سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
استفاده از الگوریتم شبکه عصبی به منظور تهیه نقشه شوری سطح آب از تصاویر ماهواره ای MODIS
5
18
FA
منیر
دارستانی فراهانی
دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروگرافی دانشگاه تهران
monir.farahani@ut.ac.ir
مهدی
آخوندزاده هنزائی
استادیار گرایش سنجش از دور گروه مهندسی نقشه برداری دانشگاه تهران
makhonz@ut.ac.ir
فرهنگ
احمدی گیوی
دانشیارگروه فیزیک فضا مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
ahmadig@ut.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23192
<strong>شوری آب، یکی از عوامل مهم محیطی دریا محسوب می</strong><strong></strong><strong>شود و نقش بسزایی در بررسی و پیش</strong><strong></strong><strong>بینی </strong><strong>جریان</strong><strong></strong><strong>های سطحی اقیانوسی، </strong><strong>تحلیل مکانیابی تجمیع ماهی</strong><strong></strong><strong>ها، تعیین چگالی و بررسی تغییرات آن </strong><strong>دارد. </strong><strong>این پارامتر به شدت با تغییرزمان و مکان، در تغییر بوده و شناخت مناسب از آن مستلزم اندازه</strong><strong></strong><strong>گیری</strong><strong></strong><strong>هایی به فواصل زمانی کوتاه (ماهانه) در تعداد نقاط متعدد از منطقه</strong><strong></strong><strong>ی مورد مطالعه است. </strong><strong>در روش</strong><strong></strong><strong>های سنتی، بررسی و ارزیابی یک یاچندفاکتور خاص موردنظر از کیفیت آب اغلب پرهزینه و زمانبراست و همچنین نمی</strong><strong></strong><strong>تواند معرف خوبی برای تمام مساحت یک منطقه وسیع باشد. اما در سال</strong><strong></strong><strong>های اخیر فناوری ماهواره</strong><strong></strong><strong>ای و علم سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب برای ارزیابی برخی پارامترهای کیفیت آب مطرح شده است زیرا با توجه به </strong><strong>رقومی بودن این داده</strong><strong></strong><strong>ها، در دسترس بودن وسیع آنها</strong><strong>،</strong><strong>اندازه</strong><strong></strong><strong>گیری منظم، تکراری بودن آنها در پریودهای زمانی کوتاه، هزینه و زمان کمتر می</strong><strong></strong><strong>توان طیف وسیعی از پروژه</strong><strong></strong><strong>ها را به نتیجه رساند. </strong><strong>هدف از انجام این مطالعه، تهیه نقشه شوری سطحی آب منطقه خلیج فارس در ایران و خلیج سنت لورنس در کانادا با استفاده از تصاویر ماهواره</strong><strong></strong><strong>ای</strong><strong>MODIS</strong><strong> می</strong><strong></strong><strong>باشد، که در این راستا نرم افزاری برای نخستین بار در ایران تولید شده است که می</strong><strong></strong><strong>توان با پردازش</strong><strong></strong><strong>های لازم بر روی تصاویر ماهواره</strong><strong></strong><strong>ای</strong><strong>MODIS </strong><strong>وداده</strong><strong></strong><strong>های میدانی</strong><strong>CTD</strong><strong>، نقشه دما، شوری و چگالی سطحی آب را با سه مدل متفاوت با دقت مناسب تهیه نمود.</strong><strong>قابلیت و انعطاف بالای شبکه عصبی مصنوعی در تقریب توابع غیرخطی و خطی پیوسته در فضای ترکیبی باعث شد که در این مطالعه، یک روش جدید بر مبنای استفاده از این شبکه ارائه شود که در آن نقشه شوری توسط یک شبکه پرسپترون چندلایه تعیین می</strong><strong></strong><strong>شود.</strong>
شوری,سنجش از دور,MODIS,داده های میدانیCTD,شبکه عصبی
https://www.sepehr.org/article_23192.html
https://www.sepehr.org/article_23192_ae621e69db5a3177f163ea51666f5305.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
ایجاد و توسعه پایگاه داده مکانی حیات وحش (مطالعه موردی: استان خوزستان)
19
27
FA
زینب
عبیداوی
دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
z.obeidavi@gmail.com
کاظم
رنگزن
دانشیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
kazemrangzan@scu.ac.ir
مصطفی
کابلی زاده
استادیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
m_kabolizade@yahoo.com
روح اله
میرزایی
استادیار گروه محیطزیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان
rmirzaei@kashanu.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23193
<strong>مدیریت پایدار حیات وحش و زیستگاه</strong><strong></strong><strong>های طبیعی برآیندی از مجموعه بررسی</strong><strong></strong><strong>ها و مطالعات مکانی، کمی و کیفی مرتبط با جمعیت</strong><strong></strong><strong>های حیات </strong><strong>وحش و زیستگاه</strong><strong></strong><strong>ها </strong><strong>می</strong><strong></strong><strong>باشد</strong><strong>. امری که لزوم توجه به نگهداری صحیح از داده</strong><strong></strong><strong>های موجود و ساماندهی آنها جهت افزایش عمر مفید این گونه داده</strong><strong></strong><strong>ها به منظور جلوگیری از تکرار عملیات تهیه و جمع</strong><strong> </strong><strong>آوری آن</strong><strong></strong><strong></strong><strong>ها و به </strong><strong>تبع آن هدررفت بودجه</strong><strong></strong><strong>های حفاظت و مدیریت حیات </strong><strong>وحش را ضروری می نماید.لذا در پژوهش حاضر با توجه به مزایای بهره گیری از سیستم مدیریت پایگاه داده در نگهداری، استفاده و مدیریت داده</strong><strong></strong><strong>ها، طراحی و پیاده</strong><strong></strong><strong>سازی یک نمونه پایگاه داده مکانی حیات</strong><strong></strong><strong>وحش در استان خوزستان صورت می</strong><strong></strong><strong>گیرد. در طراحی و پیاده</strong><strong></strong><strong>سازی پایگاه داده هدف، از پایگاه داده شیء-رابطه</strong><strong></strong><strong>ای</strong>PostgreSQL/PostGIS <strong>استفاده شد. بر اساس یافته</strong><strong></strong><strong>های این پژوهش، پایگاه داده متن </strong><strong>باز </strong>PostgreSQL/PostGIS<strong>به عنوان یک گزینه مناسب جهت توسعه قابلیت</strong><strong></strong><strong>های مدیریت داده</strong><strong></strong><strong>های مکانی حیات </strong><strong>وحش شناخته شد. همچنین مشخص شد که سیستم طراحی شده قادر به پشتیبانی از کلیه پرسش</strong><strong></strong><strong>های ممکن مرتبط با داده</strong><strong></strong><strong>های مکانی حیات </strong><strong>وحش بوده، راه حلی جهت رفع برخی مسائل و مشکلات مربوط به مدیریت حجم عظیمی از داده</strong><strong></strong><strong>های پراکنده حیات </strong><strong>وحش ارائه می</strong><strong></strong><strong>نماید. همچنین با توجه به موفقیت</strong><strong></strong><strong>آمیز بودن پژوهش حاضر، </strong><strong>ضرورت توجه به ساماندهی و مدیریت اطلاعات حیات</strong><strong></strong><strong>وحش کشور و گنجاندن آن در متن سیاست</strong><strong></strong><strong>های کلان سازمان حفاظت محیط </strong><strong>زیست کشور مورد تأکید قرار گرفته، ضرورت ایجاد و توسعه پایگاه داده مکانی جامع حیات </strong><strong>وحش کشور خاطر نشان می</strong><strong></strong><strong>شود.</strong>
داده های مکانی,حفاظت و مدیریت حیات وحش,PostgreSQL/PostGIS
https://www.sepehr.org/article_23193.html
https://www.sepehr.org/article_23193_fbe2a748b5e7aa69cfbb7d923cfb20d6.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
روند ارزیابی تغییرات منیزیم با استفاده از شبکه عصبی و سیستم اطلاعات مکانی در روستاهای شهرستان گنبد (استان گلستان)
29
42
FA
محمد زمان
احمدی
دانشجوی کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
mzaman_ahmadi@yahoo.com
سعید
بهزادی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران
behzadi.saeed@gmail.com
10.22131/sepehr.2016.23194
<strong>چاه</strong><strong></strong><strong>ها یکی از اصلی</strong><strong></strong><strong>ترین منابع تأمین کننده آب شرب، کشاورزی و صنعت می</strong><strong></strong><strong>باشند. کیفیت آب از لحاظ شرب نیز در بین پارامترهای کیفی مهم</strong><strong></strong><strong>ترین پارامتر است. بنابراین بررسی و پیش بینی آلودگی</strong><strong></strong><strong>ها از اهداف مدیران و برنامه</strong><strong></strong><strong>ریزان می</strong><strong></strong><strong>باشد.در این تحقیق از شبکه عصبی مصنوعی و سیستم اطلاعات مکانی برای تعیین آلودگی پارامتر منیزیم در آب</strong><strong></strong><strong>های روستاهای گنبد از استان گلستان در چهار سال متوالی 87 و 88 و 89 و 90 استفاده شده است. در این مدل شبکه عصبی مصنوعی در ساختار پرسپترون، با تعداد لایه</strong><strong></strong><strong>های پنهان و نرون</strong><strong></strong><strong>های مختلف، مورد ارزیابی قرار گرفته</strong><strong></strong><strong>اند. در حال حاضر آلودگی آب</strong><strong></strong><strong>های زیرزمینی به دلیل فعالیت</strong><strong></strong><strong>های شیمیایی و صنعتی در حال افزایش است. بنابراین نیاز به شناسایی مناطق آسیب</strong><strong></strong><strong>پذیر منطقه برای جلوگیری از آلودگی آب</strong><strong></strong><strong>های زیرزمینی است. همچنین در این تحقیق برای تعیین آلودگی آب</strong><strong></strong><strong>های زیرزمینی از نقشه هایی همچون: توپوگرافی، زمین شناسی، موقعیت چاه</strong><strong></strong><strong>ها، شیب، و ... در محیط</strong><strong></strong><strong>های مکانی استفاده شد. پس از تعیین میزان آلودگی با استفاده از مدل</strong><strong></strong><strong>های شبکه عصبی، خروجی مدل در محیط مکانی به نقشه</strong><strong></strong><strong>های آلودگی دست پیدا کرده</strong><strong></strong><strong>ایم. همچنین با مشاهده</strong><strong></strong><strong>ی نقشه</strong><strong></strong><strong>های آلودگی و داده</strong><strong></strong><strong>های موجود در سال</strong><strong></strong><strong>های ذکر شده می</strong><strong></strong><strong>توان نتیجه گرفت که میزان آلودگی کم بود و این آلودگی نمی</strong><strong></strong><strong>تواند خطرآفرین باشد.</strong>
شبکه عصبی,سیستم اطلاعات مکانی,آلودگی آب های زیرزمینی,منیزیم,شرق استان گلستان
https://www.sepehr.org/article_23194.html
https://www.sepehr.org/article_23194_1580f752862e0df7a5840e7bf4e7a051.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
ارزیابی زیرساخت اطلاعات مکانی ملی ایران بر اساس مدل آمادگیSDI
43
57
FA
علی
کلانتری اسکوئی
دانشجوی دکترای سامانه اطلاعات مکانی (GIS) دانشگاه صنعتی مالک اشتر تهران
oskhom@gamil.com
مهدی
مدیری
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
mmodiri@ut.ac.ir
علی اصغر
آل شیخ
استاد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
alesheikh@kntu.ac.ir
رضا
حسنوی
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
hosnavi@mut.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23195
هدف اصلی این پژوهش تعیین شاخص آمادگی زیرساخت اطلاعات مکانی ملی (NSDI) ایران و شناسائی عوامل محدودکننده در ایجاد این زیرساخت میباشد. چارچوب اصلی پژوهش بر اساس پیمایش و مدل آمادگی زیرساخت اطلاعات مکانی (Readiness ModelSDI) بنا شده است. در این تحقیق، NSDI ایران بر اساس این مدل فازی پایه، با استفاده از 16 معیار تصمیمگیری در قالب پنچ عامل سازمانی، منابع انسانی، داده و اطلاعات، فناوری و مالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. دادههای مورد نیاز پژوهش با کمک پرسشنامه و مصاحبه با کارشناسان آشنا با زیرساخت اطلاعات مکانی از سازمانهای دولتی، دانشگاهها و بخش خصوصی کشور تهیه گردید. بعد از جمعآوری داده و اطلاعات، مقادیر شاخصهای کلی و عاملهای پنجگانه بر اساس مدل آمادگی محاسبه شدند. براساس نتایج، وضعیت شاخص آمادگی کلی NSDI کشور در سطح پایین ارزیابی شده و برابر 44/0 محاسبه گردید. همچنین نتایج ارزیابی عاملها نشان داد که تمامی آنها به استثنای عامل فناوری، کمتر توسعه یافتهاند. بعلاوه، وضعیت 75 درصداز معیارهای تصمیمگیری نیزرضایت بخش نمیباشد. در این تحقیق، وضعیت سرمایهگذاری دولت و بخش خصوصی، زیرساختهای ارتباطاتی، رهبری سازمانی و فردی، مسائل قانونی، دیدگاه سیاستمداران، متادیتا، فرهنگ و آموزش در رابطه با زیرساخت اطلاعات مکانی از اهم معیارهای محدودکننده در استقرار NSDI شناخته شدند. علیرغم عوامل متعدد بازدارنده توسعه NSDI، وضعیت معیارهای اتصال به وب، دسترسی به داده و اطلاعات مکانی رقومی، سرمایه انسانی و دسترسی به نرمافزارهای مکانی در سطح مطلوبی از توسعه ارزیابی شدند. همچنین بر اساس نتایج این تحقیق، چنین به نظر میرسد که در توسعهNSDI کشور، مسائل غیرفنی (عوامل سازمانی، منابع انسانی و مالی) بیشتر از مسائل فنی (عامل فناوری) میتوانند به عنوان عامل محدودکننده نقش ایفا نمایند. در پایان پیشنهاداتی در راستای رفع محدودیتهای توسعهNSDIکشور ارائه شده است.
سازمان,عوامل محدود کننده,فناوری,منابع مالی,منابع انسانی
https://www.sepehr.org/article_23195.html
https://www.sepehr.org/article_23195_d0e410a92495c7456b113cbc40e07e82.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
طراحی و پیاده سازی یک سیستم بافت آگاه در مدیریت امداد شبکه های توزیع برق
59
69
FA
فرزاد
فروزانی
کارشناس ارشد دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
farzad.ba69@gmail.com
محمدرضا
ملک
دانشیار گروه مهندسی سیستم اطلاعات مکانی، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
mrmalek@kntu.ac.ir
علی
اسماعیلی
استادیار گروه مهندسی سنجش از دور، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان
aliesmaeily@kgut.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23196
<strong>شبکه</strong><strong></strong><strong>های توزیع از مهمترین بخش</strong><strong></strong><strong>های خدمات بوده و اصلی</strong><strong></strong><strong>ترین وظیفه این بخش، تأمین برق مطمئن و پایدار است. مشکلاتی که در خصوص اطلاعات مکان مرجع، مانند عدم دقت، عدم امکان کنترل اطلاعات و عدم دسترسی سریع به اطلاعات وجود دارد، جزء مشکلات فنی به شمار می</strong><strong></strong><strong>آیند. پیچیدگی بهنگام</strong><strong></strong><strong>سازی اطلاعات، پیچیدگی</strong><strong></strong><strong>های مرتبط با ذخیره</strong><strong></strong><strong>سازی اطلاعات و فرسودگی آنها، از این قاعده مستثنی نیستند. مشکلات فنی موجود و بکار نگرفتن سیستم</strong><strong></strong><strong>های نوین در بحث امدادرسانی، باعث طولانی شدن مدت زمان خاموشی می</strong><strong></strong><strong>شوند.</strong><br /> <strong>هدف این تحقیق طراحی و پیاده</strong><strong></strong><strong>سازی سیستم اطلاعات مکانی بافت آگاه برای ارائه یک سری خدمات مانند مسیریابی، نمایش نقشه و ارائه اطلاعات شبکه</strong><strong></strong><strong>های توزیع در حوزه اتفاقات توزیع برق شهری است. شبکه</strong><strong></strong><strong>های توزیع برق شهری، از بخش</strong><strong></strong><strong>های مختلف و تجهیزات فراوانی تشکیل شده است. امدادگر با توجه به اطلاعات موجود و در دسترس شبکه، نوع خرابی را تعیین می</strong><strong></strong><strong>نماید. نوع خرابی به عنوان بافت محیطی کاربر و موقعیت مکانی خودروی امداد به عنوان بافت موقعیت درنظر گرفته می</strong><strong></strong><strong>شوند. بنابراین بافت</strong><strong></strong><strong>ها در این تحقیق به دو دسته کلی بافت موقعیت و بافت شبکه تقسیم</strong><strong></strong><strong>بندی می</strong><strong></strong><strong>شوند. در نهایت پیاده</strong><strong></strong><strong>سازی و آزمون سیستم بافت آگاه طراحی شده، مورد بررسی قرار گرفت که رضایت 80 درصدی را به همراه داشته است. </strong>
بافت,بافت آگاه,سامانه اطلاعات مکانی,مدیریت امداد
https://www.sepehr.org/article_23196.html
https://www.sepehr.org/article_23196_4c973c5424aada7955a6b0bcbcd4f1e8.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
تحلیل فضایی پهنه های خطر پذیر زیستی و فعالیتی سکونتگاه های روستایی مناطق مرزی، مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان هیرمند
71
92
FA
سیدیاسر
حکیم دوست
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
hakimdust-pnu@yahoo.com
شاهبختی
رستمی
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
sh-rostami@pnu.ac.ir
محمود
مرادی
دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
moradi-m@pnu.ac.ir
عبدالحمید
نظری
دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور
a.h.nazari@yahoo.com
10.22131/sepehr.2016.23197
<strong>تحقیق پیش رو به دنبال شناسایی الگوی فضایی زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری سکونتگاه</strong><strong></strong><strong>های روستایی نواحی مرزی منطقه هیرمند جهت شناسایی مناطق خطرپذیر است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر تحقیق توصیفی و تحلیلی می</strong><strong></strong><strong>باشد. جهت واکاوی فضایی الگوی پراکنش روستاهای زیست</strong><strong></strong><strong>پذیر در سه سطح مطلوب، متوسط و نامطلوب از آزمون</strong><strong></strong><strong>های آمار فضایی در محیط نرم افزاری</strong><strong>GEO DA</strong><strong><sub>TM</sub></strong><strong>و </strong><strong>GIS</strong><strong> استفاده خواهد شد تا الگوی فضایی زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری روستاهای مورد نظر شناسایی و در نهایت پهنه</strong><strong></strong><strong>های خطر پذیر شناسایی گردند.</strong><strong>نتایج حاصل از تحقیق نشان می</strong><strong></strong><strong>دهد </strong><strong>16 روستا در طیف مطلوب، 16 روستا در طیف متوسط و 12 روستا در طیف نامطلوب قرار گرفتند. همچنین نتایج استفاده الگوریتم موران انسلین در منطقه نشان می</strong><strong></strong><strong>دهد 7 خوشه سرد (زیست پذیری پایین)، و 11 خوشه</strong><strong></strong><strong>ی داغ (زیست پذیری بالا)در منطقه شناسایی گردید. بزرگترین لکه داغ در جنوب شهرستان قرار دارد و روستاهای قرار گرفته در این لکه دارای زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری بالایی هستند و در مجاور همدیگر قرار گرفته</strong><strong></strong><strong>اند و بزرگترین لکه سرد در جنوب شرق و مرکز شهرستان قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می</strong><strong></strong><strong>دهد روستاهای نزدیک به خط مرزی دارای زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری ضعیف</strong><strong></strong><strong>تری هستند وخوشه</strong><strong></strong><strong>های سرد در این مناطق متمرکز گردیده</strong><strong></strong><strong>اند و مناطق روستایی شمال شهرستان به دلیل وابستگی به اقتصاد کشاورزی وکمبود منابع آب</strong><strong></strong><strong>رود هامون در شمال شهرستان دارای زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری ضعیف</strong><strong></strong><strong>تری هستند. لکه</strong><strong></strong><strong>های خطرپذیر از بعد ناپایداری سکونتگاه</strong><strong></strong><strong>های روستایی می</strong><strong></strong><strong>تواند منطقه را از بعد امنیتی دچار مخاطره کرده و به تبع آن سکونتگاه</strong><strong></strong><strong>هایی که زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری مناسبتری دارند و در مجاورت لکه</strong><strong></strong><strong>های با زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری پایین قرار گرفته</strong><strong></strong><strong>اند نیز به لحاظ امنیتی دچار مخاطره شده و به مرور زیست</strong><strong></strong><strong>پذیری آنها نیز تحت شعاع قرارخواهد گرفت.</strong>
زیست پذیری,خطرپذیری,تحلیل فضایی,هیرمند
https://www.sepehr.org/article_23197.html
https://www.sepehr.org/article_23197_c0a320de7771e09dfa6ff2f00d3838c7.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
طراحی مدل دسترسی به جاذبه های گردشگری جهت پایداری قطب های گردشگری با استفاده از GIS ، مطالعه موردی: استان اصفهان
93
102
FA
سید اسکندر
صیدایی
دانشیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان
s.seidaiy@ltr.ui.ac.ir
سیده سمیه
حسینی
دکتری توریسم، دانشگاه کازان، روسیه
sshosseini1361@gmail.com
10.22131/sepehr.2016.23198
<strong>در رویکرد توسعه پایدار گردشگری نه تنها نیازهای بازار مورد توجه است بلکه نیازهای (ضروریات) جامعه و محیط زیست طبیعی نیز مورد تأکید قرار می گیرد. در همین راستا از </strong><strong>GIS</strong><strong> می توان برای بسیاری از فعالیت های مرتبط با گردشگری، برنامه ریزی و مدل سازی استفاده کرد. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل دسترسی به جاذبه های گردشگری برای پایداری در قطبهای گردشگری استان اصفهان انجام گرفته است. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی و پیمایشی است. این تحقیق بر اساس نزدیکترین دسترسی با توجه به سرعت دسترسی (کیفیت جاده) بر حسب دقیقه و به منظور ارائه مدلی برای پایداری مناطق دارای بیشترین جاذبه و تمرکز توریسم در یک پهنه به جای یک نقطه صورت گرفت. شهرهای اصفهان و کاشان (تاریخی- فرهنگی) و شهرستان های سمیرم و فریدون شهر (توریسم طبیعی) به ترتیب دارای بیشترین ظرفیت توریسم در استان هستند.نتایج تحقیق نشان می دهد بر اساس مدل «نزدیکترین دسترسی» برای پایداری چهار قطب گردشگری در استان پنج طبقه در نظر گرفته شده که طبقه اول نقاط روستایی و شهری دارای پتانسیل را تا شعاع 60 دقیقه ای (بر اساس نظر کارشناسان میزان فاصله 60 دقیقه میزان فاصله ای است که گردشگر تمایل دارد به صورت سواره تا جاذبه مورد نظر طی کند) از قطب های گردشگری طبیعی، غرب (فریدون شهر) و جنوب غرب (سمیرم) و قطب های گردشگری تاریخی - فرهنگی اصفهان و کاشان در نظر گرفته است که باید مورد توجه مسؤلان امر همچنین برنامه ریزان گردشگری استان در هدایت گردشگر واقع شود.</strong>
مدل نزدیکترین دسترسی,سیستم اطلاعات جغرافیایی,پایداری,قطب گردشگری,استان اصفهان
https://www.sepehr.org/article_23198.html
https://www.sepehr.org/article_23198_9638b9c3ee38dce69b9a2e703b3d3ce3.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
ارزیابی مقایسه ای صحت ارتفاعی مدل های رقومی ارتفاعی ASTER و SRTM
103
113
FA
رضا
آقاطاهر
کارشناس ارشد سیستم اطلاعات مکانی، دانشگاه تهران
reza-aghataher@yahoo.com
مهدی
صمدی
کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تهران
m.samadi@ut.ac.ir
ایلیا
لعلی نیت
دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
ilia_laali@yahoo.com
ایمان
نجفی
کارشناس ارشد سنجش از دور، دانشگاه اصفهان
i.najafi.ui@gmail.com
10.22131/sepehr.2016.23199
<strong> </strong>مدلهای رقومی ارتفاعی پژوهشگران را قادر میسازند تا تحقیقات جغرافیایی در مقیاس جهانی و منطقهای از قبیل تغییرات جهانی، مخاطرات محیطی، پایش محیط و ... را انجام دهند. بنابراین مدلهای رقومی ارتفاعی نقشی کلیدی در تحقیقات علمی ایفا میکنند. SRTM و ASTER GDEM دو مجموعه از دادههای ارتفاعی هستند که بصورت پوشش جهانی(تقریباً 80 درصد سطح کره زمین) در دسترس میباشند. بنابراین لازم است قبل از استفاده از آنها، صحت ارتفاعی هر کدام مورد ارزیابی قرار گرفته و داده مناسب با توجه به هدف تحقیق انتخاب گردد. مدل رقومی ارتفاعی حاصل از تصاویر ASTER دارای قدرت تفکیک مکانی 30 متری میباشد. بنابراین به نظر میرسد دادههای ارتفاعی دقیقتری از SRTM که دارای قدرت تفکیک مکانی 90 متر میباشد، ارائه دهد. مطالعات مختلفی جهت مقایسه صحت ارتفاعی هر کدام از این دو مدل رقومی ارتفاعی در کشورهای مختلف انجام گرفته است که نتایج آن بیانگر مزایا و محدودیتهای هر کدام نسبت به دیگری میباشد. در این تحقیق صحت ارتفاعی این دو مدل در سه منطقه از ایران شامل آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و بوشهر که دارای ویژگیهای توپوگرافی متفاوت میباشند، با استفاده از نقاط کنترل ارتفاعی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که RMSE بعنوان شاخص خطا برای مناطق مورد مطالعه در آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و بوشهر در مدل SRTM به ترتیب 6/1، 7/4 و 2/9 و در ASTER GDEM به ترتیب 8/7، 8/3 و 7/2 متر میباشد. بنابراین صحت ارتفاعی SRTM در هر سه منطقه از ASTER GDEM بالاتر میباشد. در این تحقیق رابطه بین خطای ارتفاعی و خصوصیات زمین از جمله شیب و جهت شیب نیز مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن ارائه گردیده است. یافتههای نهایی تحقیق حاکی از صحت ارتفاعی بالای SRTM در مقایسه با ASTER GDEM در ایران میباشد. بنابراین جهت کاربردهای متعدد، SRTM گزینه مناسب تری میباشد.
SRTM,ASTER GDEM,صحت ارتفاعی,ایران
https://www.sepehr.org/article_23199.html
https://www.sepehr.org/article_23199_441d3b28c7be1efc36147b14577db334.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
پایش مکانی خشکسالی کشاورزی از طریق سری های زمانی شاخص های NDVI و LST داده های MODIS (مطالعه موردی: استان مرکزی)
115
126
FA
علی اکبر
دماوندی
دانشجوی دکتری بیابان زدایی دانشگاه سمنان
damavandi58@yahoo.com
محمد
رحیمی
استادیار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
mrahimi@profs.semnan.ac.ir
محمدرضا
یزدانی
استادیار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
m_yazdani@sun.semnan.ac.ir
علی اکبر
نوروزی
استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی
noroozi_aa@scwmri.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23200
<strong>خشکسالی پدیده ای است طبیعی که تقریباً در تمامی اقالیم جهان رخ می</strong><strong></strong><strong>دهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بارندگی سالانه کمتر شان، بیشتر است. در تحقیق حاضر برای پایش مکانی خشکسالی، از سری</strong><strong></strong><strong>های زمانی </strong>NDVIو LST<strong>سنجنده </strong>MODIS<strong>ماهواره </strong>Terra<strong>در ماه</strong><strong></strong><strong>های فصول رشد (فروردین تا شهریور) سال</strong><strong></strong><strong>های 1379 الی 1393 در استان مرکزی استفاده شد. برای این منظور، شاخص </strong>VCIو TCI<strong>بترتیب بر اساس سری</strong><strong></strong><strong>های زمانی 15 ساله </strong>NDVIو LST<strong>به صورت ماهانه ایجاد گردید و در ادامه شاخص </strong>VHI<strong>بر اساس ترکیب دو شاخص مذکور استخراج شد. درنتیجه نقشه</strong><strong></strong><strong>های درجات شدت خشکسالی بر اساس شاخص </strong>VHI<strong>در پنج طبقه:1- خیلی شدید 2- شدید 3- متوسط 4- ملایم 5- بدون خشکسالی، استخراج گردیده و تغییرات این طبقات در سری</strong><strong></strong><strong>های زمانی </strong>VHI<strong>مورد بررسی قرار گرفت. بررسی سری</strong><strong></strong><strong>های زمانی حاصل از </strong>VCI<strong>و </strong>TCI<strong>نشان داد که ارتباط معنی داری میان تغییرات </strong>NDVI<strong>و</strong> LST<strong>وجود دارد. مطابق نتایج نقشه</strong><strong></strong><strong>های طبقه بندی شدت خشکسالی، شاخص </strong>VHI<strong>، سال 1379 و 1380 دارای بیشترین شدت و سال</strong><strong></strong><strong>های 1383 و 1386 دارای کمترین شدت خشکسالی بوده اند. همچنین ماه اردیبهشت دارای بیشترین شدت خشکسالی و شهریور دارای کمترین شدت خشکسالی بوده است. بیشترین درصد مساحت طبقات خشکسالی بترتیب مربوط به طبقه بدون خشکسالی (56</strong>%<strong>)، ملایم (19</strong>%<strong>)، متوسط (</strong>%<strong>15)، شدید (8</strong>%<strong>) و خیلی شدید (2</strong>%<strong>) بوده است. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق و گزارش سازمان هواشناسی، دقت بسیار خوب روش استفاده از شاخص سنجش از دوری </strong>VHI <strong>در</strong><strong>پایش خشکسالی کشاورزی را نشان می</strong><strong></strong><strong>دهد. نتیجه آنکه شاخص</strong><strong></strong><strong>های سنجش از دوری پایش خشکسالی (مانند </strong>VHI<strong>) می</strong><strong></strong><strong>توانند با برطرف کردن نقاط ضعف روش</strong><strong></strong><strong>های نقطه</strong><strong></strong><strong>ای، در پایش خشکسالی کشاورزی به تصمیم سازان و برنامه ریزان کمک شایانی نمایند.</strong>
خشکسالی کشاورزی,MODIS,VCI,TCI,VHI
https://www.sepehr.org/article_23200.html
https://www.sepehr.org/article_23200_7c730a14d43b977341add322922c5035.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
ارزیابی شوری خاک سطحی باروش پیکسل مبنا براساس داده های سنجنده TM
127
139
FA
محمد
زینالی
دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشگاه تبریز
mohamad_1383@yahoo.com
علی اصغر
جعفرزاده
استاد، گروه علوم خاک، دانشگاه تبریز
jaafarzadeh@tabrizu.ac.ir
فرزین
شهبازی
دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه تبریز
shahbazi@tabrizu.ac.ir
شاهین
اوستان
دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه تبریز
oustan@hotmail.com
خلیل
ولی زاده کامران
استادیار دانشکده جغرافیا ، دانشگاه تبریز
tabrizgis@gmail.com
10.22131/sepehr.2016.23201
<strong>شوری خاک و شور شدن اراضی به عنوان یکی از مشکلات فراروی کشاورزی، از اهمیت بالایی برخوردار بوده که بایستی با شناخت صحیح از پیشروی آن جلوگیری شود. اولین گام در این راه شناسایی مناطق شور و تهیه نقشه شوری این خاک</strong><strong></strong><strong>ها می</strong><strong></strong><strong>باشد. این تحقیق با هدف مقایسه نقشه</strong><strong></strong><strong>های شوری تهیه شده با انواع الگوریتم</strong><strong></strong><strong>های طبقه</strong><strong></strong><strong>بندی (حداکثر احتمال، حداقل فاصله از میانگین و متوازی السطوح) تصویر توسط داده</strong><strong></strong><strong>های ماهواره لندست5 با سنجنده </strong><strong>TM</strong> <strong>در بخشی از اراضی شرق شهرستان خوی صورت گرفته است. لذا تعداد 269نمونه خاک با مختصات جغرافیایی مشخص تجزیه و نتایج حاصله بر روی تصویر</strong><strong>TM</strong><strong> پیاده گردید. برای شناسایی اولیه از نقشه توپوگرافی و نرم</strong><strong></strong><strong>افزار</strong><strong>4.8 ENVI</strong><strong> جهت پردازش تصاویر ماهواره</strong><strong></strong><strong>ای استفاده شده و تصحیحات ژئومتریک با نقاط مشخص و با استفاده از </strong><strong>GPS</strong><strong> انجام گرفت. نمونه</strong><strong></strong><strong>های آموزشی و آزمایشی با پراکنش مناسب بر روی تصویر مورد نظر پیاده شده و کلاس</strong><strong></strong><strong>های شوری از یک تا نه تهیه تعیین شدند. نمونه</strong><strong></strong><strong>های مربوط به هر کلاس شوری با دقت کامل و به اندازۀ تک پیکسل، به علت اینکه دارای مختصات بودند، در هر تصویر بر روی پیکسل مربوطه قرار گرفته و با فرمت </strong><strong>ROI </strong><strong>ذخیره گردیدند. نتایج حاکی از وجود همبستگی بین باندهای 1، 4و 5 تصویر</strong><strong>TM </strong><strong>با داده</strong><strong></strong><strong>های شوری بوده و از میان الگوریتم</strong><strong></strong><strong>های طبقه</strong><strong></strong><strong>بندی در روش پیکسل مبنا، بالاترین میزان دقت نقشه مربوط به حداکثر احتمال می</strong><strong></strong><strong>باشد. به منظور ارزیابی صحت، شاخص</strong><strong></strong><strong>هایی مانند ماتریس خطا، صحت تولیدکننده، صحت کاربر، صحت کلی و شاخص کاپا استخراج گردید. همچنین مطابقت طبقات مختلف شوری خاک این نقشه با مشاهدات صحرایی و میزان شوری اندازه</strong><strong></strong><strong>گیری شده بیانگر دقت بالای این الگوریتم در تهیه نقشه شوری خاک سطحی است. هدف</strong><strong>تحقیق حاضر مقایسه نقشه</strong><strong></strong><strong>های شوری تهیه شده با این روش</strong><strong></strong><strong>ها در منطقه مورد نظر با نتایج سایر محققین می</strong><strong></strong><strong>باشد.</strong>
الگوریتم طبقه بندی,پیکسل مبنا,سنجنده TM,شوری,لندست5,خوی
https://www.sepehr.org/article_23201.html
https://www.sepehr.org/article_23201_ece7c7f2e88a650deb24e706acebef51.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
برآورد میزان تبخیر و تعرق تابستانه گیاه نیشکر در استان خوزستان با استفاده از داده های اقلیمی
141
153
FA
حسین
محمدی
استاد اقلیم شناسی دانشگاه تهران
hmmohammadi@yahoo.com
قاسم
عزیزی
دانشیار اقلیم شناسی دانشگاه تهران
ghazizi@ut.ac.ir
فرامرز
خوش اخلاق
استادیار اقلیم شناسی دانشگاه تهران
fkhosh@ut.ac.ir
مهدی
خزایی
دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه تهران
m.khazaei14@alumni.ut.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23202
<strong>برآورد دقیق و به موقع تبخیر و تعرق تأثیری بسزا و حیاتی در برنامه ریزی منابع آب و کشاورزی دارد. در این پژوهش، به برآورد میزان تبخیر و تعرق گیاه نیشکر در استان خوزستان پرداخته شده و داده های مورد استفاده شامل دمای هوا، رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی از بدو تأسیس ایستگاه های سینوپتیک تا سال 2014 بوده است. بدین منظور در ابتدا مقادیر تبخیر و تعرق گیاه مرجع با استفاده از روش استاندارد فائو پنمن مانتیث محاسبه و سپس با استفاده از ضرایب گیاهی موجود، مقدار تبخیر و تعرق گیاه نیشکر در مراحل مختلف رشد برآورد شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در استان خوزستان متوسط تبخیر و تعرق گیاه نیشکر در مراحل اولیه رشد در ماه ژوئن 3/35 میلی متر در روز، در مراحل میانی رشد 10/46میلی متر و در مراحل پایانی رشد </strong><strong>۶</strong><strong>/26 میلیمتر در روز بوده است. مقدار این پارامتر در ماه ژوئیه در مراحل اولیه رشد 3/59 میلی متر، در مراحل میانی </strong><strong>23/11 </strong><strong>میلیمتر و در مراحل پایانی رشد به میزان 74/6 میلیمتر در روز برآورد شده است. در نهایت مقدار تبخیر و تعرق گیاه نیشکر در ماه اوت در مراحل اولیه رشد 56/3 میلی متر در روز، در مراحل میانی رشد </strong><strong>۱</strong><strong>1/</strong><strong>۱</strong><strong>2 میلی متر و در مراحل پایانی رشد 67/6 میلی متر در روز برآورد شده است. بیشینه تبخیر و تعرق روزانه و ماهانه در ماه ژوئیه و کمینه آن در ماه ژوئن اتفاق افتاده است. همچنین بیشترین میزان نوسانات روزانه و ماهانه تبخیر و تعرق گیاه نیشکر در مراحل میانی رشد و کمترین آن در مراحل اولیه رشد اتفاق می افتد.</strong>
تبخیر و تعرق,روش فائو پنمن مانتیث,ضریب گیاهی,گیاه نیشکر,استان خوزستان
https://www.sepehr.org/article_23202.html
https://www.sepehr.org/article_23202_eebdb68f212fed9069610d8909fc2732.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
25
99
2016
11
21
به کارگیری روش های تخمین بعد ذاتی در استخراج ویژگی های بدست آمده از تصاویر راداری، ماهواره ای و لیدار به منظورشناسایی عوارض خاص شهری
155
175
FA
پرهام
پهلوانی
استادیاردانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران
pahlavani@ut.ac.ir
مهدی
حسنلو
استادیاردانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی، پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران
hasanlou@ut.ac.ir
10.22131/sepehr.2016.23203
<strong>امروزه ترکیب داده</strong><strong>ها و تصاویری که از منابع مختلف سنجش از دوری به دست آمده</strong><strong>اند، به عنوان راه</strong><strong>حلی بهینه به منظور استخراج اطلاعات بیشتر مطرح است، چرا که این داده</strong><strong>ها با دید وسیع خود، رقومی بودن، تهیه بصورت دوره</strong><strong>ای، اطلاعات مختلفی را در اختیار محققین قرار می</strong><strong>دهند. در این راستا، سنجنده</strong><strong>های غیرفعال نوری به صورت گسترده در نگاشت ساختارهای افقی مورد استفاده قرار می</strong><strong>گیرند. داده</strong><strong>های راداری نیز با توجه به این که غالباً مستقل از شرایط جوی و به صورت شبانه</strong><strong>روزی امکان جمع</strong><strong>آوری دارند و نیز برخی ساختارهای زمینی و اهداف مصنوعی پاسخ ویژه</strong><strong>ای در فرکانس راداری دارند، توانایی</strong><strong>های تصاویر نوری را تکمیل می</strong><strong>کنند. همچنین داده</strong><strong>های هوابرد لیدار نیز می</strong><strong>توانند اندازه</strong><strong>گیری</strong><strong>های نمونه</strong><strong>ای با دقت بسیار بالا از ساختارهای قائم در اختیار قرار دهند. در نتیجه، استفاده همزمان داده</strong><strong>های نوری، راداری و لیدار می</strong><strong>تواند اطلاعات بیشتری در کاربردهای متنوع فراهم نماید. در این تحقیق، با بکارگیری همزمان این سه دسته داده سعی بر شناسایی عوارض خاص شهری به شکل بهینه نمودیم. در این راستا، با بکارگیری و تولید توصیفگرهای مختلف (57 توصیفگر) و با استفاده از روش</strong><strong>های استخراج ویژگی (شامل </strong><strong>PCA</strong><strong> و </strong><strong>ICA</strong><strong>) و تخمین ابعاد ذاتی داده</strong><strong>ها (شامل</strong><strong>SML</strong><strong> و </strong><strong>NWHFC</strong><strong>)، فضای بهینه</strong><strong>ای برای طبقه</strong><strong>بندی نظارت شده ایجاد شد. پس از انجام طبقه</strong><strong>بندی (روش </strong><strong>K</strong><strong>-</strong><strong>NN</strong><strong>) با استفاده از نتایج بدست آمده، توصیفگرهای (لایه</strong><strong>های اطلاعاتی) تولید شده برای شناسایی عوارض خاص شهری شامل ساختمان</strong><strong>ها، راه</strong><strong>ها و پوشش گیاهی براساس دقت کلاسه</strong><strong>بندی بدست آمده و گروه</strong><strong>بندی شدند. نتایج عددی بدست آمده حاکی از کارایی بالای رویه پیشنهادی و نیز روش</strong><strong>های بکارگرفته شده تخمین بعد ذاتی و استخراج ویژگی است.</strong>
تخمین بعد ذاتی,طبقه بندی تصویر,راه,ساختمان,پوشش گیاهی
https://www.sepehr.org/article_23203.html
https://www.sepehr.org/article_23203_7ecd33287f830577ee6603d591f4269d.pdf