2024-03-29T03:56:28Z
https://www.sepehr.org/?_action=export&rf=summon&issue=4584
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
کارتوگرافى و اینترنت قسمت پنجم
مهدی
مدیری
به منظور تشریح فرآیند ژنرالیزاسیون براى طبقاتى از پدیده هاى انتخابى، به بیان توالى و ترتیب احتمالى پرداخته و مشخص مى سازد از کدام عملگرها (اپراتورها) و الگوریتم هاى ژنرالیزاسیون استفاده خواهد شد. عملگر ژنرالیزاسیون از نظر نوع تبدیل «ژنرالیزاسیون» را مشخص مى کند که باید واقع شود، سپس الگوریتم ژنرالیزاسیون براى پیاده کردن تبدیل خاص مورد استفاده قرار مى گیرد. در ارائه گزارش مشخصه ها از سرى نقشه هاى پوششى کشور سوئیس استفاده مى شود.
طبقه بندى اطلاعات
الگوریتم هاى ژنرالیزاسیون
عملگرهاى ژنرالیزاسیون
2005
07
23
2
11
https://www.sepehr.org/article_28038_cd7dfca317f28efd165b1413d9d05dcb.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
نقشه کشى با نور شهرها توسط داده هاى شب هنگام سیستم عملیاتى اسکن کننده خطى (DMSP)
طاهره
کریمی
سیستم عملیاتى اسکن خطى(OLS) برنامه ماهواره هواشناسى دفاعى(DMSP)، توانایى بى نظیرى براى کشف سطوح پایین پرتومرئى و مادون قرمز نزدیک (VNIR) را در شب دارد. به وسیله داده هاى باند مرئى (OLS) یافتن ابرهایى که توسط نور ماه روشن شده اند، به علاوه نور شهرها، شهرک ها، نقاط صنعتى، مشعل هاى گاز و حوادث زود گذرى مثل آتش سوزى و ابرهایى که توسط رعدوبرق نورانى شده اند، ممکن مى گردد. این مقاله روش هایى را بیان مى کند که براى کشف و تعیین موقعیت منابع انتشار VNIR ایجاد شده اند، البته این امر بوسیله داده هاى شب هنگام DMSP-OLS و تجزیه و تحلیل سرى تصاویر چند زمانه به منظور تشخیص مراکز ثابت انتشار فضایى توسط شهرها، شهرک ها، و نقاط صنعتى صورت مى پذیرد.
2005
07
23
12
19
https://www.sepehr.org/article_28039_4b4adc7ff4ccae7491fcec5831a8c9b9.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
نقش آموزش زنان در توسعه پایدار انسانى
ایران
غازی
رضا
مختاری ملک آبادی
امروزه کیفیت زندگى بشر دچار ناپایدارى است، به همین دلیل لازم است به ارزیابى کیفى محیط زندگى انسانها پرداخته و عوامل ناپایدارى را شناسایى کنیم. این کار نیازمند شناخت متغیرهاى مؤثر برمحیط، دستیابى به روشى براى ارزیابى و داشتن معیارى براى فرابینى و کنترل پاسخ هایى است که جامعه در ترمیم ناپایدارى ها اعمال مى دارد. شاخص هاى زیست محیطى، اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى به عنوان ابزارى اساسى براى پیگیرى و تعریف عملیات و استراتژى هایى که به یک توسعه پایدار و تجزیه و تحلیل و سود و هزینه ناشى از توسعه منجر مى گردد، ظهور کرده اند که با توجه به این شاخص ها مانند «سواد، درآمد، فقرزدایى، بهداشت، سلامت، بهره مندى از آب وهواى سالم، اوقات فراغت، مشارکت هاى زنان در فعالیت هاى اجتماعى، اقتصادى، فرهنگى و زیست محیطى و...» مى توان پایدارى و ناپایدارى جامعه را ارزیابى کرد و قدر مسلم براى رسیدن به پایدارى، کلیه شاخص هاى پایدارى باید همراه و همگام با هم مورد توجه قرارگیرد. در جریان توسعه نباید عده اى از نظر اقتصادى رشد کرده و گروهى بواسطه آن در فقر بمانند. همچنین از نظر اجتماعى و سیاسى، نقش همبستگى، هماهنگى در عمل و مشارکت بین بخش ها و افراد (زنان) را ایفا کند و موجب تخریب اکوسیستم نشود و از نظر تکنولوژى نیز بهره ورى را افزایش دهد. تا زمانى که به زنان کشورهاى مختلف به عنوان نیمى از نیروهاى انسانى در روند توسعه توجه کافى نشود تحقق توسعه پایدار آرزویى محال به نظرمى رسد. با آموزش و بالابردن سطح سواد زنان و افزایش مشارکتهاى آنان در مسائل اجتماعى، اقتصادى، فرهنگى و زیست محیطى و... مىتوان رشد و توسعه انسانى را بالا برد. براى اینکه زنان بتوانند در شأن و مقام و منزلت خودشان ظاهر شوند، این امر در درجه اول نیازمند تغییرات اساسى در روند آموزش و فرهنگ زنان در جوامع مختلف است که در ادامه وضعیت فرهنگى و آموزشى زنان در راستاى تحقق توسعه پایدار موردبررسى قرارمى گیرد. بنابراین در این مقاله سعى شده است تا ضمن اشاره به نقش مؤثر آموزش زنان در توسعه پایدار انسانى و شناسایى موانع و محدودیت هاى حضور مؤثر زنان در جنبه هاى مختلف توسعه انسانى، راهکارها و پیشنهادهایى جهت ارتقاى وضعیت زنان جامعه ارائه گردد.
توسعه پایدار انسانى (development sustainable human)
زنان (Women)
آموزش زنان (Women education)
2005
07
23
20
25
https://www.sepehr.org/article_28040_b0edd4d3aab0eec5ed9d3ca27233bd0b.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
علل آلودگى دریا
سیده آمنه
سجادی
با افزایش فعالیت هاى صنعتى و واکنش هاى آب وهوا و توسعه حوزه هاى نفتى دریایى و جنگها و تغییر سیاستهاى منطقه اى، خصوصا حمله عراق به کویت و تهاجم امریکا به عراق مقادیر قابل توجهى مواد شیمیایى و هیدروکربنها و مواد رادیو اکتیویته و... وارد دریاها و سیکل هیدرولوژیکى شده و صدمات جبران ناپذیرى را در چرخه حیات بوجود آورده اند که در این مقاله به بررسى اجمالى هر یک از موارد پرداخته ایم.
2005
07
23
26
28
https://www.sepehr.org/article_28041_9ec0fbda18dc541ce71a7ec0fec9e6d4.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
راهنمایى مختصر و عملى براى نقشه برداران استانداردهاى نقشه بردارى ارتفاعى (GPS)
خسرو
خواجه (مترجم)
از آنجایى که دستیابى به دقت دو سانتیمترى یا بهتر از آن، براى ارتفاعات اورتومتریک (قائم بر ژئوئید) اشتقاق یافته از GPS امکان پذیر است لذا این مقاله برآن است که راهنمایى مختصر وعملى را براى کاربرد دستگاه هاى GPS، روش هاى تعیین مرجع، گردآورى داده ها و مدل هاى ژئوئید جهت ایجاد ارتفاعات اورتومتریک با دقت بالا به نقشه برداران ارائه کند. گرچه این مقاله نقشه برداران امریکایى را در مد نظر دارد اما کلیه نقشه برداران دیگر نیز مى توانند از تجاربى که در این مقاله جمع آمده است، بهره مند شوند. دستیابى به دقت دو سانتیمترى براى ارتفاعات اورتومتریک مشتق از GPS را مى توان با استفاده از روش هاى افزونه اى (تکرار)، رادیالى و GPS استاتیک سریع به همراه یک مدل ژئوئید با توان تفکیک بالا بدست آورد. این روش ها را مى توان در وسعتى کمتر از 30 کیلومتر مربع پیاده نمود و از آنجا که روش هاى صحرایى GPS و پریودهاى زمانى مشاهده مستقیما با طول هاى خط مبنا متناسب نیستند لذا نمى توان روش ها را بلافاصله براى پروژه هاى بزرگ مقیاس (یعنى زمین هاى با بیش از 30 کیلومترمربع) به اجرادرآورد. نویسنده در این مقاله برآن است که یک راهنمایى مختصر و عملى ارائه کند و به هیچ وجه قصد ندارد که در مقابل کتاب راهنماى کاربرد دستگاه هاى GPS، جایگزینى ارائه نماید بلکه مى خواهد انگیزه اى ایجاد کند تا نقشه برداران راهنماى دستگاه ها را دقیقاً مورد مطالعه قرار دهند.
2005
07
23
29
31
https://www.sepehr.org/article_28042_3de972a62fe63db7a029d70cb3d6b6e7.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
تجزیه و تحلیل آمار بارندگى و احتمالات ریزش آن در شهر سمنان
مهرداد
حسینی
بارندگى یک عنصر اقلیمى است که سال به سال تغییر مى کند و در واقع بارندگى یک متغیر تصادفى در طول زمان است. در صورت دسترسى به آمار دراز مدت بارندگى، مى توان احتمال وقوع بارندگى را به کمک روش هاى آمارى تعیین کرد. در این مطالعه به منظور تعیین احتمال ریزش بارندگى سالیانه، فصلى و ماهیانه شهر سمنان انتخاب شده است. اطلاعات بارندگى در این شهر با نرم افزارهاى کامپیوترى و با کمک روش هاى آمارى آنالیز شده اند. دوره هاى ترسالى و خشکسالى، تغییرات فصلى و ماهیانه بارندگى و احتمال وقوع بارندگى فصلى و ماهیانه مشخص گردیده است.
2005
07
23
32
35
https://www.sepehr.org/article_28043_aff001333a24a5529edaf3e012404d53.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
تهیه نقشه آبرفت هاى کواترنرى استان زنجان با استفاده از GIS-RS
پرویز
عبدی
از آنجایى که تشکیلات کواترنرى بستر اصلى زندگى جامعه انسانى را تشکیل مى دهد، مطالعه کواترنرى، مطالعه ذخیره عظیم و بالقوه طبیعى هر مملکتى است که باید زیربناى مطالعاتى توسعه پایدار قرار گیرد. تصاویر رقومى ماهواره هاى منابع زیرزمینى با طول موج هاى مختلف و با قدرت تفکیک بالا همراه با بهره گیرى از سیستم هاى (GIS) و نرم افزارهاى ویژه پردازش داده ها، این امکان را براى مفسران فراهم کرده که با دقت و سرعت خیلى زیاد به مطالعه و بررسى موضوعات مختلف مرتبط با منابع طبیعى بپردازند. بر این اساس در این مقاله سعى شده با استفاده از تصاویر ماهواره اى لند ست (ETM) روشى براى تهیه نقشه آبرفت هاى کواترنرى ارائه گردد. براى انجام این تحقیق بعد از گرد آورى داده هاى مورد نیاز و تصویر ماهواره اى لندست (ETM) این داده ها مورد پردازش قرار گرفته و در محیط برنامه (GIS) اقدام به تهیه نقشه کواترنر گردید. با جمع بندى نتایج بدست آمده مى توان گفت از ترکیب 6 باند (باندهاى 1و2و3و4و5و7) از هفت باند اطلاعات (ETM) در محدوده طول موج مرئى تا نزدیک مادون قرمز حرارتى، تصاویر رنگى (Colour Composites) مختلف به منظور تفکیک واحدهاى سنگى ساخته شد که بهترین آن ترکیبى از سه باند 5و3و1 است. در این تصویر واحد هاى مختلف سنگى به خوبى از هم تفکیک شده و با انجام بررسی هاى لازم دقت آن در حدود 90 درصد برآورد گردید که داراى ضریب اطمینان بسیارمناسبى است. با استفاده از نتایج حاصل از این بررسی ها مىتوان پتانسیل هاى موجود در این تشکیلات را با توجه به خصوصیات تصویرى آنها مورد شناسایى و بهره بردارى قرارداد.
آبرفت هاى کواترنرى
تصاویرماهواره اى
لندست (ETM)
سیستم اطلاعات جغرافیایى(GIS)
استان زنجان
2005
07
23
36
41
https://www.sepehr.org/article_28047_7bc3085cf8ddd16e8fa4ecce8b6d27aa.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
اورانوس اولین دنیاى جدید
زلیخا
باقری (مترجم)
در 13 مارس سال 1781 یک موسیقیدان و منجم آماتور به نام ویلیام هرشل، شب هنگام موفق به کشف سیاره اى به نام اورانوس گردید. ابتدا او به درستى در نیافت که موفق به کشف چه چیزى شده است و آن را با یک ستاره دنباله دار اشتباه گرفت. هرشل زمانى که در حال تفحص در آسمان با تلسکوپ بازتابنده 15 سانتیمترى اش بود، به طور اتفاقى موفق به کشف یک ستاره کم نور و غیرعادى شد. وقتى او بزرگنمایى تلسکوپش را بالا برد، این شى غیرعادى بزرگتر نمایان گردید. زمانى هرشل معتقد به دیدن این جسم در آسمان گردید که هنوز ستارگانى که در همسایگى این جسم قرار داشتند، به صورت نقاط تعریف نشده اى از نور در آسمان بودند. وى توانست در طول شب هاى دیگر زمانى که این سیاره به آرامى از میان ستارگان عبور مى کرد، سرنخ ها و اطلاعات بیشترى را به دست آورد. درخشندگى این جسم که جزء منظومه شمسى به شمار مى رفت، کمتر از یک ستاره بود و بیشتر خصوصیات آن دال بر این بود که یک ستاره دنباله دار است. هرشل کشف خود را به مجمع سلطنتى انگلستان با عنوان «توصیف یک ستاره دنباله دار» ارائه کرد.
2005
07
23
42
46
https://www.sepehr.org/article_28051_935a7789828a64fd5e727e93c30ef382.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
بررسى علل وقوع سیلاب در استان همدان
زهره
مریانجی
حامد
عباسی
پدیده سیلاب به صورت کنونى خود در کشور ما بیش از آنکه ناشى از وقوع بارش هاى با حدود احتمال پایین باشد از عوارض بهم خوردن تعادل اکوسیستم هاى طبیعى کشور مى باشد. به شکلى که شاهد آن هستیم بروز بارش هاى معمولى در اغلب آبخیزهاى کشور باعث بروز سیلاب مى گردد. با استناد به آمار و اطلاعات موجود خسارات ناشى از سیل درپاره اى از نقاط دنیا به ویژه در آسیا و اقیانوسیه بیشترین میزان را در بین خسارات حاصل از بلایاى طبیعى به خود اختصاص مى دهد. باوجود اینکه تاکنون آمار و اطلاعات مقایسه اى درخصوص خسارات ناشى از سیل و زلزله در کشور ما منتشر نشده است اما به لحاظ شرایط اقلیمى خشک و نیمه خشک، ایران کشور سیل خیزى محسوب مى شود. استان همدان نیز به دلیل داشتن عوامل طبیعى و انسانى به وجود آورنده سیل از مناطق سیل خیز ایران است. وقوع سیلاب هاى تاریخى سال 1366 و 1373 و غیره نشان دهنده این واقعیت مى باشد. عوامل بوجود آورنده سیل دو دسته اند: عوامل طبیعى شامل شرایط آب وهوایى (بارندگی هاى تکرارى، ذوب برف، درجه حرارت بالا...) ویژگی هاى ناهموارى (شیب، جنس خاک...) فقر پوشش گیاهى و عوامل انسانى. در استان همدان عوامل بالا درارتباط با هم شرایط سیل خیزى را به وجودآورده اند که این تحقیق به ذکر آن مى پردازد.
2005
07
23
47
50
https://www.sepehr.org/article_28052_948570b13be49d22fa0b1cf836f111b5.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
گردشگرى در مناطق بیابانى ایران
عطیه سادات
صابری
فعالیت هاى تکتونیکى که سبب ایجاد دریاچه هاى بسته در ایران شده است و وجود عامل مهم قرارگرفتن ایران در فشار زیاد جنب حاره اى، دورى از دریاها و محصور بودن در ارتفاعات سبب فراوانى بیابان در ایران شده است. اینجا این سؤال مطرح است که چگونه مى توان از این موقعیت جغرافیایى در گسترش صنعت گردشگرى در ایران استفاده کرد؟ برنامه ریزى هم زمان براى استفاده از محیط جغرافیایى بکر، بیابان هاى ایران و دریاچه هاى بسته آن، سفر با شتر، دیدار از مناطق تاریخى و اقوام مستقر در این مناطق (مانند کوچ نشینان) خرید سوغات و... همه مى توانند قابل توجه باشند.
2005
07
23
51
54
https://www.sepehr.org/article_28053_650b63e7845b31906b5b8e85f48a5dfc.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
میدان نقش جهان صنایع دستى و مدیریت
فاطمه
دهقان نژاد
از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى و جذب جوانان به این مشاغل، آنها را از رنج بیکارى برهانیم و هم هنر و آوازه هنر مردم صنعتگر اصفهان را زنده نگهداریم.
2005
07
23
55
59
https://www.sepehr.org/article_28054_dbac3ff67000a28f71b4e16e60ee0ea5.pdf
فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»
سپهر
2588-3860
2588-3860
1384
14
54
بررسى ساختار ژئومورفولوژیکى سهند و تحولات آن در کواترنر
مرضیه
مترجمی
ژئومورفولوژى یکى از شاخه هاى علوم زمین است که موضوع آن در رابطه با اشکال ناهمواری هاى پوسته زمین مى باشد. سطح تماس مورد مطالعه ژئومورفولوژى از یک طرف تحت تأثیر نیروى درونى از قبیل تکتونیک و آتشفشان قرار داشته و از طرف دیگر نیروهاى بیرونى یعنى فرسایش که منشأ آن در هیدروسفر اتسمفر است اثرات خود را بر آن اعمال مى دارند. ژئومورفولوژى یکى از بزرگترین واحدهاى طبیعى را تشکیل مى دهد، که رابطه اى بسیارنزدیک با سایر واحدهاى طبیعى دارد. شناسایى اصول این روابط به منظور فهم موضوع و در مدنظر قراردادن و بهره گیرى از آن در برنامه هاى عمرانى از اهداف ژئومورفولوژى کاربردى است. همچنانکه از لغت ژئومورفولوژى برمى آید، مطالعه اشکال زمین و تغییرات و عوامل تغییر دهنده آن جزو موضوعات و اهداف این علم مى باشد. در قلمرو مورفوژنتیک سهند تغییر شکل هاى مهم توپوگرافیک که از ویژگی هاى شاخص این ناحیه مى باشد، امکان دارد در رابطه با عملکرد متوالى عوامل درونى و بیرونى بوده یا اینکه در اثر عملکرد همزمان نیروهاى مذکور بوجود آمده باشد، از این رو در رابطه با موضوع توجه به اثرات هر یک از عوامل درونى و بیرونى معطوف گشته است. اثرات مشخص این تغییر شکل ها را درحال حاضر در چهره کنونى سهند مى توان مشاهده کرد. مطالعه محیط هاى طبیعى و محیط هاى تحت اشغال انسان به منظور بهره بردارى بیشتر و صحیح تر از آنها توسط علوم متعددى انجام مى گیرد. در این مطالعه بخشى از این هدف با تکیه بر مطالعه ژئومورفولوژى سهند جهت شناسایى عوامل مؤثر در تحول و مورفوژنز برآورده شده است . مطالب این تحقیق به هیچ وجه دربرگیرنده همه مسائل رشته کوه سهند نیست و نمى توان اظهار داشت که این مطالعه به همین جا خاتمه پیدا مى کند، بلکه مباحث زیادى در بخش هاى مرتفع کوهستانى و مناطق پست حوضه ها باقى است که مطالعات دیگرى را مى طلبد. امروزه با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، جهت استفاده بیشتر از مناطق طبیعى و همچنین ایجاد محیط هاى زیست و مکان هاى تفریحى جدید براى انسانها مى بایست به مناطق کوهستانى (علیرغم مشکلات فراوان) توجه بیشتر شود تا پاسخگوى برخى از نیازهاى اقتصادى و سکونتى گردند.
2005
07
23
60
64
https://www.sepehr.org/article_28057_0309e38fa6ec9c251cf3474cace8c945.pdf