ایلیا لعلی نیت؛ موسی کمانرودی کجوری؛ تاج الدین کرمی
چکیده
تجزیه و تحلیل پیکربندی فضایی و پویایی رشد شهری از موضوعات مهم در مطالعات شهری معاصر است. بر این اساس، در پژوهش حاضر به تحلیل فرآیند گسترش و الگویابی فضا در محورهای برونشهری کلانشهر تهران به ایونکی پرداخته شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از تصاویر سری زمانی ماهواره لندست، نقشههای کاربری اراضی برای سالهای 1364، 1379، 1390 و 1399 با ...
بیشتر
تجزیه و تحلیل پیکربندی فضایی و پویایی رشد شهری از موضوعات مهم در مطالعات شهری معاصر است. بر این اساس، در پژوهش حاضر به تحلیل فرآیند گسترش و الگویابی فضا در محورهای برونشهری کلانشهر تهران به ایونکی پرداخته شد. به این منظور، ابتدا با استفاده از تصاویر سری زمانی ماهواره لندست، نقشههای کاربری اراضی برای سالهای 1364، 1379، 1390 و 1399 با استفاده از مدل نظارتشده FUZZY ARTMAP استخراج گردید و سپس با بهرهگیری از LCM تغییرات مربوط به کاربریها - کم زیادشدن مساحت کاربری اراضی - و همچنین با استفاده از توابع ریاضی 7 جملهای الگوی تغییر سایر کاربریها به نفع کاربری ساختهشده استخراج شد و درنهایت با استفاده از مدل سلولهای خودکار و زنجیرههای مارکوف به پیشبینی گسترش شهری در این منطقه برای سال 1410 پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که در دوره 35ساله حدود 30495 هکتار به وسعت اراضی ساختهشده افزوده شده است که الگوی گسترش شهری در این منطقه کاملاً بر الگوی شبکههای ارتباطی موجود منطبق و جهتی شمال غربی به جنوبشرقی دارد. همچنین نتایج طبقهبندی تصاویر ماهوارهای و پیشبینی پوشش اراضی نیز نشان داد که در محور شهری تهران - ایوانکی با توجه به روند رشد شهری منطقه در سال 1410 مساحت ارضی ساختهشده به بیش از 50 هزار هکتار خواهد رسید. مطابق با نتایج، اقدامات مناسب برای کنترل تغییرات کاربری زمین بهویژه رشد شهر بهمنظور حفظ محیطزیست و تعادل اکولوژیکی منطقه نیاز است.
اطلاعات جغرافیایی
کیوان محمدزاده؛ سید احمد حسینی؛ مهدی صمدی؛ ایلیا لعلی نیت؛ مسعود رحیمی
چکیده
زمین بهعنوان یک سطح پیوسته میتواند به واحدهای دارای خصوصیات فیزیکی و مورفولوژیکی مشترک طبقهبندی شود که ممکن است بهعنوان یک شرط مرزی برای طیف گستردهای از حوزههای کاربردی باشد. این مطالعه روشی برای طبقهبندی فرم زمین ارائه میدهد که ژئومورفومتری عمومی چشمانداز را نشان میدهد. در پژوهش حاضر شهرستان ماکو در آذربایجان غربی ...
بیشتر
زمین بهعنوان یک سطح پیوسته میتواند به واحدهای دارای خصوصیات فیزیکی و مورفولوژیکی مشترک طبقهبندی شود که ممکن است بهعنوان یک شرط مرزی برای طیف گستردهای از حوزههای کاربردی باشد. این مطالعه روشی برای طبقهبندی فرم زمین ارائه میدهد که ژئومورفومتری عمومی چشمانداز را نشان میدهد. در پژوهش حاضر شهرستان ماکو در آذربایجان غربی بنا به شرایط خاص منطقه ازنظر مورفولوژی و محیط پیرامونی انتخاب و برای استخراج لندفرمها از روش فازی شیءگرا استفاده شد. بهمنظور انجام پردازش، مشتقات لایه رقومی ارتفاع (شیب، بافت انحنای حداکثر، حداقل، مسطح و انحنای پروفیل) به همراه تصویر ماهواره سنتینل 2A مورد استفاده قرار گرفت. پس از انجام مراحل پیشپردازش، ابتدا مقیاس بهینه سگمنتسازی با استفاده از افزونه ESP پیشبینی گردید و سپس اشیاء تصویر برای انجام پردازش با مقیاس 9 و 17 و 27 ایجاد شد. بهمنظور استخراج لندفرمها از تعداد 160 نمونه زمینی استفاده و درجه عضویت الگوریتمهای مختلف محاسبه گردید و الگوریتمهایی که بیشترین درجه عضویت را داشتند برای طبقهبندی استفاده شدند. در این تحقیق تعداد 14 نوع لندفرم در منطقه مطالعه شناسایی و استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد که روش فازی شیءگرا توانسته است با دقت کلی 87 درصد و شاخص کاپای 85 درصد لندفرمها را طبقهبندی کند. مزیت روشهای شیءگرا این است که خیلی سریع بوده و نتایج دارای دقت خوب و بالایی هستند.
رضا آقاطاهر؛ مهدی صمدی؛ ایلیا لعلی نیت؛ ایمان نجفی
چکیده
مدلهای رقومی ارتفاعی پژوهشگران را قادر میسازند تا تحقیقات جغرافیایی در مقیاس جهانی و منطقهای از قبیل تغییرات جهانی، مخاطرات محیطی، پایش محیط و ... را انجام دهند. بنابراین مدلهای رقومی ارتفاعی نقشی کلیدی در تحقیقات علمی ایفا میکنند. SRTM و ASTER GDEM دو مجموعه از دادههای ارتفاعی هستند که بصورت پوشش جهانی(تقریباً 80 درصد سطح کره ...
بیشتر
مدلهای رقومی ارتفاعی پژوهشگران را قادر میسازند تا تحقیقات جغرافیایی در مقیاس جهانی و منطقهای از قبیل تغییرات جهانی، مخاطرات محیطی، پایش محیط و ... را انجام دهند. بنابراین مدلهای رقومی ارتفاعی نقشی کلیدی در تحقیقات علمی ایفا میکنند. SRTM و ASTER GDEM دو مجموعه از دادههای ارتفاعی هستند که بصورت پوشش جهانی(تقریباً 80 درصد سطح کره زمین) در دسترس میباشند. بنابراین لازم است قبل از استفاده از آنها، صحت ارتفاعی هر کدام مورد ارزیابی قرار گرفته و داده مناسب با توجه به هدف تحقیق انتخاب گردد. مدل رقومی ارتفاعی حاصل از تصاویر ASTER دارای قدرت تفکیک مکانی 30 متری میباشد. بنابراین به نظر میرسد دادههای ارتفاعی دقیقتری از SRTM که دارای قدرت تفکیک مکانی 90 متر میباشد، ارائه دهد. مطالعات مختلفی جهت مقایسه صحت ارتفاعی هر کدام از این دو مدل رقومی ارتفاعی در کشورهای مختلف انجام گرفته است که نتایج آن بیانگر مزایا و محدودیتهای هر کدام نسبت به دیگری میباشد. در این تحقیق صحت ارتفاعی این دو مدل در سه منطقه از ایران شامل آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و بوشهر که دارای ویژگیهای توپوگرافی متفاوت میباشند، با استفاده از نقاط کنترل ارتفاعی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که RMSE بعنوان شاخص خطا برای مناطق مورد مطالعه در آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و بوشهر در مدل SRTM به ترتیب 6/1، 7/4 و 2/9 و در ASTER GDEM به ترتیب 8/7، 8/3 و 7/2 متر میباشد. بنابراین صحت ارتفاعی SRTM در هر سه منطقه از ASTER GDEM بالاتر میباشد. در این تحقیق رابطه بین خطای ارتفاعی و خصوصیات زمین از جمله شیب و جهت شیب نیز مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن ارائه گردیده است. یافتههای نهایی تحقیق حاکی از صحت ارتفاعی بالای SRTM در مقایسه با ASTER GDEM در ایران میباشد. بنابراین جهت کاربردهای متعدد، SRTM گزینه مناسب تری میباشد.