اطلاعات جغرافیایی
سیداسداله حجازی؛ فریبا کرمی؛ سایه حبیب زاده
چکیده
در چند دهه اخیر شهرها به عنوان مهم‌ترین سکونتگاه‌های بشر به‌واسطه افزایش درجه شهرنشینی و جمعیت شهری که از مهم‌ترین جنبه‌های تغییر جهانی است، مقدمه رشد و توسعه گسترده‌ی شهری را فراهم آورده اند. عوامل متعددی از قبیل ویژگی‌های ژئومورفولوژی، شرایط اقلیمی و خصایص زمین‌شناختی در مکان گزینی شهرها مؤثرند. در این پژوهش نقش ژئومورفولوژی ...
بیشتر
در چند دهه اخیر شهرها به عنوان مهم‌ترین سکونتگاه‌های بشر به‌واسطه افزایش درجه شهرنشینی و جمعیت شهری که از مهم‌ترین جنبه‌های تغییر جهانی است، مقدمه رشد و توسعه گسترده‌ی شهری را فراهم آورده اند. عوامل متعددی از قبیل ویژگی‌های ژئومورفولوژی، شرایط اقلیمی و خصایص زمین‌شناختی در مکان گزینی شهرها مؤثرند. در این پژوهش نقش ژئومورفولوژی و عوامل محیطی به‌عنوان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در مکان‌یابی و توسعه فیزیکی شهر ماکو مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل ژئومورفوئولوژیکی، مهم‌ترین و اثرگذارترین پارامترهای مؤثر در پیدایش، استقرار و توسعه یک شهر هستند. برای دستیابی به هدف مور نظر و ارزیابی آن داده‌های موردنیاز از نقشه‌های توپوگرافی 1500000 و زمین‌شناسی 1.100000 استخراج شده و سپس با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS نقشه‌های موردنظر تهیه شده اند. همچنین در این تحقیق از مدل تصمیم‌گیری الکتره – فازی استفاده شد که بر مبنای آن محورها و جهت‌های جغرافیایی محتمل توسعه شهر ماکو و ضریب اهمیت نسبی مؤلفه‌های ژئومورفولوژیک محاسبه و تعیین شدند. معیارهای دخیل در توسعه شهر ماکو، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، لیتولوژی، خاک و کاربری اراضی نقشه‌های مربوط به هریک از این مؤلفه‌ها با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS، مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند، سپس با روی هم‌گذاری لایه‌ها طبقه‌بندی‌شده، نقشه پهنه‌بندی مناسب توسعه شهر تهیه و در پنج کلاس کاملاً مناسب، نسبتاً مناسب، مناسب، نامناسب و کاملاً نامناسب برای توسعه تقسیم‌بندی شد. نتایج نشان داد مناسب‌ترین مسیر برای توسعه آتی شهر ماکو، سمت شرقی و غربی تا حدی جنوب شرقی این شهر است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
خلیل ولیزاده کامران؛ مریم صادقی لله لو؛ اسدالله حجازی
چکیده
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به‌منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری‌های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده ...
بیشتر
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به‌منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری‌های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده از تصاویر لندست 5، 8 و ادغام آنها باتصاویر سنتینل2 و استر است. پس از تهیه تصاویر برای سال‌های 2010، 2015 و 2019، تصحیح هندسی، رادیومتریک و اتمسفری تصاویر انجام گرفت و نقشه کاربری‌ها با دقت کاپا به ترتیب 93، 83، 91 درصد تهیه شدند. مدل سازی تغییر کاربری برای سال 2025 با مدل GEOMOD، نیازمند تهیه نقشه تناسب منطقه است که با استفاده از روش Fuzzy ANP و ضریب ناسازگاری کمتر از 0.06 تهیه شده و برای تهیه نقشه تناسب اراضی از چهار معیار: انسانی، زیست‌شناختی، توپوگرافی و اقلیمی و 11 زیر معیار با توابع بولین بدست آمد و نقشه‌های کاربری اراضی بولین (جنگل و غیر جنگل) 2010 و 2015 مدل‌سازی برای سال 2019 انجام گرفت. مدل‌سازی کاربری برای سال ۲۰۲۵ از نقشه پایه ۲۰۱۹ و ماتریس انتقال زنجیره مارکوف کاربری اراضی ۲۰۲۵ با مدل CA- Markov صورت پذیرفت و نتیجه تغییرات مکانی برای سال ۲۰۲۵ به دست آمد. برای ارزیابی دقت مدل از میزان توافق و عدم توافق مکانی پیکسل‌ها با Klocation و Standard به ترتیب با دقت 98 و 95 استفاده شد. نتایج مدل‌سازی برای سال 2025 تغییرات به‌صورت کاهش پوشش جنگل بوده که از 3204.18 هکتار در سال 2010 به 3070.55 هکتار در 2019 هزار هکتار کاهش یافته است. با توجه به نتایج وزن‌دهی، معیار انسانی و زیرمعیارهای کاربری اراضی و فاصله از جاده وزن بالایی را به‌دست آوردند. علت آن می‌‌تواند پتانسیل گردشگری این منطقه در جذب گردشگران و همچنین دخالت‌های ساکنان محلی باشد که تأثیر مستقیمی بر روند کاهشی جنگل دارد.
