محمد مردانی شهربابک
چکیده
برای پنهان‌سازی سازه‌ها و تأسیسات زیرسطحی، شناخت عملکرد و توان فناوری‌های سنجش از دور نوین و پیشرفته از ضروریات اساسی است. یکی از این فناوری‌ها در سامانه‌های پر قدرت گرم کننده‌ی الکترومغناطیسی یونسفری بکار گرفته شده است که از امواج الکترومغناطیسی پر قدرت در محدوده فرکانسی 3 تا 10 مگاهرتز استفاده می‌کند. هارپ با ساطع کردن ...
بیشتر
برای پنهان‌سازی سازه‌ها و تأسیسات زیرسطحی، شناخت عملکرد و توان فناوری‌های سنجش از دور نوین و پیشرفته از ضروریات اساسی است. یکی از این فناوری‌ها در سامانه‌های پر قدرت گرم کننده‌ی الکترومغناطیسی یونسفری بکار گرفته شده است که از امواج الکترومغناطیسی پر قدرت در محدوده فرکانسی 3 تا 10 مگاهرتز استفاده می‌کند. هارپ با ساطع کردن این امواج به منطقه‌ای از یونسفر موجب گرم شدن آن منطقه شده و این گرمایش منجر به گسیل امواجی با محدوده فرکانس خیلی پائین VLF و ELF می‌شود. هدف اصلی این تحقیق تحلیل و شناخت قابلیت سنجش از دور سامانه‌های پر قدرت گرم کننده‌ی الکترومغناطیسی یونسفری (هارپ)، در شناسایی اهداف زیرسطحی می‌باشد. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش ترکیبی تجزیه و تحلیل داده‌های چندگانه بر مبنای توصیف و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از منابع علمی و تئوریک، گزارشات رسمی و معتبر، بررسی نتایج آزمایشات تجربی انجام گرفته در جهان و ایران و در نهایت اخذ نظر خبرگان و صاحب نظران جامعه آماری تحقیق به روش میدانی، به سؤال اصلی تحقیق پاسخ داده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که سامانه‌های پر قدرت گرم کننده‌ی الکترومغناطیسی یونسفری، قابلیت سنجش از دور و امکان شناسائی اهداف زیرسطحی را دارند. بر این اساس، این سامانه‌ها تهدیدی جدی برای شناسایی اهداف زیر سطحی محسوب می‌شوند؛ و لذا در ادامه تحقیق، راهکارهای دفاع غیرعامل در برابر این تهدید نیز ارائه گردیده است.
فاطمه جهانی چهره برق؛ مهدی آخوندزاده هنزائی
چکیده
هواویزها[1] ذرات کوچک معلق در هوا در حالت جامد یا مایع هستند که ریشه پیدایش آنها در اثر عوامل طبیعی یا انسانی می‌باشند. امروزه تخمین عمق نوری[2] هواویزها به کمک داده‌های ماهوارهای قابل حصول است اما بدست آوردن آن به دلیل بازتابش‌های اتمسفری کار راحتی به شمار نمی رود. زیرا نور خورشید توسط سیستم اتمسفر بازتاب می‌شود و تمام آن به سطح ...
بیشتر
هواویزها[1] ذرات کوچک معلق در هوا در حالت جامد یا مایع هستند که ریشه پیدایش آنها در اثر عوامل طبیعی یا انسانی می‌باشند. امروزه تخمین عمق نوری[2] هواویزها به کمک داده‌های ماهوارهای قابل حصول است اما بدست آوردن آن به دلیل بازتابش‌های اتمسفری کار راحتی به شمار نمی رود. زیرا نور خورشید توسط سیستم اتمسفر بازتاب می‌شود و تمام آن به سطح زمین برخورد نمی کند. از جمله روشهای موجود برای بدست آوردن پارامتر هواویز، روشهای DDV(Dark Dense Vegetation) ،Deep Blue Algorithm و روش SYNegry of Terra and Aqua Modis) SYNTAM)می‌باشند. روش SYNTAM با ادغام داده‌های سنجنده MODIS دو سکوی AQUAوTERRA توانسته است محدودیت‌های موجود در بدست آوردن ضخامت نوری هواویز را از بین ببرد و نتایج درستی را در اختیار قرار می‌دهد. در این مقاله با استفاده از روش SYNTAM نقشه ضخامت نوری هواویزها، برای منطقه‌ای از ایران تهیه شده است. مقایسه نتایج بدست آمده از این تحقیق با محصول AOT ناسا برای زمان و موقعیت یکسان رضایت بخش می‌باشد. مقدارRMSE حاصل از مقایسه داده‌های NASA و روش SYNTAM به کمک الگوریتم تکرار نیوتن برای طول موج mm0.55 برابر 253/0 می‌باشد. بنابراین روش SYNTAM به عنوان روشی قوی برای بدست آوردن نقشه ضخامت نوری هواویز در مناطقی که فاقد ایستگاه‌های زمینی AERONET هستند معرفی می‌گردد. در قسمت بعد روش SYNTAM با سرشکنی مدل پارامتریک غیر خطی تلفیق می‌شود که نتایج حاصل از آن دارای دقت بیشتری نسبت به روش پیاده سازی روش SYNTAM به تنهایی است. مقدارRMSEحاصل از مقایسه داده‌های NASA و روش SYNTAM به کمک سرشکنی مدل پارامتریک غیر خطی، برای طول موج mm0.55 برابر 207/0 می‌باشد. [1]- Aerosols [2]- Optical Thickness
مهتاب صفری شاد؛ محمود حبیب نژاد روشن؛ علیرضا ایلدرمی
چکیده
موضوع خشکسالی در مطالعات منابع آب اهمیت زیادی دارد. شاخص‌هایخشکسالیهواشناسیمستقیماًازرویداده‌هایهواشناسینظیربارندگیمحاسبهمی‌‌شوند درصورتفقدانداده‌هایمذکور،درپایشخشکسالیمفیدواقع نخواهندشد.لذاتکنیکسنجشازدورمی‌تواندابزاریمفیددرپایشخشکسالیبهشماررود. دراینتحقیقبااستفادهازتصاویرماهواره‌ایسنجنده MODIS روندتغییراتشاخصنرمالشدهپوششگیاهی ...
بیشتر
موضوع خشکسالی در مطالعات منابع آب اهمیت زیادی دارد. شاخص‌هایخشکسالیهواشناسیمستقیماًازرویداده‌هایهواشناسینظیربارندگیمحاسبهمی‌‌شوند درصورتفقدانداده‌هایمذکور،درپایشخشکسالیمفیدواقع نخواهندشد.لذاتکنیکسنجشازدورمی‌تواندابزاریمفیددرپایشخشکسالیبهشماررود. دراینتحقیقبااستفادهازتصاویرماهواره‌ایسنجنده MODIS روندتغییراتشاخصنرمالشدهپوششگیاهی استان اصفهان برای سالهای 2000 تا 2008 بررسی شد. شاخص NDVIعلاوه بر پوشش گیاهی طبیعی برای پایش خشکسالی به ویژه خشکسالی زراعی نوع دیم هم می‌تواند مؤثر باشد. بادرنظرگرفتناینشاخص،پوششگیاهیمنطقه به4گروهطبقه‌بندی شد ومساحتهرکدامازطبقاتنیزمحاسبهشد.درنهایتدوشاخص SPI و NDVI موردمقایسهقرارگرفت. نتایجحاصل ازمحاسبه شاخص SPI حاکی از وقوع خشکسالیشدید در سال 2008 و خشکسالیمتوسطبه ترتیب در سالهای2000 و 2001 دراستاناصفهان است. محاسبهشاخص NDVI دراینسهسالنیزنشاندادکهمیزانپوشش گیاهیضعیفبهطورقابلمحسوسیافزایشیافته است. با این حال نتایج حاصل از اثر تغییرات بارندگی بر روی شاخص NDVI نشان داد که همزمانی وقوع خشکسالی هواشناسی و خشکسالی کشاورزی در تمام سال‌ها وجود ندارد. برای سال 2006 علیرغم اینکه بارش بیشتر از سالهای قبل و بعد و بیشتر از میانگین بارش استان بوده، اما براساس نتایج شاخص NDVI این سال همراه با خشکسالی کشاورزی (کاهش ارزش شاخص NDVI) بوده و برعکس در سالهای 2002 و 2004 که بارش کمتر از سال 2006 رخ داده اما شرایط دیم و مرتع بهتر از سال 2006 بوده و همچنین در سال 2003 با اختلاف 2 میلیمتر بارش در سال 2002، مقدار شاخص NDVIکاهش زیادی یافته است. نتایج این تحقیق ضرورت تعریف نمایه‌ای که همه این موارد را بیان کند دوچندان می‌کند.
منیر دارستانی فراهانی؛ مهدی آخوندزاده هنزائی؛ فرهنگ احمدی گیوی
چکیده
شوری آب، یکی از عوامل مهم محیطی دریا محسوب می‌شود و نقش بسزایی در بررسی و پیش‌بینی جریان‌های سطحی اقیانوسی، تحلیل مکانیابی تجمیع ماهی‌ها، تعیین چگالی و بررسی تغییرات آن دارد. این پارامتر به شدت با تغییرزمان و مکان، در تغییر بوده و شناخت مناسب از آن مستلزم اندازه‌گیری‌هایی به فواصل زمانی کوتاه (ماهانه) در تعداد نقاط متعدد از منطقه‌ی ...
بیشتر
شوری آب، یکی از عوامل مهم محیطی دریا محسوب می‌شود و نقش بسزایی در بررسی و پیش‌بینی جریان‌های سطحی اقیانوسی، تحلیل مکانیابی تجمیع ماهی‌ها، تعیین چگالی و بررسی تغییرات آن دارد. این پارامتر به شدت با تغییرزمان و مکان، در تغییر بوده و شناخت مناسب از آن مستلزم اندازه‌گیری‌هایی به فواصل زمانی کوتاه (ماهانه) در تعداد نقاط متعدد از منطقه‌ی مورد مطالعه است. در روشهای سنتی، بررسی و ارزیابی یک یاچندفاکتور خاص موردنظر از کیفیت آب اغلب پرهزینه و زمانبراست و همچنین نمی‌تواند معرف خوبی برای تمام مساحت یک منطقه وسیع باشد. اما در سالهای اخیر فناوری ماهوارهای و علم سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب برای ارزیابی برخی پارامترهای کیفیت آب مطرح شده است زیرا با توجه به رقومی بودن این داده‌ها، در دسترس بودن وسیع آنها،اندازه‌گیری منظم، تکراری بودن آنها در پریودهای زمانی کوتاه، هزینه و زمان کمتر می‌توان طیف وسیعی از پروژه‌ها را به نتیجه رساند. هدف از انجام این مطالعه، تهیه نقشه شوری سطحی آب منطقه خلیج فارس در ایران و خلیج سنت لورنس در کانادا با استفاده از تصاویر ماهوارهایMODIS می‌باشد، که در این راستا نرم افزاری برای نخستین بار در ایران تولید شده است که می‌توان با پردازش‌های لازم بر روی تصاویر ماهوارهایMODIS وداده‌های میدانیCTD، نقشه دما، شوری و چگالی سطحی آب را با سه مدل متفاوت با دقت مناسب تهیه نمود.قابلیت و انعطاف بالای شبکه عصبی مصنوعی در تقریب توابع غیرخطی و خطی پیوسته در فضای ترکیبی باعث شد که در این مطالعه، یک روش جدید بر مبنای استفاده از این شبکه ارائه شود که در آن نقشه شوری توسط یک شبکه پرسپترون چندلایه تعیین می‌شود.
مجتبی بهزاد فلاح پور؛ حمید دهقانی؛ علی جبار رشیدی؛ عباس شیخی
چکیده
عوامل تأثیرگذار در تصاویر SAR را می‌توان به پنج دسته کلی رادار، سکوی حامل رادار، کانال، ناحیه تصویربرداری و بخش پردازشِ داده‌های خام تقسیم نمود. در هر کدام از این عوامل، پارامترهای متنوع فیزیکی، ساختاری، سخت افزاری و نرم افزاری تأثیرگذار بوده، به گونه‌ای که می‌توان نقش هر کدام را در تصویر تشکیل شده نهایی مشاهده کرد. مدلسازی، تحلیل ...
بیشتر
عوامل تأثیرگذار در تصاویر SAR را می‌توان به پنج دسته کلی رادار، سکوی حامل رادار، کانال، ناحیه تصویربرداری و بخش پردازشِ داده‌های خام تقسیم نمود. در هر کدام از این عوامل، پارامترهای متنوع فیزیکی، ساختاری، سخت افزاری و نرم افزاری تأثیرگذار بوده، به گونه‌ای که می‌توان نقش هر کدام را در تصویر تشکیل شده نهایی مشاهده کرد. مدلسازی، تحلیل و در مجموع شناخت اثر هر کدام از این پارامترها، درک بهتری از نحوه عملکرد سامانه‌های تصویربرداری SARایجاد می‌کندوازاینمنظر،نه تنها گام مهمی در جهت طراحی و ساخت این نوع سامانه‌ها خواهد بود، بلکه امکان تفسیر و تحلیل این نوع تصاویر را نیز فراهم میآورد. برای این منظور در مقاله حاضر اثر زاویه فرود و شکل اهداف که جزءِپارامترهای رادار و ناحیه تصویربرداریمی‌باشند، در تصاویرSARشبیه‌سازی می‌گردد. اشکال به کار گرفته شده در این شبیه‌سازی استوانه، مخروط و مکعب هستند که در دنیای واقعی بیانگر ساختمان‌ها، سوله‌ها، تنه‌های درخت و ... می‌باشند، لذا از فراوانی زیادی در تصاویر SAR برخوردارند. همچنینبرایجامعتر بودن نتایج، زوایای فرود مختلف 40،30 ،45، 50 و 60 درجه برای شبیه‌سازی انتخاب شده‌اند. با این شبیه‌سازی و تحلیل نتایج حاصل از آن، الگوی رفتاری اشکال هندسی فوق در زوایای فرود مختلف از منظر سامانه‌های تصویربرداری SAR استخراج می‌شودوبدین ترتیب گام مهمی در جهت شناسایی و تشخیص اشکال مختلف که یکی از موضوعات بسیار مهم در تفسیر تصاویرSAR محسوب می‌گردد برداشته خواهد شد.
سید حجت موسوی؛ ابوالفضل رنجبر؛ مهدی، حاصلی
چکیده
بدلیل افزایش تغییرات مخرّب کاربری اراضی که عمدتاً بوسیله فعالیت‌های انسانی انجام می‌گیرد، کشف و بارزسازی تغییرات و ارزیابی اثرات زیست محیطی آنها جهت برنامه‌ریزی و مدیریت آتی منابع ضروری است. بنابراین هدف از این پژوهش، پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه‌ی کویر ابرکوه در بازه زمانی 38 ساله (2014-1976) به منظور ارزیابی و مدیریت ...
بیشتر
بدلیل افزایش تغییرات مخرّب کاربری اراضی که عمدتاً بوسیله فعالیت‌های انسانی انجام می‌گیرد، کشف و بارزسازی تغییرات و ارزیابی اثرات زیست محیطی آنها جهت برنامه‌ریزی و مدیریت آتی منابع ضروری است. بنابراین هدف از این پژوهش، پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه‌ی کویر ابرکوه در بازه زمانی 38 ساله (2014-1976) به منظور ارزیابی و مدیریت مسائل زیست محیطی از قبیل فشار انسان بر زمین بدون لحاظ نمودن ظرفیت تحمل، و بررسی روند تغییرات مساحتی کاربری‌ها در جهت شناخت مناطق دارای تنش محیطی می‌باشد. در این راستا از داده‌های تصاویر ماهوارهای لندست، سنجنده‌های MSS (1976)، TM (1990)، ETM+ (2000 و 2006) و OLI (2014)؛ و تکنیک‌های دورسنجی نظیر طبقهبندی نظارتی و ارزیابی دقت پس از طبقهبندی برای شناسایی نوع کاربری‌ها، و اعمال توابع تحلیل مؤلفه مبنا، تسلدکپ و تفاضل تصاویر برای پایش تغییرات استفاده شده است. نتایج طبقهبندی حاکی از بارزسازی هفت نوع کاربری شامل اراضی شهری، زراعی، بایر، صخره‌ای، مرتعی، جلگه رسی و کویر می‌باشد که سال 2014 با مقادیر ضریب کاپا 18/82 درصد و دقت کل 76/0 بالاترین دقت را دارد. نتایج روندیابی تغییرات کاربری‌ها بیانگر سیر صعودی سطح اراضی مرتعی (65/5%)، صخره‌ای (52/2%)، بایر (63/3%) و کشاورزی (04/1%)، و سیر نزولی مساحت اراضی شهری (33/4%)، جلگه رسی (89/6%) و کویر (03/6%) می‌باشد. از منظر توابع تحلیل مؤلفه مبنا و تسلدکپ، به ترتیب 748/1% (4912/306 کیلومترمربع) و 989/3% (961/699 کیلومترمربع) از سطح منطقه مطالعاتی با تغییرات افزایشی کاربری روبرو بوده، و در مجموع روند کلی تغییرات طبقات افزایشی، صعودی است.بیشترین تغییرات کاربری از نوع مخرب و ویرانگر بوده و از لحاظ فضایی منطبق بر محدوده اطراف مراکز تجمع انسانی مانند شهرهای ابرکوه و مهردشت می‌باشد.بدیهی است که در اثر تداوم این روند، حوضه ابرکوه در آینده‌ای نزدیک، تبدیل به یک اکوسیستم غیرفعال مرده می‌گردد که فاقد هر گونه پتانسیل تولید اکولوژیک و بیولوژیک است.
بختیار فیضی زاده؛ مجتبی پیرنظر؛ آرش زندکریمی؛ حسن عابدی قشلاقی
چکیده
د‌‌رراستای هدف استخراج سریع نقشههای کاربری اراضی،تکنولوژی سنجش ازد‌‌وربه عنوان یک فناوری کارآمد‌‌شناخته شده که باارائه تصاویرماهواره‌‌ای امکا ن استخراج نقشههای کاربری اراضی رافراهم می آورد. سنجش ازد‌‌ورباارائه تصاویرماهواره‌‌ا ی با قدرت زمانی متفاوت مدلسازی وپایش تغییرات محیطی راممکن ساخته که این ...
بیشتر
د‌‌رراستای هدف استخراج سریع نقشههای کاربری اراضی،تکنولوژی سنجش ازد‌‌وربه عنوان یک فناوری کارآمد‌‌شناخته شده که باارائه تصاویرماهواره‌‌ای امکا ن استخراج نقشههای کاربری اراضی رافراهم می آورد. سنجش ازد‌‌ورباارائه تصاویرماهواره‌‌ا ی با قدرت زمانی متفاوت مدلسازی وپایش تغییرات محیطی راممکن ساخته که این امر،گامی مهم د‌‌رمد‌‌یریت منابع طبیعی محسوب می‌شود. روشﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪیﺷﻲءﮔﺮامبتنی برالگوریتم‌‌های دانش پایه،یکی ازروش‌های کارآمد‌‌د‌‌رطبقه‌‌بند ی تصاویرماهواره‌‌ای است که علاوه براستفاد‌‌ه ازاطلاعات طیفی تصاویرماهواره‌‌ای،امکانات لازم برای استفاده ازاطلاعات محیطی وویژگی‌‌های فیزیکی وهند‌‌سی پدیدههای سطح زمین را فراهم میآورد. تحقیق حاضرباهد‌‌ف ارزیابی میزان افزایش دقت حاصله ازکاربردالگوریتم‌‌های دانش پایه فازی د‌‌رطبقه‌بند‌‌ی نقشههای کاربری/پوشش اراضی انجام شده است. د‌‌راین تحقیق به منظورمقایسه روشهای شیءگرای طبقهبندی تصاویرماهواره ای بدون استفاده ازالگوریتم‌های فازی وروش‌های شیءگرابراساس الگوریتم‌های فازی،ازتصاویرسنجند‌‌ه‌یAVNIR2ماهوارهای ALOS استفاده گردیده است ونقشه کاربری اراضی شهرستان مراغه باهرد‌‌وروش مذکوراستخراج شده است. نتایج حاصل ازارزیابی دقت نشان می‌‌د‌‌هد‌‌که نقشه کاربری اراضی تولید‌‌شد‌‌ه توسط روشهای دانش پایه فازی باد‌‌قت کلی93/28 د‌‌رمقایسه بانقشه کاربری اراضی تولید‌‌شد‌‌ه توسط روش شیءگرا بدون استفاده ازالگوریتم‌های فازی باد‌‌قت 88/06 د‌‌رصد‌‌ازاعتباربیشتری برخورد‌‌اراست. باتوجه به ماهیت مقایسه‌‌ای این تحقیق نتایج آن برای شناسایی روشهای بهینه د‌‌رتولید‌‌وتهیه نقشه کاربری ا راضی ازاهمیت بالایی برخورد‌‌اربود‌‌ه ونقشه‌‌های تولید شده نیزبرای سازمان‌‌های اجرایی (نظیرجهاد‌‌کشاورزی،منابع طبیعی و ...) ازارزش کاربرد ی بالایی برخورد‌‌ارهستند.
سیاوش شایان؛ غلامرضا زارع؛ مجتبی یمانی؛ محمد شریفی کیا؛ محسن سلطان پور
چکیده
پیچان‌رودها یکی از اشکال تیپیک ژئومورفولوژیک بوده که به دلیل مهیا بودن شرایط محیطی در سواحل جنوبی کشور ایران به‌طور متعدد مشاهده می‌گردند. این لندفرم‌های پویا و فعال تحت تأثیر دینامیک رودها و شیب آرام دلتاها در فاصله زمانی اندک، تغییرات فضایی شدیدی پیدا می‌کنند. در این مقاله سعی بر این است تا با استفاده از داده‌های سنجش از دور ...
بیشتر
پیچان‌رودها یکی از اشکال تیپیک ژئومورفولوژیک بوده که به دلیل مهیا بودن شرایط محیطی در سواحل جنوبی کشور ایران به‌طور متعدد مشاهده می‌گردند. این لندفرم‌های پویا و فعال تحت تأثیر دینامیک رودها و شیب آرام دلتاها در فاصله زمانی اندک، تغییرات فضایی شدیدی پیدا می‌کنند. در این مقاله سعی بر این است تا با استفاده از داده‌های سنجش از دور و پیمایش میدانی، تغییرات مورفولوژیک بستر رودِ مُند طیّ یک دوره 57 ساله در پنج بازه زمانی (1334- 1364- 1373- 1379 و 1391) استخراج و تحلیل شود. نتایج تحقیق نشان داد که در طی سالهای 1334 تا 1391 تغییرات مورفولوژی بستر رود مند بسیار زیاد بوده، بهطوری که در مصب رودخانه نزدیک به 5/3 کیلومتر جا به جایی بستر مشاهده گردید. مقایسه فضایی بستر رود در سال 1334 نسبت به سال 1391، بیانگر این مطلب بوده که 52/42 کیلومترمربع به کناره چپ اضافه شده در حالی که در کناره راست این مقدار 8/33 کیلومترمربع محاسبه گردید. شیب آرام دلتا (کاهش سرعت آب و به جاگذاری مواد رسوبی رود در بستر) ، پوشش گیاهی کناره و بستر رود (به دام انداختن رسوبات در بستر رود) و انسان (ایجاد سد در سطح حوضه آبریز مند، ساخت پل و سکوهای حفاظتی در کف بستر و انتقال آب رود به سایت پرورش میگو) از جمله عوامل مهم در تغییر بستر رود مند هستند.
فاطمه محمدیاری؛ حمیدرضا پورخباز؛ مرتضی توکلی؛ حسین اقدر
چکیده
آگاهی از خصوصیات کمی و کیفی تغییرات در برنامه‌ریزی‌های محیطی، آمایش سرزمین و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت‌اند. درحالحاضراستفاده ازنقشه‌های پوشش گیاهی یکی ازارکان مهم درتولیداطلاعات جهت برنامه‌ریزی‌های کلان وخرد می‌باشد. در این پژوهش جهت نمایش تغییرات زمانی و مکانی پوشش گیاهی شهرستان بهبهان ازاطلاعات باندهای ماهواره لندست ...
بیشتر
آگاهی از خصوصیات کمی و کیفی تغییرات در برنامه‌ریزی‌های محیطی، آمایش سرزمین و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت‌اند. درحالحاضراستفاده ازنقشه‌های پوشش گیاهی یکی ازارکان مهم درتولیداطلاعات جهت برنامه‌ریزی‌های کلان وخرد می‌باشد. در این پژوهش جهت نمایش تغییرات زمانی و مکانی پوشش گیاهی شهرستان بهبهان ازاطلاعات باندهای ماهواره لندست سنجنده‌های ETM+و OLIدر دو سال 1378 و 1392 استفاده و مقدار شاخص NDVI برای دو سال محاسبه گردید. همچنین به منظوربررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی مقادیرعددی این شاخص به 4کلاس مختلف سرسبزی شامل اراضی با پوشش عالی، پوشش بسیار خوب، پوشش خوب و ضعیف طبقهبندی شد. سپس تغییرات رخداده با استفاده از CROSSTAB مشخص شد.نتایج نشان داد تغییرات کمی وکیفی پوشش گیاهی درطی١4سال برای منطقه موردمطالعه گسترده بوده است به طوری که اراضی با پوشش عالی، بسیار خوب و ضعیف افزایش مساحت و اراضی با پوشش خوب کاهش مساحت را داشته است. بیشترین افزایش مساحت در اراضی با پوشش گیاهی عالی صورت گرفته، به طوری که از 79/5069 هکتار در سال 1378 به 5/7735 هکتار در سال 1392 افزایش یافته است. همچنین بیشترین کاهش مساحت در اراضی با پوشش خوب می‌باشد که از 4/34061 هکتار به 43/27434 هکتار رسیده است. در خاتمه، برای نشان دادن رابطه بهتر پوشش گیاهی و دما معادله رگرسیون بین این دو پارامتر به دست آمد. نتایج این نکته را که سطوح پوشیده ازگیاه،دمای سطح کمتری دارندوپوشش گیاهی آثارخنک کنندگی برپیرامون دارد تأیید کرد. بنابراین تخریب پوشش گیاهی منطقه، گرمتر شدن سطح شهر و بسیاری عواقب زیست محیطی دیگر را به دنبال خواهد داشت.
محمد فلاح ززولی؛ علیرضا وفایی نژاد؛ میرمسعود خیرخواه زرکش؛ فریبرز احمدی دهکاء
چکیده
چکیده پدیده گرد و غبار در دهه اخیر یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی در ایران، غرب و جنوب غرب آسیا می‌باشد. این پدیده از فرآیندهای بیابان‌زایی بوده که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان رخ می‌دهد. سنجش از دور علم و تکنیک به دست آوردن اطلاعات از پدیدههای جغرافیایی بدون تماس با آنها می‌باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با ...
بیشتر
چکیده پدیده گرد و غبار در دهه اخیر یکی از مهمترین چالش‌های زیست محیطی در ایران، غرب و جنوب غرب آسیا می‌باشد. این پدیده از فرآیندهای بیابان‌زایی بوده که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان رخ می‌دهد. سنجش از دور علم و تکنیک به دست آوردن اطلاعات از پدیدههای جغرافیایی بدون تماس با آنها می‌باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با پوشش وسیع و تکرار زیاد است. از این لحاظ، تصاویر مربوط به سنجنده مادیس به دلیل داشتن باندهای طیفی زیاد برای مطالعات مربوط به پدیده گردوغبار مناسب می‌باشد. شناسایی منشاء تولید کننده ذرات گرد و غبار و پایش آن، با سرعت، دقت و هزینه کم از اهمیت فراوانی برخوردار است. اهداف اصلی این پژوهش شناسایی منشاء تولید کننده‌ی گردوغبار ورودی به مناطق غرب و جنوب غرب ایران و همچنین پایش حرکت گرد و غبار می‌باشد. در این پژوهش منشاء رخداد پدیده گرد وغبار مربوط به 18 ژوئن 2012 که در نواحی غرب و جنوب غرب کشور رخ داده است، به کمک تصاویر ماهوارهای و با استفاده از باندهای مرئی و باندهای حرارتی سنجنده مادیس و با به بکارگیری شاخص اکرمن شناسایی شد. معلوم گردید منشاء اصلی آن محل اتصال رودخانه‌های دجله و فرات بوده که در محدوده شمال و شمال شرق عراق و غرب سوریه می‌باشد و در ادامه مشخص شد تصاویر سنجنده مادیس به دلیل در دسترس بودن، هزینه کم وتکرار پذیری آن در 2 بازه زمانی در 24 ساعت برای پایش گرد و غبار مناسب می‌باشد. همچنین تحلیل سینوپتیکی آن برای شناسایی چگونگی حرکت گرد و غبار از منشاء به داخل ایران با استفاه از داده‌های سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکالی، فشار تراز دریا و نقشههای جهت جریان باد 500 و 1000هکتوپاسکالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل سینوپتیکی یافتن منشاء و نحوه انتقال گرد و غبار را بهینه کرده و تصمیم گیری مناسب تری را برای پیش بینی مسیر حرکت گرد و غبار ممکن می‌سازد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و با بکارگیری ابزار Spatial Analysis Tools نمایش حرکت آن از منشاء تا داخل ایران رهگیری شد.
واحد کیانی؛ افشین علیزاده شعبانی؛ علی اکبر نظری سامانی
چکیده
امروزه تصاویر سنجش از دور قادر به ارائه جدیدترین اطلاعات در جهت مطالعه پوشش زمین و کاربری های اراضی می باشند، که ارزش و قابلیت استفاده از نقشه های تولیدی، به میزان صحت آنها بستگی دارد؛ از این رو هدف این پژوهش ارزیابی صحت طبقه بندی تصویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS-P6 با استفاده از پایگاه اطلاعاتی Google Earth به منظور تهیه نقشه ...
بیشتر
امروزه تصاویر سنجش از دور قادر به ارائه جدیدترین اطلاعات در جهت مطالعه پوشش زمین و کاربری های اراضی می باشند، که ارزش و قابلیت استفاده از نقشه های تولیدی، به میزان صحت آنها بستگی دارد؛ از این رو هدف این پژوهش ارزیابی صحت طبقه بندی تصویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS-P6 با استفاده از پایگاه اطلاعاتی Google Earth به منظور تهیه نقشه پوشش/کاربری اراضی بوده است، لذا از تصاویر ماهواره Quickbird که توسط نرم افزار Google Earth ارائه می شود، هم برای تعیین نمونه های تعلیمی و هم برای ارزیابی دقت طبقه بندی استفاده شد. منطقه مورد مطالعه شهرستان طالقان، از توابع استان البرز بوده که در محدوده حوزه آبخیز طالقان واقع شده است. در این پژوهش قبل از تعیین نمونه های تعلیمی به منظور بررسی دقت تصویر Google Earth از لایه های رقومی خطی (جاده ها و آبراهه ها) که دارای مختصات زمینی بودند استفاده شد که خطای مجذور ریشه مربعات معدل 77 / 0 بدست آمد. در مرحله بعد پس از تعیین نمونه های تعلیمی، تصویر ماهواره ای مذکور بر مبنای طبقه بندی نظارت شده و با خوارزمیک بیشینه احتمال با استفاده از نرم افزار 4/ ENVI 2 به پنج طبقه باغ، کشاورزی، مرتع، دریاچه و فاقد پوشش طبقه بندی گردیدند که ضریب کاپای طبقه بندی 85 / 0 و دقت کلی 4/ 91 به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تصاویر نرم افزار Google Earth به منظور ارزیابی صحت طبقه بندی در برخی مناطق دقت مکانی بالایی دارند و همچنین استفاده از ویژگی های اکولوژیک مانند شیب منطقه، شبکه هیدرولوژی و... این دقت را افزایش می دهد.در نهایت پیشنهاد می شود از تصاویر ماهواره ای Google Earth به منظور ارزیابی صحت طبقه بندی تصاویر ماهواره ای و حتی تفسیر بصری پوشش/کاربری اراضی استفاده گردد.
عبدالله سیف؛ طیبه محمودی
دوره 23، شماره 89 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 72-80
چکیده
فرآیند تولید اطلاعات توپوگرافی در سه دهه اخیر، شاهد حرکت تکنولوژی تهیه داده‌ها، از نقشه‌برداری سنتی و زمینی به سمت روشهای غیر فعال(1)اندازه‌گیری و ثبت سطوح (مانند فتوگرامتری و سنجش از دور) و اخیراً به سمت روشهای فعال(2) (مانند رادار و لیدار)(3) بوده است. لیدار(4)یک تکنیک جمع‌آوری اطلاعات از سطح اشیاء است که برمبنای اندازه‌گیری ...
بیشتر
فرآیند تولید اطلاعات توپوگرافی در سه دهه اخیر، شاهد حرکت تکنولوژی تهیه داده‌ها، از نقشه‌برداری سنتی و زمینی به سمت روشهای غیر فعال(1)اندازه‌گیری و ثبت سطوح (مانند فتوگرامتری و سنجش از دور) و اخیراً به سمت روشهای فعال(2) (مانند رادار و لیدار)(3) بوده است. لیدار(4)یک تکنیک جمع‌آوری اطلاعات از سطح اشیاء است که برمبنای اندازه‌گیری فاصله بوسیله لیزر عمل می‌کند. اندازه‌گیری لیدار براین اصل استوار است که مختصات هر نقطه روی زمین با مشخص بودن مختصات محل ارسال لیزر، اندازه‌گیری طول فاصله مایل بین نقطه ارسال پالس و سطح زمین و اندازه‌گیری زاویه ارسال موج از محل ارسال پالس تا سطح زمین قابل محاسبه می‌باشد. تصاویر مربوط به داده‌های لیدار به ابعاد 697*472 پیکسل هستند. در واقع، تکنولوژی لیدار ابزار مکملی جهت اخذ اطلاعات سه بعدی در کنارفتوگرامتری فضایی و سنجش از دور است. مهمترین فاکتوری که از این دستگاه به دست میآید، فاصله بین سنسور و سطح زمین است که با محاسبه مدت زمان طی شده از هنگام برخورد پالس به سطح زمین تا بازگشت آن به سنسور اندازه‌گیری می‌شود. بعلاوه فاصله بین سطح پرواز هواپیما و سطح زمین هم به طور مداوم اندازه‌گیری گردیده و نتیجه به دست آمده از آن سطح زمین و پوشش گیاهان را نیز مشخص می‌کند. محصولاتی که از لیدار بدست میآید مدل رقومی ارتفاعی و مدل رقومی سطحی است. از لیدار می‌توان خصوصیاتی از جمله پارامترهای داخل پلات مثل میانگین ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش، ارتفاع تاج پوشش، قطر برابر سینه، تک درختان و ساختار جنگل را استخراج نمود. این مقاله سعی دارد ضمن معرفی سنجنده لیدار نحوه عملکرد و کاربردهای آن را بررسی نماید.
محمد رحیمی؛ علی اکبر دماوندی؛ وحید جعفریان
دوره 22، شماره 88 ، بهمن 1392، ، صفحه 115-128
چکیده
پیچیدگی و توسعه روزافزون پدیدههای پویایی مانند تخریب سرزمین و بیابان‌زایی در قرن حاضر، فکر استفاده از فناوری‌های جدید را برای ارزیابی و پایش آنها معطوف نموده است (علوی پناه،1382). از مهمترین این فناوری‌ها که مبتنی بر فناوری‌های اطلاعات مکانی(ژئوانفورماتیک) هستند می‌توان به سنجش از دور2 و سیستم اطلاعات جغرافیایی3 و سیستم موقعیت‌یابی ...
بیشتر
پیچیدگی و توسعه روزافزون پدیدههای پویایی مانند تخریب سرزمین و بیابان‌زایی در قرن حاضر، فکر استفاده از فناوری‌های جدید را برای ارزیابی و پایش آنها معطوف نموده است (علوی پناه،1382). از مهمترین این فناوری‌ها که مبتنی بر فناوری‌های اطلاعات مکانی(ژئوانفورماتیک) هستند می‌توان به سنجش از دور2 و سیستم اطلاعات جغرافیایی3 و سیستم موقعیت‌یابی جهانی4 اشاره نمود. در حقیقت امروزه بررسی تغییرات مکانی و زمانی پدیدههای پیچیده‌ای مانند تخریب سرزمین و بیابان‌زایی به منظور ارزیابی و پایش مستمر آنها برای مدیریت و بهره‌برداری صحیح آنها اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. انتظار آن است با ورود چنین فناوری‌های نوینی، امکان بررسی‌های بهتر و دقیق‌تر پدیدههای زمینی میسر گردد. از این میان، فناوری سنجش از دور که مبتنی بر تهیه اطلاعات مکانی (در فواصل مشخص زمانی) توسط هواپیماها و ماهواره‌ها می‌باشد، نقش بسیار ارزنده‌ای در ارزیابی و پایش تخریب سرزمین و بیابان‌زایی در مقیاس‌های محلی، منطقه‌ای و جهانی دارد. قابلیت‌های فراوانی که این فناوری ایجاد نموده است (چند طیفی بودن، گستره وسیع دید، رقومیبودن، افزایش روز افزون توان تفکیک طیفی، زمینی، زمانی، رادیومتری، ارزان بودن، پوشش تکراری و تنوع طیفی، سهل الوصول بودن داده‌ها، دسترسی سریع به نقاط دور افتاده و دقت بالای آنها) سبب ایجاد رویکرد جدیدی در مطالعات مربوط به ارزیابی و پایش بیابان‌زایی گردیده است.
منوچهر فرج زاده؛ علی عزیزی؛ حسین سلیمانی
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 2-13
چکیده
تأثیر مستقیم بارش در زندگی انسان‌ها و نقش آن در توسعة کشورها سبب توسعة روش‌ها و الگوریتم‌های برآورد بارش در میان متخصصان گردیده است. تاچند دهه قبل برای پیش‌بینی بارش از روشهای سنّتی استفاده می‌شد، تا اینکه ظهور ماهواره‌های هواشناسی باعث انقلابی در این زمینه گردید. با توجه به اینکه در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران توزیع ...
بیشتر
تأثیر مستقیم بارش در زندگی انسان‌ها و نقش آن در توسعة کشورها سبب توسعة روش‌ها و الگوریتم‌های برآورد بارش در میان متخصصان گردیده است. تاچند دهه قبل برای پیش‌بینی بارش از روشهای سنّتی استفاده می‌شد، تا اینکه ظهور ماهواره‌های هواشناسی باعث انقلابی در این زمینه گردید. با توجه به اینکه در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران توزیع ایستگاه‌های هواشناسی و دستگاه‌های باران‌سنج بسیار پراکنده بوده و از طرف مقابل تصاویر سنجنده‌هایی مانند MODIS و AVHRR به صورت رایگان قابل دریافت هستند، فرصت مناسبی برای جبران کمبودها در این زمینه است. با استفاده از تصاویر ماهوارهای، امکان برآورد حجم بخار آب قابل بارش با کمک باندهای جذبی بخار آب و باندهای حرارتی در هر زمان و مکان و در هر مقیاسی ممکن است. برای برآورد بارش از تصاویر ماهوارهای از الگوریتم‌هایی استفاده می‌شود که با توجه به طول موج مورد استفاده توسط سنجنده‌ها به سه دسته مادون قرمز و مرئی، میکروموج و ترکیبی از دو روش قبلی تقسیم‌بندی می‌گردند. روشهای مبتنی بر مادون قرمز و مرئی دارای قدرت تفکیک زمانی و مکانی خوبی بوده در حالی که با استفاده از تکنیک‌های میکروموج بارش به صورت مستقیم مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد، با این حال تکنیک‌های مذکور دارای ضعف‌های زیادی بخصوص در مدارهای پایین کره زمین هستند. تکنیک‌های ترکیبی برای جبران ضعف‌های مربوط به هر دو بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه تصاویر میکروموج در ایران قابلیت دریافت ندارد، بنابراین از دو روش میکروموج و روشهای ترکیبی نمی‌توان استفاده کرد. به این دلیل در مطالعه حاضر الگوریتم‌های مبتنی بر طول موج‌های مرئی و مادون قرمز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
واحد کیانی؛ جهانگیر فقهی؛ علی اکبر نظری سامانی؛ افشین علیزاده شعبانی
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 29-31
چکیده
داده‌های سنجش از دور چند طیفی منبع اطلاعات مهمی برای تشخیص تغییرات سطحی می‌باشند، به طوری که امروزه تصاویر سنجش از دور قادر به ارائه جدیدترین اطلاعات در جهت مطالعه پوشش زمین و کاربری‌های اراضی هستند؛ لذا هدف این پژوهش آشکارسازی تغییرات پوشش/کاربری منطقه طالقان در فاصله زمانی 1366 تا 1386 هجری شمسی با استفاده از سنجش از دور بوده است. ...
بیشتر
داده‌های سنجش از دور چند طیفی منبع اطلاعات مهمی برای تشخیص تغییرات سطحی می‌باشند، به طوری که امروزه تصاویر سنجش از دور قادر به ارائه جدیدترین اطلاعات در جهت مطالعه پوشش زمین و کاربری‌های اراضی هستند؛ لذا هدف این پژوهش آشکارسازی تغییرات پوشش/کاربری منطقه طالقان در فاصله زمانی 1366 تا 1386 هجری شمسی با استفاده از سنجش از دور بوده است. منطقه طالقان یکی از شهرستانهای تابعه استان البرز(کرج) بوده که تقریباً در محدوده حوزه آبخیز طالقان قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد که وسعت کاربری باغ 28/2 درصد افزایش داشته است درحالی که اراضی کشاورزی با روند کاهشی 05/15درصدی روبرو بودهاند. از طرف دیگر وسعت زمینهای مرتعی 25/16 درصد کاهش و وسعت اراضی فاقد پوشش 08/28 درصد افزایش یافته است. مهمترین تغییر، احداث سد مخزنی طالقان در سال 1380 بوده است که موجب گردید بیش از 1100 هکتار از مرغوبترین اراضی منطقه به زیر آب برود. از نظر بومشناسی چون وسعت اراضی فاقد پوشش افزایش یافته و وسعت اراضی مرتعی کاهش یافته است، می‌توان گفت که وضعیت پوشش گیاهی رو به تخریب است. بنابراین به منظور احیای اراضی فاقد پوشش پیشنهاد می‌شود طرحهای مرتعداری اجرا گردد و از تغییرات بدون برنامه‌ریزی اجتناب گردد.
محمدرضا عبدلی
دوره 22، شماره 87 ، آبان 1392، ، صفحه 59-63
چکیده
بشر از گذشته‌های دور علاقمند به درک بهتر محیط پیرامونی خود و پدیدههای موجود درآن بوده است. او برای دستیابی به دانش منابع زمینی روشهای گوناگونی را تجربه کرده و در سایه همین تلاش‌ها به فناوری‌های نوین دست یافته است. استفاده از هوا و فضا همواره یکی از هدف‌های انسان در این زمینه بوده است. با آغاز نخستین پرواز قابل کنترل در حدود یک ...
بیشتر
بشر از گذشته‌های دور علاقمند به درک بهتر محیط پیرامونی خود و پدیدههای موجود درآن بوده است. او برای دستیابی به دانش منابع زمینی روشهای گوناگونی را تجربه کرده و در سایه همین تلاش‌ها به فناوری‌های نوین دست یافته است. استفاده از هوا و فضا همواره یکی از هدف‌های انسان در این زمینه بوده است. با آغاز نخستین پرواز قابل کنترل در حدود یک قرن پیش، اولین عکس هوایی به وسیله هواپیما از سطح زمین برداشته شد و در واقع علم سنجش از دور متولد شد. با شروع جنگ جهانی اول و استفاده‌ی نظامی از هواپیما، لزوم به کارگیری عکس‌های هوایی در جمع‌آوری اطلاعات و شناسایی منابع زمینی مشخص شد. وقوع جنگ جهانی دوم و به دنبال آن جنگ سرد از یکسو و پیشرفت‌های تکنولوژیکی ازطرف دیگر باعث ظهور هواپیماهای اکتشافی در عرصه هوانوردی و سنجش از دور شد. در این مقاله سعی شده است تا به صورت اجمالی مهمترین هواپیماهای اکتشافی و کاربرد آنها در سنجش از دور مورد بررسی قرار گیرد. طبق یافته‌های تحقیق علیرغم پرتاب ماهواره‌های مختلف در فضا که ویژگی‌های گوناگون و برتری‌هایی در زمینه‌ی سنجنده‌ها، تجهیزات وکیفیت تصاویر دارند؛ هنوزهم دربسیاری از مطالعات جغرافیایی از هواپیماهای اکتشافی استفاده می‌شود.
مژده ابراهیمی کیا؛ حمید عنایتی
دوره 22، 86-1 ، مرداد 1392، ، صفحه 43-48
چکیده
امروزه میزان مصرف انرژی در کشور ایران بطور چشمگیری افزایش یافته است. انرژی گاز یکی از مهمترین آنها بشمار میآید. مصرف گاز تا سالهای آینده بطور فزایندهای افزایش خواهد یافت و خطوط انتقال آن نیز بسرعت رو به گسترش است. طول این خطوط در شبکه گاز رسانی به هزاران مایل نیز میرسد و اطمینان یابی و کشف بموقع نقص هر بخش از خطوط لوله مهم ...
بیشتر
امروزه میزان مصرف انرژی در کشور ایران بطور چشمگیری افزایش یافته است. انرژی گاز یکی از مهمترین آنها بشمار میآید. مصرف گاز تا سالهای آینده بطور فزایندهای افزایش خواهد یافت و خطوط انتقال آن نیز بسرعت رو به گسترش است. طول این خطوط در شبکه گاز رسانی به هزاران مایل نیز میرسد و اطمینان یابی و کشف بموقع نقص هر بخش از خطوط لوله مهم و ضروری است. این مقاله مروری بر تکنولوژی کنونی کشف نشت از خطوط لوله گاز دارد و نقش سنجش از دور و استفاده از روشهای هوایی را در کشف این مهم خاطر نشان می‌نماید. در بخش اول روشهای متفاوت کشف نشت که در خطوط لوله گاز بکار میرود بطور مختصر مرور می‌شود و در بخش دوم به روشهای نوری و استفاده از سنجش از دور و روشهای هوایی جهت کاهش هزینه و سرعت انجام نشت یابی مناطق وسیع پرداخته می‌شود. در پایان، ضمن جمعبندی، روشهای کشف نشت با هم مقایسه می‌شوند.
آزاده زائری امیرانی؛ علیرضا سفیانیان
دوره 21، شماره 83 ، آبان 1391، ، صفحه 65-69
چکیده
به منظور برنامه ریزی و مدیریت شهری خصوصاً در راستای نیل به توسعه پایدار در نواحی شهری و استفاده بهینه از سرزمین، دسترسی به اطلاعات صحیح و به هنگام از وضعیت کاربری و پوشش اراضی شهری بسیار ضروری است. سطوح نفوذناپذیر یکی از اجزاء پوشش شهری به شمار می روند که نقش مؤثری در تغییر سیمای سرزمین و کیفیت محیط زیست شهری دارند. با توجه به اهمیت ...
بیشتر
به منظور برنامه ریزی و مدیریت شهری خصوصاً در راستای نیل به توسعه پایدار در نواحی شهری و استفاده بهینه از سرزمین، دسترسی به اطلاعات صحیح و به هنگام از وضعیت کاربری و پوشش اراضی شهری بسیار ضروری است. سطوح نفوذناپذیر یکی از اجزاء پوشش شهری به شمار می روند که نقش مؤثری در تغییر سیمای سرزمین و کیفیت محیط زیست شهری دارند. با توجه به اهمیت این سطوح، روش های مختلفی برای تهیه نقشه پوشش نفوذناپذیر و بررسی تغییرات آن با استفاده از تصاویر ماهوارهای وجود دارد. این روش ها را می توان در پنج گروه کلی: طبقه بندی زیرپیکسل، طبقه بندی شبکه عصبی، طبقه بندی با استفاده از مدل VIS، مدل رگرسیون درختی، آنالیز ترکیب طیفی خلاصه کرد. به طور کلی هر یک از این روش ها مزایا و معایب خود را داشته ولی اکثراً از آنها برای طبقه بندی و آشکارسازی تغییرات سطوح نفوذناپذیر استفاده می شود. در این بررسی ضمن تشریح سطوح نفوذناپذیر و اهمیت آن، روش های مختلف نقشه سازی این سطوح به اختصار شرح داده شده است.
ملیحه سادات مدنیان؛ علیرضا سفیانیان
دوره 21، شماره 82 ، شهریور 1391، ، صفحه 44-49
چکیده
آشکارسازی تغییرات فرآیند شناسایی تفاوت‌ها در وضعیت یک شیء یا پدیده به وسیله مشاهده آن در زمان‌های متفاوت است. آشکارسازی دقیق و به موقع تغییرات سیما و پستی و بلندی‌های سطح زمین پایه‌ای برای فهم بهتر روابط، برهم‌کنش‌های انسان و پدیدههای طبیعی برای مدیریت و استفاده بهتر از منابع را فراهم میآورد. داده‌های سنجش از دور به علت بزرگنمایی ...
بیشتر
آشکارسازی تغییرات فرآیند شناسایی تفاوت‌ها در وضعیت یک شیء یا پدیده به وسیله مشاهده آن در زمان‌های متفاوت است. آشکارسازی دقیق و به موقع تغییرات سیما و پستی و بلندی‌های سطح زمین پایه‌ای برای فهم بهتر روابط، برهم‌کنش‌های انسان و پدیدههای طبیعی برای مدیریت و استفاده بهتر از منابع را فراهم میآورد. داده‌های سنجش از دور به علت بزرگنمایی زمانی آنها، تنوع طیفی و رادیومتریک، دید یکپارچه و فرمت رقومی مناسب برای پردازش در کامپیوتر، منبع داده شگرفی برای کاربردهای گوناگون آشکارسازی تغییرات محسوب می‌شوند. روشهای زیادی به منظور بارزسازی تغییرات توسعه یافته‌اند که هر کدام از آنها دارای مزایا و معایبی هستند. برطبق مطالعات انجام شده این روش‌ها در محیط زیست‌های یکسان نتایج مختلفی را بدست می‌دهند. به طور کلی روشهای بارزسازی تغییرات در 3 دسته گروه‌بندی می‌شوند: مقایسه پیش از طبقهبندی، مقایسه پس از طبقهبندی و روشهای پیشرفته. در این مقاله برخی از این روش‌ها از جمله تفریق تصویر، تقسیم تصویر، تجزیه مؤلفه‌های اصلی، آشکارسازی تغییر نظارت شده، آشکارسازی تغییر نظارت نشده، هیبرید، شبکه‌های عصبی مصنوعی، مدل پوشش گیاهی-سطوح نفوذناپذیر-خاک و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی تشریح می‌شوند. روشهای پیش از طبقهبندی، نقشههای تغییر حاصل از داده‌های چند زمانه را بدون تولید نقشههای پوشش و کاربردی اراضی طبقهبندی شده آشکارسازی می‌کنند اما آشکارسازی تغییر پس از طبقهبندی ماتریس دقیقی از تغییر «از- به» را فراهم می‌نماید و معمولاً تا حد زیادی به تجزیه و تحلیل ورودی‌ها نیاز دارد. روشهای پیشرفته بسیار متنوع بوده و معمولاً در پاسخ به مطالعات خاصی توسعه یافته‌اند. مطالعات نشان داده‌اند که تفریق تصویر، تجزیه مؤلفه‌های اصلی و مقایسه پس از طبقهبندی رایج‌ترین روشهای مورد استفاده به منظور بارزسازی تغییرات می‌باشند اما در سالهای اخیر شبکه‌های عصبی مصنوعی و روشهای حاصل از تلفیق سنجش از دور و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی تکنیک‌های مهمی محسوب می‌شوند.
منصوره ملکیان؛ رضا جعفری
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، ، صفحه 18-22
چکیده
استفاده از داده های سنجش از دور در تعیین مناطق با اهمیت از نظر تنوع زیستی، پیش بینی نحوه پراکنش گونه‌ها و مدل سازی پاسخ های جوامع زیستی به تغییرات طبیعی و انسانی یکی از موضوعات مهم در تحقیقات به شمار می رود. پارامترهای محیطی با داشتن خصوصیات زیست- فیزیکی معین می‌توانند بیانگر نحوه پراکنش و فراوانی گونه ها در سطح سرزمین بوده ...
بیشتر
استفاده از داده های سنجش از دور در تعیین مناطق با اهمیت از نظر تنوع زیستی، پیش بینی نحوه پراکنش گونه‌ها و مدل سازی پاسخ های جوامع زیستی به تغییرات طبیعی و انسانی یکی از موضوعات مهم در تحقیقات به شمار می رود. پارامترهای محیطی با داشتن خصوصیات زیست- فیزیکی معین می‌توانند بیانگر نحوه پراکنش و فراوانی گونه ها در سطح سرزمین بوده و چگونگی اشغال زیستگاه‌ها توسط گونه‌ها را نشان دهند. داده های جدید حاصل از فناوری دورسنجی امکان ترکیب آنها را با مدل های بوم شناختی برای پاسخگویی به سؤالات متعدد در زمینه تنوع زیستی فراهم ساخته‌اند. پیشرفت های اخیر در زمینه قدرت تفکیک مکانی و طیفی سنجنده ها، مطالعه جنبه های مختلف تنوع زیستی نظیر شناسایی اجتماعات گونه ای، برآورد غنای گونه‌ای، تعیین متغیرهای اقلیمی و بررسی ساختار زیستگاه را ممکن نموده است. در مواردی که تشخیص مستقیم یک موجود زنده ممکن نباشد با استفاده از رویکرد دورسنجی غیر مستقیم و از روی خصوصیات زیست- فیزیکی می‌توان اطلاعات معنی داری را استنباط نمود. مقاله حاضر مروری دارد بر کاربرد سنجش از دور در مطالعات تنوع زیستی و حفاظت که شامل استفاده از دورسنجی مستقیم و غیرمستقیم در شناسایی گونه ها و جوامع، برآورد غنای گونه ای، تعیین متغیرهای اقلیمی و بررسی ساختار زیستگاه می‌باشد. امروزه همکاری بیش از پیش محققان سنجش از دور با پ‍ژوهشگران عرصه تنوع زیستی و حفاظت لازم است تا بتوان در راستای اهداف حفاظت بهتر گام برداشت.
محسن حسن زاده شاهراجی؛ علی محمدزاده؛ کوروش خوش الهام
دوره 20، شماره 80 ، بهمن 1390، ، صفحه 34-39
چکیده
در سالهای اخیر سنجنده جدیدی با نام لیدار موج-پیوسته وارد خانواده لیزر اسکنرهای تجاری شده است. مزیت اصلی این نوع جدید سنجنده‌ها، ثبت کامل موج پالس بازگشتی پس از برخورد به عوارض گوناگون در مسیر سیر پالس لیزر به سطح زمین می‌باشد. با ثبت کامل موج، خروجی ابر نقاط دارای تراکم بالاتر و قابلیت اطمینان بیشترهمراه با پارامترهای جدیدی ...
بیشتر
در سالهای اخیر سنجنده جدیدی با نام لیدار موج-پیوسته وارد خانواده لیزر اسکنرهای تجاری شده است. مزیت اصلی این نوع جدید سنجنده‌ها، ثبت کامل موج پالس بازگشتی پس از برخورد به عوارض گوناگون در مسیر سیر پالس لیزر به سطح زمین می‌باشد. با ثبت کامل موج، خروجی ابر نقاط دارای تراکم بالاتر و قابلیت اطمینان بیشترهمراه با پارامترهای جدیدی ازجمله پهنای پالس و دامنه پالس مربوط به هر نقطه می‌باشد. این پارامترهای جدید ما را در تحلیل و بررسی هر چه کاملتر و صحیح‌تر خروجی ابر نقاط سه‌بعدی این نوع سنجنده‌ها یاری می‌رسانند. خروجی لیدار می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از جمله به روز رسانی پایگاه‌های داده‌ی سه بعدی، استخراج عوارض، تهیه مدل سه‌بعدی ساختمان‌ها، تهیه مدل جنگلها، مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، مدیریت ترافیک، کنترل آلودگی هوا، صنعت توریسم، مدیریت بحران و بسیاری کاربردهای دیگر بکار گرفته شود. در این مقاله ابتدا به نکاتی در باب سنجنده لیدار موج-پیوسته، پردازش‌های سیگنالی صورت گرفته بر روی آن و نحوه استخراج نقاط سه بعدی از آن می‌پردازیم. بررسی انواع مختلف این نوع سنجنده‌ها و تاریخچه مختصری از روند تکاملی آنها بخش بعدی را شامل می‌شود. در پایان به کاربردهای گوناگون و متنوع این داده‌ها در حوزه‌های جنگل، شهری و هیدروگرافی می‌پردازیم.
داود مجیدی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، ، صفحه 28-35
چکیده
امروزه سنجش از دور مایکروویو در بررسى و پایش سطح زمین و عوارض آن از اهمیت بسزایى برخوردار مىباشد. اساس سنجش از دور مایکروویو مبتنى بر شناخت دقیق برهمکنش این امواج با سطوح مختلف زمین نظیر خاک، آب، پوشش گیاهى و...است. بدون چنین شناختى اتخاذ شیوه هاى کارآمد و مؤثر پدافند غیرعامل براى حفظ مراکز حیاتى، حساس و مهم امکان پذیر نمى ...
بیشتر
امروزه سنجش از دور مایکروویو در بررسى و پایش سطح زمین و عوارض آن از اهمیت بسزایى برخوردار مىباشد. اساس سنجش از دور مایکروویو مبتنى بر شناخت دقیق برهمکنش این امواج با سطوح مختلف زمین نظیر خاک، آب، پوشش گیاهى و...است. بدون چنین شناختى اتخاذ شیوه هاى کارآمد و مؤثر پدافند غیرعامل براى حفظ مراکز حیاتى، حساس و مهم امکان پذیر نمى باشد. در این مقاله به بررسى چگونگى برهم کنش امواج مایکروویو با اجزاى اصلى سطح زمین مى پردازیم.
سعید خدائیان؛ پرویز ضیائیان؛ سعیده فخاری
دوره 19، شماره 74 ، مرداد 1389، ، صفحه 81-85
چکیده
یکى از مهم ترین مواریث اقلیمى دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومورفولوژى یخچالى و آثار یخچال هاى آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال هاى دماوند نیز با بیش از 15 زبانه کوچک و بزرگ که آثار حیات و فعالیت در آنها دیده مى شود، تنها بازمانده ى آن یخچال هاست. مطالعات پراکنده اى در یک قرن اخیر از سوى محققین ایرانى و خارجى بر ...
بیشتر
یکى از مهم ترین مواریث اقلیمى دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومورفولوژى یخچالى و آثار یخچال هاى آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال هاى دماوند نیز با بیش از 15 زبانه کوچک و بزرگ که آثار حیات و فعالیت در آنها دیده مى شود، تنها بازمانده ى آن یخچال هاست. مطالعات پراکنده اى در یک قرن اخیر از سوى محققین ایرانى و خارجى بر روى این یخچال ها صورت گرفته است. اما گزارش جامعى که خصوصیات ژئومورفولوژیک و مورفودینامیک یخچال هاى این منطقه را بیان و تفسیر نماید تدوین نشده است. در مقاله حاضر سعى برآن است که ضمن تفسیر و تحلیل اشکال مورفولوژى یخچالى حدود و گسترش یخچال ها را با استفاده از فناورى سنجش از دور تعیین نماییم. روش تحقیق مبتنى بر انجام کارهاى میدانى و استفاده از تصاویر ماهواره اى بوده است. نتایج نشان مى دهد که یخچال یخار دماوند تحت تأثیر افزایش دماى دوران حاضر، در حال تحلیل و ذوب تدریجى است و هسته هاى یخى موجود باقى مانده ى دوره هاى یخچالى گذشته است. تغذیه ناچیز یخچال ها از طریق ریزش بهمن ها کافى نیست، لیکن هنوز آثار و شواهد حیات مشهود است.
مجتبی فتحی؛ علیرضا مامن پوش
دوره 18، شماره 72 ، بهمن 1388، ، صفحه 71-74
چکیده
دستیابى به تولید پایدار محصولات کشاورزى همراه با سودآورى مناسب و حفظ محیط زیست از اثرات مخرب کودهاى شیمیایى بدون در نظر گرفتن تغییرات درون مزرعه اى خاک و رشد گیاه امکان پذیر نمى باشد. تفکیک مزرعه به نواحى مدیریتى به روش هاى مختلف انجام مى شود. نمونه بردارى متراکم از گیاه و خاک و تهیه نقشه خطوط هم مقدار ویژگی هاى آن همچنین ...
بیشتر
دستیابى به تولید پایدار محصولات کشاورزى همراه با سودآورى مناسب و حفظ محیط زیست از اثرات مخرب کودهاى شیمیایى بدون در نظر گرفتن تغییرات درون مزرعه اى خاک و رشد گیاه امکان پذیر نمى باشد. تفکیک مزرعه به نواحى مدیریتى به روش هاى مختلف انجام مى شود. نمونه بردارى متراکم از گیاه و خاک و تهیه نقشه خطوط هم مقدار ویژگی هاى آن همچنین استفاده از سنجنده هاى نصب شده بر هواپیما و ماهواره از جمله این روش‌ها است. در کشورهاى در حال توسعه دستیابى به داده هاى ماهواره اى با قدرت تفکیک بالا به دلایل اقتصادى و امنیتى امکان پذیر نیست با این حال داده هاى ماهواره اى کوچک مقیاس تر نیز تا حدودى مى تواند تفکیک نواحى مدیریتى درون مزرعه اى براساس وضعیت رشد گیاه را امکان پذیر نماید. در این مطالعه امکان تفکیک نواحى مدیریتى درون مزرعه اى براساس شاخص NDVI محاسبه شده از میزان بازتاب در طول موج هاى ماهواره لندست 7 بررسى شده است. نقشه NDVIامکان تفکیک قطعات مزرعه محاسبه سطح زیر کشت هر محصول و تفکیک نواحى با رشد متفاوت را فراهم مى کند. ضریب تغییرات شاخص رشد NDVI در مقیاس مزرعه 10 هکتارى در حدود 5/11 درصد و در حد قابل توجه بوده است. میزان رشد قابل مشاهده در مزرعه و ارزیابى شده براساس شاخص NDVI هماهنگى نشان مى دهد.
علیرضا سفیانیان؛ سامره فلاحتکار
دوره 17، شماره 68 ، بهمن 1387، ، صفحه 13-18
چکیده
سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایى در شناسایى و تجزیه و تحلیل تغییر کاربرى اراضى کاربرد گسترده اى دارند. سنجش از دور ماهواره اى، داده هاى چند زمانه و چند طیفى را تهیه مى کند که مى تواند براى کمّى کردن نوع و مقدار و موقعیت تغییر کاربرى اراضى استفاده شود. در مقابل سامانه اطلاعات جغرافیایى نیز، یک محیط قابل انعطافى براى ...
بیشتر
سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایى در شناسایى و تجزیه و تحلیل تغییر کاربرى اراضى کاربرد گسترده اى دارند. سنجش از دور ماهواره اى، داده هاى چند زمانه و چند طیفى را تهیه مى کند که مى تواند براى کمّى کردن نوع و مقدار و موقعیت تغییر کاربرى اراضى استفاده شود. در مقابل سامانه اطلاعات جغرافیایى نیز، یک محیط قابل انعطافى براى نمایش و ذخیره و آنالیز داده هاى دیجیتالى مورد نیاز جهت آشکار سازى تغییرات عرضه مى کند. از آنجایى که تغییرات زیست محیطى براى دادن دید کلى از محیط زیست منطقه و ساختن فرضیه هاى معتبر بر مبناى توسعه پایدار داراى اهمیت است، لذا آشکار سازى این تغییرات فرایند مهمى در پایش و مدیریت منابع طبیعى و توسعه شهرى محسوب مى شود. آشکار سازى تغییرات نیز به علت وابسته بودن به علوم سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایى جزء علوم جدید محسوب مى شود. با رشد سریع شهرها در سال هاى اخیر پى بردن به ترکیبات بیوفیزیکى و پویایى آنها از اهمیت خاصى برخوردار است و جزء موضوعات مهم تحقیقى محسوب مى شود. عملیاتى را که در مسیر تجزیه و تحلیل و تفسیر رقومى اطلاعات ماهواره اى و با هدف شناسایى و تفکیک پدیده هاى زمینى صورت مى گیرد مى توان در سه مرحله ى بررسى هاى اولیه و آماده سازى اطلاعات، طبقه بندى اطلاعات و بررسى ها و پردازش نهایى خلاصه کرد. تصحیح هندسى تصاویر و طبقه بندى آنها بر اساس روش‌ها و الگوریتم هاى موجود و تعیین دقت نقشه هاى تولیدى و در نهایت مقایسه نقشه ها در زمان هاى مختلف از مراحل انجام آشکار سازى تغییرات است. در بررسى حاضر سعى گردیده تا مراحل مذکور مختصرا شرح داده شود.
