%0 Journal Article %T پلیت تکتونیک و تغییرات اقلیمى %J فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر» %I سازمان جغرافیایی %Z 2588-3860 %A طاحونی, پوران %D 2004 %\ 07/22/2004 %V 13 %N 50 %P 62-64 %! پلیت تکتونیک و تغییرات اقلیمى %R %X  اقلیم زمین ثابت نیست، دامنه تغییرات بسیاروسیع است و از دوره‏ هاى گرم و مرطوب تا یخچالى را شامل مى‏ شود. سنگها و رسوبات آثار بسیارى از تغییرات اقلیمى گذشته را در خود ذخیره کرده‏ اند، رسوبات نمکى، خاکهاى قرمز، کائولین، رسوبات آهکى و مرجان ها شواهدى از اقالیم گرم و رسوبات و نهشته‏ هاى یخچالى و پادگانه‏ هاى رودخانه‏ اى شواهدى از اقالیم سرد هستند. سن‏ یابى چنین شواهدى نشان مى‏ دهد برخى از این تغییرات دراز مدت و برخى دیگر کوتاه مدت بوده‏ اند، گرماى مزوزوئیک میلیونها سال دوام داشته و تناوب دوره‏ هاى یخچالى و بین یخچالى پلیستوسن فقط هزاران سال طول کشیده است .  چرا و چگونه چنین تغییرات وسیعى اتفاق مى‏ افتد؟ با یک نگرش سیستمى به زمین پاسخ این سؤال آسان تر خواهد بود. زمین سیستمى است که در آن مجموعه‏ اى از فرایندهاى متقابل و متصل بهم در یک مقیاس وسیع فضایى و زمانى عمل مى‏ کند، بنابراین علت منفرد نیست و الزاما مجموعه‏ اى از علت ها پاسخگو خواهند بود.  به طور کلى شرایط اقلیمى نتیجه اثر متقابل و پیچیده دو منبع مهم انرژى، انرژى خورشیدى و انرژى زمین است. تابش ورودى خورشیدى اولین منبع انرژى زمین است که سیالات زمین (آب و اتمسفر) را به حرکت درمى‏ آورد. انرژى درونى زمین عامل حرکت پلیت ‏هاست، این حرکت باعث جابه جایى قاره‏ ها، تشکیل آتشفشانها، برخاستن کوه ها، تغییرات بزرگ مقیاس سطح دریاست. تاکنون نظریات متعددى در تبیین علل تغییرات اقلیمى وضع شده است و لیکن هیچیک از آنها به صورت قطعى پاسخگو نبوده‏ اند، بلکه هر یک بخشى از پدیده را تشریح کرده ‏اند. با پیدایش تئورى پلیت تکتونیک این تئورى جایگاه ویژه‏اى در تشریح علل تغییرات بلند مدت اقلیمى یافت . %U https://www.sepehr.org/article_28156_8fab056c77415c9506720a655bedfeec.pdf