%0 Journal Article %T تغییرات مکانی و زمانی زیستگاه های ساحلی خلیج گرگان تحت تأثیر نوسانات دریای خزر %J فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر» %I سازمان جغرافیایی %Z 2588-3860 %A خوشروان, همایون %D 2020 %\ 11/21/2020 %V 29 %N 115 %P 127-138 %! تغییرات مکانی و زمانی زیستگاه های ساحلی خلیج گرگان تحت تأثیر نوسانات دریای خزر %K دریای خزر %K خلیج گرگان %K محیط زیست %K سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور %K نوسانات %K زیستگاه ها %R 10.22131/sepehr.2020.47885 %X گرمایش زمین و افزایش سطح تراز آب اقیانوس ‌ها تهدید جدی برای محیط زیست تالاب ‌های ساحلی می ‌باشد.  عکس ‌العمل محیط زیستی بزرگترین دریاچه کره زمین در مقابل عوامل اقلیمی طی هفتاد سال اخیر به گونه ‌ای رقم خورده است که کاهش سطح تراز آب دریای خزر موجب خشک شدن سطح وسیعی از تالاب ‌های ساحلی شده است.  هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی تغییرات بوم شناختی زیستگاه ‌های ساحلی مهم خلیج گرگان طی سال ‌های 1995 تا 2019 میلادی می‌باشد.  با آنالیز تصاویر ماهواره ‌ای لندست و پردازش نتایج داده ‌ها در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی نرخ تغییرات خطوط ساحلی، وضعیت عمق بستر، تبدیل پوشش زمین و تغییر زیستگاه ‌های ساحلی خلیج گرگان محاسبه و طبقه بندی گردید و نتایج به دست آمده با شواهد میدانی صحت سنجی شد.  نتایج مطالعات نشان داد که با کاهش  150 سانتی متری سطح تراز آب دریای خزر طی سال ‌های 1995  تا 2019  میلادی، وسعت خلیج گرگان به میزان  176 کیلومتر مربع کاهش یافته است.  نقشه عمق نسبی حاصل از مطالعات شبیه سازی در سنجش از دور نشان می ‌دهد که عمق بستر خلیج در راستای شرق به غرب به شدت کاهش یافته است.  مهم ‌ترین عوارض زمین و زیستگاه ‌های ساحلی خلیج گرگان و درصد فراوانی پوشش آن ‌ها در سال  2019  میلادی شامل خاکریز ساحلی (2 %) مارش شور (7 %)، مارش لب شور (14 %)، تالاب کم عمق (15 %)، پهنه‌های گلی (7 %)، پوشش گیاهی جنگلی (10 %) و آبگیر خلیج گرگان و تالاب میانکاله  0.45 %) بود.  همچنین مساحت زیستگاه ‌های تالابی، پوشش گیاهی جنگلی و خاکریز ماسه‌ ای با افت سطح تراز آب دریای خزر دچار کاهش شده بود در عوض به وسعت زیستگاه ‌های مارش لب شور، شور، پهنه‌های گلی و پیت ‌زارها افزوده شده بود.  این موضوع به خوبی جایگزینی بوم سازگان ‌های خشک‌ زی و نیمه آبزی را در قلمرو بوم سازگان آبزی تأیید می ‌کند که نوسانات سطح تراز آب دریای خزر تأثیر مستقیم بر روی تغییرات محیط زیستی تالاب ‌های ساحلی داشته است.  %U https://www.sepehr.org/article_47885_181b55b72ee3237d72dc78e98ffcef45.pdf