نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیاى دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه جغرافیاى دانشگاه اصفهان

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزى روستایى

چکیده

کشور ما ایران به عنوان یکى از مستعدترین مناطق جهان براى زمین لرزه، نیازمند توجه دقیق به ساخت و سازهاى مسکن و تأمین ایمنى آنها از نظر فنّى است. در این میان، توجه به مساکن روستایى به لحاظ استفاده از مصالح کم دوام یا غیر مقاوم، از اهمیت اساسى برخوردار است.
بر این اساس، این پژوهش مساکن روستایى شهرستان بافت را مورد بررسى و تحلیل قرار مى‏دهد.
هدف از انجام پژوهش، شناخت نوع مساکن روستایى شهرستان با توجه به امکانات و پتانسیل‏ هاى محیطى و نحوه‏ ى استفاده از مصالح طبیعى موجود در منطقه در ساخت مسکن روستایى است؛ تا از این طریق شناختى جامع از میزان مقاومت مساکن روستایى در برابر بلایاى طبیعى به ویژه زمین لرزه به دست آید. روش پژوهش «توصیفى، تحلیلى و پیمایشى» است که با بررسى تعدادى از روستاهاى شهرستان و بهره‏ گیرى از مطالعات اسنادى و کتابخانه ‏اى صورت گرفته است. یافته‏ هاى پژوهش نشان مى‏دهد، در اکثر روستاهاى شهرستان از مصالح بومى بخصوص از خشت و گل بدون توجه به نکات فنّى در ساخت مسکن استفاده گردیده که این مسأله آسیب پذیرى سکونت گاه‏هاى روستایى را در برابر خطرات زلزله بیش از پیش تهدید مى‏ نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An analysis of the vulnerability of rural dwellings (Case study: rural dwelling in Baft city)

نویسندگان [English]

  • Seyyed Eskandar Seidaiy 1
  • Hassan Gharah Nejad 2
  • Ayyub Firouzi 3

1 Assistant Professor of the Department of Geography, University of Isfahan

2 Professor of the Department of Geography, University of Isfahan

3 Master of Geography and Rural Planning

چکیده [English]

Our country, Iran, as one of the areas in the world most prone to earthquakes, needs careful attention to housing construction and its technical requirements of safety. Meanwhile, considering rural dwellings in terms of the use of durable or non-durable materials is of paramount importance.
Accordingly, this research investigates and analyzes the rural dwelling in the county of Baft.
The purpose of this research is to identify the type of rural dwellings in the county with regard to the facilities and environmental potentials and the way the natural materials available in the region are used in the construction of rural housing, by which attempt to obtain a comprehensive knowledge of the resistance of rural dwellings to natural disasters, especially earthquakes. The research method is "descriptive, analytical and surveying" which has been carried out by studying a number of villages in the county and using secondary and documentary studies. The research findings show that in most of the villages of the county, indigenous materials, especially clay and mud, have been used regardless of technical points in the construction of housing, which makes the vulnerability of rural settlements more threatened by earthquake hazards.

1-آشتیانى و دیگران (1373) زمین لرزه در ایران: گستردگى و اهمیت اقتصادى، انتشارات مؤسسه بین‏المللى زلزله.
2- آرین، مهران (1382)؛ ایران و دلایل زمین شناختى، ماهنامه شهردارى‏ها، شماره‏ى12.
3- بهزادنسب، جانعلى (1379)؛ مسکن روستایى در ایران، مجموعه مقالات سمینار سیاست‏هاى توسعه مسکن در ایران.
4- پیتر، دیکنز (1377) جامعه‏شناسى شهرى، ترجمه‏ى حسین بهروران، انتشارات آستان قدس رضوى.
5- پورکرمانى، محسن (1377)؛ لرزه خیزى ایران، انتشارات دانشگاه شهیدبهشتى.
6- سازمان مدیریت و برنامه‏ریزى استان کرمان (1385)؛ سالنامه‏ى آمارى استان کرمان، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزى استان کرمان.
7- دانلد، واتسون و کنت لب (1384)؛ اصول طراحى اقلیمى، ترجمه‏ى وحید قبادیان، انتشارات دانشگاه تهران.
8- سالارى، افشین (1375)؛ ساختمان‏هاى سنّتى کویر، مجموعه مقالات همایش علمى- منطقه‏اى کویر، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامى واحد اردستان.
9- دلال پور محمدى، محمدرضا (1379)؛ برنامه‏ریزى مسکن، انتشارات سمت.
10- شکویى، حسین (1372)؛ جغرافیاى اجتماعى شهرها، انتشارات جهاد دانشگاهى (ماجد).
11- صمیمى، ساعد (1368)؛ تأثیر فرم بر پایدارى ساختمان، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات معمارى و شهرسازى.
12- طهماسبى، فرهاد (1372)؛ بررسى اجمالى شاخص‏هاى مسکن در ایران، ماهنامه مسکن و انقلاب، شماره 5.
13- فرهنگ آبادى‏ها (1383)، شهرستان بافت، انتشارات سازمان جغرافیایى نیروهاى مسلّح.
14- قبادیان، وحید (1382)؛ بررسى اقلیمى ابنیه سنّتى ایران، انتشارات دانشگاه تهران.
15- وقامهر، محسن (1385)؛ رویکردى نوین به روش‏هاى بهره‏گیرى از خاک، مجموعه مقالات علمى - منطقه‏اى معمارى کویر، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامى واحد اردستان.
16- واشتقانى فراهانى (1375)؛ وضعیت موجود مسکن روستایى، ماهنامه مسکن و انقلاب، شماره 98.
17- وزیرى، کرمانى (1363)؛ تاریخ کرمان، به کوشش محمدابراهیم باستانى پاریزى، انتشارات مؤسسه علمى تاریخ.
18- هجایى، شمس الدین، (1365) زلزله: بررسى پدیده طبیعى و محاسبه‏ى سازه‏هاى
مقاوم، انتشارات جهاد دانشگاهى.
19- یحیایى، ایله‏اى (1375)؛ بهره‏بردارى از مصالح بومى، ماهنامه مسکن و انقلاب، شماره‏هاى 69-70.
20- Rangwala.S.C.(1998).Town Planning.Charatar Publisint house, India.
21- Wala MSL Y.D.J.(1988)Urban Living,Longman Scientific technical, New York.
22- WWW.Kerman miras. Gardeshgari.Ir.