TY - JOUR ID - 254783 TI - تخمین مقادیر شن در خاک های استان مازندران با استفاده از فن­اوری سنجش مجاورتی JO - فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر» JA - SEPEHR LA - fa SN - 2588-3860 AU - دانش, مجید AU - بهرامی, حسینعلی AU - درویش زاده, روشنک AU - نوروزی, علی اکبر AD - استادیار حفاظت و فرسایش خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - استاد فیزیک، حفاظت و فرسایش خاک، دانشگاه تربیت مدرس AD - دانشیار سنجش از دور و علوم اطلاعات زمین، دانشگاه توئنته، هلند AD - دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، تهران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 31 IS - 122 SP - 63 EP - 86 KW - اعتبارسنجی متقاطع KW - پهنه بندی رقومی KW - سنجش مجاورتی KW - شن KW - PLSR DO - 10.22131/sepehr.2022.254783 N2 - شن از مهم‌ترین اجزای بافت خاک است که برای عملیات مدل‌سازی زیست‌محیطی و پهنه‌بندی رقومی خاک، باید مورد توجه واقع شود. از آن­جا که این ویژگی، دستخوش تغییرپذیری­‌های مکانی بوده، لذا تشخیص، پهنه‌بندی و پایش آن در مقیاس وسیع و با روش‌های نمونه‌برداری و تحلیل آزمایشگاهی معمول، بسیار هزینه­‌بر و وقت­‌گیر است. با ظهور فناوری مجاورت‌سنجی بازتابی(VNIR-DRS)، روزنه‌­ای در بررسی این ویژگی خاک ایجاد شده است. طی تحقیق حاضر، از طیف‌سنجی بازتابی مجاورتی، برای بررسی اجزای شن در قسمت­‌هایی از استان مازندران استفاده شد. جمعاً 128 نمونه از عمق 20 سانتی‌متری سطح خاک، براساس روش نمونه‌برداری طبقه‌بندی شدۀ تصادفی و نیز با کمک اطلاعات جانبی همچون: زمین‌شناسی، کاربری ­اراضی، نقشۀ راه­‌ها، و خاک­شناسی استان جمع­‌آوری شد. در ابتدا مجموع نمونه‌ها به دو قسمت برای عملیات واسنجی و اعتبارسنجی تقسیم شد. با بهره‌گیری از تحلیل رگرسیون چندمتغیرۀ PLSR و براساس روش اعتبارسنجی متقاطع و عملیات پیش‌­پردازشی چون: میانگین­‌گیری (روش کاهش داده‌های طیفی)، هموارسازی و مشتق اول طیفی براساس الگوریتم ساویتسکی-گولای، مدل نهایی با تعداد 2 و 4 عامل؛ به‌ترتیب: با همبستگی دوطرفۀ پیرسون(RP) حدود 0.83 و0.82 ، ضریب تبیین(R2P) حدود 0.68 و 0.67 ، میانگین مربعات خطای کالیبراسیون(RMSEP) حدود 8.68 و 8.83%، و نیز RPDP تقریبی 1.78 و 1.75، RPIQP تقریبی 2.45 و 2.41 (ست اعتبارسنجی مستقل)، به‌عنوان مطلوب­‌ترین مدل به‌منظور برآورد مقادیر شن منطقۀ مورد مطالعه، شناخته شد که نتایج، نشان‌دهندۀ توانایی مناسب مدل در برآورد مقادیر شن منطقه بوده است. درنهایت، قابلیت فن­اوری مجاورت‌سنجی، در بررسی اجزای شن منطقه به اثبات رسید. همچنین، از این مدل و نیز دامنه‌های طیفی مؤثر به‌دست آمده می‌توان به‌عنوان مبنایی برای بررسی مقادیر شن در مقیاس بسیار وسیع، با عملیات بیش­‌مقیاس‌­سازی توسط داده‌های ابرطیفی هوایی- ماهواره‌­ای، بهره برد. که این امر نشان‌دهندۀ اهمیت طیف‌سنجی مجاورتی در تشخیص طول‌موج‌های مفید و نیز ایجاد مدل، به‌منظور استفادۀ آن در داده‌های ماهواره‌­ای، خواهد بود. UR - https://www.sepehr.org/article_254783.html L1 - https://www.sepehr.org/article_254783_88fea3ebee070fee9c8d209b62aa88e4.pdf ER -