرسودگی خطوط انتقال، عمرکوتاه عناصر شبکهی آب، افزایش شکستگی لولهها و تلفات بالای شبکهها سبب افزایش هزینههای اقتصادی و اجتماعی در بهرهوری از زیرساختهای شبکهی توزیع شده است. کمبود اطلاعات، قدمت دادههای مربوط به شبکه و عدم وجود سیستم اطلاعرسانی مکانی حوادث، یکی از بزرگترین مشکلات ...
بیشتر
در دهههای اخیر محدودیت منابع آب شهری و فرسودگی خطوط انتقال، عمرکوتاه عناصر شبکهی آب، افزایش شکستگی لولهها و تلفات بالای شبکهها سبب افزایش هزینههای اقتصادی و اجتماعی در بهرهوری از زیرساختهای شبکهی توزیع شده است. کمبود اطلاعات، قدمت دادههای مربوط به شبکه و عدم وجود سیستم اطلاعرسانی مکانی حوادث، یکی از بزرگترین مشکلات فراروی مدیریت شبکههای انتقال آب میباشد. گرچه تهیهی اینگونه دادهها توسط سازمانهای دولتی نظارت شده و تحت استانداردهای خاصی هستند، اما کماکان مشکل کمبود، نقص و دیرکرد تهیه داده مشهود است. یکی از راهکارهای ارائه شده برای حل این مشکل، استفاده از مشارکت شهروندان در تهیهی دادههای مکانی میباشد. استفاده از محیطهای اطلاعات مکانی مردمگستر و اطلاعات افراد بومی میتواند روش سریعتر و کمهزینهتری برای به روزرسانی نقشهها باشد. در چارچوب مقالهی حاضر از محیط اطلاعات مکانی مردمگستر برای تسریع فرآیند خدماترسانی در شبکههای آب شهری به هنگام به وجود آمدن مشکلاتی از قبیل نشت لولههای آب، ترکیدن لولهها، حفاریهای غیرقانونی و غیره استفاده شده است.پس از مدلسازی و طراحی سیستم پیشنهادی، پیادهسازی آن در محیط Visual Studio2012و در چارچوب ASP.NETو با زبانC# انجام شد. برای ذخیره اطلاعات مکانی و غیرمکانی به ترتیب از پایگاه داده SQLServer2012و GeoDataBase استفاده شد. برای ورود نقشهها بر روی سیستم از نرمافزار ArcGIS Server10.2بهره گرفته شد. در پایان طبق نظرسنجی انجام شده از مردم حدود 80 درصد از افراد شرکتکننده، از سیستم طراحی شده رضایت داشتند. همچنین براساس نظرسنجی که از 4نفر از کارشناسان سازمان آب صورت پذیرفت، 3نفر آنها از طراحی چنین سیستمی رضایت داشتند.
رضا آقاطاهر؛ محمد فلاح ززولی؛ مهرداد زرافشار؛ محسن جعفری
چکیده
تحقیق حاضر با هدف مکانیابی مراکز مستعد دفاعی و تعیین مناطق مساعد احداث آن در بخشی از جنگلهای متراکم در استان گلستان-شهرستان علیآباد کتول با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. به این منظور با استفاده از نظرات کارشناسان خبره دفاعی، اساتید دانشگاه، کارشناسان نظامی و مرور منابع، لایههای ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف مکانیابی مراکز مستعد دفاعی و تعیین مناطق مساعد احداث آن در بخشی از جنگلهای متراکم در استان گلستان-شهرستان علیآباد کتول با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. به این منظور با استفاده از نظرات کارشناسان خبره دفاعی، اساتید دانشگاه، کارشناسان نظامی و مرور منابع، لایههای اطلاعاتی درصد شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از جاده، فاصله از روستاها، سنگشناسی (لیتولوژی)، تراکم پوشش گیاهی و فاصله از مناطق شهری به عنوان عوامل مؤثر بر مکانیابی مراکز مستعد دفاعی در مناطق جنگلی شناسایی شده و نقشههای مذکور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی گردیدند.در مرحله بعد فرمهای استاندارد AHP تهیه و به منظور وزندهی و اولویتبندی عوامل مؤثر در اختیار کارشناسان مختلف قرار گرفتند. فرمهای وزندهی شده جمعآوری وهریک ازآنها به صورت جداگانه در نرمافزارExpert Choice و ماژول AHP در نرمافزار Arc GIS 9.3 مورد آنالیز قرار گرفت. نهایتاً وزن هر یک از معیارها و زیرمعیارهای مرتبط با هدف مشخص گردید. نتایج ارزیابی نشان داد که سه عامل فاصله از شهر (321/0)، فاصله از جاده (217/0) و سنگشناسی (176/0) به ترتیب بیشترین تأثیر را در مکانیابی مراکز مستعد دفاعی منطقه مورد مطالعه داشته، در حالیکه تراکم پوشش گیاهی(023/0) و جهت شیب (017/0) کمترین تأثیر را داشتهاند. نهایتاً نقشه نهایی پتانسیل مراکز مستعد دفاعی با استفاده از مدل AHP در محیط نرمافزار GIS تهیه و به چهار طبقه پتانسیل کم (07/9 درصد)، متوسط (80/41 درصد)، زیاد (01/30 درصد) و خیلی زیاد (13/19 درصد) تقسیمبندی گردید.
ناهید سجادیان
چکیده
تاکنون طرحهایی چند در جهت کاهش آلودگی هوای شهر تهران به مرحله اجراگذاشته شده است. اما مسئله این است که در کنار سایر کاستیها، این طرحها اغلب با تبعیت از مدیریت بحران به جای مدیریت ریسک،در واقع عکسالعملی منفعلانه ومقطعی در مقابل افزایش آلودگی هوا بوده ودر تصمیمات مدیریتی مبتنی بر این طرحها از سامانه پشتیبانی تصمیمگیری استفاده ...
بیشتر
تاکنون طرحهایی چند در جهت کاهش آلودگی هوای شهر تهران به مرحله اجراگذاشته شده است. اما مسئله این است که در کنار سایر کاستیها، این طرحها اغلب با تبعیت از مدیریت بحران به جای مدیریت ریسک،در واقع عکسالعملی منفعلانه ومقطعی در مقابل افزایش آلودگی هوا بوده ودر تصمیمات مدیریتی مبتنی بر این طرحها از سامانه پشتیبانی تصمیمگیری استفاده نشده است. لذا این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با روشی تحلیلی-کاربردی وبا استفاده از دادههای ساعتی، غلظت منوکسید کربن 12 ایستگاه از مجموعه ایستگاههای سنجش آلودگی هوا متعلق به شرکت کنترل کیفیت هوا وهمچنین دادههای هواشناسی سرعت باد، جهت باد ودما مربوط به ایستگاه مهرآباد، همگی مربوط به سال1389، و دادههای حجم همسنگ سواری معابر شهر تهران با هدف پیشبینی زمانی-مکانی آلودگی هوای ناشی از حمل ونقل شهری کلانشهر تهران در راستای کاربرد در سامانه پشتیبانی تصمیمگیری فضایی مدیریت کیفیت هوا و با هدف نهایی مدیریت بهینه حمل و نقل شهری کلانشهر تهران به تحقیق پرداخت. در این راستا، از آنجا که هدف غایی تحقیق حاضر، بهرهگیری از نتایج آن در کنترل بهینه حمل و نقل شهری به عنوان منبع مهم آلاینده هوا است؛ از روش LUR برای سنجش شاخص منوکسید کربن در حمل و نقل کلانشهر تهران در کنار سایر آلایندهها استفاده گردید.سپس از شبکه عصبی مصنوعی برای پیشبینی زمانی احتمال وقوع آلودگی هوا البته با تأکید بر مدیریت ریسک بهره گرفته شد؛ و سپس بر پایه پیشبینیهای زمانی حاصل از شبکه عصبی مصنوعی، با استفاده از شاخص کریجینگ مناطقی که احتمال وقوع آلودگی هوا در آنها بالاست، شناسایی گردید. براساس یافتههای تحقیق، نتایج مناسب تشخیص داده شد به گونهای که میتوان از این الگو در سامانه پشتیبانی مدیریت کیفیت هوا به هدف نهایی مدیریت بهینه حمل و نقل شهری کلانشهر تهران استفاده نمود.
زهرا بهاری سجهرود؛ محمد طالعی
چکیده
امروزه گردشگری به عنوان یکی از منابع اقتصادی، به خصوص در کشورهای دارای سابقه فرهنگی و جاذبههای متعدد گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا سامانههای توصیه گر گردشگری جهت کمک به گردشگران طراحی شده است. برنامهریزی گردشگری قبل از اقدام به سفر، به شخص امکان بازدید بهتر و تعداد بیشتری از مکانها را میدهد. در نتیجه انجام ...
بیشتر
امروزه گردشگری به عنوان یکی از منابع اقتصادی، به خصوص در کشورهای دارای سابقه فرهنگی و جاذبههای متعدد گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا سامانههای توصیه گر گردشگری جهت کمک به گردشگران طراحی شده است. برنامهریزی گردشگری قبل از اقدام به سفر، به شخص امکان بازدید بهتر و تعداد بیشتری از مکانها را میدهد. در نتیجه انجام آن امری ضروری و اجتناب ناپذیر میباشد. در برنامهریزی گردشگری عوامل متعدد و متنوعی دخیل هستند. مدیریت زمانی و انتخاب جاذبههای گردشگری مطابق با علایق شخص از مهمترین این عوامل میباشد. در مقاله حاضر یک سامانه برنامهریزی گردشگری مبتنی بر وب جهت کمک به گردشگران برای بازدید از جاذبههای مورد علاقه در حداقل زمان ممکن، طراحی و پیاده سازی گردید. در توسعه این سامانه از تلفیق روشهای مبتنی بر سامانه حامی تصمیمگیری مکانی و توابع تحلیل مکانی استفاده شده است. معیارهای در نظر گرفته شده در آن شامل معیارهای مربوط به ژئوتوریسم و عوامل مؤثر زمین شناختی و سایر گونههای گردشگری میباشد. سامانه طراحی شده از طریق اطلاعاتی از قبیل علایق، تعداد روزها و مکان شروع حرکت گردشگر، برای هر روز به صورت جداگانه، برنامهریزی گردشگری را انجام داده و همراه با ارائه طرح روزانه گردشگر، بهترین مسیر بین مکانهای منتخب را تعیین مینماید و مدیریت زمانی و مکانی به صورت همزمان انجام میدهد. این سامانه برای مکانهای گردشگری استان تهران، پیاده سازی و قابلیتهای آن مورد ارزیابی قرار گرفت.
فاطمه رحیم پور؛ رحیم علی عباسپور
چکیده
آگاهی از توزیع مکانی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط زیست ضروری است. این تحقیق با هدف تهیه نقشه توزیع مکانی آلودگی غلظت فلزات سنگین منگنز، مس، روی و آهن در زمینهای کشاورزی شهرستان هریس واقع در استان آذربایجان شرقی انجام شده است. بدین منظور با استفاده از روش نمونهبرداری سیستماتیک تصادفی 370 نمونه خاک سطحی در ...
بیشتر
آگاهی از توزیع مکانی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط زیست ضروری است. این تحقیق با هدف تهیه نقشه توزیع مکانی آلودگی غلظت فلزات سنگین منگنز، مس، روی و آهن در زمینهای کشاورزی شهرستان هریس واقع در استان آذربایجان شرقی انجام شده است. بدین منظور با استفاده از روش نمونهبرداری سیستماتیک تصادفی 370 نمونه خاک سطحی در عمق صفر تا 30 سانتیمتری جمعآوری گردید و غلظت کل این فلزات، در آنها اندازهگیری شد. به منظور مدلسازی تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین در خاکهای منطقه، از روشهای کریجینگ معمولی و توابع پایه شعاعی در محیط ArcGIS بهره گرفته شد. در بین مدلهای مختلف کریجینگ معمولی و توابع پایه شعاعی، پایینترین مقادیر RMSE و MAE و نزدیکی بسیار زیاد آمارهی MBE به صفر و بالاترین ضریب همبستگی R به منزله ملاک ارزیابی بهترین روش برای مدلسازی الگوی توزیع و پراکنش فلزات سنگین در نظر گرفته شد. هر دو روش از دقت خوبی برخوردار بودند ولی بر اساس ملاک ارزیابی، برای فلزات منیزیم و مس، روش کریجینگ با مدل نمایی، برای فلز روی، روش کریجینگ با مدل کروی و برای فلز آهن، روش RBF با تابع مالتی کوادریک انتخاب شد. نقشهی پهنهبندی بعد از انتخاب مدل برتر برای هر یک از عناصر، ترسیم و با درنظر گرفتن استاندارد مؤسسه حفاظت خاک و آب ، کلاسهبندی شد و عناصر در چهار کلاس کمبود، کفایت، زیاد و آلودگی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل نقشه توزیع مکانی آلودگی فلزات سنگین مورد مطالعه نشان داد که برای عنصر منگنز بیشتر اراضی در محدودهی کفایت قرار داشتند و برای عنصر مس مشخص شد که حدود 92 درصد در کلاس زیاد قرار داشته و حدود 8 درصد از محدودهی مورد مطالعه دچار آلودگی بود. برای عناصر روی و آهن نه تنها آلودگی مشاهده نشد بلکه به ترتیب حدود 96 و 80 درصد دچار کمبود بود .
محمد فلاح ززولی؛ علیرضا وفایی نژاد؛ میرمسعود خیرخواه زرکش؛ فریبرز احمدی دهکاء
چکیده
چکیده پدیده گرد و غبار در دهه اخیر یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی در ایران، غرب و جنوب غرب آسیا میباشد. این پدیده از فرآیندهای بیابانزایی بوده که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان رخ میدهد. سنجش از دور علم و تکنیک به دست آوردن اطلاعات از پدیدههای جغرافیایی بدون تماس با آنها میباشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با ...
بیشتر
چکیده پدیده گرد و غبار در دهه اخیر یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی در ایران، غرب و جنوب غرب آسیا میباشد. این پدیده از فرآیندهای بیابانزایی بوده که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان رخ میدهد. سنجش از دور علم و تکنیک به دست آوردن اطلاعات از پدیدههای جغرافیایی بدون تماس با آنها میباشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با پوشش وسیع و تکرار زیاد است. از این لحاظ، تصاویر مربوط به سنجنده مادیس به دلیل داشتن باندهای طیفی زیاد برای مطالعات مربوط به پدیده گردوغبار مناسب میباشد. شناسایی منشاء تولید کننده ذرات گرد و غبار و پایش آن، با سرعت، دقت و هزینه کم از اهمیت فراوانی برخوردار است. اهداف اصلی این پژوهش شناسایی منشاء تولید کنندهی گردوغبار ورودی به مناطق غرب و جنوب غرب ایران و همچنین پایش حرکت گرد و غبار میباشد. در این پژوهش منشاء رخداد پدیده گرد وغبار مربوط به 18 ژوئن 2012 که در نواحی غرب و جنوب غرب کشور رخ داده است، به کمک تصاویر ماهوارهای و با استفاده از باندهای مرئی و باندهای حرارتی سنجنده مادیس و با به بکارگیری شاخص اکرمن شناسایی شد. معلوم گردید منشاء اصلی آن محل اتصال رودخانههای دجله و فرات بوده که در محدوده شمال و شمال شرق عراق و غرب سوریه میباشد و در ادامه مشخص شد تصاویر سنجنده مادیس به دلیل در دسترس بودن، هزینه کم وتکرار پذیری آن در 2 بازه زمانی در 24 ساعت برای پایش گرد و غبار مناسب میباشد. همچنین تحلیل سینوپتیکی آن برای شناسایی چگونگی حرکت گرد و غبار از منشاء به داخل ایران با استفاه از دادههای سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکالی، فشار تراز دریا و نقشههای جهت جریان باد 500 و 1000هکتوپاسکالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل سینوپتیکی یافتن منشاء و نحوه انتقال گرد و غبار را بهینه کرده و تصمیم گیری مناسب تری را برای پیش بینی مسیر حرکت گرد و غبار ممکن میسازد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و با بکارگیری ابزار Spatial Analysis Tools نمایش حرکت آن از منشاء تا داخل ایران رهگیری شد.
کیا بزرگمهر؛ سید یاسر حکیم دوست؛ علی محمدپور زیدی؛ زهرا صیدی
چکیده
افزایش روزمره تولید مواد زاید شهری یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت محیط زیست جهانی میباشد. در حال حاضر دفن مواد زاید شهری عمدترین روش دفع در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. نوع تحقیق توسعهای و کاربردیوروشبررسیآنتوصیفی و تحلیلیاست.در این تحقیق از نرم افزارهای SPSSو 10 وARC/GISجهت تحلیلهای مکانی و آماری استفاده گردیده ...
بیشتر
افزایش روزمره تولید مواد زاید شهری یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده سلامت محیط زیست جهانی میباشد. در حال حاضر دفن مواد زاید شهری عمدترین روش دفع در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. نوع تحقیق توسعهای و کاربردیوروشبررسیآنتوصیفی و تحلیلیاست.در این تحقیق از نرم افزارهای SPSSو 10 وARC/GISجهت تحلیلهای مکانی و آماری استفاده گردیده است. گردآوری اطلاعات در این پژوهش بصورت کتابخانهای شامل : منابع کتابها و فیش برداری و استفاده از مقالات شبکه اینترنت، سیمنارها و پایاننامهها بوده است. هدف اینمقاله،تعیین مکانمناسببرایدفنموادزائدشهریدر شهرستان تنکابناست. در فرایندمکایابیاراضیمناسب برایمحلدفنموادزائد،9 لایه اطلاعاتی شامل لایههای فاصله از مناطق شهری و روستایی، سطح آبهای زیرزمینی،فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، نوع خاک،بارش،فاصله از راههای ارتباطی،کاربری اراضی و شیب کلاسبندی شده، با استفاده از فرایندهم پوشانی و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) با استخراج وزنهای مؤثر در عملیات مکان یابی به کار گرفته شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، 12/34 هکتار از مساحت کل شهرستان تنکابن دارای اهمیت فوق العاده قوی میباشدکه 12/0 درصد منطقه را در اختیار دارد. همچنین 90/1827 هکتار از مساحت منطقه اهمیت خیلی قوی دارد که 95/6 درصد از منطقه را در اختیار دارد. این درحالی است که 82/9904 هکتار از مساحت منطقه دارای اولویت کم اهمیت است که 70/37 درصد منطقه و اهمیت متوسط با 63/7233 هکتار حدود 53/27 درصد منطقه را در اختیار دارد. منطقه دارای اهمیت قوی با مساحت 35/7267 هکتار و 66/27 درصد و منطقه خیلی قوی با مساحت 90/1827 و 95/6 درصد، جهت پیشنهاد محل دفن موادزائد جامدشهری مورد توجه قرار گرفتهاند.
روزینا حنیفی
چکیده
افزایش میزان بهره برداری از منابع شیلاتی و افزایش تقاضای جهانی برای غذا، ضرورت نگاهی نو به طبیعت و توان بالقوه بخش آبزی پروری را بوجود آورده است و این سؤال مطرح می شود که آبزی پروری تا چه اندازه می تواند باعث افزایش تولید پروتئین و امنیت غذایی بشر در دراز مدت شود. مطالعه حاضر تلاش برای تأمین بخشی از نیازهای اطلاعاتی در مورد توان بالقوه ...
بیشتر
افزایش میزان بهره برداری از منابع شیلاتی و افزایش تقاضای جهانی برای غذا، ضرورت نگاهی نو به طبیعت و توان بالقوه بخش آبزی پروری را بوجود آورده است و این سؤال مطرح می شود که آبزی پروری تا چه اندازه می تواند باعث افزایش تولید پروتئین و امنیت غذایی بشر در دراز مدت شود. مطالعه حاضر تلاش برای تأمین بخشی از نیازهای اطلاعاتی در مورد توان بالقوه آبزی پروری و تخمین توان اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی استان آذربایجان غربی شهرستان سردشت برای پرورش ماهیان سردآبی و عمدتاً قزل آلای رنگین کمان پرورشی می باشد. مطالعه حاضر با هدف مکا نیابی و اولویت بندی منابع آب زیرزمینی شهرستان سردشت واقع در استان آذربایجا ن غربی برای احداث استخرهای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان و با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) انجام گرفته است. بدین منظور پس از بررسی منابع و مطالعات انجام شده پیشین در این زمینه، معیارهای مؤثر در مکا نیابی استخرهای پرورش ماهی قزل آلا بدین صورت دسته بندی شدند: ( 1)اکولوژیک - آب (دبی آب، نوع منبع آب، دمای آب، PH ) شکل زمین (شیب، ارتفاع)، کاربری اراضی، دوری از مناطق حادثه خیز (دوری از مناطق سیل خیز، دوری از مناطق زلزله خیز)؛ ( 2) اقتصادی - نزدیکی به بازار، سودآوری، و دسترسی به نیروی کار، ( 3) اجتماعی - اشتغال زایی، نوع مالکیت بهره برداری، تراکم جمعیت؛ و ( 4) زیرساختی - نزدیکی به جاده،نزدیکی به برق، یا نزدیکی به تلفن ثابت و مانند اینها. در نهایت با استفاده از داده های گردآوری شده و تهیه لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام گرفته است. نتایج به دست آمده مشخص ساخت که از کل 208 منبع آب مورد بهر ه برداری ( 51 چشمه و 157 حلقه چاه)، 141 منبع آب دارای توان پرورش ماهی قز ل آلا هستند.