یوسف علی پور؛ ناصر بیات؛ علی اصانلو
چکیده
دما از عناصر اساسی شکلگیری اقلیم است و تغییرات آن میتواند ساختار آب و هوایی هر منطقهای را دگرگون سازد و موجب تغییر در وقوع پدیدههای حدی نظیر خشکسالی، بارشهای سنگین و توفان شود. لذا بررسی روند دما در مقیاسهای مختلف زمانی و مکانی بخش بزرگی از تحقیقات اقلیمشناسی را به خود اختصاص داده است. این تحقیق بهمنظور آشکارسازی تغییرات ...
بیشتر
دما از عناصر اساسی شکلگیری اقلیم است و تغییرات آن میتواند ساختار آب و هوایی هر منطقهای را دگرگون سازد و موجب تغییر در وقوع پدیدههای حدی نظیر خشکسالی، بارشهای سنگین و توفان شود. لذا بررسی روند دما در مقیاسهای مختلف زمانی و مکانی بخش بزرگی از تحقیقات اقلیمشناسی را به خود اختصاص داده است. این تحقیق بهمنظور آشکارسازی تغییرات دمای تراز 1000 هکتوپاسکال در فصول مختلف از سال 1950 تا 2020 میلادی در ایران صورت گرفته است. تحلیلها بر روی متغیر میانگین ماهانه دما در طول دوره 70 ساله با استفاده از پایگاه داده NCEP/NCAR انجام گرفته است. نمودارهای سری زمانی متغیر مورد مطالعه با استفاده از آزمون من کندال در مقیاس سالانه ترسیم شدند. برای آشکارسازی و تحلیل روند دمای ایران در تراز 1000 هکتوپاسکال نقشههای میانگین 10 ساله و نمودارهای سری زمانی سالانه ترسیم شد، نتایج نشان داد میانگین سالانه دما در پهنه کشور ایران با آهنگ 1.34 درجه سانتیگراد (بالاتر از میانگین جهانی با مقدار0.74 درجه سانتیگراد ) در هر سده دارای روند افزایشی است. مقادیر متغیر میانگین سالانه دما در فصلهای تابستان، پاییز و بهار دارای روند معنیدار بوده و میانگین دما در تراز 1000 هکتوپاسکال دارای روند صعودی است. بالاترین افزایش میانگین دمای تراز 1000 هکتوپاسکال متعلق به فصل تابستان بوده و با مقدار 0.2 درجه سانتیگراد به ازای هر 10 سال افزایش یافته است. نقشههای ده ساله میانگین دما در فصول مختلف نشان دادند نیمه جنوبی ایران در طول دوره مطالعاتی دارای روند افزایشی دما بوده است.