سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
اشاره
2
6
FA
مهدی
مدیری
دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
mmodiri@ut.ac.ir
توسعه و پیشرفت های علمی هر روز دامنه فعالیت و کاربرد دانش نقشه برداری را در علوم مختلف بیشتر می سازد. تکنولوژی جدید همواره کاربردهای جدیدی را برای این علم فراهم ساخته به طوری که در علوم پزشکی نیز شاخه ای از آن مورد بهره برداری قرار می گیرد.
امروزه در علوم کاربردی و فعالیت های عمرانی که برروی زمین انجام می گیرد، کمتر اقدامی است که بی نیاز از شناخت محیط، موقعیت جغرافیایی، شرایط طبیعی و توان و استعدادهای آن باشد تأکید بیشتر بر برنامه ریزی اصولی، اهمیت و دقت اطلاعات از موقعیت کمی و کیفی محیط را چند برابر می نماید، به عنوان مثال در شهرسازی و برنامه ریزی منطقه ای، خدمات مختلف علوم نقشه برداری از نیازهای اولیه و دامنه همکاری آنها با پیشرفت های علمی و تکنولوژی رو به افزایش است.
https://www.sepehr.org/article_29521.html
https://www.sepehr.org/article_29521_0794fcb9438b2847973b24fda8a41ff1.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
چگونگی شکل گیری نقشه سیاسی آسیای مرکزی
7
17
FA
درّه
میرحیدر
نقشه سیاسی امروز آسیای مرکزی با مرزهایی که پنج کشور مستقل قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان را از یکدیگر جدا می سازند در نیمه اول قرن بیستم به تدریج در سه مرحله شکل گرفته است.
اولین واحد سیاسی با مرزهای امروزی در 26 اوت 1920 تحت عنوان جمهوری خودمختار قرقیز به عنوان جزئی از تقسیمات داخلی فدراسیون روسیه به وجود آمد. این واحد سیاسی قلمرو قزاق ها را دربرمی گرفت و اطلاق نام قرقیز به آن بدان سبب بود که روس ها تا مدت ها قزاق ها را قرقیز اطلاق می کردند تا با قوم کازاک که در اطراف قلمرو قزاقها پراکنده بودند اشتباه نشود و و قرقیزها واقعی را که در بخش شمالی کوه های تیانشان زندگی می کردند قراقرقیز می خواندند.
https://www.sepehr.org/article_29524.html
https://www.sepehr.org/article_29524_de207a3d6851039485df4503de727007.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
معرفی روش های مختلف بکارگیری سیستم تعیین موقعیت GPS در ژئودزی و نقشه برداری
18
23
FA
محمدعلی
رجبی
طی سال های اخیر روش های مختلفی از نقشه برداری در حالت ثابت و متحرک یا سیستم تعیین موقعیت جهانی (G.P.S) ابداع و استفاده شده است. منظور از نقشه برداری با GPS تعیین موقعیت اختلافی خیلی دقیق است که براساس مشاهدات فاز موج حامل GPS با در نظر گرفتن حل ابهام فاز موج حامل می باشد.<br /> متاسفانه نه تنها تفاوت بین روشهای مختلف ابداع شده برای غالب نقشه برداری ما محرز نیست، بلکه نحوه بکارگیری آنها نیز با هاله ای از ابهام همراه بوده و هست و این است، که تاکنون نیز در ایران از آنها یا استفاده نشده و یا فقط در سطح آکادمیک بهره برداری شده است. علاوه بر این مسئله ، استفاده از نام های مشابه برای روش های متفاوت و یا برعکس، خود مزید علت بر سردرگمی بیشتر استفاده کنندگان شده است.<br /> این مقاله قصد آن دارد تا تفاوت روش های مختلف نقشه برداری ثابت و متحرک را توصیف و وجه تمایز آنها را مشخص سازد.
https://www.sepehr.org/article_29540.html
https://www.sepehr.org/article_29540_1ea250fdb72e507ee1a4ec37c934e968.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
جغرافیا چیست و چه فایده ای دارد - قسمت 6
24
29
FA
محمدحسن
گنجی
در شماره 4 مجله سپهر اشاره ای به وضع زمین در فضا کردیم و مطالبی هر چند مختصر درباره وسعت جهان و مقیاسه ای نجومی به رشته تحریر درآوردیم، از آن تاریخ تاکنون یک تحول بزرگی در بسط اطلاعات عمومی جغرافیایی و نجومی در جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده که بی مناسبت نیست بحث این شماره را برای اطلاع خوانندگان جوان و علاقه مند به موضوع آن تحول بزرگ اختصاص دهیم و آن تاسیس آسمان نمای تهران است که در 27 اردیبهشت ماه سال جاری رسما به وسیله وزیر محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح افتتاح گردید.
آسمان نما اصطلاح دلچسب و زیبایی است که به جای کلمه خارجی پلانتاریوم برگزیده شده و پلانتاریوم ساختمان گنبدی شکل است که به منظور تسهیل آموزش های نجومی ساخته شده و مجهز به دستگاه های فنی و پیچیده است که با استفاده از آنها آنچه را که در آسمان واقعی و به اصطلاح زیر گنبد کبود وجود دارد در آسمان کوچکتری (که زیر گنبد آسمان نما از طریق تصویر ایجاد می شود) می توان مشاهده نمود.
https://www.sepehr.org/article_29541.html
https://www.sepehr.org/article_29541_a89f95f927ce84a9ea1e9aa045d53e34.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
کاربرد نقشه های پوششی کشور در محیط زیست
30
34
FA
محمدعلی
قاضی سعیدی
حدود هفتاد زیستگاه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان محیط زیست ایران قرار دارد. که از نظر اهمیت به چهار نوع پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تقسیم می گردند. کوچکترین منطقه به نام اثر طبیعی ملی سوسن چهل چراغ به مساحت 6/0 هکتار، و بزرگترین آن منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش توران، به مساحت 1،900،000 هکتار می باشد. تهیه نقشه های پایه برای بهره وری های زیست محیطی از مناطق فوق از نقشه های پوششی به مقیاس های 1:50000 و 1:250000 سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح به عنوان مبنا قرار داده، و پس از گویا کردن عکس های هوایی و تلخیص نقشه های فوق نقشه زیستگاهی و سایر نقشه های زیست محیطی تهیه می شود.
https://www.sepehr.org/article_29542.html
https://www.sepehr.org/article_29542_52b83ad9caf88b7cfb07ec67ea609abf.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
بازنگری نقشه های پوشش و مزایای استفاده از عکس های ماهواره ای
35
41
FA
علیرضا
آزموده اردلان
نقشه اساس تمام تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های عمرانی بوده و لزوم وجود و تهیه آن برهیچکس پوشیده نیست. یکی از مشکلات اساسی مملکت در حال حاضر علت عدم دسترسی به نقشه های پوششی جدید و به روز؛ از سراسر کشور است. منظور از نقشه های پوششی، نقشه هایی است در یک مقیاس و دارای همپوشانی که سرتاسر سطح یک کشور را پوشش می دهند. این قبیل نقشه ها معمولا در مقیاس های متفاوتی مورد نیاز می باشد.
در حال حاضر نقشه های پوششی در دو مقیاس 1:250000 و 1:50000 از کل سطح ایران در اختیار است. متاسفانه اطلاعات موجود در این نقشه ها بسیار قدیمی و مربوط به سالها قبل است. به طوری که در اکثر مناطق مسکونی به دلیل رشد و توسعه به هیچ عنوان گویای وضعیت فعلی در آن مناطق نیست. این در حالی است که به طور مستمر تلاشهای بسیاری از سوی دو سازمان عمده تهیه نقشه، یعنی سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و سازمان نقشه برداری کشور جهت تهیه و به روز نگاه داشتن نقشه های پوششی صورت گرفته است. مشکل اصلی آن است که از طریق وسایل و روشهای سنتی تهیه نقشه (یعنی عکسبرداری هوایی، فتوگرامتری و ژئودزی زمینی) نمی توان با چنان سرعت و گستردگی به تولید نقشه پرداخت که همواره نقشه جدید و به روز در اختیار باشد.
https://www.sepehr.org/article_29543.html
https://www.sepehr.org/article_29543_79c15e9985d76d5d317e28a81fc5a1aa.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
نگرشی بر کاربردهای متنوع سیستم های اطلاعات جغرافیایی
42
51
FA
علی اکبر
رسولی
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز
aarasuly@yahoo.com
هدف اصلی سیستم های اطلاعات جغرافیایی آماده و هدایت کردن اطلاعات ویژه مکانی است. به نظر کلارک مکانیسم GIS شامل نرم افزارهایی است که از طریق سخت افزارهای کامپیوتری مراحل تغذیه، ذخیره سازی، اصلاح، دخالت، تغییر، تجزیه و تحلیل و در نهایت نمایش داده های جغرافیایی را به عهده دارد. همین طور به نظر تروفیمور پروسه GIS به مجموعه ای از سری های اطلاعاتی و روشهای مدل سازی اطلاق می شود که به توسط کامپیوتر نتایج نهایی را به نمایش می گذارد. بنابراین سیستم مذکور می تواند، به عنوان مرجعی اتوماتیزه داخلی، از اطلاعات مخصوص تهیه شده استفاده نموده و نتایج را آنالیز و یا به صورت نقشه ارائه دهد.
https://www.sepehr.org/article_29544.html
https://www.sepehr.org/article_29544_c7f774d965958be9bc28bfdb3a771ecf.pdf
سازمان جغرافیایی
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
2588-3860
2588-3879
2
7
1993
07
23
ژئومورفولوژی زیرزمینی و لزوم تهیه نقشه های مربوطه
52
64
FA
محمدجعفر
زمردیان
عضو هیئت دانشگاه فردوسی مشهد
همواره بین دانش جغرافیا و نقشه و فن نقشه برداری پیوندی عمیق و ناگسستنی وجود داشته است؛ که دلائل و شواهد بسیاری این موضوع را تائید می کند. این ارتباط که به مثابه رابطه مغز است به سر، تا بدانجا است که تا گذشته ای نه چندان دور اصطلاحات کارتوگرافی و ژئوگرافی به جای یکدیگر به کار میرفت و ژئوگراف اعمال کارتوگرافی را هم انجام می داده است. در تایید این مطلب می توان به تعریفی که از جغرافیا در کتاب بطلمیوس آمده است توجه نمود. جغرافیا عبارت است از معرفی کلیه قسمت های شناخته شده زمین و نمایش آن به صورت گرافیک.
https://www.sepehr.org/article_29546.html
https://www.sepehr.org/article_29546_f769ea9f785fff69d2aba0d7899b645f.pdf