عزت الله قنواتی؛ محمد رضا ثروتی؛ رضا منصوری؛ سمیرا نجفوند
چکیده
توسعهبیرویهشهرتهران،طینیمقرنگذشتهعلاوهبرنابودیبخشهاییازبافتتاریخیومنسجمونیزفرسودهکردنسرمایههایفرهنگیومیراثتاریخیبازمانده،باعثازبینرفتنبخشبزرگیازمیراثطبیعیازجملهمسیلهاشدهاست.مسیلفرحزادیکیازاینمسیلهادرشمالکلانشهرتهرانمیباشد. باساماندهیمسیلها،منظرشهری،محدودههایگردشگاهیوتفریحیونیزحفاظتازمحیطزیستوچشماندازتوسعهپایدارشهریتحققمییابد.درمناطقشهری،آحادجامعهنقشمهمیرادرساماندهیمسیلهاایفاءمیکنند. ...
بیشتر
توسعهبیرویهشهرتهران،طینیمقرنگذشتهعلاوهبرنابودیبخشهاییازبافتتاریخیومنسجمونیزفرسودهکردنسرمایههایفرهنگیومیراثتاریخیبازمانده،باعثازبینرفتنبخشبزرگیازمیراثطبیعیازجملهمسیلهاشدهاست.مسیلفرحزادیکیازاینمسیلهادرشمالکلانشهرتهرانمیباشد. باساماندهیمسیلها،منظرشهری،محدودههایگردشگاهیوتفریحیونیزحفاظتازمحیطزیستوچشماندازتوسعهپایدارشهریتحققمییابد.درمناطقشهری،آحادجامعهنقشمهمیرادرساماندهیمسیلهاایفاءمیکنند. اینپژوهشباهدفارزیابیتناسبساماندهیمسیلشهریفرحزادبافاکتورهایژئومورفولوژیکینظیرخاک،شیب،فاصلهازرودخانه،فاصلهازجاده،فاصلهازگسل،جهتشیبدامنه،فرازا،پوششگیاهیوبارشانجامشدهاست.پژوهشبرپایهروشتوصیفی- تحلیلی،مطالعاتکتابخانهایوبااستفادهازنرمافزارGISونیزمدلتحلیلسلسلهمراتبیدرقالبنرمافزارExpert choice انجامگرفتهوطیآننقشهتناسبساماندهیمسیلهایشهریبراساسفاکتورهایژئومورفولوژیکیپیشنهادشدهاست. یافتههایاینپژوهشنشانمیدهندکهبیشترینمساحتمسیلساماندهیشدهازلحاظدرنظرگرفتنفاکتورهایژئومورفولوژیکیدروضعیتتناسببسیارکموکم (44 درصد) قراردارد. همچنین،درصدمساحتمنطقهنیزدارایوضعیتتناسببسیارزیادوزیادبافاکتورهایژئومورفولوژیکیجهتساماندهیبودهاست. همچنینآنالیزتصاویرماهوارهایلندست+ETM طیسالهای 2005 و 2010 (پیشوپسازساماندهی) ومقایسهآنهامشخصنمودکهپوششگیاهیمسیلفرحزادپسازساماندهینسبتبهسالهایپیشازساماندهی 26 درصدافزایشیافتهاست.
رضا منصوری؛ امیر صفاری
چکیده
بخش هایی از پوسته زمین در عهد حاضر دارای حرکات زمین ساختی هستند و در آینده نیز مستعد بروز خطر خواهند بود. از این رو، اشکال ژئومورفولوژیکی در برابر فعالیت های زمین ساختی بسیار حساس بوده و در اثر این حرکات تغییر می کنند. ارزیابی فعالیت های زمین ساختی با استفاده از برخی از شاخص های کمی، نقش مهمی را در شناخت این فعالیت ها داشته و به تفسیر ...
بیشتر
بخش هایی از پوسته زمین در عهد حاضر دارای حرکات زمین ساختی هستند و در آینده نیز مستعد بروز خطر خواهند بود. از این رو، اشکال ژئومورفولوژیکی در برابر فعالیت های زمین ساختی بسیار حساس بوده و در اثر این حرکات تغییر می کنند. ارزیابی فعالیت های زمین ساختی با استفاده از برخی از شاخص های کمی، نقش مهمی را در شناخت این فعالیت ها داشته و به تفسیر وضعیت زمین ساختی مناطق کمک می نماید. در این پژوهش از شاخص های شیب طولی رودخانه(SL)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن(VF)، عدم تقارن حوضه زهکشی(AF)، تقارن توپوگرافی معکوس(T)، نسبت شکل حوضه(BS) و پیچ و خم رودخانه(S) برای تعیین میزان فعالیت زمین ساختی حوضه آبخیز فرحزاد در شمال شهر تهران استفاده شده است. این حوضه با وسعتی معادل 8/35 کیلومترمربع، یکی از زیرحوضه های محدوده کوهستانی شمال این شهر می باشد که با توجه به وقوع فرایندهای دامنه ای(از جمله لغزشی و ریزشی)، مکان مناسبی برای ارزیابی فعالیت نسبی زمین ساخت به حساب می آید. رودخانه فرحزاد این حوضه از ارتفاعات خاوری امامزاده داوود سرچشمه می گیرد. روش تحقیق بر پایه روش تحلیلی استوار است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی منطقه مورد مطالعه، تصویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرم افزار ARC GIS 10 می باشد. همچنین، نتایج کمی بدست آمده طی چندین مرحله کار میدانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه براساس شاخص های SL، VF، AF، T، SMF، EU، FDو S از لحاظ زمین ساختی در وضعیت فعال و تنها بر اساس شاخص BSدر حالت نیمه فعال قرار دارد. تحلیل این کمیت ها در مجموع نشانگر فعال بودن این حوضه در عهد حاضر می باشد و حوضه براساس شاخص IATدر کلاس 1 قرار می گیرد. این نتایج با شواهد ژئومورفولوژیکی از جمله وقوع زمین لغزش در منطقه نیز مطابقت دارد.
رضا منصوری؛ عزت اله قنواتی؛ محمدرضا ثروتی
چکیده
کشور پهناور ایران شرایط جغرافیایی متنوعی دارد به طوری که از 13 اقلیم شناخته شده در جهان، 11 نوع آن را دارا می باشد. این امر باعث شده تا از لحاظ زیست محیطی، طبیعت گردی، تفریحی و اقتصادی توانایی های زیادی داشته باشد.زیر بنای توریستی هر منطقه طبیعت آن است و ژئوتوریسم به عنوان کیی از بخش های آن در سال های اخیر در جهان رشد چشمگیر و قابل ...
بیشتر
کشور پهناور ایران شرایط جغرافیایی متنوعی دارد به طوری که از 13 اقلیم شناخته شده در جهان، 11 نوع آن را دارا می باشد. این امر باعث شده تا از لحاظ زیست محیطی، طبیعت گردی، تفریحی و اقتصادی توانایی های زیادی داشته باشد.زیر بنای توریستی هر منطقه طبیعت آن است و ژئوتوریسم به عنوان کیی از بخش های آن در سال های اخیر در جهان رشد چشمگیر و قابل توجهی داشته و در توسعه منطقه ای تأثیر زیادی گذاشته است. بازدید از مناظر ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی یکی از جنبه های اصلی ژئوتوریسم را تشکیل می دهد. استان ایلام با مساحت 19086 کیلومتر مربع در بین 31 درجه و 58 دقیقه تا 34 درجه و 15 دقیقه پهنای شمالی از خط استوا و 45 درجه و 24 دقیقه تا 48 درجه و 10 دقیقه درازای خاوری از نیمروز گرینویچ قرار گرفته است. این استان با دارا بودن جاذبه های ژئوتوریستی، ژئومورفولوژیکی و زمین شناسی مانند کو ه ها، غارها، رودخانه ها، آبشارها و چشمه ها، یکی از مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم محسوب می شود. در این راستا، توجه به ظرفیت های طبیعی، حفاظت، معرفی و بهره گیری از جاذبه های ژئوتوریسمی می تواند در توسعه پایدار استان نقش مهمی داشته باشد، ضمن این که می تواند در حل مشکلاتی مانند بی کاری و ایجاد اشتغال در سطح استان نیز مؤثر واقع گردد. این پژوهش به روش کتابخانه ای، میدانی، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از نقشه ها و تصاویر ماهواره ای ویژگی های ژئوتوریستی استان ایلام را بررسی می نماید.
محمدرضا ثروتی؛ فریبا آزاد؛ رضا منصوری
دوره 23، 90-1 ، تیر 1393، ، صفحه 94-105
چکیده
یکی از موقعیتهایی که مورد توجه ژئومورفولوژیستهای کاربردی میباشد، این است که کدامیک از رویدادهای ژئومورفولوژیکی اثر مستقیمی بر روی انسان دارند. در اینجا، بحث به مخاطرات ژئومورفولوژیکی محدود خواهد شد. مخاطرات زمانی روی میدهند که از آستانه پیشی بگیرند. بعضی از مخاطرات مانند تمام زمینلرزهها، کاملاً طبیعی هستند، اما برخی ...
بیشتر
یکی از موقعیتهایی که مورد توجه ژئومورفولوژیستهای کاربردی میباشد، این است که کدامیک از رویدادهای ژئومورفولوژیکی اثر مستقیمی بر روی انسان دارند. در اینجا، بحث به مخاطرات ژئومورفولوژیکی محدود خواهد شد. مخاطرات زمانی روی میدهند که از آستانه پیشی بگیرند. بعضی از مخاطرات مانند تمام زمینلرزهها، کاملاً طبیعی هستند، اما برخی دیگر از مخاطرات تا حدودی به دلیل فعالیتهای خود انسان، روی میدهند. در این جا، مخاطرات ژئومورفولوژیکی اصلی توصیف و اثراتی که آنها دارند مشخص خواهند شد. متأسفانه، دامنه گسترده مخاطرات ژئومورفولوژیکی اغلب درک نشده، لذا فهرست مخاطرات ژئومورفولوژیکی، در جدول1 ارایه شده است. همچنین اثرات فاجعهآمیزی که آنها میتوانند داشته باشند درک نشده است، بنابراین بلایای طبیعی بزرگ جهان که از حوادث ژئومورفولوژیکی ناشی میشوند در جدول2 فهرست شدهاند. بخشهای معینی از دنیا از آن جهت که بهطور غیر معمول تعداد زیادی از مخاطرات ژئومورفولوژیکی طبیعی را تجربه میکنند بداقبال هستند. مخاطرات با دو مبحث اصلی ارتباط پیدا میکند. نخست، تعدادی از این مخاطرات برآیند حرکات ساختاری پوسته هستند که در واقع در فاصله زمانی بسیار کوتاهی عمل میکنند: آتشفشانها، زمینلرزهها، گسل خوردگیها. دوم و شاید بهطور جالبتر، تعدادی از مخاطراتی که ناشی از عملکرد فرایندهای ژئومورفولوژیکی هستند، در طی دورههای زمانی کوتاه- روزها، گاهی اوقات حتی طی ساعتها، روی میدهند. نمونههایی از آنها شامل: سیلابهای رودخانهای و دریایی و زمینلغزش میشود. رویدادها، زودگذر و غیرعادیاند و میتوانند به شکل فاجعهآمیزی در بیشتر از یک طریق تشریح شوند.