استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حشمت کرمی؛ زهرا صیادی
چکیده
تغییرات محیطی، از بحرانی‌ترین چالش‌های دستیابی به توسعه پایدار هستند. نظارت، مدیریت و کمک در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری تغییرات آبهای سطحی را با توجه به در دسترس بودن دادههای ماهواره‌ای می‌توان انجام داد. سامانه‌ی گوگل ارث انجین شرایط مناسب پردازش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش و تحلیل محیطی را ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، ...
بیشتر
تغییرات محیطی، از بحرانی‌ترین چالش‌های دستیابی به توسعه پایدار هستند. نظارت، مدیریت و کمک در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری تغییرات آبهای سطحی را با توجه به در دسترس بودن دادههای ماهواره‌ای می‌توان انجام داد. سامانه‌ی گوگل ارث انجین شرایط مناسب پردازش تصاویر ماهواره‌ای برای پایش و تحلیل محیطی را ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، پایش تغییرات دینامیک زیر حوضه تالاب میانگران در بازه زمانی (2022-2013) است. ساخت یک مدل هارمونیک به دلیل انعطاف‌پذیری آن در محاسبه چرخه‌ای با اشکال ساده و قابل تکرار در این پژوهش استفاده شد. سری زمانی هارمونیک پهنه‌ی آبی و پوشش گیاهی با استفاده از شاخص‌های NDWI و NDVI در بستر گوگل ارث انجین استخراج شد و آزمون روند من کندال برای آنها در اکسل با افزونه XLSTAT محاسبه گردید. درنهایت از دادههای جهانی آب برای تأیید و تکمیل نتایج تحلیل سری زمانی بهره گرفته شد. نتایج سری زمانی هارمونیک پهنه آبی روند کاهشی و منفی و تغییرات بیشتر در زیر حوضه را نشان داد. برای دادههای مشاهده‌شده پوشش گیاهی بیانگر عدم وجود روند در سری زمانی هارمونیک بود. در مقایسه با نتایج و تجزیه و تحلیل پژوهش های دیگر به نظر می‌رسد دخالت‌های انسانی و تغییر کاربری‌ها میتواند علت عدم روند در زیر حوضه تالاب میانگران باشد. همچنین تغییر اقلیم و خشکسالی سهم عمده‌ای در تغییرات زیر حوضه تالاب میانگران داشته است. بررسی دادههای جهانی آب نیز نشان داد که وقوع آب ازنظر مکانی- زمانی کاهشی و شدت تغییر وقوع آب در زیر حوضه‌ی تالاب میانگران بحرانی است. همچنین بیشترین تغییرات مربوط به حاشیه‌ی تالاب میانگران است. درنهایت تخصیص حق آبه، وضع قوانین و تعیین حد بستر محیط زیستی و استفاده از قابلیت‌های گوگل ارث انجین برای پایش تغییرات محیطی (کاربری، دما، بارش، تبخیر و...) زیر حوضه تالاب میانگران پیشنهاد شد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حسین عساکره؛ فاطمه متولی میدانشاه؛ لیلا احدی
چکیده
در سال‌های اخیر فعالیت‌های انسانی، افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو، گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در مقیاس جهانی و محلی را به‌همراه داشته است. از اینرو شبیه‌سازی رفتار و تغییرات محتمل هریک از متغیرهای جوّی - اقیلمی در آینده و بررسی پاسخ‌های احتمالی دستگاه اقلیم به آن تغییرات، بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر به‌منظور ریزگردانی ...
بیشتر
در سال‌های اخیر فعالیت‌های انسانی، افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو، گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در مقیاس جهانی و محلی را به‌همراه داشته است. از اینرو شبیه‌سازی رفتار و تغییرات محتمل هریک از متغیرهای جوّی - اقیلمی در آینده و بررسی پاسخ‌های احتمالی دستگاه اقلیم به آن تغییرات، بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر به‌منظور ریزگردانی آماری، برازش و آزمون صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی، دادههای روزانۀ دمای بیشینۀ ایستگاه همدید یزد و متغیرهای جوّی مدل HadCM3 در دوره آماری 2005 - 1961 مورد استفاده قرار گرفت. پس از انتخاب معماری و ساختار مناسب شبکه عصبی، از مقادیر شبیه‌سازی شده مدل HadCM3 تحت واداشتهای تابشی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 در دو دوره آماری 2050 - 2006 و 2095 - 2051 استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که در هر دو دورۀ یاد شده افزایش دمای بیشینۀ ایستگاه همدید یزد در فصول زمستان (0.4 تا 6.9 درجه سلسیوس )، بهار (1.1 تا 5.7 درجه سلسیوس) و تابستان (1.1 تا 5.7 درجه سلسیوس) مورد انتظار است. در فصل پاییز فقط در ماه‌های نوامبر و دسامبر و تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP8.5 افزایش دما در دوره دوم مورد انتظار است و در ماه اکتبر دمای بیشینه کاسته (0.6 تا 4.1 درجه سلسیوس ) می‌شود.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
زهرا ربیعی غفار؛ حسین عساکره؛ یونس خسروی
چکیده
نمودها و جلوه های تغییرات اقلیمی، به عنوان یکی از واقعیت های طبیعی، به طور آشکاری قابل ردیابی است. این رویدادها به شکل ناهنجاری و یا نوساناتی در فراسنج های اقلیمی نظیر بارش، دما وغیره ایجاد می شوند. به منظور بررسی تغییرات دهه ای احتمال تداوم بارش ایران زمین طی چهار دهه اخیر (سال 1355 تا 1394) از پایگاه داده اسفزاری نسخه سوم حاصل ...
بیشتر
نمودها و جلوه های تغییرات اقلیمی، به عنوان یکی از واقعیت های طبیعی، به طور آشکاری قابل ردیابی است. این رویدادها به شکل ناهنجاری و یا نوساناتی در فراسنج های اقلیمی نظیر بارش، دما وغیره ایجاد می شوند. به منظور بررسی تغییرات دهه ای احتمال تداوم بارش ایران زمین طی چهار دهه اخیر (سال 1355 تا 1394) از پایگاه داده اسفزاری نسخه سوم حاصل میان یابی داده های بارش روزانه 2188 ایستگاه همدید، اقلیمی و باران سنجی سازمان هواشناسی به مدت 46 سال از1349 تا 1394 استفاده شد. ابتدا روز بارانی براساس روشی نوین تعریف شد. سپس احتمال تداوم بارش طی دوره آماری 1394-1349 از طریق زنجیره مارکوف بدست آمد. نتایج نشان داد بیشترین احتمال تداوم و تغییرات آن طی تداوم یک تا هفت روزه بارش در ساحل غربی و شرقی خزر و شمال غرب ایران و جنوب البرز دیده شده است. پهنۀ وسیعی از ایران احتمال رخداد بارش یک روزه و تداوم دو روزه بارش را تجربه کرده اند. در تداوم های بالاتر میزان درصد احتمال پهنه های زیر پوشش کاهش می یافت. طی دهه آخر -سال 1385 تا سال 1394- گسترۀ تغییرات نواحی نسبت به سه دهه قبلی بیشتر بود. کمترین میزان تغییرات مربوط به جنوب ایران است. میزان درصد احتمال تغییرات طی تداوم های بالاتر کاهش را نشان میدهد. در این میان تنها دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان بیشترین تغییر احتمال تداوم بارش یک تا هفت روزه را تجربه کرده اند. بنابراین تغییرات احتمالی تداوم بارش در نیمه جنوبی کشور عمدتاً کمتر بود.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حسین عساکره؛ سمیه طاهری علم؛ نصرت فرهادی
چکیده
دگرگونی های اقلیم با جلوه‌های متنوع و در بازه‌های زمانی مختلف (نوسان های کوتاه‌مدت و تغییرات بلندمدت) رخ میدهد. نتیجه این دگرگونی‌ها در عرصه‌های زیستی و غیرزیستی قابل ردیابی است. یکی از جلوه‌گاه‌های تغییر(پذیری) اقلیمی، تغییر(پذیری) در پدیده‌های زیستی، به‌ویژه پوشش گیاهی است. پوشش گیاهی انعکاسی از شرایط محیطی - اقلیمی ...
بیشتر
دگرگونی های اقلیم با جلوه‌های متنوع و در بازه‌های زمانی مختلف (نوسان های کوتاه‌مدت و تغییرات بلندمدت) رخ میدهد. نتیجه این دگرگونی‌ها در عرصه‌های زیستی و غیرزیستی قابل ردیابی است. یکی از جلوه‌گاه‌های تغییر(پذیری) اقلیمی، تغییر(پذیری) در پدیده‌های زیستی، به‌ویژه پوشش گیاهی است. پوشش گیاهی انعکاسی از شرایط محیطی - اقلیمی (نظیر بارش، دما و رطوبت هوا و خاک، تابش و باد ) است. کاهش و یا افزایش در یکی از این شرایط تغییراتی همزمان یا با تأخیر را در کنش‌های زیستی (نظیر تبخیر و تعرق و فتوسنتز) به وجود می آورد. اگرچه عناصر اقلیمی بر تراکم و پراکنش پوشش گیاهی نقش حیاتی دارند، امّا پیچیدگی سازوکار ویژگی‌های مختلف عناصر اقلیمی (نظیر میزان، نوع، شدت، فصل، تداوم و...)، فرایندهای پسخوراند و نیز زمان واکنش پوشش گیاهی به تغییرات اقلیمی، برآورد رابطۀ تغییرات اقلیمی و پوشش گیاهی را بسیار دشوار می‌سازد. در پژوهش حاضر با استفاده از داده های مربوط به نمایه پوشش گیاهی (NDVI)، تغییرات پوشش گیاهی در ایران بررسی شد. به‌منظور دستیابی به اهداف پژوهش از داده های مربوط به NDVI طی دورۀ آماری 2001 تا 2016 از سایت GIOVANNI استفاده شد. این داده‌ها حاصل اندازه‌گیری‌های ماهواره ترا سنجنده مودیس است. با ارزیابی اولیه نقشه ها نمایۀ NDVI، مشخص شد که محدوده های شمال و شمال غرب و غرب کشور به‌دلیل نزدیکی به منابع رطوبتی و قرار گرفتن در مسیر ورودی سامانه های باران زا و بالا بودن میزان بارش و نیز نوع خاک مناسب، از پوشش گیاهی مناسبی نسبت به دیگر مناطق کشور برخوردار هستند. بررسی و مقایسه دو نیم‌دوره 8 ساله نمایه NDVI نشان داد که نمایه پوشش گیاهی در نیم‌دوره اول نسبت به نیم‌دوره دوم کمتر بوده است. این امر را احتمالاً می‌توان به واکنش توأم با تأخیر جوامع حیاتی در پاسخ به تحولات اقلیمی و افزایش سطح زیر کشت، در نتیجۀ استفادۀ بی رویه از آب های زیرزمینی نسبت داد.
اطلاعات جغرافیایی
حامد اصغری؛ محمدرضا فلاح قنبری
چکیده
چگونگی سرمایه‌گذاری و انتخاب مکان مناسب برای احداث کارخانه از مسائلی است که به موجب اهمیت حیاتی برای کارخانجات، شرکت ها یا سازمان‌ها به دلیل تأثیرات آن بر عواملی مانند عملکرد، سودآوری، رقابت‌پذیری، بقا و معیارهای مختلفی از جمله اجتماعی، اقتصادی، محیطی، کیفی و کمی و اهداف دیگر همواره قابل‌توجه سرمایه‌گذاران و مدیران قرار گرفته ...
بیشتر
چگونگی سرمایه‌گذاری و انتخاب مکان مناسب برای احداث کارخانه از مسائلی است که به موجب اهمیت حیاتی برای کارخانجات، شرکت ها یا سازمان‌ها به دلیل تأثیرات آن بر عواملی مانند عملکرد، سودآوری، رقابت‌پذیری، بقا و معیارهای مختلفی از جمله اجتماعی، اقتصادی، محیطی، کیفی و کمی و اهداف دیگر همواره قابل‌توجه سرمایه‌گذاران و مدیران قرار گرفته است. از آنجایی که تصمیم‌گیری در این زمینه استراتژیک بوده و در نتیجه اطلاعات ناقص کارشناسان در شرایط عدم‌قطعیت ممکن است موفقیت در بهره‌برداری آتی را کاهش دهد؛ از اینرو محققان روش‌های مختلفی را برای انتخاب مکان مناسب معرفی کرده‌اند؛ تئوری اعداد D به عنوان بسطی از نظریه دمپستر– شافر در مکانیابی ضمن برطرف کردن نواقص موجود در نظریه دمپستر– شافر، نقصان اطلاعات کارشناس را در پیش‌بینی لحاظ می‌کند. در این پژوهش به دلیل میزان قابل‌توجه تقاضا و حساسیت در جهت‌دهی صحیح منابع سرمایه‌ای با توجه به حجم بالای سرمایه مورد نیاز و اهمیت فراوان در انتخاب مکان مناسب در جغرافیای ایران برای حصول موفقیت و اینکه همواره سرمایه‌گذاری در این صنعت جذابیت داشته است ضمن انتخاب معیارهای با اهمیت، بررسی انتخاب مکان مناسب برای احداث کارخانه تصفیه روغن خوراکی در سی‌و‌یک استان کشور با روش ترکیبی فرآیند تحلیل‌سلسله‌مراتبی و تئوری اعداد D (D-AHP)، به دلیل توانایی آن در تحلیل داده‌ها در شرایط عدم‌قطعیت که میتواند برآورد واقعی‌تری را فراهم کند، مورد بررسی قرار گرفته است. عوامل مؤثر بر مسئله تحقیق این پژوهش در قالب روش ترکیبی (D-AHP) و بر مبنای اجماع نظرهای ده نفر از کارشناسان و افراد خبره به کمک طوفان فکری کمک گرفته شده است که این عوامل شامل: دسترسی به مواد‌اولیه، تقاضای استانی، هزینه‌های سرمایه‌ای ثابت مانند زمین و ... و ظرفیت‌های (کارخانجات) تولیدی موجود در منطقه و فراوانی مصرف در همسایگی استان و تهدید بالقوه برای صنعت در صورت تمرکز مطلوب بر مبنای رفتار مصرف‌کنندگان و عوامل سیاسی و اجتماعی هستند.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
سارا شش انگشت؛ حسین آقا محمدی؛ نعمت اله کریمی؛ زهرا عزیزی؛ محمدحسن وحیدنیا
چکیده
یخچال های طبیعی و تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت آنها، از مهم ترین سنسورهای اقلیمی برای پایش روند تغییرات آب و هوایی هستند. در تحقیق حاضر به منظور آشکار سازی مکانی- زمانی تغییرات ارتفاعی دماغه یخچال، مدل‌های رقومی ارتفاعی حاصل، دادههای لیزراسنینگ هوایی (LiDAR) سال 1389و تصاویر پهپاد سال‌های 1397 و 1399 مورد استفاده قرار گرفت. دقت مدل‌های ...
بیشتر
یخچال های طبیعی و تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت آنها، از مهم ترین سنسورهای اقلیمی برای پایش روند تغییرات آب و هوایی هستند. در تحقیق حاضر به منظور آشکار سازی مکانی- زمانی تغییرات ارتفاعی دماغه یخچال، مدل‌های رقومی ارتفاعی حاصل، دادههای لیزراسنینگ هوایی (LiDAR) سال 1389و تصاویر پهپاد سال‌های 1397 و 1399 مورد استفاده قرار گرفت. دقت مدل‌های رقومی ارتفاعی (DEM) استخراج شده از پهپاد، در سال‌های 1397 و 1399 به ترتیب با استفاده از حدود 40 و 20 نقطه کنترل زمینی تقریباً 15 سانتیمتر برآورد شد. همچنین دقت برآورد تغییرات ارتفاعی بر اساس ارزیابی تغییرات ارتفاعی در منطقه غیر یخچالی در این بازه زمانی نشان دهنده دقت بالای نتایج است. بطوری که مقادیر میانگین و انحراف معیار در منطقه غیریخچالی به ترتیب برابر با 0.05± و0.34 سانتیمتر است که مقادیری قابل قبول در مطالعه تغییرات ارتفاعی یخچال به شمار می روند. نتایج حاصل از تفریق دو به دوی DEM های یاد شده نشان دهنده تغییرات ارتفاعی بسیار زیاد دماغه یخچال علم‌کوه از سال 1389 الی 1399 است. چنانچه میانگین نرخ تغییرات ارتفاعی شکاف اصلی دماغه یخچال در این مدت حدود 0.8 – متر در سال (m/yr.) و بیشترین مقدار نرخ تغییر ارتفاعی حدود 2.31- (m/yr.) است. عمده تغییرات ارتفاعی این منطقه در بازه زمانی 1389 تا 1397 بوجود آمده و میانگین نرخ تغییرات ارتفاعی شکاف اصلی یخچال در این مدت 1.03- (m/yr.)و حداکثر آن 2.77- (m/yr.) است. تغییرات ارتفاعی در بازه زمانی 1397 تا 1399 کمتربوده و میانگین نرخ تغییرات ارتفاعی 0.1+ (m/yr.)و حداکثر آن 1.85- (m/yr.)است. با توجه به اینکه این منطقه به عنوان خروجی و محلّ تخلیه یخچال نیز شناخته شده و حجم زیادی از واریزه ها و یخرفت‌های یخچالی را به ارتفاعات پایین‌تر سرازیر می‌کند، تغییرات ارتفاعی شدید این منطقه ناشی از ذوب برف و یخ است و همین امر، عامل اصلی وقوع سیلاب عظیم تیرماه سال 1390 در رودخانه سردآبرود بوده است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
مریم کوهانی؛ عباس کیانی؛ یاسر ابراهیمیان قاجاری
چکیده
پوشش‌گیاهی نقش مؤثری بر روی محیط‌زیست داشته و با بررسی روند تغییرات آن می‌توان گام مهمی در جهت برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت اصولی برداشت. در این راستا، تصاویر سری زمانی میتواند ابزار بسیار مفیدی در زمینه‌ی مطالعات محیطی مرتبط با تغییرات پوشش‌گیاهی و کشف ناهنجاری باشد. در پژوهش حاضر تغییرات زمانی بلندمدت پوشش‌گیاهی شهرستان چالوس ...
بیشتر
پوشش‌گیاهی نقش مؤثری بر روی محیط‌زیست داشته و با بررسی روند تغییرات آن می‌توان گام مهمی در جهت برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت اصولی برداشت. در این راستا، تصاویر سری زمانی میتواند ابزار بسیار مفیدی در زمینه‌ی مطالعات محیطی مرتبط با تغییرات پوشش‌گیاهی و کشف ناهنجاری باشد. در پژوهش حاضر تغییرات زمانی بلندمدت پوشش‌گیاهی شهرستان چالوس با استفاده از دادههای ماهواره‌ای لندست 7،5 و 8 در طی سال‌های 1986 تا 2021 بررسی و ارزیابی شد. در راستای تحقق این هدف، 36 تصویر سری زمانی شاخص EVI به‌کار گرفته شد. با توجه به وسعت منطقه و غیریکنواخت بودن تغییرات، با انتخاب چند موقعیت مکانی از منطقه موردمطالعه به‌عنوان نقاط مهم بررسی‌ها صورت گرفت. نقشه تغییرات و روند تغییرات به‌دست‌آمده از این تحقیق حاکی از کاهش و رشد پوشش‌گیاهی، بسته به شرایط زمانی و مکانی بوده است. در برخی از مناطق ساحلی پوشش‌گیاهی به‌مرور زمان روند کاهشی داشته که تبدیل به شهرک و مناطق تجاری شده است و در برخی دیگر از نقاط شمالی، مناطقی که از پوشش‌گیاهی ضعیفی برخوردار بودند در طی این سال‌ها تبدیل به مزارع و زمین‌های کشاورزی شده‌اند. پوشش‌گیاهی در برخی مناطق کوهستانی به‌علت فاصله از مناطق مرطوب و با کاهش بارندگی روند کاهشی داشته است. درعین حال براساس تحلیل سری زمانی در این بازه زمانی 36 ساله روند کاهش پوشش‌گیاهی برای دو سال نسبت به سایر سال‌ها از شدت بیشتری برخوردار بوده، به‌گونه‌ای که نمودارهای آنومالی آن دارای افت زیاد و کاهش چشم‌گیر پوشش‌گیاهی نسبت به وضعیت نرمال هستند. نتایج تحقیق نشان داد که معیار آنومالی بهخوبی قادر است تغییرات سالانه بین پوشش‌گیاهی و همچنین خشکسالی‌های احتمالی رخ‌داده را به نمایش بگذارد. همچنین برای بهرهگیری بهتر از این معیار، به‌کارگیری معیار آنومالی نسبت به میانگین کلی با تمایز بالایی موفق به کشف ناهنجاری پوشش‌گیاهی در این منطقه شد و درک بهتری از سیر روند تغییرات ارائه داد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
میثاق سپهری امین؛ حسن امامی
چکیده
در این تحقیق، رویکردی متفاوت به منظور تولید ارتوفتو از تصاویر گوگل‌ارث برای کاربردهای خاص پیشنهاد شده و با ارتوفتوی تولیدی از تصاویر پهپاد از لحاظ کیفی و کمّی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است. دقت ارتوفتوی حاصل از تصاویر گوگل‌ارث و دادههای پهپاد به‌ترتیب 0.124 و 0.059 متر بر پیکسل حاصل شد. ارزیابی بصری نتایج نشان داد که در ارتوفتو ...
بیشتر
در این تحقیق، رویکردی متفاوت به منظور تولید ارتوفتو از تصاویر گوگل‌ارث برای کاربردهای خاص پیشنهاد شده و با ارتوفتوی تولیدی از تصاویر پهپاد از لحاظ کیفی و کمّی مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است. دقت ارتوفتوی حاصل از تصاویر گوگل‌ارث و دادههای پهپاد به‌ترتیب 0.124 و 0.059 متر بر پیکسل حاصل شد. ارزیابی بصری نتایج نشان داد که در ارتوفتو تولیدی از تصاویر گوگل‌ارث لبههای عوارض کم‌‌ارتفاع بهتر از ارتوفتو تولیدی از تصاویر پهباد هستند، ولی لبههای عوارض بلند به‌خصوص دارای سایه محسوس، کیفیت مناسبی ندارند. همچنین، نتایج کمّی در مناطق غیرساختمانی نشان داد که با در نظر گرفتن خطای ریشه مربعی متوسط خطای ارتفاعی، در ارتوفتوی تولیدی از دادههای گوگل‌ارث نسبت به دادههای پهپاد به‌ترتیب 1.10 متر و 1.34 متر است. علاوه برآن، در این مناطق ارتوفتوی تولیدی از دادههای پهپاد و گوگل‌ارث دارای همبستگی بالای 95 درصد بوده و ضریب تعیین 91 درصد را نشان دادند. در مقابل، در مناطق ساختمانی متوسط خطای ارتفاعی با در نظر گرفتن خطای ریشه مربعی متوسط، در ارتوفتوی تولیدی از دادههای گوگل‌ارث نسبت به دادههای پهپاد، به‌ترتیب حدوداً 9 متر و 5 متر است. در این مناطق نیز همبستگی پایین 80 درصد بوده و ضریب تعیین 65 درصد بین دو ارتوفتو حاصل شد. بنا به مجموع نتایج حاصله، خطای مؤلفه ارتفاعی ارتوفتوی تولیدی از تصاویر گوگل‌ارث با افزایش ارتفاعات عوارض و وجود سایه‌‌های بلند، افزایش می‌یابد. بنابراین استفاده از تصاویر گوگل‌ارث در تولید ارتوفتو برای کاربردهای خاص و مناطق مسطح و تپه ماهور پیشنهاد می شود. از دیگر مزایای استفاده از دادههای گوگل‌ارث نسبت به دادههای پهپاد، رایگان بودن دادههای آن، استفاده از تصاویر قدیمی برای تولید ارتوفتو، کمتر بودن تقریباً چهار برابری در حجم ارتوفتو تولیدی و زمان پردازش است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
علی حسنخانی؛ مهدی مدیری؛ احمد نقوی
چکیده
شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین به‌ویژه برای مناطقی که از آنها داده‌ای در دسترس نیست، نقش مهمی در برآورد پارامترهای این جنبش ایفا می‌کند. یکی از روش‌های بررسی زمین‌لرزه‌ها با استفاده از شتاب‌نگاشت‌ها، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین است. با معرفی دو مدل شبیه‌سازی تعینی (اجزای محدود- عدد موج گسسته[1]) و گسل محدود که صحت‌سنجی و اعتبارسنجی ...
بیشتر
شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین به‌ویژه برای مناطقی که از آنها داده‌ای در دسترس نیست، نقش مهمی در برآورد پارامترهای این جنبش ایفا می‌کند. یکی از روش‌های بررسی زمین‌لرزه‌ها با استفاده از شتاب‌نگاشت‌ها، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین است. با معرفی دو مدل شبیه‌سازی تعینی (اجزای محدود- عدد موج گسسته[1]) و گسل محدود که صحت‌سنجی و اعتبارسنجی آنها مورد بررسی قرار گرفته است، برای رخدادهای حوزه نزدیک (فاصله کمتر از 20 کیلومتر تا گسل مسبب) و دور ازگسل، نگاشت‌های شبیه‌سازی شده تولید، و روابط کاهندگی و پارامترهای جنبش نیرومند زمین برای ایالت لرزه زمین‌ساختی زاگرس ارائه شده‌اند. به‌منظور تعیین پارامترهای کلیدی ورودی شبیه‌سازی، مطالعات معتبر صورت‌گرفته زمین‌شناسی و لرزه‌شناسی مربوط به ناحیه لرزه‌خیز زاگرس، مورد استفاده قرار گرفته است. برای تولید بانک اطلاعاتی جامع تعداد زیادی ایستگاه فرضی در زوایای مختلف در اطراف گسل لحاظ شد. با در نظرگرفتن پارامترهای زلزله‌شناسی منطقه، حدود 20000 شتاب‌نگاشت مصنوعی تولید شده است. روابط کاهندگی ارائه شده براساس تحلیل نتایج پارامترهای بیشینه شتاب زمین[2] و دامنه پالس با روابط معتبر جهانی و روابط ارائه شده برای ایالت لرزه زمین‌ساختی زاگرس مورد مقایسه قرار گرفته و همخوانی (درصد تطابق) قابل قبولی با آنها نشان میدهد. این روابط می‌توانند چشم‌انداز تازه‌ای در مکانیابی‌ها، بررسی رفتار دینامیکی سازه‌ها و توسعه زیرساخت‌های مختلف در راستای کاهش حداکثری و پیش‌بینی خسارات ناشی از زلزله ارائه دهند. [1]- Finite fault-Discrete wave number[2]- PGA(Peak Ground Acceleration)
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
محمدحسن کورکی نژاد؛ علی اکبر شمسی پور؛ کیومرث حبیبی
چکیده
رشد و توسعۀ فضاهای شهری با تمرکز بر جنبه‌های کالبدی و غفلت از توجه به وضعیت محیطی آنها در سال‌ها و دهه‌های گذشته سبب بروز برخی معضلاتی شده که کیفیت محیطی شهرها را تنزل داده است. نقشه آب‌وهوای شهری (UCMap)، ابزاری اطلاعاتی و ارزیابی است که با ادغام عوامل آب‌وهوای شهری و عوامل شهرسازی و برخی شرایط محیطی، به ارائه تصویری از مسائل ...
بیشتر
رشد و توسعۀ فضاهای شهری با تمرکز بر جنبه‌های کالبدی و غفلت از توجه به وضعیت محیطی آنها در سال‌ها و دهه‌های گذشته سبب بروز برخی معضلاتی شده که کیفیت محیطی شهرها را تنزل داده است. نقشه آب‌وهوای شهری (UCMap)، ابزاری اطلاعاتی و ارزیابی است که با ادغام عوامل آب‌وهوای شهری و عوامل شهرسازی و برخی شرایط محیطی، به ارائه تصویری از مسائل آب‌وهوای شهری در فضایی دو بعدی منتج می‌شود. نقشه آب‌وهوای شهری از دو نقشه تحلیل آب‌وهوای شهری (UCAnMap) و نقشه دستورالعمل آب‌وهوای شهری (UCReMap) تشکیل می‌شود. این پژوهش با هدف تهیه نقشه تحلیل آب‌وهوای شهری به بررسی و تحلیل اطلاعات مکانی و اقلیم شهری تهران می‌پردازد. برای تهیه نقشه تحلیل آب‌وهوای شهری، به ترتیب 1) نقشه بار گرمایی شامل لایههای اطلاعات مکانی حجم ساختمان، توپوگرافی شهر و فضای سبز و 2) نقشه ظرفیت پویایی شامل لایههای اطلاعات مکانی پوشش زمینی، چشم‌انداز طبیعی و مجاورت با فضاهای باز، با یکدیگر تلفیق شدند. نقشه خروجی در هشت دسته طبقه‌بندی شد و نقشه تحلیل آب‌وهوای شهری تهران به‌دست آمد. نتایج تلفیق لایه‌ها و نقشه‌های به‌دست آمده نشان داد 59 درصد از مساحت مناطق شهر تهران که بیشتر مناطق شمالی شهر را شامل می‌شوند، از وضعیت سرمایشی و تهویه مناسبی برخوردار هستند. 19 درصد آن با تنش گرمایی و عدم تهویه هوا مواجه است که عمدتاً مناطق مرکزی، جنوب و جنوب غربی هستند و 22 درصد نیز در وضعیت بینابینی قرار دارند که در تمامی سطوح شهر پراکنده شده‌اند، هرچند بیشتر در مناطق شمالی، غربی و شرقی متمرکز هستند.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
غدیر عشورنژاد
چکیده
سنجش از دور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع داده مکانی در عصر حاضر محسوب می‌شود که روز به روز شاهد توسعه آن در ابعاد مختلف هستیم. انتشار محصولات (پروداکت‌های) جهانی این داده‌ها در سال‌های اخیر با هدف دسترسی و استفاده راحت‌تر متخصصان علوم مکانی یکی از ابعاد این توسعه محسوب می‌شود. محصول پوشش اراضی یکی از این محصولات محسوب می‌شود ...
بیشتر
سنجش از دور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع داده مکانی در عصر حاضر محسوب می‌شود که روز به روز شاهد توسعه آن در ابعاد مختلف هستیم. انتشار محصولات (پروداکت‌های) جهانی این داده‌ها در سال‌های اخیر با هدف دسترسی و استفاده راحت‌تر متخصصان علوم مکانی یکی از ابعاد این توسعه محسوب می‌شود. محصول پوشش اراضی یکی از این محصولات محسوب می‌شود که سهم بیشتری در استفاده نسبت به سایر محصولات سنجش از دوری دارد. هنگام ارائه این محصولات ویژگی‌های کیفی و کمّی آنها از جمله دقت جهانی آنها نیز منتشر می‌شود. بیان دقت این محصولات به‌صورت جهانی، ارزیابی مجدد دقت آنها را به‌صورت منطقه‌ای برای کاربران این محصولات در مناطق مختلف دنیا لازم و ضروری می‌نماید. در این تحقیق پوشش اراضی سرویس جهانی اراضی برنامه کوپرنیک آژانس فضایی اروپا (CGLS)، محصول پوشش اراضی GlobeLand30 و محصول پوشش اراضی Esri از جمله محصولات جهانی پوشش اراضی هستند که ضمن مقایسه ویژگی‌های اسمی، از لحاظ کمّی برای استفاده به‌صورت منطقه‌ای در کشور (استان مازندران) مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج، دقت منطقه‌ای پوشش اراضی CGLS، GlobeLand30 و Esri را به‌ترتیب برابر با 84، 81 و 75 درصد نسبت به دقت جهانی آنها (80، 83 تا 85 و 86 درصد) نشان می‌دهند. در ارزیابی دقت منطقه‌ای کلاس‌ها، هر سه محصول مورد مطالعه دقتی بالای 90 درصد در کلاس‌های برف و یخ، جنگل، پهنههای آبی و ساخت‌وساز انسانی داشته‌اند. برای کلاس اراضی کشاورزی دقتی برابر با 92، 69 و 84 درصد برای پوشش‌های اراضی CGLS، GlobeLand30 و Esri به‌دست آمد. در سه کلاس بوته‌زار، پوشش علفی و تالاب، نتایج دقتی کمتری را نسبت به سایر کلاس‌ها برای هر سه محصول پوشش اراضی نشان میدهد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
سید حسین میرموسوی
چکیده
لایه مرزی سیاره‌ای پایین‌ترین بخش جوّ است که مستقیماً تحت‌تأثیر زمین بوده و مبادلات دما و تابش نقش کلیدی را در تغییرات ارتفاع این لایه دارد. تغییرات ارتفاع این لایه نیز میتواند نقش بسیار مهمی در کنترل پدیده‌های مختلف جوّی نظیر ابر، مه،آلاینده‌ها و... داشته باشد. ارتفاع لایه مرزی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی نظیر تغییرات توپوگرافی، ...
بیشتر
لایه مرزی سیاره‌ای پایین‌ترین بخش جوّ است که مستقیماً تحت‌تأثیر زمین بوده و مبادلات دما و تابش نقش کلیدی را در تغییرات ارتفاع این لایه دارد. تغییرات ارتفاع این لایه نیز میتواند نقش بسیار مهمی در کنترل پدیده‌های مختلف جوّی نظیر ابر، مه،آلاینده‌ها و... داشته باشد. ارتفاع لایه مرزی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی نظیر تغییرات توپوگرافی، دما، رطوبت نسبی، شار تابشی و عرض جغرافیایی تغییر پیدا می‌کند. هر گونه تغییر در ارتفاع لایه مرزی میتواند پدیده‌های جوّی در زیر این لایه را تحت‌تأثیر قرار دهد. در این مطالعه تغییرات ماهانه ارتفاع لایه مرزی در ایران در طی دوره 62 ساله (2021-1959) با استفاده از دادههای نسخه ERA5 سایت ECMWF مورد بررسی قرار گرفت و به منظور تحلیل الگوهای فضایی حاکم بر تغییرات ارتفاع لایه مرزی از مدل GETIS ORD استفاده شد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که ارتفاع این لایه در طی ماه‌های مختلف سال از الگوهای خوشه‌ای تبعیت می‌کند. دو کانون مهم لکه‌های سرد (ارتفاع کم) در بخش شمال‌غرب و شمال‌شرق ایران از معنی‌داری بالایی برخوردار هستند و نیمه جنوبی ایران مخصوصاً استان خوزستان، استان کرمان و جنوب استان سیستان و بلوچستان مهم‌ترین لکه‌های داغ (مناطق با ارتفاع زیاد) هستند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که شش متغیر میانگین دما، میانگین رطوبت نسبی، ضریب رطوبت خاک، عرض جغرافیایی، ارتفاع و فشار هوا با میزان همبستگی کلی 70.73 به‌ترتیب مهم‌ترین عوامل مؤثر در تغییرات ارتفاع لایه مرزی در ایران هستند.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
مهدی ابراهیمی بوزانی؛ اصغر نوروزی؛ هنگامه خاکسار
چکیده
از سیاست‌‌های پدافند غیرعامل در اکثر کشورهای جهان و به‌ویژه ایران، احداث پناهگاههای شهری در راستای حفاظت و نگهداری از جان شهروندان و به حداقل‌رساندن آسیب‌‌های احتمالی در حوزه انسانی است. آنچه در تناسب با سیاستِ مطرح شده اهمیت دارد، موقعیت و انتخاب محل مناسب پناهگاههای شهری است. پژوهش حاضر با هدف جانمایی پناهگاههای شهری ...
بیشتر
از سیاست‌‌های پدافند غیرعامل در اکثر کشورهای جهان و به‌ویژه ایران، احداث پناهگاههای شهری در راستای حفاظت و نگهداری از جان شهروندان و به حداقل‌رساندن آسیب‌‌های احتمالی در حوزه انسانی است. آنچه در تناسب با سیاستِ مطرح شده اهمیت دارد، موقعیت و انتخاب محل مناسب پناهگاههای شهری است. پژوهش حاضر با هدف جانمایی پناهگاههای شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در سطح شهر ایلام انجام شده است. به این منظور 10 شاخص مکانیابی پناهگاههای شهری در قالب چهار معیار کلی (جمعیتی، عملکردی، کالبدی و طبیعی- محیطی)، انتخاب و با بهرهگیری از مدل فرآیند تحلیل شبکه‌ای(ANP) ضریب اهمیت معیارها و زیرمعیارها مشخص و ضرایبِ به‌دست آمده در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در لایههای اطلاعاتی تأثیر داده شد. با همپوشانی آنها، پهنههای مستعد برای ساخت پناهگاههای شهری شناسایی شده است. نتایج پژوهش نشان داد از بین معیارهای کلی، دو معیار «جمعیتی» و «عملکردی» به‌ترتیب با وزن 0.427 و 0.305 و از بین شاخص‌‌ها، دو شاخص «نزدیکی به مکان‌‌های پرتراکم جمعیتی» و «استقرار در فاصلة مناسب از اهداف دشمن» به‌ترتیب با وزن 0.303 و 0.236 بیشترین ضرایب اهمیت را به خود اختصاص داده‌‌اند. نتایج حاصل از تحلیل ترکیبی ANP-GIS نیز نشان داد که هر چهار منطقه شهری ایلام (هانیوان و استانداری و مرکزی؛ سبزی‌آباد و بانبرز؛ نوروزآباد؛ جانبازان و رزمندگان) مستعد ساخت پناهگاه هستند؛ اما به‌ترتیب منطقه 2 (سبزی‌آباد و بانبرز)، منطقه 1 (هانیوان و استانداری) و منطقه 3 (نوروزآباد) در اولویت قرار دارند.
اطلاعات جغرافیایی
مجید گودرزی؛ فرخنده هاشمی قندعلی
چکیده
شهرنشینی پدیده‌ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه و آینده شهر نقش بسزایی دارد. اگرچه درگذشته فضاهای سبز، بیشتر در جنبه‌های زیباسازی و ظاهرسازی سیمای نواحی شهرهای تجلی می‌یافت، امروزه به دلایل متعددی، به‌مثابه شش تنفسی شهرها مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر، بهره گیری ...
بیشتر
شهرنشینی پدیده‌ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه و آینده شهر نقش بسزایی دارد. اگرچه درگذشته فضاهای سبز، بیشتر در جنبه‌های زیباسازی و ظاهرسازی سیمای نواحی شهرهای تجلی می‌یافت، امروزه به دلایل متعددی، به‌مثابه شش تنفسی شهرها مورد توجه قرار گرفته است. هدف مقاله حاضر، بهره گیری از رویکرد تلفیقی GIS و روش ANP- DEMATEL به منظور رتبه بندی عوامل موثر بر مکانیابی بهینه فضای سبز شهری (مطالعه موردی؛ شهر مسجدسلیمان) است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد تحلیلی- توصیفی است. به‌منظور گردآوری داده ها، منابع معتبر داخلی و خارجی مرتبط با موضوع مورد مطالعه بررسی و در برخی موارد مطالعات میدانی و مراجعه به سازمان‌های مرتبط انجام شد. در این پژوهش از تکنیک تلفیقیANP-DEMATEL استفاده شده و وزن معیارها موردمحاسبه قرلر گرفته و در ادامه، لایههای هرکدام از این وزن‌ها وارد نرم‌افزار Arc GIS شده است. براساس نتایج پژوهش حاضر 14 معیار بر مکانیابی بهینه فضای سبز شهری در شهر مسجدسلیمان دخیل هستند که این معیارها با اوزان آنها به ترتیب از کم به زیاد عبارتند از: نزدیکی به مراکز مسکونی (0.09263 و رتبه 1)، نزدیکی به مراکز آموزشی (0.07428 و رتبه 2)، نزدیکی به مراکز فرهنگی (0.07268 و رتبه 3)، میزان تراکم جمعیت (0.07154 و رتبه 4)، نزدیکی به راه‌های ارتباطی (0.07092 و رتبه 5)، نزدیکی به مراکز مذهبی (0.06979 و رتبه 6)، نزدیکی به فضاهای سبز موجود (0.06967 و رتبه 7)، نزدیکی به مراکز درمانی (0.06934 و رتبه 8)، نزدیکی به مراکز تجاری (0.06923 و رتبه 9)، نزدیکی به تأسیسات و تجهیزات شهری (0.06902 و رتبه 10)، نزدیکی به مراکز نظامی (0.06874 و رتبه 11)، نزدیکی به مراکز اداری (0.06761 و رتبه 12)، نزدیکی به مراکز صنعتی (0.06729 و رتبه 13) و نزدیکی به زمین‌های خالی و بایر (0.06726 و رتبه 14).
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
مسعود عشقی زاده
چکیده
در این تحقیق عملکرد عملیات بیابان زدایی با گونه های تاغ، اشنان، قره داغ، آتریپلکس و گیاهان یک ساله در یکی از کانون های بحرانی فرسایش بادی شمال شرق کشور در شهرستان گناباد برای شدت های مختلف خشکسالی تعیین شده با شاخص RDI در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت سال های 1382 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با استفاده ...
بیشتر
در این تحقیق عملکرد عملیات بیابان زدایی با گونه های تاغ، اشنان، قره داغ، آتریپلکس و گیاهان یک ساله در یکی از کانون های بحرانی فرسایش بادی شمال شرق کشور در شهرستان گناباد برای شدت های مختلف خشکسالی تعیین شده با شاخص RDI در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت سال های 1382 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و پردازش تبدیل داده ها، شاخص های گیاهی NDVI، TDVI، SAVI و EVI در هر یک از محدوده های تحت عملیات برای ماه های مورد مطالعه در نرم افزار ENVI 5.3 محاسبه شد. سپس مقادیر این شاخص ها در وضعیت های مختلف شدت خشکسالی، مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل در تمامی شاخص ها، محدوده پوشش اشنان در وضعیت خشکسالی خیلی خشک و با بیشترین مقادیر 0/341 در شاخص EVI از وضعیت بهتری نسبت به سایر محدوده ها برخوردار بود. اما در شدت های خشکسالی متوسط و ملایم، محدوده تاغ با بیشترین مقدار 0/456 در شاخص TDVI از وضعیت بهتری برخوردار بود. در اسفند شاخص SAVI، در فروردین شاخص TDVI و در اردیبهشت دو شاخص TDVI و EVI توانایی بهتری برای تشخیص پوشش گیاهی داشتند. بین سه وضعیت خیلی خشک، خشکی متوسط و خشکی ملایم، آزمون کروسکال - والیس نشان داد در اسفند شاخص TDVI در سطح 5 درصد و شاخص SAVI در سطح یک درصد و در فروردین شاخص های NDVI و SAVI در سطح یک درصد و شاخص EVI در سطح 5 درصد دارای تفاوت معنی دار بوده اند. در اردیبهشت آزمون من - ویتنی نشان داد فقط شاخص SAVI در سطح یک درصد بین دو وضعیت خشکی متوسط و ملایم دارای تفاوت معنی دار بوده است. بر این اساس تمامی شاخص ها تغییرات پوشش گیاهی را در اثر شدت خشکسالی نشان دادند اما تفاوت معنی داری بین محدوده های پوشش گیاهی به دلیل مقاومت این گونه ها به خشکسالی نشان داده نشد بلکه تفاوت بین وضعیت های شدت خشکسالی معنی دار بود.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
فاطمه احمدی؛ یاسر ابراهیمیان قاجاری؛ عباس کیانی
چکیده
گسترش شهرها یک فرآیند پویاست و به‌روزرسانی نقشه‌های شهری به‌منظور ارائه خدمات بسیار مهم است. دادههای سنجش‌ازدوری منبع قدرتمندی برای استخراج مناطق ساخته‌شده میباشند؛ یکی از داده‌هایی که میتواند پویایی مناطق شهری را تشخیص دهد دادههای نور شب است. ازآنجایی‌که مناطق شهری در هنگام شب توسط نورهای مصنوعی موجود در منازل و خیابان‌ها ...
بیشتر
گسترش شهرها یک فرآیند پویاست و به‌روزرسانی نقشه‌های شهری به‌منظور ارائه خدمات بسیار مهم است. دادههای سنجش‌ازدوری منبع قدرتمندی برای استخراج مناطق ساخته‌شده میباشند؛ یکی از داده‌هایی که میتواند پویایی مناطق شهری را تشخیص دهد دادههای نور شب است. ازآنجایی‌که مناطق شهری در هنگام شب توسط نورهای مصنوعی موجود در منازل و خیابان‌ها روشن می‌شوند، درنتیجه بهخوبی از پسزمینه متمایز خواهند شد. ازاینروی مطالعه حاضر در تلاش است رشد و گسترش مناطق شهری را با استفاده از نمونه‌های آموزشی با کیفیت و اتوماتیک از روی ترکیبی از تصاویر نور شب و اپتیک، در یک بازه 24 ساله با دقت بالایی شناسایی و استخراج کند. دراینراستا برای تولید نمونه‌های آموزشی با کیفیت، شاخص نور شب تحت عنوان [1]VTNUI توسعه داده شده است که با ترکیب ویژگی‌های مختلف بدست آمده از تصاویر لندست و نور شب در محدوده‌های شهری و در نظر گرفتن روابط بین مناطق، پدیده اشباع[2] و شکوفایی[3] تصاویر نور شب در محدوده شهری را کاهش داد. سپس با بررسی حد آستانه‌های خودکار بر روی شاخص توسعه داده شده نمونه‌های آموزشی با کیفیت تولید شد تا طبقه‌بندی دقیق‌تری از مناطق شهری ارائه شود. ازاینروی ابتدا از نمونه‌های آموزشی اولیه به دست آمده با استفاده از حد آستانه خودکار بر روی تصاویر نور شب طبقه‌بندی اولیه صورت پذیرفت سپس نمونه‌ها با اعمال حد آستانه خودکار بر روی شاخص معرفی شده پالایش شدند و طبقه‌بندی نهایی صورت گرفت. درنهایت بر اساس تحلیل سری زمانی، روند رشد منطقه بررسی شده است. به منظور بررسی اثربخشی روش پیشنهادی، دو منطقه دارای اقلیم متفاوت انتخاب شد و بررسیهای مختلف بصری و کمی برای ارزیابی صورت پذیرفت. نتایج طبقه‌بندی نهایی برای بابل و کرمان به ترتیب با میانگین ضریب کاپا 0/93 و 0/74 و میانگین دقت کلی 97/76 و 87/63 برای تمام سال‌های مورد بررسی به دست آمده است. [1] vegetation and Temperature -NTL urban index[2] saturation[3] blooming
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
شکوفه فرهادی زنگ آباد؛ نازیلا محمدی؛ امین صداقت
چکیده
با گسترش تکنولوژی لیزر‌اسکنر و لایدار و در نظرگرفتن برتری‌های این تکنولوژی و اخذ دادههای مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روز‌به‌روز بیشتر شده‌است. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جا‌به‌جایی آسان لیزر اسکنر‌ها، ابرنقاط مربوط ...
بیشتر
با گسترش تکنولوژی لیزر‌اسکنر و لایدار و در نظرگرفتن برتری‌های این تکنولوژی و اخذ دادههای مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روز‌به‌روز بیشتر شده‌است. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جا‌به‌جایی آسان لیزر اسکنر‌ها، ابرنقاط مربوط به محیط و اشیا معمولاً از زوایای متفاوتی اخذ می‌شوند که هر کدام در یک سیستم مختصات متفاوت قرار دارند و همگی باید به یک سیستم مختصات واحد منتقل شوند. به این منظور ابتدا باید جفت نقاط متناظر در هر مجموعه ابرنقاط معین شوند و سپس با استفاده از فرآیندی نقاط متناظر روی هم بیافتند تا مدل سه‌بعدی از طریق مجموعه‌های ابرنقاط ایجاد شود. یافتن مناسب‌ترین جفت نقاط متناظر در مجموعه‌های ابرنقاط از مهم‌ترین و چالش بر‌انگیزترین مراحل بازسازی سه‌بعدی مدل‌های مورد‌نظر محیط و اشیاء است. توصیفگر‌های سه‌بعدی از جمله ابزارهای مناسب برای تعیین جفت نقاط متناظر در مجموعه‌های ابرنقاط هستند. این توصیفگر‌ها برای هر نقطه‌ی منفرد در ابرنقاط، مجموعه‌ای از اطلاعات را به منظور کمک به تعیین نقاط مشابه در هر مجموعه ابرنقاط می‌سازد. تعریف یک توصیفگر سه‌بعدی که از پیچیدگی محاسباتی کم و قدرت توصیفگری بالایی برخوردار باشد، میتواند به یافتن جفت نقاط متناظر صحیح و در ادامه مدل‌سازی سه‌بعدی مجموعه‌های ابرنقاط کمک شایانی کند. در این پژوهش یک توصیفگر سه‌بعدی هندسی-مکانی پیشنهاد داده‌شده‌است که از هر دو ویژگی‌هندسی و مکانی به صورت توأم استفاده می‌کند. با توجه به آزمایش‌های انجام شده بر روی دو دسته مجموعه داده با ساختارهای متفاوت، توصیفگر سه‌بعدی پیشنهادی در مقایسه با توصیفگر‌هایی که تنها از یک ویژگی مکانی یا هندسی استفاده می‌کنند، قدرت توصیفگری بالاتری دارد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
خلیل ولیزاده کامران؛ مریم صادقی لله لو؛ اسدالله حجازی
چکیده
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به‌منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری‌های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده ...
بیشتر
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به‌منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری‌های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال 2010 تا سال 2019 با استفاده از تصاویر لندست 5، 8 و ادغام آنها باتصاویر سنتینل2 و استر است. پس از تهیه تصاویر برای سال‌های 2010، 2015 و 2019، تصحیح هندسی، رادیومتریک و اتمسفری تصاویر انجام گرفت و نقشه کاربری‌ها با دقت کاپا به ترتیب 93، 83، 91 درصد تهیه شدند. مدل سازی تغییر کاربری برای سال 2025 با مدل GEOMOD، نیازمند تهیه نقشه تناسب منطقه است که با استفاده از روش Fuzzy ANP و ضریب ناسازگاری کمتر از 0.06 تهیه شده و برای تهیه نقشه تناسب اراضی از چهار معیار: انسانی، زیست‌شناختی، توپوگرافی و اقلیمی و 11 زیر معیار با توابع بولین بدست آمد و نقشه‌های کاربری اراضی بولین (جنگل و غیر جنگل) 2010 و 2015 مدل‌سازی برای سال 2019 انجام گرفت. مدل‌سازی کاربری برای سال ۲۰۲۵ از نقشه پایه ۲۰۱۹ و ماتریس انتقال زنجیره مارکوف کاربری اراضی ۲۰۲۵ با مدل CA- Markov صورت پذیرفت و نتیجه تغییرات مکانی برای سال ۲۰۲۵ به دست آمد. برای ارزیابی دقت مدل از میزان توافق و عدم توافق مکانی پیکسل‌ها با Klocation و Standard به ترتیب با دقت 98 و 95 استفاده شد. نتایج مدل‌سازی برای سال 2025 تغییرات به‌صورت کاهش پوشش جنگل بوده که از 3204.18 هکتار در سال 2010 به 3070.55 هکتار در 2019 هزار هکتار کاهش یافته است. با توجه به نتایج وزن‌دهی، معیار انسانی و زیرمعیارهای کاربری اراضی و فاصله از جاده وزن بالایی را به‌دست آوردند. علت آن میتواند پتانسیل گردشگری این منطقه در جذب گردشگران و همچنین دخالت‌های ساکنان محلی باشد که تأثیر مستقیمی بر روند کاهشی جنگل دارد.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
محمد مهدی حسین زاده؛ رضا اسماعیلی؛ محسن نبی زاده بهنمیری
چکیده
تغییرات الگوی رودخانه، یکی از مهم‌ترین مسائل مهندسی رودخانه است که فعالیت‌ها و سازه‌های عمرانی را در حاشیه رودخانه‌ها تحت‌تأثیر قرار میدهد. هدف از انجام این پژوهش بررسی روند تغییرات مورفولوژیکی رودخانه نکارود برای یک دورة ۳۵ساله بین سال‌های 1364 تا 1399 از شهر نکا تا محل اتصال رودخانه به دریای خزر است. در پژوهش حاضر رودخانه نکا ...
بیشتر
تغییرات الگوی رودخانه، یکی از مهم‌ترین مسائل مهندسی رودخانه است که فعالیت‌ها و سازه‌های عمرانی را در حاشیه رودخانه‌ها تحت‌تأثیر قرار میدهد. هدف از انجام این پژوهش بررسی روند تغییرات مورفولوژیکی رودخانه نکارود برای یک دورة ۳۵ساله بین سال‌های 1364 تا 1399 از شهر نکا تا محل اتصال رودخانه به دریای خزر است. در پژوهش حاضر رودخانه نکا به طول 39 کیلومتر در بخش جلگه ساحلی از شهر نکا تا ساحل دریای خزر موردمطالعه قرار گرفته است. به‌منظور بررسی تغییرات مسیر رودخانه در سه مقطع زمانی، از سه شاخص مورفومتری، مورفولوژی و مورفودینامیک با استفاده از روش ترانسکت استفاده شده است. در پایان تغییرات کرانه چپ و راست کانال در دوره آماری موردمطالعه، در نرم‌افزار SPSS مورد آزمون آماری قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی نشان میدهد که مقادیر ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی، زوایای قوس‌ها در طول رودخانه از بالادست به‌طرف پایین‌دست کاهش یافته است. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص شد که رودخانه نکا رود طی 35 سال از نظر شاخص های مورد بررسی اعم از مورفولوژی ، مورفومتری و مورفودینامیک تغییرات محدودی داشته است. تغییرات بستر رودخانه نکارود طی سال 1385 تا 1399 کاهشی بوده است. دلایل این شرایط، وجود کشت زیاد در اطراف رودخانه و حفاظت از کرانه رودخانه، ایجاد بندهای ذخیره و انحراف آب در بخش دوم یعنی در بخش میانی جلگه و سدسازی بر روی این رودخانه (سد گلورد و سایر سدها) بوده است.
استخراج، پردازش، تولید و نمایش داده های جغرافیایی
حمید گنجائیان؛ فاطمه منبری؛ افشان قاسمی؛ مژگان نصرتی
چکیده
مخاطره فرونشست در طی سال های اخیر بسیاری از مناطق کشور از جمله دشت های مناطق خشک و نیمه خشک را با چالش جدی مواجه کرده است. دشت کبودرآهنگ-فامنین از جمله مناطقی است که تحت تأثیر مخاطره فرونشست قرار گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر به ارزیابی میزان فرونشست دشت کبودرآهنگ-فامنین و تحلیل عوامل مؤثر در وقوع آن پرداخته ...
بیشتر
مخاطره فرونشست در طی سال های اخیر بسیاری از مناطق کشور از جمله دشت های مناطق خشک و نیمه خشک را با چالش جدی مواجه کرده است. دشت کبودرآهنگ-فامنین از جمله مناطقی است که تحت تأثیر مخاطره فرونشست قرار گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر به ارزیابی میزان فرونشست دشت کبودرآهنگ-فامنین و تحلیل عوامل مؤثر در وقوع آن پرداخته شده است. در این پژوهش متناسب با موضوع و اهداف مورد نظر، از اطلاعات 13 چاه پیزومتریک، تصاویر راداری مربوط به ماهواره سنتینل 1، تصاویر ماهواره لندست، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM و همچنین اطلاعات بدست آمده از بازدیدهای میدانی به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. ابزارهای مهم مورد استفاده در تحقیق شامل نرم افزارهای GMT، ArcGIS و گوگل ارث بوده است. این تحقیق در سه مرحله کلی انجام شده است که در مرحله اول، به بررسی وضعیت ژئومورفولوژی و کاربری اراضی منطقه پرداخته شده است. در مرحله دوم، تأثیر این عوامل بر آبهای زیرزمینی منطقه ارزیابی شده است. در مرحله سوم نیز میزان فرونشست منطقه در ارتباط با عوامل ذکر شده مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس نتایج حاصله، منطقه موردمطالعه با افت شدید منابع آب زیرزمینی مواجه است بهطوریکه در بیشتری چاههای موردمطالعه، میانگین افت سالانه آب زیرزمینی بیش از 2 متر بوده و همین مسئله سبب شده است تا دشت کبودرآهنگ-فامنین در طی دوره زمانی 5 ساله (از تاریخ 2015/01/16 تا 2020/01/14) بین 29 تا 216 میلی متر فرونشست داشته باشد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
سکینه کوهی؛ اصغر عزیزیان
چکیده
مدل‌های رقومی ارتفاعی (DEMs) از روش‌های متداول برای نمایش تغییرات توپوگرافی سطح زمین هستند، که با توجه به هزینه بالای تهیه نقشه‌های توپوگرافی زمینی، از کاربرد بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف برخوردار میباشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی منابع ارتفاعی با توان تفکیک مکانی مختلف در کاربری‌های گوناگون دو استان قزوین و مازندران ...
بیشتر
مدل‌های رقومی ارتفاعی (DEMs) از روش‌های متداول برای نمایش تغییرات توپوگرافی سطح زمین هستند، که با توجه به هزینه بالای تهیه نقشه‌های توپوگرافی زمینی، از کاربرد بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف برخوردار میباشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی منابع ارتفاعی با توان تفکیک مکانی مختلف در کاربری‌های گوناگون دو استان قزوین و مازندران به انجام رسیده است. در این تحقیق برای ارزیابی منابع ارتفاعی 30 متریASTER، SRTM و 90 متری SRTM از دادههای GPS دو فرکانسه (داده مبنا) استفاده شد و بر اساس شاخص‌های آماری همچون STD،RMSE، MD و MAD دقت ارتفاعی این منابع در سطح هر دو استان و در کاربری‌های مختلف بررسی گردید. نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که DEM 30متری SRTM از قابلیت به مراتب مناسب‌تری در تخمین رقوم ارتفاعی برخوردار می‌باشد. به طوری‌که شاخص RMSE این منبع در هردو بازه استان قزوین و مازندران به ترتیب برابر با 3.8 و 5.8 متر می‌باشد. همچنین ارزیابی دقت ارتفاعی منابع مختلف در کاربری‌های گوناگون حاکی از عملکرد قابل قبول منبع 30 متری SRTM در اکثر کاربری‌ها و پوشش‌ها به غیر از نواحی کوهستانی و جنگلی می‌باشد. علت اصلی این عملکردِ پائین به ویژه در اراضی با پوشش جنگلی، عدم نفوذ امواج راداری در سطوح دارای پوشش و همچنین تراکم کم دادههای برداشت شده توسط سنجنده SRTM می‌باشد. منبع ارتفاعی 90 متریSRTM نیز علی‌رغم دارا بودن توان تفکیک پائین از عملکرد به مراتب بهتری نسبت به منبع 30 متری ASTER برخوردار میباشند. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان چنین عنوان نمود که منبع ارتفاعیSRTM-30m میتواند در حوضه‌های فاقد آمار زمینیِ مناسب و یا با کمبود آمار بسیار راه‌گشا باشد. البته لازم به‌ذکر است که با توجه به تأثیر قابل توجه نوع پوشش گیاهی بر دقت ارتفاعی این منابع، توصیه می‌شود تا به‌منظور حصول نتایج قابل‌اطمینان‌تر، در ابتدا با توجه به نوع پوشش گیاهی موجود در محدوده مطالعاتی به انتخاب منبع ارتفاعی مناسب اقدام شده و سپس با استفاده از دادههای زمینی (نقاط کنترل زمینی)، مقادیر ارتفاعی اصلاح شود.
اطلاعات جغرافیایی
حسین عساکره؛ آوا غلامی
چکیده
تغییرات اقلیمی، گرمایش جهانی و خشکسالی‌های اخیر طی سال‌های گذشته از جمله مهم‌ترین نگرانی‌های بشر در امور مدیریت و برنامه‌ریزی مبتنی بر دانسته‌های اقلیمی به‌حساب می‌آید. یکی از روش‌های بررسی تغییرات اقلیمی، استفاده از مدل‌های اقلیمی و ریزمقیاس‌نمایی است که امروزه این امر با استفاده از مدل‌های هوشمند و تجربی نظیر ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی، گرمایش جهانی و خشکسالی‌های اخیر طی سال‌های گذشته از جمله مهم‌ترین نگرانی‌های بشر در امور مدیریت و برنامه‌ریزی مبتنی بر دانسته‌های اقلیمی به‌حساب می‌آید. یکی از روش‌های بررسی تغییرات اقلیمی، استفاده از مدل‌های اقلیمی و ریزمقیاس‌نمایی است که امروزه این امر با استفاده از مدل‌های هوشمند و تجربی نظیر شبکه‌های عصبی مصنوعی از ارزش زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش، ریزمقیاس‌نمایی و شبیه‌سازی دمای بیشینۀ ایستگاه سینوپتیک قزوین با استفاده از روش شبکۀ عصبی مصنوعی و بهرهگیری از نرم‌افزار MATLAB است. بدین منظور از دادههای 26 عنصر جوّّّی برگرفته از مرکز ملی پیش‌بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش‌های جوّّّی (NCEP/NCAR) و دادههای دمای بیشینۀ ایستگاه سینوپتیک قزوین برای دورۀ آماری 2005-1961 و سناریوهای انتشار (RCP) خروجی مدل CanESM2 برای دورۀ آماری 2100-2006 استفاده گردید. در تحقیق حاضر از چهار روش پیش‌رونده، روش حذف پس‌رونده، نمایۀ کاهش درصدی و روش گام به گام به منظور پیش‌پردازش متغیرها و گزینش متغیرهای ورودی مدل استفاده شده است. سپس با بکارگیری آماره‌های ضریب همبستگی (R) و میانگین مربعات خطا (MSE) بهترین معماری شبکه طراحی گردید که طی آن با استفاده از روش پیش‌رونده، متغیرهای میانگین دما در ارتفاع نزدیک سطح زمین، میانگین فشار تراز دریا و ارتفاع تراز 500 و 850 هکتوپاسکال به‌عنوان متغیرهای پیش‌بینی‌کننده انتخاب شدند و در نهایت براساس آن، شبیه‌سازی انجام گرفت. پس از بررسی مقادیر شبیه‌سازی‌شده تحت سناریوهای RCP4.5، RCP2.6 و RCP8.5 مشخص شد که دمای ایستگاه سینوپتیک قزوین تا سال 2100 طی سناریوی RCP 2.6 نسبت به دورۀ پایه (2005-1961)، حدود 1.3 درجۀ سانتی‌گراد، طبق سناریوی RCP 4.5 به میزان 2.7 درجۀ سانتی‌گراد و مطابق سناریوی RCP 8.5 مقدار 4.1 درجۀ سانتی‌گراد افزایش خواهد داشت.
اطلاعات جغرافیایی
یاسر معرب؛ اسماعیل صالحی؛ محمدجواد امیری؛ حسن هویدی
چکیده
تبدیل پوشش طبیعی فضاهای شهری به سکونتگاه‌های انسانی باعث تغییرات ساختاری و عملکردی این فضاها شده است. لذا خدمات زیست محیطی ارائه شده توسط این زیرساخت‌های بوم‌شناختی روز به روز ضعیف‌تر می‌شود، که این امر منجر به کاهش امنیت بوم‌شناختی شهرها شده و تهدیدی برای توسعه پایدار می‌باشد. از آنجایی که در بین خدمات اکوسیستمی، تولید آب در ...
بیشتر
تبدیل پوشش طبیعی فضاهای شهری به سکونتگاه‌های انسانی باعث تغییرات ساختاری و عملکردی این فضاها شده است. لذا خدمات زیست محیطی ارائه شده توسط این زیرساخت‌های بوم‌شناختی روز به روز ضعیف‌تر می‌شود، که این امر منجر به کاهش امنیت بوم‌شناختی شهرها شده و تهدیدی برای توسعه پایدار می‌باشد. از آنجایی که در بین خدمات اکوسیستمی، تولید آب در برابر تغییرات شدید ناشی از تغییرات کاربری اراضی آسیب‌پذیرتر بوده، مورد هدف این تحقیق قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، از یک سو پایش تغییرات کاربری اراضی در یک دوره زمانی 20 ساله (2000 - 2020) با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و از سوی دیگر ارزیابی امنیت بوم‌شناختی خدمات اکوسیستمی (تولید آب) در دوره‌های زمانی مطرح شده است. این پژوهش در حوضه آبخیر لواسانات که واقع در استان تهران است، انجام شد. دادههای مورد نیاز این مدل شامل نقشه‌های مرز حوضه، بارش، پتانسیل تبخیر و تعرق، عمق خاک، آب قابل دسترس گیاه و کاربری‌های اراضی و پوشش گیاهی و همچنین یک جدول خصوصیت بیوفیزیکی می‌باشد که در نرم‌افزار InVEST 3.7.0 وارد شده و به وسیله آن، مدل نقشه‌سازی میزان تولید آب در دهه‌های مختلف بدست آمد. پس از وارد کردن دادههای مورد نیاز مدل، نتایج نشان داد که میزان تولید آب در سال‌های 2000، 2010 و 2020 به ترتیب برابر با2641734.816 ، 3318950.915 و 7737201.215 متر مکعب بوده است. محاسبات مدل نشان میدهد که میزان تولید آب در حوضه لواسانات در حال افزایش می‌باشد. این افزایش به این دلیل است که کاربری‌های ساخته شده در حال افزایش بوده لذا مقدار آب در دسترس به صورت رواناب افزایش و امنیت بوم‌شناختی محدوده مورد مطالعه کاهش یافته است.
اطلاعات جغرافیایی
کیوان محمدزاده؛ سید احمد حسینی؛ مهدی صمدی؛ ایلیا لعلی نیت؛ مسعود رحیمی
چکیده
زمین به‌عنوان یک سطح پیوسته میتواند به واحدهای دارای خصوصیات فیزیکی و مورفولوژیکی مشترک طبقه‌بندی شود که ممکن است به‌عنوان یک شرط مرزی برای طیف گسترده‌ای از حوزه‌های کاربردی باشد. این مطالعه روشی برای طبقه‌بندی فرم زمین ارائه میدهد که ژئومورفومتری عمومی چشم‌انداز را نشان میدهد. در پژوهش حاضر شهرستان ماکو در آذربایجان غربی ...
بیشتر
زمین به‌عنوان یک سطح پیوسته میتواند به واحدهای دارای خصوصیات فیزیکی و مورفولوژیکی مشترک طبقه‌بندی شود که ممکن است به‌عنوان یک شرط مرزی برای طیف گسترده‌ای از حوزه‌های کاربردی باشد. این مطالعه روشی برای طبقه‌بندی فرم زمین ارائه میدهد که ژئومورفومتری عمومی چشم‌انداز را نشان میدهد. در پژوهش حاضر شهرستان ماکو در آذربایجان غربی بنا به شرایط خاص منطقه ازنظر مورفولوژی و محیط پیرامونی انتخاب و برای استخراج لندفرم‌ها از روش فازی شیءگرا استفاده شد. به‌منظور انجام پردازش، مشتقات لایه رقومی ارتفاع (شیب، بافت انحنای حداکثر، حداقل، مسطح و انحنای پروفیل) به همراه تصویر ماهواره سنتینل 2A مورد استفاده قرار گرفت. پس از انجام مراحل پیش‌پردازش، ابتدا مقیاس بهینه سگمنت‌سازی با استفاده از افزونه ESP پیش‌بینی گردید و سپس اشیاء تصویر برای انجام پردازش با مقیاس 9 و 17 و 27 ایجاد شد. به‌منظور استخراج لندفرم‌ها از تعداد 160 نمونه زمینی استفاده و درجه عضویت الگوریتم‌های مختلف محاسبه گردید و الگوریتم‌هایی که بیشترین درجه عضویت را داشتند برای طبقه‌بندی استفاده شدند. در این تحقیق تعداد 14 نوع لندفرم در منطقه مطالعه شناسایی و استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد که روش فازی شیءگرا توانسته است با دقت کلی 87 درصد و شاخص کاپای 85 درصد لندفرم‌ها را طبقه‌بندی کند. مزیت روش‌های شیءگرا این است که خیلی سریع بوده و نتایج دارای دقت خوب و بالایی هستند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
ژیلا یعقوبی؛ علی اصغر آل شیخ؛ امیدرضا عباسی
چکیده
انتخاب مکان به‌منظور احداث یک فروشگاه جدید برای خرده‌فروشی تصمیمی بسیار مهم است زیرا هزینه‌های زیادی را دربر دارد و فردی که فروشگاه جدیدی را احداث می‌کند، خود را در معرض خطر مالی قرار میدهد. موقعیت مکانی به خریدکردن اولیه‌ی مصرف‌کننده از یک فروشگاه و وفاداری نسبت به آن تأثیر می‌گذارد. از اینرو تجزیه و تحلیل موقعیت مکانی برای ...
بیشتر
انتخاب مکان به‌منظور احداث یک فروشگاه جدید برای خرده‌فروشی تصمیمی بسیار مهم است زیرا هزینه‌های زیادی را دربر دارد و فردی که فروشگاه جدیدی را احداث می‌کند، خود را در معرض خطر مالی قرار میدهد. موقعیت مکانی به خریدکردن اولیه‌ی مصرف‌کننده از یک فروشگاه و وفاداری نسبت به آن تأثیر می‌گذارد. از اینرو تجزیه و تحلیل موقعیت مکانی برای فروشگاه‌های خرده‌فروشی بسیار اهمیت دارد. با اینکه انتخاب مکان برای یک خرده‌فروشی همیشه دشوار بوده است، وضعیت رقابتی کنونی هم این تصمیم‌گیری را دشوارتر کرده است، زیرا فروشگاه‌ها به‌طور گسترده‌ای، با رقابت زیاد مواجه هستند. بنابراین تصمیم‌گیری برای یافتن محل یک فروشگاه جدید نیازمند یک راهبرد مکانی است. بسترهای خدمات‌دهی برخط تابع یک سری قیود هستند: به‌عنوان مثال، فقط به بخشی از شهر خدمات ارائه می‌کنند و این امر باعث می‌شود مدل‌های تعامل مکانی را نتوان بر روی کل شهر اجرا کرد. لذا در این مقاله با تکیه بر مدل تعامل رقابتی ضربی از نظریه مکان خرده‌فروشی، یک مدل بازاریابی مبتنی بر مکان برای خرده‌فروشی‌ها توسعه داده شده است که به راهبردهای مکانیابی برای احداث یک شیرینی‌فروشی جدید کمک می‌کند. ابتدا ویژگی‌هایی که در جذب مصرف‌کننده به شیرینی‌فروشی‌ها تأثیر دارد، تعیین می‌شود. سپس با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات مکانی داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مدل پیاده‌سازی می‌گردد. نتایج تحقیق نشان میدهد که مدل پیشنهادی توانسته است با میانگین خطای 17.07 درصد به پیش‌بینی رفتار مصرف‌کننده بپردازد و به افراد در مکانیابی فروشگاه جدید با توجه به ویژگی‌های فروشگاه، رقبا و محیط کمک کند. مدل پیشنهادی این تحقیق میتواند برای افزایش دقت در مکانیابی مراکز خرید دیگر هم استفاده شود.
