استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حشمت کرمی؛ زهرا صیادی
چکیده
تغییرات محیطی، از بحرانی‌ترین چالش‌های دستیابی به توسعه پایدار هستند. نظارت، مدیریت و کمک در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری تغییرات آب‌های سطحی را با توجه به در دسترس بودن داده‌های ماهواره‌ای می‌توان انجام داد. سامانه‌ی گوگل ارث انجین شرایط مناسب پردازش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش و تحلیل محیطی را ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، ...
بیشتر
تغییرات محیطی، از بحرانی‌ترین چالش‌های دستیابی به توسعه پایدار هستند. نظارت، مدیریت و کمک در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری تغییرات آب‌های سطحی را با توجه به در دسترس بودن داده‌های ماهواره‌ای می‌توان انجام داد. سامانه‌ی گوگل ارث انجین شرایط مناسب پردازش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش و تحلیل محیطی را ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، پایش تغییرات دینامیک زیر حوضه تالاب میانگران در بازه زمانی (2022-2013) است. ساخت یک مدل هارمونیک به دلیل انعطاف‌پذیری آن در محاسبه چرخه‌ای با اشکال ساده و قابل تکرار در این پژوهش استفاده شد. سری زمانی هارمونیک پهنه‌ی آبی و پوشش گیاهی با استفاده از شاخص‌های NDWI و NDVI در بستر گوگل ارث انجین استخراج شد و آزمون روند من کندال برای آن‌ها در اکسل با افزونه XLSTAT محاسبه گردید. درنهایت از داده‌های جهانی آب برای تأیید و تکمیل نتایج تحلیل سری زمانی بهره گرفته شد. نتایج سری زمانی هارمونیک پهنه آبی روند کاهشی و منفی و تغییرات بیشتر در زیر حوضه را نشان داد. برای داده‌های مشاهده‌شده پوشش گیاهی بیانگر عدم وجود روند در سری زمانی هارمونیک بود. در مقایسه با نتایج و تجزیه و تحلیل پژوهش های دیگر به نظر می‌رسد دخالت‌های انسانی و تغییر کاربری‌ها می‌تواند علت عدم روند در زیر حوضه تالاب میانگران باشد. همچنین تغییر اقلیم و خشک‌سالی سهم عمده‌ای در تغییرات زیر حوضه تالاب میانگران داشته است. بررسی داده‌های جهانی آب نیز نشان داد که وقوع آب ازنظر مکانی- زمانی کاهشی و شدت تغییر وقوع آب در زیر حوضه‌ی تالاب میانگران بحرانی است. همچنین بیشترین تغییرات مربوط به حاشیه‌ی تالاب میانگران است. درنهایت تخصیص حق آبه، وضع قوانین و تعیین حد بستر محیط زیستی و استفاده از قابلیت‌های گوگل ارث انجین برای پایش تغییرات محیطی (کاربری، دما، بارش، تبخیر و...) زیر حوضه تالاب میانگران پیشنهاد شد.
علیرضا طاهری دهکردی؛ سید محمد میلاد شهابی؛ محمد جواد ولدان زوج؛ محمود رضا صاحبی؛ علیرضا صفدری نژاد
چکیده
امروزه فناوری سنجش ازدور جایگاهی ویژه در کاربردهای مختلف مدیریت شهری پیدا کرده است. در این بین، نقشه ی ساختارهای شهری نظیر بلوک های ساختمانی، عموماً در مدیریت بحران، طراحی شهری و مطالعات مربوط به توسعه ی شهری مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه تولید نقشه بلوک های ساختمانی با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنتینل 1 و 2 دنبال شده ...
بیشتر
امروزه فناوری سنجش ازدور جایگاهی ویژه در کاربردهای مختلف مدیریت شهری پیدا کرده است. در این بین، نقشه ی ساختارهای شهری نظیر بلوک های ساختمانی، عموماً در مدیریت بحران، طراحی شهری و مطالعات مربوط به توسعه ی شهری مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه تولید نقشه بلوک های ساختمانی با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنتینل 1 و 2 دنبال شده است. روش پیشنهادی این مقاله متکی بر استفاده از طبقه بندی کننده آموزش یافته تعمیم پذیر می باشد. به نحوی که در ابتدا، طبقه بندی کننده مورد نظر با استفاده از نمونه های آموزشی به دست آمده از یک فرآیند پالایشی سختگیرانه نوین توسط محصولات سنجش ازدوری و مکانی مختلف، در سال 2015، آموزش می یابد. سپس این طبقه بندی کننده به منظور تولید نقشه بلوک های ساختمانی در مقاطع زمانی مشابه سه سال هدف (2018، 2019 و 2020) به کار گرفته می شود. به دلیل تنوع بافت و تراکم بلوک های ساختمانی در کلان شهر تهران، روش پیشنهاد شده در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین با توجه به وسعت منطقه مطالعاتی، فراهم بودن تصاویر ماهواره ای رایگان بدون نیاز به اخذ و امکان اجرای عملیات مختلف پردازشی به صورت برخط، از سامانه گوگل ارث انجین در پژوهش حاضر استفاده شده است. سه روش طبقه بندی جنگل تصادفی، کمترین فاصله با معیار فاصله ماهالانابیس و ماشین بردارپشتیبان در این فرآیند مورد بررسی قرار می گیرند. به منظور ارزیابی روش پیشنهادی، از نمونه های مرجع به دست آمده از تفسیر بصری تصاویر با قدرت تفکیک مکانی بالا (گوگل ارث) در هر سه سال هدف استفاده شده است. نتایج به دست آمده عملکرد بهتر روش جنگل تصادفی در هر سه سال هدف با دقت کلی بالای 93 درصد را نسبت به دو روش دیگر نشان می دهند.
اطلاعات جغرافیایی
شاهین جعفری؛ سعید حمزه؛ هادی عبدالعظیمی؛ سارا عطارچی
چکیده
پایش تالاب‌ها با استفاده از روش‌های سنتی، زمان‌بر و مستلزم هزینه‌ی زیاد است. امروزه به‌منظور پایش و مدیریت تالاب‌ها، از دورسنجی ماهواره‌ای و قابلیت‌های گوگل ارث انجین استفاده می‌گردد. در این پژوهش سعی شد طی دو دهه‌‌ی اخیر از تصاویر ماهواره‌ی لندست، تی.آر.ام.ام، مادیس و گریس در حوضه‌ی آبریز گشنگان که تالاب مهارلو ...
بیشتر
پایش تالاب‌ها با استفاده از روش‌های سنتی، زمان‌بر و مستلزم هزینه‌ی زیاد است. امروزه به‌منظور پایش و مدیریت تالاب‌ها، از دورسنجی ماهواره‌ای و قابلیت‌های گوگل ارث انجین استفاده می‌گردد. در این پژوهش سعی شد طی دو دهه‌‌ی اخیر از تصاویر ماهواره‌ی لندست، تی.آر.ام.ام، مادیس و گریس در حوضه‌ی آبریز گشنگان که تالاب مهارلو نیز در آن واقع شده، به‌منظور ارزیابی تغییرات وسعت آب تالاب و برخی از عوامل احتمالی تأثیرگذار بر آن استفاده شود. میانگین مساحت آب تالاب منتج ازAWEI_shadow در پنج ساله‌ی اول، دوم، سوم و چهارم به‌ترتیب مقادیر 200.41، 162.65، 137.82 و 117.81 کیلومتر مربع را نتیجه داد که به کاهش 37.76، 24.83 و 20 کیلومتر مربع در این بازه‌های زمانی اشاره داشت. پوشش گیاهی حوضه مستخرج از NDVI در سال 2000، 282 هکتار نتیجه گردید و در سال 2019 این مقدار به 390 هکتار افزایش یافت. ارزیابی داده‌های گریس نشان داد که از سال 2008 به بعد، تمامی مقادیر تراز آب زیرزمینی، منفی است. نتایج آزمون من-کندال دلالت بر آن داشت که تغییرات توده‌های آبی، پوشش گیاهی، میزان بارش و تراز آب زیرزمینی به‌ترتیب دارای روند کاهشی، افزایشی، افزایشی و کاهشی بوده است و در رابطه با مقادیر تبخیر- تعرق، روندی مشاهده نشد. به‌نظر می‌رسد در حوضه‌ی مورد مطالعه، افزایش وسعت پوشش گیاهی و متعاقب آن برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی به مرور زمان بر روند کاهشی وسعت توده‌های آبی تالاب تأثیر گذاشته است. پیشنهاد می‌گردد به‌منظور مدیریت بهینه‌ی این تالاب و جلوگیری از خشک شدن آن، حد بستر و حریم تالاب، با استفاده از سایر شاخص‌های دورسنجی آبی تعیین گردد. همچنین، پیشنهاد می‌شود روش‌های مصرف آب و الگوی کشت در نواحی اطراف این تالاب، مورد بازبینی قرار گیرد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
ابوالفضل قنبری؛ وحید عیسی زاده
چکیده
ازن سطح زمین (O3) و اکسید نیتروژن به‌عنوان یکی از آلاینده‌های بسیار خطرناک و دارای اثرات قابل توجهی بر سلامت ساکنان مناطق شهری می‌باشد. هدف از این پژوهش، مدل‌سازی تغییرات مکانی و زمانی غلظت آلاینده ازن و نیتروژن در کلان‌شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از دو روش برای اندازه‌گیری غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن به‌صورت مکانی استفاده ...
بیشتر
ازن سطح زمین (O3) و اکسید نیتروژن به‌عنوان یکی از آلاینده‌های بسیار خطرناک و دارای اثرات قابل توجهی بر سلامت ساکنان مناطق شهری می‌باشد. هدف از این پژوهش، مدل‌سازی تغییرات مکانی و زمانی غلظت آلاینده ازن و نیتروژن در کلان‌شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از دو روش برای اندازه‌گیری غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن به‌صورت مکانی استفاده شده است. یکی از این‌روش‌ها وزن‌دهی معکوس فاصله (IDW) و روش Sentinel-5P NRTI O3: Near Real Time می‌باشد. برای پیاده‌سازی روش اول از داده‌های سال ۱۳۸۷ به‌صورت سالانه و ۱۳۸۸ و ۱۳۹۷ به‌صورت سالانه استفاده شد. آنالیز زمانی غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن نشان می‌دهد که بهترین عملکرد مدل برای سال ۱۳۸۷ (0.9188= R2) و سال ۱۳۸۸ میزان این عملکرد ( 0.9134= R2) در حالی که کمترین عملکرد مدل از نظر آنالیز زمانی مربوط به سال ۱۳۹۷ (0.476) است. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد؛ غلظت آلاینده ازن در ایستگاه‌ها برای سه دوره فوق متفاوت بوده است. مدل‌سازی مکانی میزان پراکنش آلاینده ازن سه دوره بیشتر بر روی قسمت شمال‌شرقی تهران بوده است. در روش دوم مدل‌سازی غلظت آلاینده ازن براساس پروداکت ستون چگالی ازن که میانگین سالانه تغییرات ازن را نشان می‌دهد. بنابراین، نتایج نشان داد ایستگاه اقدسیه در نهم مارس ۲۰۱۹ دارای بیشترین میزان ازن و اکسید نیتروژن اتمسفر بوده که این میزان عدد 0.186 درصد را نشان داد. در حالی‌که ایستگاه‌های شهرداری - منطقه ۱۶، ۱۹ و ۲۰ و ایستگاه مسعودیه دارای کمترین غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن بوده و میزان غلظت این چهار ایستگاه بنابر تغییرات سالانه0.133 درصد بوده است. در نهایت نتایج، نشان داد که مدل‌سازی مکانی آلاینده ازن و اکسید نیتروژن با سنتینل - ۵ در گوگل ارث انجین نتایج مطلوبی را به‌وجود آورده است.
