نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور آران و بیدگل

2 کارشناس ارشد جغرافیا

3 عضو هیأت علمی دانشگاه جیرفت

چکیده

خشکسالی پدیده جهانی است که تقریباً میتواند در هر ناحیه به وقوع پیوندد و منجر به زیانها و هزینههای عمده اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شود. در این تحقیق به منظور بررسی خشکسالیهای اقلیمی در استان هرمزگان از دادههای بارندگی سالانه مربوط به 7 ایستگاه سینوپتیک و8 ایستگاه بارانسنجی طی یک دوره آماری 20ساله (1986-2005) استفاده گردید. پس از آمادهسازی دادهها، شدت خشکسالی به وسیله دو شاخص آماری (شاخص درصد از نرمال بارش و معیار بارش سالانه) محاسبه شد. سپس این نتایج در هر ایستگاه با نتایج بارش نظیر آن مقایسه گردید تا بهترین روش پهنهبندی انتخاب شود.
 نهایتاً شاخص درصد از نرمال بارش به عنوان بهترین شاخص برای پهنهبندی خشکسالی انتخاب شد. نتایج پهنهبندی نشان داد که ­­در این دو روش در سالهای1995،1996،1997،1992ترسالی، در سالهای 1993،1994 ،2000،2004،2005 وسعت زیادی از منطقه خشکسالی متوسط و در سال 2003و2001 وسعت زیادی از منطقه خشکسالی شدید وخیلی شدید حاکم بوده است. وقوع خشکسالی در منطقه از لحاظ تداوم، شدت و وسعت از روند مشخصی برخوردار نبوده و دارای توزیع زمانی و مکانی یکنواخت نیست. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Droughts Zoning Hormozgan province

نویسندگان [English]

  • Nasrin Nikandish 1
  • Abbasali Arvin 1
  • Vajiheh Shahsavari 2
  • Farshad Soleymani 3

1 Payame-Noor University

2 Geography

3 Jiroft University

چکیده [English]

Drought is a global phenomenon which can happen nearly everywhere and result in major economic, social and environmental costs and losses. In this study, annual precipitation data of 7 synoptic stations and 8 pluviometric stations in a 20 year period (1986-2005) were applied to investigate climatic droughts in Hormozgan province. After preparation of data, the intensity of drought was calculated using two statistical indices (percent index of normal precipitation and annual precipitation metric). Then, the results in each station were compared with its corresponding precipitation to select the best zoning method.
Finally, percent index of normal precipitation was selected as the best index for zoning drought. Results of the zoning indicated that in 1992, 1997, 1996, 1995 wet year was dominant in the area, while in 1993, 1994, 2000, 2004, 2005 average dry year covered a large part of the area and in 2001, 2003 very dry and extremely dry year was dominant. Drought does not show a specific trend considering its continuation, intensity and extent and lacks a homogeneous temporal and spatial distribution.

1- بذرافشان، جواد، 1379، «بارش مؤثر، نگرشی تازه بر روند شدت و تداوم خشکسالیها» مجموعه مقالات سومین کنفرانس خشکسالی کرمان، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.
2- حسنیها، ح، ع،1379 ، بررسی وضعیت خشکسالی بر اساس تعدادی از شاخصهای آماری در استان زنجان، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با کم آبی و خشکسالی، 10-9 اسفند ماه، کرمان، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
3- خلیلی، ع، بذرافشان، ج، 1370، ارزیابی کارایی چندنمایه خشکسالی هواشناسی در نمونههای اقلیمی مختلف ایران، مجله علمی فنی نیوار، شماره 48و49 .
4- علیزاده، امین،1382 ، اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ شانزدهم
5- نصرتی، ک، آذرنیوند، ح،1383، تحلیل منطقهای شدت مدت، دوره بازگشت خشکسالی با استفاده از دادههای بارندگی، مجله بیابان، جلد 7، شماره 1.
6- Byan,H.R and D.A.Wiehit,1999 objective quantification ofdrought severity and duration.
7- Hayes, M. J., 2005, Whatis Drought?, Drought Indices, Climate Impacts Specialist, National Drought MitigationCenter.
8- Henriques.A..G.and M.,J.,Santos.1998,Regional Drougt stribution  Model,phys.,chem..,Earth,24(1-2):19-22.
9-Loukas, A,vasiliades,. and Dalezios,N.R.(2003). Intercomparison of Meteorological Drougt indices for drougt assessment and monitoringin Greece.8 International conference on Environmental Science and TechnologyLemons Island,Greece,8-10Setember.
10- McKee, T.B., N.J. Doesken, and J. Kleist, 1993The relationship of drought frequencyand duration of time scalesEighth Conference on Applied Climatology, American Meteorological Society, Jan 17-23, 1993, Anaheim CA, pp. 179-186.       
11- yevjevich, V,1967, Drought research conference on droughtresearch need, Colorado state university.