%0 Journal Article %T تحلیل فرآیند گسترش و الگویابی فضا در محورهای برون شهری کلان شهر تهران ، مورد مطالعه: محور تهران-ایوانکی %J فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر» %I سازمان جغرافیایی %Z 2588-3860 %A لعلی نیت, ایلیا %A کمانرودی کجوری, موسی %A کرمی, تاج الدین %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 30 %N 120 %P 121-137 %! تحلیل فرآیند گسترش و الگویابی فضا در محورهای برون شهری کلان شهر تهران ، مورد مطالعه: محور تهران-ایوانکی %K گسترش و الگویابی فضا %K محور برون شهری %K تصاویر ماهواره ای %K توسعۀ شهری %K محور تهران ایوانکی %R 10.22131/sepehr.2022.251058 %X تجزیه ‌و تحلیل پیکربندی فضایی و پویایی رشد شهری از موضوعات مهم در مطالعات شهری معاصر است. بر این اساس، در پژوهش حاضر به تحلیل فرآیند گسترش و الگویابی فضا در محورهای برون‌شهری کلان‌شهر تهران به ایونکی پرداخته شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از تصاویر سری زمانی ماهواره لندست، نقشه‌های کاربری اراضی برای سال‌های 1364، 1379، 1390 و 1399 با استفاده از مدل نظارت‌شده FUZZY ARTMAP استخراج گردید و سپس با بهره‌گیری از  LCM تغییرات مربوط به کاربری‌ها - کم زیادشدن مساحت کاربری اراضی - و همچنین با استفاده از توابع ریاضی 7 جمله‌ای الگوی تغییر سایر کاربری‌ها به نفع کاربری ساخته‌شده استخراج شد و درنهایت با استفاده از مدل سلول‌های خودکار و زنجیره‌های مارکوف به ‌پیش‌بینی گسترش شهری در این منطقه برای سال 1410 پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که در دوره 35ساله حدود 30495 هکتار به وسعت اراضی ساخته‌شده  افزوده ‌شده است که الگوی گسترش شهری در این منطقه کاملاً بر الگوی شبکه‌های ارتباطی موجود منطبق و جهتی شمال غربی به جنوب‌شرقی دارد. همچنین نتایج طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای و پیش‌بینی پوشش اراضی نیز نشان داد که در محور شهری تهران - ایوانکی با توجه به روند رشد شهری منطقه در سال 1410 مساحت ارضی ساخته‌شده به بیش از 50 هزار هکتار خواهد رسید. مطابق با نتایج، اقدامات مناسب برای کنترل تغییرات کاربری زمین به‌ویژه رشد شهر به‌منظور حفظ محیط‌زیست و تعادل اکولوژیکی منطقه نیاز است. %U https://www.sepehr.org/article_251058_c835786aa9f0e4245642357beb5cca67.pdf