سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Points - challenges geographersاشاره - چالش های پیش روی جغرافیدانان2413037FAمهدی مدیریدانشگاه صنعتی مالک اشترJournal Article20140611Geographic sciences address place and people living in it, how it influences people and how it is influenced by them. Geography is about place in different local, national, regional and global scales. Yet, geographers must know that the relation between people and place is not one-dimensional. This relation is part of a complex network. People in this network need to decide about different issues with different degree of importance. Geographers can only learn about the consequence of these decision making processes, if they know how they were made and how other elements have influenced this decision. <br />Nowadays, the trend of human activities has imposed a particular situation on the world which in many cases has changed into fundamental challenges facing human life. This article refers shortly to three main challenges facing geographers. علوم جغرافیایی به مکان ومردمی که درآن زندگی می کنند می پردازد. به اینکه مکان چطور از مردمی که درآن زندگی می کنند تأثیرمی پذیرد و برآنها تأثیرمی گذارد. جغرافیا پیرامون مکان درمقیاس های مختلف، ازسطح محلی،ملی، منطقه ای تا جهانی می چرخد. بااینحال یک جغرافیدان باید بداند که رابطه بین مردم ومکان به هیچ وجه رابطه ای یک بعدی نیست،این رابطه بخشی ازیک شبکه پیچیده روابط است و مردمی که دراین شبکه هستند باید درباره مسائل مختلفی با درجه اهمیت متفاوت تصمیم گیری کنند. یک جغرافیدان تنها زمانی می تواند از نتیجه این فرایندهای تصمیم گیری اطلاع حاصل کند که بداند این تصمیمات چطور گرفته شدند وعوامل دیگر چه تأثیری بر این تصمیم گیری داشته اند. امروزه روند فعالیت انسان شرایط ویژهای را برجهان تحمیل کرده که دربسیاری ازموارد به چالشهای بنیادی درزندگی بشرتبدیل شده است. دراین مقال به اختصار به سه چالش اساسی که پیش روی جغرافیدانان قرار دارد اشاره شده است.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421The effect of the issuance of title deeds for rural housing in rural development(case study: Ahar & Goldasteh Vilages)تأثیر صدور سند مالکیت مساکن روستایی در توسعه روستایی (مطالعه موردی : روستاهای آهار ، گلدسته)51613038FAسهیلا ایرانخواهدانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقاتمجتبی قدیری معصومدانشگاه تهرانمسعود مهدویدانشگاه تهرانJournal Article20140611Rural development is the most sustainable policy and development strategy of every country. This policy is closely related with intellectual and attitude system. There are different tools and methods for the institutionalization of this policy. Issuance of ownership document for residential or rural real estate along with other developmental policies in rural areas are among these tools and methods. <br />In this regard, second, third and fourth economic, social and cultural development programs introduce rural construction as one of their goals, and regard issuance of ownership documents as an executive solution to reach this goal. Ground is full of buried treasures and wealth, so it is economically valuable and satisfies different needs of human society (including construction works).Therefore, houses and places in rural areas are among capital benefits of rural societies and owners need to feel legal safety in regard to their properties. On the other hand, the need for ground-related information is a basis for development and control of land resources, and it prioritizes issuance of ownership document for each unit (Tarshizian & Athari, 2010). <br />This article seeks to scrutinize different countries’ experiences and performance in issuance of ownership documents for rural residential units and investigates their success rate. To do so, analysis and evaluation were performed in two different geographical points using field and case study, which provided different results.توسعه روستا، پایدارترین سیاست و راهبرد در توسعه هر کشور به شمار میرود. این سیاست ارتباط تنگاتنگ با نظام فکری و نگرشی دارد و برای نهادینه سازی این سیاست ابزارها و روشهای مختلفی وجود دارد که سند دار کردن واحد مسکونی و یا به عبارت کلی صدور سند برای املاک در روستا به موازات سایر سیاستهای توسعهای مناطق روستایی از جمله این روش هاست.<br /> در همین راستا برنامه دوم و سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، عمران روستایی را یکی از اهداف خود قرار داده و برای رسیدن به آن یکی از راهکارهای اجرایی را صدور سند اماکن روستایی در نظر گرفته است. چرا که زمین در هر حال بستر اصلی گنجینهها و ثروتهای مادی است و از نظر اقتصادی ارزشمند است و موارد استفاده متعددی برای رفع نیازهای جوامع انسانی (از جمله احداث ساختمان) است. بر این اساس خانهها و اماکن روستایی یکی از منافع سرمایهای جوامع روستایی به شمار میآیند که مالک آنها نیازمند است با تکیه بر قانون از نظر حقوقی نسبت به دارایی خود احساس امنیت نماید. از سوی دیگر نیاز به اطلاعات زمین به منزله پایه و زمینهای برای توسعه و کنترل منابع زمین، شناسنامه دار شدن هر واحد آن را در اولویت قرار میدهد. (ترشیزیان و اطهاری، 1389، 43)<br /> این تحقیق بر آن است با موشکافی از تجارب و عملکرد کشورهای مختلف و فعالیتهای صورت گرفته در سند دار کردن واحدهای مسکونی روستایی کشور و آسیب شناسی آنها میزان موفقیت آن را بررسی نماید. به این منظور تحلیل و ارزیابی آن براساس روش میدانی و موردی در دو نقطه جغرافیایی متفاوت صورت گرفته و نتایج حاصله از آن نیز متفاوت بوده است.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Environmental features Persian Gulf
And its position in Kuwait Conventions
And International Law of the Sea (1982)ویژگیهای زیست محیطی خلیج فارس و جایگاه آن در کنوانسیون های کویت و حقوق بین الملل دریاها (1982)172513039FAسهراب عسگریدانشگاه پیام نور، مرکز اراکفرزانه صادقیجغرافیازهرا خان محمدیجغرافیاJournal Article20140611The Persian Gulf consists of 8 coastal countries and a water body of 240000 km. Coastal countries do not have the same access to this body of water which has caused some problems with dangerous environmental consequences. Persian Gulf (formerly known as Persian Sea) has specific natural and environmental situations and is thus very different from other seas and water bodies. Because of these differences, United Nation environment office ratified Kuwait convention, so that coastal countries act more sensitively in preserving Persian Gulf environment. In recent decades, Persian Gulf environment has faced many losses and damages due to inappropriate human activities. Because of these devastating activities, the unique ecosystem of this sea is being destroyed. The destructions are quite widespread and includes different activities. Some countries have transformed their sea coasts and thus increased environmental devastation of the sea. <br />The present article has endeavor to investigate Persian Gulf’s natural and environmental situation, while reviewing its position in the United Nation convention on Law of the Sea (1982) analytically and scientifically. It also mentions the coastal countries responsibilities in maintaining this sea.منطقه خلیج فارس از 8 کشور کرانهای و یک گستره آبی به وسعت تقریبی 240000کیلومتر تشکیل شده است. میزان دست یابی کشورهای ساحلی به آبهای خلیج فارس البته در میان کشورهای کرانهای یکسان نیست و این مسأله باعث بروز مشکلاتی گردیده که پیامدهای زیست محیطی خطرناکی در پی داشته است. خلیج فارس که در گذشته به دریای پارس مشهور بوده، دارای شرایط خاص زیست محیطی و طبیعی است و با دریاها و گسترههای آبی دیگر تفاوتهای زیادی دارد. به دلیل وجود همین تفاوتها در دهه 1970 دفتر محیط زیست سازمان ملل متحد کنوانسیونی را به نام کنوانسیون کویت تصویب کرد تا کشورهای ساحلی در حفاظت از محیط زیست این دریا حساس تر از گذشته عمل کنند و در جهت حفظ محیط زیست این دریا تلاش نمایند. در دهههای اخیر به دلیل مجموعه فعالیتهای نامطلوب انسانی در شکلهای گوناگون محیط زیست خلیج فارس زیانها و خسارتهای زیادی را محتمل شده است. در نتیجه فعالیتهای ویرانگر انجام شده اکوسیستم منحصر بهفرد این دریاها در حال نابودی است. گستره تخریبها در این دریا بسیار وسیع بوده و انواع فعالیتها را شامل میشود. تغییر شکل ساحل توسط برخی از کشورها یکی دیگر از اقداماتی است که در روند تخریب محیط زیست این دریا با سرعت بیشتری ادامه پیدا میکند.<br /> این مقاله تلاش کرده ضمن بررسی وضعیت طبیعی و زیست محیطی خلیج فارس، جایگاه آن را در کنوانسیون کویت و کنوانسیون حقوق بینالملل دریاهای 1982 سازمان ملل به شکل تحلیلی- علمی مورد بررسی قرار داده و به وظایف کشورهای ساحلی در نگهداری از این دریا اشاره نماید.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Avalanche hazard maps with satellite data and Digital Elevation Modelتهیه نقشه مخاطرات بهمن با داده های ماهواره ای و مدل ارتفاعی رقومی263113040FAعباس خسرویجغرافیای طبیعیJournal Article20140611Since the avalanche hazard map is a very time-consuming task, our goal is to improve the development of risk mapping models in vast remote areas. This model is based on satellite imagery and digital elevation model at two points of the Swiss Alps. To simulate avalanche hazards, the model (DEM) is programmed in a computer that includes the determination of avalanche coordinates and parameters in the forest environment. Forests and pastures were classified according to thematic maps (TM) data. So far only a single forest classification has been made. While separating forests, bushes, and areas near the separating lane (the hypothetical line near which no tree grows) creates problems. The classification of small water springs, and the effect of avalanches within the forest was successful. The comparison of Bahman land and land use maps shows that 85 percent of risk and risk areas are correctly categorized. But for scientific applications, the separation of the red and blue lines was not satisfactory, and more needs to be done for operational applications that need to be addressed. The overall policy is very promising and should be led toward our goals, which is to provide more reliable risk maps with better and newer gateways to mutual conversion of snow and forest.از آنجایی که تهیه نقشه مخاطرات بهمن، یک امر بسیار زمانبر است، هدف ما بهبود و توسعه مدلهای تهیه نقشه مخاطرات در مناطق دورافتاده وسیع میباشد. این مدل براساس تصاویر ماهوارهای و مدل ارتفاعی رقومی در دو نقطه ازکوههای آلپ سوئیس مورد آزمایش قرار گرفته است. برای شبیهسازی مخاطرات بهمن، مدل (DEM) در رایانه برنامهریزی وطراحی شده که شامل تعیین مختصات وشاخصههای بهمن در محیط جنگلی است. جنگلها و مراتع براساس اطلاعات نقشههای موضوعی(TM) طبقهبندی شده بودند. تاکنون فقط یک طبقهبندی واحد جنگلی انجام شده است. درحالی که تفکیک جنگلها، بوتهزارها و مناطق نزدیک به خط حایل (خط فرضی که نزدیک آن هیچ درختی رشد نمیکند) مشکلاتی را ایجاد میکند، طبقهبندی چشمههای آب کوچک و تأثیر بهمن در داخل جنگل موفقیتآمیز بود. مقایسه نقشههای کاربری زمین و اراضی بهمن نشان میدهد که 85 درصد از مناطق خطر و ریسکپذیر، بطور صحیح طبقهبندی شدهاند. اما برای کاربرد علمی، تفکیک مناطق خط قرمز و آبی رضایت بخش نبود و اصلاحات بیشتری برای کاربرد عملیاتی نیاز دارد که بایستی مرتفع شود. خطمشی کلی بسیار نویدبخش است و میبایست به سمت هدفهای ما، یعنی تهیه نقشههای مخاطرات مورد اطمینان بیشتر با دریچههای بهتر و جدیدتر بسوی تبدیل دوجانبه بین برف و جنگل سوق داده شود.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Security requirements and the demands of Kermanshah province to improve border controlنیازمندی های امنیتی و مطالبات استان کرمانشاه در جهت بهبود کنترل مرز324213041FAمحمدرئوف حیدری فردانشگاه پیام نورناصر رضاییپژوهشکده گردشگریJournal Article20140611Trend of security issues in Iran’s western borders, including Kermanshah province shows some threats and problems caused by borders’ intrinsic attributes. The present study seeks to present an appropriate study of the geographic-political situation of the province’s borders, help to manage present threats and opportunities by a more comprehensive understanding of borders features and facilities, and suggests appropriate solutions to face and neutralize these threats. The study affects our understanding of the province’s borders, helps in gaining a strategic position for the province, and influence Iran-Iraq relations. We hope that this research opens an appropriate and effective way to develop borders and increase our knowledge of Kermanshah province from a geopolitical standpoint (which has not been addressed comprehensively).روند مسائل امنیتی در مرزهای غربی کشور از جمله استان کرمانشاه حاکی از وجود پاره ای مشکلات و تهدیدات ناشی از خصیصه ذاتی مرز است. این تحقیق با ماهیتی جغرافیایی تلاش می کند تا مطالعه ای مناسب از شرایط جغرافیایی- سیاسی مرزهای استان کرمانشاه ارائه دهد و با شناخت هرچه بیشتر امکانات و تسهیلات موجود در مرز به مدیریت تهدیدات و فرصت های موجود کمک نموده و راهکاری مناسب جهت مقابله و خنثی سازی این تهدیدات پیشنهاد نماید. از نظر اهمیت این تحقیق و تأثیرات آن بر استان کرمانشاه می توان به تأثیر در خصوص شناخت مرزهای استان، کسب موقعیت استراتژیک<sup>(1)</sup> برای استان، تأثیر بر روابط ایران و عراق و غیره اشاره نمود. امید است که این پژوهش راهی مناسب و مؤثر برای افزودن بر ادبیات مرز و گسترش دانش در استان کرمانشاه با نگاهی ژئوپلتیکی(که کمتر به آن پرداخته شده است) باشد.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Gully erosion in the catchment area of Deira using climate indicesبررسی فرسایش خندقی در حوضه آبریز دیره با استفاده از شاخص های اقلیمی434513042FAسعید الفتیدانشگاه یزدخدیجه مرادیدانشگاه اصفهانJournal Article20140611Gully formation is always accompanied by erosion and land transformation which produce a significant amount of sediment, cause land degradation, destruction of roads and irrigation networks and dam overflow. Climatic situation of the area is one of the most influential elements in formation of gullies. The present article seeks to investigate gully erosion and formation of gullies in Dire basin in Gilan-e gharb which is one of the main agricultural centers of Kermanshah province. In this regard, 5 climatic indicators are applied. These indicators include hydrothermal coefficient, Ws coefficient or the amount of humidity in formations, Sepaskhah model, Arnoldos model, and second model of Fournier. Hydrothermal and Ws coefficients indicate high sensitivity and very high potential in gully formation. Moreover, the other third models which apply climatic factors to estimate the amount of produced sediments indicate that 27.24818 ton erosion has happened across the area. This volume of erosion plays a significant role in gully formation.شکل گیری خندق ها همواره با فرسایش و تغییر شکل ظاهری زمین همراه است و سبب تولید میزان قابل توجهی رسوب، تخریب اراضی، جاده ها، شبکه های آبیاری و پرشدن سدها می گردد. یکی از عوامل بسیار تأثیرگذار در بوجود آمدن خندق ها شرایط اقلیمی منطقه است. مقاله حاضر به منظور بررسی وضعیت خندق زایی و فرسایش خندقی در حوضه آبریز رودخانه دیره شهرستان گیلان غرب به عنوان یکی از مراکز عمده تولید کشاورزی در استان کرمانشاه انجام گرفته است. در این راستا از از 5 شاخص اقلیمی بهره گرفته شده است. این 5 شاخص عبارتند از ضریب هیدروترمال، ضریب Ws یا مقدار رطوبت موجود در سازندها، مدل سپاسخواه، مدل آرنولدوز و مدل دوم فورنیه. نتایج محاسبه شده ضریب هیدروترمال و Ws نشان می دهد دارای حساسیت بالا و استعداد بسیار قوی برای خندق زایی است. همچنین میانگین محاسبات سه مدل بعدی که جهت برآورد میزان رسوب تولید شده با استفاده از فاکتورهای اقلیمی صورت پذیرفت نشان داد که میزان فرسایش برای کل حوضه مورد مطالعه 24818/27 تن می باشد که نقشی قابل توجه در خندق زایی دارد.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Application of GIS in the role of local institutions
Disaster for rural areas
(City Qyrvkarzyn)کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در نقش پذیری نهادهای محلی جهت مدیریت بحران زلزله مناطق روستایی ( شهرستان قیروکارزین )465313043FAسیده فاطمه حسینیدانشگاه خوارزمی تهران - دانشگاه پیام نورمحمد سلیمانیدانشگاه خوارزمی تهرانفرهاد عزیزپوردانشگاه خوارزمی تهرانزهرا پرباردانشگاه پیام نورJournal Article20140611Annually, earthquake damnify many countries dramatically and damages human communities physically and psychologically. Regarding absolute annual average of people facing earthquake threat, Iran ranks 7<sup>th</sup> in Asia and 13<sup>th</sup> in the world. Throughout history, Qiru Karzin city has always faced devastating earthquakes which have resulted in many losses and damages in rural and urban areas. In this regard, spatial information system can play an influential role in identifying areas facing earthquake hazard, their dispersion, the quality of physical structure in danger and analyzing economic, social and demographic features of the area in danger. The present study seeks to identify secure and unsecure zones and find appropriate locations for crisis management bases in Qiru Karzin. To reach this goal, information received from different criteria is studied and classified into three classes of natural variables, physical variables and institutional-management variables. Then, information layers of different criteria are entered into GIS environment and standardized using Fuzzy linear functions. Later, maps are integrated using Fuzzy Plus. Finally, appropriate and inappropriate zones are identified regarding risk taking and construction of crisis management bases. According to the research results, three villages were selected based on their capability for creating crisis management bases in three levels. These villages will aid rural municipalities (Dehyaris) in the process of crisis management in Qiru Karzin and in reaching goals of crisis management bases using geographic information system capabilities .زلزله، سالانه خسارتهای زیادی در کشورهای مختلف به بار میآورد و گروههای انسانی را از جنبههای مختلف مادی و معنوی در معرض آسیب قرار میدهد. ایران از نظر میانگین سالانه بیشترین تعداد مطلق جمعیت در معرض خطر زلزله، در جایگاه هفتم آسیا و سیزدهم جهان قرار دارد. در میان نواحی سکونتگاهی کشور، شهرستان قیروکارزین در طول تاریخ، همواره با زلزلههای ویرانگری رو به رو بوده است. این شرایط، زمینه ساز وقوع قویترین زمین لرزهها در قیروکارزین شده که تلفات و خسارات بسیار زیادی را بر عرصههای شهری و روستایی وارد کرده است. در این ارتباط سیستم اطلاعات مکانی میتواند نقش بسزایی در زمینه تعیین مناطق در معرض مخاطره، نحوه توزیع و کیفیت ساختارهای فیزیکی در معرض خطر و تحلیل مشخصات اقتصادی، اجتماعی و جمعیت مواجه با خطر ایفا نمایند. هدف از این مطالعه، شناسایی پهنههای امن و ناامن و مکانیابی مناسب برای ایجاد پایگاههای مدیریت بحران در شهرستان قیروکارزین میباشد. برای رسیدن به این هدف، اطلاعات مربوط به معیارهای مختلف، مطالعه و به سه دسته متغیرهای طبیعی، متغیرهای کالبدی و متغیرهای نهادی - مدیریتی تقسیمبندی شدند. سپس لایههای اطلاعاتی مربوط به معیارهای مختلف به سامانه GIS وارد و بعد از آماده سازی با استفاده از معادلهی خطی فازی استاندارد سازی شده، سپس تلفیق نقشهها با استفاده از جمع فازی صورت گرفت. در نهایت پهنههای مناسب و نامناسب از جهت خطر پذیری و ایجاد پایگاههای مدیریت بحران مشخص و بر پایه یافتههای این تحقیق، سه روستا با توجه به قابلیت آنها برای ایجاد پایگاههای مدیریت بحران در سه سطح متفاوت تعیین شدند تا دهیاریها را در فرایند مدیریت بحران در شهرستان قیروکارزین یاری نمایند و از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در جهت پیشبرد اهداف پایگاههای مدیریت بحران بهره گرفته شود.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Zoning climate Zagros regionپهنه بندی اقلیمی ناحیه زاگرس546013044FAالهام قاسمی فردانشگاه خوارزمی تهرانسمیه ناصرپوردانشگاه خوارزمی تهرانJournal Article20140611Zoning by climatic elements and factors is one of the most crucial issues which is of interest due to its importance in agriculture and architecture. Climate is the result and function of dominant elements and factors in the area. In this article, zoning is performed based on monthly temperature and precipitation average in 16 synoptic stations of Zagros area using 4 analytical methods - analyzing the main component, seasonal Z-score of temperature and precipitation, standard deviation of monthly and seasonal temperature, and climatic coefficients (De Martonne’s aridity index and Peggy climogram). These selected stations possess the most complete statistics since establishment in 2005. Z score results were verified using variance analysis. In the first 3 methods, zoning was performed using Ward’s method. 3 main components and 5 areas were identified which justify 91.84 percent of variable variances. Z score shows 5 areas in spring and autumn, and 4 areas in summer and winter for rainfall, and 4 areas in summer and 3 areas in other seasons for temperature. Variance analysis test proved the hypothesis (inequality of the areas). 5 main areas were reached based on the temperature data. Applying De Martonne aridity index and Peggy climogram, 3 and 4 areas were verified respectively. Finally, maps of precipitation and temperature areas of Zagros were produced by Inverse Distance Weighted method in GIS environment.ناحیهبندی توسط عناصر و عوامل اقلیمی یکی از مهمترین موضوعاتی است که به دلایل گوناگون از جمله اهمیت آن در کشاورزی و معماری یک منطقه مورد توجه میباشد. اقلیم هر منطقه نتیجهی عملکرد عناصر و عواملی است که در محیط حاکم هستند. در این مقاله ناحیهبندی بر اساس میانگین ماهانه دما و بارش در 16ایستگاه سینوپتیک منطقه زاگرس که دارای کاملترین آمار از بدو تأسیس تا سال2005 بودند با استفاده از 4 روش تحلیل مؤلفه اصلی، نمره Z فصلی دما و بارش، انحراف معیار دمای ماهانه، فصلی و ضرایب اقلیمی (ضریب خشکی دومارتن) و (کلیموگرام پگی) انجام شد. نتایج نمره Z با استفاده از آزمون تحلیل واریانس تست شد. در 3روش ابتدایی، پهنهبندی با استفاده از روش وارد صورت گرفت. یافتهها 3 مؤلفه اصلی که 84/91درصد از واریانس متغیرها را توجیه میکرد شناسایی کرد و 5 ناحیه بدست آمد. نمره Z فصول در بهار و پاییز 5 و در تابستان و زمستان4 ناحیه بارشی و برای دما در تابستان4 ناحیه و در دیگر فصول 3 ناحیه را نشان داد. آزمون تحلیل واریانس این بخش فرض محقق (عدم برابری بین نواحی)را تأیید نمود. براساس انحراف معیار دادههای دما 5 ناحیه اصلی بدست آمد. با استفاده از ضریب خشکی دومارتن و کلیموگرام پگی به ترتیب 4و3 ناحیه تأیید شد. در انتها نقشههای نواحی بارشی و دمایی زاگرس با روش Inverse Distans Weighted در محیط نرم افزار جی ای اس تهیه شد.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Check sedimentation and flow with modeling software for the coast
Mobarak Mountainبررسی رسوب گذاری و جهت جریان آن با مدل سازی نرم افزاری جریان در سواحل کوه مبارک616613057FAمحمد اکبریهیدروگرافیخدایار سپهوندهیدروگرافیمهدی کریمیهیدرولیکJournal Article20140611The present article evaluates condition of currents, sedimentation and erosion regime in Kuh-Mobarak coasts. Modelling was performed using MIKE-21 software and the hydrological information received from Geographic Organization of Armed Forces. Moreover, last year’s satellite and aerial imagery of Kuh-Mobarak are used to evaluate changes in the coastline. In sediment transport studies, changes in depth of some northern and southern profiles of Kuh-Mobarak port are evaluated using information related to hydrographical periods. <br />Modelling was performed to understand the hydrodynamic situation and current in the area. Afterwards, the model was validated and calibrated in accordance with field measurements. <br />In the proposed model, dominant current at the beginning of the coastline has a South East- North West direction, while there is a south to north direction at the end of the coatline. Comparing aerial and satellite imageries of different time periods, we can distinguish coastline changes, erosion points, coast sedimentation. Therefore, 1968 and 1995 aerial imagery and 2010 Geoeye satellite images were applied.در این پژوهش سواحل کوه مبارک از نقطهنظر وضعیت جریان و رژیم رسوبگذاری و فرسایش مورد ارزیابی قرار گرفته است. جهت مدلسازی جریان، از نرم افزار MIKE-21با استفاده از اطلاعات آبنگاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح در این منطقه، بهرهجویی شده است. همچنین تصاویر هوایی و ماهوارهای سواحل کوه مبارک در طی سالهای گذشته جهت ارزیابی تغییرات خطوط ساحلی مورد استفاده قرار گرفته است. در مطالعات انتقال رسوب، تغییرات عمق در پروفیلهایی در شمال و جنوب بندر کوه مبارک نیز با استفاده از اطلاعات دورههای هیدروگرافی مورد ارزیابی قرار گرفته است. <br /> جهت شناخت وضعیت هیدرودینامیک و جریان در یک منطقه از ابزار مدلسازی استفاده شده است که با اندازهگیریهای میدانی صحت سنجی و کالیبره شده است.<br /> در مدلهای ارائه شده، جهت جریان غالب در ابتدای این سواحل از سمت جنوب شرقی به شمال غربی و در انتهای آن از جنوب به شمال میباشد. با مقایسه تصاویر هوایی و ماهوارهای در مقاطع زمانی مختلف میتوان تغییرات خط ساحل و نقاط فرسایش و رسوبگذاری ساحل را به خوبی تشخیص داد. بنابراین ازتصاویر هوایی سال 1968 و 1995 میلادی و تصویر ماهوارهای Geoeye 2010 میلادی استفاده شده است.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421The Role of rock weathering processes on climate
Pltyr models in Iranبررسی نقش اقلیم روی فرآیندهای هوازدگی سنگ ها براساس مدل های پلتیر در ایران677113058FAعلی حنفیدانشگاه اصفهان - دانشگاه امام علی (ع)Journal Article20140611Weathering happens with the breaking and transformation of ground surface stones, due to physical, chemical or biological processes. Wind, water, climate, plant and animal factors can cause weathering. The present study is performed based on Louis Peltier models in which two variables of average temperature and precipitation were used. Applying these two variables, Peltier distinguished 7 models which can describe different forms of weathering. Among these, two models of weathering regimes and morphogenetic regimes were investigated in Iran and related regimes of each station were determined based on the related graphs. To study and investigate weathering and geomorphologic areas across the country, climatic data including average annual precipitation and temperature were collected from 143 stations in Meteorological Organization portal with appropriate data and statistical period. The collected data were registered in a GIS database. After investigating the temperature and precipitation trend of the country, the regime of each station was determined using Peltier models and a weight was assigned to it. Then, they were registered into the mentioned database and related maps were produced in Arcmap. Results indicate that 5 of 9 morphogenetic situations of Peltier models occur in Iran climatic situation, so the central plateau, east and west of the country are mostly located in arid zone. Mountainous areas, Zagros and Alborz elevations have semi-arid regime, and stations located in southern coasts of the Caspian Sea and western hillsides of Zagros have a mild regime. Regarding weathering, areas in the central plateau and southern part of the country have a very low level of weathering, mountainous areas like Zagros and Alborz elevations and North West of the country have a weak level of mechanical weathering. Some stations in Northern Alborz and western hillsides of Zagros have average chemical weathering with frost and in some stations on the southern coasts of the Caspian Sea, severe chemical weathering occur.هوازدگی زمانی رخ میدهد که سنگهای سطحی زمین در اثر فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی شکسته و یا تغییر شکل میدهند. این عمل میتواند توسط باد، آب، اقلیم، عوامل گیاهی و جانوری صورت گیرد. این مطالعه براساس مدلهای لویس پلتیر انجام شده که در این مدلها از دو متغیر متوسط دما و بارش سالانه استفاده گردیده است. پلتیر با استفاده از این دو متغیر هفت مدل را مشخص کرد که می توانند انواع مختلف پدیدههای هوازدگی را توصیف کنند.از بین این مدلها دو مدل مربوط به رژیمهای هوازدگی و رژیمهای مورفوژنتیکی در مورد کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته و رژیمهای مربوط به هر ایستگاه از روی نمودارهای مربوطه تعیین گردید. به منظور مطالعه و بررسی وضعیت هوازدگی و مناطق ژئومورفولوژیکی در سطح کشور، دادههای اقلیمی شامل میانگین بارش و دمای سالانه 143 ایستگاه سینوپتیک که دارای داده و طول دوره آماری مناسب بودند از سایت سازمان هواشناسی اخذ گردیده و در یک پایگاه داده در محیط GIS ثبت گردید. در ادامه بعد از بررسی روند دما و بارش در کشور، رژیمهای مربوط به هر ایستگاه از روی مدلهای پلتیر تعیین و بعد از دادن ارزش وزنی به آنها در پایگاه داده مربوطه ثبت گردیده و سپس نقشههای مربوطه در محیط Arcmap تولید گردید. نتایج حاصل نشان داد که از نُه وضعیت مورفوژنتیکی موجود در مدل پلتیر، پنج وضعیت در شرایط اقلیمی ایران اتفاق میافتد به طوری که بیشتر بخشهای واقع در فلات مرکزی، شرق و جنوب کشور در منطقه خشک، مناطق کوهستانی کشور، ارتفاعات زاگرس و البرز دارای رژیم نیمه خشک، ایستگاههای واقع در سواحل جنوبی دریای خزر و دامنههای غربی زاگرس دارای رژیم معتدل و ساوان میباشند. از نظر وضعیت هوازدگی نیز مناطق واقع در فلات مرکزی و جنوب کشور دارای هوازدگی خیلی کم، مناطق کوهستانی کشور مثل ارتفاعات زاگرس، البرز و شمال غرب دارای هوازدگی مکانیکی در سطح ضعیف، در برخی از ایستگاههای واقع در دامنههای شمالی البرز و دامنههای غربی زاگرس هوازدگی شیمیایی همراه با عمل یخبندان تا هوازدگی شیمیایی متوسط و در چند ایستگاه واقع در سواحل جنوبی دریای خزر هوازدگی شیمیایی در سطح شدید رخ میدهد.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Lidar sensors and its applicationsسنجنده لیدار و کاربردهای آن728013059FAعبدالله سیفدانشگاه اصفهانطیبه محمودیدانشگاه اصفهانJournal Article20140611During the last three decades, the process of producing topographic information has observed a development in data producing technology, from traditional and land mapping toward inactive methods of surface measurement and registration (like photogrammetry and remote sensing), and more recently toward active methods (like radar and Lidar). Lidar is a technique used to gather information from the surface which works by measuring distance with laser. Measurement in Lidar is based on this principle: with defined coordinates of the laser sending point, it is possible to measure coordinates of any point on the ground by measuring the oblique distance between pulse sending point and the ground surface and measuring the angle of wave sent between the pulse sending point and ground level. Images produced using Lidar data have a 472*697 pixel dimension. In fact, Lidar is a supplementary tool for collecting 3 dimensional information which aid spatial photogrammetry and remote sensing. The most important information received from this device is the distance between sensor and ground level which is measured by calculating the time period between pulse impact with earth surface and its return to the sensor. Moreover, the distance between ground surface and flying level of the airplane is repeatedly measured which determines ground surface and vegetation. Digital elevation model and digital surface model are products of Lidar. Features like plot parameters, average elevation of trees, surface of vegetation crown, elevation of the vegetation crown, diameter at breast height, single trees and jungle structure can be exploited by Lidar. The present article seeks to introduce Lidar and investigate its functions and applications.فرآیند تولید اطلاعات توپوگرافی در سه دهه اخیر، شاهد حرکت تکنولوژی تهیه دادهها، از نقشهبرداری سنتی و زمینی به سمت روشهای غیر فعال<sup>(1)</sup>اندازهگیری و ثبت سطوح (مانند فتوگرامتری و سنجش از دور) و اخیراً به سمت روشهای فعال<sup>(2)</sup> (مانند رادار و لیدار)<sup>(3)</sup> بوده است. لیدار<sup>(4)</sup>یک تکنیک جمعآوری اطلاعات از سطح اشیاء است که برمبنای اندازهگیری فاصله بوسیله لیزر عمل میکند. اندازهگیری لیدار براین اصل استوار است که مختصات هر نقطه روی زمین با مشخص بودن مختصات محل ارسال لیزر، اندازهگیری طول فاصله مایل بین نقطه ارسال پالس و سطح زمین و اندازهگیری زاویه ارسال موج از محل ارسال پالس تا سطح زمین قابل محاسبه میباشد. تصاویر مربوط به دادههای لیدار به ابعاد 697*472 پیکسل هستند. در واقع، تکنولوژی لیدار ابزار مکملی جهت اخذ اطلاعات سه بعدی در کنارفتوگرامتری فضایی و سنجش از دور است. مهمترین فاکتوری که از این دستگاه به دست میآید، فاصله بین سنسور و سطح زمین است که با محاسبه مدت زمان طی شده از هنگام برخورد پالس به سطح زمین تا بازگشت آن به سنسور اندازهگیری میشود. بعلاوه فاصله بین سطح پرواز هواپیما و سطح زمین هم به طور مداوم اندازهگیری گردیده و نتیجه به دست آمده از آن سطح زمین و پوشش گیاهان را نیز مشخص میکند. محصولاتی که از لیدار بدست میآید مدل رقومی ارتفاعی و مدل رقومی سطحی است. از لیدار میتوان خصوصیاتی از جمله پارامترهای داخل پلات مثل میانگین ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش، ارتفاع تاج پوشش، قطر برابر سینه، تک درختان و ساختار جنگل را استخراج نمود. این مقاله سعی دارد ضمن معرفی سنجنده لیدار نحوه عملکرد و کاربردهای آن را بررسی نماید.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Evaluation and assessment of day and temperature adjustment index for housing design in harmony with the climate
(Case Study: Tehran Mehrabad station)ارزیابی و برآورد درجه روز و شاخص سازگاری دمایی جهت طراحی مسکن همساز با اقلیم (مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک مهرآباد تهران)818713060FAسیدحسین میرموسویدانشگاه زنجانشهاب شفیعیدانشگاه یزدزهرا تقی زادهدانشگاه یزدJournal Article20140611Studying the influence of climatic elements on residential environments is an applied subject in meteorology, which has recently received a significant importance in synchronizing buildings and residential environments with dominant climatic situations due to the high costs of energy. The present study use data collected from different climatic parameters (humidity, minimum temperature, maximum temperature) in an hourly basis. Data was analyzed using Ecotect and One Square software. Moreover, day degree, temperature adaptability index, climatic-environmental situations of the designed building in Mehr-Abad station were investigated. Results indicate that climatic comfort in winter (January, February, and March) and December equals zero. In other words, some of the necessary situations for climatic comfort inside buildings should be achieved using mechanical systems, while others must be achieved by appropriate climatic designing of buildings. Comparing comfort level in and outside of buildings indicates that some of necessary situations for climatic comfort were provided naturally in March. This shows the role of correct designing in reducing the need for mechanical systems. Moreover, temperature adaptability index in different points inside the building indicated 0.94 which shows a completely appropriate situation in the designed building. Finally, Tehran bioclimatic graph was extracted which shows that there is just a 7 percent climatic comfort around the year and Tehran climatic situation is out of comfort range for the other 93 percent of the year.تأثیر عناصر اقلیمی بر محیطهای مسکونی یکی از موضوعات کاربردی آب و هوا شناسی است. در سالهای اخیر به منظور هماهنگ سازی ساختمانها و محیطهای مسکونی با شرایط اقلیمی حاکم بر آن، به دلیل گرانی انرژی در جهان از اهمیت چشمگیری برخوردار بوده است. در این پژوهش از دادههای ساعتی پارامترهای اقلیمی(رطوبت، حداقل دما، حداکثردماو ساعت آفتابی) استفاده شده است. با استفاده از نرم افزارهای Squreone، Ecotect تحلیل دادهها انجام شد. همچنین، درجه روز، شاخص سازگاری دمایی و شرایط زیست اقلیمی و ساختمانی ایستگاه مهرآباد تهران در رابطه با ساختمان نمونه طراحی شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از محاسبات نشان داد که میزان آسایش اقلیمی در سه ماه فصل زمستان (ژانویه، فوریه و مارس) و هم چنین ماه دسامبر صفر میباشد. به عبارت دیگر در این چهار ماه تأمین بخشی از شرایط آسایش برای داخل ساختمان بایستی از طریق سیستمهای مکانیکی حاصل شود و بخش دیگر از آن، بایستی با طراحی مناسب اقلیمی ساختمان تأمین شود. مقایسه بین میزان آسایش داخل ساختمان با بیرون آن نشان میدهد در ماه مارس بخشی از آسایش اقلیمی به صورت طبیعی فراهم شده است. این موضوع نشان دهنده نقش طراحی درست، جهت کاهش احساس نیاز به سیستمهای مکانیکی است. همچنین محاسبات حاصل از بررسی میزان شاخص سازگاری دمایی نشان داد که میزان این شاخص در هر سه ناحیه داخلی ساختمان نمونه 94/0 میباشد که بیانگر وضعیت کاملاً مطلوب برای ساختمان طراحی شده مورد نظر میباشد. در نهایت نمودار بیوکلیماتیک تهران استخراج شد، که نشان میدهد در طول سال تنها 7 درصد آسایش اقلیمی وجود دارد و 93 درصد از کل سال شرایط اقلیمی تهران خارج از منطقه آسایش اقلیمی است. سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Locate fire stations
Using Fuzzy Logic and AHP integration in GIS environment
(Case Study: District 1 District 10 of Tehran)مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از تلفیق منطقFuzzy و AHP در محیط GIS (مطالعه موردی: ناحیه 1 منطقه 10 تهران)889813061FAمرضیه خان احمدیکارشناس ارشد مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهرانمهدی عربیاستادیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهرانعلیرضا وفایی نژادپردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور - دانشگاه شهید بهشتی تهرانهانی رضائیاندانشگاه خوارزمی تهرانJournal Article20140611Constructing new urban facilities needs a precise investigation on the right method of establishing such facilities in different areas of the city. Selecting an optimal place based on different and sometimes controversial characteristics is the first fundamental issue in correct allocation of urban facilities. This is especially important if crucial issues like human life are also considered. Thus due to the importance of endangered human lives, optimal selection of fire stations is considered to be crucial. <br />Considering the uncertainty about information sufficiency and comprehensiveness of inferences drawn by tools like spatial information system, fuzzy model is used in combination with analytic hierarchy process. In the beginning step of the study, influential factors in locating fire stations were determined and standard maps were produced and prepared. During the study, a survey performed on the experts opinions indicated that these criteria do not have the same influence in locating stations. Thus, these criteria should be assigned different weights based on their importance and influence. Analytic hierarchy process (AHP) and Export choice software were used to weight these criteria. After collecting expert opinions and in order to avoid possible non-expert opinions, adaptability of the judgments were calculated. After verifying CR values, these weights were used in subsequent steps. <br />In the next step, fuzzy logic was used to rate these layers. Prepared layers were transformed into fuzzy logics using different membership functions which were selected according to experts’ opinion. Finally, AHP and weighted linear combination (WLC) were used to integrate fuzzy criteria with fuzzy membership functions and calculated weights, and in this way appropriate zones for building fire stations were identified and determined. Simply relying on the map results cannot have the necessary efficiency in locating an optimal place for the fire stations. Therefore, standard functional radius of available stations were determined using network analysis in GIS environment. Then, places with a high score for building stations and those covering whole area in a standard time were selected. This research seeks to display the efficiency of applying integrative logic for ranking layers using AHP in GIS environment. The integrated model benefits from high capabilities and it can be applied for different goals (selecting the optimal place for a site) and in different spatial situations.ایجاد امکانات جدید شهری، نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح آنها در مناطق مختلف یک شهر است. جهت تخصیص درست امکانات شهری، اولین نکته اساسی، انتخاب مکان بهینه با توجه به شرایط متفاوت و گاهاً متضاد است. این مسأله زمانی اهمیت مییابد که فاکتورهای بسیار مهمی مانند نجات جان انسان ها مدنظر قرار داده شوند. لذا انتخاب بهینه مراکز آتش نشانی به دلیل اهمیت جان افرادی که در معرض خطر واقع شده اند، مسأله اساسی تلقی می شود.<br /> در این مقاله با در نظر گرفتن عدم قطعیت در رابطه با کفایت اطلاعات و جامعیت استنتاجات، ابزارهایی مثل سیستم اطلاعات مکانی و چگونگی تحت کنترل درآوردن تغییرات عوارض شهری، از مدل فازی در ترکیب با فرآیند سلسله مراتبی استفاده گردیده است. در گام اول این پژوهش، عوامل مؤثر در مکانیابی ایستگاه های آتش نشانی تعیین و نقشه های معیار تهیه و آماده سازی گردید. در طول مطالعات با نظرسنجی که از کارشناسان صورت گرفت مشخص شد که این معیارها در مکانیابی ایستگاه ها تأثیر متفاوتی دارند. لذا بایستی بر اساس تأثیر و اهمیت آنها به معیارها وزنی متفاوت داد. برای وزندهی معیارهای فوق از بین روش های مختلف وزندهی، روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و نرم افزار Export choiceمورد استفاده قرار گرفتند. پس از جمع آوری نظرات کارشناسان و به منظور جلوگیری از ورود برخی نظرات احتمالی غیر کارشناسی، مقادیر سازگاری قضاوت ها، محاسبه گردید و پس از قابل قبول واقع شدن مقادیر CR، از این اوزان جهت بررسی های بعدی استفاده گردید.<br /> در گام بعدی به منظور ارزش گذاری لایه ها، از منطق فازی استفاده شد و لایه های آماده شده، توسط توابع عضویت گوناگون که تعداد و نوع آنها بر اساس نظر کارشناسان انتخاب می گردد، فازی شدند. در انتها جهت تلفیق معیارهای فازی شده با توابع عضویت فازی و وزن های به دست آمده با روش AHP، روش ترکیب خطی وزندار (WLC) مورد استفاده قرار گرفت و پهنه های مناسب جهت احداث ایستگاه های آتش نشانی شناسایی و مشخص شدند. صرف تکیه بر نتایج این نقشه، عملاً نمی تواند کارایی لازم را جهت مکانیابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی داشته باشد. بنابراین، در گام نهایی پس از ایجاد شبکه شهری، شعاع عملکردی استاندارد ایستگاه های موجود به کمک تحلیل شبکه در محیط GIS تعیین شد. سپس با نظر کارشناسانه، در خارج از شعاع عملکردی این ایستگاه ها و در فاصله مناسبی از آنها، مکان های پیشنهادی که امتیاز بالایی برای استقرار ایستگاه داشتند و کل ناحیه را در زمان استاندارد تحت پوشش قرار می دادند، تعیین شدند. این پژوهش سعی داشته است کارایی به کارگیری تلفیقی منطق ارزش گذاری لایه ها را با مدل AHP در محیط GIS نشان دهد. مدل ترکیبی به کار رفته از توانایی بالایی برخودار است و این قابلیت را دارد که با تغییرات نسبی، برای اهداف مختلف (انتخاب مکان بهینه یک سایت) و در شرایط گوناگون مکانی به کار رود.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421Study the universe in higher dimensionsبررسی جهان هستی در ابعاد بالاتر9910113062FAپرستو خسرویان عربپژوهش سرای محمدبن زکریای رازیغلامحسین رستگارنسبپژوهش سرای محمدبن زکریای رازیزهرا ارزجانیدانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزمنصوره بنازادهپژوهش سرای محمدبن زکریای رازیJournal Article20140611In the present century, a massive scientific, intellectual and philosophic revolution has happened in our understanding of the universe. Meta space theory introduces new dimensions to the accepted four dimensions of space-time. In fact, according to this theory the world is located in a Meta dimensional space. Scientifically, this theory accompanies Kaluza-Klein theory or super gravity. But superstring is its most developed formula, which even predicts the exact number of dimensions. So, six other spatial dimensions are added to the three commonplace dimensions of space (length, width and height) and the one dimension of time. Therefore, the present article seeks to display that science certainly needs higher dimensions to describe hidden layers of natural laws. So that, even known laws of the nature expressed in higher dimensions become surprisingly simpler, symmetrical and more beautiful and nature finds its real position in a geometry with higher dimensions.یکی از انقلابهای عظیم علمی، فکری و فلسفی عصر حاضردر مورد درکمان از جهان هستی به نام تئوری ابرفضا است که بیان میدارد، ابعادی افزون بر چهار بعد پذیرفته شده فضا - زمان وجود دارند و در واقع ممکن است جهان در فضایی فرا ابعادی وجود داشته باشد. این تئوری از نظر علمی با نامهای تئوری کالوزا- کلین و یا ابر گرانش همراه است. اما پیشرفتهترین فرمولبندی آن، تئوری ابر ریسمان نامیده میشود که حتی عدد دقیق ابعاد (ده) را پیشبینی میکند. در این صورت، سه بعد متداول فضا (طول، عرض و ارتفاع) و یک بعد زمان با شش بعد فضایی دیگر فزونی یافتهاند. بر این اساس در مقاله حاضر سعی شده تا با استفاده از تئوری ریسمان نشان داده شود، ابعاد بالاتر یکی از نیازهای حتمی علم برای توصیف درست و دقیق لایههای پنهانتری از قوانین طبیعت است به طوری که به عنوان یک اصل مهم حتی قوانین شناخته شدهی طبیعت موقع بیان در ابعاد بالاتر به نحو شگفتانگیزی سادهتر، متقارنتر و زیباتر میشوند و طبیعت جایگاه اصلی خود را در هندسهای با ابعاد بالاتر پیدا خواهد کرد. سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421The effect of land use planning in urban transportتأثیر برنامه ریزی کاربری اراضی بر حمل و نقل شهری10210513063FAایمان قلندریان گل خطمیبرنامه ریزی شهری و منطقه ایJournal Article20140611Different elements are involved in user’s transportation choice. Land use is one of these influential elements. The present article investigates the impact of different urban land use factors (like density, local access, street connections, composition of the land uses, pedestrian-center) on traveling behaviors (like using personal car, transportation without car). This information is especially appropriate for evaluating transportation policies and their influences. Policies like intelligent growth, new urbanism and access management help in realizing plans of transportation planning.عوامل مختلفی در نحوه استفاده کاربران از شیوههای مختلف حمل و نقلی دخیل میباشد. کاربری اراضی یکی از این عوامل تأثیرگذار میباشد. این مقاله به بررسی تاثیر فاکتورهای مختلف کاربری اراضی شهری (مانند تراکم، دسترسی منطقه ای، اتصالات خیابانها، ترکیب کاربریها، پیاده مداری) بر رفتارهای سفر (مانند استفاده از خودرو شخصی، حمل و نقل بدون خودرو) میپردازد. این اطلاعات برای ارزیابی سیاستهای حمل و نقل و چگونگی اثرگذاری آنها بسیار مناسب است. سیاستهایی مانند رشد هوشمند<sup>(2)</sup>، نوشهرگرایی<sup>(3)</sup>، مدیریت دسترسی که به تحقق اهداف برنامهریزی حمل و نقل کمک میکند.سازمان جغرافیاییفصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»2588-3860238920140421The role of environmental factors in the spatial organization of rural settlements
Case Study: Small village Lavasanنقش عوامل محیطی در سازمان فضایی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک)10611213065FAفرهاد عزیزپوردانشگاه خوارزمی تهرانرقیه شمسیدانشگاه خوارزمی تهرانJournal Article20140611Factors of the natural-ecologic, social, economic, historical and political environment affects formation, establishment and organization of rural environments. <br />Thus, the present article seeks to clarify the influence of natural elements (natural-ecologic environments) in transformability of spatial organization in 11 rural districts of Lavasan-e Kuchak village. Descriptive-analytic methods and secondary-research methods are used for collecting information. Moreover, models like Gatman institutional measurement, value of centrality, total minimum distance, number of direct links, number of communicative nodes and demographic capacity are also considered. <br />Results indicate that natural elements, especially topography, water resources and slope have influenced the position of rural settlements. This has resulted in the spatial organization of the study area possessing a two-level hierarchical structure. Moreover, based on the results it is suggested to form spatial organization of the area with three rural areas of Afje, Kantiya and Bujan villages and a rural complex of Lavasan city.در شکلگیری، استقرار وسازمانیابی سکونتگاههای روستایی عوامل محیط طبیعی - اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر بر این اساس، بدنبال تبیین اثرگذاری عوامل طبیعی (محیط طبیعی-اکولوژیک) برتحول پذیری سازمان فضایی 11 روستای دهستان لواسان کوچک است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای استفاده گردیده است. همچنین، کاربرد مدلهایی نظیر میزانسنج نهادی گاتمن، ارزش مرکزیت، مجموع حداقل فواصل، تعداد ارتباطات مستقیم، تعداد گرههای ارتباطی و توان جمعیتی مورد توجه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد عوامل طبیعی بویژه توپوگرافی، منابع آب و شیب در موقعیت استقرار سکونتگاههای روستایی تأثیر داشته است.این وضعیت سبب گردیده تا سازمان فضایی محدوده مورد مطالعه از ساختارسلسله مراتبی دو سطحی برخوردار گردد. ضمناً مبتنی بر این نتایج پیشنهاد گردید تا سازمان فضایی محدوده از سه حوزه روستایی به مرکزیت روستاهای افجه، کندعلیا و بوجان و یک مجموعه روستایی با مرکزیت شهر لواسان تشکیل گردد.