نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

جهت بررسی الگوهای حاکم بر جوّ در زمان رخداد پدیده گرد و غبار در استان خوزستان، ابتدا ساعات و روزهای رخداد این پدیده در طی سال­های 1997 تا 2006 در 11 ایستگاه سینوپتیک استان خوزستان استخراج شد.پس از استخراج 19 طوفان گرد و غبار با معیار حداقل 6 ایستگاه درگیر طوفان و حداقل دوام 2 روزه آن، نقشه­های ترازهای فشاری 00، 850، 700، هکتوپاسکال در ارتباط با آن­ها بررسی شد. نتایج حاصل از این بررسی­ها 4 الگوی عمده را در زمان رخداد طوفان گرد و غبار در استان خوزستان بدست می­دهد: الف- زبانه کم فشار پاکستانی در سطح زمین، ناوه در تراز 850 هکتوپاسکال و 700 هکتوپاسکال؛ ب- زبانه کم فشار در سطح زمین، ناوه در تراز 850 هکتوپاسکال، پشته در تراز 700 هکتوپاسکال؛ ج- زبانه کم فشار در سطح زمین، پشته در تراز 850 و 700 هکتوپاسکال؛ د- کم فشار دینامیکی مدیترانه و زبانه پرفشار سیبری در سطح زمین، ناوه در تراز 850 و 700 هکتوپاسکال.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Synoptic analysis of dominant patterns in Khuzestan province’s dust storm

نویسندگان [English]

  • Hasan Lashkari 1
  • Maryam Sabuei 2

1 Shahid Beheshti University

2 Shahid Beheshti University

چکیده [English]

In order to investigate the dominant patterns in atmosphere during the occurrence of dust storm in Khuzestan province, time and date of occurrence were exploited from 11 synoptic stations during 1997 to 2006. Afterwards, 19 dust storm were exploited which involved at least 6 stations and lasted at least for 2 days, and their related 00, 850, 700 hectopascal pressure level maps were explored. The results identifies 4 dominant patterns during the occurrence of dust storm in Khuzestan province: a) Pakistani low pressure system at ground level, trough at 850 and 700 hectopascal level, b) low pressure system at ground level, trough at 850 and ridge at 700 hectopascal level, c) low pressure system at ground level, ridge at 850 and 700 hectopascal level, d) dynamic Mediterranean low pressure and Siberian high pressure system, trough at 850 and 700 hectopascal level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • dust storm
  • Khuzestan
  • pressure map
  • synoptic situations
  • storm patterns
1- حیدری، محمدطالب(1386)؛ غبار و الگوی جوّی مولد آن در غرب کشور، نشریه هواشناسی کرمانشاه، تابستان 1386، صفحات 11-12.
2- دهقانپور فرشاه،علیرضا(1384)؛ تحلیل آماری و سینوپتیکی طوفانهای خاک در فلات مرکزی ایران بین سالهای 1990 تا2000 رساله دکتری-دانشگاه تربیت معلم.
3- ذوالفقاری، حسن و حیدر عابدزاده(1384)؛ تحلیل سینوپتیکی طوفان­های گرد و غباری در غرب ایران، مجله جغرافیا و توسعه، شماره­ی6، بهار1384، صفحات 173-183.
4- طاوسی،تقی و محمود خسروی و کوهزاد رئیس پور(1387)، تحلیل سینوپتیکی پدیده­ی گرد و غباردر استان خوزستان طی دوره آماری(1996-2005)، مجموعه مقالات سومین همایش مقابله با سوانح طبیعی، دانشگاه تهران.
5- همتی، نصرالله (1374)؛ گرایش سینوپتیک بررسی فراوانی طوفان­های خاک در نواحی مرکزی و جنوب غربی کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده ژئوفیزیک.
6- Richard H, Soutwest Asian Dust Storm IN Month Mars 2003,Stste College Pennsylvania, 2003 ,.4.
7- U,S, Army , Fcasting Dust Storms , Iraq , 2003.
8- Wilkerson D,(1991); Dust and Sand Forecasting in Iraq and Adjoining Countries, Air Weather service, November 1991
9- Y.Shao and C.H.Dong(2006):A review on East Asian dust storm climate, modeling and monitoring. Global and planetary change.No:52.p1-22.
10- www.noaa.gov
11-  www.sciencedirect.com