آمایش سرزمین در بعد دفاعی
اسماعیل نجفی؛ محمد شالی
چکیده
هدف از برنامه‌ریزی فضایی، تنظیم کنش متقابل بین عوامل انسانی و عوامل محیطی، برای ایجاد سازمان سرزمینی مبتنی بر بهره‌گیری بهینه از استعدادهای انسانی و محیطی و مدیریت خردمندانه فضاست. یکی از گام‌های اولیه و اساسی در این فرایند مطالعات محیط طبیعی به‌منظور شناخت محیط و انطباق برنامه‌ها با مکانیزم‌های طبیعت و ارائه یک چارچوب در مورد ...
بیشتر
هدف از برنامه‌ریزی فضایی، تنظیم کنش متقابل بین عوامل انسانی و عوامل محیطی، برای ایجاد سازمان سرزمینی مبتنی بر بهره‌گیری بهینه از استعدادهای انسانی و محیطی و مدیریت خردمندانه فضاست. یکی از گام‌های اولیه و اساسی در این فرایند مطالعات محیط طبیعی به‌منظور شناخت محیط و انطباق برنامه‌ها با مکانیزم‌های طبیعت و ارائه یک چارچوب در مورد چگونگی ارتباط انسان با محیط طبیعی است، تا تقابل عمکردهای بشری با کنش های محیطی به حداقل خود برسد و از امکانات و پتانسیل‌های محیط در جهت رفع نیازهای جامعه و دستیابی به توسعه پایدار استفاده بهینه و مطلوب شود. مفهوم برنامه‌ریزی محیطی به یک نیاز کاربردی در دستیابی به محیط ساخته شده پایدار تبدیل شده است. برنامه‌ریزی محیطی ابزاری مؤثر است که هدف آن شکل‌دهی توسعه شهری و منطقه‌ای هماهنگ با ارزش‌های اکولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به ضرورت مطالعات محیط طبیعی در برنامه‌ریزی فضایی و نحوه انجام آن در طرح‌های کالبدی منطقه‌ای و آمایش استانی به‌صورت مقایسه‌ای پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از وجود همپوشانی و تشابهات زیاد در محتوا و مباحث مورد مطالعه طرح‌های مذکور و تفاوت در اهداف، فرایند مطالعات و نحوه تلفیق آن‌ها است. ضرورت دارد که طرح‌های کالبدی و آمایش سرزمین با یکدیگر تلفیق و ارزیابی راهبردی زیست‌محیطی در فرایند برنامه‌ریزی فضایی ادغام شود. همچنین در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور به‌ویژه در برنامه‌های دوم، ســوم، چهارم، پنجم و ششم توســعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، به لحاظ قانونی بر انجام مطالعات ارزیابی قبل از اجرا، صرفاً تأکید شــده است، ولی این رویکرد کافی نبوده و به‌منظور تحقـــق توسـعه پایـدار، ضروری است فرایند ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پروژه‌ها و طرح‌ها، قانون خاص، مستقل و جامعی در کشور داشته باشد. به عبارت دیگر، در حال حاضر قانون مستقلی مختص به فرایند ارزیابی زیست‌محیطی در کشور وجود ندارد.
کاوه جعفرزاده؛ غلامرضا سبزقبایی؛ شهرام یوسفی؛ ستار سلطانیان
چکیده
تغییرات ساختار شهری همواره یکی از مهم ترین عواملی بوده که انسان از طریق آن محیط زیست خود را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به نقش محیط زیست در زندگی بشر، باید اطلاع دقیقی از چگونگی تغییر محیط زیست و روند تغییرات آن ها به دست آید. با پیش بینی تغییرات ساختار شهری، می توان میزان گسترش و تخریب منابع را مشخص و این تغییرات را ...
بیشتر
تغییرات ساختار شهری همواره یکی از مهم ترین عواملی بوده که انسان از طریق آن محیط زیست خود را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به نقش محیط زیست در زندگی بشر، باید اطلاع دقیقی از چگونگی تغییر محیط زیست و روند تغییرات آن ها به دست آید. با پیش بینی تغییرات ساختار شهری، می توان میزان گسترش و تخریب منابع را مشخص و این تغییرات را در مسیرهای مناسب هدایت کرد. بنابراین مقاله حاضر با هدف مدل سازی تغییرات ساختار شهری با رویکرد برنامه ریزی فضایی برای رسیدن به توسعه پایدار شهری در قائم شهر انجام گرفت. آشکارسازی تغییرات ساختار شهری با به کارگیری تصاویر گوگل ارث، ماهواره‌‌های AstriumوDigitalGlobeمربوط به سال‌‌های 2015- 2007 انجام شد. مدل‌سازی نیروی انتقال با استفاده از پرسپترون چندلایه شبکه‌‌عصبی مصنوعی و 11 متغیر انجام پذیرفت. تخصیص تغییر به هر کاربری با استفاده از زنجیره مارکوف محاسبه شد. سپس با استفاده از مدل پیش بینی سخت و دوره واسنجی 1386تا1394مدل‌سازیبرایسال1402 صورتگرفت.درپایاننیزبااستفادهازدوره‌یواسنجی1386 تا 1394ساختار شهری سال1402 پیش بینی شد. نتایج نشان داد در کل دوره مورد مطالعه، کاربری‌‌های جاده، زمین‌‌های بایر، باغات، آموزشی، مذهبی، پهنه‌‌یآبی، پارک و فضای سبز، صنعتی، ورزشی و مسکونی روندی افزایشی داشته است. اماکاربری کشاورزی با کاهش 437 هکتار و پوشش درختی با کاهش 9 هکتار مواجه بوده اند. همچنین نتایج مدل سازی نیروی انتقال با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در اکثر زیر مدل‌‌ها، صحت بالایی را نشان می‌‌دهد. نتایج مدل سازی برای سال 1402 نیز نشاندهنده افزایش بسیار زیاد در کاربری مسکونی (195 هکتار) و باغ (104هکتار) و کاهش چشمگیر 33 هکتاری کاربری کشاورزی است.
