نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یاسر ابراهیمیان قاجاری ¹
• علی اصغر آل شیخ ²
• مهدی مدیری ³
• رضا حسنوی ³
• مرتضی عباسی ³

¹ دانشگاه صنعتی مالک اشتر - دانشگاه صنعتی انوشیروانی بابل

² دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

³ دانشگاه صنعتی مالک اشتر

چکیده

   شهرها در طول تاریخ هیچ‌گاه از آسیب‌های حوادث طبیعی و انسان ساخت بی امان نبوده‌اند، به‌طوری‍‍ک‍‍ه اگر در گذشته به خاطر موانع و سدهای اطراف آن از آخرین اهداف جنگ بوده‌اند، امروزه با توسعه تکنولوژی و برداشته شدن آن موانع به اولین اهداف جنگی تبدیل شده‌اند. در واقع آنچه که جنگ و حملات هوایی را به عنوان تهدیدی جدی برای شهر مطرح می‌کند عدم پایداری و آمادگی برای مقابله با آن است. یکی از راه‌های اساسی برای ایجاد آمادگی در برابر تهدیدات، آگاهی از درجه آسیب‌پذیری شهر در صورت وقوع آن است. لذا اگر بتوان با روش یا روش‌هایی میزان آسیب‌پذیری المان‌های شهری ناشی از حمله به آن‌ها را تعیین کرد، می‌توان با اتخاذ راهکارهایی آمادگی را تا حد بسیار زیادی افزایش داد. آنچه که محققین در این تحقیق به دنبال آن بوده‌اند مدلسازی آسیب‌پذیری ساختمان‌های شهر (به عنوان یکی از مهمترین المان‌های کالبدی شهر) ناشی از تهدیدات برای یکی از مناطق تهران (منطقه6 شهرداری) بوده است. با توجه به اینکه آسیب‌پذیری خود تابعی از چندین شاخص می‌باشد، لذا مدل مدنظر تحقیق از نوع مدل‌های چند معیاره بوده و با توجه به ماهیت مکانی شاخص‌ها پیاده‌سازی مدل در محیط GIS صورت گرفته است. استخراج شاخص‌های آسیب پذیری با روش دلفی و تهیه پرسشنامه‌هایی از کارشناسان شهرسازی، سازه، معماری و پدافند غیرعامل و مطالعه کارهای گذشته انجام پذیرفت. نتایج حاصل از مدلسازی 9 شاخص مستخرج از روش دلفی با تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، حاکی از آن است که حدود 38 درصد ساختمان‌ها آسیب‌پذیری کم، 60 درصد ساختمان‌ها آسیب پذیری متوسط و حدود 2 درصد ساختمان‌ها آسیب‌پذیری بسیار بالایی دارند که این خود نشان از ضرورت بالای اقدامات اساسی با رویکرد پدافند غیرعامل برای کاهش آسیب‌پذیری می‌باشد

کلیدواژه‌ها

• شهر
• آسیب پذیری کالبدی
• دلفی
• تحلیل سلسله مراتبی
• سامانه اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Modelling the vulnerability of urban buildings Using Delphi and AHP methods in GIS - Case study: Region 6 of Tehran municipality

نویسندگان [English]

• Yasser Ebrahimian GhaJary ¹
• Ali Asghar Alesheikh ²
• Mahdi Modiri ³
• Reza Hosnavi ³
• Morteza Abbasi ³

¹

²

³

چکیده [English]

Throughout the history, cities have neverbeen safe due to the damages caused by human and natural disasters. So that inthe past, the cities were the war’s last target, but now with the development of technology, those hindrances have turned into the first wartargets. In fact, what poses war andair raids as a threat, is just the problem ofencountering it and being. One major way to prepare facing such threats, is the knowledge about the degree of its vulnerability whenthey occur. So, it depends on taking up some methodsto diminish the vulnerability instability. Whatthe researchers were looking for, was the modelling the vulnerabilityof the city buildings (one of the most important urbancomponent) in one part of theTehran (region 6 of Tehran municipality). Since vulnerability is made upof various criteria, so the proposed model in this researchis a kind of multi-criteria model (multi attribute decisionmodel), and according to the spatial essence of the criteria, this model has been carried out in GIS (MCDM-GISmodel). Delphi method has been used to survey major vulnerabilityfactors with the help of urban passive defense, structure, andarchitecture experts. The modelling of the 9 criteria has resulted throughAnalytic Hierarchical Process (AHP), and it shows that about 38percent of building has low vulnerability, about 60 percent has mediumvulnerability and 2 percent has high vulnerability (over 60 percent of buildingshas plus-average vulnerability) which shows the necessity for taking actions in order todecrease vulnerability through passive defense.

کلیدواژه‌ها [English]

• City
• PhysicalVulnerability
• Delphi
• Analytic Hierarchical Process (AHP)
• geographic information system (GIS)