نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیارجغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
2 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
چکیده
شهرها با توجه به اینکه اکثر جمعیت کشور را در خود جای می‌دهند و غالباً مراکز اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مراکز حاکمیتی در کشورها می‌باشند، همواره می‌بایست آمادگی شان در برابر بحران‌ها (پدافند غیرعامل) مد نظر متخصصین مربوطه قرار گیرد. ساماندهی شهر در مقیاس محله (بعنوان کوچکترین و مؤثرترین واحد شهری) بر مبنای الزامات پدافند غیر عامل، به منظور مقابله با بحران‌ها (طبیعی و انسان ساز) و به حداقل رساندن مخاطرات با استفاده از فنون جغرافیا و برنامه‌ریزی از اهداف این تحقیق است. از اینرو ، محلات ناحیه‌ی شش از منطقه‌ی دو شهر تهران بعنوان مطالعه موردی انتخاب و نتایج تحقیق ارائه شد تا بدینوسیله امکان تعمیم بررسی‌ها و مطالعات مشابه در سایر نواحی شهری فراهم گردد.
پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق معیاری - تحلیلی است. مبانی علمی این تحقیق مبتنی بر مفاهیم مدیریت بحران شهری با تأکید بر دانش جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری می‌باشد. در این تحقیق، پس از شناخت وارزیابی وضع موجود، ابعاد آسیب پذیری محلات در زمان وقوع بحران، نقاط قوت و ضعف، و همچنین تهدیدها و فرصت‌های هر محله با رویکرد پدافندغیرعامل مورد بررسی قرار گرفته و بر همین اساس نتیجه گیری مربوطه صورت پذیرفته است.گردآوری داده‌ها بر اساس روش کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی صورت گرفته و از روش مقایسه‌ای جهت ارائه جمع بندی‌ها استفاده شده است. در این پژوهش، تکنیک تحلیلی SWOT به منظور تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت ها، و نیز ارائه راهبردها، سیاست‌ها و پیشنهاد اقدامات لازم، بکار رفته و نرم افزار ArcGis جهت نمایش و همچنین، تجریه و تحلیل داده‌های توصیفی مورد استفاده قرارگرفته است. نتایج حاصل از تحقیق، مبین این حقیقت است که توجه به مؤلفه هایی از قبیل ساختار شهر، بافت شهر، فرم شهر، کاربری اراضی شهری و بالاخره، مشارکت‌های اجتماعی ساکنین هر محله، می‌تواند ساماندهی محلات شهری را بر اساس الزامات پدافندغیرعامل امکان پذیر سازد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Organizing Urban Neighborhoods based on the Passive Defense Requirements (Case study: 6th District Neighborhoods of Tehran’s Region 2)
نویسندگان [English]
- Hossein Hatami nejad 1
- Ashraf Azimzadeh Irany 2
1 Assistant professor of geography and urban planning, University of Tehran
2 Ph.D condidate of geography and urban planning, University of Tehran
چکیده [English]
Given that cities have the majority of the country's population and are often the economic, political, cultural, social and governance centers in countries, theirreadiness against crises (passive defense) should always be considered by the relevant experts. Organizing the city on the scale of the neighborhood (as the smallest and most effective urban unit) based on the requirements of passive defense, in order to deal with the crises (natural and man-made) and minimizing the hazards using geographical techniques and urban planning, are the objectives of this research. Therefore, the sixth district’s neighborhoods of Tehran’s 2nd region were selected as a case study and the results of the research were presented so that the possibility of generalization of similar surveys and studies in other urban areas would be provided. The present research is an applied- type, and the method of the research is normative-analytical. The scientific foundations of this research are based on the concepts of urban crisis management with an emphasis on geography and urban planning knowledge. In this research, after the recognition and evaluation of the present situation, the dimensions of the vulnerability of neighborhoods at the time of the crisis, the strengths and weaknesses, as well as the threats and opportunities of each neighborhood have been investigated with the passive defense approach, and the relevant conclusions have been drawn on this basis. Data collection was done based on library method and field studies, and a comparative method was used to provide the conclusions. In this research, the SWOT analytical technique was used to determine the strengths and weaknesses, threats and opportunities, as well as to provide strategies, policies and suggestions for necessary actions, and ArcGis software was used to display and analyze the descriptive data. The results of the research indicate that the attention to components such as city structure, urban texture, city form, urban land use, and finally the social contributions of residents of each neighborhood, can make it possible to organize urban neighborhoods based on the requirements of passive defense. The results of the research reflect the fact that paying attention to the components such as city structure, city texture, city form, urban land use, and finally the social contributions of the residents of each neighborhood, can make it possible to organize urban neighborhoods based on the requirements of passive defense.
کلیدواژه‌ها [English]
- Organizing
- Neighborhood
- City
- Passive defense
- Tehran
- Crisis
- SWOT
)