مهدی مدیری
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 2-9
چکیده
تولید نقشه هاى شهرى به روش فتوگرامترى، با بهره گیرى از خودکارسازى کلیه مراحل و فرآیندهاى آن، از جمله توجیه نسبى حائز اهمیت مى باشد. علی رغم پیشرفت هاى زیادى که در عرصه فتوگرامترى رقومى انجام یافته، هنوز روش مطمئنى وجود ندارد که بتواند عملیات توجیه نسبى خودکار(ARO)(2) را برروى تصاویر بزرگ مقیاس از نواحى شهرى، اجرا نماید. در ...
بیشتر
تولید نقشه هاى شهرى به روش فتوگرامترى، با بهره گیرى از خودکارسازى کلیه مراحل و فرآیندهاى آن، از جمله توجیه نسبى حائز اهمیت مى باشد. علی رغم پیشرفت هاى زیادى که در عرصه فتوگرامترى رقومى انجام یافته، هنوز روش مطمئنى وجود ندارد که بتواند عملیات توجیه نسبى خودکار(ARO)(2) را برروى تصاویر بزرگ مقیاس از نواحى شهرى، اجرا نماید. در بسیارى از مراکز پژوهشى و تحقیقاتى جهان، تلاش گسترده اى بر حل مطمئن شکل منطبق سازى فرآیند تولید نقشه صورت مى پذیرد. در اینجا روشى مورد بررسى قرار گرفته و پیشنهاد مى گردد که از جهاتى داراى ویژگى است و با استفاده از عوارض خطى بریدگى و لبه، تناظریابى سطحى و توجیه نسبى انجام مى گیرد. این روش در شرایطى که تناظر مورد نظر معمول است، تخمین پارامترهاى مدل ریاضى مربوط به عارضه ى دو مجموعه داده اى عارضه اجرا مى کند. زمانى که توجیه نسبى به کار گرفته مى شود، مدل هم صفحه اى براى ارتباط دادن پیکسل هاى لبه هاى انتخاب شده یا براى نقاط عوارض یک زوج تصویر متوالى استفاده مى شود. در اجراى این روش، پارامترهاى توجیه نسبى به ترتیب با استفاده از یک مدل هم صفحه اى براى ارزیابى همه زوج تصویر مناسب، ورودى هاى اولیه و انتخاب محتمل ترین راه حل استفاده مى شود. در نتیجه یک تکنیک عارضه تطبیق که براى حل پارامتر تناظریابى مى شود به طورمستقیم تعیین مى گردد.
سید یحیی صفوی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 10-14
چکیده
به لحاظ سیاسى، جهان اسلام مى تواند براى خود نقش یک قدرت جهانى را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه اى را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهاى اسلامى عضو از ناحیه تعریف و تأسیس «اتحادیه ى کشورهاى اسلامى» حاصل آید. روایى و پایایى چنین نقش و جایگاهى به دلایل ذیل است: بهره مندى جهان اسلام از کانون هاى معتبر براى ایجاد قدرت؛ داشتن ...
بیشتر
به لحاظ سیاسى، جهان اسلام مى تواند براى خود نقش یک قدرت جهانى را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه اى را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهاى اسلامى عضو از ناحیه تعریف و تأسیس «اتحادیه ى کشورهاى اسلامى» حاصل آید. روایى و پایایى چنین نقش و جایگاهى به دلایل ذیل است: بهره مندى جهان اسلام از کانون هاى معتبر براى ایجاد قدرت؛ داشتن ایدئولوژى برونگرا که قابلیت طرح خود را در گستره ى جهانى دارد و حداقل در قلمرو جهان اسلام از مقبولیت اجتماعى برخوردار است؛ سهم قابل توجهى که در شبکه ارتباطات جهانى به دلیل داشتن توان تولید معنا عهده دار است؛ امکان ارتقاى سازمان نظامى خود و تبدیل نمودن آن به یک قدرت مؤثر در سطح منطقه اى؛ برخوردار بودن از قلمرو جغرافیایى وسیع که در بردارنده ى جمعیتى بالاست؛ داشتن ژئوپلیتیک حساس و تأثیرگذار در نظام جهانى. تأسیس «اتحادیه ى کشورهاى اسلامى» هدفى بزرگ در حد و اندازه ى نظام هاى منطقه اى ارزیابى مىشود که به گمان بسیارى، به عنوان کارآمدترین بدیل ساختارى براى نظم نوین جهانى در قرن حاضر مطرح است.
حسین محمدی؛ حمیده افشارمنش؛ صادق برزگر
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 15-18
چکیده
خونریزى از دستگاه گوارش یک اورژانس شایع پزشکى است که اغلب به بسترى شدن در بیمارستان مى انجامد. خونریزى قسمت فوقانى دستگاه گوارش شایع ترین عارضه زخم معده (زخم پپتیک)(1) است که مرگ و میر و هزینه بالایى دارد. با توجه به این که ابعاد جسمى، روانى و اجتماعى سلامتى از عناصر اقلیمى تأثیر مى پذیرند، اما اطلاعات دقیقى در مورد تأثیر این ...
بیشتر
خونریزى از دستگاه گوارش یک اورژانس شایع پزشکى است که اغلب به بسترى شدن در بیمارستان مى انجامد. خونریزى قسمت فوقانى دستگاه گوارش شایع ترین عارضه زخم معده (زخم پپتیک)(1) است که مرگ و میر و هزینه بالایى دارد. با توجه به این که ابعاد جسمى، روانى و اجتماعى سلامتى از عناصر اقلیمى تأثیر مى پذیرند، اما اطلاعات دقیقى در مورد تأثیر این عناصر بر تعداد وقوع خونریزى هاى گوارشى در کرمان در دست نیست. همچنین الگوى نوسانات فصلى خونریزى هاى گوارشى نیز نشان داده نشده است. بنابراین هدف این مطالعه تعیین ارتباط عناصر اقلیمى همچون دما و فشار جوّ بر تعداد خونریزى هاى گوارشى و تعیین نوسانات فصلى آن در شهر کرمان مىباشد. اطلاعات مربوط به خونریزى گوارشى تعداد 393 بیمار که در طى سالهاى 1385 و 1386 به بیمارستان افضلىپور کرمان مراجعه کرده بودند در ارتباط با نوسانات فصلى و عناصر اقلیمى همچون دما و فشار جوّ مربوط به این شهر طّى دو سال مذکور تجزیه و تحلیل شد، براى تجزیه و تحلیل از نرم افزار SPSS و آزمونهاى ضریب همبستگى پیرسون، آنووا(2)، آزمون Tاستفاده گردید. نتایج آزمون آنووا نشان داد که تعداد خونریزى هاى گوارشى در فصل تابستان افزایش و در فصل زمستان کاهش داشت (012/0 = P) همچنین ضریب همبستگى پیرسون نشان داد بین تعداد ماهیانه خونریزى گوارشى و میانگین درجه حرارت ماهیانه ارتباط آمارى مستقیمى وجود دارد به طورى که با افزایش دما تعداد خونریزى گوارشى نیز افزایش مىیافت (023/0 = P، 46/0 = r). اما میانگین فشار جوّ با تعداد خونریزى هاى گوارشى ارتباط معنىدارى را نشان نداد (77/0 = P، 06/0 = r). با توجه به نتایج مطالعات حاضر مى توان موقعیت جغرافیایى و شرایط اقلیمى را یکى از عوامل مرتبط با خونریزى هاى گوارشى دانست.
محمد حسن نامی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 19-24
چکیده
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیت هاى فضایى کشور، حوزه هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى ...
بیشتر
محدودیت منابع و اسناد مرتبط با حوزه ى فضا درکشور، ضرورت تبیین جایگاه فضا در توسعه ى کشور و امنیت پایدار را ایجاب مى نماید؛ که ضمن بیان مسائل اساسى و با اهمیت در خصوص فناورى فضایى و فعالیت هاى فضایى کشور، حوزه هاى تخصصى سنجش از دور و تصویر بردارى فضایى را مورد بررسى قرار دهد. ساختار فضا، رژیم حقوقى فضا، کارکردهاى فضا و فناورى فضایى، مباحث عمده اى هستند که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.
محسن سقایی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 25-27
چکیده
افزایش روزافزون مسافرین و مسافرت هاى هوایى و تحول سریع ترابرى هوایى و افزایش حجم و مقدار آنها مسائلى را در مکان یابى فرودگاه ها پدید آورده که حل آنها مستلزم برنامه ریزى و بکار گرفتن دانش و فنون فرودگاهى و هوانوردى مىباشد. ایجاد فرودگاه ها با ملاحظه مقتضیات آن که فضاى قابل توجهى را در مجاور یک شهر نیاز دارد مستلزم سرمایه ...
بیشتر
افزایش روزافزون مسافرین و مسافرت هاى هوایى و تحول سریع ترابرى هوایى و افزایش حجم و مقدار آنها مسائلى را در مکان یابى فرودگاه ها پدید آورده که حل آنها مستلزم برنامه ریزى و بکار گرفتن دانش و فنون فرودگاهى و هوانوردى مىباشد. ایجاد فرودگاه ها با ملاحظه مقتضیات آن که فضاى قابل توجهى را در مجاور یک شهر نیاز دارد مستلزم سرمایه گذارى زیاد مىباشد. لذا احداث آن احتیاج به مطالعه همه جانبه اقتصادى، اجتماعى، سیاسى و زیست محیطى داشته و محل آن از نظر موقعیت طبیعى، زمین شناسى و هواشناسى باید مناسب باشد. بدین منظور در این مقاله ضمن ارائه شاخص هاى استاندارد در مکانیابى فرودگاه ها مشکلات حاکم بر فرودگاه مهرآباد را نیز مورد بررسى قرار مى دهیم.
داود مجیدی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 28-35
چکیده
امروزه سنجش از دور مایکروویو در بررسى و پایش سطح زمین و عوارض آن از اهمیت بسزایى برخوردار مىباشد. اساس سنجش از دور مایکروویو مبتنى بر شناخت دقیق برهمکنش این امواج با سطوح مختلف زمین نظیر خاک، آب، پوشش گیاهى و...است. بدون چنین شناختى اتخاذ شیوه هاى کارآمد و مؤثر پدافند غیرعامل براى حفظ مراکز حیاتى، حساس و مهم امکان پذیر نمى ...
بیشتر
امروزه سنجش از دور مایکروویو در بررسى و پایش سطح زمین و عوارض آن از اهمیت بسزایى برخوردار مىباشد. اساس سنجش از دور مایکروویو مبتنى بر شناخت دقیق برهمکنش این امواج با سطوح مختلف زمین نظیر خاک، آب، پوشش گیاهى و...است. بدون چنین شناختى اتخاذ شیوه هاى کارآمد و مؤثر پدافند غیرعامل براى حفظ مراکز حیاتى، حساس و مهم امکان پذیر نمى باشد. در این مقاله به بررسى چگونگى برهم کنش امواج مایکروویو با اجزاى اصلى سطح زمین مى پردازیم.
اصغر نوروزی آورگانی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 36-43
چکیده
توسعه روستایى نه تنها به دلیل سکونت تعداد چشمگیرى از جمعیت در روستاها، بلکه به منظور دستیابى همه جانبه به توسعه ى ملى امرى ضرورى و اساسى است. از طرف دیگر پیچیدگى مسئله ى توسعه روستایى تلاش همه جانبه اى از طرف دولت، کارگزاریها و مردم را ایجاب مى کند. آنچه مسلم است این که روستاهاى مختلف از نظر داشتن امکانات، زیرساخت هاى محیطى، ...
بیشتر
توسعه روستایى نه تنها به دلیل سکونت تعداد چشمگیرى از جمعیت در روستاها، بلکه به منظور دستیابى همه جانبه به توسعه ى ملى امرى ضرورى و اساسى است. از طرف دیگر پیچیدگى مسئله ى توسعه روستایى تلاش همه جانبه اى از طرف دولت، کارگزاریها و مردم را ایجاب مى کند. آنچه مسلم است این که روستاهاى مختلف از نظر داشتن امکانات، زیرساخت هاى محیطى، وضعیت اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى با هم تفاوت دارند. بنابراین توصیه یک مدل یا راهبردى واحد و کارآمد براى توسعه روستایى ممکن نیست و هر جامعه اى باید متناسب یا شرایط و اولویت ها، رویکردها و راهبردهاى توسعه روستایى متفاوتى را در پیش گیرد. هدف کلى در این مقاله، بررسى رویکردها و راهبردهاى عمده توسعه روستایى بویژه در دنیاى در حال توسعه اعم از راهبردهایى که جهت گیرى اجتماعى یا اقتصادى دارند و همچنین راهبردهاى فضایى مى باشد. روش تحقیق در این پژوهش اسنادى است و از مطالعات کتابخانه اى و منابع الکترونیکى بهره جسته ایم. در این مطالعه ابتدا شرح مختصرى در مورد توسعه روستایى ارائه و سپس رویکردها و راهبردهاى توسعه روستایى از دیدگاه هاى مختلف تشریح گردیده است. از بررسى ها و مطالعات انجام گرفته در این خصوص، مىتوان چنین نتیجه گرفت که رویکردى مىتواند در جوابگویى به نیازها و سوق دادن روستا به سمت توسعه پایدار روستایى موفق باشد، که بر دوام و پایدارى توسعه تأکید داشته و در عین حال معیارهاى آن دائمى، همه جانبه و فراتر از توجه به زمان حال و نیازهاى امروز باشد.
مسعود تقوایی؛ پروین شفیعی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 44-48
چکیده
اردستان (واقع در استان اصفهان)، از شهرستان هایى است که جمعیت آن طى سال هاى آمارى همواره مواجه با نوساناتى بوده است. با توجه به نرخ پایین رشد جمعیت در شهرستان اردستان، پیش بینى مىشود در سال 1395 جمعیت آن حدودا به 411 هزار نفر برسد. مهاجرت از جمله عوامل مهم نوسانات جمعیتى در این شهرستان به شمار مىرود.
بیشتر
اردستان (واقع در استان اصفهان)، از شهرستان هایى است که جمعیت آن طى سال هاى آمارى همواره مواجه با نوساناتى بوده است. با توجه به نرخ پایین رشد جمعیت در شهرستان اردستان، پیش بینى مىشود در سال 1395 جمعیت آن حدودا به 411 هزار نفر برسد. مهاجرت از جمله عوامل مهم نوسانات جمعیتى در این شهرستان به شمار مىرود.
سید رامین غفاری؛ معصومه ترکی هرچگانی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 49-54
چکیده
امروزه گردشگرى بعنوان صنعتى پاک در دنیاى مدرن و پست مدرن قادر است تا با ایجاد اشتغال و افزایش درآمد ملّى نقشى مهم و مؤثر در توسعه ى پایدار جوامع انسانى ایفا نماید. براین مبنا مقاله ى حاضر در راستاى پاسخ به پرسش هایى چند، برآن است تا به کمک مطالعات کتابخانه اى و تجزیه و تحلیل آخرین آمار رسمى ارائه شده از سوى مراجع معتبر ملّى ...
بیشتر
امروزه گردشگرى بعنوان صنعتى پاک در دنیاى مدرن و پست مدرن قادر است تا با ایجاد اشتغال و افزایش درآمد ملّى نقشى مهم و مؤثر در توسعه ى پایدار جوامع انسانى ایفا نماید. براین مبنا مقاله ى حاضر در راستاى پاسخ به پرسش هایى چند، برآن است تا به کمک مطالعات کتابخانه اى و تجزیه و تحلیل آخرین آمار رسمى ارائه شده از سوى مراجع معتبر ملّى و بین المللى، ضمن تشریح شرایط موجود، برآوردى از کارکرد صنعت مذکور در ایجاد فرصت هاى شغلى و درآمد ملّى، در افق 2020 میلادى ارائه نماید. نتایج حاصل نشان مى دهد که با وجود تأثیرانکارناپذیر گردشگرى بر شاخص هاى مذکور، متأسفانه به دلیل عدم توازن بین آمار گردشگران خارج شده و وارد شده به کشور، شاهد تراز بازرگانى منفى در بخش اعظمى از دوره ى زمانى تحقیق مىباشیم. امرى که جبران آن تنها با بازنگرى در سیاست هاى جارى، تدوین و اجراى راهبردهاى ساختارى- کارکردى، در حوزه مذکور محقق مى گردد.
جعفر جانثار قنبری
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 55-58
چکیده
آبخیزهایى که بدلیل توسعه ناهنجار کلان شهر تهران به شدت آسیب دیده اند باعث مى شوند تا در آیندهاى نه چندان دور منتظر یک فاجعه زیست محیطى براى تهران و سایر زیستگاه هاى متأثر از آن مانند دره فرحزاد- حصارک و... باشیم. دره فرحزاد یکى از عناصر ساختارى زمین (کریدورهاى اکولوژیک و یا لکه هاى زیستگاه) در ارائه ارزش ها و خدمات زیست محیطى ...
بیشتر
آبخیزهایى که بدلیل توسعه ناهنجار کلان شهر تهران به شدت آسیب دیده اند باعث مى شوند تا در آیندهاى نه چندان دور منتظر یک فاجعه زیست محیطى براى تهران و سایر زیستگاه هاى متأثر از آن مانند دره فرحزاد- حصارک و... باشیم. دره فرحزاد یکى از عناصر ساختارى زمین (کریدورهاى اکولوژیک و یا لکه هاى زیستگاه) در ارائه ارزش ها و خدمات زیست محیطى به بسترهاى همجوار خود و به شهر نقش مؤثرى دارد و در مجموع داراى موقعیت جغرافیایى و اکولوژیک خاصى است که ناشى از همجوارى دامنه البرز و حضور دره هاى کوهستانى است؛ مناطق شهرى باید بتدریج به سکونتگاه هاى پایدار براى زندگى انسان ها تبدیل شوند. به این معنى که مدیریت شهرى باید بیشتر از پیش به ارتباط متعادل و متناسب با محیط پیرامون آن توجه نماید. با رعایت این نوع ملاحظات زیست محیطى مىتوان از بروز بحران هاى شهر جلوگیرى کرد و یا لااقل شدت آن را کاهش داد. در این پژوهش منطقه فرحزاد به عنوان یک نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است و طى مطالعات میدانى، بررسى اسناد و مدارک موجود، علل تخریب این بستر در زمان، و پتانسیل هاى بالقوه آن در کل مسیل شناسایى و جهت استفاده بهینه از این بسترهاى طبیعى درون شهرى پیشنهادهایى در دو مقیاس کلان (کل مسیل) و خرد ارائه گردیده است.
رستم صابری فرد
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 59-67
چکیده
شهرها و روستاهاى ما در گذشته بهترین نمونه هاى پایدارى را در خود متجلى ساخته بودند. توجه به محدودیت هاى اکولوژیک محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه جویى در منابع، استفاده از مواد و مصالح بومى، ابداع روشهاى مؤثر و مناسب براى ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و... نمونه هایى از شیوه هاى پایدار و سازگار با توان محیطى تلقى ...
بیشتر
شهرها و روستاهاى ما در گذشته بهترین نمونه هاى پایدارى را در خود متجلى ساخته بودند. توجه به محدودیت هاى اکولوژیک محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه جویى در منابع، استفاده از مواد و مصالح بومى، ابداع روشهاى مؤثر و مناسب براى ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و... نمونه هایى از شیوه هاى پایدار و سازگار با توان محیطى تلقى مىشدند. اما افزایش جمعیت و ازدیاد خواسته هاى مادى و معنوى انسان و نوع نگاه به طبیعت، این تعادل را تا حد زیادى از بین برده است. این وضعیت در محیط هایى که محدودیت هاى طبیعى بیشتر است،بحرانى تر به نظر مى رسد. شهرستان فردوس از آن محیط هایى است که در حاشیه کویر قرار دارد و با تنگناهاى متعددى روبرو است.با روند افزایش جمعیت به شیوه کنونى و استمرار روندهاى تولید به طریقه سنتى، استمرار حیات در این بخش از کشور، با تنگناهاى متعددى روبرو خواهد بود. این مقاله در نظر دارد با معرفى قابلیت هاى بلا استفاده شهرستان و چگونگى بهره بردارى از آنها، تا حدودى فشارها و تهدیدهاى موجود را تقلیل دهد.
سید اسکندر صیدایی؛ حسن قره نژاد؛ ایوب فیروزی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 68-73
چکیده
کشور ما ایران به عنوان یکى از مستعدترین مناطق جهان براى زمین لرزه، نیازمند توجه دقیق به ساخت و سازهاى مسکن و تأمین ایمنى آنها از نظر فنّى است. در این میان، توجه به مساکن روستایى به لحاظ استفاده از مصالح کم دوام یا غیر مقاوم، از اهمیت اساسى برخوردار است. بر این اساس، این پژوهش مساکن روستایى شهرستان بافت را مورد بررسى و تحلیل قرار مىدهد. ...
بیشتر
کشور ما ایران به عنوان یکى از مستعدترین مناطق جهان براى زمین لرزه، نیازمند توجه دقیق به ساخت و سازهاى مسکن و تأمین ایمنى آنها از نظر فنّى است. در این میان، توجه به مساکن روستایى به لحاظ استفاده از مصالح کم دوام یا غیر مقاوم، از اهمیت اساسى برخوردار است. بر این اساس، این پژوهش مساکن روستایى شهرستان بافت را مورد بررسى و تحلیل قرار مىدهد. هدف از انجام پژوهش، شناخت نوع مساکن روستایى شهرستان با توجه به امکانات و پتانسیل هاى محیطى و نحوه ى استفاده از مصالح طبیعى موجود در منطقه در ساخت مسکن روستایى است؛ تا از این طریق شناختى جامع از میزان مقاومت مساکن روستایى در برابر بلایاى طبیعى به ویژه زمین لرزه به دست آید. روش پژوهش «توصیفى، تحلیلى و پیمایشى» است که با بررسى تعدادى از روستاهاى شهرستان و بهره گیرى از مطالعات اسنادى و کتابخانه اى صورت گرفته است. یافته هاى پژوهش نشان مىدهد، در اکثر روستاهاى شهرستان از مصالح بومى بخصوص از خشت و گل بدون توجه به نکات فنّى در ساخت مسکن استفاده گردیده که این مسأله آسیب پذیرى سکونت گاههاى روستایى را در برابر خطرات زلزله بیش از پیش تهدید مى نماید.
علیرضا عباسی سمنانی؛ حجت مهکویی
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 74-79
چکیده
بیشتر مردم برداشت هایى مبهم از جغرافیا دارند. اکثر مردم جغرافیا را دانشى مى دانند که صرفا به بررسى کوه، رود و طبیعت مى پردازد. اما از زمانى که جغرافیا به عنوان یک علم و رشته دانشگاهى مطرح شد و در پیشرفت و توسعه مکان ها نقش مهمى را بر عهده گرفت، در میان مردم نیز نسبت به دانش جغرافیا تغییرات و دیدگاه هاى متفاوتى بروز کرد. این رشته ...
بیشتر
بیشتر مردم برداشت هایى مبهم از جغرافیا دارند. اکثر مردم جغرافیا را دانشى مى دانند که صرفا به بررسى کوه، رود و طبیعت مى پردازد. اما از زمانى که جغرافیا به عنوان یک علم و رشته دانشگاهى مطرح شد و در پیشرفت و توسعه مکان ها نقش مهمى را بر عهده گرفت، در میان مردم نیز نسبت به دانش جغرافیا تغییرات و دیدگاه هاى متفاوتى بروز کرد. این رشته علمى داراى دو بعد اصلى یعنى طبیعت و انسان مى باشد. این هر دو بعد در مکان ها به طور متقابل بر یکدیگر تأثیر مى گذارند و تأثیر مى پذیرند. در بعد انسان هر دو جنس هم مردان و هم زنان در تأثیرگذارى و تأثیرپذیرى از طبیعت داراى نقش اصلى و مهم مى باشند. با توجه به این مهم، نقش جنس و جنسیت در علم جغرافیا مورد تأکید مىباشد که این خود باعث شده است یکى از شاخه هاى علم جغرافیا، به عنوان جغرافیاى جنسیت مورد توجه محافل علمى و دانشگاهى قرار بگیرد. بنابراین با توجه به نقشى که انسان در توسعه و روند آمایش یک مکان جغرافیایى دارد این نقش به صورت نقشى یک جانبه و یک بُعدى در اکثر جوامع نگریسته شده است و زنان به اندازه مردان در دست یابى به مشاغل مهم و تأثیرگذارى در روند برنامه ریزى براى توسعه تأثیر نداشته اند. هر چند که در برخى از کشورها با تفکر لیبرال دموکراسى زنان نقشى چشمگیر پیدا کرده اند ولى در اکثر جوامع این موضوع هنوز کمرنگ مىباشد. هدف در این پژوهش بررسى نقش جنسیت و تأثیرگذارى آن در روند پیشرفت و توسعه جوامع مىباشد. این مقاله به روش توصیفى- تحلیلى انجام گرفته و یافته هاى تحقیق با بررسى اسناد کتابخانه اى بدست آمده است. سؤال اصلى در این مقاله این است: آیا در توسعه جغرافیایى مکانها به برابرى میان دو جنس توجه مى شود؟ و فرضیه آن: برابرى و عدالت میان دو جنس (مردان و زنان) در جغرافیاى مکان ها ارزش و اعتبارى کمرنگ دارد؛ مى باشد.
محمد میره؛ اسماعیل آقائی زاده
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 80-90
چکیده
شهرنشینى شتابان در نتیجه رشد جمعیت و مهاجرت از روستا به شهر، فرایندى بحرانى در نواحى شهرى محسوب مى گردد. این مطالعه، پویایى چشم انداز را با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره اى دو شهرنفتى یعنى هاستون از ایالت تکزاس در ایالات متحده و داکینگ از ایالت هیلونگجیانگ در چین، بررسى مى نماید. اگر چه هر دو شهر تحت زمینه هاى متفاوت ...
بیشتر
شهرنشینى شتابان در نتیجه رشد جمعیت و مهاجرت از روستا به شهر، فرایندى بحرانى در نواحى شهرى محسوب مى گردد. این مطالعه، پویایى چشم انداز را با استفاده از تصاویر چند زمانه ماهواره اى دو شهرنفتى یعنى هاستون از ایالت تکزاس در ایالات متحده و داکینگ از ایالت هیلونگجیانگ در چین، بررسى مى نماید. اگر چه هر دو شهر تحت زمینه هاى متفاوت اجتماعى- سیاسى قرار داشته اند، اما توسعه آنها در 50 سال اخیر بر پایه نفت بوده است. با مقایسه الگو و پویایى چشم انداز در این دو شهر، مى توانیم بفهمیم که شهرنشینى در این دو شهر نفتى، بر الگوى چشم انداز، به ویژه بر چشم انداز طبیعى مؤثر بوده است. یک سرى از شاخص هاى چشم اندازها با مفاهیم تکمیلى اکولوژیکى جهت سهولت تجزیه و تحلیل پویایى شناسى فضایى در طول یک فاصله زمانى 20 ساله انتخاب شده اند. براساس شاخص هاى مکتسبه، روندى عمومى در تغییر چشم انداز در این دو شهر آشکار گردیده است. از زمانى که چشم انداز انسانى نظیر نواحى مسکونى به طور وسیعى جایگزین سایر طبقات طبیعى مى شوند، چشم اندازهاى طبیعى نظیر مراتع و تالاب ها از بین رفته یا به صورت الگوى ناهمگون ترى قطعه قطعه گردیده اند.
حسین حاتمی نژاد؛ مهرداد کرمی؛ فریاد پرهیز
دوره 20، شماره 77 ، اردیبهشت 1390، صفحه 91-97
چکیده
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى ...
بیشتر
به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگى مناطق شهرى براى پاسخ گویى به نیازهاى جامعه، دیدگاه و روندهاى برنامه ریزى بخشى منجربه بروز مشکلات جدّى اقتصادى، اجتماعى، زیست محیطى و کالبدى در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهرى در محلات ناامن، غیربهداشتى و فاقد امکانات اولیه گزینه هاى بسیار اندکى براى زندگى فراروى خود دارند. برهمین مبنا راهبرد توسعه شهر (CDS) توسط سازمان ائتلاف شهرها براى حل بخشى از این مسائل پدید آمد. راهبرد توسعه شهر در ایجاد فرآیندهاى تصمیم سازى مشارکتى در کشورهاى در حال توسعه و کاستن از سطح فقرشهرى و تأمین توسعه پایدار راهبرد بسیار مؤثرى است. این مقاله با بهره گیرى از روش توصیفى- تحلیلى به نگرش هاى سازمان ائتلاف شهرها و پس از آن به تجربیات عملى راهبرد توسعه شهر (CDS) در جهان مىپردازد. هدف این مقاله تحلیل تجربیات CDS در جهان به منظور کمک به برنامه ریزان شهرى کشور در راستاى ارتقاى کیفیت زیست و سکونت شهروندان مى باشد. در این تحقیق تجربیات عملى CDS در شهر پنوم پن، شن یانگ، امان و اورادآ، سانتوآندره مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است.