دورسنجی
حشمت کرمی؛ هادی عبدالعظیمی
چکیده
لاب هورالعظیم اکوسیستم آبی مهمی در استان خوزستان است که از بین رفتن آن، منجر به تغییر وضعیت اقلیمی و اقتصادی-اجتماعی منطقه خواهد شد. این پژوهش به بررسی سری زمانی بدنه‌های آبی، پوشش گیاهی، دمای سطح زمین، بارش، تبخیر و تعرق و سطح آب زیرزمینی تالاب هورالعظیم در دوره سال‌های 2000 تا 2022 می‌پردازد. پژوهش حاضر، به‌منظور ارزیابی روند ...
بیشتر
لاب هورالعظیم اکوسیستم آبی مهمی در استان خوزستان است که از بین رفتن آن، منجر به تغییر وضعیت اقلیمی و اقتصادی-اجتماعی منطقه خواهد شد. این پژوهش به بررسی سری زمانی بدنه‌های آبی، پوشش گیاهی، دمای سطح زمین، بارش، تبخیر و تعرق و سطح آب زیرزمینی تالاب هورالعظیم در دوره سال‌های 2000 تا 2022 می‌پردازد. پژوهش حاضر، به‌منظور ارزیابی روند تغییرات پارامترهای مختلف، از آزمون من-کندال و همبستگی اسپیرمن بهره گرفته است. پردازش سری زمانی در سامانه‌ی متن‌باز گوگل ارث انجین انجام شد. در سری زمانی تراز آب زیرزمینی و پوشش گیاهی، روند معنی‌داری مشاهده نشد اما باتوجه به مقدار منفی آماره من-کندال تراز آب زیرزمینی و مقدار مثبت پوشش گیاهی، یکی از علل روند کاهشی غیر معنی‌دار سطح آب زیرزمینی می‌تواند افزایش اراضی کشاورزی و بهره‌گیری از آب‌های زیرزمینی باشد. نتایج آزمون من-کندال برای پارامتر تبخیر و تعرق، دمای سطح زمین و بارش در تالاب هورالعظیم نیز روند معنی‌داری را نشان نداد. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که بدنه‌های آبی علیرغم فرضیه‌ی پژوهش، از روند افزایشی برخوردارند. به نظر می‌رسد این موضوع نتیجه‌ی سیل‌های چند سال اخیر و دخالت‌های انسانی باشد. به‌منظور بررسی این واقعیت که تغییرات بدنه‌ها چقدر متأثر از تغییر اقلیم مثل سیلاب و سدسازی بوده است از داده‌های کاوشگر جهانی آب‌های سطحی(GSWE) بهره گرفته شد. نتایج بررسی این مجموعه داده نشان داد که وجود آب از نظر مکانی- زمانی، کاهشی و به‌شدت بحرانی است. همچنین افزایش آب فصلی بر اثر شدت بارندگی و رخداد سیل و عوامل دخالت انسانی مانند سد کرخه در بالادست تالاب هورالعظیم تأیید شد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نیز نشان داد که تغییرات اقلیمی مانند تغییر الگوی بارش و فعالیت‌های انسانی می‌توانند به عواملی تبدیل شوند که بر سطح بدنه آبی تالاب هورالعظیم تأثیرگذار باشند. نتایج این پژوهش می‌تواند در مدیریت تالاب هورالعظیم و تالاب‌های با شرایط مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
یوسف علی پور؛ ناصر بیات؛ علی اصانلو
چکیده
دما از عناصر اساسی شکل‌گیری اقلیم است و تغییرات آن می‌تواند ساختار آب و هوایی هر منطقه‌ای را دگرگون سازد و موجب تغییر در وقوع پدیده‌های حدی نظیر خشکسالی، بارش‌های سنگین و توفان شود. لذا بررسی روند دما در مقیاس‌های مختلف زمانی و مکانی بخش بزرگی از تحقیقات اقلیم‌شناسی را به خود اختصاص داده است. این تحقیق به‌منظور آشکارسازی تغییرات ...
بیشتر
دما از عناصر اساسی شکل‌گیری اقلیم است و تغییرات آن می‌تواند ساختار آب و هوایی هر منطقه‌ای را دگرگون سازد و موجب تغییر در وقوع پدیده‌های حدی نظیر خشکسالی، بارش‌های سنگین و توفان شود. لذا بررسی روند دما در مقیاس‌های مختلف زمانی و مکانی بخش بزرگی از تحقیقات اقلیم‌شناسی را به خود اختصاص داده است. این تحقیق به‌منظور آشکارسازی تغییرات دمای تراز 1000 هکتوپاسکال در فصول مختلف از سال 1950 تا 2020 میلادی در ایران صورت گرفته است. تحلیل‌ها بر روی متغیر میانگین ماهانه دما در طول دوره 70 ساله با استفاده از پایگاه داده NCEP/NCAR انجام گرفته است. نمودارهای سری زمانی متغیر مورد مطالعه با استفاده از آزمون من کندال در مقیاس سالانه ترسیم شدند. برای آشکارسازی و تحلیل روند دمای ایران در تراز 1000 هکتوپاسکال نقشه‌های میانگین 10 ساله و نمودارهای سری زمانی سالانه ترسیم شد، نتایج نشان داد میانگین سالانه دما در پهنه کشور ایران با آهنگ 1.34 درجه سانتی‌گراد (بالاتر از میانگین جهانی با مقدار0.74 درجه سانتی‌گراد ) در هر سده دارای روند افزایشی است. مقادیر متغیر میانگین سالانه دما در فصل‌های تابستان، پاییز و بهار دارای روند معنی‌دار بوده و میانگین دما در تراز 1000 هکتوپاسکال دارای روند صعودی است. بالاترین افزایش میانگین دمای تراز 1000 هکتوپاسکال متعلق به فصل تابستان بوده و با مقدار 0.2 درجه سانتی‌گراد به ازای هر 10 سال افزایش یافته است. نقشه‌های ده ساله میانگین دما در فصول مختلف نشان دادند نیمه جنوبی ایران در طول دوره مطالعاتی دارای روند افزایشی دما بوده است.
