اطلاعات جغرافیایی
بهرام ایمانی؛ جعفر جعفرزاده
چکیده
بررسی‌های کیفی آب با توجه به پیشرفت‌های اخیر گسترش پیدا کرده و مسائل مربوط به آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی را نیز شامل می‌شود. در حال حاضر تغییر دائمی کیفیت آب زیرزمینی به خصوص در زمینه شرب و شور شدن منابع آب خطری جدّی در راه توسعه روستاهای کشور محسوب می شود. متأسفانه بسیاری از مردم به‌دلیل قابل رؤیت نبودن آب‌های زیرزمینی، ...
بیشتر
بررسی‌های کیفی آب با توجه به پیشرفت‌های اخیر گسترش پیدا کرده و مسائل مربوط به آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی را نیز شامل می‌شود. در حال حاضر تغییر دائمی کیفیت آب زیرزمینی به خصوص در زمینه شرب و شور شدن منابع آب خطری جدّی در راه توسعه روستاهای کشور محسوب می شود. متأسفانه بسیاری از مردم به‌دلیل قابل رؤیت نبودن آب‌های زیرزمینی، در مورد اهمیت آنها و آثار زیان‌بار آلودگی محیط بر منابع آب زیرزمینی آگاهی کافی ندارند. در این پژوهش کیفیت آب زیرزمینی قابل شرب روستایی بخش مرکزی شهرستان اردبیل با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاری و آمار فضایی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی بررسی شده است. کیفیت منابع آب زیرزمینی شهرستان اردبیل از لحاظ شرب با استفاده از پارامترهای EC، pH، SO4--،Cl- ،Na ، TH و TDS مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی اقدام به تولید نقشه موضوعی کیفیت آب زیرزمینی شد. در این تحقیق از روش درون‌یابی کریجینگ برای به‌دست آوردن توزیع فضایی پارامترها و روش وزن‌دهی جمعی ساده برای وزن‌دهی و رتبه‌بندی لایه‌ها استفاده شده است. در نهایت با توجه به نقشه نهایی کیفیت، می‌توان اظهار داشت که تقریباً 36 درصد معادل 88 کیلومترمربع آب زیرزمینی بخش مرکزی شهرستان اردبیل از لحاظ شرب در حد مطلوب واقع‌شده که در قسمت جنوبی نقشه کلی قرار گرفته است. کیفیت پایین نیز مربوط به قسمت شمالی و شمال شرقی می شود که معادل 46 درصد منطقه یا 112 کیلومترمربع است. همچنین بین تراکم جمعیت و تراکم چاه‌های عمیق و نیمه عمیق موجود در سطح شهرستان و افت کیفیت رابطه مستقیمی وجود دارد.
اطلاعات جغرافیایی
امیر محمد صالح آبادی؛ سید هادی قدوسی فر؛ علی محمدپور
چکیده
برنامه ریزان منظر به دنبال ایجاد ارتباط مناسب میان توزیع مکانی خدمات پارک های شهری با ساکنین شهرها هستند. توازن توزیع فضایی فضاهای سبز شهری یکی از جدیدترین موضوعات مورد مطالعه در حوزه برنامه ریزی منظر در سطح جوامع علمی جهان است. بررسی مطالعات پبشین نشان می دهد که برای انجام تحلیل های متناسب با توازن فضایی ...
بیشتر
برنامه ریزان منظر به دنبال ایجاد ارتباط مناسب میان توزیع مکانی خدمات پارک های شهری با ساکنین شهرها هستند. توازن توزیع فضایی فضاهای سبز شهری یکی از جدیدترین موضوعات مورد مطالعه در حوزه برنامه ریزی منظر در سطح جوامع علمی جهان است. بررسی مطالعات پبشین نشان می دهد که برای انجام تحلیل های متناسب با توازن فضایی از تکنیک هایی همچون تحلیل شبکه و منطق فازی در GIS استفاده می شود. روش های تحلیلی مذکور از دیدگاه فنی به بانک اطلاعاتی گسترده نیاز دارند که باعث صرف هزینه های بسیار خواهد شد. هدف این مقاله ارائه مدلی برای اندازه گیری نابرابری فضایی، بدون استفاده از داده های تحلیل شبکه است که نشان دهنده عدم دسترسی به خدمات پارک های شهری باشد. از اینرو مقاله حاضر با تعیین حوزه عرضه و تقاضا برای هر پارک به کمک ضریب فاصله هندسی و ضریب توزیع فضایی جنبه ای نوآورانه را برای محاسبه آن پیشنهاد می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد شاخص حوزه عرضه و تقاضای اولیه نسبت به شاخص حوزه عرضه و تقاضای جدید دقت کمتری دارد و شاخص D نتایج را مورد ارزیابی قرار می دهد. انتظار می‌رود یافته‌های این پژوهش، به برنامه‌ریزان منظر شهری کمک کند تا به طور کلی محدوده خارج از دسترس پارک ها را درک کرده و اولویت برای ارائه خدمات متوازن پارک ها به مخاطب را تعیین کنند. نتایج به‌دست‌آمده به کمک تحلیل GIS نشان می‌دهد که پارک‌هایی که شاخص D آن ها حدّ واسط ۰.۰۸ تا ۰.۰۳ است، نسبت میان ضرایب آنها در محدوده هشدار قرار دارند و پارک هایی با شاخص D بین ۰.۷ تا ۰.۳۴ در محدوده بحرانی هستند. منطقه یک تهران به‌اندازه کافی پاسخگوی نیازهای عرضه و تقاضای ساکنان نیستند و در بخش‌هایی از این منطقه، این کمبود کاملاً احساس می‌شود. همچنین نشان می‌دهد پارک‌هایی با مساحت کم و فاصله کم از یکدیگر، وضعیت عرضه و تقاضای نامطلوب‌تری دارند، زیرا فاصله کم پارک‌های کوچک از یکدیگر، از قدرت آنها در جذب افراد از فواصل طولانی‌تر می‌کاهد.
اطلاعات جغرافیایی
مجید گودرزی؛ فرخنده هاشمی قندعلی
چکیده
پدیده شهرنشینی پدیده‌ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه و آینده شهر نقش بسزایی دارد. اگرچه درگذشته فضاهای سبز، بیشتر در جنبه‌های زیباسازی و ظاهرسازی سیمای نواحی شهرهای تجلی می‌یافت، امروزه به دلایل متعددی، به‌مثابه شش تنفسی شهرها مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر، بهرهگیری ...
بیشتر
پدیده شهرنشینی پدیده‌ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه و آینده شهر نقش بسزایی دارد. اگرچه درگذشته فضاهای سبز، بیشتر در جنبه‌های زیباسازی و ظاهرسازی سیمای نواحی شهرهای تجلی می‌یافت، امروزه به دلایل متعددی، به‌مثابه شش تنفسی شهرها مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر، بهرهگیری از رویکرد تلفیقی GIS و روش DEMATEL - ANP به منظور رتبه بندی عوامل موثر بر مکانیابی بهینه فضای سبز شهری (مطالعه موردی؛ شهر مسجدسلیمان) است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد تحلیلی- توصیفی میباشد. به‌منظوری گردآوری داده ها، منابع معتبر داخلی و خارجی مرتبط با موضوع مورد مطالعه بررسی و در برخی موارد بررسی‌های میدانی و مراجعه به سازمان‌های مرتبط انجام شد. در این پژوهش از تکنیک تلفیقی- DEMATEL ANP، استفاده شده و وزن معیارها محاسبه شده و در ادامه، لایه‌های هرکدام از این وزن‌ها وارد نرم‌افزار Arc GIS شده است. براساس نتایج پژوهش حاضر 14 معیار بر مکانیابی بهینه فضای سبز شهری در شهر مسجدسلیمان دخیل هستند که این معیارها با اوزان آنها به ترتیب از کم به زیاد عبارت‌اند از: نزدیکی به مراکز مسکونی (0.09263 و رتبه 1)، نزدیکی به مراکز آموزشی (0.07428 و رتبه 2)، نزدیکی به مراکز فرهنگی (0.07268 و رتبه 3)، میزان تراکم جمعیت (0.07154 و رتبه 4)، نزدیکی به راه‌های ارتباطی (0.07092 و رتبه 5)، نزدیکی به مراکز مذهبی (0.06979 و رتبه 6)، نزدیکی به فضاهای سبز موجود (0.06967 و رتبه 7)، نزدیکی به مراکز درمانی (0.06934 و رتبه 8)، نزدیکی به مراکز تجاری (0.06923 و رتبه 9)، نزدیکی به تأسیسات و تجهیزات شهری (0.06902 و رتبه 10)، نزدیکی به مراکز نظامی (0.06874 و رتبه 11)، نزدیکی به مراکز اداری (0.06761 و رتبه 12)، نزدیکی به مراکز صنعتی (0.06729 و رتبه 13) و نزدیکی به زمینهای خالی و بایر (0.06726 و رتبه 14).
اطلاعات جغرافیایی
محسن سقایی؛ بهروز قرنی آرانی؛ محمدرضا پارسا
چکیده
مدیریت پسماند به کلیه برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌هایی که در حوزه پسماند و به منظور کاهش، جابجایی، تبدیل، بی‌خطرسازی یا امحا پسماند صورت می‌گیرد گفته می‌شود. سیستم مدیریت زباله از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود. این سیستم را می‌توان به زنجیری تشبیه کرد که در صورت فقدان یک حلقه از آن، زنجیر ازهم‌گسسته می‌شود بنابراین عملکرد هر یک ...
بیشتر
مدیریت پسماند به کلیه برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌هایی که در حوزه پسماند و به منظور کاهش، جابجایی، تبدیل، بی‌خطرسازی یا امحا پسماند صورت می‌گیرد گفته می‌شود. سیستم مدیریت زباله از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود. این سیستم را می‌توان به زنجیری تشبیه کرد که در صورت فقدان یک حلقه از آن، زنجیر ازهم‌گسسته می‌شود بنابراین عملکرد هر یک از بخش‌های مدیریت پسماند بر سایر قسمت‌ها تأثیرگذار خواهد بود. سایت دفن پسماند اهواز در نزدیکی روستای «صفیره» در بخش غیزانیه این شهرستان، از سال 1391 با تعطیل شدن مدفن قدیمی پسماند در منطقه «برومی» راه‌اندازی شده است. روزانه یک هزار تن زباله شهر به سایت پسماند اهواز منتقل می‌شود. طبق آخرین آمار اعلام شده میزان جمع‌آوری زباله در ۲۴ ساعت نزدیک ۸۰۰ تن است که با وجود زباله‌گردها و جمع‌آوری زباله‌های خشک توسط آنها این میزان کمتر شده است. با توجه به موضوع تحقیق، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. در این راستا ابتدا با استفاده از نرم‌افزار GIS به بررسی وضعیت دفن پسماند در شهر اهواز پرداخته شده است. سپس توزیع جغرافیایی مکان‌های مناسب در دفن پسماند در این شهر مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام کارهای تحلیلی نقشه‌هایی که به صورت پلیگون هستند تبدیل به رستر و نقشه‌هایی که به صورت عوارض نقطه‌ای و خطی بوده‌اند با استفاده از فاصله اقلیدسی میزان اهمیت آنها نسبت به مکان دفن پسماند مشخص شده‌اند. در نهایت با استفاده از روش FAHP نقشه پایانی شامل بررسی موقعیت کنونی محل دفن پسماند شهر اهواز و مکان‌های پیشنهادی به دست آمده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل‌های آماری و گرافیکی در محیط GIS و SPSS استفاده شده است. نتایج تحقیق مشخص نمود از لحاظ مکانی و محیطی سایت دفن پسماند صفیره در وضعیتی مناسبی قرار دارد و مشکلات شهر اهواز در رابطه با دفن پسماند مربوط به مدیریت صحیح آن است.
اطلاعات جغرافیایی
نرگس اسکندر شکوهی؛ رضا ذاکری نژاد
چکیده
امروزه گردشگری یکی از منابع اصلی درآمد ملی کشورهای توسعه‌یافته و برخی کشورهای درحال‌توسعه را تشکیل می‌دهد. ایران نیز به لحاظ شرایط و ویژگی‌های اکولوژیکی متنوع توان بسیار بالایی در جذب توریست دارد. بطور خاص شهرک توریستی نمک‌آبرود به دلیل برخورداری از سه پهنه اکولوژیکی مهم (کوهپایه، جلگه و ساحل) در سال‌های اخیر به عنوان یک مقصد ...
بیشتر
امروزه گردشگری یکی از منابع اصلی درآمد ملی کشورهای توسعه‌یافته و برخی کشورهای درحال‌توسعه را تشکیل می‌دهد. ایران نیز به لحاظ شرایط و ویژگی‌های اکولوژیکی متنوع توان بسیار بالایی در جذب توریست دارد. بطور خاص شهرک توریستی نمک‌آبرود به دلیل برخورداری از سه پهنه اکولوژیکی مهم (کوهپایه، جلگه و ساحل) در سال‌های اخیر به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب پیشرفت زیادی داشته است. در این مطالعه توان اکولوژیکی شهرک نمک‌آبرود با روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در هشت لایه شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، میزان بارش های سالیانه، فاصله از شبکه راه‌ها، میزان دمای سالانه، کاربری اراضی و حوضه‌های آبریز مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان داد چهار لایه شیب اراضی، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا و میزان بارش سالانه در انتخاب و یافتن مکان‌های اکوتوریستی شهرک نمک‌آبرود دارای اهمیت بیشتری هستند. برهمین اساس، چهار ناحیه دارای اهمیت اکوتوریستی در شهرک با استفاده از روش مذکور شناسایی شد که در دو ناحیه شمال شرق و جنوب شرق به واسطه استفاده نادرست همچون اجرای طرح‌های گردشگری، تفریحی، مسکونی ناسازگار با حفاظت از مناطق اکوتوریستی، توان این مکان‌های پراهمیت به خطر افتاده است. در مقابل دو ناحیه شمال شرق و شمال غرب منطبق بر جنگل های ساحلی که هنوز مورد بهره برداری قرار نگرفته اند، دارای توان بالقوه مهمی در بخش اکوتوریستم خواهند بود. به همین ترتیب، بهره برداری از مناطق اکولوژیکی شایسته، نیازمند برنامه ریزی درست و تأکید بر رویکرد توسعه متعادل و متوازن است. .
اطلاعات جغرافیایی
زهرا مرادی؛ محمدسعدی مسگری
چکیده
اهمیت روزافزون مسکن به لحاظ تأثیرات عمیق و قابل‌توجهی که بر ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورها می‌گذارد، بر کسی پوشیده نیست؛ بنابراین برآورد دقیق و قابل‌اعتماد قیمت به‌طورقطع امر سیاست‌گذاری در این زمینه را آسان می‌نماید. در شرایط مختلف ممکن است صدها عامل به‌صورت زیرمجموعه‌ای از عوامل ساختاری، مکانی و اجتماعی – ...
بیشتر
اهمیت روزافزون مسکن به لحاظ تأثیرات عمیق و قابل‌توجهی که بر ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورها می‌گذارد، بر کسی پوشیده نیست؛ بنابراین برآورد دقیق و قابل‌اعتماد قیمت به‌طورقطع امر سیاست‌گذاری در این زمینه را آسان می‌نماید. در شرایط مختلف ممکن است صدها عامل به‌صورت زیرمجموعه‌ای از عوامل ساختاری، مکانی و اجتماعی – اقتصادی بر قیمت املاک تأثیر بگذارد. بنابراین بایستی با در نظر گرفتن این عوامل، قیمت گذاری املاک به‌طور کارآمد انجام شود. با توجه به ماهیت پیچیده‌ی بازار املاک در تحقیقات انجام‌شده از الگوریتم‌های متداول یادگیری عمیق مانند DNN ، RNN، CNNو ... استفاده‌شده است، اما این الگوریتم‌ها در خصوص داده‌های جدولی چندان مناسب نمی‌باشند. از طرفی مدل‌های یادگیری عمیق موجود در قیمت‌گذاری ملک نیز کاملاً قطعی هستند و عدم قطعیت داده‌ها را لحاظ نمی‌کنند. در این مقاله سعی شده است که در به‌کارگیری روش‌های یادگیری عمیق به ساختار جدولی داده‌های املاک توجه شود. برای این منظور معماری عمیق جدید TabNet به کار گرفته شده است. این الگوریتم برخلاف سایر الگوریتم‌های متداول یادگیری عمیق داده‌های جدولی خام را بدون هیچ‌گونه پیش‌پردازشی دریافت می‌کند. در این پژوهش همچنین با استفاده از تکنیک‌های ترکیب موجود، منطق فازی با الگوریتم‌های یادگیری عمیق ترکیب شده است تا ضمن یادگیری سریع و دقیق‌تر مسائل پیچیده، بر کاستی های قطعی بودن مدل های یادگیری عمیق و در نظر نگرفتن عدم قطعیت ذاتی داده‌ها در این مدل ها غلبه شود. همچنین با به‌کارگیری سیستم اطلاعات مکانی (GIS) ارزیابی شفاف‌تری ارائه شد تا بصری سازی کامل الگوی مکانی ویژگی‌های ملک و همچنین ارتباط این ویژگی‌ها و قیمت‌گذاری تضمین و متغیرهای مکانی نیز در مدل ارزش‌گذاری لحاظ شوند. به‌منظور ارزیابی روش‌های پیشنهادی از داده‌های املاک منطقه‌ی پنج تهران استفاده شده است. ترتیب و اولویت‌بندی تأثیرگذاری ویژگی‌ها در قیمت‌گذاری املاک مسکونی تهران توسط الگوریتم TabNet نشان‌دهنده‌ی تأثیر قابل‌توجه عوامل مکانی میباشد. به‌طوری‌که در این رتبه‌بندی پس از مساحت دو ویژگی مکانی طول و عرض جغرافیایی به ترتیب رتبه‌ی دوم و سوم را دارا می‌باشند. درنهایت برای مجموعه داده‌ی تهران الگوریتم‌های TabNet، DNN،CNN ، RNN، LSTM، خود رمزگذار و همچنین الگوریتم یادگیری ماشین XGBoost به کار گرفته‌شده و معیارهای ارزیابیRMSE ،MAE و مقایسه شدند که بر اساس معیار، با به کارگیریTabNet پنج درصد بهبود دقت حاصل شد. درنهایت RMSE الگوریتم ترکیبی FuzzyTabNet برای داده‌ی تهران نسبت به الگوریتم پایه‌ی TabNet 4.65% کاهش یافت. همچنین شبکه‌ی خود رمزگذار فازی نیز نسبت به شبکه‌ی خود رمزگذار معمولی 6.52 درصد بهبود یافت.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
محمدرضا پورمحمدی؛ رضا کریمی
چکیده
اهمیت روزافزون مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن به‌عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، پیوسته در حال پررنگ شدن میباشد. سنجش کیفیت زندگی در شهرها معمولاً از طریق شاخص‌های ذهنی حاصل از پیمایش و ارزیابی ادراکات و رضایت شهروندان از زندگی شهری و یا با استفاده از شاخص‌های عینی حاصل از داده‌های ثانویه ...
بیشتر
اهمیت روزافزون مطالعات کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن به‌عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، پیوسته در حال پررنگ شدن میباشد. سنجش کیفیت زندگی در شهرها معمولاً از طریق شاخص‌های ذهنی حاصل از پیمایش و ارزیابی ادراکات و رضایت شهروندان از زندگی شهری و یا با استفاده از شاخص‌های عینی حاصل از داده‌های ثانویه و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخصه‌ها اندازه‌گیری می‌شود. لذا هدف این پژوهش سنجش و تدوین مدل مفهومی کیفیت زندگی در شهر ارومیه مبتنی‌بر شاخص‌های مسکن بوده به‌طوری که نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات نیز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و پرسشنامه صورت گرفته است. برای نیل به هدف تحقیق، تعداد 12 شاخص براساس نظرات نخبگان انتخاب شده و در نرم‌افزار GIS لایه‌های اطلاعاتی برای آنها تشکیل شده است. برای محاسبه وزن شاخص‌ها از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره BWM استفاده شده، که بیشترین وزن بدست آمده مربوط به کیفیت ابنیه و کمترین مربوط به قدمت ابنیه بوده است. وزن به‌دست آمده از روش BWM در شاخص‌های 12 گانه استاندارد ضرب شده و باهم ترکیب شده اند. همچنین به منظور ارزیابی کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه شهر ارومیه از مدل MARCOS استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که 23 درصد از محدوده شهر در پهنه کیفیت زندگی خیلی‌کم، 34 درصد در پهنه کیفیت زندگی کم، 13 درصد در پهنه کیفیت زندگی متوسط، 20 درصد در پهنه کیفیت زندگی زیاد و 11 درصد در پهنه کیفیت زندگی خیلی‌زیاد قرار گرفته است و این یعنی شهر ارومیه به لحاظ کیفیت زندگی مبتنی‌بر شاخص‌های مسکن، در سطح متوسط رو به پایین قرار گرفته است.
آمایش سرزمین در بعد دفاعی
مریم رباطی؛ سارگل کریمی صارمی؛ مسعود منوری
چکیده
در سال های اخیر رشد بی رویه جمعیت و خسارت های فراوان ناشی از مخاطرات طبیعی و انسانی به کالبد و محیط شهرها موجب شده است تا موضوع ارزیابی آسیب پذیری به یکی از اهداف مهم مطالعه شهرها تبدیل شود. یکى از موضوعاتى که بیشتر شهرهاى جهان با آن دست به گریبان هستند، حوادث طبیعى است که طى قرن گذشته شمار آنها همواره رو به افزایش بوده ...
بیشتر
در سال های اخیر رشد بی رویه جمعیت و خسارت های فراوان ناشی از مخاطرات طبیعی و انسانی به کالبد و محیط شهرها موجب شده است تا موضوع ارزیابی آسیب پذیری به یکی از اهداف مهم مطالعه شهرها تبدیل شود. یکى از موضوعاتى که بیشتر شهرهاى جهان با آن دست به گریبان هستند، حوادث طبیعى است که طى قرن گذشته شمار آنها همواره رو به افزایش بوده و تلفات انسانی و کالبدی زیادی را متوجه شهرها نموده است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی آسیب پذیری منطقه یک شهرداری تهران در برابر خطر سیل و زلزله می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز شامل مطالعات اسنادی، مشاهدات میدانی و پرسشنامه است. در تحقیق حاضر با استفاده از شاخص های شناسایی شده به ارزیابی آسیب پذیری منطقه یک شهرداری تهران در برابر سیل و زلزله با استفاده از روش IHWP پرداخته شد که نتایج تحقیق نشان می دهد از کل منطقه یک شهرداری تهران، 14/95 درصد آسیب‌پذیری خیلی کم، 23/28 درصد آسیب‌پذیری کم، 27/03 درصد آسیب‌پذیری متوسط، 23/59 آسیب‌پذیری زیاد و 11/14درصد آسیب‌پذیری خیلی بالایی را به خود اختصاص داده‌اند و مرکز و غرب منطقه از آسیب پذیری بیشتری برخوردار است و از غرب به شرق از میزان آسیب پذیری کاسته می شود. در پایان نیز راهکارهای کاهش آسیب پذیری ارائه شد.
اطلاعات جغرافیایی
ایرج تیموری؛ اکبر اصغری زمانی؛ عرفان محرم پور
چکیده
جزیره حرارتی به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن دمای منطقه شهری گرم‌تر از مناطق پیرامونی خود است. در همین راستا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش مورفولوژی شهری بر جزایر حرارتی در سطح کلان‌شهر تبریز است. داده‌های مورداستفاده در این پژوهش تصاویر روزانه ماهواره‌ای لندست 8 برای سال‌های 2014 تا 2019، در دو فصل تابستان و زمستان به طور مجزا بود ...
بیشتر
جزیره حرارتی به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن دمای منطقه شهری گرم‌تر از مناطق پیرامونی خود است. در همین راستا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش مورفولوژی شهری بر جزایر حرارتی در سطح کلان‌شهر تبریز است. داده‌های مورداستفاده در این پژوهش تصاویر روزانه ماهواره‌ای لندست 8 برای سال‌های 2014 تا 2019، در دو فصل تابستان و زمستان به طور مجزا بود و از روش الگوریتم پنجره مجزا برای استخراج دما و جزایر حرارتی استفاده شد. همچنین برای تجزیه‌وتحلیل از تحلیل‌های آمار فضایی و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در نرم‌افزارهای ENVI، ArcGis و Spss 19 صورت گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که توزیع جزایر حرارتی در سطح شهر تبریز به‌صورت خوشه‌ای است. پژوهش حاضر نشان داد که مورفولوژی شهری میتواند بر شدت جزایر حرارتی تأثیرگذار باشد. بر طبق یافته‌های مربوط به تحلیل رگرسیونی و F محاسبه شده (17.65) و ضریب معنی‌داری به‌دست‌آمده در سطح 0.0001، متغیرهای پیش‌بین می‌توانند رفتار متغیر وابسته پژوهش را در تابستان به‌خوبی برآورده کنند. برای فصل زمستان نیز کل مدل باتوجه‌به F محاسبه شده (9.36)و ضریب معنی‌داری (0.0002) قابل‌تعمیم است. از طرف دیگر پژوهش حاضر نشان داد که فاصله از فضای سبز بر شدت جزایر حرارتی تأثیر دارد. به‌طوری‌که بر اساس یافته‌های مربوط به پژوهش و F محاسبه شده (7.596) و سطح معنی‌داری (0.00007) این موضوع را می‌توان تأیید کرد.
اطلاعات جغرافیایی
ساجده باغبان؛ مسعود مینایی
چکیده
شهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 3894 هکتار سکونتگاه غیررسمی در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. لذا در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روشWLC، FUZZY و AHP ابتدا میزان تاب‌آوری محلات حاشیه نشین شهر مشهد ارزیابی شده است و سپس با استفاده از آمار فضایی، الگوی تاب‌آوری در این ...
بیشتر
شهر مشهد در پهنه‌ای با میزان آسیب‌پذیری بالا قرار گرفته است که وجود 3894 هکتار سکونتگاه غیررسمی در این شهر، بر میزان این آسیب‌پذیری افزوده است. لذا در این پژوهش، با رویکرد توصیفی_تحلیلی و با استفاده از روشWLC، FUZZY و AHP ابتدا میزان تاب‌آوری محلات حاشیه نشین شهر مشهد ارزیابی شده است و سپس با استفاده از آمار فضایی، الگوی تاب‌آوری در این محلات مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی، نشان می‌دهد که این ضریب مثبت و برابر 18/0است. در واقع این مقدار، خوشه‌ای بودن توزیع فضایی تاب‌آوری اجتماعی در محلات حاشیه نشین شهر را نشان می‌دهد. تحلیل آماره G نشان می‌دهد که خوشه‌های با تاب‌آوری اجتماعی بالا درکنار یکدیگر قرار دارند و از الگوی خوشه‌ای باتمرکز بالا پیروی می‌کنند. یعنی بلوک‌هایی با ناکارآمدی زیاد یا کم در مجاورت یکدیگر قرار دارند. خوشه‌های گرم و نسبتا گرم حدود 41 درصد از مساحت کل محلات حاشیه نشین را شامل می‌شوند که 31 محله از شهر مشهد را تشکیل داده‌اند. همچنین مدل‌سازی عوامل موثر بر تاب‌آوری اجتماعی محلات دارای بافت ناکارامد شهر مشهد با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) نشان داد که متغیرهای درصد جمعیت شاغل، درصد جمعیت فعال و میانگین سنی بر تاب‌آوری اجتماعی محلات مورد مطالعه اثرگذاری بیشتری دارند. از اینرو می‌توان این متغیرها را مبنای علمی برای افزایش تاب‌آوری اجتماعی این محلات در روند احیای آنها دانست. به گونه ای که با ایجاد فرصت‌های شغلی و جذب جمعیت فعال و جوان، در راستای افزایش تاب‌آوری اجتماعی محلات گام برداشت.
اطلاعات جغرافیایی
فروغ محمدی راوری؛ احمد مزیدی؛ زهرا بهزادی شهربابک
چکیده
پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمول‌ترین پدیده‌های شهری است که طیّ آن برخی از نقاط شهری به‌خصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرم‌تر می‌شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه ...
بیشتر
پدیده جزیره حرارتی شهری، از معمول‌ترین پدیده‌های شهری است که طیّ آن برخی از نقاط شهری به‌خصوص مرکز شهرها چند درجه از مناطق اطرافشان گرم‌تر می‌شوند. هدف این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات دما، تغییرات جزیره حرارتی و پوشش گیاهی دوره گرم سال در شهر یزد می باشد. برای بررسی روند تغییرات دمای ماه های گرم سال، از اطلاعات دمایی ایستگاه یزد و آزمون من-کندال استفاده شد. به منظور تعیین جزیره گرمایی شهر یزد در ماه‌های گرم سال، از تصاویر ماهواره‌ای لندست 4-8 در محدوده زمانی33 ساله(2020-1987) که شامل چهار دوره با فاصله زمانی 11 ساله است (میانگین ماه های تیر، مرداد و شهریور سال های 1987، 1998، 2009 و 2020) استفاده شد. نتایج حاصل از تصاویر ماهواره ای نشان داد که در طی دوره آماری هر چه به سال‌های جاری نزدیک‌تر شویم از میزان پوشش گیاهی و زمینهای بایر کاسته شده و در عوض به وسعت ناحیه‌ی شهری افزوده شده است. نقشه های LST نیز نشان از دماهای بالای 50 درجه سانتیگراد به صورت خوشه های داغ در قسمت های غرب و جنوب غرب شهر یزد بوده که در دهه های اخیر ایجاد و تقویت شده اند. آزمون من-کندال و شیب سنس نیز حاکی از روند صعودی معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد به خصوص در سال های اخیر است. میزان این افزایش دما دریک دوره 45 ساله حدود 2.3 درجه سانتی گراد بوده است که این شرایط می تواند در پیوند احتمالی با پدیده روند افزایش جمعیت شهری طی دهه های اخیر و به دنبال آن افزایش سازه های شهری(مسکونی، تجاری) و پدیده جزیره حرارتی مرتبط باشد.
اطلاعات جغرافیایی
مصطفی محمدی ده چشمه؛ سهراب قائدی؛ فرشته شنبه پور
چکیده
یکی از نگرانی‌های جامعه انسانی درباره تغییراتی است که در اثر گرمایش زمین موجب تغییر در پارامترهای اقلیمی می شود. با توجه به این مهم که تغییرات اقلیمی بر همه بخش‌ها اثر می‌گذارد، بررسی پیامدهای حاصل از این تغییرات نیازمند بررسی همه‌جانبه تمام بخش ها و عوامل مؤثر با یک رویکرد سیستمی است. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیامدهای ناشی ...
بیشتر
یکی از نگرانی‌های جامعه انسانی درباره تغییراتی است که در اثر گرمایش زمین موجب تغییر در پارامترهای اقلیمی می شود. با توجه به این مهم که تغییرات اقلیمی بر همه بخش‌ها اثر می‌گذارد، بررسی پیامدهای حاصل از این تغییرات نیازمند بررسی همه‌جانبه تمام بخش ها و عوامل مؤثر با یک رویکرد سیستمی است. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی در شهر اهواز می باشد. در این راستا ابتدا روند تغییرات پارامترهای اقلیمی تحلیل شده، سپس با استفاده از رویکرد پویایی سیستم به مدل سازی پیامدهای ساختاری تغییرات اقلیمی در شهر اهواز پرداخته شد. داده‌های پژوهش شامل آمار دما، بارش، رطوبت نسبی، سرعت باد برای یک دوره 30 ساله (فصلی و سالانه)، ایستگاه سینوپتیک اهواز از سازمان هواشناسی کشور تهیه و با استفاده از آزمون آماری من-کندال مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش که مبتنی بر رویکرد سیستمی است، فاکتورهای اثرگذار و اثرپذیر دخیل در موضوع و ارتباطات بین آنها از طریق حلقه های علّی و معلولی در نرم افزار Vensim مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که طی روند 30 سال (1399-1370) تغییرات اقلیمی بر شهر اهواز در وجه افزایش دما و کاهش بارش، افزایش رطوبت نسبی و کاهش سرعت باد خود را نشان داده است. نتایج حاصل از مدل سازی کیفی و بررسی رابطه علّی و معلولی نشان داد که تغییرات اقلیمی در شهر اهواز اثرات مستقیمی بر بخش‌های مختلف منابع آبی، تولیدات کشاورزی، مصرف انرژی داشته و متغیرهای (کاهش ذخایر آب در بالادست، امواج گرمای شدید) مهمترین نقاط اهرمی مدل می‌باشند. همچنین نتایج گویای این واقعیت است که تغییرات اقلیمی در بُعد زیست‌محیطی، پیامدهای شدیدتری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به دنبال دارد. پیامدهای مختلف دارای تعاملات پیچیدهای با یکدیگر هستند به نحوی که ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی را تحت تأثیر قرار داده و در نهایت اثرات یکدیگر را بر روی کاهش کیفیت زندگی و افزایش مهاجرت های اقلیمی تشدید می نمایند.
اطلاعات جغرافیایی
حدیثه سبزی سرخنی؛ عبدالله فرجی؛ حسین عساکره
چکیده
عوامل زیادی بر صنعت گردشگری تاثیر می گذارند که یکی از مهمترین آنها آب و هوا است. آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین منابع پایه محلی در صنعت گردشگری نقش ایفا می کند. آگاهی از آسایش اقلیمی، نقش مهمی را در زندگی انسان و فعالیت های او بازی می کند و آسایش فیزیولوژیکی ارتباط تنگاتنگی با فاکتورهای آب و هوایی دارد. از این رو ...
بیشتر
عوامل زیادی بر صنعت گردشگری تاثیر می گذارند که یکی از مهمترین آنها آب و هوا است. آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین منابع پایه محلی در صنعت گردشگری نقش ایفا می کند. آگاهی از آسایش اقلیمی، نقش مهمی را در زندگی انسان و فعالیت های او بازی می کند و آسایش فیزیولوژیکی ارتباط تنگاتنگی با فاکتورهای آب و هوایی دارد. از این رو مطالعه پارامترهای اقلیمی مؤثر در آسایش اقلیمی کاری ضروری به نظر می رسد. استان گیلان یکی از استان های گردشگرپذیر کشور است و بررسی و مطالعه آسایش آب و هوایی این استان می تواند در برنامه ریزی برای پذیرش گردشگر و مقتضیات آن گامی مهم به شمار آید. در این مطالعه آسایش اقلیمی استان گیلان مورد بررسی قرار گرفته است برای این منظور از داده های اقلیمی 11 ایستگاه سینوپتیک شامل میانگین ماهانه دما، میانگین حداکثر و حداقل دما به درجه سانتی گراد، میانگین ماهانه ی رطوبت نسبی به درصد، میانگین ساعت آفتابی و تعداد روزهای بارندگی طی دوره آماری25ساله( 2020 –1995) از سازمان هواشناسی کشور دریافت شده است. پس از مرتب سازی و تجزیه و تحلیل در نرم افزارهای Excell, Spss ، شرایط اقلیمی محدوده ی مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است. به این ترتیب براساس شاخص آسایش آب و هوایی گردشگری (TCCI) نقشه های پهنه بندی استان در نرم افزار GIS ترسیم شد. نتایج بررسی های انجام شده نشان دهنده ی وجود انواع وضعیت های آسایش آب و هوایی گردشگری در استان گیلان است. ماه های می و ژوئن در اغلب نقاط استان دارای شرایط کاملاً مطلوب و دلپذیر بوده و شرایط اقلیمی برای انواع فعالیت های گردشگری فراهم است. در فصل سرد سال (ژانویه، فوریه و دسامبر) در تمامی نقاط استان (به ویژه نواحی مرتفع مانند دیلمان و ماسوله و...) شرایط بسیار نامطلوب (سرمایی) حاکم است و در فصل گرم سال (ژوئیه و آگوست) شرایط خیلی نامطلوب (گرمایی) در اغلب پهنه های مورد مطالعه (به ویژه نواحی ساحلی به دلیل رطوبت بالا) وجود دارد. در مجموع در این پژوهش انواع فعالیت های گردشگری متناسب با هر فصل و هر منطقه هدف گذاری شده است.
آمایش سرزمین در بعد دفاعی
محمد حسن نامی
چکیده
پیش بینی تغییرات اقلیمی و ارزیابی تاثیرات اقلیمی پیش بینی شده در اکوسیستم های آب شیرین به خصوص با توجه به تاثیرات انسانی و پاسخ ها به این تاثیرات بسیار پیچیده است. در ایران مطالعات محدودی خصوصاً در جنوب شرقی کشور که با مشکلاتی از جمله خشکسالی و گردوغبار روبروست، صورت گرفته است. در پژوهش حاضر از داده های ...
بیشتر
پیش بینی تغییرات اقلیمی و ارزیابی تاثیرات اقلیمی پیش بینی شده در اکوسیستم های آب شیرین به خصوص با توجه به تاثیرات انسانی و پاسخ ها به این تاثیرات بسیار پیچیده است. در ایران مطالعات محدودی خصوصاً در جنوب شرقی کشور که با مشکلاتی از جمله خشکسالی و گردوغبار روبروست، صورت گرفته است. در پژوهش حاضر از داده های گردش عمومی جو HADCM3 و مدل LARS-WG تحت سه سناریوی اصلی A1B، A2 و B1 از مجموعه سناریوهای مطرح شده برای پیش‌بینی دما و بارش حوضه آبریز جازموریان استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در 50 سال آینده (میانگین 20 ساله دوره آینده میانی) افزایش 1/5 تا 2/1 درجه ای میانگین دما و در 100 سال آینده (میانگین 20 ساله دوره آینده دور) افزایش 2/4 تا 3/9 درجه ای میانگین دمای منطقه بر مبنای سناریوهای مختلف قابل انتظار است. بارش متوسط تحت سناریوی B1 (دوستدار محیط زیست) در هر دو ایستگاه ایرانشهر و جیرفت در دوره آینده دور، افزایش 15 درصدی نسبت به دوره پایه را نشان می دهد. در حالی که حوضه آبریز جازموریان در طول دوره 2100- 2080 تحت سناریوی A2 (ادامه روند کنونی) شرایط خشک تری نسبت به دوره پایه را تجربه می کند.
اطلاعات جغرافیایی
حسین عساکره؛ آوا غلامی
چکیده
تغییرات اقلیمی، گرمایش جهانی و خشکسالی‌های اخیر طی سال‌های گذشته از جمله مهمترین نگرانی‌های بشر در امور مدیریت و برنامه‌ریزی مبتنی بر دانسته‌های اقلیمی به‌حساب می‌آید. یکی از روش‌های بررسی تغییرات اقلیمی، استفاده از مدل‌های اقلیمی و ریزمقیاس‌نمایی است که امروزه این امر با استفاده از مدل‌های هوشمند و تجربی نظیر ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی، گرمایش جهانی و خشکسالی‌های اخیر طی سال‌های گذشته از جمله مهمترین نگرانی‌های بشر در امور مدیریت و برنامه‌ریزی مبتنی بر دانسته‌های اقلیمی به‌حساب می‌آید. یکی از روش‌های بررسی تغییرات اقلیمی، استفاده از مدل‌های اقلیمی و ریزمقیاس‌نمایی است که امروزه این امر با استفاده از مدل‌های هوشمند و تجربی نظیر شبکه‌های عصبی مصنوعی از ارزش زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش، ریزمقیاس‌نمایی و شبیه‌سازی دمای بیشینۀ ایستگاه سینوپتیک قزوین با استفاده از روش شبکۀ عصبی مصنوعی و بهرهگیری از نرم‌افزار MATLAB است. بدین منظور از داده‌های 26 عنصر جوّّّی برگرفته از مرکز ملی پیش‌بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش‌های جوّّّی (NCEP/NCAR) و داده‌های دمای بیشینۀ ایستگاه سینوپتیک قزوین برای دورۀ آماری 2005-1961 و سناریوهای انتشار (RCP) خروجی مدل CanESM2 برای دورۀ آماری 2100-2006 استفاده گردید. در تحقیق حاضر از چهار روش پیش‌رونده، روش حذف پس‌رونده، نمایۀ کاهش درصدی و روش گام به گام به منظور پیش‌پردازش متغیرها و گزینش متغیرهای ورودی مدل استفاده شده است. سپس با بکارگیری آماره‌های ضریب همبستگی (R) و میانگین مربعات خطا (MSE) بهترین معماری شبکه طراحی گردید که طی آن با استفاده از روش پیش‌رونده، متغیرهای میانگین دما در ارتفاع نزدیک سطح زمین، میانگین فشار تراز دریا و ارتفاع تراز 500 و 850 هکتوپاسکال به‌عنوان متغیرهای پیش‌بینی‌کننده انتخاب شدند و در نهایت براساس آن، شبیه‌سازی انجام گرفت. پس از بررسی مقادیر شبیه‌سازی‌شده تحت سناریوهای RCP4.5، RCP2.6 و RCP8.5 مشخص شد که دمای ایستگاه سینوپتیک قزوین تا سال 2100 طی سناریوی RCP 2.6 نسبت به دورۀ پایه (2005-1961)، حدود 1.3 درجۀ سانتیگراد، طبق سناریوی RCP 4.5 به میزان 2.7 درجۀ سانتیگراد و مطابق سناریوی RCP 8.5 مقدار 4.1 درجۀ سانتیگراد افزایش خواهد داشت.
اطلاعات جغرافیایی
یاسر معرب؛ اسماعیل صالحی؛ محمدجواد امیری؛ حسن هویدی
چکیده
تبدیل پوشش طبیعی فضاهای شهری به سکونتگاه‌های انسانی باعث تغییرات ساختاری و عملکردی این فضاها شده است. لذا خدمات زیست محیطی ارائه شده توسط این زیرساخت‌های بوم‌شناختی روز به روز ضعیف‌تر می‌شود، که این امر منجر به کاهش امنیت بوم‌شناختی شهرها شده و تهدیدی برای توسعه پایدار میباشد. از آنجایی که در بین خدمات اکوسیستمی، تولید آب در ...
بیشتر
تبدیل پوشش طبیعی فضاهای شهری به سکونتگاه‌های انسانی باعث تغییرات ساختاری و عملکردی این فضاها شده است. لذا خدمات زیست محیطی ارائه شده توسط این زیرساخت‌های بوم‌شناختی روز به روز ضعیف‌تر می‌شود، که این امر منجر به کاهش امنیت بوم‌شناختی شهرها شده و تهدیدی برای توسعه پایدار میباشد. از آنجایی که در بین خدمات اکوسیستمی، تولید آب در برابر تغییرات شدید ناشی از تغییرات کاربری اراضی آسیب‌پذیرتر بوده، مورد هدف این تحقیق قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، از یک سو پایش تغییرات کاربری اراضی در یک دوره زمانی 20 ساله (2000 - 2020) با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و از سوی دیگر ارزیابی امنیت بوم‌شناختی خدمات اکوسیستمی (تولید آب) در دوره‌های زمانی مطرح شده است. این پژوهش در حوضه آبخیر لواسانات که واقع در استان تهران است، انجام شد. داده‌های مورد نیاز این مدل شامل نقشه‌های مرز حوضه، بارش، پتانسیل تبخیر و تعرق، عمق خاک، آب قابل دسترس گیاه و کاربری‌های اراضی و پوشش گیاهی و همچنین یک جدول خصوصیت بیوفیزیکی میباشد که در نرم‌افزار InVEST 3.7.0 وارد شده و به وسیله آن، مدل نقشه‌سازی میزان تولید آب در دهه‌های مختلف بدست آمد. پس از وارد کردن داده‌های مورد نیاز مدل، نتایج نشان داد که میزان تولید آب در سال‌های 2000، 2010 و 2020 به ترتیب برابر با2641734.816 ، 3318950.915 و 7737201.215 متر مکعب بوده است. محاسبات مدل نشان می‌دهد که میزان تولید آب در حوضه لواسانات در حال افزایش میباشد. این افزایش به این دلیل است که کاربری‌های ساخته شده در حال افزایش بوده لذا مقدار آب در دسترس به صورت رواناب افزایش و امنیت بوم‌شناختی محدوده مورد مطالعه کاهش یافته است.
اطلاعات جغرافیایی
کیوان محمدزاده؛ سید احمد حسینی؛ مهدی صمدی؛ ایلیا لعلی نیت؛ مسعود رحیمی
چکیده
زمین به‌عنوان یک سطح پیوسته میتواند به واحدهای دارای خصوصیات فیزیکی و مورفولوژیکی مشترک طبقه‌بندی شود که ممکن است به‌عنوان یک شرط مرزی برای طیف گسترده‌ای از حوزه‌های کاربردی باشد. این مطالعه روشی برای طبقه‌بندی فرم زمین ارائه می‌دهد که ژئومورفومتری عمومی چشم‌انداز را نشان می‌دهد. در پژوهش حاضر شهرستان ماکو در آذربایجان غربی ...
بیشتر
زمین به‌عنوان یک سطح پیوسته میتواند به واحدهای دارای خصوصیات فیزیکی و مورفولوژیکی مشترک طبقه‌بندی شود که ممکن است به‌عنوان یک شرط مرزی برای طیف گسترده‌ای از حوزه‌های کاربردی باشد. این مطالعه روشی برای طبقه‌بندی فرم زمین ارائه می‌دهد که ژئومورفومتری عمومی چشم‌انداز را نشان می‌دهد. در پژوهش حاضر شهرستان ماکو در آذربایجان غربی بنا به شرایط خاص منطقه ازنظر مورفولوژی و محیط پیرامونی انتخاب و برای استخراج لندفرم‌ها از روش فازی شیءگرا استفاده شد. به‌منظور انجام پردازش، مشتقات لایه رقومی ارتفاع (شیب، بافت انحنای حداکثر، حداقل، مسطح و انحنای پروفیل) به همراه تصویر ماهواره سنتینل 2A مورد استفاده قرار گرفت. پس از انجام مراحل پیش‌پردازش، ابتدا مقیاس بهینه سگمنت‌سازی با استفاده از افزونه ESP پیش‌بینی گردید و سپس اشیاء تصویر برای انجام پردازش با مقیاس 9 و 17 و 27 ایجاد شد. به‌منظور استخراج لندفرم‌ها از تعداد 160 نمونه زمینی استفاده و درجه عضویت الگوریتم‌های مختلف محاسبه گردید و الگوریتم‌هایی که بیشترین درجه عضویت را داشتند برای طبقه‌بندی استفاده شدند. در این تحقیق تعداد 14 نوع لندفرم در منطقه مطالعه شناسایی و استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روش فازی شیءگرا توانسته است با دقت کلی 87 درصد و شاخص کاپای 85 درصد لندفرم‌ها را طبقه‌بندی کند. مزیت روش‌های شیءگرا این است که خیلی سریع بوده و نتایج دارای دقت خوب و بالایی هستند.
اطلاعات جغرافیایی
مجتبی قدیری معصوم؛ حمید افشاری
چکیده
مطالعات فضایی در هر زمینهای میتواند حقیقت و واقعیت را در آن موضوع روشن نماید. یکی از عواملی که تأثیرات شایان و قابل توجهی در رشد و توسعه گردشگری دارد، میزان دسترسی به زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای آن است. بنابراین، به‌منظور مشخص شدن علت دسترسی به عوامل برتری در هر حوزه جغرافیایی در دستیابی به این امکانات، تحقیق حاضر با هدف ...
بیشتر
مطالعات فضایی در هر زمینهای میتواند حقیقت و واقعیت را در آن موضوع روشن نماید. یکی از عواملی که تأثیرات شایان و قابل توجهی در رشد و توسعه گردشگری دارد، میزان دسترسی به زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای آن است. بنابراین، به‌منظور مشخص شدن علت دسترسی به عوامل برتری در هر حوزه جغرافیایی در دستیابی به این امکانات، تحقیق حاضر با هدف ایجاد عامل و معیاری برای ارزیابی و سنجش شهرستان‌های استان مرکزی از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری صورت گرفته است. این تحقیق از نظر روش، توصیفی - مقایسه‌ای و از نظر هدف کاربردی است. محدوده مورد مطالعه تحقیق، کل شهرستان‌های (12 شهرستان) استان مرکزی است. جمع‌آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای و با استفاده از آمار، ارقام و اطلاعات ارائه شده توسط ادارۀ کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی و نیز سالنامه آماری سال 1394 این استان انجام پذیرفته است. همچنین از روش تصمیم‌گیری چند معیارۀ PROMETHEE برای سطح‌بندی شهرستان‌های استان مرکزی استفاده شده و نیز، به‌منظور تعیین وزن مؤلفه‌ها از روش دلفی و به کمک 10 نفر از استادان و کارشناسان در این زمینه بهره گرفته شده است. همچنین، به‌منظور تحلیل روابط بین متغیرهای پژوهش از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است، که شهرستان‌های اراک (0.7739)، ساوه (0.4673) و شازند (0.3536) به‌ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. بنابراین، با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت که مهمترین عوامل برتری در دستیابی به امکانات مساعد و مطلوب، مرکزیت و جمعیت بوده است. همچنین، مؤلفه‌های خدماتی (0.279)، حملونقل (0.096) بیشترین تأثیر را بر این رتبه‌بندی داشته است. بنابراین، برای دست یافتن به توسعه پایدار گردشگری باید امکانات و تجهیزات (که مهمترین آنها خدمات و حملونقل هستند) را به‌صورت یکپارچه در بین شهرستان‌ها توزیع نمود.
اطلاعات جغرافیایی
مهران مقصودی؛ محمد فتح اله زاده؛ حمید گنجائیان
چکیده
یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر تغییرات مورفولوژی مناطق بیابانی، فراوانی وزش باد به‌دلیل توپوگرافی نسبتاً هموار و فقر پوشش گیاهی و کمبود رطوبت در این مناطق است. در این پژوهش به بررسی خصوصیات باد و تأثیرات آن بر مورفولوژی و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای بخشی از ریگ لوت پرداخته می‌شود. برای این امر ابتدا داده‌های ساعتی مربوط به‌سرعت ...
بیشتر
یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر تغییرات مورفولوژی مناطق بیابانی، فراوانی وزش باد به‌دلیل توپوگرافی نسبتاً هموار و فقر پوشش گیاهی و کمبود رطوبت در این مناطق است. در این پژوهش به بررسی خصوصیات باد و تأثیرات آن بر مورفولوژی و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای بخشی از ریگ لوت پرداخته می‌شود. برای این امر ابتدا داده‌های ساعتی مربوط به‌سرعت و جهت باد در چهار ایستگاه اطراف این منطقه تهیه و با ترسیم نمودار گلباد و گلماسه در بازه‌های زمانی مختلف، روند تغییرات و خصوصیات باد از نظر جهت و سرعت مورد بررسی قرار گرفت و بدین وسیله بادهای مؤثر بر مورفولوژی تپه‌های ماسه‌ای ریگ لوت و همچنین پتانسیل راندگی، برآیند پتانسیل راندگی، بردار برآیند مسیر راندگی شناسایی شد. نتایج نشان می‌دهد بادهایی که از سمت ایستگاه‌های نهبندان و دهسلم و نصرت آباد جریان دارند در این شکل‌دهی اثر بیشتری دارند. از طرفی برای پایش تغییرات تپه‌های ماسه‌ای در این ناحیه و تعیین مقدار و نحوه‌ی تغییرات از تصاویر اپتیک Sentinel_2 و راداری Sentinel_1 در بازه‌ی زمانی 2016 تا 2019 استفاده شد. بررسی تصاویر اپتیک منطقه با استفاده از باندهای با قدرت تفکیک مکانی 10 متری بیانگر آن است که بیشترین میزان تغییرات و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای در سال‌های مختلف در نواحی مختلف ریگ اتفاق افتاده است و روند مشخص و ثابتی ندارد. همچنین بررسی تغییرات تپه‌های ماسه‌ای با استفاده از تصاویر راداری Sentinel_1 و روش سری زمانی SBAS[1] نیز در این ناحیه انجام شد و مقادیر تغییرات برای هر سال مشخص و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در پایان نتایج حاصل از آنالیز داده‌های مربوط به باد و دورسنجی با یکدیگر تلفیق و روند تغییرات کلی و جابه‌جایی تپه‌های ماسه‌ای و جهت غالب تغییرات آنها تعیین و مشخص شد.
[1]- Small Base Line.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
ژیلا یعقوبی؛ علی اصغر آل شیخ؛ امیدرضا عباسی
چکیده
انتخاب مکان به‌منظور احداث یک فروشگاه جدید برای خرده‌فروشی تصمیمی بسیار مهم است زیرا هزینه‌های زیادی را دربر دارد و فردی که فروشگاه جدیدی را احداث می‌کند، خود را در معرض خطر مالی قرار می‌دهد. موقعیت مکانی به خریدکردن اولیه‌ی مصرف‌کننده از یک فروشگاه و وفاداری نسبت به آن تأثیر می‌گذارد. از اینرو تجزیه و تحلیل موقعیت مکانی برای ...
بیشتر
انتخاب مکان به‌منظور احداث یک فروشگاه جدید برای خرده‌فروشی تصمیمی بسیار مهم است زیرا هزینه‌های زیادی را دربر دارد و فردی که فروشگاه جدیدی را احداث می‌کند، خود را در معرض خطر مالی قرار می‌دهد. موقعیت مکانی به خریدکردن اولیه‌ی مصرف‌کننده از یک فروشگاه و وفاداری نسبت به آن تأثیر می‌گذارد. از اینرو تجزیه و تحلیل موقعیت مکانی برای فروشگاه‌های خرده‌فروشی بسیار اهمیت دارد. با این‌که انتخاب مکان برای یک خرده‌فروشی همیشه دشوار بوده است، وضعیت رقابتی کنونی هم این تصمیم‌گیری را دشوارتر کرده است، زیرا فروشگاه‌ها به‌طور گسترده‌ای، با رقابت زیاد مواجه هستند. بنابراین تصمیم‌گیری برای یافتن محل یک فروشگاه جدید نیازمند یک راهبرد مکانی است. بسترهای خدمات‌دهی برخط تابع یک سری قیود هستند: به‌عنوان مثال، فقط به بخشی از شهر خدمات ارائه می‌کنند و این امر باعث می‌شود مدل‌های تعامل مکانی را نتوان بر روی کل شهر اجرا کرد. لذا در این مقاله با تکیه بر مدل تعامل رقابتی ضربی از نظریه مکان خرده‌فروشی، یک مدل بازاریابی مبتنی بر مکان برای خرده‌فروشی‌ها توسعه داده شده است که به راهبردهای مکانیابی برای احداث یک شیرینی‌فروشی جدید کمک می‌کند. ابتدا ویژگی‌هایی که در جذب مصرف‌کننده به شیرینی‌فروشی‌ها تأثیر دارد، تعیین می‌شود. سپس با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات مکانی داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مدل پیاده‌سازی می‌گردد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مدل پیشنهادی توانسته است با میانگین خطای 17.07 درصد به پیش‌بینی رفتار مصرف‌کننده بپردازد و به افراد در مکانیابی فروشگاه جدید با توجه به ویژگی‌های فروشگاه، رقبا و محیط کمک کند. مدل پیشنهادی این تحقیق میتواند برای افزایش دقت در مکانیابی مراکز خرید دیگر هم استفاده شود.
عکسبرداری هوایی
زهرا عزیزی؛ مژده میرکی
چکیده
آماربرداری و نقشه‌برداری از درختان شهری به‌منظور برنامه‌ریزی و کمک به طراحی استراتژی‌های بهینه‌سازی خدمات اکوسیستم شهری و سازگاری با تغییرات اقلیمی بسیار ضروری است. پیشرفت‌های اخیر در فناوری سیستم‌های هوایی بدون سرنشین، فناوری انعطاف‌پذیر مکانی و زمانی داده‌های سه‌بعدی با وضوح بالا را تسهیل کرده است. روش‌های رایج آشکارسازی ...
بیشتر
آماربرداری و نقشه‌برداری از درختان شهری به‌منظور برنامه‌ریزی و کمک به طراحی استراتژی‌های بهینه‌سازی خدمات اکوسیستم شهری و سازگاری با تغییرات اقلیمی بسیار ضروری است. پیشرفت‌های اخیر در فناوری سیستم‌های هوایی بدون سرنشین، فناوری انعطاف‌پذیر مکانی و زمانی داده‌های سه‌بعدی با وضوح بالا را تسهیل کرده است. روش‌های رایج آشکارسازی پایه‌های درختی براساس داده‌های ماهواره‌ای با وضوح بسیار بالا یا داده‌های اسکن لیزر هوایی است. با این حال، داده‌های ماهواره‌ای اغلب با مشکل مناسب نبودن در مقیاس تک‌درخت و محدودیت ابرها مواجه است و داده‌های لیزر اسکن هوایی نیز از هزینه‌های نسبتاً بالایی برخوردار هستند. بنابراین در مطالعه حاضر با هدف آشکارسازی تاج درختان، از دو الگوریتم رشد ناحیه‌ای و حوضه آبخیز معکوس در یک جنگل شهری با ساختارهای متفاوت از مدل ارتفاع تاج به‌دست آمده از ساختار حرکت مبنا استفاده شد. به همین منظور تصویربرداری و آماربرداری زمینی درختان درتابستان 1398 در جنگل شهری باغ فاتح واقع در شهرستان کرج انجام شد. پس از پردازش تصاویر و تولید مدل ارتفاع تاج، آشکارسازی درختان در 5 اندازه پیکسل 25، 50، 75، 100 و 125 سانتیمتر و در سه ساختار ناهمگن متراکم، ناهمگن پراکنده و همگن متراکم انجام شد. نتایج نشان داد که دو الگوریتم رشد ناحیه‌ای و حوضه آبخیز معکوس در ساختار همگن متراکم بیشترین عملکرد را دارد. همچنین الگوریتم رشد ناحیه‌ای با میزان صحت کلی 88 درصد در سایت3 (ساختار همگن متراکم) با اندازه پیکسل 75 سانتیمتر بهترین نتیجه را در آشکارسازی درختان ارائه داد. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که آشکارسازی پایه‌های درختی با استفاده از مدل ارتفاع تاج به‌دست آمده از تصاویر پهپاد در سایت‌های همگن دارای دقت بالایی است، در حالیکه در سایت‌های ناهمگن و متراکم از کارایی بالایی برخوردار نبود.
اطلاعات جغرافیایی
شاهین جعفری؛ سعید حمزه؛ هادی عبدالعظیمی؛ سارا عطارچی
چکیده
پایش تالاب‌ها با استفاده از روش‌های سنتی، زمان‌بر و مستلزم هزینه‌ی زیاد است. امروزه به‌منظور پایش و مدیریت تالاب‌ها، از دورسنجی ماهواره‌ای و قابلیت‌های گوگل ارث انجین استفاده می‌گردد. در این پژوهش سعی شد طی دو دهه‌‌ی اخیر از تصاویر ماهواره‌ی لندست، تی.آر.ام.ام، مادیس و گریس در حوضه‌ی آبریز گشنگان که تالاب مهارلو ...
بیشتر
پایش تالاب‌ها با استفاده از روش‌های سنتی، زمان‌بر و مستلزم هزینه‌ی زیاد است. امروزه به‌منظور پایش و مدیریت تالاب‌ها، از دورسنجی ماهواره‌ای و قابلیت‌های گوگل ارث انجین استفاده می‌گردد. در این پژوهش سعی شد طی دو دهه‌‌ی اخیر از تصاویر ماهواره‌ی لندست، تی.آر.ام.ام، مادیس و گریس در حوضه‌ی آبریز گشنگان که تالاب مهارلو نیز در آن واقع شده، به‌منظور ارزیابی تغییرات وسعت آب تالاب و برخی از عوامل احتمالی تأثیرگذار بر آن استفاده شود. میانگین مساحت آب تالاب منتج ازAWEI_shadow در پنج ساله‌ی اول، دوم، سوم و چهارم به‌ترتیب مقادیر 200.41، 162.65، 137.82 و 117.81 کیلومتر مربع را نتیجه داد که به کاهش 37.76، 24.83 و 20 کیلومتر مربع در این بازه‌های زمانی اشاره داشت. پوشش گیاهی حوضه مستخرج از NDVI در سال 2000، 282 هکتار نتیجه گردید و در سال 2019 این مقدار به 390 هکتار افزایش یافت. ارزیابی داده‌های گریس نشان داد که از سال 2008 به بعد، تمامی مقادیر تراز آب زیرزمینی، منفی است. نتایج آزمون من-کندال دلالت بر آن داشت که تغییرات توده‌های آبی، پوشش گیاهی، میزان بارش و تراز آب زیرزمینی به‌ترتیب دارای روند کاهشی، افزایشی، افزایشی و کاهشی بوده است و در رابطه با مقادیر تبخیر- تعرق، روندی مشاهده نشد. به‌نظر می‌رسد در حوضه‌ی مورد مطالعه، افزایش وسعت پوشش گیاهی و متعاقب آن برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی به مرور زمان بر روند کاهشی وسعت توده‌های آبی تالاب تأثیر گذاشته است. پیشنهاد می‌گردد به‌منظور مدیریت بهینه‌ی این تالاب و جلوگیری از خشک شدن آن، حد بستر و حریم تالاب، با استفاده از سایر شاخص‌های دورسنجی آبی تعیین گردد. همچنین، پیشنهاد می‌شود روش‌های مصرف آب و الگوی کشت در نواحی اطراف این تالاب، مورد بازبینی قرار گیرد.
اطلاعات جغرافیایی
علی اکبر سبزی پرور؛ علیرضا سیف زاده
چکیده
پرتوهای فرابنفش (UV) بخش خطرناک تابش خورشیدی است که علی‌رغم داشتن سهم کوچکی از کل انرژی تابشی خورشید (5 تا 7 درصد) و فوایدی در زمینه تولید ویتامین D3، اما تابش بیش از حد آن میتواند آسیبهای جبران‌ناپذیری به سلول‌‌های انسان برساند. عمده تحقیقات صورت گرفته قبلی در ایران بر روی تابش UV صرفاً محدود به اثرات آن روی پارامترهای گیاهی یا ...
بیشتر
پرتوهای فرابنفش (UV) بخش خطرناک تابش خورشیدی است که علی‌رغم داشتن سهم کوچکی از کل انرژی تابشی خورشید (5 تا 7 درصد) و فوایدی در زمینه تولید ویتامین D3، اما تابش بیش از حد آن میتواند آسیبهای جبران‌ناپذیری به سلول‌‌های انسان برساند. عمده تحقیقات صورت گرفته قبلی در ایران بر روی تابش UV صرفاً محدود به اثرات آن روی پارامترهای گیاهی یا پهنهبندی در محدوده کوچک بصورت مطالعه موردی بوده است. در تحقیق حاضر تابش فرابنفش تجمعی روزانه UVA در منطقه وسیعی از فلات مرکزی ایران که دارای اقلیم خشک و نیمه خشک هستند در دوره‌ی اقلیمی 13 ساله شامل 22 ایستگاه در 9 استان به وسیله مدل انتقال تابش لایه‌‌ای TUV5 برآورد شده است. نتایج در سه حالت شرایط آسمان کاملاً صاف، کاملاً ابری و واقعی (ترکیبی از درصد هوای ابری و صاف در ماه مربوطه) برآورد گردید و بصورت متوسط فصلی پهنهبندی شد و انطباق آن با عوامل اثرگذار بر تابش فرابنفش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشینه تابش UVA در نیمه جنوبی منطقه مورد مطالعه متمرکز است که در فصول گرم سال غالباً در شرق و در فصول سرد سال در نواحی مرکزی و جنوب غرب منطقه مستقر است. مقایسه پهنه‌‌های تابش تجمعی روزانه در شرایط کاملاً ابری نشان می‌دهد که همخوانی مطلوبی با پهنه‌‌های عمق نوری ابر و آئروسل وجود دارد. در حالیکه در شرایط کاملاً صاف، انطباق پهنه‌‌های توزیع تابش UVA و ازون کلی بیشتر است. شرایط آسمان تمام ابری قادر است شدت تابش روزانه دریافتی UVA را حدود 52 درصد در فصل زمستان و 21 درصد در فصل تابستان به نسبت شرایط آسمان کاملاً صاف کاهش دهد. در شرایط واقعی آسمان شدت تجمعی پرتوهای UVA برآورد شده در مقایسه با آسمان کاملاً صاف، کاهش متوسط 19 درصدی در فصل تابستان تا 32 درصدی در فصل زمستان را نشان می‌دهد. میزان تأثیر کاهشی ابر بر تابش سطحی فرابنفش در فصول گرم سال (به دلیل زاویه سمت الرأس کمتر) به طور نسبی کمتر از فصل سرد سال میباشد.
مسائل مناطق مرزی کشور
فریبا کرمی؛ حسین کریم زاده؛ محمد جواد احمدی
چکیده
در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﻴﺮ اﺣﺪاث ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎی ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﻗﺒﻞ از اﺣﺪاث اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎ، ﺑﺮرﺳﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻜﺎن ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮی‌ها اﺳﺖ. ﻣﻜﺎﻧﻲﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﻲ، ...
بیشتر
در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﻴﺮ اﺣﺪاث ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎی ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﻗﺒﻞ از اﺣﺪاث اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎ، ﺑﺮرﺳﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻜﺎن ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮی‌ها اﺳﺖ. ﻣﻜﺎﻧﻲﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﻲ، ﻣﺤﻠﻲ اﻳﻤﻦ ﺑﺮای ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺟﻬﺖ ﻛﺎراﻳﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻣؤﺛﺮ و ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد. موقعیت جغرافیایی شهرستان بانه که در همسایگی کشور عراق قرار دارد و مسائل مربوط به مخاطرات طبیعی (زمین‌شناسی، اقلیمی و غیره) و غیرطبیعی (سیاسی - امنیتی) دست به دست هم داده تا اصول پدافند غیرعامل به‌ویژه مهمترین بخش آن که مکانیابی مراکز پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران میباشد، در این منطقه مرزی مورد توجه قرار گیرد. از اینرو، هدف ﭘﮋوﻫﺶ حاضر ﻣﻜﺎنﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎی ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان در شهرستان بانه است.داده‌ها با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی اسناد و توزیع پرسشنامه بین کارشناسان، گردآوری شده است. معیارهای پژوهش نیز به دو دسته‌ی طبیعی و انسانی (انسان ساخت) دسته‌بندی شده‌اند و شامل زیرمعیارهای ارتفاع، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، لیتولوژی،فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، بارش، فاصله از شهر و روستا، راه‌های ارتباطی، جایگاه‌های سوخت، مراکز درمانی، مراکز امدادی، مراکز نظامی و انتظامی، فضاهای باز و فاصله از مرز بین‌المللی با کشور عراق می‌باشند. برای تجزیه و تحلیل پرسشنامه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و برای پردازش داده‌ها از نرم‌افزارهای Expert Choice و Arc GIS استفاده شد. ضریب اهمیت هر یک از معیارها نیز در نرم‌افزار Arc GIS با مدل AHP-FUZZY تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نتایج به‌صورت مکانی و در قالب نقشه ارائه شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، در مکانیابی پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران، معیارهای طبیعی وزن کمتری نسبت به معیارهای انسانی به‌دست آورده‌اند. در ضمن، زیرمعیارهای نزدیکی به مراکز درمانی، بیشترین وزن (0.151) و پوشش گیاهی و جهت شیب کمترین وزن (0.016) را به خود اختصاص دادند. از نظر مکانیابی نیز، بیشترین مساحت شهرستان بانه، وضعیت مناسبی را برای استقرار پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران ندارد و مناسب‌ترین مکان، مناطق میانی شهرستان میباشد.
آمایش سرزمین در بعد دفاعی
مهشاد باقری؛ امیر انصاری؛ آزاده کاظمی؛ محمود بیات؛ سحر حیدری مستعلی
چکیده
با توجه به رشد سریع شهرنشینی در کشور، الگوهای ساختاری در محیط های شهری به شدت دستخوش تغییر است و فضای سبز شهری نیز مصون از چنین تغییراتی نیست. بنابراین مطالعه در زمینه الگوی فضایی و پراکنش فضاهای سبز به منظور شناسایی ضعف‌ها و کمبودها امری ضروری محسوب می‌شود. در این مطالعه به منظور بررسی الگوی توزیع مکانی پارک‌ها و فضای سبز رویکرد ...
بیشتر
با توجه به رشد سریع شهرنشینی در کشور، الگوهای ساختاری در محیط های شهری به شدت دستخوش تغییر است و فضای سبز شهری نیز مصون از چنین تغییراتی نیست. بنابراین مطالعه در زمینه الگوی فضایی و پراکنش فضاهای سبز به منظور شناسایی ضعف‌ها و کمبودها امری ضروری محسوب می‌شود. در این مطالعه به منظور بررسی الگوی توزیع مکانی پارک‌ها و فضای سبز رویکرد سیمای سرزمین وسنجه‌های سیمای سرزمین استفاده شد. از اینرو ابتدا با استفاده از تصاویر سنتینل2 نقشه کاربری سرزمین در چهار کلاس شامل: اراضی بایر، سکونتگاه، پارک شهری و اراضی کشاورزی تهیه و لایه پارک شهری استخراج و بالایه نواحی 4گانه شهر خمین تلفیق و سپسسنجه‌هایسیمای سرزمین شامل سنجه ENN، LSI، PARA، Shapeindex، MPS، NP و LPI با استفاده از نرم‌افزار FRAGSTATS محاسبه و تعیین شد.نتایج نشان داد ناحیه 3 در جنوب شرقی شهر، دارای کمترین میزان سنجه تعداد لکه، کمترین میزان سنجه شکل و بیشترین عدد سنجه میانگین فاصله اقلیدسی بین لکه‌ها هم در این ناحیه دیده می شود؛ لذا این ناحیه دارای توزیع نامناسب و نامتوازن فضای سبز میباشد. همچنین بیشترین مقدار سنجه تعداد لکه و شاخص نسبت محیط به مساحت مربوط به ناحیه 1 شهری بود. به طور کلی نتایج حاصل از تحلیل سنجه‌های سیمای سرزمین نشان داد که شهر خمین، از لحاظ وسعت، پیوستگی، ماهیت،ترکیب وتوزیع فضای سبز دچارعدم تناسب شدیدی میباشد. نتایج این بررسی منعکس کننده سیاست غلط برنامه‌ریزان شهری برای مکانیابی و احداث پوشش‌های فضای سبز در محدوده مورد مطالعه میباشد.
