مهدی مدیری
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 2-5
چکیده
هزینه گردآوری اطلاعات پایه، قریب هفتاد و پنج درصد کل هزینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی است.
تصاویر ماهواره ای ضمن توانایی کاهش محسوس هزینه تهیه اطلاعات جغرافیایی، ترتیب منظم بازنگری و به روز درآوردن اطلاعات را بهبود می بخشد و به لحاظ تکنیکی تصاویر ماهواره ای شرایطی از جمله :
· دید جامع و یکنواخت از هر ناحیه زمین؛
· ...
بیشتر
هزینه گردآوری اطلاعات پایه، قریب هفتاد و پنج درصد کل هزینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی است.
تصاویر ماهواره ای ضمن توانایی کاهش محسوس هزینه تهیه اطلاعات جغرافیایی، ترتیب منظم بازنگری و به روز درآوردن اطلاعات را بهبود می بخشد و به لحاظ تکنیکی تصاویر ماهواره ای شرایطی از جمله :
· دید جامع و یکنواخت از هر ناحیه زمین؛
· توانایی بازنگری و به روز درآوردن منظم و پیوسته اطلاعات جغرافیایی؛
· تصاویر ماهواره ای رقومی به صورت مستقیم قابل انتقال به GIS می باشند؛
· امکان دسترسی به آرشیوهای تصاویر ماهواره ای را به راحتی میسر می سازد.
هم اکنون بخش وسیعی از اندازه گیری های سطح زمین از ماهواره ها به دست می آید. و این کار شناخت ما را از شرایط مختلف زمین، مورد بازنگری و گسترش می دهد. ماهواره های دورکاوی فرصتی را برای اندازه گیری های چند زمانه پیوسته ای از ناحیه وسیع در طی دوره زمانی، فراهم می آورند. بدین منظور اطلاعات ماهواره ای بایستی در قالبی مناسب و با ساختاری هماهنگ با سایر اطلاعات زمینی در سیستم اطلاعات جغرافیایی باشد.
درّه میرحیدر
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 6-11
چکیده
قفقاز شمالی:
یک بررسی جغرافیایی تاریخی
از نظر جغرافیایی منطقه قفقاز (Caucasus) از دو بخش مجزای شمالی و جنوبی تشکیل شده است که حد فاصل میان آنها را خط الراس کوه های قفقاز بزرگ تعیین کرده است. از دامنه های شمالی کوه های قفقاز بزرگ که با جهتی شمال غربی- جنوب شرقی کشیده شده اند تا گودال مانیچ (Manych) نزدیک دریای آزف که چهره زمین به تدریج ...
بیشتر
قفقاز شمالی:
یک بررسی جغرافیایی تاریخی
از نظر جغرافیایی منطقه قفقاز (Caucasus) از دو بخش مجزای شمالی و جنوبی تشکیل شده است که حد فاصل میان آنها را خط الراس کوه های قفقاز بزرگ تعیین کرده است. از دامنه های شمالی کوه های قفقاز بزرگ که با جهتی شمال غربی- جنوب شرقی کشیده شده اند تا گودال مانیچ (Manych) نزدیک دریای آزف که چهره زمین به تدریج دشت گونه می شود قفقاز شمالی است در صورتی که قفقاز جنوبی شامل دامنه های جنوبی کوه های قفقاز بزرگ، ناودیس عمیق و وسیع کورا- رویونی و کوه های قفقاز کوچک و فلات ارمنستان می گردد.(به نقشه شماره 1 مراجع شود.)
از نظر سیاسی، قفقاز شمالی در برگیرنده جمهوری های خودمختار و ابلست های خودمختار (استان خودمختار) مسلمان وغیر مسلمان است که همگی در شمار واحدهای داخلی دولت فدراتیو روسیه قرار دارند. این جمهوری های خودمختار عبارتند از: داغستان، چچن اینگوش، اوستین شمالی و کاباردینو بالکار که دارای اکثریت مسلمان هستند و کرای استاوروپل و کرای کراسنودار که دارای اکثریت روسی می باشند. ابلست های خودمختار آدیغه و قره چای- چرکس که مسلمان نشین هستند نیز در قفقاز شمالی به ترتیب درون کرای کراسنودار و استاوروپل واقع شده اند.
قفقاز جنوبی از سوی دیگر، دربرگیرنده جمهوریهای تازه استقلال یافته آذربایجان، گرجستان و ارمنستان است. ولایت خودمختار ناگورنو قره باغ درون جمهوری آذربایجان، گرجستان و ارمنستان است. ولایت خودمختار ناگورنو قره باغ درون جمهوری آذربایجان، جمهوری خودمختار نخجوان بعنوان بخشی از جمهوری آذربایجان در خارج از محدوده این جمهوری میان ارمنستان، ترکیه و ایران قرار گرفته است. جمهوری خود مختار آجار در جنوب غربی گرجستان و جزیی از آن، جمهوری خودمختار ابخاز در شمال غربی گرجستان و جزیی از آن و ابلست خودمختار اوستین جنوبی در شمال گرجستان و جزیی از آن همه در قلمرو قفقاز جنوبی قرار دارند.
در اینجا لازم به یادآوری است که اصطلاح قفقاز (Transcaucasia) زمانی که توسط نویسندگان روسی و غربی استعمال می شود به جمهوری های قفقاز و زمانی که توسط جغرافیدانان خاورمیانه استفاده می شود. به قفقاز شمالی اطلاق می گردد.
عباسعلی صالح آبادی (مترجم)
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 12-14
چکیده
سیستم ارتفاعی دوگانه در سرشکنی سطح مبنای آمریکای شمالی (NAD-83) به کار برده شده که کمتر افرادی در سطح دنیا از این موضوع باخبر هستند، و چنانچه درباره ی این مطلب از قبل چیزی شنیده باشند. کاربرد این موضوع در اینجا در واقع یک نوع یادآوری به حساب می آید زیرا که مسائل ژئودتیکی بسیاری وجود دارند که راه دسترسی به آنها از این قضیه آسانتر می ...
بیشتر
سیستم ارتفاعی دوگانه در سرشکنی سطح مبنای آمریکای شمالی (NAD-83) به کار برده شده که کمتر افرادی در سطح دنیا از این موضوع باخبر هستند، و چنانچه درباره ی این مطلب از قبل چیزی شنیده باشند. کاربرد این موضوع در اینجا در واقع یک نوع یادآوری به حساب می آید زیرا که مسائل ژئودتیکی بسیاری وجود دارند که راه دسترسی به آنها از این قضیه آسانتر می باشد. این مقاله سعی دارد که بیان نماید این موضوع چیست، و چرا ما نیازمند کاربری آن هستیم؟
توجه: «قسمت کانادایی سطح مبنای (NAD-83) که در بعضی زمینه ها به طور متفاوت نسبت به مابقی قسمت های سطح مبنای به کاربرده شده، در این بحث شرکت ندارد.»
عباسعلی صالح آبادی (مترجم)
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 15-20
چکیده
این مقاله فعالیت های انجام گرفته طی دو سال اخیر شرکت هانسالوفت بیلد (HANSA LUFTBILD) را در جهت به کارگیری سیستم GPS در زمینه های نقشه برداری در ناوبری هوایی، مثلث بندی هوایی شرح می دهد. در کنار آشنا شدن با مؤلفه های مختلف این سیستم، تأکید اساسی ما آشنا نمودن با نتایج عملی به دست آمده از ناوبری هوایی براساس سیستم GPS می باشد. بخش ...
بیشتر
این مقاله فعالیت های انجام گرفته طی دو سال اخیر شرکت هانسالوفت بیلد (HANSA LUFTBILD) را در جهت به کارگیری سیستم GPS در زمینه های نقشه برداری در ناوبری هوایی، مثلث بندی هوایی شرح می دهد. در کنار آشنا شدن با مؤلفه های مختلف این سیستم، تأکید اساسی ما آشنا نمودن با نتایج عملی به دست آمده از ناوبری هوایی براساس سیستم GPS می باشد. بخش دیگر این مقاله به کارگیری روش کینماتیک (متحرک) GPS را با توجه به محاسن و معایب این تکنیک، جهت نقشه برداری هوایی مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
مسعود معیری (مترجم)
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 21-23
چکیده
در قرن هیجدهم ویتوس برینگ اولین کسی بود که دانشمندان اروپایی را به خاور نزد بومی های سیبری هدایت نمود. در سال گذشته « ترانس سیبرینگ- لونگین» توسطه مجله علمی Geo ترتیب داده شد که با مشقات زیاد به پایان آمد و آن این که یکی از همکاران مجله مذکور به نام «رژین گابی» همراه با هفت نفر از همراهان در تصادف هلی کوپتر جان خود را از دست دادند. ...
بیشتر
در قرن هیجدهم ویتوس برینگ اولین کسی بود که دانشمندان اروپایی را به خاور نزد بومی های سیبری هدایت نمود. در سال گذشته « ترانس سیبرینگ- لونگین» توسطه مجله علمی Geo ترتیب داده شد که با مشقات زیاد به پایان آمد و آن این که یکی از همکاران مجله مذکور به نام «رژین گابی» همراه با هفت نفر از همراهان در تصادف هلی کوپتر جان خود را از دست دادند. سپس بوریس شیشلو (نژاد شناس) این پژوهش را ادامه داد. که قسمتی از تحقیقات آنان در این باب به شرح زیر آمده است.
فاطمه رضیعی
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 24-34
چکیده
در این بررسی به منظور مشخص نمودن عوامل مؤثر جغرافیایی، از نظر پتانسیل و استعداد طبیعی، و توسعه و شناخت محدودیت ها و عوارض ناشی از روند گسترش توسعه تحت عنوان سیر تحول و جهات گسترش شهر تهران، اقدام به ارائه الگویی در مطالعات شهری و روستایی شده است. زیرا دانش و تکنولوژی اطلاعات گرافیکی (نقشه، عکس هوایی، تصاویر ماهواره ای) را به کاربرد ...
بیشتر
در این بررسی به منظور مشخص نمودن عوامل مؤثر جغرافیایی، از نظر پتانسیل و استعداد طبیعی، و توسعه و شناخت محدودیت ها و عوارض ناشی از روند گسترش توسعه تحت عنوان سیر تحول و جهات گسترش شهر تهران، اقدام به ارائه الگویی در مطالعات شهری و روستایی شده است. زیرا دانش و تکنولوژی اطلاعات گرافیکی (نقشه، عکس هوایی، تصاویر ماهواره ای) را به کاربرد و با بهره گیری از نقشه ها، عکس ها و تصاویر تهیه شده در زمان های مختلف از شهر تهران، اطلاعات گسترده ای را از چگونگی توسعه و سیر تحول و جهات توسعه حاصل نموده و ضمن انجام نمونه هایی در راستای بررسی زمینی و کار میدانی، صحت اطلاعات فوق را به جهت ارائه برنامه ریزی، ساختمانی و بهسازی شهر آزموده است.
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 35-38
چکیده
کهکشان ما راه شیری که یکی از میلیون ها کهکشان عالم کائنات است. دارای چنان وسعت و عظمتی است که برای موشکی که با سرعت 160 هزار کیلومتر در طول قطر آن پرتاب گردد 670 میلیون سال وقت لازم خواهد بود تا از یک کناره آن به کناره دیگر برسد در حالی که از نظر مقایسه چنانچه این موشک با همین سرعت بخواهد از منظومه خورشیدی ما بگذرد و فاصله خورشید تا دورترین ...
بیشتر
کهکشان ما راه شیری که یکی از میلیون ها کهکشان عالم کائنات است. دارای چنان وسعت و عظمتی است که برای موشکی که با سرعت 160 هزار کیلومتر در طول قطر آن پرتاب گردد 670 میلیون سال وقت لازم خواهد بود تا از یک کناره آن به کناره دیگر برسد در حالی که از نظر مقایسه چنانچه این موشک با همین سرعت بخواهد از منظومه خورشیدی ما بگذرد و فاصله خورشید تا دورترین سیاره وابسته به آن یعنی پلوتو را طی نماید فقط 4 سال و 2 ماه وقت لازم خواهد بود.
تا قرن ها بشر تصور می کرد که زمین مرکز خلقت است در حالی که حقیقت بسیار شگفت انگیزتر است. ما در سیاره بسیار کوچکی زندگی می کنیم که به دور ستاره ای با ابعاد متوسط (خورشید) در حال گردش بوده و خود این ستاره نیز همراه هزاران میلیون ستاره دیگر در یک کهکشان از میلیون ها کهکشان در عالم بی کران در گردش است.
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 39-43
چکیده
خداوند بزرگ را شکرگزاریم که با استعانت و الطاف پروردگار و همت و یاری علاقه مندان و تلاش گردانندگان سپهر، سه دوره نشریه (دوازده شماره از 1 تا 12) در زمینه مهندسی نقشه برداری، دورسنجی و علوم جغرافیایی منتشر گردیده است.
بی تردید انتشار نشریه علمی و فنی در راستای اهداف مقدس انقلاب شکوهمند اسلامی، یاری و راهنمایی استادان و محققان تلاشگر ...
بیشتر
خداوند بزرگ را شکرگزاریم که با استعانت و الطاف پروردگار و همت و یاری علاقه مندان و تلاش گردانندگان سپهر، سه دوره نشریه (دوازده شماره از 1 تا 12) در زمینه مهندسی نقشه برداری، دورسنجی و علوم جغرافیایی منتشر گردیده است.
بی تردید انتشار نشریه علمی و فنی در راستای اهداف مقدس انقلاب شکوهمند اسلامی، یاری و راهنمایی استادان و محققان تلاشگر و دلسوز و با ایمان را می طلبد.
جا دارد از کلیه اندیشمندان و محققانی که طی دوازده شماره با ارائه مقالات تحقیقی، ترجمه آثار علمی، گزارشات فنی و راهنمایی های خود، در باروری نشریه سهیم بوده اند، کمال تشکر و قدردانی را بنماییم.
امیدواریم تا در ارائه نشریه ای شایسته، همچنان از یاری شما بهره مند بوده و در اعتلای دانش نقشه برداری و علوم جغرافیایی کشور هر بار آثاری پربارتر و با کیفیت برتری منتشر سازیم.
علیرضا اوسطی (مترجم)
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 44-59
چکیده
در همین رابطه پروژه های ناسا NASA با بهره گیری از دوربین های Itek با کادر بزرگ 26×23 سانتیمتر که دارای عدسی با فاصله کانونی 30 سانتیمتری است (30=F) دنبال می شود (سال 1979 Doyle) این دوربین ها به طور مستقیم در قسمت خارجی پالت که در محل بارشاتل قرار دارد نصب گردیده است. در این زمینه به نگاره های (16 تا 19) رجوع شود. مختصات این دو دستگاه دوربین ...
بیشتر
در همین رابطه پروژه های ناسا NASA با بهره گیری از دوربین های Itek با کادر بزرگ 26×23 سانتیمتر که دارای عدسی با فاصله کانونی 30 سانتیمتری است (30=F) دنبال می شود (سال 1979 Doyle) این دوربین ها به طور مستقیم در قسمت خارجی پالت که در محل بارشاتل قرار دارد نصب گردیده است. در این زمینه به نگاره های (16 تا 19) رجوع شود. مختصات این دو دستگاه دوربین را در جدول 3 مشاهده نمایند.
مقیاس و قدرت تفکیک زمینی عکسبرداری توسط این دو دوربین بسیار آسان می باشد؛ ویژگی اصلی این دوربین ها را می توان در اندازه های پرسپکتیوی آنها ملاحظه نمود. دوربین های Itek LFC در حقیقت ایده ای از دوربین های شناسایی و تهیه نقشه نظامی آمریکا است که از کادر 46×23 سانتیمتر برخوردارند. این دروبین ها قادرند هم به صورت مسیر متقاطع (Cross-track) و با در امتداد مسیر (Along-track) عمل نمایند. که کیفیت هندسی بهتر مورد بهره برداری قرار می گیرند. در حالتی که از عدسی با کیفیت هندسی بهتر مورد بهره برداری قرار می گیرند. در حالتی که از عدسی با فاصله کانونی 30 =F سانتی متر در این دوربین ها استفاده می شود یک پوشش زاویه ای باز °74 با یک نسبت ارتفاع به بازعکس 6/0 (برای 60% پوشش) در جهت امقداد مسیر حاصل می شود.
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 60-61
چکیده
پنجمین اجلاسیهای ناحیه ای آسیای جنوب غربی استاندار نمودن نام های جغرافیایی سازمان ملل متحد با حضور نمایندگان کشورهای پاکستان، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 4 الی 6 بهمن 1373 در محل سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح برگزار گردید. در مراسم اقتتاحیه این اجلاسیه جناب آقای فروزنده وزیر محترم دفاع و پشتیبانی ...
بیشتر
پنجمین اجلاسیهای ناحیه ای آسیای جنوب غربی استاندار نمودن نام های جغرافیایی سازمان ملل متحد با حضور نمایندگان کشورهای پاکستان، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 4 الی 6 بهمن 1373 در محل سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح برگزار گردید. در مراسم اقتتاحیه این اجلاسیه جناب آقای فروزنده وزیر محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح طی سخنانی تشکیل چنین اجلاسیه ای را در این منطقه از آسیا جهت استاندارد نمودن نام های جغرافیایی برپایه فرهنگ مشترک ملت ها اقدامی مناسب برای جلوگیری از تشتت و تفرقه در برخورد با مسائل بین المللی دانست. وی افزود ملت های منطقه آسیای جنوب غربی نه تنها از فرهنگ و زبان مشترک بلکه از مذهب مشترک نیز برخوردار هستند و این پایه ای برای وحدت و هماهنگی و همدانی کشورهای عضو اجلاسیه است و موجب استحکام و روابط سیاسی اجتماعی و اقتصادی خواهد شد.
رابرت بار
دوره 4، شماره 13 ، اردیبهشت 1374، صفحه 62-64
چکیده
وقتی متخصصین و حرفه ای های دنیای GIS دور هم جمع شده و یا همدیگر به گفتگو و صحبت می نشینند، حیطه و قلمرو ادعایی آنها صرفاً جغرافیایی نیست... یکی از موضوعات جالب و خوب در دنیای GIS وجود افراد مختلف با زمینه های تخصصی متفاوت است. هر یک از آنها، بدون توجه به زمینه کارشان، احساس می کنند که عرصه تاخت و تاز GIS واقعاً به حرفه یا رشته تخصصی ...
بیشتر
وقتی متخصصین و حرفه ای های دنیای GIS دور هم جمع شده و یا همدیگر به گفتگو و صحبت می نشینند، حیطه و قلمرو ادعایی آنها صرفاً جغرافیایی نیست... یکی از موضوعات جالب و خوب در دنیای GIS وجود افراد مختلف با زمینه های تخصصی متفاوت است. هر یک از آنها، بدون توجه به زمینه کارشان، احساس می کنند که عرصه تاخت و تاز GIS واقعاً به حرفه یا رشته تخصصی خود تعلق دارد و کسان دیگر صرفاً بازدید کننده یا از روی تفریح و علاثه گرایش به GIS پیدا کرده اند. برای روشن شدن هرچه بهتر، نمونه هایی از این ابزار نظرها را اشاره می نمایم....
