ORIGINAL_ARTICLE
اشاره
سیستم اطلاعات کارتوگرافی (GIS) نقشه تولید می نماید و خروجی می تواند ترسیمی یا چاپی و یا نقشه هایی بر روی صفحه نمایش کامپیوتر باشد. نقشه ها به طور کلی از حیث ظاهر و ابعاد با هم متفاوت هستند. گاهی اوقات مشکل بتوان گفت که یک محصول یا خروجی، تصویر است یا نقشه بر روی صفحه نمایش کامپیوتر با نقشه بر روی کاغذ دارای نام متفاوتی می باشد. در تاریخ کارتوگرافی اتوماتیک اصطلاح «نقشه موقتی» و «نقشه دائمی» به کار رفته است. طبق نظرRiffe نقشه موقت و دائمی، با نقشه ای که بر روی صفحه نمایش ظاهر می شود و یا نقشه هایی که برروی صفحه نمایش به کار می برد که نقشه کاربرد متعارف و قراردادی داشته باشد. نقشه های موقتی را می توان نسبت به نقشه های هوشمندی اطلاق نمود که امروزه نیز امکان تهیه آنها میسر نمی باشد. Riffe واژه غیر نقشه را به این صورت تعریف می کند؛ داده ها از سنجنده هایی به دست می آیند که در ناوبری و ترافیک مورد استفاده قرار می گیرند. وی اظهار می دارد که نقشه های آینده، همگی نقشه های موقتی و غیر نقشه ای هستند. Morrison عنوان «نقشه موقت» را به عنوان مترادفی جهت نقشه بر صفحه نمایش کامپیوتر استفاده می کند و سپس عنوان «نقشه چاپی» را در مقابل آن به کار می گیرد. عنوان نقشه فوری نیز برای نقشه صفحه نمایش کامپیوتری به کار برده شده است.
https://www.sepehr.org/article_29375_9c741d3fa7cd210a454d86b765faf0cf.pdf
1995-10-23
2
6
مهدی
مدیری
mmodiri@ut.ac.ir
1
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
حلقه آتش Ring of Fire کسوف حلقوی، منظرهای از اعجاز و شگفتی را به نمایش گذاشت.
در بیستم اردیبهشت ماه، سال 1373 وقوع یک کسوف جزئی یا حلقوی از خورشید در آمریکای شمالی به مدت بیش از شش دقیقه، توانست میلیون ها نفر از مردم این مناطق را شیفته جذابیت خود نماید. برخلاف کسوف کلی یک کسوف حلقوی زمانی اتفاق می افتد، که ماه در مدار چرخش خویش به گرد زمین در دورترین مکان از مدار چرخش نسبت به زمین قرار گرفته باشد. در چنین وضعیتی قطر ماه اندکی کوچکتر از قطر خورشید بنظر می رسد. بنابراین تصویر یک دست سیاه ماه در داخل هاله بسیار نازک خورشید از بالای یک محل واقع در سایه ماه قابل مشاهده می باشد. مشاهده کنندگان از طریق فیلترهای مخصوص خورشیدی به این رویداد کم نظیر طبیعی چشم می دوزند تا مشاهده نمایند چگونه تصویر ماه بر روی سیمای درخشان خورشید محاط شده است. وقوع این پدیده را می توان به صورت ایجاد یک حفره سفید و داغ در دل آسمان آبی تصور نمود. فضای تاریک پشت حلقه داغ خورشیدی، به تجسم این تصور قوت بیشتر می بخشد. این پدیده جزو دومین کسوف حلقوی بوده که طی دو نیم سال اخیر در آمریکای شمالی قابل رؤیت بوده است. اما برخلاف واقعه دی ماه 1371 که تنها از جنوب کالیفرنیا قابل رؤیت بود، مسیر قوسی واقع بیستم اردیبهشت به سمت شرق در طول شمال غربی مکزیکو، یعنی اکثر نواحی آمریکا و شرقی ترین ناحیه کانادا در برمی گرفت و در این مناطق قابل رؤیت بود. این واقع عنگام غروب آفتاب در منطقه Morocco به پایان رسید.
https://www.sepehr.org/article_29376_e00258a2651eb04f4fb04d30123deda4.pdf
1995-10-23
7
9
عباسعلی
صالح آبادی (مترجم)
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
یخبندان های دوران چهارم در اروپا
عرقچین یخی اسکاندیناوی عرقجین یخی اسکاندیناوی عرقچین بزرگی از یخ در دوران چهارم (دوره چهارم اسکاندیناوی را می توان به وسیله جبهه جنوبی آن از یخرفت ها و سنگ های سرگردان حمل شده از نروژ و سوئد و فنلاند تشکیل شده اند تشخیص داد. جنوبی ترین پیشانه (جبهه) یخچال های اسکاندیناوی از جنوب انگلستان، از حوالی لندن می گذشته و از مانش عبور می کرده است و هلند و آلمان شمالی را می پوشانیده است و به طرف جنوب تا دره های دون و ولگا پائین می آمده است و دوباره به طرف شمال تا نزدیکی اورال امتداد داشته است. در همه جای این ناحیه وسیع اثار یخچالی و رودخانه یخچالی بسیار زیاد یافته می شود. دوره های فرعی یخچالی نیز وجود داشته اند که در آن ها یخچال ها به نواحی جنوبی تر پیش رفته اند. در دوره های فرعی میان یخچالی، یخچال ها به طرف شمال عقب نشینی کرده اند. این توالی را به وسیله گمانه زنی در هلند و آلمان و دانمارک تشخیص داده اند. تشخیص این که یک نهشته یخرفتی متعلق به کدام دوره یخبندان است، بسیار مشکل است. سازندهای قدیمی تر به وسیله سازندهای جدیدتر خراب شده اند و یا بر اثر فرسایش، پیش از به وجود آمدن نهشته محافظ از میان رفته اند. علاوه براین یخبندان ها به وسیله دوره های کوچکتر پیشروی و پسروی به قسمتی مشخص اند که بعضی از زمین شناسان مانند سرگل توانسته است روی نهشته های بادرفتی، یازده دوره کوچک، شدت سرما را معلوم کند. این عدد به وسیله نهشته های دریایی نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
https://www.sepehr.org/article_29377_5b0aecb230cb057519d811579727abfe.pdf
1995-10-23
10
13
عبدالکریم
قریب
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سیستم های اسکنینگ سنجش از دور
سیستم های سنجش از دور عکسی مستعد سنجش نواحی مرئی و نزدیک فروسرخ (مادون قرمز) الکترومغناطیس هستند (m9/0 الی m4/0=l) سایر نواحی طیف الکترو مغناطیس که دارای طول موج بلندتری هستند، می توانند بالقوه برای مقاصد سنجش از دور سودمند باشند. متأسفانه، عدسی های شیشه ای قراردادی و لایه های حساس عکسی قادر نیستند که این ناحیه از طیف الکترومغناطیس را کشف و ثبت توأم مرئی، فروسرخ نزدیک و باندهای طول موج بلندتر، مثل فروسرخ حرارتی و انرژی میکروویوی اسکنرهای هوابردی است. اسکنرهای هوابردی به طور چشم گیری با دوربین های هوایی تفاوت دارند زیرا اسکنرهای هوایی قادر هستند انرژی از زمین زیر را به عنوان خطوط اسکنی که هر یک از آنان عمود برخط پرواز هستند جمع آوری نمایند. نگاره 1 عمل جاروب کردن به وسیله ی آیینه ی دورانی که هادی تابش ورودی به طرف کشف کننده است انجام می پذیرد. کشف کننده اسکنر با لایه حساس دوربین عکسبرداری قراردادی (سنتی) قابل مقایسه است. اهداف آنها در راستای کشف، اندازه گیری و ثبت انرژی الکترومغناطیس متمرکز گردیده است.
آنها در مقایسه با لایه های حساس فیلم به طول موج های بلندتر از m1 مثل فروسرخ حرارتی و نواحی امواج میکروویوی طیف الکترومغناطیس حساس هستند. سیستم های اسکنینگ هوابردی را می توان به سیستم های اسکنینگ فعال و نیز غیرفعال دسته بندی نمود.
https://www.sepehr.org/article_29378_8f31f80614908e52809d70155bdc2975.pdf
1995-10-23
14
19
علیرضا
اوسطی
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی یک سیستم تحلیلی فتوگرامتری
امروزه با پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر بسیاری از سازمان هایی که وظیفه را بعهده دارند جهت دستیابی به نقشه های رقومی، اقدام به تغییر سیستم های آنالوگ فتوگرامتری به یک سیستم تحلیلی و یا سیستم آنالوگ دیجیتال کرده اند.
به کمک کامپیوتر و اتصالات الکترونیکی توانایی تبدیل یک سیستم آنالوگ فتوگرامتری به سیستمی نیمه تحلیلی (دیجیتال) و تحلیلی میسر است.
تکنولوژی یک سیستم آنالوگ به سیستم آنالوگ دیجیتال بسیار پیچیده نبوده و به عبارتی نیازی به تغییرات آن چنانی برروی دشتگاه فتوگرامتری را ندارد و تنها با نصب یک سری encoder برروی دستگاه می توان امکان تبدیل حرکت مکانیکی (z وy وx) سیستم اندازه گیری به پالس های الکترونیکی را ایجاد نمود. این پالسها را می توان از طریق رابط (برد رابط میان سیستم فتوگرامتریکی و کامپیوتر) به رقوم تبدیل نمود. با یک بررسی اجمالی می توان با استفاده از یک کامپیوتر) به رقوم تبدیل نمود. با یک بررسی اجمالی می توان با استفاده از یک کامپیوتر مناسب و نصب برد رابط در داخل میتوان با استفاده از یک کامپیوتر مناسب و نصب برد رابط در داخل آن و با به کارگیری از نرم افزار مناسب که سازگاری با برد مورد نظر را دارد امکان برقراری حرکت های خطی به مجموعه ای از رقوم را ایجاد می نماید. حال آنکه در خصوص یک سیستم تحلیلی نیاز است که مجموعه ای از قسمت های مکانیکی مربوط به دستگاه را خارج نمود. در این حالت ارتباط بین دستگاه و کامپیوتر دو طرفه می باشد لذا لازم است از یک سری موتور در مدار دستگاه استفاده نمود تا شعاع های تصویری (میله های فضایی) از حالت مکانیکی با عملکرد فیزیکی خارج و به شعاع های تصویر تحلیلی تبدیل گردند یکی از دستگاه هایی که به سیستم تحلیلی تبدیل گردیده دستگاه B8 می باشد.
https://www.sepehr.org/article_29379_bb54af55e55c133f2cc0ef3897d99ad5.pdf
1995-10-23
20
23
حمید
عنایتی
enayati_hamid@yahoo.com
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پتانسیل های محیط طبیعی لرستان (پوشش گیاهی)
به طورکلی پوشش نباتی منطقه لرستان از گونه های مختلف و متنوع است. ترکیب و سیمای این جنگل ها نسبت به عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، مقدار باران، فشردگی و جهت ناهمواری ها، و طول فصل سرد یا گرم متفاوت است. پوشش گیاهی در لرستان به دو دسته تقسیم می شود؛ یکی جنگل ها و دیگری گیاهان (ریز) می باشند که مفصلاً در مورد آنها بحث خواهیم کرد. از نظر پراکندگی جغرافیایی چون اکثر جنگل های لرستان مربوط به حوزه شهرستان خرم آباد، در قسمت جنوب لرستان پراکنده اند لذا توضیح در مورد جنگل های لرستان به منزله جنگل های حوزه شهرستان خرم آباد می باشد (به استثنای قسمت های شرقی حوزه الیگودرز).
https://www.sepehr.org/article_29380_80c1eb4412394109e78abc810f5b1116.pdf
1995-10-23
24
31
محمد قاسم
ترکاشوند
1
AUTHOR
1- بررسی وضع موجود اقتصادی و فرهنگ استان لرستان (سازمان برنامه و بودجه)
1
2- اظهارات کارشناسان منابع طبیعی استان لرستان.
2
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد اطلاعات گرافیکی در مطالعات شهری (مورد مطالعه تهران)(3)
در این بخش از مطالعه به بررسی وضعیت و جهت یابی بالقوه توسعه شهر تهران و همچنین محدودیت های طبیعی از جمله خصوصیات اراضی، شیب استقرار در دامنه سلسله جبال البرز و واقع بودن در پهنه ی زلزله گسل بزرگ منطقه تهران و دیگر شرایط اقلیمی و محدودیت های مصنوعی منطقه که در مجموعه ای مرتبط در حیطه عمل مطالعات جغرافیایی قرار می گیرند می پردازیم. سپس با توجه به مسایل ذکر شده و در راستای بررسی توسعه و گسترش که عمدتاً محور غرب و شمال غرب تهران می باشد، دو نمونه مطالعه را انتخاب کرده ایم، شهرک کن و شهرک سولقان به جهت دارا بودن ریشه روستایی و پذیرش جنبه هایی از سیمای زندگی شهری و مطرح شدن ساخت اجتماعی جدید که در این مکانها جریان دارد و در حال حاضر فعالیت های خودر را به گونه ای با شهر تهران آمیخته اند موضوع مورد بحث این گفتار خواهد بود.
https://www.sepehr.org/article_29381_aa4c4301fae23d2b1968e21a9005f354.pdf
1995-10-23
32
41
فاطمه
رضیعی
1
کارشناس ارشد جغرافیای انسانی
AUTHOR
1- ارجمندنیا، دکتر اصغر، نشریه معماری و شهرسازی، ش8، 1369.
1
2- بررسی تقسیمات شهری، مرکز مطالعات وزرات مسکن و شهرسازی.
2
3- تهران، آلودگی، مرکز مطالعات وزارت مسکن و شهرسازی.
3
4- سعیدنیا، مهندس احمد، محیط شناسی، ش15.
4
5- جغرافیای استان تهران، انتشارات وزارت آموزش و پرورش، تهران 1368.
5
6- طرح جامع شهر جدیدکن، فرمانفرماییان.
6
7- فرهودی، دکتر رحمت ا...، پژوهشهای جغرافیایی ش27.
7
8- مدیری، مهندس مهدی، مختصری از تاریخچه نقشهبرداری در ایران و جهان.
8
9- مدیری، مهندس مهدی، نشریات علمی فنی سپهر، سازمان جغرافیایی.
9
10- مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، گزارش شماره 144.
10
11- نظریان، دکتر اصغر، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ش1، سال ششم.
11
12- واحد مطالعات و برنامهریزی، شهرداری منطقه پنج تهران.
12
13- وزارت مسکن و شهرسازی، تهران، رفاه شهری، مطالعات طرح جامع.
13
14- وزارت مسکن و شهرسازی، تهران، مطالعات طرح ساماندهی.
14
15- Keebleslewis, Townplanning made plain 1983.
15
ORIGINAL_ARTICLE
تهیه نقشه های عکسی (فتومپ) به وسیله عکس های ماهواره ای (کاسموس) (KFA-1000)
مقاله ای را که در پیش رو دارید حالتی از هنر تولید نقشه های عکسی قائم را به صورت نمیه اتوماتیک از عکسهای ماهواره ای و هوایی نشان می دهد. ابتدا پایه اساسی و هندسه نقشه عکسی قائم ثابت می شود و سپس یک بازنگری مجدد از وسایلی که برای تولید نقشه های عکسی قائم به کار گرفته می شوند، مورد بررسی قرار می گیرد و بعداً روش های عملی مورد استفاده مطرح می شود. دقت مورد انتظار و کیفیت تصویر تولیدات نهایی توضیح داده خواهد شد. در بخش پایانی، موارد کاربرد نقشه عکسی (فتومپ) و همچنین مزایا و معایب تولید عکسی با عکسهای ماهواره ای KAF-1000 بحث خواهد شد. موضوع نقشه های عکسی از 34 سال قبل و اهمیت آن از 24 سال قبل مطرح بوده است. از نظر تکنیکی برای توسعه سریع و تولید انبوه نقشه های عکسی بهتر این است که کلیه مراحل فتوگرامتری و تولید نقشه، اتوماتیک انجام شود. در تولیدات جدید کارتوگرافی عکس قائم مدنظر می باشد. نقشه های عکسی در مقیاس های گوناگون طراحی می شوند تا در موارد مختلف مورد استفاده قرار گیرند. در بعضی از کشورها نقشه های عکسی به صورت ملی و یا ناحیه ای انتخاب می شوند اما تعدادی از نقشه های عکسی به صورت ملی و یا ناحیه ای انتخاب می شوند اما تعدادی از نقشه های عکسی (فتومپ ها) برای تولید هدف های خاص طراحی می شوند مانند طراحی و توسعه، اکتشافات معدنی، اداره جنگل ها، اداره ثبت املاک، ادارات نظامی، مطالعات منابع طبیعی، ادارات کشاورزی، تهیه نقشه های توپوگرافی و تعبیر و تفسیر (نقشه های موضوعی)، بازنگری نقشه های توپوگرافی ژئومورفولوژی (زمین شناسی) و غیره...
نقشه های عکسی این امکان را به متخصصین می دهند که از عکس هایی که فاقد خطوط منحنی میزان هستند استفاده نمایند بدون این که به یک حالت خطی و یا غیرخطی تبدیل شوند. در گذشته از عکس های هوایی و فتوموزائیک عکس های هوایی استفاده می کردند در صورتی که امروزه با ظهور عکس های قائم که در آن هندسه عکس به مانند یک نقشه تصحیح شده است، مسئله را می توان برای تمام مناطق توسعه داد.
https://www.sepehr.org/article_29382_048d713604cc5baf0c8e35120289aec6.pdf
1995-10-23
60
64
حسین
شکری کمساری
1
AUTHOR
1- سخنرانی آقای G.PETRIE در سمینار جغرافیایی در دانشگاه گلاسکو (1976).
1
2- تجربه عملی برروی عکسهای ماهوارهای.
2