سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
عکس های هوایی
2
3
FA
مهدی
مدیری
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
mmodiri@ut.ac.ir
عکاسی بعنوان یکی از روش های اصلی انتقال اطلاعات و جمع آوری داده های جغرافیایی دارای کاربرد گسترده ای است و متداول ترین شیوه دستیابی سریع به اطلاعات جغرافیایی از راه دور، عکسبرداری هوایی و تصویربرداری فضایی (دورکاوی) می باشد.<br /> - شناخت هر چه بهتر سرزمین با مشاهده تصویر و تفسیر عکسهای هوایی و فضایی؛<br /> - تشخیص پدیده ها و عوارض طبیعی ومصنوعی و اندازه گیری هندسی آنها؛<br /> - معرفی عوامل جغرافیایی در شکل گیری شهرها، توسعه و گسترش آنها؛<br /> - و تهیه و تبدیل عکسهای هوایی به نقشه های توپوگرافی و موضوعی از جمله کاربرد عکسبرداری هوایی در علوم زمین به ویژه مهندسی نقشه برداری و علوم جغرافیایی است.<br /> از نظر اقتصادی، مناسب ترین شیوه دستیابی به اطلاعات جغرافیایی از راه دور، عکسبرداری هوایی است. عکسبرداری هوایی با توجه به مزیت های فراوانی که دارد از کارآمد ترین روشهای جمع آوری اطلاعات جغرافیایی است که ویژگی هایی بر مشاهدات زمینی (نقشه برداری زمینی) دارد. دراین جا به مهمترین آنها اشاره می شود.
https://www.sepehr.org/article_28613.html
https://www.sepehr.org/article_28613_78c4cdb977fd38412243c1f60ea14cb9.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
مقدمه ای بر جغرافیای نظامی (قسمت چهارم)
4
6
FA
سید یحیی
صفوی
استادیار دانشگاه امام حسین (ع)
اهمیت هر ناحیه جغرافیایی در رویارویی با تغییرات فصلی، چرخه ای، اتفاقی و ناگهانی سنجیده می شود و فرماندهان و کارشناسان نظامی در رده های بالای ستادی باید در هماهنگی با مأموریت های، وضعیت ها، نیروهای موجود در هر طرف و تخصص و کارآیی فنآوری ارزیابی نمایند. تأثیر و نفوذی که جغرافیای طبیعی، انسانی و نظامی / سیاسی بر طرح ها، برنامه ها و عملیات نظامی در هر سطح و مقطعی دارد، ضرورت بررسی همه جانبه و سرعت در تجزیه و تحلیل و دستیابی سریع به اطلاعات جغرافیایی را همواره مورد تأکید می نماید.
https://www.sepehr.org/article_28614.html
https://www.sepehr.org/article_28614_48ccae718c14a6f4560f0f423c96ed82.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
تعبیر و تفسیر تصاویر هوایی و ماهواره ای (قسمت دوم)
7
10
FA
حمید
مالمیریان (مترجم)
عکس های هوایی حاوی ثبت جزییات عوارض برروی زمین هنگام عکسبرداری می باشند. یک مفسر عکس به طور سیستماتیک عکسها را بررسی می کند و به طور متناوب از سایر مواد کمکی نظیر نقشه ها و گزارش مشاهدات میدانی بهره می جوید. براساس این مطالعه، تعبیر و تفسیر بر طبق طبیعت فیزیکی عوارض و پدیده های موجود روی عکس ها انجام می گیرد. تعبیر و تفسیر ممکن است در سطوح مختلف به لحاظ پیچیدگی انجام گیرد، (این پیچیدگی) می تواند از تشخیص ساده پدیده ها روی زمین تا استخراج اطلاعات جزئی با توجه به پیچیدگی فعل و انفعالات بین عوارض سطحی و زیر سطح زمین باشد.
https://www.sepehr.org/article_28615.html
https://www.sepehr.org/article_28615_eae77c8138574c160f34f8f29eea3a11.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
مقدمه ای بر سامانه های اطلاعات جغرافیایی
11
19
FA
معصومه
رجبی (مترجم)
عضو هیأت علمی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز
سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ابزار پردازش اطلاعات براساس کامپیوتر به منظور جمع آوری، ذخیره، مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات (فضایی) جغرافیایی است. سامانه اطلاعات جغرافیایی در واقع یک سیستم پایگاه اطلاعات است که خصوصاً برای داده های برداری مبنای مکانی (با استفاده از مختصات جغرافیایی) طراحی شده است. اطلاعات جمع آوری شده می تواند به چندین روش شامل جداول، گراف ها و نقشه ها نمایش داده شود. سامانه های اطلاعات جغرافیایی به عنوان نقشه های درجه بالاتر مطرح هستند و تعدادی از آن را نقشه های جدید وجالب می نامند.
آنالوگ (قیاسی),نقطه,اطلاعات توصیفی,چند ضلعی (پلی گون) لایه های مرکب,راستر (شبکه),سامانه های اطلاعات جغرافیایی,اطلاعات فضایی,خط,ساختار اطلاعات فضایی,تجزیه و تحلیل موقعیت,بُردار,گره
https://www.sepehr.org/article_28616.html
https://www.sepehr.org/article_28616_15af1a0a06ab599be7aa31659b9348cf.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
طراحی اقلیمی پنجره های ساختمان
20
25
FA
احمد علی
نادری
کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی
شرایط آب و هوایی به موازات دیگر عوامل محیطی از مهمترین عوامل مؤثر بر حیات به شمار می رود. اساساً هر گونه دخل و تصرف انسانی در محیط به مقدار زیادی تابع شرایط آب و هوایی است. از دلایل اصلی توجه محققین و دانشمندان علوم مختلف به اقلیم، اهمیتی است که این عامل در محیط های انسانی و طبیعی دارد.
https://www.sepehr.org/article_28617.html
https://www.sepehr.org/article_28617_fbfd93f641d7b4db58143a028e9e1ed1.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
ماه تنها قمر زمین
26
33
FA
علیرضا
اوسطی
پژوهشگر علوم جغرافیایی
ماه بلاتردید نزدیک ترین جرم سماوی به زمین محسوب می شود و یا به تفسیر دیگری تنها همسایه ای است که آماده پذیرایی از مهمانان ناخوانده زمینی شد و در عین حال تنها قمر شناخته شده آن نیز به شمار می رود. ماه از دیرباز مورد توجه ساکنین زمین بوده و سالیات متمادی افکار انسانها را به خود جلب نموده است و کاوش ها و مطالعات بسیاری در خصوص نحوه تشکیل و سایر نشان ویژگی های آن توسط دانشمندان و محققان صورت گرفته و حتی در موارد بسیاری شاعران و خیال پردازان از آن به عنوان یک نمود یاد کرده اند و حتی کار را بدانجا رسانیده اند که ابروان یار و یا چهره های زیبا را بسان ماه و یا ماه گونه تشبیه کرده اند. سی و یک سال پیش در گشود تا انسان های کنجکاو بدان قدم نهاده و آنرا فتح نمایند. فتح ماه و چیرگی بر آن توانست تمام انگاره های باطلی را که در مورد ماه بیان شده بود نقش بر آب سازد. زمانی که پرده کنار زده شد و اسرار از پرده برون افتاد مشخص گردید ماه با همه وجاهت و زیبایی که دارد سیاره مرده ای بیش نیست زیرا که در آن هیج گونه آثار حیات نمایان نمی باشد و هر چه در آن هست سکوت است و خاموشی مرگبار و جاوید و هر گاه این راز از پرده اسرار زودتر جلوه گر گردیده بود شاید این همه ستایش و قلم فرسایی در مورد آن نمی شد.
https://www.sepehr.org/article_28618.html
https://www.sepehr.org/article_28618_d3ae390d86118906cb222ce2175f02bf.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
رویه های صحرایی جهت ترازیابی دقیق و ترازیابی در محل های ساخت و ساز ساختمانی به روز درآوردن استانداردهای ISO برای دستگاه های ترازیابی
34
37
FA
خسرو
خواجه (مترجم)
حرفه نقشه برداری در سالهای اخیر از نظر فنی و نوآوری تحت تأثیر یک مسیر تکاملی سریعی قرار گرفته است.امروزه بیشتر نقشه برداران عموماً از ترازهای دیجیتالی، پلان های لیزری با دوربین های نقشه برداری موسوم به ایستگاه های توتال و GPS استفاده می کنند. معالوصف ISO (سازمان جهانی استاندارد) تاکنون موفق شده است که استانداردهای معین و مشخصی را برای این گونه دستگاه های جدید ارائه نماید. ISO هنوز مشغول به هنگام نمودن و تطبیق استانداردهای اولیه خود برای دستگاه های قدیمی، نظیر EDM، تئودولیت ها و ترازیاب ها می باشد. این مقاله نیازهای عمومی و خاص نقشه برداران را برای استانداردها ارائه می کند. از این رو به بیان دو رویه آزمایش صحرایی مرکب و ساده جهت تعیین دقت دستگاه های ترازیابی می پردازیم و هدف از رویه مرکب تعیین دقیق ترازیابی است و رویه ساده جهت ترازیابی برای محلهای ساخت و ساز ساختمانی در نظر گرفته شده است.
https://www.sepehr.org/article_28619.html
https://www.sepehr.org/article_28619_4552a0f0f37187e1d076e9e694858d29.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
شناسایی آب های گرم استان اردبیل و جایگاه آن در توسعه صنعت توریسم
38
44
FA
بهروز
سبحانی
عضو هیأت علمی دانشگاه محقق اردبیلی
sobhani@uma.ac.ir
براساس داده های تحقیقات و پژوهش های جدید، در قرن بیست و یکم صنعت گردشگری در برخی از کشورها به بزرگترین منبع درآمد ارزی تبدیل شده است. سرزمین پهناور ایران به دلیل داشتن آب و هوای متنوع، مناظر زیبا و استثنایی، آب های گرم معدنی فراوان و مشهور، همچنین با فرهنگ و تمدن باستانی و اسلامی که ریشه در تاریخ کهنسالی این مرز و بوم دارد، یکی از ده کشور نخست جهان به لحاظ جایگاه تاریخی و جاذبه گردشگری قرار دارد.
https://www.sepehr.org/article_28620.html
https://www.sepehr.org/article_28620_7900aa4afcfcafd34762a713178a5cac.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
عمران از دیدگاه ابن خلدون
45
50
FA
غلامرضا
لطیفی
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
rlatifi2000@yahoo.com
ابن خلدون با نگرشی تحولی جامعه انسانی را از مراحل زندگی ابتدایی و بادیه نشینی تا اوج تمدن شهری مورد کاوش قرار می دهد. از دیدگاه وی، عمران بشری در مراحل مختلف از پیدایش تا توسعه و تکامل دو شکل مشخص به خود می گیرد: بادیه نشینی، شهرنشینی.<br /> وی برای این دو نوع اجتماع خصوصیات ناب و خالص ذکر می کند که ممکن است در واقعیت امر به تمام و کمال تحقق نداشته باشد. بنابراین همان طور که ماکس وبر انواع متعالی را انتزاعاتی اغراق آمیز نسبت به اصل واقعیت تلقی می کند. ابن خلدون نیز با توجه به متن واقعیت زمان خویش و سیر تاریخ گذشته به بررسی عمران بادیه نشینی و شهرنشینی می پردازد.<br /> به اعتقاد وی اجتماع ساده و بسیط بادیه نشینی در اثر همبستگی و تلاش گروهی وضعیت خویش را بهبود می بخشد و جهت تأمین آسایش و رفاه به سوی شهر روی می آورد. زندگی پیچیده شهری تنوع مشاغل و تعدد ابزار و وسایل ارضای نیازهای تجملی، تمایز خاصی به اجتماعی شهری می دهد.
https://www.sepehr.org/article_28621.html
https://www.sepehr.org/article_28621_6839c808005898aed5da61dd46ea9ca2.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
سیستم پشتیبانی برنامه ریزی (اگر ... چه می شود؟ What if?)
51
52
FA
مرتضی
اشنه در (مترجم)
سیستم What if سیستمی است متعامل که بر پایه نقشه استوار است. این سیستم از اطلاعات GIS که قبلا تهیه گردیده، یا در حال تهیه هستند، استفاده نموده تا زمینه برای آسان تر شدن و تسریع مهمترین، زمان برترین و مشکل ترین جنبه برنامه ریزی زمین فراهم گردد.<br /> ایسن سیستم یک بسته کامل برنامه ای می باشد که وظایف برنامه ریزی را کاهش می دهد و این در حالی است که انجام همین وظایف، به هفته ها و یا حتی ماه ها وقت نیاز دارد تا کامل گردد ولی امور فوق به وسیله این سیستم به سرعت و به آسانی انجام می شود. سیستم فوق به راحتی قابل استفاده بوده و دارای قابلیت کاربردی آسان در راستای موضوعات سیاسی و اطلاعات GIS موجود می باشد و خروجی هایی در قالب گزارش ها و نقشه هایی که به راحتی توسط استفاده کننده قابل فهم باشند را ارائه می نماید.
https://www.sepehr.org/article_28622.html
https://www.sepehr.org/article_28622_20d8b84b6b59a3ee0b7426138d20b879.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
ویژگی های سنگ های ساختمانی در ایران
53
56
FA
مسعود
معیری
عضو هیأت علمی گروه جغرافیا – دانشگاه اصفهان
mmoayeri1975@gmail.com
سنگ های ساختمانی و کانی های معدنی از دیرباز بخش مهمی از درآمد کشورهای جهان را تشکیل می دهد. استفاده از این منابع به خاطر زیبایی و استحکام در ساخت و ساز اماکن دولتی و بناهای خوصصی روز به روز بیشتر می شود. از طرفی به خاطر استفاده هر چه بیشتر از این منابع تحولی در مورفولوژی و نمای ساختمانی شهرها به وجود می آید.<br /> سرزمین ایران به لحاظ وجود رشته کوه های البرز و زاگرس، توده های مرکزی و پای کوه ها که از دوران دوم زمین شناسی شکل گرفته و در دوران سوم مراحل تکاملی خود را به پایان رسانیده است. از نظر برخورداری از منابع عظیم سنگ های ساختمانی در بین کشورهای جنوب غرب اسیا و خاورمیانه از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است.<br /> پیدایش توده های غنی سنگهای ساختمانی در اغلب نقاط ایران و وجود راه های بزرگ ارتباطی در شمال و جنوب کشور از مزایای مهمی است که از نظر اقتصادی بازرگانی برای ایران بسیار باارزش است.<br /> اسناد و شواهد تاریخی نشان می دهد که از زمان های دور از جمله در دوره های باستانی، استفاده از این سنگها به عنوان کالای صادراتی در ایران مرسوم بوده است. با توجه به استراتژی توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در راستای گسترش اقلام صادراتی غیرنفتی و وجود ذخایر عظیم این منابع ارزشمند در نواحی مختلف کشور و از طرفی نیاز کشورهای مختلف به ویژه کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس به این منابع، پر واضح است که چنین ذخایری در تولید ارز و توسعه اقتصادی کشور از پتانسیل بالایی برخوردار بوده و در راستای صادرات اقلام غیرنفتی منبع با ارزشی محسوب می گردد.<br /> نگارنده در این مقاله سعی دارد با استفاده از روشهای تاریخی و توصیفی ضمن معرفی این مابع، ارزش و پتانسیل اقتصادی – بازرگانی این اقلام صادراتی را در راستای توسعه و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
دگرگونی مجاورتی,بیرون ریختگی,برگ وارگی – برگ واره,تودههای نفوذی,دگرگونی – تغییر شکل یافته,سنگهای آذربین درونی,آذرآواری,دگرگونی ناحیه ای,سنگهای رسوبی,سنگهای آذرین بیرونی
https://www.sepehr.org/article_28623.html
https://www.sepehr.org/article_28623_dbb9553341596256ea5ae2a85b851b6f.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
پیشرفت های جدید در رشته کارتوگرافی
57
58
FA
سوسن
مسگری (مترجم)
اگرچه روش های رقومی سازی داده ها قواعد اصلی کارتوگرافی را تغییر شده است. با این حال تهیه و چاپ نقشه همواره دچار مجموعه پیچیده ای از تغییرات و تبدیل ها می شود . از یک طرف، GIS امکانات جدیدی را فراهم آورده و تهیه محصولات مربوطه را آسان تر نموده است و از طرف دیگر موجب بروز مشکلاتی در تولیدات جدید شده است. اساسا، تهیه نقشه به صورت خودکار شامل چهار مرحله می شود که عبارتند از:<br /> - درک معانی<br /> - ورود داده ها<br /> - پردازش داده ها<br /> - ارسال داده ها
https://www.sepehr.org/article_28626.html
https://www.sepehr.org/article_28626_21746a4bc59bfa1e81e870dd11662cc2.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
9
35
2000
10
22
معیارهای انتخاب یک نرم افزار GIS مناسب
59
64
FA
محمد جواد
داد راست
کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست
نیاز به پشتیبانی قدرتمند و پیشرفته پردازش اطلاعات (که از منابع مختلف تهیه شده اند) در برنامه ریزی ها (به دلیل حجم فرایند داده ها و رشد کاربر سامانه های (Systems) کارآ و قدرتمند پردازش اطلاعات را اجتناب ناپذیر می سازد، GIS یا سامانه اطلاعات جغرافیایی با ویژگی خاص تلفیق داده های مکانی و غیرمکانی در میان مدیران و برنامه ریزان، به عنوان یک سامانه از جایگاه خاصی برخوردار گردیده است.
https://www.sepehr.org/article_28627.html
https://www.sepehr.org/article_28627_504e24f370efe6e4ce168cae416e4bfb.pdf