سیستم اطلاعات جغرافیایی
ابوالفضل قنبری؛ وحید عیسی زاده
چکیده
ازن سطح زمین (O3) و اکسید نیتروژن به‌عنوان یکی از آلاینده‌های بسیار خطرناک و دارای اثرات قابل توجهی بر سلامت ساکنان مناطق شهری می‌باشد. هدف از این پژوهش، مدل‌سازی تغییرات مکانی و زمانی غلظت آلاینده ازن و نیتروژن در کلان‌شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از دو روش برای اندازه‌گیری غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن به‌صورت مکانی استفاده ...
بیشتر
ازن سطح زمین (O3) و اکسید نیتروژن به‌عنوان یکی از آلاینده‌های بسیار خطرناک و دارای اثرات قابل توجهی بر سلامت ساکنان مناطق شهری می‌باشد. هدف از این پژوهش، مدل‌سازی تغییرات مکانی و زمانی غلظت آلاینده ازن و نیتروژن در کلان‌شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش از دو روش برای اندازه‌گیری غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن به‌صورت مکانی استفاده شده است. یکی از این‌روش‌ها وزن‌دهی معکوس فاصله (IDW) و روش Sentinel-5P NRTI O3: Near Real Time می‌باشد. برای پیاده‌سازی روش اول از داده‌های سال ۱۳۸۷ به‌صورت سالانه و ۱۳۸۸ و ۱۳۹۷ به‌صورت سالانه استفاده شد. آنالیز زمانی غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن نشان می‌دهد که بهترین عملکرد مدل برای سال ۱۳۸۷ (0.9188= R2) و سال ۱۳۸۸ میزان این عملکرد ( 0.9134= R2) در حالی که کمترین عملکرد مدل از نظر آنالیز زمانی مربوط به سال ۱۳۹۷ (0.476) است. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد؛ غلظت آلاینده ازن در ایستگاه‌ها برای سه دوره فوق متفاوت بوده است. مدل‌سازی مکانی میزان پراکنش آلاینده ازن سه دوره بیشتر بر روی قسمت شمال‌شرقی تهران بوده است. در روش دوم مدل‌سازی غلظت آلاینده ازن براساس پروداکت ستون چگالی ازن که میانگین سالانه تغییرات ازن را نشان می‌دهد. بنابراین، نتایج نشان داد ایستگاه اقدسیه در نهم مارس ۲۰۱۹ دارای بیشترین میزان ازن و اکسید نیتروژن اتمسفر بوده که این میزان عدد 0.186 درصد را نشان داد. در حالی‌که ایستگاه‌های شهرداری - منطقه ۱۶، ۱۹ و ۲۰ و ایستگاه مسعودیه دارای کمترین غلظت آلاینده ازن و اکسید نیتروژن بوده و میزان غلظت این چهار ایستگاه بنابر تغییرات سالانه0.133 درصد بوده است. در نهایت نتایج، نشان داد که مدل‌سازی مکانی آلاینده ازن و اکسید نیتروژن با سنتینل - ۵ در گوگل ارث انجین نتایج مطلوبی را به‌وجود آورده است.
