زهره فنی؛ سید محمدرضا قشمی
چکیده
رفتارهای طبیعی محیط زندگی بشر در جایی که سکونتگاهها بدون شناخت و مطالعه این رفتارها احداث شده، مخاطرات نام گرفتهاند. شهر و توسعه زیرساختهای آن در تأمین امنیت و نیازهای گوناگون بشری از کلیدیترین محورهای توسعه زندگی اجتماعی است. از سوی دیگر مطالعه انتزاعی رفتارهای طبیعت در قالب بررسی سیل، زلزله، زمینلغزش و فرونشست همواره ...
بیشتر
رفتارهای طبیعی محیط زندگی بشر در جایی که سکونتگاهها بدون شناخت و مطالعه این رفتارها احداث شده، مخاطرات نام گرفتهاند. شهر و توسعه زیرساختهای آن در تأمین امنیت و نیازهای گوناگون بشری از کلیدیترین محورهای توسعه زندگی اجتماعی است. از سوی دیگر مطالعه انتزاعی رفتارهای طبیعت در قالب بررسی سیل، زلزله، زمینلغزش و فرونشست همواره تصمیمگیریهای مدیریتی را دشوار نموده، بهطوری که دوری از عوامل تشدیدکننده یک مخاطره باعث نزدیکی به مخاطره دیگر شده است. یکی از روشهای جبری مرسوم روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) است که بهعنوان یک روش ارزیابی وزنی با ترکیب فاکتورهای کمّی و کیفی به ارزیابی سناریوهای مختلف و انتخاب بهترین گزینه میپردازد. روش تحلیل سلسلهمراتبی بهعنوان یکی از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره با بررسی اثرات فاکتورهای مختلف در تقابل با یکدیگر زمینه را برای انجام تحلیلهای مکانی کاربردی فراهم آورده است. لذا این پژوهش با هدف پهنهبندی جامع و یکپارچه مخاطراتی مانند سیل، زلزله، زمینلغزش و فرونشست، به شناخت، ارزیابی و تنظیم یافتهها در قالب یک نقشه جامع حساسیت این رفتارها با عنوان مخاطرات چهارگانه محیطی در محدوده مناطق بیست و دوگانه شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق از نوع کمی-تحلیلی است و همه عوامل مؤثر در وقوع هر یک از مخاطرات شناسایی و در محیط ArcGIS رقومیسازی و با استفاده از روش نسبت فراوانی مدلسازی شده است. سپس هر یک از چهار نقشه حساسیت به روش فازی ترکیب و نقشه حساسیت نهایی در قالب پنج کلاس حساسیت خیلیزیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلیکم طبقهبندی و بصورت نقشه و جدول استخراج و ارائه شده است. نتایج نهایی این پژوهش نشان میدهد که از میان مناطق 22 گانه شهر تهران، مناطق 1، 3، 18، 5 و 4 در زمینه مخاطرات چهارگانه مذکور حساسیت بالاتری نسبت به بقیه مناطق دارند و مناطق 9، 10، 11، 12 و 17 حساسیت کمتری دارند لذا پیشنهاد میشود با اولویتبندی پهنههای پرخطر، فرآیند مقاومسازی و استاندارد کردن تأسیسات و زیرساختهای موجود اجرا شود. در خصوص احداث و توسعه زیرساختها و تأسیسات جدید نیز با اعمال محدودیت یا صادر نکردن مجوز ساخت وساز از بروز و تشدید این مخاطرات طبیعی در محدودههای پرخطر جلوگیری به عمل آید.
حبیب الله سهامی؛ سودابه پاپی؛ ناهید خسروی
چکیده
بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب ...
بیشتر
بافت فرسوده در شهرها یکی از آسیب پذیرترین بخش ها دربرابر سوانح طبیعی از جمله زمین لرزه می باشد. ساختمان های واقع در این بافت ها به علت قدمت زیاد از مقاومت کافی برخوردار نبوده و لزوم سنجش میزان آسیب پذیری و ارائه راهکارهای کاهش آسیب پذیری آن ها را در برابر زمین لرزه در اولویت قرار داده است . هدف اصلی این مقاله، تحلیل و سنجش آسیب پذیری بافت فرسوده مرکز شهر بروجرد در برابر زمین لرزه و مدیریت بحران پس از وقوع زمین لرزه در این محدوده می باشد. ماهیت این پژوهش نظری ـ کاربردی بوده که روش مطالعه آن توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و بازدید میدانی گرد آوری شده است. این پژوهش با روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل پارامترهای استخراج شده به کمک نرم افزار GISو در محیط Arcmapانجام شده است. نتایج بررسی نمایانگر آسی بپذیری شدید ابنیه در صورت وقوع زمین لرزه می باشد و حاکی از آن است که نقاط آسیب پذیر بافت، در مرکز، غرب و جنوب بافت می باشند و هنگام وقوع زمین لرزه در مدت زمان بسیار کم به علت ناپایداری عناصر و فضاهای شهری در برابر نیروهای زمین لرزه و عدم آمادگی مردم، آسیب های فیزیکی، سبب ایجاد آسیب های جانی، مالی و عملکردی و در نتیجه از کار افتادن سیستم شهری می گردند. با آمادگی برای مقابله با بحران می توان اثرات زمین لرزه را کاهش داد و با اطلاع از بعد مکانی ساختمان های آسیب پذیر، جمعیت متراکم در ساختمان ها و آگاهی از شرایط شبکه ارتباطی، می توان با سرعت بیشتری وارد عمل شده و با استفاده بهینه از زمان، تلفات را کاهش داد که لازمه این امر وجود اطلاعات درباره پارامترهایی است که با ایجاد پایگاه داده مکانی این امر امکا ن پذیر می گردد.
سیروس قنبری؛ آرمان قاضی عسکری نایینی
دوره 14، شماره 56 ، بهمن 1384، ، صفحه 54-60
چکیده
براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحرانهاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل ...
بیشتر
براى مقابله و پیشگیرى از کاهش اثرات بلایاى طبیعى نظیر زلزله علاوه بر مباحث فنى با مدیریت بحران و برنامه ریزى چگونگى مقابله با بحران هاى ناشى از بلایاى طبیعى نیز روبرو هستیم و اگر مسائل احتمالى ناشى از بحران پیش بینى نگردند هزینه بازسازى و اصلاح خسارات ناشى از بحران بسیار بالا خواهد بود. بحرانهاى ناشى از حوادث طبیعى آثار قابل توجهى از نظر اجتماعى- روانى و اقتصادى بر جامعه خواهد داشت. بنابراین شناخت اصول شیوه هاى صحیح مدیریت بلایاى طبیعى مى تواند در راه جلوگیرى از وقوع و یا کاهش اثرات منفى این حوادث و جلوگیرى از تبدیل آن به بحران هاى اجتماعى و اقتصادى و زیست محیطى مؤثر واقع گردد. پس در دسترس بودن برنامه هاى مدیریتى صحیح در مواقع بحران از یکسو باعث تقویت بنیان جامعه در تمامى زمینه ها شده و از سوى دیگر از میزان خسارات و تلفات مالى و جانى و از هم گسیختگى اجتماعى و اقتصادى و زیست محیطى به شکل چشمگیر خواهد کاست.